Jomanda van de oceaan
heeft warme uitstraling
Dolfijnen in
de Rode Zee
HA
Duikers bij het Israëlische Eilat heb
ben grote kans op een ontmoeting met
de daar uitgezette dolfijnen.
Een glanzende torpedo in een spoor
van luchtbellen.
Grote foto: Helden van de zee, mis
schien zelfs met geneeskrachtige ga
ven.
De dolfijnen bij Eilat zwemmen in een
met netten beperkt stukje Rode Zee.
PZC vrije tijd
füHV dinsdag 31 december 1996
Dolfijnen lijken in hun gedrag op hon
den, ze laten zich graag aanhalen door
mensen.
Wat er ook op tafel komt, dolfijn is er
niet bij. Dolfijnen zijn de vrienden
van de mens. Ze komen zelfs in de krant als
ze weer eens een drenkeling hebben gered
van de haaien. Dolfijnen zijn de Helden
van de Zee, mogelijk zelfs begiftigd met
geneeskrachtige gaven. Zulke dieren eet je
niet op, je communiceert er mee. In de Rode
Zee bij het Israëlische Eilat bijvoorbeeld,
waar steeds meer mensen op zoek gaan
naar de Jomanda van de oceaan.
In een wolk van zilveren druppels door
breekt het tweetal hét azuren raakvlak
tussen lucht en water. Zijn gladde naakte
huid glinstert in de zon, haar strakke
duikpak omspant een voluptueus figuur.
Dan is het moment voorbij. Hij buitelt
sierlijk terug in zijn eigen wereld, zij
schudt het water uit haar korte blonde
lokken en wandelt glorieus het strand op.
Ze trilt. Ze heeft zojuist met een dolfijn
gezwommen.
Het Dolphin Reef in de Rode Zee, vlak bij
de Israëlische badplaats Eilat, trekt jaar
lijks honderdduizend bezoekers. Ze ko
men niet allemaal om te zwemmen met
dolfijnen, maar dagelijks gaan er toch wel
zo'n zeventig bezoekers met dat doel te
water. Ze betalen omgerekend bijna acht
tientjes voor een snorkeltochtje van twin
tig minuten of bijna honderdtwintig gul
den voor een duiktrip.
Een ontmoeting met de dolfijnen is niet
gegarandeerd. Meestal komen de bewo
ners van het rif wel naar de bezoekers toe,
maar de dieren hebben voldoende ruimte
om de mens te kunnen mijden. Jammer
van het geld dan, maar het publiek be
grijpt dat je dolfijnen niet mag dwingen.
Wederzijds respect is het devies.
De eerste ervaring is er een van schrik.
Dolfijnen zijn vooral groot, wel drie meter
lang. Terwijl de snorkelaars naar de zan
derige zeebodem turen, klinkt plotseling
het indringende gebiep van de dolfijnen-
sonar. Het ene moment is er niets, het vol
gende moment schieten ze rakelings voor
bij: zwoesjjj, twee reusachtige zilveren
schichten, en weg zijn ze weer. Even latei-
komen ze terug om hun bezoekers beter te
bekijken. Oogcontact. En dan, als er een
tje met feilloze precisie tussen twee snor
kelaars doorglijdt, fysiek contact. Een
mensenhand streelt een dolfijnenrug. he
lemaal van kop tot staart. Dolfijnen voe
len lekker warm en soepel aan, net men
senhuid. Maar om nu te zeggen dat je daar
hogere gevoelens van krijgt, zoals prinses
Irene?
Natuurmystiek
De prinses die geen prinses meer is, be
schrijft in haar boek Dialoog met de Na
tuur hoe ze voor de kust van Hawaï rust
vond tussen de dolfijnen. Ze gelooft dat je
kunt communiceren met dolfijnen (ook
met bomen trouwens, maar dat is een an
der verhaal), en ze is bepaald niet de eni
ge. In haar boek borduurt ze voort op de
natuurmystiek, het esoterische, de New
Age, het spirituele.
Onder de aanhangers van dit denken be
vinden zich gelovigen die bijna goddelij
ke eigenschappen toedichten aan dolfij
nen. De dieren zouden geneeskrachtige
gaven bezitten, in direct contact staan
met de ster Sirius, wat dat ook mag bete
kenen, alfa-energie uitstralen, vrouwelij
ke en mannelijke eigenschappen opti
maal combineren, een toonbeeld zijn van
harmonie en samenwerking en zodoende
een voorbeeld vormen voor ons allemaal.
En dus valt er geld te verdienen aan de
Dolfinitis.
„Dit is gewoon een bedrijf", zegt woord
voerster Paula Levin van het Dolphin
Reef zonder omhaal. „Natuurlijk maken
we winst, maar het welzijn van de dieren
staat voorop."
Het Dolphin Reef begon zes jaar geleden
als onderzoekscentrum van de universi
teit van Tel Aviv en de Sovjet Academie
van Wetenschappen. Vijf dolfijnen uit de
Zwarte Zee werden overgebracht naar
Eilat, waar ze werden losgelaten in een
stuk zee van tienduizend vierkante meter
dat is afgezet met netten. Ze kunnen er
makkelijk uit, maar de enige die dat regel
matig deed was een jong mannetje dat zijn
eigen familie wilde vormen. Hij kon in de
Rode Zee geen geschikte partners vinden
en dus is hij teruggebracht naar de Zwarte
Zee waar hij zijn eigen groep heeft ge
vormd. Het oudere mannetje en de drie
vrouwtjes die in het Dolphin Reef achter-
bleven, hebben inmiddels vier jongen
voortgebracht.
Geintje
De jonkies volgen hun ouders als schadu
wen. In een onwaarschijnlijke demon
stratie synchroonzwemmen doen ze elke
beweging feilloos naschuin onder de vol
wassen dieren meeliftend in de slip
stream. Geen haai die bij zo'n jong in de
buurt moet komen, want dolfijnen zijn
behalve sympathieke zeezoogdieren ook
geduchte rovers. In hun halfgeopende
bekken staan de blinkend witte tanden
als scheermessen in het gelid.
Maar binnen de netten van het Dolphin
Reef wonen geen haaien. Hier is gelegen
heid voor sport en spel. Een volwassen
dolfijn zoomt luid biepend in op een snor
kelaar en zet met een gangetje van vijftig
kilometer per uur de aanval in. Twee ang
stige ogen kijken vanachter een duikbril
de jager aan, maar die heeft niet voor niets
zijn sonar aangezet. Als de botsing onaf
wendbaar lijkt, draait de lachebek z'n
gladde lichaam schijnbaar moeiteloos
een tikje naar links, om met een vriende
lijke grijns vlak langs de geschrokken
mens te schei*en. Geintje...
Het wetenschappelijke onderzoek in het
Dolphin Reef is gebaseerd op het idee dat
de dolfijnen zo natuurlijk mogelijk moe
ten leven. De onderzoekers bestuderen
het gedrag en de communicatie van de
dieren. Wederzijds respect is ook hier het
devies. De dolfijnen worden zo veel moge
lijk met rust gelaten, niet van elkaar ge
scheiden en minimaal bijgevoerd.
Ze krijgen alleen extra vis tijdens de vier
shows die dagelijks worden gegeven,
maar met een dolfinarium hebben die op
tredens niets te maken, benadrukken de
trainers. De dolfijnen hoeven niet mee te
doen en bovendien kent elk optreden een
tamelijk bijzonder einde. Het laatste
kwartier worden de emmers met vis opge
borgen en mogen de dieren hun kunsten
vertonen zonder beloning.
„Dat is revolutionair", zegt Paula Levin.
„In het begin was het heel verwarrend. De
diei'en wisten niet hoe ze moesten reage
ren. Nu gaat het de ene keer goed, de ande
re keer hebben ze geen zin. Eigenlijk moet
vooral het publiek wennen aan een trai
ning zonder kunstjes."
Aardig
Een Deense duiker en zijn zoon worstelen
zich met hun zware duikuitrusting het
strand op. Ze hebben zeker wel genoten
van de dolfijnen?
..Ja, het was wel aardig."
Alleen maar aardig?
„Nou ja, het was wel mooi, maar het zicht
is vandaag slecht en ze kwamen niet echt
dichtbij."
Hebben vader en zoon ook geen spirituele
ervaring gehad?
De zoon kijkt verbaasd, de vader schudt
het hoofd. „Spiritueel? Het zijn gewoon
mooie dieren. Groot."
Een bejaarde mevrouw uit Engeland
maakt een week lang elke dag een duikZe
heeft al mooie ontmoetingen gehad met
de dieren, die haar inmiddels beginnen te
herkennen. Maar heeft ze de alfa-energie
ook gevoeld?
Al fa-energie? Dat weet ik niet. Ik krijg er
gewoon een goed gevoel van."
Een serveerster van het Dolphin Reef-res
taurant heeft ooit voor de westkust van
Australië met een jonge dolfijn gespeeld.
„Ik was aan het zwemmen en zong een
liedje. Ik denk dat de dolfijn daar op af
kwam. We speelden wel een half uur. Toen
kwam z'n moeder hem ophalen. Ik was
helemaal opgewonden. We hadden echt
contact, het was alsof je met een lieve
hond speelt."
Een van de trainsters knikt. „De vergelij
king met een hond klopt wel. Je kunt ze
ongeveer op dezelfde manier dingen leren
en je hebt ook ongeveer op dezelfde ma
nier contact."
De dolfijn vergeleken met een hond. Is
Flipper gewoon de Lassie van de oceaan,
in plaats van het hogere wezen dat zijn
spirituele gaven en geneeskrachtige alfa-
stralen onbaatzuchtig aanwendt ten bate
van de mens?
Nee, zeggen de medewerkers van het Dol
phin Reef. Hoe het werkt weten ze ook
met, maar dolfijnen lijken een heilzame
werking te hebben op autistische en hy
peractieve kinderen. Jaarlijks volgen zo'n
twintig patiëntjes een reeks therapieses
sies met dolfijnen. „We werken aan een
wetenschappelijke publicatie", zegt Pau
la Levin. ..Ik heb opzienbarende resulta
ten gezien. Een jongetje dat helemaal
geen contact meer had met zijn ouders,
omhelsde na enkele sessies met de dolfij
nen voor het eerst zijn moeder."
Levin beseft dat dit soort medische won
deren op scepsis stuit, maar gewone dok
ters weten ook niet alles. „Veel mensen
zijn op zoek naar alternatieve geneeswij
zen. Soms werkt het, soms niet. We geven
geen garanties, maar dat doen artsen ook
niet."
Netten
Zeven duikers zitten op de oceaanbodem
te wachten op wat komen gaat. Even ge
beurt er niets, dan verraadt het snel aan
zwellende biep-biep-biep de komst van
een dolfijn. Twee tellen later schiet een
zilvergrijze torpedo van vlees en bloed
dwars door de groep. Hoofden draaien,
fonteinen van witte persluchtbellen brui
sen omhoog uit monden die stille kreten
slaken van verwondering, grote zwem
vliezen woelen kilo's zand op. Het zicht
wordt gereduceerd tot bijna nul, de dol
fijn is weg en komt niet terug. Zeker geen
zin meer.
Wat er ook op tafel komt, dolfijn is er niet
bij. Maar vis mag wel, en daardoor moe
ten dolfijnen sterven. Meer dan een mil
joen dolfijnen raakt jaarlijks verstrikt in
de netten van vissers. Ze verdrinken door
dat ze niet meer boven kunnen komen om
adem te halen. Mensen en dolfijnen hou
den van elkaar. Maar wat de dolfijn niet
weet, is dat de liefde van de mens nog al
tijd door de maag gaat.
Michel Brandsma
