De Zeeuwse Stromen herrijst
De zoutstrooiers
maken overuren
PZC zeeland donderdag 2 januari 1997 s 16
Film over Oudelande boven water
Iraniër na twee jaar asielcentrum in hongerstaking
Kans op onderzoek
naar relatie tussen
Veere en Schotland
Werkgroep in Goes
dringt aan op bouw
van parkeergarage
Eigenaren afgebrand complex Renesse willen nieuwbouw snel gereed hebben
Filmdag
van onze verslaggever
Herre Stegenga
RENESSE - In rap tempo her
rijst hotel De Zeeuwse Stromen
in Renesse uit het as. De nieuwe
eigenaren, het duo Leo van Vliet
en Cees Dogger, hebben haast:
ze willen tussen juli en augustus
van dit jaar de deuren weer ope
nen. Het nieuwe onderkomen,
een ontwerp van Zeelenberg Ar
chitectuur, telt aanmerkelijk
meer kamers en voorzieningen
dan het in juli '96 afgebrande
hotel. Het personeelsbestand
wordt voorlopig niet uitgebreid.
Door efficiënter te werken
hoopt Van Vliet het met de 27
vaste krachten (in de zomer
aangevuld tot 55) te kunnen
klaren.
De gemeente en cle Stichting Re
nesse zijn inmiddels akkoord
met de nieuwbouwplannen.
Ook de omwonenden zijn in
kennis gesteld. De reacties zijn
tot dusver positief, laat Van
Vliet desgevraagd weten. De be
doeling is van De Zeeuwse Stro
men-nieuwe stijl een sfeervol
hotel en congrescentrum te ma
ken. Dat wil zeggen: veel glas,
grote, ronde tafels ('heel oneco
nomisch') en houten vloeren.
„Met wat Toscaanse invloe
den". licht Van Vliet toe. Voorde
kenners: de 'hoogpolig tapijt
strategie" wordt achterwege ge
laten.
Geïntegreerd
Ook het aanzicht wordt 'klant
vriendelijker' en heel anders
dan het vorige pand, dat een
aanschakeling was van uitbrei
dingen. Het aantal hotelkamers
wordt vermeerderd van 37 tot
80. Verder worden onder meer
een nieuw binnen- en buitenbad
aangelegd, een sauna, en bil
jartkamer, een bibliotheek en
enkele 'leeshoekjes'. Nieuw zijn
de 'solariaruimten' ('voorheen
stond er alleen een zonnebank')
en de fitness-kamer. Hotelgas
ten en congresgangers zullen el
kaar niet voor de voeten lopen,
beweert Van Vliet. „Die twee
delen houden we gescheiden."
De congreszalen zijn aangepast
aan moderne eisen met bijvoor
beeld video en internet. Een
klein deel van het vorige ge
bouw dat de brand getrotseerd
heeft, woi'dt geïntegreerd in het
nieuwe geheel. Dit stelt echter
niet zoveel voor, vindt van Vliet.
„Twee vloeren en een staalcon
structie. Dat is alles."
Net na de overname door Van
Vliet en Dogger ging De Zeeuw
se Stromen in vlammen op. De
financiële situatie van de vorige
eigenaar was niet gezond, stelt
Van Vliet. „Het was een renda
bel bedrijf maar de noodzaak
van nieuwe investeringen is te
laat ingezien." De nieuwe eige
naren zijn razendsnel te werk
gegaan. Om toch gasten te kun
nen blijven ontvangen, werd tij
delijk een paviljoen geplaatst.
Een oplossing die tot tevreden
heid stemt. Van Vliet: „Met de
kerst zat het bijvoorbeeld lek
ker vol."
van onze verslaggever
Conny van Gremberghe
TERNEUZEN - „Hallo, hallo,
hier met de twintig. Kan ik af
komen om te laden? Is de nieuwe
vracht al binnen?" Pieter Ber-
voets, één van de coördinatoren
van de gladheidbestrijding in
Terneuzen, trekt de microfoon
van het communicatiesysteem
naar zich toe en geeft de chauf
feur van wagen twintig te ken
nen dat-ie zonder problemen
weer om een vrachtje zout kan
komen. Terwijl hij het zegt rijdt
wagen negen met een ladinkje
het terrein van de gemeente
werkplaats af op weg naar de
glibberige Terneuzense fietspa
den.
„Het is op dit moment een gek
kenhuis. Het ene telefoontje na
het andere. Mensen vragen zich
af waarom we nog niet bij hun in
de straat geweest zijn. Tja, in
het merendeel van de straten in
de kernen van de gemeente Ter-
neuzen zijn we wel al geweest, ik
denk dat we 85 procent van de
wegen gehad hebben, maar eh,
met een pak zout is de ijslaag
nog niet weg. Dan moet er ook
nog wel wat verkeer overheen,
dan moet het zout kunnen in
werken. Gebeurt dat niet, dan
heeft het strooizout ook niet al
te veel nut", legt Bervoets uit.
De Terneuzense gemeentewer
kers belast met de gladheidbe
strijding zijn sinds zondag, toen
het plots begon te ijzelen, non
stop in de weer geweest. In ploe
gendiensten proberen ze met
vier grote strooiwagens en twee
fietspadstrooiers het wegennet
binnen de bebouwde kommen
van de gemeente Terneuzen be
rijdbaar te houden. „Makkelijk
is dat niet. De grote doorgaande
wegen, waar wat verkeer over
gaat, die zijn goed te doen. Maar
de minder drukke wegen, in de
wijken. Ja, die zijn soms voor de
strooiwagens ook niet. te berij
den. Dan glijden onze wagens
als ballen in een flippermachine
tussen de goten."
Tachtig ton
In amper een week tijd hebben
de Terneuzense gladheidbe
strijders zo'n 80 ton vacuüm-
zout op de wegen en fietspaden
gedeponeerd. Alczo, de grootste
leverancier van strooizout in
Nederland, doet goede zaken. In
Terneuzen wordt echter met
smart gewacht op een nieuwe
voorraad die uit Ossendrecht
moet komen. Bervoets: „Ik denk
dat het in andere gemeenten
niet anders is. In razend tempo
zijn we door onze voorraad
heengeraakt. Ik moet zeggen
dat het weer de voorbije dagen
echt extreem is geweest. Vorige
winter was het erg, maar dit
keer... Eerst vorst, een kleine
dooiaanval en dan amper 12 uur
later weer fors vriezen, vervol
gens nog wat sneeuw en ja, dan
kun je strooien, maar veel effect
heeft dat niet. Zeker niet als de
mensen binnen blijven en him
autootje laten staan. Het liefst
zouden wij hebben dat de men
sen even de weg opgingen, maar
ja dat is ook niet reëel."
De gladheidbestrijding is inNe-
derland redelijk goed geregeld.
Alle wegbeheerclers hebben in
deze een taak. Rijkswaterstaat
en de provincie houden de we
gen die zij beheren ijsvrij door
soms nog vóór de weergoden
toeslaan nat te strooien met cal-
ciumchloride. Deze vorm van
gladheidbestrijding, een pre
ventieve, is kostbaar, vereist de
inzet van veel materieel en
wordt dan ook alleen toegepast
op de grotere wegennetten. De
gemeenten en de waterschap
pen strooien hoofdzakelijk
droog, met zout, nadat koning
Winter in alle hevigheid heeft
toegeslagen.
„Preventief strooien is voor ge
meenten niet te doen. Rijkswa
terstaat beheert in deze regio
160 kilometer. Wij moeten al
leen in de gemeente Terneuzen
al zo'n 600 kilometer weg en pad
begaanbaar houden. Daar zit
het grote verschil", legt Ber
voets uit. Weer gaat de telefoon.
Waarom men het Schuberthof
nog niet gedaan heeft. Bervoets
kijkt op zijn rijschema's het een
en ander na.
„Daar zijn we wel al geweest",
constateert hij. Wagen twintig
rijdt het terrein op. Voor een
verse lading'zout. De voorbije
winter werd er 206 ton van het
goedje over de Terneuzense we
gen verspreid. Als het weer niet
op korte termijn omslaat ziet
het er naar uit dat dat record
snel gaat sneuvelen. Goed voor
het milieu is het strooigoed niet.
Dat weten de mannen van het
Terneuzense facilitair bedrijf
als geen ander. Als het voorjaar
er aankomt zijn zij het die de
schade aan de wegbermen weer
mogen verhelpen, die de wegen
weer mogen opknappen. Zo
blijven ze bezig.
Deze tekening laat zien hoe de nieuwbouw van hotel De Zeeuwse Stromen in Renesse eruit zal zien.
foto Pieter Honhoff
van onze verslaggever
Herre Stegenga
BURGH-HAAMSTEDE - Een Iraanse
inwoner van het asielzoekerscentrum
in Burgh-Haamstede, M. T. Af zal Asr, is
een honger- en dorststaking begonnen
met als doel meer duidelijkheid te krij
gen over zijn kansen op een verblijfs
vergunning. Afzal Asr heeft afgelopen
zondag zijn mond dichtgenaaid. Vol
gens AZC-medewerker Harry van der
Aa wordt deze week bekeken of de Ira
niër op enigerlei wijze kan worden ge
holpen.
De hongerstaking duurt al vanaf 18 de
cember. De dorststaking is sinds zon
dag een feit. De actie van Afzal Asr
richt zich tegen de IND (de Immigratie-
en Naturalisatiedienst), onderdeel van
justitie. De Iraniër verblijft al 2 8 maan
den in Nederland en wil weten waar hij
aan toe is, li cht Van der Aa toe. Hij toont
begrip voor de situatie van de AZC-be-
woner maar vraagt zich af of de staking -
resultaat oplevert.
„In deze periode van het jaar werken de
departementen niet zo hard. Bovendien
is Afzal Asr één van de duizenden." Of
het azc zelf hulp kan bieden, betwijfelt
hij eveneens. „Wij verzorgen natuurlijk:
alleen de opvang."
Twee maanden geleden naaide een an
dere asielzoeker uit Burgh-Haamstede
zijn mond dicht, de Afghaan Abdul Za-
hir Banai. Hij wilde naar een buiten
landse vredesconferentie maar kreeg
geen toestemming omdat zijn papieren
niet in orde werden bevonden.
De actie van Banai had succes: na een
ééndaagse hongerstaking kreeg hij
groenlicht voor zijn reis.
van onze verslaggever
Ab van der Sluis
VEERE - Er komt wellicht een
wetenschappelijke studie naai
de handelsbetrekkingen tussen
Schotland en Veere. Het initia
tief daartoe is afkomstig van
professor T. C. Smout die ver
bonden is aan de Schotse Uni
versity at St. Andrews. De ge
meente Veere is positief over het
onderzoek, dat zich vooral richt
op de commerciële en sociale as
pecten van de Schotse Stapel
(opslagplaats van koopwaren)
in Veere.
Deze week trok de gemeente
raad zesduizend gulden subsi
die uit voor een vooronderzoek.
Eerdere studies hadden betrek
king op de stapel zelf. Het voor
onderzoek is nodig om nieuwe
subsidies te kunnen aanvragen
bij de Europese Gemeenschap.
De laatste belangrijke studies
naar de Schotse stapelmarkt in
Veere en andere plaatsen in Ner
derland in de zestiende, zeven
tiende en achttiende eeuw wa
ren aan het begin van deze eeuw
cloor Davidson en Grey (1909)
en in 1910 door Rooseboom. De
ze onderzoeken gingen in op de
stapel zelf en veel minder op de
betekenis van de stapel op eco
nomisch en politiek terrein.
Professor Smout wil voor zijn
onderzoek twee academici in
schakelen: professor Rab Hous
ton van de University at St. An
drews en di'. Victor Enthoven,
die verbonden is aan de Univer
siteit van Leiden. De door
Smout voorgestelde studie zal
wezenlijk verschillen van eer
der gehouden onderzoeken. Dat
heeft onder meer te maken met
nieuwe analysetechnieken die
ter beschikking staan om eco
nomische uitgangspunten tè be
studeren zodat er nieuw licht
geworpen kan worden op de
handelsbetrekkingen tussen cle
landen rond de Noordzee.
Archieven
Daarnaast zijn er meer deelstu
dies over de Nederlands-Schot
se handel, industrie en samenle
ving gepubliceerd, waardoor
wetenschappers nu in staat zijn
de stapel beter in een context te
plaatsen over een periode van
uitgesproken economische ver
anderingen. Tenslotte is er een
overvloed aan documentatie zo
wel in Schotland als Nederland
over de economische, sociale en
culturele betrekkingen tussen
de twee landen. Alle Schotse
schepen die Veere aandeden in
de periode 1500-1810 zijn gere
gistreerd en in te zien in de ar
chieven van Middelburg.
De studie wil antwoord geven
op de vraag wat de economische
en sociale verbanden waren tus
sen Schotland en Nederland in
de genoemde periode. Duide
lijkheid moet er verder komen
over hoe belangrijk het han
delsprivilege was voor de
Schots-Nederlandse handel in
de periode erna. Waren de rela
ties tussen de Schotten en Ne
derland harmonieus of niet
Welke rechten hadden migran
ten en wat was het 'overzeese'
leven voor Schotten in Neder
land Waarom werd juist Veere
een stapelplaats en wat had dat
tot gevolg voor de lokale econo
mie
Veere kwam tot bloei door visse
rij, handel en scheepvaart,
waarbij de Schotse Stapel een
grote rol heeft gespeeld. In het
stadje zelf staan nog huizen uit
die tijd: De Schotse Huizen 'Het
Lammeken' en 'De Struys', die
hebben gediend als woning voor
Schotten. Wethouder M. Brou
wer-te Roller suggereerde deze
week dat de huizen wellicht als
onderdak kunnen dienen voor
de onderzoekers als zij in Veere
zijn. Prof Houston zal wellicht
zes a acht weken in Veere door
brengen om de archieven van
Veere en Middelburg te bestude
ren. Ook sloot de wethouder niet
uit dat er op tei'mijn een docu
mentatiecentrum komt. In de
Schotse Huizen was tot voor
kort een museum gevestigd.
Kolonie
Maximilliaan van Bourgondië
wist in 1541 gedaan te krijgen
dat de Schotse koning Jacobus
de Vijfde Veere als Schotse sta
pelplaats voor de Lage Landen
aanwees. Hierdoor kreeg Veere
een Schotse kolonie die eigen
wetten had en er een eigen
rechtspraak op nahield. De
Schots-Engelse oorlog van 1542
maakte een einde aan de over-
eenkomst omdat Karei de Vijfde j
de Engelsen steunde. Pas in
15 7 8 kwam er een nieuw Stapel
contract. Tussen 1668 en 1676!
was de stapel te Dordrecht ge
vestigd; hierna weer in Veere,
maar de Schotse handel bereik
te niet meer de bloei van vroeger.
In 1799 werd het stapelcontract
vervallen verklaard. Vier jaar
daarvoor waren de Schotten ei-I
genlijk al vertrokken. Met de
opheffing van de Schotse Stapel!
verdween de laatste handels-
glorie uit Veere.
van onze verslaggever
Frank Balkenende
GOES - Goes heeft dringend be
hoefte aan een parkeergarage
onder de oostvest of het huidige
parkeerterrein Oostwal. Dit
wordt gesteld in een rapport van
de werkgroep Bereikbaarheid,
die functioneert onder de para
plu van het overleg Binnen
stadspartners. Het Goese colle
ge van B en W loopt echter niet-
warm voor zo'n ondergrondse
parkeergarage. Het wil eerst be
staande parkeervoorzieningen
verbeteren, pieken afvlakken en
het fietsgebruik stimuleren
door extra stallingen. Dat
standpunt is tegen het zere been
van de Goese Middenstands
Centrale (GMC). Voorzitter R.
Berks vreest dat de parkeerkel
der op de lange baan wordt ge
schoven.
Op piekti jden heeft de koopstad
Goes duizend extra parkeer
plaatsen nodig, blijkt uit een
onderzoek van de werkgroep
Bereikbaarheid. Nieuw te
scheppen plaatsen moeten aan
de oostzijde van de binnenstad
komen, omdat de meeste
parkeerruimte zich nu in het
westen en zuidwesten bevindt
(inclusief de toekomstige par
keergarage in het Bekhof) en de
balans niet verder in die rich
ting mag doorslaan. Om die re
den is de bouw van een parkeer
kelder onder de oostvest of de
Oostwal noodzakelijk, oordeelt
de werkgroep.
Reactie
In een reactie op het rapport
schuift het dagelijks gemeente
bestuur de verlangde parkeer
kelder naar de toekomst. Het
college wil eerst schipperen met
de bestaande ruimte en later be
zien of zo'n dure voorziening
nog urgent is. Een parkeerkel
der met vierhonderd plaatsen
kost naar schatting acht miljoen
gulden. Volgens de werkgroep is
de deze voorziening financieel
haalbaar. Van de drie scenario's
vertoont er één een gat van bijna
vier ton. Dat zou kunnen wor
den gedicht door parkeenvinst
van andere terreinen te gebrui
ken. In de andere twee varian
ten speelt de parkeerkelder
quitte of draait hij met 240.000
gulden winst.
Volgens GMC-voorzitter Berks,
lid van zowel de werkgroep als
het binnenstadsoverleg, toont
het rapport de noodzaak van
een parkeerkelder keihard aan.
„Wethouder Linssen heeft
laatst nog in een interview ge
zegd: zorg dat de kades er liggen
voordat de schepen komen.
Goes moet als regionaal koop
centrum zijn concurrentieposi
tie veiligstellen en verbeteren,
dus is het belangrijk dat er vol
doende parkeerplaatsen zijn."
Berks voorziet bovendien pro
blemen als bestaande terreinen
waar nu niet of weinig moet
worden betaald, voor kort par
keren worden bestemd. „Dan
verdrijf je de mensen die werken
in de binnenstad. Die moeten
ook ergens hun auto kwijt. Een
parkeerkelder vermindert de
druk op de terreinen voor lang-
parkeren." Het rapport doet
daarvoor wel een aanbeveling:
in de omgeving Marconistraat
ruimte voor langparkeerders
vrijmaken.
Piekdagen
De bouw van een parkeerkelder
moet volgens de aanbevelingen
hand in hand gaan piet een beter
gebruik van bestaande parkeer
plaatsen en het afvlakken van
parkeerpieken. Verbetering is
mogelijk door stapsgewijs be
taald parkeren in te voeren op
het Hollandiaplein, Oude Sin
gel, Molenplein, Frans den PIol-
landerlaan, Voorstad en een
stukje nog" 'onbetaald'
Koepoort Betaald parkeren
kan direct worden ingevoerd,
maar ook valt te denken aan de
inzet van deze terreinen op
piekdagen (dinsdag en zater
dag). Ook oppert de werkgroep
een tussenvorm, zoals wisselen
de tarieven per dag.
Een evenwichtiger parkeerdruk
valt verder te bereiken door op
rustige dagen meer consumen
ten te trekken. Dat kan onder
meer door de invoering van een
tweede weekmarkt op de rela
tief stille vrijdag, waarvoor dan
wellicht de zaterdagmarkt moet
wijken. Gevolg is wel dat de
parkeerplaatsen op de Grote
Markt een dag extra vervallen
en dat problemen ontstaan met
huwelijksstoeten, want vrijdag
is trouwdag bij uitstek. Een
structurele tweede koopavond
acht de werkgroep niet haal
baar.
Ook de maandag is aantrekke
lijker te maken. Daarvoor moe
ten meer winkels open zijn en
zijn publiekstrekkers zoals een
curiositeitenmarkt op (zomer-
)maandagen nodig. Gratis par
keren op maandag is een andere
mogelijkheid.
De klapbank in Oudelande, waar dorpsbewoners de laatste nieuwtjes uitwisselen. foto Pieter Honhoff
van onze verslaggeefster
Caroline Moerland
OUDELANDE - Een zonnige
dag in 1967 in Oudelande. Een
boer rijdt op een tractor met
daarachter een kar vol appel-
kisten. de burgemeester schiet
op de liggende wip achter het
café annex kapperszaak en op
een bijeenkomst van de vrou
wenvereniging dragen bijna al
le leden nog klederdracht. Het
zijn plaatjes uit een film over
Oudelande die afkomstig is uit
het Borselse gemeentearchief.
Het beeldverhaal wordt zater
dag 11 januari vertoond. Voor
zover de dorpsraad weet, is dat
de première.
Dorpsraadvoorzitter F. Jansens
is tevens oprichter van de Stich
ting Behoud Gegevens Oude
lande. Hij heeft al heel wat ma
teriaal verzameld dat kan
bijdragen aan de geschied
schrijving over het dorp. Zo wist
hij een ongeveer vijftig jaar ou
de diaserie boven water te halen
van de vroegere dorpsfotograaf.
En ook kwam hij tot de ontdek
king dat er nog een film bestond
over Oudelande uit 1967 van
een onbekende maker.
Diapresentatie
Dorpsbewoners en andere be
langstellenden kunnen zowel de
dia's als de film zaterdag 11 .ja
nuari gaan bekijken. Dan is er
vanaf 20.00 uur een bijeen
komst in dorpshuis d'n Ostpit.
De Borselse amateur-historicus
Jan de Ruiter geeft bovendien
een diapresentatie over de ge
schiedenis van Oudelande. Jan
sens hoopt dat de dia- en film
beelden veel verhalen zullen
losmaken bij de (ex-)bewoners
van Oudelande. Dat levert niet
alleen nieuw materiaal op voor
de stichting, maar bevordert
ook het contact tussen de men
sen uit het dorp.
De ongeveer veertig minuten
durende film is overigens vooral
boeiend voor wie een band heeft
met Oudelande, Een verhaal zit
er niet in, de beelden moeten het
vooral hebben van de herken
baarheid. Eén voor één ver
schijnen de toenmalige inwo
ners van het dorp in beeld. Ze
komen speciaal hun huis uit om
te poseren voorde camera, soms
onwennig lachend. Af en toe
praten ze ook tegen de filmer,
maar de geluiden zijn niet gere
gistreerd. Voor de vertoning van
zaterdag 11 januari zijn de beel
den opnieuw van commentaar
voorzien door iemand die bijna
alle mensen op de film nog kent.
ZIERIKZEE - Het CJV houdt op
zaterdag 4 januari weer een
filmdag voor de jeugd in de gro
te zaal van gebouw de Driehoek
in Zierikzee.
Kinderen tot en met acht jaar
zijn welkom bij de vertoning
van de Disneyfilm Toy Story
van 14.00 tot 16.00 uur. Voor de
kinderen vanaf negen jaar
wordt van 19.00 tot 21.30 de
spannende film Ace Ventura
vertoond.
