Duur veer
slecht voor
toerisme
Beschuit met muisjes
bij de koenkelpot
PZC
Laatste jawoord
Nieuwjaarsmelange bij
Nieuwe Muziek Zeeland
Helaas was het weer de Bonedijkestraat
Kritiek raadsman op
beleid schelpenloods
zeeland
15
Zeeuws-Vlamingen boos
kunst cultuur
lezers schrijven
lezing
donderdag 2 januari 1997
van onze verslaggeefster
Nicole Kluijtmans
VLISSINGEN - ..Het is smerig, mevrouw.
Dat zo'n schietpartij hier kan gebeuren.
Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt. Nee,
zelf heb ik er niets van gemerkt. Behalve
dan dat ik moest omlopen omdat de straat
was afgezet. Schandalig", zegt een vaste
klant van de bakkerij aan de Brouwe-
naarstraat in Vüssingen dinsdag. Slechts
enkele meters hier vandaan vond een dag
eerder de schietpartij plaats waarbij drie
gewonden vielen.
Een van de slachtoffers, een 42-jarige
ambtenaar van de gemeente die bezig was
met strooiwerkzaamheden, ligt nog met
verwondingen aan een been in het zieken
huis. Volgens zijn collega's maakt hij het
goed.
Eén dag na de schietpartij is het rustig op
het kruispunt van de Schuitvaartgracht
en Bonedijkestraat. Bij de bakkerij ko
men klanten binnenlopen voor brood en
verse oliebollen. De drie medewerksters
van de>bakkerij vertellen dat ze de bewus
te dag 'gelukkig' vrij waren. Een van hen
merkt wel op dat vlak na de schietpartij
voorbijgangers die het schieten van dicht
bij hadden meegemaakt huilend de win
kel waren binnengevlucht.
Bij de schietpartij die vermoedelijk te ma
ken had met drugs waren twee Vlissingers
en een Rotterdammer betrokken. Het dra
ma voltrok zich twee jaar nadat de beken
de drugsdealer G. Melse in de omgeving
van de Bonedijkestraat was doodgescho
ten. Een vrouw die aan de Singel woont
was daarom dan ook niet verbaasd over de
schietpartij van maandag. „De Bonedij
kestraat heeft nu eenmaal een slechte re
putatie. Er wonen nog steeds druggebrui
kers. En waar in drugs wordt gehandeld,
kun je excessen als geweld en vuurwapens
verwachten."
Een verpleegkundige die na haar de win
kel binnenkomt vertelt dat vooral oudere
mensen die niet kunnen en willen
verhuizen, een groot gevoel van onveilig
heid hebben. Toch is dat gevoel volgens de
wijkambtenaar W. Vael onterecht. „Inte
gendeel, de criminaliteit is dankzij de
inspanningen van de gemeente, de wo
ningbouwverenigingen en de politie juist
afgenomen. Er is nieuwe verlichting aan
gebracht en het openbaar groen is ge
snoeid. Die schietpartij zie ik als een inci
dent."
Teleurgesteld
Een aantal mensen zoals J. Brons (tot voor
kort secretaris van het buurtcomité) is
zeer teleurgesteld over het voorval. „Toen
ik het las dacht ik: getverderrie, wordt on
ze wijk weer eens een keer in een kwaad
daglicht gesteld. Die schietpartij had vol
gens mij overal kunnen gebeuren. Helaas
was het weer de Bonedijkestraat", rea
geert een duidelijk geïrriteerde Brons op
persoonlijke titel.
Ook A Raas, directeur van de woning
bouwvereniging Basco, vindt het jammer
dat het incident weer in verband wordt
gebracht met het 'beruchte' stuk Bonedij
kestraat waar vroeger nogal wat drugge
bruikers waren ondergebracht. Niet al
leen zijn die woningen aan de andere kant
van de straat, ook is het woon- en leefkli
maat volgens hem daar aanzienlijk verbe
terd. „De aanpak van het middengebied
heeft duidelijk effect gehad. Natuurlijk
wonen er nog enkele mensen die overlast
veroorzaken, die heb je overal in de stad.
Maar er zij n geen grote problemen meer.
Ondertussen gaan de medewerkers van de
gemeente onverschrokken door met hun
strooiwerkzaamheden. ,,Het was wel even
schrikken geblazen. Maar dat onze colle
ga nu in het ziekenhuis ligt heeft niets te
maken met ons werk. Iedereen die op dat
moment op straat liep kon worden ge
raakt. Gelukkig gaat het goed met hem",
relativeert het afdelingshoofd H. van
Housselt.
De 33-jarige Rotterdammer die bij de
schietpartij zwaar gewond raakte, is na
zijn operatie in het ziekenhuis van Vüs
singen overgebracht naar het penitentiair
ziekenhuis in Scheveningen. Alle drie bij
het incident betrokken en aangehouden
mannen, worden deze week voorgeleid
aan de rechter-commissaris.
•an onze verslaggever
lans Heijt
?ERNEUZEN - Dc verhoging
an de tarieven voor de veer-
liensten op de Westerschelde
anaf 3 januari is zeer slecht ge-
allen bij de Zceuws-Vlaamse
ecreatie-ondernemers. De on-
lernemers hebben vooral grote
Vleer proeven
/oor berging
Vlaisonneuve
an onze verslaggever
'IIDDELBURG - Het contract
oor de proefberging van het
rachtschip Fort Maisonneuve
n de monding van de Wester-
chelde is door Rijkswaterstaat
erlengd tot eind maart.
)e combinatie van het Vlissing-
e bergingsbedrijf Van den Ak-
:er en de Tijdelijke Vereniging
iergingen uit Vlaanderen gaat
ot die tijd een speciale ber-
ingstechniek op het in 1944
ezonken schip testen: het aan-
irengen van stroppen onder het
liddenstuk van het schip, dat
ijna helemaal in het zand vex--
orgen gaat.
!r moeten gaten worden ge
oord in het zand onder het
chip om de stroppen aan te
unnen brengen. Daarvoor
/ordt een ponton op poten bij
e Fort Maisonneuve geplaatst,
let het aanbrengen van de
troppen zijn de bergers er nog
iet. Het moet ook mogelijk zijn
e stroppen strak te trekken,
jukt dit dan hangen de bergers
n Rijkswaterstaat Zeeland de
lag uit. Dan is de proef ge
laagd.Het plan voorziet niet in
iet daadwerkelijk lichten van
iet proefstuk. De testresultaten
vorden 'bewaard' voor het ber-
;en van ruim 1 van de Fort Mai-
onneuve, waarin zich nog rau-
.itie zou bevinden.
moeite met de fikse prijsverho
ging voor voertuigen van zes tot
en met twaalf meter, omdat ook
auto's met caravans en ander re-
creatieverkeer tot die categorie
behoort.
Provinciale Staten hebben voor
een reeks van jaren prijsstijgin
gen vastgesteld. Uiteindelijk
moeten die verhogingen leiden
tot het begintarief van een
kaartje voor de Westerschelde-
tunnel. De kaartjes worden vijf
procent duurder, maar voertui
gen van zes tot en met twaalf
meter moeten volgende zomer
dertig gulden betalen. Het afge
lopen zomerseizoen was het ta
rief/20,75.
Asociaal
J. van de Velde, voorzitter van
de vereniging voor campingex
ploitanten in Zeeuws-Vlaande
ren, noemt de prijsstijgingen
'asociaal'. „Derecreatie-onder-
nemers krijgen voortdurend
van de overheid te horen dat ze
het de toeristen naar de zin moe
ten maken en kwaliteit dienen
te bieden", aldus Van de Velde.
„En dan gaat de provincie ach
ter ons gat om de prijzen verho
gen. Men wil naar het beginta
rief van de Westerscheldetunnel
toe. Maar als ik dan naar de
prijsstijgingen kijk, vraag ik me
af of die tunnel er wel moet ko
men."
Onderzoek
Van de Velde laat weten dat de
Zeeuws-Vlaamse recreatie-on
dernemers willen onderzoeken
of het mogeüjk is de toeristen
naar Zeeuws-Vlaanderen te la
ten komen, zonder dat het de
gasten extra geld kost. Hij wilde
nog geen mededelingen doen
over de wijze waarop hij aan dat
streven invulüng denkt te ge
ven. Van de Velde: „Begin vol
gend jaar willen we met de be
trokken instanties praten over
de prijsstijgingen en de moge
lijkheid om daar iets aan te
doen."
Een dagna de schietpartij is het rustig op het kruispunt Schuitvaartgracht/Bonedijkestraat.
van onze verslaggever
Marten de Jongh
MIDDELBURG - Een onge
hoord staaltje ongebreidelde
provinciale machtsuitoefening
die nauwelijks onder controle is
te brengen. Zo omschreef mr H.
Voormolen maandag in Middel
burg de opstelling van Gedepu
teerde Staten in de zaak rond de
mosselschelpenloods in Vlake.
De advocaat van de familie Kole
doelde op het feit dat het dage-
üjks provincebestuur van geen
wijken weet, alle verloren pro
cedures ten spijt. Voormolen
verweerde zich gisteren bij de
rechtbank tegen de streekplan
afwijking die nodig is om de
loods te rechtvaardigen.
De advocaat riep in herinnering
dat de Raad van State het afge
lopen jaar zowel de afvalstof
fenwetvergunning als de bouw
vergunning vernietigde. En dat
de regionaal inspecteur voor de
milieuhygiëne zich keerde tegen
voortzetting van de activiteiten
afgelopen zomer.
Een van de argumenten die
Voormolen aanvoerde is dat
noodzakelijk onderzoek naar
alternatieven voor mosselschel
penopslag in een loods achter
wege bleef, terwijl die alterna
tieven er wel degelijk zijn. De
rechtbank zal binnen zes weken
uitspraak doen. Tenminste als
de sector bestuursrecht ge
machtigd is een uitspraak te
doen. Ook daarover moet rech
ter C. Kools zich buigen.
foto Lex de Meester
van onze verslaggever
Herre Stegenga
NIEUWERKERK - Eeuwige
trouw beloven op de valreep van
het jaar: het gebeurde oude
jaarsavond in Nieuwerkerk.
Serge Goossens (26) en Ellen
Smits (23) gaven elkaar rond
half twaalf het jawoord. Waar
om? De herindeling speelt een
belangrijke rol. „Nu kan het nog
hè?", legt de bruidegom uit. „We
wonen allebei in Nieuwerkerk
en wilden hier graag nog trou
wen."
De collega's van zijn echtgeno
te. ambtelijk medewerkster op
het Duivelandse gemeentehuis,
hebben echter sterk aangedron
gen op de bruiloft. „Ze zeiden
steeds: we hebben nog een hu
welijk nodig." Oké, besloot het
Nieuwerkerkse stel. Maar dan
wel op oudejaarsavond. Geen
punt, zo bleek.
Natuurlijk ontbraken de colle
ga's van mevrouw Goossens
niet. Het huwelijk werd zelfs
door vier van hen voltrokken.
Eigenlijk was er sprake van een
omgedraaide bruiloft, conclu
deert Goossens. „Eerst foto's
nemen, vervolgens de taart aan
snijden. dan eten en ten slotte
naar het gemeentehuis."
Ellen Smits en Serge Goossens geven elkaar, 31 december 1996 om
23.30 uur, het jawoord. foto Pieter Honhoff
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd beloopt uiter
lijk 7 dagen.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langerzijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Archief Axel
In de PZC (20-12) werd melding
gemaakt van een vergadering
van het gemeentebestuur te Ax
el. Het PvdA-raadslid Van Oyen
stelde dat mijnerzijds een 'grim
mige' actie zou worden gevoerd
teneinde te voorkomen dat men
23% van de archieven van Axel
wil overhevelen naar de Rijks-
archief-bewaarplaats in Mid
delburg. Het geheel zou berus
ten op rancunes. Mijn actie is
slechts ingegeven uit betrok
kenheid met deze kwestie van
uit cultuur-historisch oogmerk.
Dat deze actie wordt onder
schreven door bijna honderd
geïnteresseerden, de heemkun
dige kringen in Zeeuws-Vlaan
deren, de Vereniging voor Re
gionale Geschiedbeoefening
etcetera. Tevens is ondersteu
ning voor mijn standpunten van
de zijde van de algemeen rijks
archivaris te Den Haag prof. dr.
Ketelaar, alsmede kwam diens
'rechterhand' drs. Ch. Noord -
am, zelfs uit Amsterdam om dit
te ondersteunen. Overigens
over wélke frustratie heeft de
heer van Oyen het? Ik ben bereid
belangeloos zelfs het archief
van Axel te dienen daar de ge
meente Axel niet veel voor haar
historische archieven overheeft
en zelfs tot versnippering van
haar kostbaar erfgoed wil over
gaan. Bepaald uniek in Neder
land; alle gemeenten hebben el
ders veel voor ljun archieven
over en de besluiten in Axel ge
tuigen van weinig kennis en
inzicht en wekken zelfs de er
gernis van de algemeen rijksar
chivaris; terwijl de rijksarchi
varis in Middelburg niet zit te
springen om de Axelse archie
ven.
De opmerkingen van Van Oyen
getuigen eveneens van een be
paald onbenul en vormen we
derom het bewijs voor de stel-
lingname; dat hij zich schaarde
achter hen welke verbrokkeling
voorstaan van eigen erfgoed
zonder een greintje ethisch fat
soen.
Fr Inniger
Sint Maartenlaan 38
Axel
Uitwassen
Tot mijn stomme verbazing lees
ik in de PZC van 21-12 dat alle
mensen die door de reorganisa
tie bij De Schelde hun baan zijn
kwijtgeraakt door de heer Van
den Heuvel 'uitwassen' worden
genoemd. Met mij zijn er echter
heel veel vakmensen die door
een collectief ontslag het veld
moesten ruimen en zeker niet
omdat ze 'uitwassen' zouden
zijn. Over het algemeen zijn het
mensen die jaren altijd voor De
Schelde hebben klaargestaan.
Ik vind dan ook ongepast dat de
heer Van den Heuvel zulke uit
spraken in het openbaar doet.
J. A Hengeveld
Oudestraat 43
Veere
Asiel III
In zijn repliek (PZC 21-12) kent
mr. Vermeulen aan de onwil van
onze gezagsdragers een maat
schappelijk draagvlak toe. Hoe
gevaarlijk dat is. leert ons de ge
schiedenis. Als (schaamteloos
bij klussende) gezagsdragers
omwille van hun baantjes som
mige burgers gaan nazeggen;
„Geen plaats in deze herberg,
vol is vol", dan gaat er iets mis.
Temeer als wij daarin ook nog
eens berusten, met het idee
'Halleluja, Den Haag regelt het
wel'. Vermeulens repliek getuigt
niet van een persoonlijk inzicht
en staat vèr van de kerstgedach
te.
Ook ik vind dal de grenzen dit
land land niet wijd opengezet
moeten worden. (Behalve voor
de rijken, de nieuwe exotische
echtgenotes èn als dat voor onze
economie nodig is...?!). Asiel
procedures moeten snel en
streng afgehandeld worden. Als
dat vanwege gerechtvaardige
twijfel en door traagwerkende
ambtenaren niet lukt, dan moe
ten wij daarvan zelf de conse
quenties trekken. Vluchtelin
gen mogen niet jaren in
onzekerheid verkeren. Hun pro
blemen zijn (gezien de ruimte
die wij wel hebben voor tweede
auto's, tweede huizen, varkens
en andere heilige koeien) groter
dan de onze. Accepteren of
overwerken, dus!).
Overigens moeten wij wakker
blijven, geen Telegraaf lezen
dus en creatief worden, opdat
we straks niet hoeven te zeggen:
'Wir haben es nicht gewusst'
(kan dat op z'n Zeeuws?). Crea
tief, om te beginnen in Europees
verband. Want er is buiten Ne
derland nog genoeg plaats voor
die relatief weinige mensen die
huis en haard verlaten om een
toekomst op te bouwen. Dat is
nog eens andere stuff om over te
praten met Jacques en Helmut.
Pieter Ham
Wagenaar straat 18
Veere
van onze verslaggeefster
Caroline Moerland
YERSEKE - De leden van de
Eerste Yersekse Koenckelpot
Fanfare hadden dinsdag amper
een half rondje om de kerk gelo
pen, of ze kregen al een borreltje
aangeboden. Dankbaar accep
teerden de muzikanten het
drankje, dat volgens het recla
mefilmpje 'ijs- en ijskoud' het
lekkerst is. Dat kwam mooi uit,
want de temperatuur bleef de
hele dag onder nul. De koeneke-
lpotters trokken zich daar ech
ter niks van aan en zorgden voor
een hartverwarmende rond
gang door het dorp.
Koenkelen is een oud gebruik,
dat in de meeste Zeeuwse plaat
sen is verdwenen. Kinderen gin
gen op oudejaarsdag met een
koenkelpot langs de deur om
geld op te halen. Het 'instru
ment' bestaat uit een blik waar
van de opening is bespannen
met een varkensblaas met een
gat erin. Door een spaans rietje
op en neer te bewegen in de ope
ning, brengt de pot een sonore
brom voort. In Yerseke is de tra
ditie nooit verdwenen en met de
oprichting van de Koenckelpot
Fanfare vijf jaar geleden nieuw
leven ingeblazen.
Carnaval
Het is eigenüjk een beetje car
naval op z'n Yerses, de jaarlijkse
rondgang van de Koenckelpot
Fanfare. Onder leiding van
feestneus Rinus Scheele zetten
de muzikanten dinsdag de ene
na de andere meezinger in. Ze
begeleiden de üederen met -
vanzelfsprekend- koenkelpot.
Dr. H. W. A van Rooijen-Dijk
man. oud-docent en vertaalster,
houdt woensdag 19 maart een
lezing onder de titel 'Ik brand
van verlangen naar Rome'. De
lezing, in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg, begint om
20,00 uur.
stampviool (bezemsteel met
bekkens), banjo en accordeon.
Hoofd van de optocht was het
varken Jewanna, dat op een
karretje werd rondgereden. De
arme zeug moest uitgerekend op
oudejaarsdag bevallen. Voor het
schaal- en schelpdierenmuseum
kwamen vier biggen ter wereld.
Vier echte veeartsen haalden de
kleintjes met assistentie van een
traumaieam. Vervolgens was er
beschuit met muisjes voor alle
deelnemers aan de optocht en
voor het publiek.
Ondanks de kou bracht de ron-
gang heel wat mensen op de
been. Maar afzien was het.
Vooral voor de muzikanten die
een ander instrument dan de
koenkelpot of stampviool be
speelden. Zij konden niet an
dere dan handschoenen zonder
vingertopjes dragen. Het aantal
kinderen dat meeliep in de tocht
was kleiner dan anders, maar ze
waren er wel. Zoals de kleuter
die dik ingepakt een roerhoutje
bewoog in een conservenblikje
bespannen met plastic.
door Kees Cijsouw
MIDDELBURG-Nieuwe Mu
ziek Zeeland zette 1997 in vol
gens een beproefde formule.
Het traditionele nieuwjaars
concert mengde woensdag
middag- en avond in de
Kloveniersdoelen gecompo
neerde en geïmproviseerde
muziek, klassiek en jazz,
vroeg-twintigste eeuws en ei
gentijds. De presentatie vari
eerde daarbij net zo sterk als
de verscheidenheid aan mu
ziekgenres, complete concer
ten werden afgewisseld met
klankshows van Gert-Jan
Prins en met intermezzi van
trompettist Marco Blaauw.
Blaauw beet 's middags het
spits af. Zijn vertolking - niet
altijd intonatievast - van de
twee korte stukken van Fran
co Donatoni werkte als een
soort intrada en voerden de
bezoekers van de foyer de con
certzaal in. Daar zorgen vio
liste Mifuni Tsjuji en pianiste
Kyoko Hashimoto voor een
compleet Prokofiev-concertje
met diens eerste en tweede vi
oolsonate en de Vijf (voor vi
ool en piano herwerkte) Melo
dieën.
Zoals beide voorgaande trom
petwerkjes te karakteriseren
zijn als extrovert en introvert,
zo contrasteren ook de viool
sonates van Prokofiev, beide
klassiekers in de twintigst-
eeuwse sonateliteratuur. Te
genover de duistere oorlogs
sonate opus 80 staat de bijna
zorgeloze tweede sonate. Zij
werden met aplomb gespeeld.
Maar hoezeer beide musicien
nes fonkelden in de snelle de
len, de Andantes uit beide
werken vormden hoogtepun
ten in hun vertolkingen.
Dat de bijdragen van trom
pettist Blaauw door het hele
programma waren gestrooid,
bleek een wijze ordening die
een aanslag op zijn uithou
dingsvermogen voorkwam.
Hij verkende, in inspannende
werkjes van Scelsi, Ayres en
Kagel, de grenzen van de dy
namiek en het klankspectrum
van zijn instrument. Daarbij
was, evenals bij het Proko-
fiev-concert, niet zelden hin
derlijk hoe de aandacht van de
musici werd afgeleid door ge
stommel van gereed gezette
apparatuur in de foyer of door
niet aflatend gewauwel rich
ting bar.
Gaandeweg het nieuwjaars
concert nam de publieke be-
langstelüng toe. En gaande
weg de concerten groeide ook
de bezetting op het podium,
van twee tot dertien musici.
Aan het begin van de avond
trad het ensemble Arte Y
Compas aan voor, in muzikaal
opzicht, iets geheel anders:
een uurtje Flamenco-muziek.
Een optreden dat niet bij ie
dereen de temperatuur deed
oplopen. Dus moesten daarna
de riet- en koperblazers, strij
kers en slagwerkers van de
beide tussen klassiek, jazz en
improvisatie pendelende Ste
ve Martland Band uit Enge
land en de Bik Bent Braam
zelf voor een swingend sfeer
tje zorgen.
Een van de onderdelen van het nieuwjaarsmuziekfeest in de Kloveniersdoelen: het optreden van
het Flamenco Ensemble Arte Y Conras. foto Lex de Meester
Ook het jeugdige publiek had een eigen koenkelpot meegenomen voor de optocht, foto Pieter Honhoff