RSI: de nieuwe beroepsziekte PZC Tom Poes en het boze oog Ontwikkelingshulp «it Zelfdiscipline is het beste afslankmiddel varia 4 Bewegingsarmoede te voorkomen met vijf minuten pauze per half uur werk het weer in zeeland gezondheid standplaats ■bi puzzel recept ...en in europa snelheidscontrole vrijdag 21 maart 1997 Vandaag door C. A. Sijderius Middeleeuwse monniken, die urenlang in een prach tig handschrift boeken kopieer den, kregen op den duur 'schrij verskramp'. Hetzelfde lot overkwam de kantoorklerken in de vorige eeuw. Tegenwoor dig kennen we RSI ofwel Repe titive Strain Injury: een nieuwe beroepsziekte, die vooral be kend is bij gebruikers van com puters en bijbehorende muizen. RSI ontstaat door het regelma tig en snel uitvoeren van vaak dezelfde bewegingen. Bewegin gen, die op zich weinig kracht vergen. Anders gezegd: wan neer we per dag één uur achter elkaar of twee uur in het totaal dezelfde kortdurende lichte handelingen verrichten (per keer maximaal 3 kg), is de kans groter, dat we te maken krijgen met RSI. De aandoening komt daarom niet alleen voor bij beeld schermwerkers, maar ook bij de assemblage van kabelbomen in de electronische industrie en bij werk aan de lopende band. Ook stukadoors, vleeshouwers, cais sières, kappers, chauffeurs en musici behoren tot de risico- groepen. Ongeveer één derde van de Nederlandse beroepsbe volking 2,4 miljoen mensen) voert het merendeel van de werktijd repeterende bewegin gen uit en loopt daardoor het ri sico RSI te krijgen. We hebben het dan nog maar niet over alle computerfreaken die in hun vrije tijd uren met de muis spelen. Het begint al met kinderen die onafgebroken computerspelletjes doen. Lichaamshouding RSI komt meer voor bij mensen die in hun werk een verkeerde lichaamshouding combineren met een grote werkdruk. Wat die lichaamshouding betreft: een te hoge tafel maakt dat je werkt met opgetrokken schouders en een 'geknikt' polsgewricht. Een te hoge of te lage stand van het beeldscherm veroorzaakt nek- en schouderpijn. Zonder maatregelen verergeren de RSI-klachten en bestaat de kans op de volgende verschijn selen: 1. Eerst ontstaat plaatselijke pijn, vermoeidheid, kramp of een 'doof' gevoel. In het begin verdwijnen deze klachten nog met normale avond- en week end rust. Dit kan soms jaren du ren. 2. Na verloop van tijd blijven de klachten ook na het werk duren en verdwijnen niet door avond en weekendrust. 3Na verloop van tijd kunnen de pijnklachten in ernst toenemen en kan men tintelingen en krachtverlies waarnemen. Het verstoort de nachtrust. Muisarm Op dit moment heeft iedereen het over de 'muisarm'. Bedrijfs artsen en de deskundigen in de arbodienst worden -er steeds meer mee geconfronteerd. Dit is wel verklaarbaar. Door machi- nering en automatisering kan immers sneller en efficiënter ge werkt worden. Het begon met de typemachine. Typen ging al sneller dan schrijven. De type machine vroeg echter nog veel verschillende handelingen; op een nieuwe regel beginnen, een nieuw blad in de machine draai en et cetera. De komst van de PC bracht daarin verandering: de nieuwe regel ontstond door een druk op de knop en een nieuw blad re gelde de printer. Daar hoefde je geen extra handelingen voor te verrichten. De introductie van de muis le verde weer andere handbewe gingen op: veel en met weinig kracht. Werk onderbreken Het werken met de muis is ech ter niet de enige factor bij RSI. Het is een combinatie van facto ren waaronder leeftijd en ge slacht. Te denken valt bijvoor beeld aan jonge mensen die als kind veelvuldig computerspel letjes hebben gedaan, en van de ze hobby ook hun beroep heb ben gemaakt. Sinds 1994 is het Beeldscherm- besluit van kracht. Dat bevat richtlijnen voor de inrichting van een werkplek met computer en voor de tijd dat men onafge broken kan werken zonder klachten te krijgen. Ais mini male wei'konderbreking geldt Nairobi door Frans van den Houdt Ik heb honger, geef me eten, kreunt het Kenyaanse vrouwtje en houdt haar hand op, in de hoop dat de Keny aanse regering daar wat in stopt. Want die heeft volgens de vrouw genoeg voedsel. Dat weet ze omdat ze vorig jaar, toen ze maïs in over vloed had, het aan de over heid heeft verkocht. Maar heeft die het wel bewaard voor slechtere tijden? Nee, die heeft het voor goed geld verkocht en ambtenaren en politici pikten allen een dik graantje mee. En nu is er hongersnood en kijkt die zelfde regering met smeken de blik naar het Westen. „Dat niemand daar nou eens iets van zegt, hè," vragen de gewone Kenyaan en toekij kende Westerling zich af. Nee, inplaats daarvan snel len alle blanke ambassa deurs in Nairobi naar het staatshoofd om grote zen dingen voedsel aan te kondi gen. Maar moet de Kenyaan se regering daar niet voor betalen; ze heeft tenslotte goed verdiend aan eerdere verkopen? Nee, natuurlijk niet, je gaat toch niet zo iets onmenselijks doen als geld vragen voor noodhulp. En zo krijgen de Kenyanen het voedsel terug dat ze eerder voor goed geld aan datzelfde barmhaxlige Westen hebben verkocht! „Wat zijn de wegen slecht, dicht die gaten eens", smeekt de Kenyaanse automobilist, die net z'n zuurverdiende Toyotaatje in een kuil gere den heeft. Hij gaat ervan uit dat zijn regering de gaten stopt, want de automobilist weet dat die daar heel veel geld voor heeft. Via zijn ben zine betaalt hij namelijk een belasting voor het onder houd van wegen. Maar zijn regering doet niks, al die mil joenen onderhoudsbelasting verdwijnen in zakken en bankrekeningen in het bui tenland. „Zou iemand daar niet eens iets van kunnen zeggen?," vragen de gewone Kenyaan en toekijkende Westerling zich af. Nee, inplaats van er boos over te worden, snellen dikke donoren als Wereld bank en Europese Unie naar het presidentiële paleis om vette cheques te overhandi gen voor de aanleg van een geheel nieuw wegdek, omdat het oude inmiddels zo slecht is geworden dat zij er zelfs met hun four-wheel-drives in zijn blijven steken en daardoor te laat op de golf club kwamen. Kenya verheft tot officieel beleid de infra structuur niet te onderhou den - want dat levert niks op - maar geheel te verwaarlozen om vervolgens het buiten land het zaakje geheel voor eigen rekening te laten op knappen. Corrupteling „.Waarom wordt nou zo ie mand weer benoemd; er zijn toch wel integere landgeno ten te vinden", vraagt de ge wone manzich bedroefd af, na gehoord te hebben dat de meest corrupte overheids dienaar aller tijden weer in het kabinet is teruggekeerd. Hij weet waar hij over praat, want hij heeft dag in dag uit in de krant kunnen lezen hoe deze man grote sommen bui tenlandse hulp in eigen zak stak. „Dat niemand daar nou iets aan doet, hè", merken de ge wone Kenyaan en toekijken de Westerling op. Nee, in plaats van er heel boos over te worden dat Westers belas tinggeld linea recta in de zak van een Afrikaan verdwijnt, struikelen Westerse afgezan ten in Nairobi over elkaar heen om als eerste hun che que aan de minister te kun nen aanbieden. En die fluis tert hen vervolgens zijn banknummer in Zwitserland in het oor, hoeven ze een vol gende keer niet helemaal naar Nairobi te komen. Het bontst maakt de Britse ont wikkelingsminister Linda Chalker het. Zij stelt dat het in Kenya economisch en po litiek ernom goed gaat. Zelfs Kenyanen die de kritiek op hun land wel eens zat zijn - maar geschokt zijn wegens onlangs door de politie gedo de studenten - vallen nu van hun stoelen van verbazing. Onverkwikkelingshulp, an no 1997! GPD 10 minuten per 2 uur. Bij inten sief werk is dat te weinig, wel licht is 5 min per half uur nodig om bewegingsarmoede te voor komen. Bij klachten is het beter in een vroeg stadium contact op te ne men met de bedrijfsarts. Deze kan dan uitzoeken welke facto ren de belangrijkste bijdrage le veren aan de klachten. Wanneer bedrijfsarts en werkgever vroegtijdig klachten onderken nen en tijdig tijd inruimen voor herstel krijgt RSI weinig kans en wordt arbeidsongeschikt heid voorkomen. Vooral preventieve maatregelen zoals een goede opstelling van het beeldscherm, een goed inge stelde stoel en de nodige afwis seling in werkzaamheden kun nen overbelasting voorkomen. De bedrijfsarts kan ook andere informatie verstrekken op dit gebied. Ook is het mogelijk te bellen naar de ARBO-GGD Zeeland tel. 0113-249410). In het informatiecentrum van de GGD Zeeland, de Gezondheids- wijzer (tel. 0113-249434), is bo vendien materiaal verkrijgbaar o.a. over de RSI Patiëntenver eniging. C.A Sijderius, bedrijfsarts, hoofd ARBO-GGD Zeeland Het verdient aanbeveling om bij klachten ten gevolge van het veelvuldig werken met een computer tijdig de bedrijfsarts te raadplegen. foto Jonathan Drake/RTR van onze redactie binnenland Van achttien bekende afslank- en ge zondheidskuren zijn er elf heel on deugdelijk. Die kunnen zelfs risico's voor de gezondheid opleveren. Slechts één kuur voldoet aan de normen. Wonderkuren waarmee je kilo's afvalt zonder er veel voor te doen, bestaan niet. Een goed gewicht is alleen mogelijk door minder calorieën en meer bewegen. Dat blijkt uit onderzoek dat de Consumenten bond uitvoerde met het Voorlichtingsbu reau voor de Voeding. De bond heeft verder meer dan zevenhon derd mensen ondervraagd die de afgelo pen twee jaar probeerden af te vallen. Slechts ééri middel bleek effectief in de strijd tegen overtollig vet: zelfdiscipline. Maar liefst vier van de tien Nederlanders probeert eens in zijn of haar leven af te vallen. Dat is vaak hard nodig want bijna de helft van de mannen (45 procent) en eenderde van de vrouwen is te zwaar. Res pectievelijk 7 en 9 procent lijdt zelfs aan ernstig overgewicht met alle risico's voor de gezondheid vandien. Voor gezond afvallen is van belang dat de voedingswaarde in balans is. Wie lijnt, moet toch voedingsstoffen als eiwit, kool hydraat, vet, vitaminen en mineralen bin nenkrijgen. Gebeurt dat niet, dan kan dat de gezondheid schaden. Van de onder zochte kuren is er slechts één in balans, elf zijn volledig uit balans en bij zes kuren is er tekort aan een of meer vitaminen of mineralen. Kuren die kilo's gewichtsverlies per week beloven, moeten worden gewantrouwd. Ze baseren zich alleen op het verlies van vocht, niet op dat van vet. Een aantal ku ren gaat uit van sap vasten en ohtslakken. Door allëen maar groenten- of vruchten sappen te drinken, zou je je lichaam schoonmaken. Maar afvalstoffen kun je niet zomaar verwijderen: ze liggen gro tendeels opgeslagen in lichaamsweefsel. Folders van andere kuren beweren dat je alles kunt eten of drinken als de combina tie maar goed is. Ook daarvoor vond de bond geen bewijs. ANP Toonder Studio's Op dat moment werd hij Moen gewaar, die onrustig over de heide zwierf, omdat ook hij de zwartselkreet van Amram had gehoord. „Het herinnert mij aan mijn eigen droevig lot", verklaarde deze somber. „Ja, dat zal wel", mompelde heer QUie. „Wat gaat er nu gebeuren? Gaan ze Abel kwaad doen?" „Ze gaan hem in een wagen door het dorp rijden", hernam Moen op bittere toon. „Daarna gaan ze in de herberg dopdroesem drinken en dan maken ze hem zwart. Zo gaan die dingen; ik heb dit allemaal zelf meegemaakt." „Dopdroesem?", vroeg Tom Poes. „Ha, waarishetpuimkruïd, datje tegen de zwarte tong hebt gemaakt, Moen?" „In mijn hut", zei Moen. „Kom maar mee." „Hoe kunnen jullie nu over drank spreken, terwi jl er zulke erge din gen gebeuren?", vroeg heer Bommel met bleke lippen. „Er moet iets worden gedaan! Ik moet iets doen, bedoel ik. We moeten... eh... ik moet die zwarttongen tegenhouden." „Juist", zei Moen. „Maar we zullen je helpen, want anders komt er niets van terecht. Schiet op, vreemdeling; er is geen tijd te verlie zen." Nu, dat was zo. Want terwijl het groepje zich door het woud repte, werd de ongelukkige Abel op een open heidekar gezet. „De rechtschapene moet rechtvaardig zijn", riep zijn vader, die de zwartseltobbe naar de wagen trok. „Wie zich afgeeft met zwarten, is zwart!" DOORLOPER Janny van der Lee HORIZONTAAL: 1. Broodbe leg; 2. alom, meteen; 3. wild rund, vrouw; 4 doorweekte aarde, zangstem; 5. plant, rit mische beweging; 6. bouw stof; 7. wijnmaat, telwoord; 8. edelgas, tevens, muziek noot,^. luizeëi, Japans bord spel, vlug; 10. voetgewricht, traag; 11. voorzetsel, toe gankelijk, ogenblik; 12. le gervoertuig, en andere, b_ belse naam; 13. uitbouw, klimwerktuig. VERTICAAL: 1. Zeevis; 2. wild zwijn, zonder tussen ruimte, roem; 3. afgelegen, zangstem, vogel; 4. verwe ring, takje, moesplant; 5. hekwerk, zeevis, ladder; 6. vloerbedekking, afgod, vochtig; 7. stad in Jemen, bloeiwijze, vulkaanmond; 8. edelgas, verwaande hou ding, welpenleidster; 9. ri vier in Duitsland, gevolg, deel van een-jas. Oplossing donderdag Aarde, boter, peer, kabel, veer, stand, zoen, rogge, ko per, baar, stage, kapel, boot, konijn. Het citaat is van James Rus sell Lowell: "Een compromis is een goede paraplu, maar een armzalig dak." Aardappelsoep met zalmtartaar Hoewel de keukenmachine en pureer- staaf bij veel gerechten een 'uitkomst' zijn, hebben deze apparaten op aardap pelsgeen goede uitwerking. Als aardappels in de keukenmachine of met een pureerstaaf worden fijngemaakt, gebeurt er iets met de zetmeelstructuur waardoor een onaangenaam plakkerig re sultaat wordt verkregen. Gewoon een roerzeef, pureeknijper of normale zeef dusl Voor 4-6 personen: 1 liter sterke kippenbouillon 1 kg bloemig kokende aardappelen 1 dl slagroom tabasco 2 lenteuïtjes 100 gram zalmsnippers (gerookt). Bereiding: Schil de aardappelen en snijd ze in blok jes. Kook de blokjes in de bouillon gaar en wrijf ze door een roerzeef, pureeknijper of gewone zeef. Breng de gladde soep met de slagroom langzaam tot het kookpunt. Proef en breng op smaak met tabasco. Snijd ondertussen de lenteuitjes in ringe tjes en hak de gerookte zalmsnippers tot 'tartaar'. Verdeel de soep over kommen of borden en strooi in elk bord of in elke kom lente uitjes en zalmtartaar. Een wegtrekkende frontale storing zorgt vanochtend nog vooreen en kele bui. Een uitloper van het Azo- renhogedrukgebied breidt zich over Zeeland uiten trekt vervolgens over de regio naar het oosten. Hier door klaart het op en blijven er sta pelwolken over met af en toe zon. In de avond en nacht is het vrijwel on bewolkt en zal dit een koude nacht tot gevolg hebben. De temperatuur daalt naar waarden dicht bij het vriespunt met vorst aan de grond. De noordwesten wind, vanochtend zwaktot matig 2 tot 4 Bft., wordt la ter op de dag zwak en veranderlijk. Dusvooreen nacht de vorstgevoeli- ge planten afdekken. Nautisch bericht Wind: noordwest matig 3 tot 4 Bft., afnemend zwak én veranderlijk 2 Bft., zicht: goed, temperatuur kust water: 7 graden, afwijking water standen: geen afwijking van bete kenis, maximum golfhoogte monding Scheldes: een meter, af nemend naar een halve meter. ZON EN MAAN Zon op: 06.44 onder: 18.58 Maan op: 16.17 onder: 05.30 Vooruitzichten Voor het weekeinde: In het week einde krijgen depressies weer grip op ons weer. Bijbehorende storin gen passeren zaterdag en zondag met veel bewolking en af en toe neerslag. De temperaturen gaan weer iets omhoog, naar 7 tot 8 gra den overdag en naar omstreeks 3 graden in de nacht. De wind draait naarzuidwesten is zwaktot matig, 2 tot 4 Bft. Er kan plaatselijk wat mist ontstaan in de vroege ochtend. Voor maandag tot en met dinsdi wisselvallig met overwegend vt bewolking en af en toe neerslag, temperaturen overdag omstreek: graden, 's nachts rond 3 graden.l wind wordt noordwest matig 3toi Bft., aan zee af en toe vrij krachtio Bft. Hoog water uur cm uur Vrijdag 21 maart Vlissingen 00.38 176 13,00 |i Terneuzen 00.58 201 13.18 Bath 01.56 241 14.13 Jj Roompot Buiten 00.45 129 13.00 11 Zierikzee 02.05 1 32 1 4.25 Wemeldinge 02.15 151 14.30 Ij Philipsdam West 02.10 1 40 1 4.40 li Zaterdag 22 maart Vlissingen 01.16 193 13.31 2| Terneuzen 01.38 219 13.55 Bath 02.35 263 -14.52 Roompot Buiten 01.20 141 13.30 li Zierikzee 02.45 142 15.10 li Wemeldinge 02.55 162 15.10 IJ Philipsdam West 03.05 151 15.15 15 Laag water uur cm uur Vrijdag 21 maart Vlissingen 07.01 180 19.05 l! Terneuzen 07.26 189 19.32 li Bath 08.20 217 20.29 8 Roompot Buiten 06.50 142 19.05 IJ Zierikzee 08.10 146 20.30 li Wemeldinge 08.10 160 20.30 |t Philipsdam West 08.05 153 20.25 li Zaterdag 22 maart Vlissingen 07.31 190 19.39 li Terneuzen 07.59 199 20.08 li Bath 09.02 228 21.08 Roompot Buiten 07.25 147 19.40 li Zierikzee 08.50 148 21.05 li Wemeldinge 08.50 163 21.05 I! Philipsdam West 08.45 156 21,00 1! Vooruitzichten voor diverse lan den toten met zaterdag: Finland: Veel bewolking en kans op een sneeuwbui. In de middag op de meeste plaatsen lichte vorst. Noorwegen: Langs de westkust wolkenvelden en soms sneeuw buien. Zaterdag van het zuidwes ten uit een toenemende kans op sneeuw, later misschien regen. In hetzuidoosten eerst geregeld zon. In het binnenland overdag meest lichte vorst; in het zuiden maxima boven nul. Zweden: Vrijdag af en toe zon en langs de oostkust kans op een sneeuwbui. Zaterdag in het zuid westen toenemende bewolking, iatermogelijksneeuw. Maxima op de meeste plaatsen iets boven nul, in Lapland lichte vorst. Denemarken: Vrijdag af en toe zon en op de meeste plaatsen droog. Zaterdag meer bewolking en later van het westen uit een toenemen de kans op regen, mogelijk vooraf gegaan door sneeuw. Middag- temperatuur iets oplopend tot 5 graden op zaterdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Veel bewolking en vooral in het noorden en westen van Ier land en Schotland regen. In Enge land en het zuiden van Ierland vrij dag geregeld zon en droog. Vrijdag maxima rond 9 graden, za terdag een fractie hoger. België en Luxemburg: Af en toe zon en bijna overal droog. Mid dagtemperatuur 8 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Ge regeld zon maar vrijdag in het oos ten nog wolkenvelden. Bijna over al droog. Middagtemperatuur uiteenlopend van een graad of 7 rond Nancy tot 13 lokaal in het westen. Portugal: Perioden met zon. Een kleine kans op een enkele lokale regen- of onweersbui. Middag- temperatuur aan zee iets onder 20 graden, landinwaarts iets daar bo ven. Madeira: Half tot zwaar bewolkt en enkele stevige regen- of onweers buien Maximumtemperatuur om streeks 19 graden. Spanje: Veel zon maar vooral in het noordoosten ook soms wol kenvelden. Droog. Maxima meest tussen 20 en 25 graden. Canarische Eilanden: Naast zon ook bewolking en kans op enkele buien, ook met onweer. In de loop van het weekeinde een aantrek kende wind. Middagtemperatuur ongeveer 23 graden. Marokko: Westkust: zonnige pe rioden en zaterdag mogelijk een regen- of onweersbui. Middag temperatuur ongeveer 25 graden. Tunesië: Flinke zonnige perioden en droog. Middagtemperatuur aan zee rond 20 graden. Zuid-Frankrijk: Vrij rustig weê met zonnige perioden. Droog] Middagtemperatuur uiteend pend van een graad of 11 in de om geving van Lyon tot 20 lokaal s de voet van Pyreneeën. Mallorca en Ibiza: Droog en gov geld zon, vooral zaterdag. Mi! dagtemperatuur ongeveer 18 git den. Italië: Zon maarsoms ookwolke; velden en met name in het noen den langs de Adriatische Kust kari op een bui en soms veel wint Middagtemperatuur rond 15 gri den. Corsica en Sardinië: Flinke zonn ge perioden en droog. Maxim rond 16 graden. Malta: Perioden metzon en droog Middagtemperatuur ongeveer 1 graden. Griekenland en Kreta: Periode; met zon en vooral in het ooste; kans op een regen- of onweersbu Vrij fris met maxima tussen 10 e: 15 graden. Turkije en Cyprus: Kusten: half to zwaar bewolkt en vooral vrijdai een aantal stevige buien, ook me onweer. Daling van temperatuui zaterdag maxima van ongeveer li graden bij Istanbul tot rond 15o[ Cyprus. Duitsland: Vrijdag bewolkt en re gen of sneeuw. Zaterdag van he westen uit geleidelijk meer zon el droger. Middagtemperatuurvan: graden in Sleeswijk-Holstein tci 10 of meer plaatselijk in het Rijn dal.Temperatuurop 1500 meterif de Beierse Alpen rond min 5 grs den. Zwitserland: Eerst veel bewolking en vooral in het noordwesten not regen, boven 1000 meter sneeuw Later van het zuidwesten uit gelei delijkdrogeren meerzon. Maxim; in de dalen uiteenlopend van f graden in het noorden tot 15 in he zuiden. Oostenrijk: Veel bewolking en eni ge tijd regen, vanaf 800 mete sneeuw en plaatselijk veel wind Zaterdag later op de dag van he westen uit geleidelijk droger ei enkele opklaringen. Middagtem peratuur dalend tot ongeveer I graden. Polen: Wolkenvelden en hier er daar regen of sneeuw. Soms wal zon. Middagtemperatuur enkele graden boven nul. Tsjechië en Slowakije: Overwe gend veel bewolking en van tijd tc tijd wat regen of sneeuw. Middag- temperatuur iets boven het vries punt. Hongarije: Vrijdag misschien nog wat zon. Verder bewolkt en van he'. westen uit een toenemende kam op regen of sneeuw. Middagtemperatuur omstreeksL graden. De politie kondigt voor vandaag de volgende snelheidscontroles aan: A2 tussen Amsterdam - Utrecht - Zaltbommel vice versa A10 ringweg Amsterdam A4ter hoogte van Alkemade A29tussen Oud Beijerland -Willemstad MM67

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 4