Steuntje in de burgemeestersrug
PZC
zeeland
19
Kamerleden lobbyen voor partijgenoten die eerste burger willen worden
Gang van zaken
bij benoeming
burgemeesters
lezers schrijven
wov
0115-613641
0118-417500
zaterdag 7 december 1996
Officieel bestaan ze niet
eens: de burgemeesters
lobbyisten in de Tweede
Kamer. „Onze functie
staal nergens omschre
ven, het is vreselijk infor
meel. Maar iedereen weet
dat wij erop aanspreek
baar zijn." VVD'er Jan te-
Veldhuis, PvdA'er Dick
de Cloe en D66-politica
Olga Scheltema-de Nie
zetten zich in voor hun
partijgenoten bij burge
meestersvacatures.
Lobbyen is het proces
zodanig beïnvloeden dat
de kansen die er zijn,
worden benut."
van onze Haagse redactrice
Lianne Sleutjes
DEN HAAG - Een lange man
van circa veertig, goed in het
pak, komt uit de werkkamer
van VVD-Kamerlid Jan te
Veldhuis. Inderdaad, een par
tijgenoot die belangstelling
heeft voor het burgemeesters
ambt. „Ik ontvang er zo per
week een stuk of vier, vijf. Ik
praat met hen om te weten wat
hun capaciteiten zijn, waar
hun belangstelling ligt. Dan
kan ik een inschatting maken
in welke plaats ze geschikte
kandidaten zouden zijn."
Al voordat er een vacature is,
maken de meeste WD-burge-
meesters in spe hun opwach
ting bij Te Veldhuis. Velen kent
hij al uit het partij-circuit. Hij
draait per slot van rekening
zo'n veertien jaar mee in de lan
delijke politiek.
Ook Dick de Cloe (PvdA) kent
als gelouterd congres- en wan-
delganger de eigen kring goed.
Een keer in de zes weken ont
vangt hij partijgenoten die
burgemeester willen worden.
Het woord 'lobbyen' gebruikt
hij zelf niet. „Ik noem het bege
leiden van mensen die graag
burgemeester willen worden."
Van die mensen wil hij in zo'n
gesprek weten wie ze zijn, wat
hen drijft. „Zodat ik precies
weet wat ze voorheen hebben
gedaan, wat ze willen en wat
hun achtergrond is." Die gege
vens verzamelt hij in zijn 'sys
teemeen schrift met een harde
kaft, dat hij secuur bijhoudt.
Daarin staan zowel zittende
burgemeesters als starters op
de markt. Want sommige bur
gemeesters willen na een paar
jaar wel eens van standplaats
veranderen en kloppen bij De
Cloe aan. „Het kan ook zo zijn
dat ik hen benader omdat ik
vind dat ze ergens al lang ge
noeg zitten. Starters zijn
meestal wethouders of gedepu
teerden. Dat is een gunstige ba
sis om te solliciteren naar het
burgemeesterschap. Veelal
wordt gevraagd om bestuurlij
ke ervax-ing."
Dat is eigenlijk jammer, vinden
zowel De Cloe als D66-lobbyist
Olga Scheltema-de Nie. Ieder
een kan solliciteren op een bur
gemeesterspost. Maar door de
veel voorkomende eis 'ervai'ing
bij de overheid' wordt vooi'bij
gegaan aan goeie mensen uit
andere sectoren zoals het be
drijfsleven. Ze kunnen het wel
proberen maar het lukt niet
vaak. is de eiwaring van De
Cloe.
Zodra er een vacature is vertel
len de lobbyisten hun partijge
noten in de gemeenteraden wat
de gang van zaken is bij een
burgemeestersvacature. De
meeste raadsleden maken dat
immers slechts een keer mee,
schat De Cloe. Aan de andere
kant vragen de lobbyisten in-
f onnatie over de gewenste kan
didaat. „Als ik signalen krijg
dat we daar als partij weinig of
juist veel kans hebben, geef ik
dat ook weer door aan de men
sen die bij mij komen informe
ren als kandidaat. Maar men
sen moeten altijd zelfstandig
solliciteren", zegt De Cloe.
Scheltema zal niemand belet-
D66-Kamerlid en lobbyi
tieke kleur.
ten een brief weg te doen. „Ook
al zijn er natuurlijk mensen die
een pi'ima wethouder zijn maar
geen goede burgemeester."
Voorkeursbeleid
Meestal melden de sollicitan
ten hun lobbyist dat zij hebben
geschreven. „Vervolgens is het
voor mij zaak uit te vissen met
wie wij de meeste kans heb
ben", zegt Te Veldhuis. „Ik
moet immers in mijn lobby
werk naar de commissaris van
de koningin weten om wie hij
moeilijk heen kan. Dus ik leg de
profielschets, de plaatselijke
wensen, zeg maar de couleur
locale en de objectieve criteria
langs de kandidaten." De 'ob
jectieve criteria' komen voort
uit het vooi-keursbeleid van het
kabinet dat de benoeming van
vrouwen en oud-burgemees
ters van heringedeelde ge
meenten wil bevorderen.
„Maar alles is ondergeschikt
aan kwaliteit", aldus Te Veld
huis.
Als hij zijn kandidaten heeft
gewogen, is het tijd voor con
tact met het provinciehuis.
„Dan noem ik een paar WD-
'ers van wie ik denk dat het
goede kandidaten zijn tegen de
commissaris of tegen diens ka
binetschef. Ik noem er nooit
maar één. Ik kom niet op voor
een individueel WD-lid. En
het is ook geen ouwe jongens
krentenbrood of handjeklap
met de commissaris. De burge
meester is immers het visite
kaartje van de gemeente."
Voor elke gemeente spant Te
Veldhuis zich in. „Ook bij een
kleine. Daar begint juist het
WD-talent, dat is een kweek
vijver. En ik moet dan de com
missaris vertellen wie daar het
beste een stait zouden kunnen
maken." Hij kent alle commis
sarissen en de meeste kabinets
chefs. „Dan pak je gemakkelijk
even de telefoon. Ik ga niet elke
keer naar Groningen of Noord-
Holland."
Meer spelers
Scheltema is minder uitge
sproken over haar ï'ol lichting
commissaiis van de koningin.
Het gaat volgens haar minder
direct dan hup, in een telefoon
tje de D66-kandidaten aanbe
velen. „Als ik denk dat het een
kansrijke plaats is, de kandi
daten zijn goed en de commis
saris kent ze. dan hoef ik ze niet
meer aan te bevelen. Ik zeg wel
eens dat er een paar goeie men-
r burgemeestersposten Olga Scheltema-de Nie: Het blijft onberekenbaar wie welke plaats krijgt, ook als je afspraken maakt over de poli
foto GPD
DEN HAAG - Bij een burgemeestersvacature stelt de ge
meenteraad een profielschets op met de eisen waaraan de
burgemeester moet voldoen. De commissaris van de konin
gin ontvangt de sollicitaties en stuurt een aantal kandida
ten door naar de vertrouwenscommissie die is samengesteld
uit leden van de raad. Deze commissie maakt een advies en
stuurt dat naar de commissaris.
Die maakt een aanbeveling, meestal van drie kandidaten.
Deze ranglijst gaat, met het oordeel van de vertrouwens-
commissie, naar de minister van Binnenlandse Zaken. Deze
stelt een voordracht op aan de koningin. Als van het oordeel
van de vertrouwenscommissie wordt afgeweken, moet de
minister dit motiveren. Een reden kan zijn dat het voor
keursbeleid van het kabinet wordt gevolgd: meer vrouwen
in het ambt en voorrang vooroud-burgemeestei's van heiin-
gedeelde gemeenten.
ïn april van dit jaar heeft de Kamer besloten dat de voltalli
ge gemeenteraad in plaats van de commissaris het recht
krijgt om aan te geven wie de meest geschikte kandidaat is.
Om dat uit te voeren, is een wijziging van de gemeentewet in
vooi'bereiding. De uiteindelijke beslissing blijft bij de mi
nister liggen, of bij het kabinet als het om gemeenten met
meer dan 50.000 inwoners gaat.
sen hebben gesolliciteerd.
Maar er is geen algemene lijn te
geven. De ene commmissaris
werkt anders dan de andere.
Bovendien, de lobbyisten ma
ken de dienst niet uit. Er zijn
meer spelers in het veld. Wij
spelen vooral een rol in de aan
voer van kandidaten. En even
tueel in het contact met de
commissaris. Maar die heeft
natuurlijk zijn eigen verant
woordelijkheid."
De Cloe vraagt 'aandacht voor
de PvdA-kandidaten' bij de
commissaris of de kabinets
chef. „Ik zeg niet: Die twee be
veel ik aan. Je hoort wel eens
dat zij iemand goed vinden en
als ik dat ook vind zal ik dat ze
ker zeggen. Maar zij maken de
selectie. De kandidaten moe
ten het zelf doen. Ik moet zor-
gen dat we goede kandidaten
leveren. Want vooral kwaliteit
telt. Mijnrol is zeer beperkt, die
wordt sterk overtrokken. Het
zwaartepunt ligt voor mij bij de
vertrouwenscommissie."
De Cloe is daarom fel tegen de
praktijk van het politiek sprei
den van de burgemeesterspos
ten; rekening houden met het
aantal zetels in de Tweede
Kamer. „Dan zijn dus de lande
lijke verkiezingen de graadme
ters voor de burgemeesterspos
ten", gruwt hij. „Dat kan toch
niet. Iemand wordt burge
meester van een gemeente, niet
van het land. Je doet daarmee
geen recht aan de plaatselijke
politieke verhoudingen. Elke
vier jaar zijn er Kamerverkie
zingen, een burgemeester zit
zes jaar. Hoe doe je dat dan?
Natuurlijk ben ik een teleurge
steld man als een WD'er wordt
benoemd op een plek die eerst
van de PvdA was. Kijk, zolang
het beleid is, speel ik er wel op
in. Ik zit niet altijd met mijn
handen over elkaar. Zolang de
procedure niet is zoals ik die
wenselijk acht, ga ik op pad om
bij de commissaris aandacht te
vragen voor de PvdA-kandida
ten. Je kunt de commissaris er
ook eens op attenderen dat de
PvdA in een provincie slecht is
vei'tegenwoordigd. Neem
Zeeland waar wij slechts twee
posten hebben. Maar je kunt
absoluut geen evenredige af
spiegeling krijgen van de ver
deling zoals die landelijk is."
Goede vrouwen
Kom bij De Cloe evenmin niet
aan met voorkeursbeleid. „Mi
nister Dijkstal heeft die ont
snappingsmogelijkheid bij be
noemingen wel geclaimd en
ook gekregen van CDA, VVD en
D66. Maar niet van ons. Je moet
als partij gewoon zorgen dat je
genoeg goede vrouwen hebt."
Te Veldhuis en Scheltema vin
den echter dat er nog heel wat
recht te breien valt. „Paars wil
iets doen aan de absolute over-
bedeling van het CDA", zegt Te
Veldhuis. „Zij hebben jaren het
voordeel gehad dat het CDA in
het kabinet zat. De verhoudin
gen zijn nu anders. Dus ik ben
bij de Brabantse commissaris
Houben aan het lobbyen om de
verdeling eerlijker te maken.
Daar is 60 procent van de niet-
heringedeelde gemeenten van
het CDA Dat staat in geen ver
houding tot de laatste Kamer-
en Statenverkiezingen." De
burgemeesterslobbyist van het
CDA, Frans Jozef van der Heij
den, wilde niet praten over zijn
lobbywerk.
Scheltema is voorstander van
een gekozen bui'gemeester.
Maar zolang die nog benoemd
wordt, vlast zij op meer D66-
plaatsen. Dat is volgens haar
moeilijk, gezien het herintre-
dex-sbeleid van Dijkstal. „Het is
PvdA-Iobbyist Dick de Cloe verzamelt de gegevens van zittende burgemeesters en zij die dat willen
worden in zijn dossier: een schrift met harde kaft. foto Jos van Leeuwen
WD'er Jan te Veldhuis: kwaliteit van de kandidaten moet de doorslag geven, foto Lex de Meester
dan toch weer die oude hap van
burgemeesters en daar zitten
weinig D66'ers tussen. Wij lig
gen duidelijk op achterstand
maar zijn dan ook een relatief
jongere partij. Wij zijn pas
sinds de laatste peiïode zo
groot in de Tweede Kamer."
Realiteit
Het is niet zo gemakkelijk om
een plaats van kleur te laten
verschieten. Te Veldhuis: „Je
moet rekening houden met de
politieke realiteit ter plekke.
Maar natuurlijk overleggen de
lobbyisten onderling wel eens.
De ene zegt wel eens tegen de
andere: 'Wij zijn in die provin
cie ondervertegenwoordigd,
dim jij daar een beetje met je
WD-kandidaat. Maar er zijn
plaatsen waar bijvoorbeeld De
Cloe en ik a Hebei voor gaan. We
gaan elkaar nooit met het mes
te lijf, het gaat altijd met faire
middelen. En het gaat uitein
delijk om de kwaliteit van de
kandidaat."
„De Cloe ziet me aankomen als
ik tegen hem zeg: dat wordt
mijn plek, als het om een PvdA-
plaats gaat", meent Scheltema
„Het kan wel als er een aantal
plaatsen tegelijk vrijkomen.
Dan kun je eventueel wisselen.
Maar je hebt er als lobbyist
niets over te zeggen. Je kunt
wel stellen dat we er niet alle
maal even zwaar op moeten in
zetten. Maar de commissaris
heeft ook een stem in het kapit
tel, evenals de vertrouwens
commissie. Het is absoluut niet
berekenbaar wie welke plaats
krijgt. Zelf als je afspreekt: die
politieke kleur wordt het. is het
nog niet te voorspellen. Ik vind
eigenlijk dat als er in een bij
zonder geval een afspraak is
gemaakt, de vertrouwenscom
missie zou moeten weten dat ex-
een voorkeur is voor een be
paalde kleur Daarbinnen moe
ten ze dan wel een keuze heb
ben."
Lokale wensen
De Cloe ei-kent dat zijn partij
wel eens 'low profile' gaat zit
ten op verzoek van een van de
collega's. „Maar dat gaat bijna
vanzelf in zo'n situatie. Dan
heb je wel een paar PvdA'ers in
de gemeenteraad maar is de
WD er sterk. De posten moe
ten toch gebaseerd zijn op de
lokale wensen. Het is niet zo
dat wij als grootste Kamexpar-
tij domweg de meeste burge
meesters kunnen claimen."
Aan het voortijdig noemen van
namen heeft het drietal een
broertje dood Onderling ver
tellen ze elkaar evenmin wie de
eigen kandidaten zijn. Dat kun
je niet maken in deze functie,
zegt Te Veldhuis. „Officieel be
staan wij lobbyisten niet eens.
Iedereen is ook verplicht tot ge
heimhouding. Ik ben niet meer
geloofwaardig als mijn naam
in verband wordt gebracht met
een lek", zegt Te Veldhuis. Op
hem rustte vorig jaar even de
'verdenking' dat hij de naam
had laten vallen van WD'er C.
Rutten. die van Middelburg
naar Breda ging. Dat gerucht
heeft hij altijd fel weersproken.
„Een naam die uitlekt, ligt
moeilijk", zegt Scheltema.
„Die persoon heeft minder
kans. De veitrouwenscommis-
sie denkt dan snel: wij worden
gemanipuleerd, wij kiijgen ie
mand in de maag gesplitst." Te
Veldhuis: „Ik durf er bijna ver
gif op in te nemen: als er wordt
gelekt, komt het niet van de
lobbyisten."
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd beloopt uiter
lijk 7 dagen.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Dialect I
In de PZC van 2 december las ik
dat de commissaris van de ko
ningin, drs. W. van Gelder, de
gemeenteraden uitdaagt, in het
vervolg in dialect te vergaderen.
Hij stelt ook nog een traetatie in
het vooruitzicht voor de eerste
gemeentei-aad die de stx-eektaal
toepast. Voor sommige raadsle
den in onze provincie is het meer
dan twintig jaar te laat, want
toen steeg je in aanzien, als je de
R wat rochelend uitsprak (def
tig). In de jaren zeventig werden
alle woordenboeken nageplo
zen, om de agenda voor de i-aad
een zo indrukwekkend mogelij
ke aanblik te geven. In een
raadsvergadering kwam voor
het eerst het woord renovatie
voor op de agenda. Dan is nu aan
de orde, de renovatie van een
complex woningen, aldus de
burgemeester, niemand uwer
het woord? Jawel meneer de
voorzitter, „wat is noe eigenlijk
renovatie. Ik snap er niks van,
ka je me dat misschien uutlegge?
Jazeker antwoox-dde de voor
zitter, tex*wijl andere i-aadsleden
hun lachen niet konden be
dwingen (waaronder misschien
ook wel die het ook niet begre
pen). „Renovatie betekent
opknappen, of herstellen van
woningen, in dit geval achter
stallig onderhoud plegen.'" De
reactie van het x-aadslid was:
„Burgemeester, zet dan in het
vervolg op de agenda "opknap
pen van d-uuzen, dan begxdept
iedereen et." Dit raadslid was
zijn tijd ver vooruit, tex*wijl de
anderen misschien het tegen
overgestelde dachten. Een bolus
bie de koffie heeft hij wel ver
diend.
P. C. van Zweden
Langegracht 66
Kapelle
Dialect II
Met veel aandacht las ik het ar
tikel van dr. Lo van Driel 'Dia
lect ondermijnt Nederlands'
(PZC 4-12), en toen kon ik toch
eigenlijk weinig anders dan
achter mijn oren krabben. Ne
derland is een piepklein land
dat men van landsgrens tot
landsgrens meestal in één enke
le dag kan doorrijden. Men heeft
xn dit landje de gewoonte iedere
tongval als dialect te bestempe
len, dat met uitzondering van de
spreekwijzen van de 'haute
bourgoisie' uit Wassenaar en
Heemstede, waarvan sommigen
kennelijk van mening zijn dat
die spreekwijzen 'je van het'
zijn. Teneinde het kort te hou
den en geen namen te noemen
som ik maar op. Een socialisti
sche minister-president met
weinig haan „De mansen, de
mansen...! (bedoelde de man
soms heel gewoon mensen, laat
hij zulks dan ook werkelijk zeg
gen!). Een vrouwelijke water
staatminister die vex-antwoor-
delijk gehouden wordt voor het
verklungelen van zestig miljoen
gulden in verband met een car-
poolstrook: „De watten in ver
band met het keuren van auto's
moeten aangescherpt worden,
en dat meer speciaal voor wat
betreft de rammen...!" Laat ik
hou altijd gedacht hebben dat
rammen van het mannelijk ge
slacht zijn, en niets met auto's te
maken hebben! Het is niet zo
zeer de 'Laan van Meederveurt'
in Den Haag, maar heel gewoon
de 'Laan van Meerdervort'.
Emiel H. Neumann
Galmgat 25
Middelburg
Enkele opmerkingen over het
geplande WOV-project. Via de
regionale pers begint het onbe
hagen en de twijfel met betrek
king tot het gekozen tracé en de
consequenties daarvan op te
borrelen (PZC, 30-11). Organi
saties als Rover, ENFB, midden
stand en een aantal Zeeuws-
Vlaamse gemeenteraden, be
ginnen nu ach en wee te roepen.
Echter, enkele jaren terug, toen
het nodig was, liet men verstek
gaan. Alles dat de groep Hen-
nekeij/Rules Zeeland als hun
prestigeproject voorspiegelde
nam men voor zoete koek aan.
Het alternatieve brug-tunnel-
plan (tevens geschikt voor fiet
sers en bromfietsers!) van ir. G.
van Eeden, dat voor minder geld
zelfs de mogelijkheid in zich
had het veer Vlissingen/Bres-
kens te handhaven en een tunnel
bij Sluiskil te realiseren, werd
met een lachertje afgedaan.
Zelfs het feit, dat het plan van
Van Eeden door een ministeriële
topadviseur als volkomen reëel
werd aanvaai'd was kennelijk
van geen enkel belang! Tenslot
te, het is toch onvoorspelbaar,
dat men een zo belangrijk be
sluit neemt en pas daarna in
tweede instantie de consequen
ties daarvan eens gaat bestude
ren en uitdiepen. De politiek en
diverse organisaties heben in dit
verband weer eens volledig ge
faald. Zeeland en vooral
Zeeuws-Vlaanderen zitten met
de gebakken prestige-peren.
R.J. Scheele
Julianalaan 17
Hulst
Veere
In de bijdrage van ombudsman
de heer C. van der Maas (PZC
27-11) over de naam dorp of
stad Veere - in dialect statje met
een t - stelt Van der Maas tei-echt
dat dit een voorlopige naam is.
Dit in tegenstelling of de naam
Veere reeds rechtsgeldig is. Zo
bespreekt bijvoorbeeld de heer
Eversdijk reeds de tekorten en
staan de wethouders afgebeeld
of ze reeds in functie zijn. Dit
lijkt me juridisch onjuist. De
nieuwe naam der samengevoeg
de gemeenten is uitdrukkelijk
voorbehouden aan de nieuwe
raad. Stel dat de helft plus één
voor een andere naam kiest?
Kan men niet beter wachten op
de officiële data? Wat betekent
raadslid als alles reeds beklon
ken is en men alleen ja en amen
mag zeggen? In de PZC stond
onlangs het ver-slag van een
door de PZC gehouden enquête
over de nieuwe gemeentenaam.
Van de bijna 130 inzenders wa
ren er amper zeven voor de
naam Veere. Men kan dus niet
stellen dat die naam leeft onder
de kiezex"s der nieuwe ï'aad! Res
pect voor de vi j f burgemeesters,
die voorkeur hadden voor een
bestaande gemeentenaam. doch
deze niet kenbaar maakten om
de nieuwe raad niet te beïnvloe
den.
W. Bommeljé
Magnolialaan 27
Oostkapelle
(Advertentie)
De Zeeuwse Verwarmings Unie
repareert uw CV. Als het moet
binnen een halve dag.
overal in Zeeland! Bel:
Zeeuwse Verwarmings Unie B.V. i
Zeeland-tunnel II
Het lijkt mij erg kneuterig het
tweede wereldwonder in onze
provincie Zeeland-tunnel te
noemen. Zo'n groot project ver
dient een pakkende naam. De
toevoeging Zeeland is te be
perkt en werd al gebruikt voor
de Zeeland-brug. Verder begrij
pen veel Zeeuwen niet waarom
er zo nodig een geld- en land-
schapsverslmdende tunnel
moet komen naar het rustigste
gedeelte van Zeeland. Voor de
ontsluiting van dit stukje Zee
land beschikken we immers
over twee uitstekende veren en
om de hoek bij de buurman ligt
er al een tunnel. Daarom moet
gekozen worden voor een pak
kende naam. waaruit het bo-
venprovinciaalse belang duide
lijk spreekt Zo'n pakkende
naam is: Frankrijk-tunnel. Een
naam die uitstekend past bij Be
nelux-tunnel.
Verder bezoeken ieder jaar veel
Zeeuwen Frankrijk Voor die
Zeeuwen biedt de tunnel een
klein voordeel. Zo geeft de tun
nel hen een geringe tijdswinst,
waarmee de vexli-aging van de
Paxijse péripherique wat wordt
gecompenseerd. Ook is het dui
delijk dat deze naamgeving me
neer Chirac zal vertederen.
Zelfs moeten we met uitsluiten
dat, wanneer de heer Chirac te
zijner tijd het openingslint mag
dooi-knippen, het enkele jaren
voor de tunnelopening ter ziele
gegane gedoogbeleid weer een
doorstart zal kunnen maken.
Een probleempje kan dan nog
zijn, dat het Franse volk de tun
nel zelf een naam geeft en uit
komt op drugstunnel (net vóór
de tunnel rechtsaf of na de tun
nel rechtdoor). De verkregen
goodwill van de Franse presi-
dient gaat dan jammer genoeg
weer verloren.
J.B. Buijse
Bisschopstraat 43
Serooskerke
Advertentie
SCHOONMAAKBEDRIJF
BLEIJENBERG B.V.
voor
totaal
schoonmaak
onderhoud
gecertificeerd volgens
de NEN-ISO 9002
