Servische politie slaat er op los
Collaborateur Papon staat als
enige Vichy-ambtenaar terecht
PZC
Beierse stad ontsnapt aan ramp
Zwitsers fonds voor
lorlogsslachtoffers
jriekse zeelieden
)eëindigen staking
GOES
buitenland
demonstranten trachten weg van Kragujevac naar Belgrado te blokkeren
rouwencongres
ivert China zes
niljoen op
Koeweit wil
invoering van
wetgeving islam
Zweden gaven joden geld terug
EU geeft Cambodja drie miljoen
Grozny wordt Dzjochar-stad
Saudi's dwarsbomen onderzoek
Taliban veroveren twee steden
mnesty
Zoen voor nieuwe minister Albright
Leven mogelijk
op manen van
verre planeten
Storende radiopiraat
in België blijkt jongen
van zestien jaar te zijn
vrijdag 24 januari 1997
jn onze correspondent
ysGertsen
ELGRADO- De Servische op-
erpolitie is gisteren opnieuw
ird opgetreden tegen aanhan-
>rs van de oppositie. In de cen-
aal-Servische stad Kraguje-
ic sloeg de politie in op demon -
ranten die een poging deden
route naar Belgrado met au-
's en vrachtwagens te blokke-
n. Daarbij raakten minstens
ree demonstranten gewond,
ader deze week deelde de op-
erpolitie in de hoofdstad Bel-
ado rake klappen uit toen
inhangers van de oppositie het
ads de Kerst geldende demon-
ratieverbod negeerden. De
Hen in Kragujevac begonnen
jtermiddag rond het gebouw
in de lokale radio- en televi-
>zender. Die zender is sinds
ikele dagen de inzet van een
achtsstrijd tussen de lokale
cialisten en de oppositie-coa-
ie Zajedno.
ragujevac is een van de veer-
Servische steden waar de
positie in november bij de lo-
iie verkiezingen als winnaar
t de bus kwam. In tegenstel-
tot in veel andere steden
■eft de socialistische partij van
isident Milosevic in Kraguje-
EKING - China heeft zes mil-
en gulden overgehouden aan
organisatie van de Wereld-
rouwenconferentie van de Ver-
igde Naties in september
I95.
it heeft de Chinese Staats Ac-
untants Dienst bekendge-
aakt. De boekhouders van de
erheid stellen voor met dit be-
rag een instelling in het leven
roepen die gespecialiseerd is
ihet organiseren van interna-
onale conferenties,
ie Chinezen hebben in totaal
om 318 miljoen yuan (70 mil-
en gulden) uitgegeven aan de
iganisatie van de internatio-
ïle massabijeenkomst in Pe-
ing. Zij ontvingen ruim 345
nljoen yuan (76 miljoen gut-
to), waarvan 300 miljoen yuan
in de Chinese overheid. De rest
as afkomstig van donaties.
PD
vac haar nederlaag erkend. Het
stadsbestuur is sinds vorige
week in handen van de opposi
tie.
Televisie
De controle over de lokale ra
dio- en televisiezender willen de
verslagen socialisten voorals
nog niet opgeven. Controle over
de media is een van de centrale
thema's in de strijd tussen Milo
sevic' linkse blok en de opposi
tie. Dat Slobodan Milosevic on
danks het massale protest in
tientallen steden nog altijd aan
de macht is, dankt hij voor een
groot deel aan het feit dat de
staatsmedia hem door dik en
dun steunen terwijl ze de oppo
sitie systematisch zwart maken.
De staatszenders zijn op het
Servische platteland voor veel
mensen nog altijd de enige bron
van informatie. Dat wapen wil
Milosevic onder geen beding
opgeven aan de vooravond van
cruciale verkiezingen. Dit na
jaar moeten de Senders naar de
stembus on een nieuw parle
ment en een nieuwe president te
kiezen.
In de Servische hoofdstad Bel
grado werd gisteren voor de
vijfenzestigste achtereenvol
gende dag gedemonstreerd te
gen Milosevic en de door zijn
partij gepleegde verkiezings
fraude. Oppositieleider Zoran
Djindjic hield een menigte van
ruim 20.000 aanhangers voor
dat de strijd in Belgrado en an
dere steden onder geen beding
mag worden opgegeven.
Carnavalesk
Enkele duizenden studenten
maakten zich ondertussen op
MEMMENGEN - Brandweerlieden bekij
ken de gevolgen van een brand in een che-
mie-fabriek, die gisteren bijna uitliep op
een ramp voor de Beierse stad Menmiin-
gen.
Toen de brand rond drie uur in de ochtend
uitbrak, ontstond een gifwolk die over de
len van de stad trok. Er werden sporen
ammoniak- en blauwzuurgas gemeten,
die echter tegen negenen vervluchtigd
waren. Vier brandweerlieden en zeven po
litiemensen raakten gewond. Verscheide
ne omwonenden klaagden over geïrri
teerde luchtwegen.
Het heeft volgens het gemeentebestuur
maar een haar gescheeld of de 81.000 in
woners tellende stad was een rampgebied
geworden. De door de brand getroffen fa
briek was vastgebouwd aan een bedrijf
waar chloorgas lag opgeslagen. Driehon
derd brandweerlieden wisten te verhin
deren dat de vlammen oversloegen. Het
gemeentebestuur stond enkele keren op
het punt de noodtoestand uit te roepen.
De brand was vermoedelijk aangestoken.
De politie zei een 35-jarige verdachte te
hebben aangehouden.De schade loopt
volgens de eerste ramingen in de miljoe
nen marken. foto Camay Sungu/RTR
voor hun vijfde achtereenvol
gende nacht op straat. Sinds
zondagavond staan de studen
ten in het centrum van Belgrado
oog-in-oog met de oproerpoli
tie. De studenten eisen een vrije
doortocht en weigeren naar huis
te gaan voordat het politiekor-
don wordt opgeheven.
De zwaar bewapende oproerpo
litie die bij drie eerdere, soort
gelijke gelegenheden telkens na
een aantal uren vertrok, heeft
kennelijk de opdracht gekregen
de psychologische krachtme
ting tot het bittere einde vol te
houden.
Dat leidt tot carnavaleske,
haast surrealistische taferelen.
Onder de neuzen van de geen
spier vertrekkende Servische
oproerpolitie dansen en zingen
de studenten de hele nacht door.
De studenten hebben de afgelo
pen dagen steun gekregen van
diverse beroepsgroepen. Art
sen, acteurs, professoren en tal
van bekende Senders gingen om
beurten tussen de studenten en
de oproerpolitie staan. GPD
KOEWEIT - Het Koeweitse
parlement heeft de emir ge
vraagd de sharia - de islamiti
sche wet - in te voeren als enige
wetgeving in het land.
Het verzoek is een initiatief van
de moslimfundamentalisten in
het parlement en is ondertekend
door 37 van de 50 afgevaardig
den, inclusief onafhankelijke en
regeringsgezinde parlementsle
den.
Het is de tweede keer sinds het
einde van de Golfoorlog dat het
parlement zich met zo'n verzoek
tot sjeik al-Sabah richt. Het eer
ste verzoek om de sharia in te
voeren wees de emir in 1994 van
de hand.
Hoewel in sommige gevallen de
sharia in de rechtspraak in Koe
weit wordt toegepast, is zij niet
de enige bron van de wetgeving.
In tegenstelling tot bijvoor
beeld Saudi-Arabië worden in
het tamelijk westers gezinde
Koeweit wegens moord veroor
deelden niet onthoofd en wor
den bij dieven geen ledematen
geamputeerd. AP
STOCKHOLM - De Zweedse banken hebben in 1972 1,2 mil
joen kroon (ruim 300.000 gulden) terugbetaald aan slachtof
fers van het nazi-regime. Joden hadden het geld voor het be
gin van de Tweede Wereldoorlog op deze banken vastgezet om
inbeslagneming door de Duitsers te voorkomen.
De vereniging van Zweedse banken heeft het geld overge
maakt aan het Rode Kruis dat het op zijn beurt aan de slacht
offers van de jodenvervolging en hun nabestaanden heeft uit
gekeerd.
Het Scandinavische land werd er deze week van beschuldigd
dat het tijdens de Tweede Wereldoorlog van de Duitsers goud
heeft aangepakt waarvan het waarschijnlijk wist dat het ge
stolen was. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een
commissie ingesteld om te onderzoeken wat er met het goud is
gebeurd. AFP
BRUSSEL - De Europese Unie heeft gisteren de slachtoffers
van de Cambodjaanse burgeroorlog ruim drie miljoen gulden
aan hulp toegezegd. Het geld zal onder meer gebruikt worden
voor medische hulp. onderwijs, onderdak, wegenbouw en het
opruimen van landmijnen in het noorden van het land. Het
geld zal overgemaakt worden aan internationale hulporgani
saties. AP
GROZNY - De Tsjetsjeense hoofdstad Grozny heet voortaan
Dzjochar-Ghala (Dzjochar-stad), naar de in april 1996 ver
moorde Tsjetsjeense leider Dzjochar Doedajev. De Tsjetsjeen
se president Jandarbijev heeft dat gisteren per decreet be
paald.
Het is niet duidelijk hoe de Russische regering over de naams
verandering denkt. Moskou heeft 21 maanden een bloedige
oorlog gevoerd tegen de rebellen onder leiding van Doedajev
die ijverden voor onafhankelijkheid voor de Kaukasische re
publiek. Doedajev werd in april vorig jaar dooreen Russische
raket gedood, terwijl hij aan het telefoneren was. De Russen
hadden hem aan de hand van zijn satelliettelefoon gelokali
seerd. RTR
WASHINGTON - Saudi-Arabië dwarsboomt het onderzoek
dat de VS uitvoeren naar de bomaanslag die in juni vorig jaar
werd gepleegd op een Saudisch flatgebouw waar Amerikaan
se militairen woonden. Deze actie kostte aan negentien men
sen het leven.
De Saudïsche autoriteiten weigeren belangrijk bewijsmate
riaal waar de VS om hebben gevraagd over te dragen, zei FBI-
directeur Louis Freeh tegen de krant. „We hebben niet alles
gekregen waar we om hebben gevraagd. Hierdoor zijn we
slechter in staat om tot conclusies te komen of het onderzoek
in verschillende richtingen te sturen", aldus Freeh.
In november prees Freeh de Saudische autoriteiten, die Iran
•de schuld gaven van de aanslag, nog voor hun medewerking
aan het onderzoek. AP
KABOEL - De Afghaanse Taliban-milities hebben twee be
langrijke steden veroverd op de regeringstroepen ten noorden
van Kaboel. Het zou gaan om de plaatsen Jabal-os-Siraj en
Gulbahar. De Taliban maakten twintig tanks buit. Ongeveer
tachtig soldaten van de tegenpartij werden gevangen geno
men. Zes Taliban en elf leden van het regeringsleger kwamen
bij de gevechten om.
Het verlies van beide steden zou een strategisch gevoelig ver
lies betekenen voor de alliantie van de verdreven regering en
de Oezbeekse leider Dostum. RTR
sn onze redactie buitenland
URICH - De Zwitserse rege-
ing en banken hebben donder -
ag ingestemd met de instelling
an een fonds ter herdenking
in de joodse slachtoffers van
Tweede Wereldoorlog. Het
tnds is bedoeld als gebaar van
oede wil jegens de joodse orga-
isaties die de afgelopen tijd
riliek hebben geleverd op de
)1 van Zwitserland in de oor-
peciaal ambassadeur Thomas
orer zei na besprekingen met
ïtegenwoordigers van de
anken, de centrale bank, ver-
ïkeringsmaatschappijen en
adere bedrijven dat over de
aogte van het fonds nog niet is
sproken. Borer zit een com-
issie voor die belast is met het
ordineren van de Zwitserse
reactie op de beschuldigingen
van joodse zijde over het gedrag
van het land in de oorlog. Hij zei
dat uit het fonds projecten wor
den betaald die op een of andere
manier met de jodenvervolging
verband houden. Als voorbeeld
noemde hij acties ter bestrijding
van discriminatie en racisme en
steun aan overlevenden van het
naziregime.
Het Joods Wereldcongres en de
voorzitter van de Amerikaanse
senaatscommissie voor het
bankwezen, Alfonse D'Amato,
hebben kortgeleden gepleit
voor instelling van een fonds.
Het zou volgens hen 250 miljoen
dollar moeten omvatten. De
toenmalige Zwitserse president
Delmauraz noemde deze oproep
eind vorig jaar „niets minder
dan afpersing en chantage". Hij
bood kort daarop zijn excuses
voor deze woorden aan. RTR
jn onze redactie buitenland
IRENE- De Griekse zeelieden
fbben donderdag besloten hun
aking te stoppen. Door de sta
ing lag het zeeverkeer elf da-
in lang stil en raakten honder-
fo vrachtwagens in de Griekse
ivens geblokkeerd.
vervoerdersorganisatie
ransport en Logistiek Neder-
ad gaat ervan uit dat de Ne-
irlandse bestuurders, die in
■tras en Igoumenitsa vastza-
n. nog gisteren op de boot naar
aliê zouden stappen. Het gaat
n een man of dertig, „ook al
tonen het er misschien wat
ter zijn geworden', aldus een
oordvoerster.
ij elkaar zaten in Patras zo'n
1NEVE Amnesty Intematio-
'1 beschuldigt de VN-vluchte-
ogenorganisatie UNHCR van
t schenden van de eigen be-
toselen door de steun aan de
tzetting van honderdduizen-
•n vluchtelingen in Centraal-
frika.
december verdreven Tanza-
aanse troepen een half mil-
*n Rwandese Hutu's uit het
tod. Dit gebeurde enkele we-
to nadat de Tanzaniaanse re-
tong en de UNHCR hen in een
zamenlijke verklaring te ver
ban hadden gegeven dat ze
oesten vertrekken. RTR
650 buitenlandse truckers vast.
De Federatie van Griekse zee
lieden (PNO) gaf de actie op na
dat premier Costas Simitis met
een compromis was gekomen
over minder zware fiscale lasten
voor het varend personeel. De
zeevarenden
zijn met de voorstellen akkoord
gegaan, aldus welingelichte
vakbondskringen.
Officieren en matrozen krijgen
dit jaar 8 procent belasting op
gelegd, en 9 procent volgend
jaar. Voor de rest van het perso
neel gelden percentages van res
pectievelijk 4 en 6. Tot nu toe
hoefden zeelieden geen belas
ting te betalen.
De stakingen waren gericht te
gen het wetsvoorstel over fisca
le hervormingen, waarbij alle
belastingvrij stellingen voor alle
beroepen worden opgeheven.
Het parlement stemt volgende
week over dat voorstel.
Vertragingen
Terwijl de PNO haar staking op
geeft, begon de machtige confe
deratie van Griekse arbeiders
(GSEE) uit protest tegen het
plan om middernacht met een
24-uursstaking in zowel de par
ticuliere als de publieke sector.
Het openbaar vervoer kwam
door de werkondebreking vrij
wel in het hele land stil te liggen
Het vliegverkeer had last van
forse vertragingen. Veel over
heidsbedrijven, banken en
scholen bleven dicht. AFP/ANP
WASHINGTON - De net als eerste vrouwelijke
minister van buitenlandse zaken van de Ver
enigde Staten beëdigde Madeleine Albright
krijgt een zoen van vice-president Gore, onder
applaus van president Clinton.
Tijdens de ceremonie in het Witte Huis beloof
de Albright donderdag dat zij een buitenland
se politiek zal voeren gebaseerd op de ideeën
van Democraten zowel als Republikeinen en
zegde zij steun toe aan de Verenigde Naties. De
nieuwe minister van defensie William Cohen,
een voormalige Republikeinse senator, zal la
ter deze week worden beëdigd.
Republikeinen en Democraten juichten de be
noeming van Albright en Cohen toe als het be
gin van een krachtiger, meer op twee partijen
steunende buitenlandse politiek.
foto Greg Gibson/AP
NEW YORK - Astronomen die
leven zoeken buiten ons zonne
stelsel, kunnen hun telescopen
het beste richten op de manen
van de planeten rond de sterren
16 Cygni B en 47 Ursa Majoris.
Maar dan moeten de manen wel
eerst gevonden worden.
Darren Williams, astronoom
van de universiteit van Pennsyl
vania, en zijn collega's lichten
deze week in het blad Nature toe
dat er aanwijzingen zijn dat er
planeten rond de twee sterren
draaien. Als die planeten manen
hebben, zouden die op de juiste
afstand van de sterren staan om
een zodanige temperatuur te
hebben dat er vloeibaar water
kan voorkomen, zegt Williams.
De wetenschappers gaan er van
uit dat de planeten zelf gasbal-
len zijn waarop geen leven mo
gelijk is. Dat de planeten hun
eigen satellieten hebben is vol
gens Williams niet uit te sluiten,
omdat rond Satumus en Jupiter,
die in ons zonnestelsel staan,
ook manen draaien.
Om een atmosfeer te hebben die
leven zoals dat op aarde moge
lijk maakt, zouden de nog niet
ontdekte manen minstens een
achtste van de massa van de
aarde moeten zijn, zegt Wil
liams in Nature. AP
van onze correspondent
Cees vanZweeden
PARIJS - Als eerste en enige ver
tegenwoordiger van het Franse
Vichy-regime zal Maurice Pa-
pon terecht moeten staan op
beschuldiging van misdaden te
gen de menselijkheid. De 86-ja-
rige Papon, die tijdens de oorlog
als politiechef meer dan 1.600
joden naar de gaskamers ge
stuurd zou hebben, verloor gis
teren zijn beroepszaak.
Papon reageerde woedend op de
uitspraak van de Parijse be-
roepsrechter. Hij omschreef de
zaak als 'een schandalig poli
tiek proces waarvan de uit
komst tevoren vaststond'. Jean-
Marc Varaut, zijn advocaat, ge
waagde van een 'nederlaag voor
de rechtspraak'.
Het proces tegen Papon wordt
in alle opzichten uniek. Nooit
eerder is een vertegenwoordiger
van het Vichy-regime, dat met
Hitier collaboreerde, voor de
rechter gebracht. Papon zal de
eerste Vichy-ambtenaar zijn die
voor de vierschaar komt, maar
ook de laatste. Alle andere col
laborateurs van het kaliber Pa-
pon zijn inmiddels overleden.
De zaak zal ook uniek zijn. om
dat het nooit eerder in Frankrijk
zo lang heeft gevergd om een
verdachte voor het gerecht te
slepen. De aanklacht tegen hem
werd al in 1981 ingediend. Als
hij wordt berecht, waarschijn
lijk pas volgend jaar, dan zal er
bijna 17 jaar verstreken zijn.
Papon diende als minister onder
president Valérie Giscard d'Es-
taing, toen het weekblad Le Ca
nard Enchainé zijn verleden
onthulde. Dat was in 1981, vijf
dagen voor de presidentsverkie
zingen die Giscard d'Estaing
prompt verloor. Een van de re
denen waarom zo veel jaren ver
streken voordat eindelijk ernst
werd gemaakt met de zaak te
gen Papon, was dat Frankrijk
zijn Vichy-verleden nooit hele
maal had verwerkt. Mitterrand,
die in 1981 Giscard versloeg in
de presidentsverkiezingen,
bleek ruim tien jaar later zelf
voor het bewind te hebben ge
werkt.
Tijdens de oorlog werden 75.000
joden vanuit Frankrijk op
transport gesteld naar de con
centratiekampen. Veruit de
meesten van hen waren opge
pakt door de Franse politie. Het
argument dat de Franse politie
dacht dat de joden naar werk
kampen gingen, wordt in krin
gen van overlevenden wegge
hoond - vierduizend van de
75.000 gedeporteerde joden wa
ren kinderen.
Wat de collaboratie schrijnend
maakte, was dat het Vichy-regi
me de steun genoot van het
Franse parlement en dus legaal
was. Pas in juli 1995 kon de
Franse staat, bij monde van pre
sident Chirac, zich ertoe bren
gen om zijn excuses aan te bie
den aan de joodse gemeenschap.
Maurice Papon was chef van de
politie in omgeving van Bor
deaux. In die hoedanigheid stel
de hij lijsten op van de deporte
ren joden. De aanklacht tegen
hem omvat ruim 50.000 pagina's
aan documenten, waaronder
door hem ondertekende arres
tatiebevelen. In totaal gaf hij
opdracht 1.660 joden op trans
port te stellen.
De belastende documenten
werden in 1981 ontdekt, toen
historici een groot aantal stoffi
ge postzakken doorploegden.
GPD
van onze correspondente
Aly Knol
BRUSSEL - Geen ex-piloot,
noch een voormalig ver
keersleider. De Belgische
radiopiraat, die sinds no
vember vorig jaar het vlieg
verkeer naar de Brusselse
luchthaven Zaventem ver
stoorde met valse opdrach
ten aan oven-liegende pilo
ten, blijkt een 16-jarige
jongen uit het dorp Tervuren,
vlakbij Brussel, te zijn.
Zijn ouders gaven hem giste
ren aan bij de rijkswacht.
De jongen heeft inmiddels
een volledige bekentenis af
gelegd. Sinds november vo
rig jaar probeerde hij met ei
gen zendapparatuur piloten
in de war te brengen door hen
opdracht te geven bochten of
lussen te maken of naar een
bepaalde hoogte te stijgen of
te dalen.
Ongelukken of werkelijk ge
vaarlijke situaties hebben
zich. aldus de Belgische
luchtvaartdienst gisteren,
niet voorgedaan. Eerder
verklaarden Brusselse ver
keersleiders echter dat de ra
diopiraat er „met soms heel
nauwkeurig nagebootste
vlieginstructies enkele keren
in slaagde om landende
vliegtuigen uit de voorge
schreven nadering naar Za
ventem te loodsen". Zij gin
gen er x^nuit dat de piraat
uitermate veel van de lucht
vaart af wist en wellicht zelfs
een opleiding tot verkeerslei
der had genoten.
Argwaan
Piloten merkten als eersten
dat ze op hun aanvliegroute
naar de Brusselse luchthaven
ongewone instructies kre
gen, uitgesproken door een
voor hen vreemde stem. De
zwakte van de radiosignalen
was een tweede reden voor
argwaan. „Soms was het evi
dent dat het om een stoorzen
der ging", aldus een woord
voerder van de Belgische
nationale luchtverkeerslei
ding. „Plots hoorden piloten
gebalk van een ezel of hanen
gekraai in de koptelefoon".
Direct na de ontdekking van
het bestaan van de radiopi
raat kregen piloten, die op
Brussel vlogen, de instructie
zich strikt aan de internatio
nale luchtvaartregels te hou
den. Dat betekende dat ze ie
dere opdracht die vanaf de
grond kwam moesten herha
len. Op die manier konden de
verkeersleiders op Zaventem
voorkomen dat de valse com
mando's van de radiopiraat
werden uitgevoerd.
De Belgische luchtvaart
dienst zei na de arrestatie
van de jongen te hopen „dat
de nutteloze supplementaire
stress, die door de piraatuit
zendingen van de laatste
maanden het werk van ver
keersleiders en piloten be
moeilijkte, voorgoed tot het
verleden zal behoren".
Grote passie
De radiopiraat gaf tijdens
zijn verhoor blijk van een
grote passie voor vliegtui
gen. Hij heeft vermoedelijk
eerst enkele maanden het
vliegverkeer afgeluisterd,
voor hij zelf met zenden be
gon. Waarschijnlijk hebben
ook vrienden van hem mee
gedaan. Als de jongen wordt
vervolgd, riskeren de ouders
een forse boete. GPD
Advertentie
mm
ZEELANDHALLEN
KRAAMVERHUUR 0164-257521 INFO 0164-235916
DE GEZELLIGSTE ROMMELMARKT MN NEDERLAND
JANUARI
9.00 TOT 17.00 uur
ZONDAG
JANUARI
110.00 TOT 17.00 uur
