Hoorndol door de
achtergrondmuziek
*|ii£ u
Wereldwijde contacten met Internet-recepten
Instant-zelfkennis
uit een maandblad
Sfeertje
scheppen
voor kopers
Digitale kookboeken voor lekkerbekken
WetenSChap en techniek zaterdag 22 februari 1997 43
computertaal
@penst@@rtjes
Hanzesteden
op Internet
De door verschillende
maatschappelijke ontwikkelingen
flink in verwarring gebrachte moderne
mens, voortdurend op zgek naar
zingeving, is een fantastische doelgroep
voor bladenmakers. Maar de ene zin- of
zen-zoeker is de andere niet. Ook de
groep die slechts tijdschriften leest die
afkomstig zijn uit het schap van de
supermarkt, mag rekenen op aandacht
van de uitgevers met gevoel voor new
age.
Met 'Visioen' dat op de cover
is voorzien van de voor twee
erlei uitleg vatbare slogan 'Het
maandblad voor de mens die meer
wil zien' wordt juist die doel
groep bediend. Dus komt er
maandelijks ruimte voor dromen-
duiders, runensteen verklaarders,
new-agemuziek, tarotkaartenle
zers, astrologen, hersenmuziek,
hekserij, boodschappen van do
lende geesten en natuurmagie.
Ook helderziende baby's horen tot
het interessegebied van de redac
tie.
De zich freelance onderzoeksjour
nalist noemende Harron Moltzer
verklaairt het karakter van de ge-
interesseerde lezer aan de hand
van diens naam. Hij geeft iedere
letter een nummer (A=l, B=2, etc.)
en voor je het weet heb je, hopla,
een beter inzicht in je eigen hoofd.
Nog meer instant-zelfkennis komt
er uit een artikeltje over 'groene
psychologie'. Girbe Buist, die
wordt opgevoerd als 'autoriteit op
het gebied van de natuur in sa
menhang met de kosmos', meldt
dat het karakter vdn ieder mens
verbonden zou zijn met een be
paalde oerplant. Na een blik op
horoscopen levert dat volgens
Buist belangwekkende resultaten
op. Bijvoorbeeld dat je rust kunt
vinden in eigen tuin.
Ufo's
•Na vele jaren van afwezigheid in
de media is er ook weer eens een
stukje over ufo's, de onverklaar
bare voorwerpen in de lucht, die in
de jaren zeventig doorgaans kap
pen van straatlantaarns of iets
dergelijks bleken te zijn. Een
'team van deskundigen' geeft ant
woord op vragen van lezers en er is
natuurlijk een omvangrijke ho
roscoop. Het sterrenbeeld van de
maand wordt uitgebreid behan
deld, inclusief een 'bekende Ne
derlander' die onder dat teken ge
boren is. 'Vis' Herman van Veen is
de eerste gelukkige.
'Visioen", dat tot nu toe twee
maandelijks verscheen, komt
voortaan iedere maand bij de le
zer, die er los 5,95 voor betaalt en
als abonnee 57 per jaar. De opla
ge is voorlopig bepaald op dertig
duizend exemplaren.
André Keikes
Als het zonnetje buiten
schijnt, de vogeltjes
fluiten en frisse bloempjes
hun voorjaarskopjes na hun
wintersluimering omhoog
steken, dan is de kans het
grootst dat je je lekker voelt.
Je hebt zin om allerlei dingen
aan te pakken waar je anders,
tijdens een kille, grijze dag
met vensters vol
regendruppels niet eens aan
zou denken.
Je omgeving, datgene wat je
ziet, hoort, ruikt en anderszins
ervaart, bepaalt in
belangrijke mate je
welbevinden.
Reclame-makers hebben dat
goed begrepen. De waren die
zij aanprijzen worden vrijwel al
tijd in een 'milieu' gegoten dat
iedereen graag ziet. Het effect
van een wasmiddel wordt altijd
getoond op een stralende dag,
door een stralende mevrouw met
stralende kinderen; dat van een
scheerapparaat door een gebruin
de, goed gebouwde meneer met
een gladde onderkin vol wils
kracht en sex-appeal en met
een oer-representatieve glimlach
waar de bijna vanzelfsprekend
heid van afstraalt dat hij net tot
chef-vertegenwoordiger werd be
vorderd. Allemaal dankzij die bil
jartbal-gladde klus natuurlijk.
En natuurlijk was de badkamer,
waar die meneer zijn baardstop
pels met wortel en tak uitroeide,
brand- en brandschoon...
Goed gekozen achtergrondmu
ziek completeert het geheel: flui
tende vogeltjes, ruisende wind en
luid klapperend wasgoed, gemixt
met bijna extatische jubeltonen
bij die stralende mevrouw en haar
smetteloze koters. Muziek is on
ontbeerlijk bij wat je je klanten
probeert aan te smeren.
Met muziek schep je een bepaald
sfeertje waarin de potentiële ko
per zich lekker voelt en wie zich
lekker voelt is gauwer geneigd wat
te kopen. Engelse onderzoekers
houden zich al enkele maanden
bezig met de vraag of bepaalde
soorten muziek de klant misschien
verleiden tot specifieke aankopen.
Inderdaad komen de onderzoe
kers van de universiteit van
Leicester tot de conclusie dat er
een zekere relatie tussen die twee
bestaat. Het onderzoeksgebied
betrof een aantal Engelse super
markten, waar men onder leiding
van dr. David Hargreaves van die
universiteit maandenlang het
Uit onderzoek blijkt dat goed uitgekiende muziek de kooplust van de klanten zal bevorderen.
koopgedrag van mensen in kaart
bracht terwijl er steeds verschil
lende soorten achtergrondmuziek
waren te horen.
Vlotte deun
Het bleek dat een vlotte deun de
mensen er onder meer toe aanzette
wat snellere keuzen te maken. Ge
middeld genomen was men bij die
soort muziek tot 30 procent min
der tijd kwijt met de boodschap
pen. Op het eerste gezicht geen
ideale keuze, want hoe langer de
mensen tussen de sc'happen blij
ven hangen, des te groter de kans
dat er meer gekocht wordt.
Verder blijkt dat mensen die gere
geld een wijntje uitzoeken, gau
wer geneigd zijn een duurdere
soort te pakken als er een klassiek
muziekstuk ten gehore wordt ge
bracht. Datzelfde gedrag is bij an
dere artikelen (ooktijdens klassie
ke muziek) juist weer niet of veel
minder duidelijk aanwezig.
„Vraag me niet hoe dat met die
wij nenprecies werkt"merkt Har
greaves op, „en waarom bij andere
artikelen j uist weer nietMa ar sta -
tistisch is die relatie absoluut re-
eel. Er is echter nog vrijwel geen
onderzoek naar dit fenomeen ge
daan. Dat is vreemd want super
markten besteden elk jaar astro
nomische bedragen aan intensief
marktonderzoek op basis van
koopgedrag van mensen."
Uitgekiend
Hargreaves en zijn team zijn er ze
ker van dat goed uitgekiende mu
ziek de kooplust van de klanten
zal bevorderen. „En als je alleen
slechte muziek ten gehore brengt,
kun je je luidsprekers net zo goed
uitzetten want het heeft absoluut
een negatieve invloed op je om
zet."
Managers van diverse Nederland
se supermarkten regio reageren
over het algemeen verbaasd. „Wij
laten muziek horen tussen onze
mededelingen door", zegt de ma
nager van een bekende super
markt, „dat is van goede kwaliteit.
We betalen daar ook auteursrech
ten voor. De muziek verandert
naar gelang het seizoen. Met na
tuurlijk de bekende deunen rond
Sinterklaas en Kerst; vaste prik.
Maar dat bepaalde muziek klan
ten aanzet tot aankoop van be
paalde artikelen, dat is bij ons on
bekend. Op zich is het een heel
interessante ontwikkeling."
Ziek
Bij de Voedingsbond FNV in Al-
mere is weer- een ander geluid
te horen: „Weet u dat veel su
permarkt-medewerkers hoorndol
worden van het elke dag, week in,
week uit, maandenlang horen van
steeds dezelfde achtergrondmu
ziek? En dat een zeker aantal men
sen zich in de decembermaand
simpelweg zièk moet melden om
dat ze dat 'zie ginds komt de
stoomboot' of dat verrekte 'stille
nacht, heilige nacht' na -tig keren
niet meer kunnen verdragen? Dat
mag ook wel eens gezegd worden.
„Onze dienst pleit voor zo veel mo
gelijk afwisseling in de werksitua
tie. Daar hoort de achtergrond
muziek ook bij. Als die nieuwe
vondst in Engeland dat in de hand
werkt, zijn we er alleen maar ge
lukkig mee, maar dan alleen van
uit het welbevinden van de mede
werkers."
Er wacht de Engelse wetenschap
pers nog veel onderzoek voordat
bekend wordt hoe het nu precies
zit tussen achtergrondmuziek en
koopgedrag. Maar als d;e relatie
eenmaal zonneklaar is, wees dan
niet verbaasd als u begin volgende
eeuw reeds in de parkeergarage
luidkeels vergast wordt op een ka
kelende kip: er zijn scharrel-eie
ren in de aanbieding!
Om van erger maar te zwijgen; re
clame zou straks immers nog in
dringender kunnen zijn.
Ben Apeldoorn
Frieda van der Windt -
Dijselijnck uit Terneuzen
weet het zeker. Een modern
apparaat als een computer kan er
voor zorgen dat min of meer
ouderwetse zaken zoals
regelmatig met elkaar
corresponderen weer
terugkomen. De digitale snelweg
brengt mensen inderdaad weer
bij elkaar, is haar ervaring.
Brieven schrijven, maar dan via
de computer, herleeft weer.
Terneuzense
correspondeert
via computer
Ongeveer zeven jaar geleden
nam ze voor.het eerst ietwat
onwennig en zelfs een beetje ang
stig plaats achter de nieuwe com
puters van de bibliotheek. Tegen- -
woordig is zij thuis degene die het
meest achter de computer zit.
Vooral sinds de 53-jarige in
woonster van Terneuzen is aan
gesloten op Internet en de moge
lijkheden van e-mail en een eigen
homepage gebruikt.
Aanvankelijk had ze er niet zo
veel behoefte aan met een eigen
homepage het Internet op te
gaan. Toen ze echter haar zoon
bezig zag met het samenstellen
van een homepage en ontdekte
hoe simpel het eigenlijk is werd ze
zelf ook over de streep getrokken.
(Http//peoplezeelandnet-
.nl/vdwindt/)
Het meeste succes heeft ze- met
haar receptenpagina's. Die leve
ren de meeste respons op. Maar
ook de pagina's over migraine,
boeken en bridge oogsten heel
wat e-mailtjes.
Frieda, die op Internet vooral be
kend is onder de naam Floor van
de recepten en Glara van de boe
ken, wist eerst niet goed wat ze op
Internet zou zetten. Totdat haar
oog viel op de receptenboeken die
ze haar kinderen meegaf toen die
het huis uitgingen om te studeren.
Eenvoudige recepten van aard
appelen koken tot oliebollen
bakken. Ze schreef de recepten
met de hand in een speciaal boek.
De kinderen konden er hun eerste
culinaire stappen mee zetten en
nu jaren later gebruikt haar
schoondochter ze nog steeds.
Frieda begon die recepten op In
ternet te zetten. Dat leverde nog
al reacties op, zodanig dat de
bewuste pagina al snel werd uit
gebreid met recepten van ande
ren.
Frieda: „Het is opvallend hoeveel
mensen uit het buitenland een
e-mail bericht stuurden. Daar
waren er nogal wat bij die vroeger
in Nederland gewoond hadden en
bijvoorbeeld wilden weten hoe je
oliebollen bakt, of zandkoekjes.
Van die typisch Nederlandse din
gen. En als ze dan eens zo'n recept
proberen komt er ook wel eens
een reactie, bijvoorbeeld dat het
gesmaakt heeft. Zo raak je met
sommige mensen regelmatig in
contact. Van het een komt het an
der en dat levert heuse correspon
dentievrienden en -vriendinnen
op. „Dat bedoel ik dus dat de
computer geen onpersoonlijk ap
paraat hoeft te zijn."
Grootmoeder
Wat de recepten betreft ligt er ei
genlijk nog een flinke klus op de
Terneuzense te wachten. Ze heeft
nog een heel oud receptenboek
van rond 1900 in dekast. Dat was
van haar grootmoeder, Florenti-
na van Graefschepe, toen die nog
het voormalige 'Hotel de la Sta
tion' in Terneuzen had. Van haar
grootmoeders naam komt ook de
Frieda's Intemet-naam Floor
vandaan. In dat boek zijn heel
keurig talrijke recepten uit die
tijd opgeschreven, voorzien van
allerlei Vlaamse termen. Zoals
zieden, wat gewoon koken bete
kent. Eigenlijk zou Frieda die re
cepten ook graag eens op Internet
zetten, maar ze realiseert zich dat
er erg veel tijd gaat zitten in het
overtikken. Toch sluit ze niet uit
dat het er nog eens van komt.
Op die manieren worden voort
durend veranderingen en verbe
teringen aan haar Intemet-pagi-
na's toegevoegd. Zo heeft ze graag
dat mensen die haar boekenpagi
na's met recensies lezen, ook zelf
een favoriete top-tien per e-mail
opsturen.
Daarnaast besteedt ze veel aan
dacht aan haar migraine-pagina,
Dat is de eerste in Nederland. Het
nieuwste op die pagina is een vra-
genrubriek. Mensen kunnen vra
gen over migraine insturen, die
worden op de Internet gezet in de
hoop dat anderen ze weten te be
antwoorden. Dat heeft ook al ver
schillende reacties opgelevei'd.
Bridge
En dan zijn er nog de bridge-pagi-
na's van haar man. Frieda zet ze
op het net, maar haar man zoekt
de bridge-problemen op en levert
informatie aan. Haar zoon Mi-
chiel maakt zijn eigen sportpagi
na's en sportlinks.
Voor het samenstellen van die In-
ternet-pagina's gebruikt Frieda
een, zoals ze zelf zegt, heel een
voudige HTML-editor. De codes
die daarvoor nodig zijn heeft ze
uit haar hoofd geleerd. En soms
maakt ze gebruik van het pro
gramma HotDog.
Omdat ze voortdurend bezig is
met verbeteringen staat een
scanner nog op haar verlanglijst
je. Dan kan ze zelf ook plaa tjes op
Internet zetten. Nu worden die
nog van het net gesprokkeld. Ook
is iemand anders - weer dankzij
e-mail - haar een keer behulp
zaam geweest met het scannen en
doorzenden van een aantal af
beeldingen.
René Schrier
De familie Van der Windt is op Inter
net te vinden op:
http://people.zeelandnet.nl/
vdivindt/
Recepten van Floor:
http://people.zeelandnet.nl/
vdwindt/koken/koken.html
Een gepensioneerde chef-kolc met een
kookboek op Internet:
http://www. hvision. nl/_tourist/
kok.en.htm
Andere kooklinks van Floor:
http://home.worldonline.nI/_
ouweneel/
http://www. cahv.nl/_rlschilp
http://ivwiv.flnet.nl/culinet/robbie
Op Internet is een expositie te 'be
zoeken' over de drie Hanzeste
den Zutphen, Kampen en Zwolle
tijdens de periode 1780-1830. De ex
positie is samengesteld door de ge
meentearchieven van de drie steden
en sluit aan bij het centrale thema
voor het schriftelijk eindexamen ge
schiedenis voor Havo en VWO in 1997
en 1998.
De digitale tentoonstelling belicht
diverse aspecten van de geschiedenis
van de drie vroegere Hanzesteden,
namelijk belangrijke personen, poli
tiek en cultuur. De expositie is te zien
op Internet-pagina http://www.obd-
.nl/1780.htm en is ingedeeld in drie
periodes: revolutie en reactie (1780-
1795), de Bataafs-Franse tijd (1795-
1813) en de restauratie (1813-1830).
Er wordt aandacht geschonken aan
de totstandkoming van de eenheids
staat tijdens de Bataafse Republiek
en het herstel van de Oranjes na 1813
aan het hoofd van de monarchie.
Wie over een computer met een Inter-
net-aansluiting beschikt kan in feite
al z'n kookboeken wel weggooien. Op In
ternet zijn ondertussen honderdduizenden
en misschien wel miljoenen recepten te
vinden. Het is gewoon een kwestie van het
juiste trefwoord in de juiste zoekmachine
en het kwijlen kan beginnen.
Gebruik voor dat zoeken bijvoorbeeld
het zoekprogrammaatje WebFerret,
gratis op Internet binnen te halen op http:
//www.vironix.com/netferret.htm en de
linies komen binnenstromen. Na het intik
ken van een trefwoord - het programma is
niet alleen bestemd voor recepten - zoekt
WebFerret door allerlei internationale
zoekmachines en laat heel snel de resulta
ten keurig onder elkaar in een venster zien.
Even dubbelklikken op een van de gevon
den resultaten en de pagina verschijnt in de
geïnstalleerde browser.
Terug naar de recepten. Misschien is het
handig om enkele favoriete recepten uit de
boeken in de computer op te slaan. Daar
zijn programma's voor. Daarna kunnen de
kookboeken de open haard in. Domus Soft
ware heeft bijvoorbeeld een standaard
voor keukenrecepten ontwikkeld, ge
naamd encapsulated cuisine format of
ECU. Die standaard maakt het mogelijk
receptuur tussen allerlei softwarepro
gramma's uit te wisselen. De standaard is
taal- en besturingssysteem onafhankelijk
en is te vinden op CD-roms van Domus en
wellicht zo links en rechts op het net. Uit
wisseling van recepten, ook via Internet,
wordt daarmee tamelijk eenvoudig.
Wie toch niet helemaal afhankelijk wil zijn
van een telefoonlijn voor het samenstellen
van een maaltijd, maar het gebruik van de
computer wel handig vindt, kan een beroep
doen op CD roms met databanken met re
cepten.
Kookgek
Een in het oog springende CD rom is ge
naamd Kookgek Digitaal met recepten van
Joop Braakhekke. Het aardige van deze CD
is de manier waarop is omgegaan met de
multi mediale mogelijkheden van de com
puter. Zo zijn er korte videofilmpjes waar
op Braakhekke op de hem eigen wijze een
aantal recepten uitlegt. Verder tips over
wijn en andere handige wetenswaardighe
den uit de keuken. Andere zaken die op de
recepten databank van deze cd staan zijn
een boodschappenlijst, voedingswaarde en
dia's van een aantal gerechten. Op kookgek
digitaal kunnen geen eigen recepten inge
voerd worden. Dat kan wel op een qua wer
king vergelijkbare databank waarop al 30
recepten zijn ingevoerd, genaamd Cuisine
voor Windows versie 4.0 eveneens van
Domus. Hier ontbreken de filmpjes zoals
op de CD van de kookgek. Op deze CD zit de
eerder genoemde ECU mogelijkheid, zodat
recepten van anderen of van Internet vrij
gemakkelijk ingevoerd kunnen worden.
Ook kunnen recepten van andere CD's van
Domus ingevoerd worden. Dit software
bedrijf heeft een hele serie schijfjes met re
cepten uitgebracht, waaronder 100 Itali
aanse recepten, 100 feestelijke recepten,
100 snelle recepten enzovoort. Het voor
deel van de Domus software is niet alleen
het feit dat alles Nederlandstalig is, maar
ook dat er bij de CD een boekje met een dui
delijke handleiding zit.
Grootgrutter Albert Heijn heeft zich even
eens op de CD-rom markt met recepten ge
stort. Daarop zijn alle in 1996 verschenen
recepten uit het blad Allerhande gezet, als
mede de 200 lekkerste gerechten uit voor
gaande jaren. Ook dat ruimt lekker op in de
boekenkast waar al die oude Allerhandes
nog opgestapeld liggen. Natuurlijk kun
nen ook hier recepten uitgeprint worden
om ze in de keuken bij de hand te hebben.
Zoeken en bladeren in de Allerhande i-e-
cepten gaat vlot en de gebruiker kan ook
een overzichtje van favoriete recepten aan
leggen. Verder kan naar gerechten gezocht
worden die aan een aantal voorwaarden
voldoen, zoals het aantal personen, berei
dingstijd of calorieën. Bij de favoiiete re
cepten kunnen eigen notities gemaakt
worden.
René Schrier
Kookgek Digitaal, Domus Software, ISBN 90-
5432-066-4. Prijs f29,95.
Cuisine voor Windows, Domus
Software, ISBN 90-5432-0729. Prijs f49,95.
Allerhande CD-rom, Albert Heijn Zaandam.
Prijs f39,85
Enkele links met recepten op Internet
http ://w ww. cs.yale.edu/homes/
hupfer/global/regions/cam.htmlhttp://www-
.rn.eals.com/
http: //valley.interact.nl/FOOD/COOK/ITALI-
AANS/home.html
http://www.global-m.com/montignac.htm
http:/ fwww.umich.edu/
wcbn/programming/cafe/recipes.html
Versie: 3.2
Frieda van de Windt-Dijselijnck zet recepten uit receptenboeken die ze
haar kinderen meegaf toen die het huis uitgingen, op Internet.
foto Peter Nicolai
Eerste jaargang i
IlllIJBIIllI iVKli
l!7i(K2S 06B173"
REIKI:
geheimzinnige
energie
J HOROSCOOP
VAN DE MAAND
vissen:
S\ Herman van Veen
Dolende
geesten in
St. Pietersberg
UFO-WAARNEMINGEN
IN NEDERLAND EN BE
