ZMF dreigt Pechiney met rechter Uzory brengt Oekraïne dichterbij PZC Camera waakt van wieg tot graf zeeland 12 Uitstel strafzaak vliegtuigdrama Meisjes in Axel slaags Uitstel betaling Village Scaldia Aluminiumsmelter moet haast maken met rookgasontzwaveling Geen prijs voor school Expo scheepswerven verlengd J exposities kunst cultuur Zutphen eist betaling van Hulster uitgever voor gebruikte foto's vrijdag 24 januari 1997 van onze verslaggever Harmen van der Werf VLISSINGEN - De bel rinkelt. Nog net probeert een fietser onder de slag boom door te kruipen. De camera zwenkt in zijn richting. Een metalen, stem roept. „Wilt u de brug vrijma ken!" Hij is door de brugwachter, een kilometer of wat verderop, gezien op de monitor. Iedereen wordt elke dag zeker één keer door een camera ge volgd. Is het niet bij de brug, dan is het wel in de supermarkt, bij de bank, het benzinestation of de veerboot. Big Brother uit Orwell's boek 1984 is toch gekomen en zijn aanhang groeit zonder veel wanklanken. Alleen deze week kwam er een aanklacht, eentje van de Registratiekamer, de bewaker van onze privacy. Die signaleert 'een groeiend gevoel van onbehagen over het gluren'. ..Onbehagen over het gluren? Er wordt toch wat verzonnen." Onder koeld laat directeur mr. D. F Vos van de Provinciale Stoombootdiensten (PSD) de opmerking op zich inwer ken. ,,En wat moeten wij daarmee? Natuurlijk hebben wij camera's op onze terreinen en boten. Die zijn er om te zien of er nog mensen aankomen, of de deuren dicht kunnen. Voor de vei ligheid dus. Opnemen doen we niets. Het gaat ons om de momentopname." Geen opnames Eigenaar De Boeck van de gelijkna mige Spar-supermarkt in Oost-Sou burg reageert eerst ook wat geprik keld. Ja, hij heeft camera's in zijn wankel, maar opnames maken? Dat doet hij niet. „Ach, camera's werken toch vooral preventief. Niemand heeft er problemen mee. Bandopna mes hoeven wij niet te maken. Als ie mand verdacht doet, volgen wij hem, in de winkel en/of via de camera's. We duiken er dan gewoon zelf bovenop. Altijd vriendelijk, zo van: 'Kunt u het vinden?'." Volgens de Registratieka zen van kentekens. Dat komt nooit meer voor." Na één dag worden de banden bij TEM Zeeland hergebruikt. Alleen als iemand niet heeft betaald, gaat de opname naar de politie voor de aangifte. Jasperse: „Dat gebeurt maximaal drie keer per jaar. Camerabewaking bewijst blijkbaar haar nut, doordat er niets misgaat. Bij de Rabobank in Goes is het niet an ders. In de ruimte waar geldautoma ten staan, hangt een camera om ver- nielzuchtigen in de smiezen te krijgen en om pasjes-fraudeurs te vangen. „Eén keer in het half jaar moeten we met een band naar cle politie", schat manager cliëntenadvies J. de Winter, „omdat met een gestolen pasje geld is opgenomen." De Rabobank Goes waarschuwt klanten op de deur voor de camera's, waarmee aan een eis van de Registratiekamer wordt voldaan. De banden gaan een maand mee. „Vier stuks hebben we er. Als de vierde band op is, wordt de eerste weer ge bruikt. We doen er verder niks mee. Het is puur preventie." Groei Onder dat motto en voor dat doel rukt de camera steeds verder op. Service coördinator F. Geldof van leverancier Varel Security Zeeland in Goes ziet nieuwe klanten komen. Banken en benzinepompenzijn voorzien. Minder traditionele afnemers volgen als jachthavens, bejaardentehuizen en restaurants. De Crematorium Vereni ging Nederland (CVN) heeft zich daar deze week bij gevoegd, vanwege de diefstal van vijftien urnen in Utrecht, De twee crematoria in Zeeland, een gemeentelijke in Middelburg en een particuliere in Terneuzen, zijn niet aangesloten bij de CVN. Woordvoer ders laten weten ook geen behoefte te hebben aan camerabewaking. De be graafplaats in Middelburg is buiten bezoekuren al vrij moeilijk toeganke lijk. In Terneuzen staan de urnen in een gesloten muur. Camerabewaking in de verkeerstoren van de veerdienst in Vlissingen. foto Ruben Oreel mer moet het klip en klaar zijn voor ie dereen die een winkel of wat dan ook binnenstapt, dat hij/zij wordt be spied, als er camera's aanwezig zijn. Een sticker op de voordeur volstaat met de tekst 'camerabewaking', die niet zelden wordt gevolgd door de me dedeling 'wij waken over uw en onze eigendommen' „Zo voelen mensen dat"weet een me dewerker van streekvervoerder ZWN Groep in Spijkenisse. Hij kan het we ten. De ZWN Groep heeft de bussen die vanuit Hellevoetsluis en Spijke nisse rijden, voorzien van videocame ra's om vandalen te kunnen pakken. Een videoband loopt mee. Die wordt na 24 uur overg'espoeld, als er niks is gebeurd. Bij vernielingen is er bewijs materiaal. „Het werkt. Er wordt min der vernield." Klachten? „Nee, klach ten over de camera's zijn er niet geweest. Wij krijgen alleen maar posi tieve reacties van onze gewone reizi gers." Het agressieproject van de ZWN Groep draait enkele maanden. De be wakingscamera's in de bussen vallen daardoor nog op. Wie benzine tankt, ziet de spiedende ogen niet eens meer. Die zijn er al zolang. J. Jasperse van TEM Zeeland die een aantal Shell- stations exploiteert: „De apparatuur is wel aanzienlijk verbeterd. Vroeger hadden we weieens moeite met het le- MIDDELBURG - De strafzaak tegen een 33-jarige vliegtu instructeur uit Den Haag en een 36-jarige leerlingvlieger Delft, inzake het vliegtuigdrama in Arnemuiden, is dondi dag door de rechtbank aangehouden. Omdat de advocaat; i de instructeur door ziekte verhinderd was, vond de rechtb; het beter dat de zaak op 13 maart opnieuw wordt behands i De raadsman van de leerlingvlieger stuurde aan op behan; i ling van de zaak van zijn cliënt, maar naar het oordeel vac i rechtbank lag de zaak daarvoor te gecompliceerd. Officier van justitie mr. J. Valente verwijt beide man: i schuldig te zijn aan het opzettelijk doen verongelukken; een vliegtuig waarbij op 14 oktober '95 op het vliegveld M den-Zeeland een dodelijk slachtoffer viel te betreuren. 1 AXEL - Twee tienermeisjes uit Terneuzen raakten dond dagochtend in de Axelse Noordstraat slaags met een 23-jai Axelse. Het trio zou al enige tijd in onmin met elkaar le; Tijdens het gevecht gingen haren, kettinkjes en een ooi verloren. De fysieke schade bleef beperkt. De politie stelt; onderzoek in naar het treffen. MIDDELBURG - Village Scaldia bv is donderdag door rechtbank in Middelburg voorlopige surséance van beta! verleend. Bewindvoerder mr H. M. den Hollander te 0: burg gaat bekijken of en wanneer er een vergadering vac schuldeisers wordt belegd. Wanneer de schuldeisers niet koord gaan met een surséance, kan faillissement dreigen v de bv. De bouw van het recreatiepark van 130 vakantiewon gen in Hoofdplaat, die in 1994 begon, heeft sinds medio 1! vrijwel stilgelegen door financiële problemen bij hoofda; nemer en directeur/aandeelhouder J. E. Ibens te Antwerp De Roosendaalse bouwonderneming Aan de Stegge was: reid het park af te bouwen, maar de twee konden niet tot ov eenstemming komen met de twee andere aandeelhouders Village Scaldia bv, René Coltof Beheer en Innovast in Utree Village Scaldia bv is volgens een vonnis van de rechtbanl Middelburg gehouden de eerste fase van het recreatiepark terlijk 1 maart op te leveren, op straffe van een dwangsom; tienduizend gulden per dag tot maximaal drie miljoen g den. De uitspraak kwam een in kort geding dat de Verenig Huiseigenaren Village Scaldia had aangespannen. van onze verslaggeefster Mieke van der Jagt GOES - De Zeeuwse Milieufe deratie (ZMF) wil dat Pechiney haast maakt met de rookgasont zwaveling in het productiepro ces van aluminium. Pechiney stoot jaarlijks 2.000 ton zwavel dioxide uit en neemt daarmee na Total, een tweede plaats in in Zeeland. In de afgelopen tien jaar groeide de uitstoot van zwaveldioxide door de aluminiumsmelter met 25 procent terwijl op landelijk niveau is afgesproken dat in het jaar 2000 de hele uitstoot met driekwart verminderd zou moe ten zijn. De ZMF heeft een onderzoek la ten uitvoeren, waaruit blijkt dat het bedrijf vrij eenvoudig tot een reductie van 90 procent kan komen door de toepassing van zeewaterwassers. In het nieuwe Bedrijfs Milieuplan (BMP) moet een dergelijke voorziening zijn opgenomen, anders stapt de ZMF naar de rechter. Pechiney is altijd zeer terughoudend ge weest als het ging om rookgas ontzwaveling. Het landelijke streven leidde niet tot initiatie ven in het eerste BMP. Zelfs een onderzoek naar de mogelijkhe den van rookgasontzwaveling werd afhankelijk gesteld van de uitkomsten van onderhandelin gen over een nieuw energiecon tract. Inmiddels heeft ook de provincie met klem gewezen op de noodzaak de uitstoot van het verzurende zwaveldioxide te rug te brengen. De ZMF gaf daarom de wetenschapswinkel van de TU in Delft opdracht een onderzoek te doen naar de beste en meest rendabele manier om de zwaveldioxide uit het rook gas le krijgen. Voor een bedrag van 5.500 tot 8.000 gulden per ton kan een zeewaterwasser de jaarlijkse uitstoot terugbrengen tot 200 ton. Bij de methode zijn nauwe lijks negatieve milieueffecten geconstateerd en het kostenren- dement is veruit het beste. In de wereld van de aluminumsmel- ters wordt een richtbedrag van 10.000 gulden per ton gehan teerd voor rookgasontzwave ling. Inmiddels is Pechiney ook zelf een onderzoek begonnen naar rookgasreiniging in de voorbe reidingen op het tweede BMP. De ZMF gaat ervan uit dat de re sultaten overeen zullen komen met die van het TU-onderzoek. Langer uitstel kan het bouwen van een installatie dan ook niet lijden, vindt de ZMF. Als in het BMP geen initiatieven worden ontplooid, zal de ZMF proberen die via de rechter af te dwingen. SCHORE - Openbare basisschool De Tunnel uit SchoR1 donderdag niet in de prijzen gevallen bij de uitreiking van Nationale Onderwijsprijs 1996 in de Jaarbeurs in Utrecht, eerste prijs in de categorie basisonderwijs ging naart school uit Beuningen. Staatssecretaris T. Netelen!' (onderwijs) reikte de prijs uit. In Utrecht waren gisteren aij vaardigden van scholen aanwezig die eerder de provinei voorrondes hadden gewonnen, zoals De Tunnel uit Zeela: Y De Onderwijsprijs is een initiatief van het instituut voorfl tionale Onderwijs Promotie. VLISSINGEN - De expositie Scheepswerven in Zeelanis het Stedelijk Museum in Vlissingen is met twee maanden? p lengd tot en met zondag 16 maart 1997. Aanleiding daan: o zijn de positieve reacties van bezoekers. De tentoonstel! i geeft een indruk van de verschillende scheepswerven - gn en klein - zoals die door de eeuwen heen in Zeeland heb': i bestaan. Het eerste in Zeeland gebouwde zeewaardige sci j koos in 1549 het ruime sop. De expositie is van maandag tor. i met vrijdag geopend van 10 tot 17 uur en op zaterdag enz dag van 13 tot 17 uur. Volksmuziekgroep speelt traditionele muziek op eigen manier Verschuivingen in Tijd/Beeld, heet de expositie met werk van de beeldend kunstenaar George Schade die tot en met 15 maart is te zien in de Raadskelder in Sluis. Open: dagelijks, behalve donderdag, van 14 tot 17 uur. De Kloveniersdoelen, het cen trum voor nieuwe muziek, in Middelburg wordt de komende tijd opgeluisterd door een aan tal kunstwerken, verspreid over verschillende ruimten, zoals bar, foyer en concertzaal. Zo hangen er schilderijen van Piet Dieleman en is er verder werk te zien van Willem Verstraeten, Barbara Jean, Naps ja Boezem, Herman Brood en Wiin de Maat. Te zien tijdens kantooruren en concerten. In Celtic Pub The Duke aan de Vlasmarkt in Middelburg han gen tot en met 30 januari werk stukken van leden van de foto club De Draadontspanner. De expositie met als thema Sfeer is te zien tijdens de openingsuren van het etablissement. In kunstgalerie De Mollegan- gen in Bergen op Zoom begint vandaag (vrijdag) de jaarlijkse vastenavond-tentoonstelling. Kunst zonder durrepel (het Bergse woord voor drempel) heet de expositie, waaraan een groot aantal kunstenaars mede werking verleende in de vorm van aquarellen, schilderijen, te keningen, pastels, beelden, ob jecten enzovoort. De officiële opening is zondagmiddag om 15 uur door Steketee (Jan Slok kers) met ondersteuning van de Boerenploeg en de dweilband Kendut nog trug? Open: vr 10- 21, za 10-17 en zo 14-17 uur. Kunstkader in Bergen op Zoom presenteert tot en met 9 maart de tentoonstelling Beive- gend Licht met fotowerken van Jean-Marc Spaans. Licht, tijd en ruimte krijgen gestalte in het werk van deze Rotterdamse kunstenaar door ensceneringen met neonlicht. De foto's zijn voor een deel ontstaan in lege zalen van Museum Boymans- van Beuningen in Rotterdam. Geopend: vr 13-17 uur en twee de zondag van de maand 14-17 uur. Drs Johanna Jacobs, conser vator van Het Markiezenhof in Bergen op Zoom, opent zondag middag om 15 uur aldaar de ex positie Een Blik van Boven en Ander Werk van de schilder Rob Mohlmann. Na zijn Cantopro ject. Een blik op de werkelijk heid, waarvan het resultaat eveneens tot en met 23 maart te zien is in Het Markiezenhof, be gon Mohlmann voorwerpen loodrecht van boven te schilde ren, wat de toeschouwer een heel andere kijk op de werke lijkheid biedt. Geopend: di t/m zo 14-17 uur. Het overzicht van de lopende ex'posilies staat op pagina 15. van onze verslaggevers MIDDELBURG - De van oor sprong Hulster uitgever M. van Geyt heeft de afgelopen jaren een reeks van archivarissen en scribenten boos achtergelaten. Tot rechtszaken kwam het zel den, maar deze week stonden Van Geyt en de gemeente Zut phen tegenover elkaar voor de Middelburgse rechtbank. De gemeente eist van Van Geyt twintigduizend gulden. Bij de uitgave van de boeken 'Gelder land bevrijd' en 'Zutphen van 1900 tot nu' heeft de uitgever rijkelijk geput uit de collectie van de Stedelijke Musea Zut phen zonder hiervoor auteurs rechten te hebben betaald. Het verweer van Van Geyts raads man mr. A H. Rijkse was simpel: Zutphen is bij Van Geyt aan het verkeerde adres. Klachten moe ten worden gericht aan de uitge verij die statutair is gevestigd in het Sloveense Ljubljana. Toen hij eind jaren tachtig van uit zijn boekhandel aan de Hul ster Steenstraat begon met de uitgave van historische foto boeken over zijn eigen regio was er nog weinig aan de hand. De klachten kwamen toen zijn acti viteiten zich over de rest van Nederland uitbreidden. Op 1 ju ni 1994 staakte Van Geyt Pro ductions zijn uitgeversactivi teiten in Hulst. De uitgeverij verkaste op papier naar de voor malige deelstaat van Joegosla vië, de plaats waar de Hulster ondernemer ook al zijn boeken liet drukken. Spoor van ellende In Oisterwijk kreeg Van Geyt hetzo'n drie jaar geleden aan de stok met W. Reijnders van de plaatselijke archiefdienst. „Fo to's waren met viltstift bewerkt en van het karton gescheurd. Op klachten werd nauwelijk gerea geerd", herinnert Reijnders zich. Hij spreekt van een 'spoor van ellende' die Van Geyts uit geverij achter zich heeft gelaten in Brabant en Zeeland. Reijn ders heeft als voorzitter van de Brabantse Kring van Archiva rissen een waarschuwing doen uitgaan geen zaken met Van Geyt te doen. Van Geyts raadsman Rijkse kent de verhalen over zijn cli ënt, maar hij heeft de indruk dat ze zwaar zijn overtrokken. Van Geyt is voor het samenstellen van zijn boeken afhankelijk van (oud) fotomateriaal. „Auteurs recht is in dit geval een moeilij ke materie. Je kunt bijna n met honderd procent zekert) zeggen of er auteursrecht rust en aan wie dat recht toe hoort. Toen hij hier in de xa begon, deed men daar niet ral lijk over. Het ging allemaal! gemoedelijk." Dat ging volg Rijkse voorbij toen Van G zijn vleugels uitsloeg bui Zeeuws-Vlaanderen. In Zutphen heeft men weinig met de Zeeuws-Vlaamse moedelijkheid. De gemeente geld zien voor de foto's en de haar ogen, geschonden autet rechten: twintig mille voor foto's gemaakt door fotogr Zeilenmaker en deel uitmakt 'van de collectie van de Stede ke Musea. Zutphen is een uitzondeii „In de meeste gevallen k? tot een schikking", aldus Rij! De Oisterwijkse streekarchi ris Reijnders praat niet van schikking, maar eerder van erbij laten zitten. Voor veel meenten en archiefdienste de gang naar de rechter te1 moeite om het, naar verl ding, geringe bedrag voor df to's via de rechter af te dwinj De Zutphenaren hebben ec de privé-persoon Van Geyti sprakelijk gesteld. „Het is slotte de heer Van Geyt die verrijkt aan het uitgeven dergelijke boekwerken", a advocaat mr. J. U. van Werffdie namens de geme Zutphen optreedt. „De bof zijn voor de Nederlandse ra bestemd en mensen kunnei boeken bestellen bij het bei in Hulst. Als je de hele rata] bij elkaar gooit en door een haalt, komt er maar één pert uitrollen en dat is de heer Geyt." Het kan volgens hem niet zo dat een bestuurder zich schuilt achter de vennoot» in het buitenland. „Wannet rechter dit toestaat, dan v dit wildwest-taferelen in hand. Dan krijg je de siti dat inbreuk op het auteursi straffeloos blijft, omdat het in landen die niet tot de Eur se Unie .behoren, haast ni verhalen is." Volgens Rijkse slaat Zutphf plank mis. „Ik zeg dat dt meente Zutphen niet bij moet zijn. Ze haalt de zi door elkaar. Er zijn zaker daan met de rechtspersoc Slovenië en niet met de heei Geyt." Op 19 maart zal de rechter uitspreken over de zaak. van onze verslaggever ErnstJan Rozendaal OOST-SOUBURG - In een van de lied jes van de uit Oekraïne afkomstige volksmuziekgroep Uzory gaat het over twee bomen. Ze staan naast elkaar en him takken raken elkaar net niet. Dat zal ook nooit gebeuren, want als de wind de bomen doet doorbuigen, zullen ze allebei dezelfdekant op hellen. Nooit kunnen ze dus naar elkaar toe groeien, in tegenstelling tot twee mensen. Die hebben die mogelijkheid wèl. „Dat zijn de onderwerpen waarover we zingen", zegt Wladimir Vassilenko. Hij speelt bayan, ofte wel knopaccordeon. „Het gaat over de simpele dingen van het leven, zoals de natuur en de liefde tussen mensen. De filosofie van het le ven, gebaseerd op onze traditie. Voor de muziek geldt hetzelfde. Die is ook tra ditioneel, maar op onze eigen manier gespeeld. Het is simpele, maar mooie muziek." Morgen, zaterdag, treedt Uzory op in Razzmatazz in Oost-Souburg. Niet in de originele, zevenkoppige bezetting, want na een verblijf van enkele weken in Nederland is een deel van de groep inmiddels naar Oekraïne teruggekeerd Naast Vassilenko bestaat de groep za- terdaguit Youra Lycenko (balalaika) en Nicolai Lycenko (bas en percussie). Zij krijgen vocale versterking van Pieter en Gea van Velzen van Kalinka, een Rotterdams orkest dat Russische volks muziek speelt. Bekend maken „Onze dirigent probeert Oost-Europe- se muziek in Nederland bekend te ma ken en omgekeerd", vertelt Gea van Velzen. „Hij heeft Uzory naar Neder land gehaald, niet alleen voor een reeks concerten maar ook om Kalinka muzi kaal bij te spijkeren. Met Kalinka zijn we in Oekraïne geweest en daar werden we zo verschrikkelijk verwend dat we nu proberen iets voor ze terug te doen." Het repertoire van Uzory is geworteld in de muzikale traditie van Oekraïne en Rusland, maar de bandleden streven er niet naar om de liedjes zo getrouw mo gelijk uit te voeren. „Als wij het werk van een bepaalde componist spelen, maken we daar ons eigen arrangement van", verklaart Youra Lycenko. „Wij stoppen onze eigen gevoelens en emo ties erin. De traditionele liederen wor den vaak door een koor uitgevoerd, met alleen pianobegeleiding. Een bepaald thema kan dan talloze keren achter el kaar worden herhaald. Wij verfraaien de nummers met onze instrumenten en maken ze levendiger door veel meer va riatie in de thema's aan te brengen." Sinds een paar jaar geleden de grenzen tussen Oost- en West-Europa open gin gen, is in het Westen de belangstelling De Oekraïense volksmuziekgroep Uzory. voor Russische muziek enorm gegroeid. Lycenko heeft daarvoor een simpele verklaring. „Ik hoorde ooit muziek uit Brazilië. Die raakte me tot in mijn ziel. Ik ging helemaal op in die muziek, zo mooi vond ik het. Maar waarom? Waar om zou ik nu zo van muziek uit Latijns- Amerika houden? Dat is omdat het goe de muziek is. Die is niet aan grenzen ge bonden. Goede muziek bewijst zich al tijd en overal." De musici van Uzory spelen graag in Nederland. De concerten hier zijn niet te vergelijken met die in Rusland of Oe kraïne. Lycenko: „Wij hebben allemaal het conservatorium in Kiev gevolgd. Wij zijn professionele muzikanten, dus wij willen graag spelen. In Oekraïne kan dat zo'n acht keer per maand, meestal in grote hallen. Maar we spelen daar voor muzikanten. Zij zijn de eni gen die onze concerten bezoeken. Het grote publiek heeft geen geld om naar onze concerten te gaan. Hun eerste zorg is eten en drinken en de huur van hun huis. Door de problemen in ons land in teresseren de mensen zich op het ogen blik niet zo voor muziek. Stemming „Hier is dat anders. Hierspelen we voor alle mensen. De mensen komen naar onze concerten, omdat ze willen weten wat we doen. Ze zijn in de stemming om mooie muziek te horen. Daarom komen we hier graag naartoe. Want als muzi kant willen we nu eenmaal onze muziek laten horen. Veel Russische en Oekra ïense groepen komen tegenwoordig trouwens naar het Westen. Ze treden niet alleen op in Nederland, maar ook in België, Frankrijk en Spanje." In Nederland hebben ze ontdekt dat niet alle traditionele muziek uit Rus land hier onbekend is. Zo blijken be kende Westerse liedjes als 'Vader Ja cob', 'Ik zal nooit meer dronken zijn' en 'Those were the days' rechtstreeks te herleiden tot traditionele Russische volkswijsjes. En zelf hebben de Oekra- ieners zich inmiddels 'Tulpen uit Am sterdam' eigen gemaakt op bayan en balalaika. Overigens heeft Uzory be halve traditionele muziek ook jazz en klassieke muziek op het repertoire, maar daarvan wordt tijdens optredens in Nederland niet veel gespeeld. Lycen ko: „Als we hier jazz of bossanova gaan zitten spelen, zeggen de mensen: Hé, waar komen jullie eigenlijk vandaan? Willen jullie wel even je eigen muziek spelen?" Uzory, zaterdag 25 januari in Razzmatazz in Oost-Souburg. Aanvang: 21 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 12