Paus kiest voor Charles Darwin PZC Peter R. de Vries gebruikt criminelen als informatiebron varia 4 het weer in zeeland ...en in europa Ontstaan van de menselijke ziel mysterie voor wetenschap en kerk levensbeschouwing puzzelen Sleutelwoord recept Gerookte makreelsalade Heer Bommel en de wezelkennis Toonder Studio's dinsdag 21 januari 1997 Vandaag Een hogedrukgebied boven de oce aan breidt zich tot over Zeeland uit. Tesamen met een lagedrukgebied boven Spanje wordt een zuidooste lijke aanvoer van koudere, maar wel drogere lucht aangevoerd. Hier door verdwijnt de vannacht op uit gebreide schaal ontstane mist en maakt plaats voor laaghangende bewolking, waarin vanmiddag ga ten vallen, waardoor wij de zon weer even te zien krijgen. Er is wei nig wind, waardoor het niet al te koud aanvoeltmet een temperatuur die niet hoger dan 3 tot 4 graden komt.Deoosttotzuidoostenwindis zwak tot matig 2 tot 3 Bft. Ook van nacht kan er nog plaatselijk mist ontstaan, maar niet meer zo dicht als de afgelopen nacht. Er zijn ver der opklaringen. Hierdoor daalt het kwik naar waarden dicht bij het vriespunten in Oost-Zeeland zal het zelfs een graad vriezen. Nautisch bericht Wind: oostzuidoost matig 3 Bft., zicht: slecht, later matig, tempera tuur kustwater: 0 graden, afwijking waterstanden: geringe verlaging, maximum golfhoogte monding Scheldes: een halve meter. Zon Maan Zon en maan: op 08.37 onder 17.13 op 15.35 onder 06.36 Vooruitzichten Voor morgen: een zwakke storing trekt door het hogedrukgebied. Hierdoor neemt de bewolking tijde lijk toe en is er een kleine kans op neerslag. De temperatuur overdag loopt op naar4tot 5 graden. De zuid tot zuidoosten wind neemt toe naar matig 3 tot 4 Bft. Ook vannacht is er nog veel bewolking en daalt het kwik naar waarden dicht bij het vriespunt, met vorst aan de grond ii Oost-Zeeland. Voor donderdag tot en met zater dag: langzaam wordt het weer kou der. Donderdag en vrijdag nog graden, maar in de loop van vrijdat bereikt ons koudere lucht en daai het kwik naar 2 graden. In de nach temperaturen dicht bij het vries punt. Geen neerslag, wel veel wol ken. Hoog water uur cm uur er Dinsdag 21 januari Vlissingen 00.25 191 12.48 20 Terneuzen 00.47 216 13.08 22 Bath 01.45 259 14.08 27 Roompot Buiten 00.35 144 12.50 15 Zierikzee 02.00 147 14.25 15 Wemeldinge 02.05 166 14.30 17 Philipsdam West 02.20 154 14.45 16 Woensdag 22 januari Vlissingen 01.15 204 13.38 21 Terneuzen 01.37 229 13.57 23 Bath 02.36 274 14.55 28 Roompot Buiten 01.20 151 13.40 ie Zierikzee 02.55 153 15.20 ie Wemeldinge 02.55 175 15.15 18 Philipsdam West 03.15 164 15.40 i) 1 Laag water 1 uur cm uur Cl Dinsdag 21 januari Vlissingen 06.50 167 19.05 1i Terneuzen 07.15 177 19.36 18 Bath 08.16 207 20.36 2] Roompot Buiten 06.45 127 19.10 15 Zierikzee 08.00 131 20.25 15 Wemeldinge 08.05 145 20.30 1< Philipsdam West 08.00 139 20.25 1! Woensdag 22 januari Vlissingen 07.35 179 19.46 ij Terneuzen 08.02 189 20.15 11 Bath 09.06 220 21.18 2 Roompot Buiten 07.25 135 19.45 11 Zierikzee 08.55 136 21.10 i; Wemeldinge 08.55 151 21.15 ii Philipsdam West 08.45 144 21.10 M Vooruitzichten voor diverse landen tot en met woensdag Finland: Wolkenvelden en nu en dan wat sneeuw of regen; ook kans op ijzel. Vooral dinsdag een harde westenwind. Tijdelijke hogere maxima; woensdag van -7 graden in het noorden tot +4 in het zuiden. Noorwegen: Veel bewolking maar in het zuiden ook enkele opklarin gen. Langs de westkust ten noor den van Bergen veel sneeuw of re gen, bij een harde wind. Maxima uiteenlopend van iets onder nul langs de Zweedse grens tot een graad of 5 boven nul aan de kust in het westen en zuiden. Zweden: In het noorden en midden bewolkt, van tijd tot tijd sneeuw of regen en veel wind. In het zuiden rustiger, droger en vooral woens dag kans op wat zon. Vooral in het noorden minder koud; bijna overal maxima enkele graden boven het vriespunt. Denemarken: Wolkenvelden maar hierendaarookzon.Totwoensdag avond vrijwel overal droog. Mid- dagtemperatuur enkele graden bo ven het vriespunt. Engeland, Schotland, Wales en Ier land: Dinsdag hier en daar wat zon en overwegend droog. Woensdag meest bewolkt en af en toe regen; ook kans op natte sneeuw of ijzel. Middagtemperatuur variërend van 3 graden in Oost-Engeland tot 8 in Ierland. België en Luxemburg: Dinsdag eerst kans op mist. Verder wolken velden en overwegend droog. Lich te stijging van temperatuur: woens dag ongeveer plus 6 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Wol kenvelden en woensdag hier en daar regen. Vooral in de nacht van dinsdag op woensdag veel wind. Middagtemperatuur ongeveer plus 5 graden. Portugal: Wisselend bewolkt en kans op een enkele regen- of on weersbui. Maximumtemperatuur meesttussen 10 en 15 graden. Madeira: Meest bewolkt af en toe regen, misschien ook onweer. Eerst veel wind. Middagtemperatuur on geveer 16 graden. Spanje: Half tot zwaar en vooral dinsdag enkele regen- of onweers buien. Middagtemperatuur van 8 graden op de Spaanse Hoogvlakte in het noorden tot 15 in het zuiden. Canarische Eilanden: Half tot zwaar bewolkt en enkele regen- of on weersbuien. Vooral dinsdag veel wind. Temperatuur 's middags tus sen 18 en 23 graden. Marokko: Westkust: wisselvallig met enkele fikse regen- of onweers buien, vooral in hetzuiden. Middag temperatuur ongeveer 20 graden. Tunesië: Vrij zonnig. Middagtem peratuur rond of iets boven 20 gra den. Zuid-Frankrijk: Veel bewolking en af en toe regen, in het zuidoosten misschien een onweersbui en veel wind; in de Franse Alpen sneeuw. Middagtemperatuur uiteenlopend van een graad of 8 aan de noordkant van het Centraal Massief tot 15 g den in het uiterste zuiden. Tempe tuur op 2000 meter hoogte in de f reneeën rond het vriespunt, in Franse Alpen enkele graden dc onder. Mallorca en Ibiza: Wisselend I wolkt en kans op enkele buien, m schien met onweer. Veel wil Maxima rond 17 graden. Italië: In het noorden wolkenveld en af en toe regen, in de berc sneeuw. In het midden en zuic zonnige perioden en droog. Mc ma uiteenlopend van een graad c in het noorden tot 18 op Sicilië. Corsica en Sardinië: Nu en dan i en een kleine kans op een bui. V wind. Middagtemperatuur on veer 17 graden. Malta: Flinke zonnige perioden droog. Middagtemperatuur on veer 18 graden. Griekenland en Kreta: Flinke zor ge perioden. Woensdag in noordoosten kans op een bui. E stevig aanwakkerende wind, voc boven de Egeïsche Zee. Midd temperatuur meesttussen 11 en graden; woensdag in het noordo ten wat frisser. Turkije en Cyprus: Kusten: pe den met zon en vrijwel ov< droog. Een flink toenemende nc delijke wind. Geleidelijk iets lag temperaturen; woensdag uiteei pend van een graad of 8 op f danellen tot rond 19 graden op prus. Duitsland: Nu en dan zon m dinsdag plaatselijk ook nog mis laaghangende bewolking. Vrij overal droog. Middagtemperat meest rond+4 graden maar woe dag in het zuiden lokaal wat hoi Temperatuur op 1500 meter in Zuidduitse Alpen oplopend tot kele graden boven het vriespun Zwitserland: Wolkenvelden rr in het noorden soms ook Woensdag in het zuidwesten toenemende kans op regen, vt 1300 meter sneeuw. Temperal in de dalen rond 5 graden. Terr ratuurop 2000 meter hoogte ron graden. Oostenrijk: Dinsdag wolkenvel en in het zuiden eerst nog ret vanaf 1300 meter sneeuw. Woi dag overal droog en met nam het noorden zonnige perioi Middagtemperatuur in de di meest iets boven het vriesp Temperatuur op 2000 meter circ graden. Polen: Nu en dan zon en op meeste plaatsen droog. Dins eerst kans op mist. Middagten ratuur rond het vriespunt. Tsjechië en Slowakije: Peric maar zon, mpar dinsdag eerst hier en daar mist of laaghange bewolking. Vrijwel overal dn Temperatuurin demiddag ronc vriespunt. Hongarije: Dinsdag wolkenve en in het zuiden misschien not gen of ijzel. Woensdag droof geleidelijk meer zon. Maxim temperatuur op veel plaatsen boven het vriespunt. door Dirk Mellema Opnieuw staat misdaad verslaggever Peter R. de Vries in het middelpunt van de belangstelling en opnieuw draait het allemaal om gesto len floppy's met vertrouwe lijke gegevens over de mis daadbestrijding. Ruim twee jaar geleden werden bij de Amsterdamse officier van justitie Valente floppy's ge stolen met vertrouwelijke in formatie over de inmiddels veroordeelde drugsbaron Charles Z. Die gestolen floppy's waren veelvuldig gekopieerd en ook bezorgd bij de dagbladen NRC Handelsblad, Alge meen Dagblad en het Parool. Ook een advocatenkantoor ontving de floppy's. Iedereen bracht de schijfjes keurig bij de politie en hield de inhoud geheim. Behalve Peter R. de Vries. Hij gebruikte de infor matie in zijn tv-programma Deadline. Het leverde hem een rechtszaak wegens he ling op. die hij overigens won. Vakantie Zijn motivatie om de inhoud naar buiten te brengen was dat hij het publiek wilde to nen, dat Valente de meest ge voelige informatie thuis be waarde, terwijl hij rustig op vakantie ging. Daardoor konden criminelen via een eenvoudige inbraak de hand leggen op informatie over henzelf. Een enigszins twijfelachtige reden, omdat nooit is bewe zen, dat de bewuste floppy's afkomstig waren uit de wo ning van Valente. Volgens collega's van Valente waren de floppy's vanuit zijn werk kamer in het openbare ge rechtsgebouw gestolen. LRT Ditmaal draait het om flop py's. die december vorig jaar zijn gestolen bij een inbraak in het bureau van het Lande lijk Recherche Team in Zeist. Een nieuwe politie-eenheid die speciaal is opgericht om de georganiseerde criminali teit te bestrijden. Het is geen toeval dat ook deze schijfjes uiteindelijk bij De Vries be landden. Hij is een van de weinige journalisten die al jarenlang nauwe banden heeft met cri minelen. Zijn grootste be kendheid dankt hij aan een boek over de Heineken-ont- voering, dat hij samen met. een van de ontvoerders schreef. Eerlijk Criminelen als informatie bron kan best, zo zegt De Vries, zo lang jehet spel altijd eerlijk speelt en alle toege speelde informatie contro leert bij andere bronnen, voordat je uitzendt of publi ceert. Zijn door velen bekri tiseerde contacten leverden hem in zijn twintigjarige loopbaan als misdaadver slaggever al vele spraakma kende primeurs op. En het moet worden gezegd: hij slaat zelden de plank mis, zijn reportages en artikelen zijn betrouwbaar. De floppy's van het LRT be vatten volgens De Vries in formatie over de Amster damse korpschef Nordholt, over een corruptieschandaal binnen de FNV en over een onderzoek naar De Hakke laar, die momenteel in Am sterdam terecht staat omdat hij leiding zou hebben gege ven aan een criminele bende. Schadelijk Volgens het Openbaar Minis terie zal bekendmaking van de inhoud van de floppy's zeer schadelijk zijn voor po li tie-informanten en recher che-onderzoeken. Dat deze argumenten geen indruk ma ken op De Vries is begrijpe lijk. De inhoud van de flop py's is toch al in handen van criminelen. Het kwaad is al geschied. Als er inderdaad informatie over het politie-onderzoek naar de Hakkelaar op de floppy's staat, dan is dat een dubbele blamage voor justi tie en het Landelijk Recher che Team. Allereerst omdat dergelijke gevoelige infor matie over professionele cri minelen zo amateuristisch wordt bewaard en ook omdat, het LRT en het OM tot nu toe keihard hebben volgehouden dat het speciale recherche- teanx zich helemaal niet met onderzoek naar de Hakke laar heeft bezig gehouden. GPD door Harrie Buijssen Onlangs heeft de paus in de ogen van velen een moedige stap gezet: in een brief aan de Pauselijke acade mie van wetenschappen schreef hij dat de evolutietheorie 'meer is dan een hypothese'. In feite heeft hij zich (en daarmee de officiële katholieke kerk) geschaard achter de opvattingen van Charles Darwin. In 1859 heeft Danvinzijn opvattingen over de evolutie neergelegd in het be roemde werk 'On the origins of spe cies...'. Populair gezegd: de mens stamt van de aap af. De stap van de paus lijkt haastig ge zet. Vier jaar geleden is pas Galileo Galilei gerehabiliteerd, de sterren kundige die ei-van overtuigd was dat' de aarde om de zon draait en niet om gekeerd. Rome had bijna vier eeuwen nodig om tot dat inzicht te komen. De tijdsduur tussen de vaststelling van nieuwe wetenschappelijke werkelijk heden en de erkenning daarvan dooi de katholieke kerk wordt dussteeds korter. Dat kan nog spannend worden. Nieuw probleem De vraag is echter het of kei'kelijk leergezag met de erkenning van de evolutietheorie zich niet nieuwe en zo mogelijk nog grotere problemen op de hals heeft gehaald. Want de paus heeft tegelijk met deze erkenning wel een 'essentieel punt' krachtig willen vast keggen: „Het menselijk lichaam moge zijn oorsprong vinden in levende ma terie die daarvoor al bestond, de gees telijke ziel is rechtstreeks door God geschapen." Maar hoe is dat voorstel baar in het kader van de evolutietheo- i-ie? De weg van mensaap naar mens is toch heel geleidelijk tot stand geko men. Tussen de drie en vier miljoen jaar geleden ontwikkelde zich in Afx-i- ka een variant bij de mensapen die rechtop ging lopen. Een ontwikkeling van aapmens via mensaap tot mens. Het kan toch niet zo zijn geweest dat op een goede dag de dochter tot haar moeder zei: mamma, jij bent nog een aap maar ik ben een mens en ik heb een menselijke ziel. Stephen Gould beschreef de mens (de homo sapiens) als 'een kleine twijg aan een onwaar schijnlijk loot van een toevallige tak van een gelukkige boom'. Intelligen tie is slechts in één van de meer dan miljard soorten tot stand gekomen. Puur toeval omdat een wissel ver- keerd stond? De paus zegt: „De gees telijke ziel is rechtstreeks door God geschapen." Tot op heden weet niemand raad met Zegt baby-aap tegen moeder-aap: „maar ik heb een menselijke ziel". het verschijnsel ziel en men kan er zich steeds minder onder voorstellen. Lange tijd werden ziel en lichaam als twee afzonderlijke gx-ootheden be schouwd. De Gx-iekse filosoof Plato (427-347) stelde dat de ziel in het li chaam woont en dit bij de dood weer verlaat en eventueel later weer in een ander lichaam terugkeert. Daarmee heeft hij ook het dualisme tussen geest wen 'theologen' die van mening waren dat de ziel pas veertig dagen na de be- vx-uchting weid ingeschapen, op voor- waax'de dat het een jongetje betrof; bij een meisje duurde het al tachtig dagen en uiteindelijk waren er ook mensen die zich serieus afvroegen of de vi-ouw wel een ziel had. Tot in de 17e eeuw stelde men zich on der ziel een soort gas voor dat zich in en stof bevestigd. Dat had ook vex-- gaande gevolgen voor de moraal, vooral op het gebied van de seksuali teit: geest is goed, lichaam is slecht. In de loop van de tijd zijn met betrek king tot de ziel opvattingen verkon digd die getuigen van een bloeiende fantasie. Zo wax-en erin de Middeleeu- de hersenholte bevond en via de zenu wen, gedacht als holle buizen, door het hele lichaam verspreidde, Een eeuw later was men al zover (de Fran se materialisten) dat men de ziel als onstoffelijke substantie afschi-eef. Men vond dat de mens het wel met zi j n hersenen alleen afkon. foto Ton Sch ütz/AN P Is daarmee de opvatting dat de ziel iets onstex-felijks is, definitief van de baan? Moderne biologen die zich met de menselijke hex-senen bezighouden, hebben er in ieder geval veel moeite mee. Voor natuurwetenschappers is ons zieleleven een product van geneti sche aanleg en invloed van omge vingsfactoren. En dat is dan onze unieke pex-soonlijkheid, waar we zo trots op zijn en waardoor de mens zich van alle andere diersoorten onder scheidt. Vanuit natuurwetenschappe lijke invalshoek is deze redenering heel begrijpelijk. Voor natuurweten schappers bestaan er alleen materiële verklaringen voor de verschijnselen die zij bestuderen. Daarop maakt de mens geen uitzondering. Onstoffelijk heid past daar niet in. Maar het blijft toch allemaal erg on bevredigend. Hoe zit het dan met onze emoties zoals verwondering, verdriet of schuld? Het zijn juist dergelijke emoties die in de mens het vex-moeden van iets hogers doen ontstaan. Moeten daar misschien de wortels van de reli gie worden gezocht? Het territorium van de religie is in de loop der geschiedenis afgenomen, want steeds meer natuui-verschijnse- len kunnen tegenwoordig op redelijke gronden worden verklaard. De regen boog heeft daannee niet meer de func tie die hij nog voor de bijbelse mens kon hebben, wij weten nu wel beter! En dat heeft er voor sommige mensen toe geleid de religie als zodanig over boord te zetten. Vermoeden De natuuxwetenschappers houden zich bezig met dingen die er zijn, dat wil zeggen die aantoonbaar kimnen worden gemaakt. Maar menselijke emoties zoals verdriet of bewondering onttrekken zich daaraan. Persoonlij ke gevoelens zijn kennelijk van een andere orde, maar daarmee hoeven ze niet minder werkelijk te zijn. De mens is zich van deze gevoelens bewust. Het is vooral de verwondering die de mens aanzet tot een zoektocht naar de zin van zijn bestaan. Op die zoektocht kan hij tot de overtuiging komen dat er iets of iets pei-soonachtigs is dat zijn bestaan overstijgt en waarmee de mens in relatie wil treden. Daarmee maakt hij in zijn bewustzijn ruimte voor het bestaan van God. Dat is dan een persoonlijke keuze, hij kiest voor het bestaan van God, pi'ecies zoals de ongelovige kiest voor het niet-be- staan van God. maar een redelijk ar gument voor de ene of de andere keuze is niet aan te voeren. De ziel van de mens blijft dus eenmysterie. De mees te geleei'den en filosofen hebben zich bij dit mysterie neergelegd, het is te groot voor ons begripsveimogen. Heeft de paus nu gelijk of ongelijk? Het enige wat er van te zeggen is, lijkt mij dat men in onze tijd niet meer op die manier over de ziel kan spi-eken. Houdt dan het menselijk bestaan de finitief op bij de dood van het 'li chaam'? Daarover kan alleen maar tastendexwijze gesproken worden. Maar wanneer men gelooft dat God de schepper van de wereld en van het le ven is, dan mag men er toch ook op vertrouwen dat Hij de zinvolle dingen die door Hem in het leven werden ge roepen, niet plotseling definitief zal laten vex'dwijnen in het niet. En daar mee houden we ziel en lichaam bijeen, maar niet als twee afzonderlijke grootheden. Harrie Buijssen is r.k. theoloog en pastor Janny van der Lee 7 5 5 6 8 8 3 6 8 8 4 9 8 2 7 5 1 8 9 10 9 1 5 6 4 5 6 9 5 9 8 10 5 6 2 9 5 10 5 6 5 10 6 5 7 5 3 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 In sommige vakjes staat een getal dat correspondeert met een getal in de balk on deraan. De letters die inge vuld worden in de vakjes meteen getal, kunnen opde balk worden ingevuld. Ver ticaal vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord. Hoe luidt het sleutelwoord? 1. Militaire rang; 2. advo caat; 3. onbetamelijk; 4. de tective; 5. opschudding; 6. fijn schertsend; 7. asbestce- mentlei; 8. schikking. Oplossing maandag: spin-bark t-kaper-1 op-pos-ei ore-k-zee meer-kerk -m-ido-z- riet-knap oer-s-aar er-lot-mi d-salie-m erts-noga 4-6 personen Serveer deze salade bij voorkeur niet koud, zo uit de koelkast, maar op kamertemperatuur. In Scandinavische landen wordt dit type salade voor het serveren zelfs wel eens een minuut of 5 in schelpen in een zeer lauwe of afkoe lende oven geplaatst. 2 gerookte makrelen 3 hard gekookte eieren 1 ui 2 eetlepels gehakte dille (evt. diep vries) 2-3 volle eetlepels gehakte peterselie 2 eetlepels kleingeknipte bieslook 2 eetlepels zonnebloem- of maisolie 2 theelepels citroensap of azijn peper en zout Neem het vel van de makrelen, haal het visvlees van de graat en verdeel de vis in stukjes. Pel de eieren en hak ze grof. Pel en snipper de ui zeerfijn. Meng ui, dille, peterselie en bieslook en druppel hierover olie en citroensap of azijn. Kruid met peper en zout en meng met de stukjes ei en makreel. Laat de smaken enkele uren aan elkaar wennen en serveer hierbij warme toast met brood. Toen heer Bommel even later in een ernstig ochtendhumeur uit zijn slaapvertrekje trad kwam hij de overste Van Mallenkletter tegen. De hooggeplaatste officier bewoog zich geruisloos op zijn sloffen door de gangen. Hoewel hij wegens watergebrek een ongewassen indruk maakte zag hij er toch glunder uit. „Dag opvolger!", sprak hij schalks. „De troep staat al aangetreden. Kom, dan mag je het commando overnemen." Heer Ollie volgde zwijgend en met klimmende tegenzin en Edelhart van Wezel, die de heren om een hoek nakeek, schudde het hoofd. „Ik benijd neef Ollie niet", zo prevelde hij tot zichzelf. „Als com mandant van deze vesting kan hij er niet meer uit. Op die manier kan hij ondermijn leiding niet langer gevaren tegemoet gaan en dat is misschien wel prettig voor hem. Maar wanneer dit de opzet van Tom Poes is geweest lijkt het nxe toch niet zo'n mooie vrienden dienst, want neef is nu eigenlijk een gevangene..." Zo mompelend begaf het ventje zich naar een venster, dat op de bin nenplaats uitkeek en sloeg een blik naar buiten. Daar stond de ge hele bezetting lusteloos aangetreden en ook voor een niet-vakman was het duidelijk, dat de uitrusting en kleding aanvulling behoefde. „Een vergeten troep", hernam Edelhart, „met een laag moreel, zon der twijfel. Maar hoe kan ik daar gebruik van maken? Hier sta ik nu, met al mijn wezelkennis, in het duister te tasten. Ach, als ik maar wist wat dat witte ventje van plan is..." Op dat moment werd zijn opmerkzaamheid getrokken door het naar buiten treden van de overste en zijn opvolger. En op hetzelfde ogenblik ontstond er een beweging bij de poort. De heer Van Wezel verbleekte. „Daar is die oude duitendief Zwederkoorn", fluisterde hij. „Mèt Tom Poes! Mijn spel is verloren, dat voel ik; ik moet weg zien te ra ken..." opklaringen e= warmtefront windrichting koufront lagedruk H hogedruk -1000- 19 temperatuur

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 4