Plan oprichting bedrij venpoli
Hydro Agri sloopt blikvangers
Meeste misdrijven op Walcheren
ÏGD-dlrecteer:
vaar geen vet zit,
mn je niet snijden
School geeft Europese gedachte gestalte
Meisje (9) beroofd
in Middelburg
Jongens en meisje
mishandelen fietser
Oestersector mag
handel hervatten
Moordkandidaat
rbodienst onderzoekt mogelijkheden
mmm
■nm
zeeuwse almanak
PZC
zeeland
vrijdag 24 januari 1997
van onze verslaggever
Jacques Cats
VLISSINGEN- De meeste mis
drijven in Zeeland worden ge
pleegd op Walcheren. Per 1000
inwoners staan er 23 misdrij
ven geregistreerd. In Zeeuws-
Vlaanderen en overig Zeeland
zijn dat er 16. Een en ander valt
af te leiden uit een veiligheids
rapportage van de politie Zee
land, waarbij twee peiioden
met elkaar zijn vergeleken: de
I
eerste vier maanden van 1995
en eenzelfde periode in 1996.
Het totale aantal delicten daal
de met 100. Het aantal opge
helderde misdrijven steeg met
30 procent.
Regiobreed zijn de geregi
streerde fietsdiefstallen en
diefstallen uit woningen toe
genomen. Het valt de politie op
dat die laatste diefstallen veel
vuldig voorkomen op lokaties
in de omgeving van de auto
snelweg op Zuid-Beveland en
op Walcheren. Van de gestolen
fietsen komt slechts een zeer
gering percentage weer boven
water. Bij wel teruggevonden
fietsen is vaak sprake van een
soort joyriding. Recherchedes
kundigen zijn verontrust over
zowel de grote impact van
fietsdiefstallen op de onveilig
heidsgevoelens als over de
normvervagende werking op
jeugdige slachtoffers van dit
delict.
Er werden in de eerste vier
maanden van 1995 naar ver
houding veel meer seksuele de
licten gepleegd dan in dezelfde
periode van 1996. Dat cijfer is
sterk beïnvloed door één dader
die ten noorden van de Wester-
schelde actief was en daar ver
moedelijk tientallen delicten
pleegde. Publiciteit in Opspo
ring verzocht leidde tot een
sterke afname. De dader werd
echter niet opgespoord.
Vooral de professionele dief
stal van duurdere automerken
met buitenlandse kentekens is
in Zeeland toegenomen.
Gespecialiseerde autodieven
weten wel weg met de stan
daardbeveiliging in deze wa
gens. In Nederlandse auto's
wordt een grote variatie aan
beveiligingssystemen gemon
teerd. Om die reden zijn Neder
landse auto's voor gespeciali
seerde criminelen relatief
onaantrekkelijk.
nonze verslaggever
Hem van Dam
DDELBURG - De Arbo-
(nst-Zeeland onderzoekt of er
igelijkheden zijn om te ko-
n de oprichting van een
euwse bedrijvenpoli. De Ar-
dienst overlegt daarover
inenkort met de Zeeuwse
kenhuizen, specialisten en
isartsen. Volgens algemeen
ecteur M. Th. Sturm van Ar-
iienst-Zeeland bestaat bij
[Zeeuwse bedrijfsleven seri-
ie belangstelling voor een
[gelijke voorziening. Hij ver-
cht dat binnen enkele maan-
i duidelijk is of de plannen
ge kans van slagen hebben,
n bedrijvenpoli is een door
irijven gefinancierde polikli-
ik, waar zieke werknemers
ireen betrekkelijk eenvoudi-
specialistisch behandeling
echt kunnen. Daarbij wordt
jruik gemaakt van bestaande
kenhuisfaciliteiten. Via zo'n
Irij venpoli kunnen werkge-
•s voorkomen dat hun zieke
rknemers langer thuis blij—
1 zitten clan medisch gezien
ikt noodzakelijk is.
wachttijden in de gezond-
dszorg kosten het bedrij fsle-
handenvol geld. De lange
chtlijsten leiden ertoe dat de
or van het ziekteverzuim
ik onnodig wordt verlengd,
gens schattingen bezorgde
het Nederlandse bedrijfsle
ven in 1995 een schadepost van
ruim 330 miljoen gulden; sedert
de privatisering van de Ziekte
wet moeten werkgevers zelf de
kosten van het ziekteverzuim
dragen. Zij kunnen daarvoor
weliswaar een verzekering af
sluiten, maar de premies zijn
dermate hoog, dat vrijwel geen
enkele werkgever die kosten
volledig heeft afgedekt.
Baat
Arbodienst-directeur Sturm
schat dat een zieke werknemer
een bedrijf gemiddeld 300 gul
den per dag kost. Door zieke
personeelsleden gebruik te la
ten maken van een bedrij venpo
li kunnen de wachtlijsten bij de
normale poliklinieken in de zie
kenhuizen worden ontlopen.
Dat levert de werkgevers een
flinke kostenbesparing op.
Het initiatief om te onderzoe
ken of er in Zeeland mogelijkhe
den in die richting zijn, vloeit
voort uit een discussiebijeen
komst over de lange wachttij
den in de gezondheidszorg, eind
vorige week in Middelburg. Een
mini-enquête toonde aan dat
een aanzienlijk aantal Zeeuwse
bedrijven en instellingen bereid
is mee te betalen aan een bedrij
venpoli.
Volgens Sturm moeten bedrij
ven die daarin deelnemen jaar
lijks gezamenlijk ongeveer
twee- tot driehonderduizend
gulden op tafel leggen. Dat be-
i onze verslaggever
Hem van Dam
IES - Slenter zucht. Zegt:
ls we op deze weg moeten
jrgaan, is het de vraag of wij
:r een paar jaar nog als GGD
nnen functioneren."
Gemeenschappelijke Ge-
ïdheidsdienst (GGD) in Zee-
id wordt ontkleed. Stijgende
laris)kosten en krimpende
dgetten nopen de dienst tot
[rijpend doch ongewenst
leiwerk. Nauwelijks beko-
n van een recente bezuini-
igsoperatie, wordt de GGD
ir zuinig kijkende gemeente-
ituurders gedwongen tot het
ffen van maatregelen die tot
uwe besparingen moeten lei-
i
t kan, sombert GGD-direc-
ir V. A J. Slenter, niet onbe-
aft blijven. „Er is een spreek-
ord dat zegt: 'Zuinigheid met
|t bouwt huizen als kastelen,
ar wie zich niet op tijd ver-
loont. krijgt luizen als kame-
GGD-directeur verkeert,
i week nadat duidelijk werd
de Zeeuwse gezondheids-
nst wederom flink in het ta-
ïpakket moet snijden, niet in
i heel opgewekte stemming,
iciënter werken? Akkoord,
ar er zijn grenzen. En die zijn
üddels overschreden. „Op
i duur blijft hier misschien
?en de directeur nog over om
licht uitte doen."
geveer twee jaar geleden was
al stevig slikken. Toen
ongen de Zeeuwse gemeen-
(zij dragen het grootste deel
i de kosten van GGD) de ge-
idheidsdienst tot aanzienlij-
besparingen. Als gevolg
drag staat echter in geen ver
houding tot de besparing die zij
er mee kunnen bereiken, aldus
Sturm. Als voorbeeld noemt hij
Arnhem, waar een groot aantal
bedrijven (waaronder AKZO,
NS, Kema en de Bedrijfsge
zondheidsdienst Oost-Gelder-
land) inmiddels een bedrijven
poli is begonnen. Daaimee
bereikte AKZO in 1995 een kos
tenreductie van 1,3 miljoen gul
den.
Minister Borst van Volksge
zond, Welzijn en Sport (VWS)
staat ronduit afwijzend tegen
over het fenomeen bedrijven
poli. Zij heeft vooral ethische
bezwaren. De minister vreest
voor een tweedeling in de ge
zondheidszorg; zij vindt het on
juist dat werkenden sneller
worden geholpen dan niet-wer-
kenden.
Volgens Arbodienst-directeur
Stuim gaat die redenering niet
helemaal op. „Hoe je het ook
wendt of keert, de oprichting
van bedrij venpoh's betekent ca
paciteitsuitbreiding. En een
uitbreiding van de capaciteit
brengt met zich mee dat de
wachtttijden over de hele linie
bekort worden. Daarvan profi
teren ook niet-werkenden."
Minister Borst heeft inmiddels
maatregelen aangekondigd om
te voorkomen dat werknemers
sneller een beroep op medische
hulp kunnen doen dan haanlo
zen. Zij zal ziekenhuizen die via
een bedrijvenpoli extra inkom
sten binnenkrijgen op hun bud
get korten.
Sturm erkent dat de opstelling
van de bewindsvrouw de op
richting van een Zeeuwse
bedrijvenpoli niet vergemakke
lijkt. „Maar mogelijk zijn er be
paalde constructies te bedenken
om de maatregelen van de mi
nister te omzeilen."
U. Slenter
daarvan voert de GGD geen ta
ken meer uit op het gebied van
de milieuhygiëne, houdt de
dienst geen gezondheidsenquê
tes meer en besteedt hij minder
aandacht aan zaken als gezond
heidsvoorlichting aan ouderen,
mondhygiëne en jeugdgezond
heidszorg.
D aar blij ft het niet bijD e GGD-
Zeeland zal (in elk geval voorlo
pig) in het kader van een nieuwe
bezuinigingsronde ook moeten
besparen op de preventie van
Aids en andere overdraagbare
ziekten, op TBC-onderzoek,
voorkoming van kindermishan
deling en (opnieuw) jeugdge
zondheidszorg. Slenter: „Het
betekent dat binnen een paar
jaar ongeveer tien procent van
onze activiteiten is wegbezui-
nigd."
Amputeren
Slenter toont weinig begrip
voor de opstelling van de
Zeeuwse gemeentebesturen. De
Zeeuwse GGD (71 formatie
plaatsten; jaarlijkse begroting
ongeveer 8 miljoen gulden,
waarvan 5 miljoen door de ge
meenten wordt opgebracht) be
hoort tot de 'magerste' GGD's
van het land. Dat maakt het,
zegt de GGD-directeur, heel
moeilijk om op een verantwoor
de manier te bezuinigen. „Waar
geen vet zit, kun je niet snijden,
dat wordt amputeren."
De dienst is er tot dusver in ge
slaagd de bezuinigingen zonder
gedwongen ontslagen te realise
ren. Slenter: „Maar als er niets
verandert, zal het na 1998 on
ontkoombaar worden om men
sen op wachtgeld te zetten."
En, wellicht nog erger, het is vol
gens Slenter vrijwel onvermij
delijk dat de bezuinigingen na
delige effecten hebben op de
kwaliteit van de preventieve ge
zondheidszorg in Zeeland. „Ik
ben bang dat ze onder meer zul
len leiden tot een toename van
het aantal TBC-gevallen."
In hoeverre voldoet de GGD nog
aan de eisen die aan een gezond
heidsdienst mogen worden
gesteld? Die vraag is, vindt
Slenter, niet zo eenvoudig te be
antwoorden. Hij haalt een brief
tevoorschijn, deze week bin
nengekomen: een brief, waarin
de Inspectie voor de Volksge
zondheid haar verontrusting
uitspreekt over de gevolgen van
de bij de Zeeuwse GGD getrof
fen bezuinigingsmaatregelen.
Inderdaad, knikt Slenter, dat
zegt voldoende.
Leerlingen van de christelijke basisschool Prins Willem-Alexander te Kamperland leggen in het kader van een project van de Euro
pese Unie contacten met leeftijdgenootjes in onder meer Italië, Portugal en Griekenland. foto Willem Mieras
van onze verslaggever Marten de Jongh
KAMPERLAND - Aan de weet komen
wat het favoriete eten is in Italië of welke
sport Portugezen graag beoefenen. Leer
lingen van de christelijke basisschool
Prins Willem-Alexander te Kamperland
hoi'en het binnenkort van kinderen uit an
dere Europese landen. De school behoort
tot het handjevol Zeeuwse onderwijsin
stellingen dat meedoet aan een interna
tionaal project van de Europese Unie. Het
doel is dat scholieren van verschillende
nationaliteiten elkaar beter leren kennen.
Leerüngen van de school in Kamperland
vullen dezer dagen een vriendschaps-
boekje in met persoonlijke gegevens. Ge
gevens die ze uitwisselen met scholieren
uit andere Europese landen. Voor de
school op Noord-Beveland het begin van
een project dat volgend schoolseizoen pas
echt vorm krijgt. „Dan gaan we ons toe
leggen op het thema sport en de Olympi
sche Spelen", aldus leerkracht B. van
Leerdam.
Goede kans
Formeel toestemming voor deelname aan
het zogeheten project Comenius heeft de
school nog niet. „Maar we gaan ervan uit
dat het geen probleem zal zijn." De
Noord-Bevelandse school heeft al contac
ten met scholen in onder meer Italië, Por
tugal, Griekenland en Engeland.
Het Europees Platform voor Onderwijs te
Alkmaar bevestigt dat de onderwijsin
stelling te Kamperland een goede kans
maakt. De EU betaalt de kosten. Zo'n
honderd scholen voor basis- en voortgezet
onderwijs in Nederland doen mee. Een
stuk of zes daarvan zijn afkomstig uit
Zeeland. De deelnemers werken samen in
Europese groepen van minimaal drie en
maximaal zes scholen. Blijft het pi-oject
voor leerlingen hoofdzakelijk beperkt tot
een uitwisseling van informatie, de scho
lieren uit Kamperland gaan echt op reis.
Als de school tenminste voldoende geld
bijeenkrijgt. Van Leerdam: „We krijgen in
mei veertig kinderen op bezoek van een
school uit Wales. Voor sportwedstrijden.
Juli volgend jaar willen we een tegenbe
zoek afleggen."
van onze verslaggever
Conny van Gremberghe
SLUISKIL - De gespecialiseer
de sloopbedrijven SVZ uit Ter-
neuzen en Hofstede uit Nieuw-
Beijerland zijn woensdag be
gonnen met de sloop van de
groene prilltoren van kunst-
mestfabrikant Hvdro Agri
(HAS) in Sluiskil.
Het silhouet van Sluiskil wordt
in grote mate bepaald door de
vijf gekleurde prilltorens van
het bedrijf, die tot eind jaren
tachtig onmisbare schakels
vormden in de productie van
meststoffen bij HAS.
Tegenwoordig heeft het bedrijf
de ruim 70 meter hoge torens
niet meer nodig, omdat andere
productietechnieken worden
toegepast.
Ureum
Vroeger werd van boven uit de
toren een sterk geconcentreerde
ureum-oplossing versproeid,
die in druppelvonn 66 meter
naar beneden viel en door in
contact te komen met koude
buitenlucht kristalliseerde. Het
ureumproduct werd onder in de
toren verzameld en ging per
transportband richting opslag
loods of zeeschip.
Tegenwoordig maakt het be
drijf de ureum en nitraatmest
stoffen door middel van een veel
mindermilieubelastend geslo
ten productiesysteem. De groe
ne toren werd in 1964 in 15 da
gen gebouwd. In totaal werd er
zo'n 1200 kubieke meter beton
in de toren verwerkt. De sloop
wordt met behulp van een aan
een kraan hangende sloopcon-
tainer uitgevoerd.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Een negenjarig meisje uit Middelburg is donder
dag in haar woonplaats door drie onbekend gebleven jongens be
roofd van een gering geldbedrag. De beroving voltrok zich op de
kruising Vrijlandstraat-Roozenburglaan.
Toen het fietsende meisje omstreeks half een 's middags op de krui
sing stopte om enkele auto's te laten passeren, hield een bromfiets,
vermoedelijk een scootermodel, met daarop de drie jongens halt.
Een van hen stapte af en eiste geld. Hierop pakte hij het meisje bij
haar kleding. Dit kwam zo bedreigend over dat het meisje een ge
ring geldbedrag afstond dat zij bij zich had om in een snackbar een
broodje te kopen. Hierop ging het drietal er vandoor.
De jongen die het geld eiste was naar schatting zestien jaar oud. Hij
heeft donkerbruin tot zwart half lang haar, sprak met een buiten
lands accentdroeg een zwart jack met een witte cirkel op de achter-
zijde en een zwarte broek met allerlei gekleurde stippels. Hij had
een zwarte sjaal voor zijn gezicht. De politie zoekt nog getuigen.
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Op het fietspad
van de Sloeweg nabij de Koude-
kerkseweg in Vlissingen is don
derdagmiddag een zestienjarige
Vlissinger door drie jongeren
(twee jongens en een meisje)
mishandeld.
Het slachtoffer fietste om
streeks drie uur over het fiets
pad en werd door het eveneens
fietsende drietal tegemoet gere
den. De voorop rijdende jongen
spuwde de zestienjarige in het
voorbijgaan in het gezicht.
Hierop stopte deze en verzocht
dat niet meer te doen. Hij werd
daarop door de spuwende jon
gen van de fiets getrokken,
kreeg klappen en werd ge
schopt. De andere twee bemoei
den zich er ook mee en werden
eveneens handtastelijk.
Uiteindelijk wist het slachtoffer
te ontkomen. De ene mannelijke
dader is ongeveer zestien jaar,
heeft kort krullend, van achte
ren opgeschoren haar, is 1 75
meter lang en heeft een tenger
postuur. Hij droeg een zwarte
spijkerbroek en een kort licht
gekleurd jack. De andere jongen
is ongeveer veertien jaar, 1.60
meter lang. heeft een vrij stevig
postuur en zwart haar. Hij droeg
een blauwe spijkerbroek. Het
meisje is ongeveer veertien jaar.
165 meter lang en heeft een ten
ger postuur. Ze droeg een lange
paarse jas.
Advertentie
van onze verslaggever
Marten de Jongh
YERSEKE - De oestcrhan-
delaren mogen hun activiteiten
hervatten. De Hoofdinspectie
Gezondheidsbescherming/
Keuringsdienst van Waren
heeft het dringende verzoek de
activiteiten tijdelijk te staken
donderdag ingetrokken. Onder
zoeksresultaten tonen aan dat
de oesters in Zeeland niet be
smet zijn met een schadelijk vi
rus.
De oesterhandel ging vorige
week dinsdag plat nadat enkele
honderden mensen, voorname
lijk in Denemarken en Zweden,
ziek waren geworden van in
Yerseke bewerkte Ierse oesters.
De schelpdieren bleken besmet
met het zogeheten Norwalkvi-
rus. Onderzoek was nodig om
dat de overheid rekening hield
met de mogelijkheid dat de
besmetting zich had verspreid
onder in Zeeland gekweekt©
oesters. Daarvan is dus niets ge
bleken. De financiële schade
door de handelsstop kunnen de
handelaren nog niet becijferen.
Betrokken landen als Denemar
ken, Zweden en Ierland hebben
de zaak weer in handen gegeven
van de Nederlandse overheid.
Dat is het resultaat van overleg
binnen de veterinaire commis
sie van de Europese Unie (EU) in
Brussel. De landen vertrouwen
erop dat Nederland de kwestie
verder goed afhandelt. De EU
was als scheidsrechter inge
schakeld.
Het onderzoek naar de oorzaak
van het incident wordt wel
voortgezet. „We willen herlei
den waar het virus vandaan
komt", aldus H. van Buuren van
de Hoofdinspectie Gezond
heidsbescherming. „We hebben
daarom gevraagd of we nog eens
een kijkje mogen nemen bij één
bedrijf in Yerseke en mogeüjk
een onderneming die daarmee
gelieerd is." Van Buuren wilde
gisteren niet zeggen om welke
bedrijven het gaat.
Voorzitter D. Luteijn van Ver-
voex, de grootste belangenorga
nisatie van de oestersector,
toonde zich donderdag opge
lucht. „We zijn blij dat we onze
klanten nu nog voor het week
einde kunnen bevoorraden."
Zeker is dat de voorgeschreven
grondige zuivering van de be
smette oesters grotendeels ach
terwege bleef in Yerseke. De im
porteur valt niets te verwijten
indien de in Ierland verstrekte
certificaten een product garan
deren van de hoogste kwaliteit.
In dit geval deugden de papie
ren niet. De partij kwam name
lijk uit een kwalitatief omstre
den gebied in Ierland. Voor
oesters die daar vandaan komen
gelden strenge schoonmaak-
voorschriften.
De sloop van de groene prilltoren van kunstmestfabrikant Hydro Agri in Sluiskil is gisteren begonnen.
foto Charles Strijd
In Zeeuwse vergaderzalen
weerklinkt de kreet regelma
tig. De bestuurders willen
meer 'blauw' op straat. Dat
het hier gaat om de rustge
vende aanwezigheid van
goed opgeleid politievolk zal
duidelijk zijn.
Een der paarse ministers
ktvam op een gedenkwaardi
ge achtermiddag op het lumi
neuze idee het gezelschap
dienders in den lande uit te
breiden met zogenaamde
surveillanten. Welisivaarook
in stemmige blauw gekleed,
maarniet echt agent...
Eerder deze week vonden in
Terneuzenwat sollicitatiege
sprekjes plaats met een aan-
tal kandidaten voor die
prachtfunctie. In de gang
naar het 'zweetkamertje' liep
een jongeman, dienaar eigen
zeggen de vuurproef zojuist
met glans had doorstaan, een
aanstaande collega tegen het
lijf.
De belangstellende vraag
hoe het was gegaan, werd
met een trotse lach beant
woord. Natuurlijk wist hij
welk beroep de koningin uit
oefende. En dat twee maal
twee vier is, ivas hem ook al
een jaar of wat bekend.
Maar het leukste vond de jon
geman in kwestie toch dat de
examinatoren hem kennelijk
zó goed vonden, dat hij al di
rect een moord mocht oplos
sen. „Ze vroegen me of ik wist
wie Bonifatius bij Dokkum
heeft vermoord. Nou... laat
dat maar aan mij over; daar
kom ik wel achter."