Privé-klinieken uit schemerzone
PZC
PZC
Positie Voorhoeve onder vuur
Lijsttrekker D66
feiten en meningen
2
Mr. Martijn Muijser, oprichter NRPK: ziekenhuizen zijn patiënt-onvriendelijk
vrijdag 21 februari 1947
Wie zwaait eigenlijk
de scepter in Brussel?
vrijdag 21 februari 1997
van onze verslaggever Carel Goseling
Ze wekken argwaan: de kapitale villa's met het
bordje 'kliniek' erop waar medici of mensen
die zich daarvoor uitgeven 'duistere praktijken'
uitvoeren. Tenminste, dat is het beeld dat de door
snee Nederlander heeft van de privé-kliniek.
Mr. Martijn Muijser, oprichter van de Nederland
se raad van particuliere klinieken (NRPK), wordt
er moedeloos van. ,,De overheid zegt steeds dat de
privé-klinieken worden gedoogd, maar wij zijn
volkomen legaal. De rechter heeft vastgelegd dat
dagbehandelingen, waarbij de patiënt binnen 24
uur weer weg is, in een privé-kliniek zijn toege
staan. Langere behandelingen zijn aan de zieken
huizen voorbehouden."
Erzijnin Nederland inmiddels zo'n veertig privé-
klinieken. Het zijn instituten die zich niet alleen
bezighouden met facelifts, borstvergrotingen of
het weghalen van overtollig vet.
Ook cardiologie, oogheelkunde, kaakchirurgie en
neurologie zijn enkele van de 'gerespecteerde'
medische sectoren waarin ze actief zijn.
Het is een 'booming business' waarvan Muijser de
reden kent. „Ziekenhuizen hebben een vast bud
get. De specialist kan maar een bepaald aantal
operaties per jaar doen. Is er meer vraag, dan ko
men patiënten op een wachtlijst."
„Tegelijk heeft de specialist door het budget tijd
over. Een of twee dagen per week kan hij niet in
het ziekenhuis werken, terwijl hij wel zijn vak wil
uitoefenen. Dan zijn er specialisten die voor zich
zelf een kliniek oprichten."
Wachtlijsten
De klinieken ontstaan daar waar de vraag het
grootst is, en dus ook de wachtlijsten bij de zie
kenhuizen het langst zijn. Daarnaast zijn er ter
reinen, zoals de 'cosmetische chirurgie', waarvoor
je alleen in het ziekenhuis terecht kunt als er een
medische indicatie voor bestaat.Iemand met een
te lange neus kan in een ziekenhuis wel worden
geholpen maar een vrouw die beweert dat zij te
kleine borsten heeft niet", aldus Muijser.
Waarom begint een specialist een eigen kliniek?
Muijser wijst op de situatie in de ziekenhuizen,
niet alleen io financiële maar ook in organisatori
sche zin. „Er zijn specialisten die alleen nog maar
vergaderen. De bureaucratie slokt ze helemaal
op."
Ziekenhuizen zijn bovendien patiënt-onvriende
lijk, vervolgt hijDe klant is een nummer in de rij.
„Waarom mag ik geen drie verpleegsters aan mijn
bed hebben als ik dat wil en ervoor betaal? Je mag
als patiënt geen keuzen maken. De overheid is al
machtig. Die zegt dat 65 miljard gulden per jaar
voor de zorg te veel is. Maar is dat zo? De Neder
lander wil best meer betalen. Bovendien vergeet
de overheid dat het niet haar geld is maar geld van
ons allemaal, opgebracht' via belastingen en pre
mies."
Concurrentie
De privé-klinieken zorgen ervoor dat de patiënt
de zorg krijgt die hij of zij wil. De klant is koning.
Muijser: „De klinieken werkeri vernieuwend. Een
behandeling 's avonds of in het weekeinde is bij
De kliniek voor plastische chirurgie in Scheveningen.
foto CeesZorn/GPD
ons geen probleem." Deze flexibiliteit maakt de
gevestigde orde zenuwachtig. „De ziekenhuizen
zien ons als concurrent, hoe klein ook. Men is er
bang voor. Concurrentie is onbekend. En de over
heid ziet ons ook liever niet. Vandaar de kreet dat
men ons gedoogt."
Overheid en ziekenhuizen zouden eigenlijk blij
moeten zijn met de klinieken. Patiënten die moe
ten wachten, worden geholpen. Er ontstaat meer
ruimte voor anderen zonder dat er iemand slech
ter van wordt. Ziekenfondsen en verzekeraars
hebben dat onderkend, aldus Muijser. Zij hebben
behandelingen in de klinieken vergoed, al was dat
eigenlijk illegaal en overtrad men de wet.
Tarieven
Muijser: „In de zorg bestaan er tarieven voor elke
handeling, los van het honorarium van de specia
list. Het Centraal Orgaan Tarieven Gezondheids
zorg (COTG) weigerde tarieven voor de klinieken
vast te stellen. Dus konden kosten formeel niet in
rekening worden gebracht. Pas begin deze maand
heeft het College van beroep voor het bedrijfsle
ven bepaald dat het COTG tarieven moet vaststel
len. Nu komen wij dus uit 'het illegale circuit', uit
de schemerzone."
Zo worden de klinieken een nog geduchtere con
currentie voor de ziekenhuizen. Als klinieken al
leen dagbehandelingen doen waarom investeren
ziekenhuizen daar dan niet in? Muijser: „Dat doen
ze te weinig. Ik denk dat het aantal ziekenhuis
bedden met 20 tot 25 procent terug kan. Maar ja,
ze zitten met dat budget. Zelf kunnen ze niets.
Kosten
Het vaste budget weerhoudt ziekenhuizen ook
van commercieel denken. Er wordt te weinig op
kosten gelet. De kosten die er zijn worden omge
slagen over de patiënten. „Waarom moet een
knieoperatie die duizend gulden kost duurder
zijn, omdat de patiënt ook een deel van de kosten
van een ander moet betalen?," schetst Muijser het
dilemma.
Het is ook hier dat privé-klinieken baanbrekend
bezig zijn. „Het zijn bedrijven met kosten, baten,
winst en verlies. Je moet efficiënt werken. Scherp
inkopen. Er kan vaak 50 procent van de prijs af.
Dat doen ziekenhuizen niet.
Goedkopere zorg, dat wel, maar wordt het dan
niet erg commercieel? Muijser: „Ziekenhuizen
moeten hun exploitatie toch ook kloppend ma
ken? Bovendien spelen de klinieken in op de vraag
die de ziekenhuizen niet aankunnen."
Het opzetten van een kliniek kost miljoenen.
„Maar er zijn genoeg financiers, participatie
maatschappijen, banken en verzekeraars die erin
stappen. Het is een groeimarkt,verzekert Muijs
er. Per kliniek verdienen een kleine tien mensen,
deels part-time, hun brood.
Wat blijft is het soms negatieve imago. Muijser:
„Er is toezicht van de inspectie voor de volksge
zondheid. Wij stellen eisen aan huisvesting, appa
ratuur en personeel. Artsen zijn artsen en geen
beunhazen. Er zijn wel problemen met de cosme
tische chirurgie. Daar zitten mensen tussen die
snel een graantje willen meepikken. Maar wij zit
ten daarbovenop." GPD
Voorzitter Kok van D66 weet het zeker: Henrici
Antonius Franciscus Maria Oliva van Mierlo
de man die volgend jaar bij de verkiezingen vot
de Tweede.Kamer de Democraten zal aanvoeren. Na.
het schijnt is Kok de enige die over die absolute zeke:
heid beschikt. Van Mierlo zelf liet deze week tussen
Europese bedrijven door weten dat hij het jawoord ik
niet heeft gegeven, evenmin als het neewoord troi
wens. En cle partij, die het tot haar schaarse beginselt
rekent dat de leden mogen meebeslissen, heeft ook ru
niet gesproken. Voor Kok maakt dat niet uit. Hij vim
het, ruim een jaar voor de kiezers zich mogen uitspr
ken, zijn taak de toon te zetten en zulks heeft hij g
daan.
Nu ligt het niet voor de hand dat de huidige vice-pr
mier en minister van Buitenlandse Zaken, als hij h
lijsttrekkerschap begeert, door wie dan ook van het ti
neel kan worden verdreven. De mede-oprichter en ee
ste voorzitter van de Democraten heeft in zijn partij et
onaantastbare positie. Dat houdt uiteraard verbar
met zijn persoonlijkheid, maar het heeft stellig ook
maken met de omstandigheid dat er geen concurrent
zijn. Fractievoorzitter Wolffensperger is een erudiet i
redelijk mens, maar hij ontbeert de eigenschappen v;
een politiek dier. Minister Wij ers van Economische Z
ken zou de partij zonder twij fel kunnen leiden, maar d
koestert de gezonde opvatting dat een mens er ook ei
persoonlijk leven op moet kunnen nahouden, hetgei
niet eenvoudig te combineren valt met het leidersch;
van een politieke partij.
In de ijzersterke positie van Van Mierlo ligt een zwak
voor D66 besloten. De partij heeft nu een gezaghebbe
de man aan het roer, maar er is geen opvolger. Dat k:
leiden tot twee situaties: Van Mierlo blijft de eers
man; of hij weigert het lijsttrekkerschap en dan vol
een ongewisse situatie.
Als Van Mierlo de komende jaren eerste man wil bl
ven, wordt zij n partij er wel bi j bepaald dat hij in augu
tus van dit jaar 66 wordt. D66 zal niet beticht will
worden van leeftijdsdiscriminatie en daar dus ge
breekpunt van maken. Maar in de aanloop naar de ve
kiezingen zal het getal der jaren zeker een rol spek
Een politieke groepering die zich inzet voor deelnai
van zoveel mogelijk mensen aan het arbeidsproces, 2
niet zo makkelijk kunnen uitleggen waarom een pen;
oengerechtigd heer meer dan een full time baan be2
houdt. Een risico is tevens dat D66 met Van Mierlo e
man aan kop krijgt die er in de komende jaren moe:
mee zal hebben energie, vernieuwing en verjonging
te stralen. Zijn optreden kan nadelig uitwerken op
aantrekkingskracht die de partij op jongeren wil he
ben.
De stelligheid van partijvoorzitter Kok, die werve:
spreekt over de elder statesman Van Mierlo, kan in
komende tijd wel eens afkalven. D66 zal waarschijn!
tot de slotsom komen dat de onwankelbare positie v
de partijleider ook kanten heeft die minder opgewe
stemmen.
van onze verslaggever
René Schrier
Ministers moeten dolblij
zijn dat-ze ambtenaren
hebben die de knopen door
hakken. De uit Wissingen af
komstige journalist Arendo
Joustra citeert in zijn boek
'Het Hof van Brussel' Ben
Bot, Nederlands ambassa
deur in Brussel. Het citaat
geeft al een indicatie over de
machtsverhoudingen. Wie
Joustra's boek leest begrijpt
dat deze zin gaat over Euro
pese ambtenaren, gevestigd
in Brussel. Niet over Haagse
ambtenaren. Trouwens,
Haagse kamerleden, blijken
ook geen macht te hebben.
Een van de vragen die blijft
hangen na lezing van 'Het
Hof van Brussel' is zelfs:
wanneer wordt het Neder
landse parlement opgehe
ven?
De achterflap meldt dat het
boek handelt .over een
machtsstrijd in Brussel,
waar diplomaten en ambte
naren de 'deelstaat' Neder
land besturen. Fictie of wer
kelijkheid? Het klinkt als een
spannend jongensboek.
Het is verre van dat. Joustra.
adjunct-hoofdredacteur van
Elsevier, biedt de lezer een
kijkje achter de Brusselse
schermen. Aan de hand van
feiten en anekdotes be
schrijft hij de verschillende
Europese organen en hun rol
in allerlei officiële en minder
officiële besluitvormings
processen. Voor leken geïnte
resseerd in wat zich in de Bel
gische Hoofdstad op
Europees niveau afspeelt, is
het boek een informatieve
kennismaking. Mensen die al
wat langer in die kringen
rondlopen kunnen hun me
ning toetsen aan de analyses
van Joustra.
Zo zou het boek verplichte
kost moeten zijn voor alle
Nederlandse Tweede Ka
merleden. Voor hen is het
misschien aan de dunne
kant. Die hebben een veel
dikker boek nodig om mee op
liet hoofd te worden gesla
gen, zodat ze wakker worden
en doorkrijgen dat ze niet al
te zeer op Brussel neer moe
ten kijken. Joustra: „De en
kele uitzondering in de
Tweede Kamer met belang
stelling voor Europa wordt
afgeschilderd als eurofiel en
dat is op het Binnenhof een
scheldwoord. De arrogantie
geldt niet alleen het Euro
pees Parlement, maar ook de
besluitvorming in Brussel.
De meeste Kamerleden we
ten niet hoe het toegaat in
Brussel, laat staan dat ze we
ten hoe ze de processen kun
nen beïnvloeden. Desinte
resse gaat hand in hand met
onkunde."
Niet veel slimmer
Haagse ambtenaren zijn al
niet veel slimmer. Treffend
wordt de Calvinist beschre
ven die tussen de middag met
een broodtrommeltje in de
hand door Brussel slenterend
loopt te mopperen op de lan
ge lunchpauzes die bij de Eu
ropese Unie worden gehan
teerd. De ambtenaar is
duidelijk onkundig van het
feit dat zijn buitenlandse
collega's op hetzelfde mo
ment in restaurants lekker
zitten te eten, samen afspra
ken maken en zaken doen.
Nederland mist de boot weer
eens.
Het siert Joustra dat hij niet
uit is op goedkoop succes en
bedankt heeft voor de eer om
met tal van smakelijke voor
beelden af te geven op de
geldverspilling die, in ieder
geval in de ogen van de bur
gers, in Brussel en Straats
burg aan de orde van de dag
schijnt te zijn. Wat geschie
denis, beschrijvingen van de
verantwoordelijkheden en
de activiteiten van de ver
schillende artiesten in dit
Europese circus en tot slot
een aantal bladzijden met
feiten en cijfers. Dat maakt
'Het Hof van Brussel, of hoe
Europa Nederland over
neemt' tot een interessant en
voor sommigen leerzaam
boekwerkje.
Af en toe maakt Joustra een
'uitglijertje', bijvoorbeeld
als hij minister Annemarie
Jorritsma de knuffelmuur
van het kabinet-Kok noemt.
Dat is natuurlijk Erica Terp
stra. En het is wat vergezocht
om er de Kamasutra bij te ha
len als hij het heeft over de
onverzettelijke houding van
de Britten Maar het is te be
grijpen dat de gedaahten wel
eens af willen dwalen bij ie
mand die enkele jaren dage
lijks de Europese Unie volg
de.
'Het Hof van Brussel' van Aren-
do Joustra. Uitgeverij Prome
theus. ISBN 90-5333-498-X.
Prijs f 29,90.
van onze verslaggever Maurice Wilbrink
Wil VVD-leider Frits Bolkestein af van
'zijn' minister van Defensie, de VVD-
'er Joris Voorhoeve? Bolkestein schreef vo
rige week dat hij onder geen beding een uit
breiding wil van de NAVO in oostelijke
richting. Daarmee zette hij bewust de posi
tie van Voorhoeve op scherp, die sinds jaar
en dag voorstander is van NAVO-uitbrei-
ding.
De WD-minister van Defensie kende de
tekst van Bolkesteins artikel niet, zo gaf hij
dinsdag toe. Hij was er steeds van uitgegaan
dat de WD-fractie 'zeer behoedzaam' was
in het streven naar een vergroting van het
bondgenootschap. Bolkesteins nieuwe in
zet had hem duidelijk verrast.
De VVD-leider, die zijn eigen fractie opvat
tingen over buitenlands beleid dicteert,
vaart een koers die liberalen als Voorhoeve
en senator Van Eekelen in het defensief
heeft gedrongen. Voorhoeve wil Europa de
middelen geven om succesvol op te kunnen
treden bij internationale spanningen en cri
ses, Bolkestein wil dat niet. Voorhoeves be
trokkenheid bij brandhaarden in Bosnië en
Centraal-Af rika wordt, door Bolkestein niet
gedeeld. Zo weigert de WD-leider nu ook
verantwoordelijkheid te dragen voor het lot
van bevolkingen in oostelijk Europa, die
roepen om NAVO-veiligheid, een verant
woordelijkheid die Voorhoeve wel voelt.
Wil opleggen
Nadat de VVD-leider de eigen Kamerfrac
tie zijn wil heeft opgelegd, is nu Joris Voor
hoeve aan de beurt. Deze minister is al 'poli
tiek niet meer uit te deuken', zo stelde D66-
Kamerlid Jan Hoekema vorige week nog
vast na alle schade die de bewindsman door
Srebrenica heeft opgelopen. Bolkestein
heeft blijkbaar besloten de internationalis
tische vleugel van zijn partij verder te kun
nen kortwieken, en daarin past een verdere
marginalisering van Voorhoeve.
Zal dit leiden tot het vertrek van Voorhoeve?
Premier Kok zei dinsdag dat het grote Ka
merdebat over de NAVO-uitbreiding vol
gende week 'moet uitmonden in hele helde
re politieke uitspraken'. Nu al is duidelijk
dat de geplaagde minister van Defensie
steun krijgt van het voltallige kabinet en
van een meerderheid van de Tweede Kamer.
En Bolkestein zal niet gauw een eigen par
tijgenoot uit het kabinet werken.
De WD-leider neemt de gehavende positie
van Voorhoeve op de koop toe als hij er in
slaagt de discussie in zijn partij naar zijn
hand te zetten. Voorhoeve, wiens huidige
tobberige ministerschap niet zal leiden tot
een nieuwe hoofdrol in de VVD na de ko
mende verkiezingen, zoekt zijn steun intus
sen niet langer bij de Kamerfractie, maar in
de partij.
De bewindsman citeerde dinsdag uit een
conceptrapport dat een WD-commissie
heeft geschreven over het liberalisme in de
volgende eeuw, getiteld Vrij en Verantwoor
delijk. Daarin wordt positief geoordeeld
over een uitbreiding van Europese Unie en
NAVO naar het oosten, 'gezien de histori
sche en culturele verbondenheid'. Pikant is
dat WD-leider Bolkestein een van de advi
seurs was van de rapportschrijvers. Voor
hoeve: „Mijn advies aan de fractie luidt:
wacht met een definitief standpunt over de
NAVO."
Dat geduld heeft Bolkestein niet. Hij weet
dat de zestien NAVO-landen komende zo
Honger in Roemenië
In Roemenië heerst ernstige
hongersnood. Vele duizenden
zijn al door voedselgebrek om
het leven gekomen en gevreesd
wordt dat zo'n honderddui
zendmensen zullen sterven als
er niet snel hulp komt. Oor
zaak van de ellende in het
land, ooit een van de graan
schuren van Centraal-Europa,
is het twee jaar achtereen mis
lukken van de oogst door de
droogte. Miljoenen Roemenen
zijn genoodzaakt hun laatste
voedselreserves aan te spre
ken.
Veesmokkel
De smokkel van levend vee
naar België baart het Neder
landse parlement zorgen. Het
Tweede-Kamerlid Van Vli<
heeft minister Mansholt va
Landbouw gevraagd maatrt
gelen te nemen tegen de smoi
keipraktijken.
India onafhankelijk
Lord Mountbatten is benoem
tot onderkoning van Voor-Ir
dië. Mountbatten zal waai
schijnlijk de laatste Britse or
derkoning van het land zijl
De Britse regering heeft aar
gekondigd in juni 1948 c
macht over te dragen aan c
leiders van Voor-Indiër Vooï
bereiding van de souverein
teitsoverdracht is de belanr
rijkste taak van de nieuw
onderkoning, die in maa
naar Voor-Indië zal vertrel
ken.
WD-leider Bolkestein (1) en CDA'er De Hoop Scheffer (r) dinsdag in de Tweede Kamer tijdens het vragenuurtje, waarin de uitbreiding van
de NAVO aan de orde kwam. fotoToussaint Kluiters/ANP
Interne strijd VVD inzet Kamerdebat over uitbreiding NAVO
mer al tot de uitbreiding zullen besluiten,
wat de WD dan voor een voldongen feit
plaatst. Zolang dat besluit echter niet is ge
vallen, is er ruimte voor de WD-leider zich
op dit punt maximaal te profileren. Zoals
hij dat tot begin 1998 zal doen als het gaat
om deelname aan de Economische en Mone
taire Unie, ook al zo'n buitenlandonder-
werp waarover Bolkestein in zijn fractie
ferm de leiding heeft genomen.
Politiek debat
De waarde van Bolkesteins inteiventie is
dat op het Binnenhof de politieke discussie
over de toekomst van het bondgenootschap
eindelijk goed is ontbrand. PvclA-buiten-
landwoordvoerder Van Traa wist de Kamer
dinsdag met succes te bewegen daar volgen
de week een uitgebreid debat over te hou
den. Enpassant hekelde hij de rituele CDA-
poging, dinsdag in het vragenuurtje, om met
mondelinge vragen aan Bolkestein en Voor
hoeve de WD-verdeeldheid nog wat hoger
op te stoken.
Van Traa: „Een uitbreiding van de NAVO is
te complex om dat hier in een minuutje af te
doen. Daar moeten we volwaardig over de
batteren." Van Traa kreeg zijn zin, waar
door de vragen van CDA-Kamerlid De
Hoop Scheffer in het water vielen.
Maar er valt nu al niet meer té ontkomen
aan een NAVO-debat dat geheel 'verpoli
tiekt' is. Het zal in het teken staan van de te
genstelling Bolkestein-Voorhoeve en de
betekenis die dat heeft voor de regeringsco
alitie, Terwijl het eigenlijk moet gaan over
de fundamentele vraag hoe de westerse lan
den, dus ook Nederland, zich moeten ver
binden aan Oost-Europa om veiligheid en
stabiliteit op ons continent te creëren. GPD
Directie:
K. Scherphgis,
W. F. de Pagter en
F van de Velde.
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
M. van Zuilen (adjunct)
CeutraSe redactie:
Postbus 18,
4380 AA Vlissingen,
Tel. (0118) 484000;
Redactiefax: (0118) 470102.
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur.
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren.
Vlissingen:
Oostsouburgseweg 10,
Postbus 18.
4380 AA Vlissingen.
Tel. (0118) 484000
Middelburg: Markt 51,
4331 LK Middelburg.
Tel. (0118) 681000.
Goes: Voorstad 22.
4461 KN Goes.
Tel. (0113) 273000
Terneuzen: Axelseslraat 16.
4537 AK Terneuzen.
Tel. (0115) 694457.
Huist: Servicepunt
Boekhandel Duerinck.
Gentsesiraat 12.
Tel. (0114)314058.
Axel: Nassaustraat 15.
4571 BK Axel.
Tel. (0115) 568000.
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee.
Tel. (0111)415380.
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17.00 uur
Openingstijd Zierikzee
8.30-17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8 00 tot 10.30 uur.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20 00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000
Fax (0118)470100.
Abonnementsprijzen:
per kwartaal/92,85,
franco per post 122,00,
per maand 34,00
per jaar 356,50,
franco per post 471,50
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75.
zaterdag 2,50 p.st. (alle
bedragen inclusief 6 pet. btw)
Postrek nr3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven:
180 cent per mm; minimumprijs
per advertentie 27,-:
ingezonden mededelingen
2.5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit blad
7- meer
Volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet btw).
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B.V
Vlissingen
PZC-ombudsman:
C. van der Maas
Telefonische spreekuur:
maandag t/m donderdag
9.30-12 00 uur
Tel. rechtstreeks (0118)484401
Auteursrechten voorbehouden
Uitgave PZC