Dperafeest Ahoy' in stukjes en beetjes
Ik wil dat gevoel van
schoolreisjes proeven
PZC
Gabber is nozem
met minder haar
m
kunst cultuur
Marco Borsato
begint tournee
in Hulst
woensdag 22 januari 1997 9
doorLouisdu Moulin
as 1996 voor Marco Bor
sato in professioneel op
zicht een absoluut topjaar,
1997 wordt voor hem het jaar
van de nieuwe uitdagingen. Om
te beginnen werd er zelden met
zoveel verwachting uitgekeken
naar een nieuw album als naar
zijn cd De Waarheid; er brak
een radio-oorlog over uit en de
plaat brak de eerste dagen na
verschijning al alle verkoopre
cords. Dan is er de aan zijn ver
se schijf gekoppelde Live On
Tour: De Waarheid, die vrijdag
avond in Hulst van start gaat.
Daarnaast zet Borsato, met
vriend en componist John Ew-
bank, zijn schouders onder een
eigen productiefirma, die
Pravda zal gaan heten. En dan
zijn er natuurlijk nog de her
stelwerkzaamheden op het
persoonlijke vlak, veroorzaakt
door de in de roddelpers breed
uitgemeten breuk met zijn
partner Denise.
Wie naar de top wil moet snel
leren of anders afhaken. Wie
Marco Borsato (30) even langer
spreekt merkt al gauw dat hij
meer is dan alleen een hitge
voelige zanger. Als hij over zijn
passie spreekt hoor je een ar
tiest annex ondernemer met
een kamerbrede kijk op de hele
showbizz. Daardoor zou je bij
na vergeten dat hij eigenlijk
pas sinds een jaar of twee met
Dromen zijn bedrog in Neder
land Muziekland een vaste
waarde is.
Zijn loopbaan loopt van mees
terkok in de dop via Soundmix
er tot zingende volksheld. Bor
sato is gebrand op optimale
ontplooiing van zijn mogelijk
heden. „Als artiest moet je te
genwoordig eigenlijk van alle
markten thuis zijn wil je over
eind blijven. Vroeger moest je
kunnen zingen en verder vooral
je mond houden. Je manager en
platenmaatschappij wisten
wel wat goed voor je was. Daar
i zijn natuurlijk een hoop carri-
'tères door verwoest. Denk aan
Pussycat, één wereldhit, maar
verder niets, terwijl het grote
ook nog eens bij de ver
keerde mensen terechtkwam.
Om je daar als artiest tegen te
wapenen is het zaak om van al
lies een beetje verstand te heb
ben. Van boekhouden, van
orArthurvan Dijk
I hoy' in Rotterdam is vrij dag, zater-
ldag en zondag weer even ornge-
uwd tot een waar cultuurpaleis: het
rste lustrum van Opera in Ahoy'
irdt gevierd met een Night of the
peras, waarin wordt omgekeken naar
eerste vier jaar en ons een vooruit-
k gegund wordt naar de productie
n 1998.
tera in Ahoy' wilde vanaf haar eerste
levering in 1993 een welkome aan-
lling zijn op het opera-aanbod in Ne-
rland. Arena-producties zijn in zo-
erse zuidelijke landen geen zeldzaam
nomeen. Het Italiaanse Verona, het
lidfranse Orange en Santander in
anje trekken jaarlijks vele duizen-
n, ook Nederlandse toeschouwers,
it idee om midden in de winter een
ïderlandse variant te ontwikkelen,
ag op zijn minst opmerkelijk worden
noemd.
igrote verdienste van Opera in Ahoy'
dat er met enorme creativiteit ge-
cht is naar vormen die helemaal toe
sneden zijn op de bijzondere ruimte
iter beschikking staat. In die zin was
eerste Opera in Ahoy'-productie,
ibucco, nog een mislukking. In feite
as er toen niet meer dan een sterk uit-
rgrote theaterzaal. Een grotere to-
elopening, grotere decorstukken,
el meer toeschouwers die in rijtjes
hter elkaar naar het podium keken
met behulp, van microfoons ver-
erkte Verdi-melodieën.
it jaar daarop was verrassend an-
rs. De twee één-akters Cavalleria
isticana en Pagliacci werden ge-
ünd op het grote middenveld en het
ibliek zat rondom op de tribunes. We
ken als het ware over de omheining
se naar wat zich in de dorpsgemeen-
hap afspeelde. In een prachtig decor
tvouwden zich de twee drama's en
en moment was het formaat van het
eelvlak storend. Tijdens de enorme
issa-scènes was er nergens het gevoel
thet spektakel er met de haren bij ge
dept was.
Carmen uit 1995 was zo mogelijk
beter. Weer keken we als een soort
toe hoe de tragische liefde tus-
Carmen en Don José zich ontwik-
De massa-scènes leken hier bij-
geschreven voor een ruimte als
Joy'. De intocht van de soldaten bij-
orbeeld, die op een traditioneel to-
altijd wat lachwekkend is, omdat
wat heen en weer gedreuteld moet
kon nu eindelijk eens breed
uitgemeten. Wat deze voorstel-
ig vooral zo bijzonder maakte, was
feit dat af en toe intieme scènes zich
•peelden op een totaal verlaten zand-
Zeer gewaagd en zeer geslaagd.
ijzersterke belichting speelde op
momenten een cruciale rol.
dg jaar werd een imponerende Tu-
idot gepresenteerd. Deze opera van
ccini is een minder voor de hand lig-
Me keuze voor Ahoy'. Weer waren
kosten noch moeite gespaard: de Chi
nese sprookjessfeer kreeg gestalte in
grote legers prachtig uitgedoste solda
ten, grootse volks-scènes, een processie
met reusachtig baldakijn, priesters met
kleurrijke vaandels. In het decor was
onder meer een grote tempelwand op
genomen, alsmede tientallen replica's
van manshoge grafbeelden en een soort
paleis dat vanuit de nok van het dak
omlaag kwam.
Fiasco
Het publiek liet het vooral vorig jaar
afweten, hetgeen voor een grootscha
lig, commercieel opgezet project zon
der subsidies funest is. Producent van
Opera in Ahoy', Peter Kroone, weet het
wegblijven van het publiek vooral aan
de kwade reuk waarin Arena-produc
ties waren komen te staan, na de cata
strofale pogingen van anderen om met
weinig middelen het grote geld binnen
te halen. Zo werd er tot twee maal toe in
Amsterdam een Arena-Aïda gelan
ceerd, die financieel en artistiek in de
modder bleven steken. De publiciteit
rond deze flaters was veel heftiger dan
de berichtgeving rond het serieuze en
hoogwaardige Ahoy'-product.
Voor het lustrum-feest is welbewust
gekozen voor een reprise van het voor
afgaande. In een speciaal, nieuw
ontworpen decor, aangevuld met be
staande decorstukken, rekwisieten,
kostuums en belichting wordt de sfeer
van vorige jaren opgeroepen. Voor het
publiek, dat zich in Spanje, Afrika, Ita
lië en China zal wanen, wordt het een
feest der herkenning.
De beroemde aria's en koorscènes uit
Turandot, Nab-uccoCarmen, Cavelle-
ria Rusticana en Pagliacci zullen wor
den geregisseerd door Gemma van Ze
venter. Zij vindt het geen probleem dat
delen uit verschillende opera's in een
nieuw verband worden geplaatst. „Het
is een concert met theatrale elementen.
Met behulp van een viertal spelers zal
telkens in een korte scène gespeeld
worden waar het in de betreffende ope
ra om gaat. Het is een heerlijke formule
voor mensen die niet zo'n hele opera
door willen en toch willen genieten van
de hoogtepunten en de beroemde koor
fragmenten. En Peter Kroone maakt
zich er weer niet gemakkelijk van af. Er
is opnieuw geïnvesteerd in een nieuw
toneelbeeld, er is wéér gezocht naar
nieuwe uitdrukkingsmiddelen. Vanuit
zijn doelstelling is het volstrekt inte
ger."
De laatste vijftien minuten van The
Night of the Operas in Ahoy' moesten
een verrassing zijn: dan zouden frag
menten klinken van de opera die in ja
nuari 1998 in Ahoy' het tweede lustrum
moet inluiden. Inmiddels is bekend om
welke opera het gaat: Aïda. De kans is
groot dat die productie zich zal kunnen
meten met die van de Arena der
Arena's: Verona. En met die van De Ne
derlandse Opera. Want die heeft er in
hetzelfde seizoen ook een gepland. De
olifanten krijgen het druk.
Ahoy Rotterdam 24, 25 en 26 januari, hoogtepun
tenuil 5 jaar Opera in Ahoy. Regie: Gemma van Ze
venter Solisten o.a. Olga Romanko, Francesco
Patanè en Claudio Otelli. Orkest: de Wiirttember-
gische Philharmonie Reutlingen o.l.v Roberto Pe-
temosto. Koor o.l.v Louis Buskens.
Hakkuhbar scoort met 'Gabbertje'
door Jacob Haagsma
Dè hit van de afgelopen
maanden is 'Gabbertje' van
Hakkuhbar: 120.000 verkochte
exemplaren. Op de melodie van
het aloude 'Swiebertje' wordt
het leven en welzijn bezongen
van de gabbers, een uitermate
zichtbare groepering in de sa
menleving. „Het is een karika
tuur. Maar ze vragen er toch ook
om?"
Bob Fosko (eigenlijk Geert Tim -
mers) is een van de mensen ach
ter Hakkhhbar. Hij baarde op
zien in het alternatieve circuit
met de even korte als dwarse
woede-explosies van de groep
De Raggende Manne en was eer
der al de man achter 'Ik ben er
helemaal klaar voor', een soort
gelijk novelty-hitje als 'Gab
bertje'.
De componist van het oorspron
kelijke 'Swiebertje' is de aloude
Harry de Groot, 76 inmiddels.
„Een ontzettend aardige man,
behoorlijk vief nog. Hij vond het
hartstikke mooi, maar ik weet
niet of dat is ingegeven door het
feit dat hij riant meedeelt in het
Buma/Stemra-gebeuren". Voor
Fosko zijn die pegels niet het
uitgangspunt. „Het is absoluut
geen hypocriet gelul: geld ver
dienen is nooit het uitgangspunt
geweest. Het is leuk om eens een
nummer-één-hit te scoren,
maar die singlemarkt is niets
iets wat me muzikaal gezien
aanspreekt."
Imago
Tekstueel gesproken is 'Gab
bertje' niet erg vleiend voor het
gabbervolkje. „Wat we hebben
geprobeerd is meer een soort
profielschets te geven van de ga
bber zoals die bekend staat. Het
is een stereotype ook. Een kari
katuur, een satire op een feno
meen in de maatschappij."
Kritiek is er natuurlijk ook, zij
het niet direct van de gèportret-
teerde bevolkingsgroep. Hitma
ker 'DJ' Paul Elstak beschul
digde het Hakkuhbar-team
eivan dat men het gabbergilde
belachelijk maakte en voorstel
de als „een stelletje pillenslik-
kende idioten. Maar ja, zij wil
len zichzelf beslist voordoen als
mensen die zich isoleren van de
maatschappij, een pil erin flik
keren en de hele nacht doorhak
ken. Ze vragen er gewoon om.
Dus wat is erop tegen? Hoepel
toch op, daar voelen we ons niet
door aangesproken. Het is een
fenomeen dat zich nu voordoet
in de maatschappij, zo opval
lend dat er vroeg of laat liedjes
over komen. Veel meer is het
niet. En ik vroeg wat Paul El-
stak, die zich graag opwerpt als
de grote beschermheilige van de
gabbers, wat hij dan doet om die
lui van hun slechte imago af te
helpen. Daar had hij geen ant
woord op."
Flauwe onzin
Een 'gimmick'-plaatje, een 'no-
velty'-hitje: Fosko voelt zich
wel aangesproken door die be
grippen. „We zitten in een soort
'tijdspleet' waarin we precies
aanvoelen wat het singlekopen-
de publiek nu wil. Kun je een
potje gaan lopen misbruiken,
maar wij proberen het echt op
een smaakvolle manier te doen.
Mijn collega's en ik zijn ervan
overtuigd dat dat wel gelukt is.
Het is geen flauwe onzin. Je
moet van goeden huize komen
om het een beetje leuk te doen.
Fosko's oudste zoon is vijftien.
Hoe zou hij het vinden als... ,,lk
zou er niet zo vreselijk veel pro
blemen mee hebben. Wat mij be
treft zit het hele verschijnsel in
dezelfde sfeer als de nozems, de
hippies. Jongeren hebben het
nodig om in een groep te zitten
waar ze zichzelf kunnen zijn.
waarin ze zich kunnen afzetten
tegen de gevestigde orde. Een
gabber is gewoon een nozem
met minder haar."
Voor Hakkuhbar is 'Gabbertje'
geen flauwe onzin.
„Als artiest moet je van alle markten thuis zijn om overeind te blij -
ven." foto's Rob Verhorst(boven) en Ruben Oreel(rechts)
marketing, van muziektechni-
sche toestanden en van de me
dia. Je ziet ook dat zij die het
langst aan de weg timmeren
meestal heel veel gewoon zelf
doen," weet. Borsato.
Dadendrang
Om zijn onafhankelijkheid en
zijn dadendrang verder uit te
bouwen start hij een eigen pro
ductiefirma. De naam Pravda
(wellicht ten overvloede: Rus
sisch voor Waarheid) is deels
grappig bedoeld, maar staat
toch ook voor een brok ouder
wets idealisme. „We willen op
een eerlijke manier een hele
boel talent een kans geven dat
anders wellicht niet aan de bak
komt. Op die manier kunnen
John (Ewbank) en ik bovendien
op een breder vlak met muziek
bezig zijn."
Het is nog te vroeg om met con
crete plannen naar buiten te
komen. Voorlopig eist, na de cd,
de aansluitende concert-tour
nee al zijn aandacht op. Met
beide projecten geeft Marco
Borsato indirect aan dat het
volgen van een 'stoomcursus'
allround entertainer nog niet
een haastje-repje-carrière tot
gevolg hoeft te hebben. „Het
zou natuurlijk veel handiger
zijn geweest om het album nog
voor de feestdagen uit te bren
gen. Had gekund, maar dan
hadden we concessies moeten
doen aan de kwaliteit. Dat ene
nummer dat nu net de cirkel
rond maakt, zou er dan niet op
hebben gestaan en daar zouden
we erg veel spijt van hebben ge
had. Achteraf blijkt het wel zo
gunstig te zijn dat we later
klaar zijn, want de handel is nu
juist blij met een hot item in de
ze stille periode," aldus de zan
ger.
Hij heeft geen extra prestatie-
druk te hebben gevoeld omdat
hij met zijn vertrouwde vrien
denteam (met ook tekstschrij
vers Leo Dri essen, Han
Koreneef en Jan Tekstra) an
dermaal 'puur op intuïtie
heeft gekoerst. „De norm die
we met Als Geen Ander hebben
neergezet moest in onze eigen
ogen verbeterd worden, dat
was ons uitgangspunt. Daar
naast wilden we af van vertaal
de covers. John heeft daardoor
dit keer vrijwel alle muziek ge
schreven."
Borsato is zo vol van zijn jong
ste pronkstuk dat hij geregeld
overloopt van superlatieven.
Zou het dan gedaan zijn met de
spreekwoordelijke (Noord-
)Hollandse nuchterheid, waar
mee hij altijd zo rijkelijk be
deeld leek? „Zeker niet, maarof
je nou van Borsato houdt of
niet, je kan er niet omheen dat
objectief gezien deze muziek
gewoon goed is en een eigen
plek heeft gevonden in het hele
scala aan stijlen en sterren. Ik
merk dat aan de waardering die
ik krijg van oudere collega's te
gen wie ik altijd heb opgeke
ken, zoals Jan Akkerman en de
jongens van Golden Earring.
Die komen speciaal naar me toe
om te zeggen dat ze het zo lek
ker vinden wat ik doe. Dat is
net zo heerlijk als het besef dat
ik inmiddels zo'n verschrikke
lijk breed publiek aanspreek.
Want dat is met deze waanzin
nige verkoopcijfers ook nog
eens het geval: zowel de man op
de steiger als de advocaat in z'n
nette pak moet wel iets met
mijn muziek hebben, anders
zet je in een klein land als het
onze niet twee keer een half
miljoen albums weg.
Een logisch gevolg van die 'Mi
chael Jacksonachtige' scores
zou een serie van mega-concer-
ten zijn. Maar Borsato heeft
zelf heeft gekozen voor de weg
van de geleidelijkheid en dus
werd het een maandenlange
tournee langs middelgrote za
len en hallen. Dat hij in tweede
instantie toch heeft besloten
om Ahoy aan te doen, is het ge
volg van de wens om toch
enigszins tegemoet te komen
aan de overweldigende belang
stelling. Er is is zelfs een derde
Ahoy-concert (behalve 25 en 26
april, ook zondag 27 april aan
de toernee toegevoegd.
„Ik had natuurlijk ook meteen
voor een serie in het sportpaleis
a la Froger en Towers kunnen
gaan. maar daarvoor vind ik
het toch nog te vroeg. Je kan
wel meteen de vlag in top han
gen, financieel is dat wel zo in
teressant, maar wat blijft er
dan nog te wensen over? Boven
dien vind ik het juist zo leuk om-
eens met een flinke band vol
vrienden door het land te trek
ken. Ik wil dat schoolreisjesge-
voel van met z'n allen onder
weg naar alweer een andere
stad. een onbekend hotel eens
proeven. Als bandartiest heb ik
dat altijd moeten missen. Er
zijn ook maar een paar mensen
in ons land voor wie zo'n avon
tuur is weggelegd, dus in die zin
ben ik zeker bevoorrecht."
Privéleed
Minder rimpelloos is het ver
loop van zijn privéleven de af
gelopen maanden geweest.
Eerst was er de commotie over
de relatie (inclusief zwanger
schap) van Marco's zus met de
'geheime' vriend van Gerard
Joling. Bepaald niet gewenst,
maar nog best te hanteren. Ver
volgens ging Borsato zelf
knock-out: niet alleen door het
stuklopen van zijn duurzame
relatie met fotomodel Denise
Boekhoff, maar ook doordat
zijn ellende onmiddellijk uit
lekte. „Hoe dat is gebeurd weet
ik nog steeds niet, want we
dachten allebei toch echt dat
niemand er al van zou weten. Ik
ben me daar dood van ge
schrokken. Dat men dus zo snel
zo diep in je persoonlijk leven
kan doordringen zonder dat je
daar zelf erg in hebt, dat is toch
zeer beangstigend," aldus Bor
sato. De roddelbladen hebben
intussen alweer een romance
met Trijntje Total Touch Oos
terhuis in de pen, maar naar ei
gen zeggen is Marco nog steeds
kapot van zijn breuk met Deni
se.
„Dat je door dat soort bladen
wordt achtervolgd maakt je na
tuurlijk nog voorzichtiger. Ik
heb daarbij één mazzel: ik zit
niet te wachten op publiciteit.
Sommige collega's moeten het
van dit soort verhalen hebben
om nog een beetje in beeld te
blijven, ik daarentegen moet
waken voor over-exposure. Het
is niets voor niets dat ik het af
gelopen half jaar nauwelijks
interviews heb gegeven en me
op televisie niet meer in spelle
tjesprogramma's heb laten
zien. En ook op feestjes ben ik
alleen maar geweest als ik daar
een goeie reden voor had, want
ik ben nu eenmaal niet zo'n
partv-animal. Ja, tijdens mijn
eigen optredens en onder vrien
den. maar zomaar de lolbroek
uithangen op een willekeurig
feestje is niets voor mij."
Naar de invloed van die recente
sensatiegolf kan Marco Borsa
to slechts raden. „Het blijft
jammer dat je zo in het nieuws
komt als je zelf net denkt dat
men je weer wat serieuzer gaat
nemen. Schadelijk voor mijn
populariteit is die scheiding
verder niet, denk ik. Althans,
dat maak ik op uit de reacties.
Die getuigen allemaal van zeer
veel sympathie, waarschijnlijk
omdat ik niet degene ben ge
weest die het huis heeft veria
ten."
Vanzelfsprekend heeft die dof
fe dreun hem stevig aan het
denken gezet over de waarde
van Het Grote Succes. „Lolinje
werk hebben en daarbij popu
lair zijn is prachtig, maar zeker
niet alles. Ik zal moeten blijven
knokken voor een zo normaal
mogelijk leven daarnaast plus
de nodige rust op zijn tijd. Na
deze tournee wil ik er echt een
paar maanden tussenuit. Flink
a fstand nemen van de hele han
del hier. Maar of het er ook van
komt moet ik eerlijk gezegd nog
zien. Ik ken mezelf: ik ben niet
meer gewend om te luieren. Met
drie weken zal het wel bekeken
zijn."
Conditioneel kan Borsato -
twee keer per week loopt hij
minstens dertien kilometer
hard door de weiden rondom
Alkmaar - de Live On Tour: De
Waarheid gemakkelijk hebben.
Mentaal voorziet hij nog wel
enige lastige momenten, moet
hij bekennen. „Het repertoire
van het album zit zo dicht op
mijn eigen gevoelsleven dat ik
het op het podium af en toe best
moeilijk zal hebben. Het was er
allemaal al voordat mijn ellen
de begon, maar heeft daardoor
nu veel meer betekenis gekre
gen. Dat ik altijd zo confronte
rend wil zijn, zal ik de komende
maanden weten."
Live on Tour: De Waarheid begint vrij
dagavond in een uitverkocht Den Dul-
laert in Hulst
Verdi's Nabucco met slavenkoor was in 1993 het eerste, zij het nog niet het beste operaspektakel in Ahoy' Rotterdam.