Paars leidt
Europa zonder
kaasmeisjes
PZC oud nieuw dinsdag 31 december 1996 35
ZO WAS HET WEER IN 1996
Jnf
een Europees verdrag niet arrogant van
tafel geveegd, maar met opvallend veel
dank en loftuitingen aanvaard als 'werk
bare basis'.
In de Nederlandse nota's staat plechtig
dat de IGC een 'substantieel resultaat'
moet opleveren. Dat is een tekst waar je in
elk geval nog alle kanten mee uitkunt.
Van Mierlo en Kok benadrukken boven
dien bij elke gelegenheid dat het nog niet
zeker is dat er een Verdrag van Amster
dam komt. Mogelijk moet Luxemburg,
deze keer de opvolger, de klus afmaken
Britse verkiezingen
Er zijn nog de nodige horden te nemen.
Totdat het Britse volk. uiterlijk begin mei
volgend jaar. het verlossende woord heeft
gesproken over een nieuwe regering in
Londen, kunnen de Britse verkiezingen
de IGC-onderhandelingen geheel ver
lammen. Daarnaast heeft de scheidende
EU-voorzitter Ierland weliswaar op de
laatste Eurotop in Dublin een eerste aan
zet tot het nieuwe verdrag gegeven, maar
het is nog verre van een blauwdruk.
Er is nog geen oplossing in zicht voor de
meest heikele onderwerpen: de afschaf
fing van het vetorecht in de vergaderin
gen van de Europese ministers, het aantal
'gewogen' stemmen van elke lidstaat, het
aantal Eurocommissarissen dat elk land
naar Brussel afvaardigt en meer Europese
samenwerking op het terrein van justitie.
Frankrijk en Duitsland hebben daar nog
eens een extra probleem bovenop gesta
peld, de zogeheten flexibiliteit. Een
nieuw toverwoord dat staat voor een Eu
ropa van verschillende snelheden. Lan
den die in een hoger tempo willen integre
ren, moeten dat kunnen zonder dat ze
door de langzame worden gehinderd en
zonder dat er een Europa 'a la carte' ont
staat, waaruit elk land alleen de lekkere
hapjes pikt. Volgens Van Mierlo kan 'de
flexibiliteit misschien nog wel eens het
moeilijkste probleem worden'.
Geheugen
De 'Holland promotie op zijn paars' is op
kousenvoeten begonnen, maar Neder
land heeft er wel degelijk een persoonlijk
belang bij het voorzitterschap tot een suc
ces te maken. Allereerst zal een geslaagde
top het imago van zowel Kok, Van Mierlo
als Patijn in eigen land absoluut geen
kwaad doen. De verkiezingen zijn nog
maar anderhalf jaar ver als de Europese
staatshoofden en regeringsleiders zich in
Amsterdam rond de tafel scharen. De
eventuele uitbundige lof voor dit promi
nente gezelschap zal ongetwijfeld afstra
len op de verkiezingscampagnes van
PvdA D66 en VVD.
Verder kan Nederland met een succesvol
le top bewijzen dat het Europese voorzit
terschap met noodzakelijkerwijs het best
in handen is van de grote lidstaten. Het is
een suggestie die de laatste jaren regelma
tig vanuit voorspelbare hoek is gedaan.
Het kabinet wijst deze stelling catego
risch van de hand. Van Mierlo: ,,Ik ver
werp die gedachte en ik hoop dat het Ne
derlandse voorzitterschap daarvan het
tastbare bewijs wordt."
Maar er is nóg een goede reden om be
hoorlijk voor de dag te komen. Politici,
zeker op Europees niveau, plegen nogal
eens een olifantengeheugen te bezitten.
Jaren na dato is er altijd wel weer iemand
die zich precies weet te herinneren wat
'die en die, toen en toen' goed of fout deed.
Nederland krijgt, als de Europese Unie
straks wordt uitgebreid, niet meer zo snel
de kans om een eventueel verkeerd beeld
recht te zetten: na de Eurotop in Amster
dam zal het tien jaar duren voor ons land
opnieuw aan de beurt is voor een Euro
pees voorzitterschap.
Aly Knol en
Paul Koopman
Het pragmatisme straalde ervan af, toen
minister Hans van Mierlo en
staatssecretaris Michiel Patijn onlangs in
Brussel het startsein gaven voor het
Nederlandse voorzitterschap van de Europese
Unie. De Nederlandse ministersploeg wil zich
er met soberheid en tactiek doorheen slaan.
Er viel geen klomp of molen te beken
nen. De kaasmeisjes waren bewust
thuisgehouden en de tulpen stonden ver
dekt opgesteld tussen andere bloemen. Er
werd wijn geschonken in plaats van jene
ver en de geur van haring ontbrak. In de
agenda's die werden uitgereikt, was het
vergeefs zoeken naar de vertrouwde Rem-
brandts, Vermeers en Van Goghs. Er was
alleen werk in opgenomen van heden
daagse, realistische Nederlandse schil
ders.
Al direct bij de presentatie van het Neder
landse voorzitterschap in Brussel werd
het er bij de internationale pers ingeha-
merd: Nederland wil van zijn halfjaar
lijkse voorzitterschap van de Europese
Unie, dat morgen (1 januari) ingaat, geen
klassieke 'Holland promotie' maken.
Pragmatisme, soberheid en tactiek zijn de
sleutelwoorden voor de paarse regerings
ploeg. Daarom wil Nederland ook niet ei
gen stokpaardjes berijden.
De verleiding is vaak groot voor de half
jaarlijkse EU-voorzitters om nationale
politieke ambities na te streven en leuke
dingen te doen omwille van het thuis
front. ,,Wij hebben daarmee gebroken",
vertelde minister Hans van Mierlo van
buitenlandse zaken de journalisten in
Brussel. „De agenda van Europa is al be
laden genoeg."
De leden van het Nederlandse kabinet
krijgen het inderdaad druk tussen nu en
half juni, wanneer in Amsterdam de af
sluitende Eurotop wordt gehouden. In de
komende maanden worden niet minder
dan 24 keer Europese staatshoofden, re
geringsleiders en/of ministers op vader
landse bodem ontvangen. Daarbij zijn
dan nog niet eens de twee extra topont
moetingen geteld, die het Nederlandse
voorzitterschap mogelijk zullen opsieren:
in februari met de Russische president
Boris Jeltsin en in mei, ter gelegenheid
van vijftig jaar Marshallhulp, met de
Amerikaanse president Bill Clinton.
De medewerkers van de Permanente Ver
tegenwoordiging van Nederland in Brus
sel kunnen er ook hun tanden inzetten. Zij
zullen in de komende zes maanden, naast
hun gewone werkzaamheden, nog eens
zo'n 140 verschillende bijeenkomsten op
allerlei niveaus moeten voorzitten. Reden
waarom in sommige kringen 'onze man in
Brussel', PV-ambassadeur Bernard Bot,
als 'de echte voorzitter van de EU' geldt.
Omloopsnelheid
De paarse ploeg is inmiddels redelijk in
Europa ingespeeld. Tweeënhalf jaar
draaien ze nu mee en iemand als minister
Gerrit Zalm van financiën voelt zich al
bijna een oudgediende, temeer daar de
gemiddelde omloopsnelheid van Europe
se ministers tamelijk hoog is.
Er zijn altijd wel weer ergens in één van de
vijftien lidstaten verkiezingen, waardoor
van de ene dag op de andere vertrouwde
gezichten en standpunten verdwijnen.
Met zijn Duitse collega Theo Waigel en de
Brit Kenneth Clarke, die er al zaten toen
Zalm op het toneel verscheen, heeft de mi
nister van financiën naar eigen zeggen in
tussen zelfs een soort 'old boys network'
opgebouwd.
Europa bleek voor Zalm 'veel gemakke
lijker' dan hij had gedacht, zowel wat de
inhoud als de omgangsvormen betreft. En
hij gedraagt zich het liefst net zo als in Ne
derland: hij leest zijn stukken, houdt niet
van lange monologen en gooit er af en toe
een grapje tegenaan.
Ook minister Jozias van Aartsen van
landbouw kan in Europa aardig uit de
voeten. Vanaf het begin heeft hij plezier
uitgestraald in zijn Europese werk. De
onlosmakelijk met de Europese land
bouw verbonden nachtelijke zittingen,
doen hem ogenschijnlijk niets.
Zijn voorganger, Piet Bukman, mocht nog
wel eens 'mokkend in de berm' zitten als
zijn Europese collega's het hem niet had
den vergund om een succesje voor de Ne
derlandse boeren binnen te halen. Van
Aartsen gooit het liever, iets minder luid
ruchtig, op welbewuste onderonsjes met
de andere ministers. Op die manier wist
hij bijvoorbeeld in een één-tweetje met
Frankrijk een Europese vergoeding los te
peuteren voor de slacht van enkele tien
duizenden kalveren, die mogelijk met de
gekke-koeienziekte besmet waren ge
raakt.
Dossiervreter
De hoofdrolspelers in het komende half
jaar zijn staatssecretaris Michiel Patijn
van Europese zaken en minister Hans van
Mierlo. Patijn staat bekend als een dos
siervreter eerste klas en als iemand die
niet gemakkelijk van zijn stuk te brengen
is. Hij vertegenwoordigt Nederland dan
ook in de onderhandelingsgroep van de
zogeheten Intergouvernementele Confe
rentie (IGC), die het Verdrag van Maas
tricht geschikt moet maken voor verder
gebruik in de volgende eeuw als de Unie
richting Midden-Europa wordt uitge
breid. In het komende half jaar komt die
groep twee keer per maand twee volle da
gen bijeen om in de verdragsteksten te
schrappen en te schaven en de voorberei
dende onderhandelingen over heikele
kwesties te voeren.
Van Mierlo wordt 'het gezicht' van het Ne
derlandse voorzitterschap. Al bij zijn
vuurdoop voor de Brusselse pers werd hij
met alle uithoeken van de wereld gecon
fronteerd. Hij moest van vraag naar vraag
'zappen': over Cyprus, Oost-Timor, Zuid-
Afrika, Polen, Griekenland, Turkije. Zijn
Europese 'baan' zal in meer dan één op
zicht veel van hem vergen. Conferenties
kun je nog plannen, internationale inci
denten die om een Europees antwoord
vragen niet.
Premier Wim Kok (links) tijdens de december-top in Dublin niet zijn Franse collega Jacques Chirac (midden) en de Ierse premier
John Bruton. foto Reuters
Minister Hans van Mierlo en staatssecretaris Michiel Patijn zijn het komende half jaar het Nederlandse gezicht in Europa.
foto Roland de Bruin
Het hoeft maar even fout te gaan in ex-
Joegoslavië, het Midden-Oosten of Afrika
of Van Mierlo wordt als leider van de 'troi
ka' - bestaande uit de vorige, de huidige
en de volgende EU-voorzitter - geacht er
namens Europa zijn zegje over te doen.
Hij moet ook 'makelaar' zijn als het tussen
één of meer lidstaten spaak dreigt te lo
pen. Zelfs een krant als de 'Financial Ti
mes' prees onlangs het vermogen van Van
Mierlo om als het erop aankomt de juiste
timing en stemming te peilen voor een
doorbraak, maar voegde er aan toe dat
Van Mierlo's aandacht ook nog wel eens
op ongewenste momenten wil verslappen
Als alles in het honderd dreigt te lopen, is
er tenslotte premier Wim Kok. wiens 'piè-
ce de résistance' ongetwijfeld de Eurotop
in Amsterdam wordt. Een extra 'tussen-
top', een nieuwe gewoonte van de laatste
jaren, is overigens ook niet uitgesloten.
De Nederlandse ministersploeg gruwt
daar echter van. „Je moet ze vermijden
waar je maar kunt", is de opvatting van
Van Mierlo.
Zwarte Maandag
Dat het Nederlandse voorzitterschap in
het komende half jaar zonder veel bom
barie en ophef te werk wil gaan, is begrij
pelijk. Iedereen in Den Haag herinnert
zich nog 'Zwarte Maandag', de dag in sep
tember 1991 waarop het eigen Neder
landse voorstel voor een 'federaal' Euro
pa sneuvelde. Alle landen, uitgezonderd
België, scheurden het Nederlandse ont
werp-verdrag zonder pardon aan
snippers. Een Franse diplomaat zei het
indertijd zo: „Het Nederlandse voorstel is
afgemaakt met een kettingzaag."
Dit diplomatieke bloedbad had kunnen
worden voorkomen, als Nederland ge
woon had verdergebouwd op de veel be
scheidener ontwerp-tekst van voorgan
ger Luxemburg en de sfeer in de Europese
hoofdsteden beter had aangevoeld. Uit
eindelijk diende niet het bevlogen Neder
landse voorstel, maar het oude plan van
Luxemburg als basis voor het Verdrag van
Maastricht.
Ditmaal is het duo Van Mierlo/Kok vast
beraden niet te ver voor de troepen uit te
marcheren. Tijdens de Europese top in
Dublin werd de Ierse ontwerptekst voor
aantal uren zon per maand
140
neerslag in mm per maand
zonneschijn in uren
jaarsom: ca. 1580 uren
(normaal: 1480 uren)
temperatuur
jaargemiddelde: ca. 8,7 °C
(normaal: 9,4 >C)
max. temp. 0° C
vorstdag min. temp. 0°C
warme dag max. temp. 20° C
zomerse dag max. temp. >25'C
tropische dag max. temp. 30' C
erslag in mm
jaarsom: ca. 600 mm
(normaal: 804 mm)
120
100 normaal
80
60
40 I - -ihl
j f mamj j asond
Zeer koud, zonnig en droog.
Met over de drie
wintermaanden
een gemiddelde
temperatuur van
-0,1 °C tegen 2,6
°C normaal, komt
deze winter
samen met die
van 1940/1941
op de achtste
plaats in de rij
van koude
winters van deze
eeuw. Er werden
71 vorstdagen
(normaal 42) en 26 ijsdagen (normaal tien)
genoteerd. De winter van 1962/1963 was de
koudste van de eeuw met :3,1 °C. Landelijk
gemiddeld scheen de zon gedurende 230 uren
tegen een langjarig gemiddelde van 158 uren.
In De Bilt werden 217 zon-uren geregistreerd.
Hiermee behoort deze winter tot de zonnigste
negen winters van de eeuw. De hoeveelheid
neerslag in deze winter bedroeg landelijk
gemiddeld 93 mm terwijl 193 mm normaal is.
In De Bilt werd 102 mm afgetapt. Hiermee
komt deze winter op de negende plaats in de
rij van droge winters. Op 28 dagen werd er
sneeuw waargenomen; gemiddeld telt de
winter 18 sneeuwdagen.
Extreem droog (droogste van de
eeuw), koud en zonnig.
- Met drie
(fc afzonderlijke
droge
maanden, die
in De Bilt
tezamen 61
mm neerslag
brachten werd
de lente'van
^4?.^ 1996 de
JSt J droogste van
"r"'iV de eeuw. Tot nu
toe was dat de
lente van 1976 toen
er 66 mm neerslag
werd gemeten. De normale hoeveelheid neerslag
voor de lente is 176 mm. De sommen liepen uiteen
van 52 mm in Eelde tot 104 mm op Terschelling.
De gemiddelde temperatuur van 7,8 °C bleef
beneden het langjarig gemiddelde van 8.4 C. April
was boven normaal, maart en mei waren te koud.
De lente telde 29 vorstdagen tegen 16 gemiddeld.
Ondanks een sombere mei-maand was de
lente zonnig
met
gemiddeld
510 zonne-
uren tegen
462 uren
normaal.
ANP/KNMI
Een normale zomer.
Zowel wat betreft
de temperatuur, de
hoeveelheid
neerslag en het
aantal uren
zonneschijn was
het een normale
zomer. Gemiddeld
over het land viel 1
185 mm neerslag,
terwijl 211 mm
normaal is. De
sommen liepen
uiteen van 129 mm op
Terschelling tot 274 mm
in Hupsel (Achterhoek). In
De Bilt werd 148 mm opgevangen. De gemiddelde
temperatuur van 16,4 C kwam vrijwel overeen met het
langjarig gemiddelde van 16.2 =C. Deze zomer telde 17
zomerse dagen en twee tropische dagen, dit in schril
contrast tot de zomer van 1995 toen er 38 zomerse en
11 tropische dagen werden genoteerd. Het zonnigste
KNMI-station was Vlissingen met 680 zon-uren, Eelde
was het
somberst met
513 uren
zonneschijn. In
De Bilt werden
558 uren
geregistreerd
tegen 565
normaal.
20
Koud, zonnig en
landelijk gemiddeld
aan de natte kant.
Met een gemiddelde
temperatuur in De Bilt
van 9,7 C tegen 10,2
°C normaal was de
herfst koud. Van de
drie afzonderlijke
maanden was
september te koud,
terwijl oktober en
november een vrijwel
normale temperatuur
hadden.Jn De Bilt
kwamen'geen
zomerse dagen
voor, wel vijf warme
dagen en op negen
dagen daalde de
temperatuur er
beneden het
vriespunt. Gemiddeld
telt de herfst er één
zomerse dag, 11
warme dagen en acht
vorstdagen. Op 14 oktober werd het in Zuid-Limburg
nog 24'C. 14 november was in De Bilt de eerste
vorstdag van het seizoen. Elk van de drie maanden
was zonniger dan normaal, waardoor het landelijk
aantal uren zon voor de herfst op' 354 komt tegen
293 normaal. September was droog met landelijk
gemiddeld 49 mm neerslag, oktober had met 70
mm vrijwel de normale neerslag en november was
met 124 mm zeer nat.
eind decemberschatting
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
