Jeugddroom
toch vervuld
Een eenzame
wetenschapper
PZC
Kinderwerk in software
Compleet Vlaams
Internet-boek
voor beginners
Interactieve screensaver Internet
Alfred
Nobel
herdacht
wetenschap en techniek
39
Multimediale
gitaarleraar
via cd-rom
computertaal
zaterdag 9 november 1996
Uitgever Corel geniet
natuurlijk vooral bekend
door het fameuze grafische
programma Draw, waarvan
inmiddels de zevende versie in
aantocht is. Even fameus is het
Canadese bedrijf echter om zijn
kindersoftware. Nadeel is
natuurlijk dat het allemaal
Engelstalig is, maar in veel
gevallen levert dat voor
kinderen geen problemen op.
Verhaaltjes kunnen tenslotte
door ouders worden verteld en
vertaald, terwijl tekenen en
andere activiteiten 'taailoos'
zijn.
Nu is het voor volwassenen
niet eenvoudig om kinder
software op juiste wijze te be-
dan wel te veroordelen. Kinde
ren vinden vaak heel andere din
gen leuk en zien soms ook heel
andere dingen. Een mooi voor
beeld daarvan is Turn Around
Turtle, een grappig schijfje over
een schildpadje dat naar school
gaat. Meedogenloos concludeert
een driejarige dat Turnaround,
want zo heet de schildpad, zijn
rugtas niet meer bij zich heeft,
als hij de deur uitgaat op weg
naar school. Klein tekenfoutje,
maar daar kun je dus kennelijk
bij de doelgroep niet mee aanko
men.
Kans
Iets oudere kinderen kunnen
zich prima vermaken met The
Bungalo Boys. Veel kleurwerk
en een leuk visspel zijn de be
langrijkste items op deze cd-
rom. De groep die in de ban is
van de mooie (Disney) sprookjes
kan terecht bij Pandora's Box,
zowel een prettig voorgelezen
verhaal als interactief kleur- en
puzzel werk.
Corel heeft een slimme manier
bedacht om software een tweede
kans te geven: de Super Ten
Packs, tien wat oudere titels sa
men in één doos. Het Kids Enter
tainment Pack bevat ondermeer
vier dierenschijfjes, waarbij
kleuren de voornaamste activi
teit is en een interactief alfabet.
Voorts twee schijfjes van Niko
lai die tot tot de parels van de
kinderuitgaven van Corel beho
ren. Leuk vertelde verhalen over
een jongetje en een speelgoed-
kat, waarbij ongeveer alles be
weegt, piept, kraakt en doet. De
avonturen van Edison en twee te
gekke cd's met kaart- en andere
spelletjes completeren Corels
tiental.
Systeemeisen: alle programma's
draaien soepel op een 486-ma-
chine met Windows 3.lx of 95.
De interactiviteit vereist een
goed lopende muis en een goede
geluidskaart.
Hoewel Internet in België nog
niet zo populair is als in
Nederland, komen ook in dat land
de eerste Internet-produeten op
de markt. Een daarvan is het boek
'Internet voor leerlingen'. Zoals
de titel al suggereert is het bedoeld
voor mensen die hun eerste
stappen op het World Wide Web
zetten. De drie schrijvers. Dirk de
Groot, Willem Heslingen Jan
Sluyts die allen verbonden zijn
aan de universiteit van Leuven,
hebben vooral studenten in hun
hoofd gehad, toen ze het boek
schreven. Veel aanwijzingen, of
verwijzingen naar pagina's op het
Internet kunnen leuk of
interessant zijn voor het
studerend deel van de bevolking.
Door een duidelijke opmaak
kunnen nieuwelingen op het
Web. de zogenaamde newbie's,
zich allerlei begrippen snel eigen
maken.
De schrijvers hebben gekozen
voor een vergelijking met de auto
en de autosnelwegen, een duidelij -
ke verwijzing naar het begrip digi
tale snelweg. Na een korte uitleg
over de historie en de werking van
Internet, wordt een beschrijving
gegeven van de apparatuur en de
software die iemand nodig heeft
als hij of zij op Internet wil. Ver
volgens is er een uitleg waarvoor
Internet zoal te gebruiken is. On
dertussen worden in aparte kader
tjes tips voor aardige Internet pa
gina's of zogenaamde site's gege
ven.
Ook mensen die zelf pagina's op
het World Wide Web willen zetten
worden niet vergeten. Het boek
gaat niet zo ver dat stap voor stap
gezegd wordt hoe dat moet, maai
de basisprincipes staan er in en
voor wie verder wil zijn er weer de
verwijzingen naar bestaande pa
gina's op Internet. Natuurlijk
wordt ook het begrip E-mail niet
vergeten, evenals nieuwsgroepen.
Informatie
Aan het eind van het boek in bijla
gen allerlei nuttige (echte) adres
sen waar met name studenten
meer Internet informatie kunnen
vergaren. Ook is gedacht aan een
bijlage voor (min of meer) gevor
derden. evenals een Internet
woordenboek.
Een duidelijk en vrij compleet
boek dus. dat - begrijpelijk - wel
wat op Vlaanderen is georiën
teerd. Vooral voor mensen die zich
eens willen oriënteren, de moeite
waard.
René Schrier
'Internet voor leerlingen' van Dirk de
Grooff, Willem Hesling en Jan Sluyts.
Uitgeverij: Davidsfonds Leuven ISBN
90-6152-950-6. Prijs f28.50
Kinderen en software: Kinderen vinden vaak heel andere dingen leuk en zien soms ook heel
gen dan volwassenen.
Vroeger ook zo jaloers geweest op leeftijdsgenoten die
het wel konden? Die knapen die schijnbaar zonder
moeite het enige na het andere toptien-nummer uit hun
gitaar konden krijgen. In een moment van
goedgunstigheid wilden ze wel eens een akkoordenschema
prijs geven. C-G-D-A-E. Zó speelde je Hey Joe van Jimi
Hendrix, het nummer dat mede de zomer van 1967 tot zo'n
onvergetelijke maakte. Alleen, wanneer je thuis met het
akkoordenbriefje op je knie het nummer probeerde te
spelen, klonk het toch wat kaaltjes. De loopjes, zo
kenmerkend voor Hendrix' stijl en voor het muzikalere
deel der mensheid zo makkelijk te kopiëren, ontbraken.
,,Zal ik Hey Joe van Jimi Hendrix eens spelen", vroeg je
niettemin in een poging indruk te maken op de andere
sekse. Veel succes was er niet mee te bereiken. Het nummer
hoefde nimmer te worden gebisseerd.
Voor wie die daardoor nog
steeds met een licht manke
ment door het leven gaat, is er nu
een oplossing: de cd-rom Guitar
Hits. Het schijfje is een ideale,
multamediale gitaarleraar. Hij
speelt Hey Joe voor, legt uit met
welke akkoorden het nummer
wordt gespeeld (inderdaad C-G-
D-A-E) en presenteert een serie
oefeningen waarmee de kenmer
kende Hendrix-loopjes langzaam
maar zeker kunnen worden inge
studeerd.
daar behoefte aan heeft kan een
metronoom laten meetikken.
Guitar Hits is weliswaar een ge
duldige leraar, maar hij vergt wel
enig doorzettingsvermogen. De
stap van een in een kalm tempo ge
speeld oefen-loopje naar het echte
werk in Hey Joe is vaak een grote.
De neiging bestaat dan bij de on
getalenteerde gitaarspeler om
zich alsnog neer te leggen bij zijn
gebrek aan muzikaliteit. Oefenen
en blijven oefenen is dan de bood
schap. De beloning is uiteindelijk
groot wanneer na vele uren Hey
Joe redelijk valt na te spelen. In
een arrangement voor een akoes
tische gitaar weliswaar, maar het
intro en het beroemde bas-loopje
klinken zoals het hoort. Een jon
gensdroom eindelijk vervuld.
Behalve met het spelen van Hey
Die oefeningen worden gepresen
teerd met diagrammen, video
clips om de juiste positie en bewe
gingen van de vingers te tonen en -
voor degenen die niet tot de muzi
kale analfabeten behoren - noten
balken.
En dat alles als het nodig is - en dat
is het - vele tientallen keren achter
elkaar. Het is mogelijk midden in
een nummer naar de bijbehorende
oefening te springen, wanneer het
spelen van die bewuste maat toch
nog wat moeilijkheden oplevert.
Het programma is zelfs behulp
zaam bij het stemmen van de gi
taar. Dat is voor de minder muzi
kale gitaristen natuurlijk verre
van een overbodige luxe. En wie
Joe is Guitar Hits behulpzaam bij
het spelen van No woman no cry
van Bob Marley, Life by the drop
van Stevie Ray Vaughan, Sweet
home Alabama van Lynryd Skyn-
ryd, Dust in the wind van Kansas,
Blowin' in the Wind van Bob Dy
lan en Wild Worldvan Cat Stevens.
Daarmee komt een aantal ver
schillende stijlen en speelwijzen
aan bod. In totaal staan op de cd-
-rom 84 lessen en 180 oefeningen.
Ben Jansen
Guitar hits. Bestemd voor gitaristen
van een middelmatig niveau. Vervaar
digd door Ubi Soft, verspreid door Dia
mond Soft in Emmen. Systeemeisen:
Windows 3.1 of hoger, cd-romspeler,
geluidskaart. Prijs: f99,95
De zo kenmerkende Hendrix-loopjes kunnen met behulp van de cd-rom langzaam maar zeker worden inge
studeerd.
op hun scherm halen. Idem dito
voor de aandelenkoersen. Alleen
wordt nu de link gelegd naar bij
voorbeeld Beursplein 5 op het In
ternet.
De screensaver blijft actief zolang
de muisaanwijzer binnen een be
paald gebied van het scherm blijft.
Komt de muispijl aan de rand van
het scherm, dan wordt de screens
aver uitgeschakeld.
Beurs
Netpresenter presenteert deze we
reldprimeur tijdens de beurs
Comdex, die van 18 tot en met 22
november wordt gehouden in Las
Vegas
Het Limburgse bedrijf, een van de
weinige Nederlandse deelnemers
heeft een stand binnen de grote
stand van Microsoft. Demo's van
het programma zijn te zien op het
Internet, http://www.netpresen-
ter.com.
Netpresenter brengt nieuwsbe
richten op het moment dat de pc
niet actief is.
Maarten de Kever
Het computerbedrijf Netpresenter uit Beek, Limburg, heeft als eerste
ter wereld een interactieve screensaver voor Internet ontwikkeld.
Als het programma, Netpresenter 3.0, actief is, kunnen gebruikers door
middel van een muisklik voor hen interessante informatie ophalen op
het Inter- of een intranet.
"JVTetpresenter is eigenlijk een
IN soort kabelkrant die actief
wordt op het moment dat de pc
niet gebruikt wordt. Vooral voor
bedrijven is dit interessant. Zij
kunnen via het programma hun
medewerkers laten weten wat er
binnen het bedrij f speelt. Zodra de
screensaver van de pc actief
wordt, verschijnen de interne me
dedelingen. Dat kan het menu zijn
van het bedrijfsrestaurant, een in
terne benoeming of een filmpje
met de oproep om energie te spa
ren, enzovoorts.
Het bijzondere aan de nieuwste
versie van het programma is de
mogelijkheid om, achter de scher
men, meer informatie aan te bie
den. Zodra de screensaver actief
wordt, verschijnen de mededelin
gen.
De systeembeheerder kan bepaal
de berichten 'linken' met een be
richt elders. Zo kan achter een be
richt van de personeelsvereniging
nog een aanmeldingsformulier
staan.
Alleen gebruikers die interesse
hebbenkunnen dat formulier dan
Elk jaar worden op zijn
sterfdag. 10 december, de
Nobelprijzen uitgereikt. Dit
jaar is het 100 jaar geleden, dat
Alfred Bernhard Nobel op 63-
jarige leeftijd in Sanremo
overleed. Uit angst om levend
begraven te worden had hij
bepaald, dat hij moest worden
gecremeerd. Zijn as werd drie
weken na zijn crematie bijgezet
in het familiegraf op het
Noorderkerkhof van
Stockholm.
Hoewel uiteindelijk zeer
succesvol, heeft Alfred
Nobel geen gemakkelijk leven
gehad Al vanaf zijn geboorte
werd hij door allerlei ziekten
geplaagd. Hij had iets melan
cholisch over zich. Hij vond het
vreselijk om op de voorgrond te
treden en leidde daarom, wan
neer hij niet op reis was, een
zeer teruggetrokken leven.
Alfred Nobel heeft op vele
plaatsen in Europa gewoond,
maar voelde zich eigenlijk ner
gens thuis. Nooit is hij ge
trouwd geweest en dikwijls
voelde hij zich eenzaam. Op 54-
jarige leeftijd schreef hij aan
een familielid: ..Wanneer ie
mand zó alleen is op de wereld
en een dienstbode de enige is
die zich om je bekommert, dan
komen er zwaarmoedige ge
dachten in je op, zwaarmoedi
ger dan de meeste mensen zich
voor kunnen stellen
Arm
Alfred Nobel werd op 21 okto
ber 1833 in Stockholm gebo
ren. Hij had twee broers boven
zich. Zijn ouders hadden het in
die tijd zeer arm. Toen hij vier
jaar was. vertrok zijn vader
naar St. Petersburg, waar hij
als ingenieur de kost kon ver
dienen. Zijn vrouw en drie zo
nen volgden pas vijf jaar later.
In Rusland ging het de familie
Nobel aanvankelijk voor de
wind. De kinderen kregen er
privé-onderwijs. Daar werden
nog drie kinderen geboren:
Rolf, Betty en Emil, van wie al
leen de laatste de kinderjaren
overleefde. Alfred bleek een
zeer leergierig en intelligent
kind. Hij was technisch be
gaafd en sprak naast Zweeds en
Russisch ook Engels, Frans en
Duits.
Op zestienjarige leeftijd stuur
de Immanuel Nobel zijn zoon
Alfred Europa in om voor diens
firma kennis en ervaringen op
het gebied van de scheikunde
en de springstoftechniek op te
doenAlfred keerde naar StPe
tersburg terug om in de fabriek
van zijn vader te gaan werken
Maar het goedgezinde tij in
Rusland keerde en in 1854
keerde het gezin Nobel, zonder
de drie oudste zonen en zonder
een cent op zak, terug naar
Zweden. Met hernieuwde ener
gie zette Immanuel Nobel een
fabriekje voor buskruit op. Een
aantal jaren later begon hij sa
men met de toen 27-jange Al
fred, die in 1859 naar Zweden
was teruggekeerd, een fabriek
je voor de productie van nitro
glycerine.
Dit zeer explosieve materiaal
was in 1846 als eerste door de
Italiaan Ascanio Sobrero ont
wikkeld. Vader en zoon Nobel
zagen al snel de waarde van dit
explosieve materiaal in Niet
zozeer voor oorlogsdoeleinden
- Alfred had pacifistische idee-
en -, maar voor civiel gebruik,
zoals het opblazen van rotsen
voor de aanleg van tunnels.
Zelfexplosie
Hun eerste fabriek voorde pro
ductie van nitroglycerine start
ten ze in 1863 in Stockholm.
Maar eigenlijk waren ze daar
mee te vroeg In die tijd was de
stof nog weinig stabiel en door
druk of stoot kwam het nog ge
makkelijk tot zelfexplosie.
Hetgeen dan ook geschiedde: in
1864 legde een explosie de fa
briek in de as, waarbij Alfreds
jongste broer Emil en drie an
dere medewerkers omkwamen.
Die explosie is zijn vader nooit
te boven gekomen.
Alfred liet zich door deze te
genslag echter niet ontmoedi
gen. Hij verplaatste zijn fa
briek naar een plek buiten de
Zweedse hoofdstad en richtte
vervolgens fabrieken op in on
der meer Duitsland, Noorwe
gen, Schotland en de Verenigde
Staten. Maar er gebeurden in
die jaren nogal wat ongelukken
met het licht explosieve spulIn
1866 ontplofte het stoomschip
'Europa' met een lading nitro
glycerine aan boord. Een wa
renhuis in San Francisco ging
de lucht in, evenals de fabriek
in Duitsland.
In 1867 lukte het Alfred Nobel
eindelijk om het reactieve ni
troglycerine te stabiliseren
Daartoe mengde hij het met een
kleiachtige substantie, kiezel-
goer of diatomeeën-aarde, be
staande uit kiezelskeletjes van
ééncellige wiertjes. Dit meng
sel veroverde de wereld onder
de naam dynamiet. Het is No
bels grootste ontdekking ge
weest. In 1867 kreeg hij daar
voor een patent.
Nobel was een zeer succesvol
zakenman en industrieel en
heeft goud met zijn handel in
explosieven verdiend. Op het
eind van zijn leven bezat hij
ruim 300 patenten en octrooi
en In zijn dagen was hij een van
de rijkste mensen ter wereld.
Maar hij had, behalve zijn fa
milie, kind noch kraai. Wel
heeft hij bijzondere gevoelens
gekoesterd voor zijn secreta
resse, gravin Bertha Kinsky,
maar deze koos tot zijn verdriet
voor een Oostenrijkse schrijver,
baron Von Suttner. Alfred No
bel bleef echter met haar cor
responderen. Door haar raakte
hij tegen het eind van zijn leven
intensiever betrokken bij het
pacifisme. In 1893, drie jaar
voor zijn dood, besloot hij geld
te steken in een prijs voor de
vrede.
Testament
Na zijn dood bleek hij zijn laat
ste wilsbeschikking, in novem
ber 1895 in Parijs opgesteld,
slechts aan een enkel velletje
papier te hebben toever
trouwd, zonder tussenkomst
van een notaris. Wel aanwezig
waren vier leden van de
Zweedse Club. In zijn testa
ment had hij bepaald, dat zijn
vermogen van tien miljoen gul
den veilig belegd moest worden
en dat de daaruit voortvloeien
de rente jaarlijks verdeeld
moest worden in de vorm van
prijzen aan diegenen die. in het
afgelopen jaar. de grootste bij
dragen aan de vooruitgang van
de mensheid hebben geleverd
Jarenlang is er door erfgena
men over dat testament gestre
den. Maar zonder resultaat.
Anders waren er geen Nobel
prijzen geweest.
Henk Hellema
Alfred Nobel was een zeer succesvol zakenman en industrieel en
heeft goud met zijn handel in explosieven verdiend.
foto archief PZC
