E
Geboorte van een
moderne polder
J
PZC
rol
(al
reportage
24
□c
rol
Ol
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
1979
1978
1977
1976
1975
1974
1973
1972
1971
1970
1969
1968
1967
1966
1965
1964
1963
1962
1961
1960
1959
1958
1957
1956
1955
1954
1953
W m
Advertentie
laat liefde
opbloeien
zaterdag 9 november 1996
Zo dichtbij nog, en toch
alweer zo lang geleden.
Bladerend in het foto
archief van de PZC rijst
een beeld op van een
bijna vergeten verleden.
Aan de hand van foto's
uit dat archief laat de
nieuwe rubriek 'Terug in
de tijd' flitsen van de re
cente geschiedenis zien.
Vandaag:
De Braakman loopt niet
meer over..
Een klein mankement aan een van de
combines wordt direct met het lasappa
raat gerepareerd.
In januari 1955 was de bouw van de eerste acht boerderijen in de Braakman al een eind gevorderd. Op de voorgrond v.l.n.r.: hoofduit- Met een snelheid van 30 ton per uur slok-
voerder René de Waal, architect W. Voogd en bouwkundig ambtenaar N. Lenselink. ken de combines de koolzaadoogst op.
om 465 hectare van 1200 ton koolzaad te
ontdoen. Het koolzaad wordt via de
nieuwe polderwegen naar Breskens
gebracht. Later dat jaar wordt ook een
tarweoogst binnengehaald. 'De
Braakman is nu wel definitief tot polder
gekroond!', juicht de PZC.
In datzelfde jaar wordt een begin gemaakt
met de bouw van de eerste acht
boerderijen in de Braakman. De nieuwe
grond wordt allerleerst ter beschikking
gesteld van boeren die door de
herverkaveling op Schouwen, Tholen en
Zuid-Beveland hun land kwijtraken. Een
van hen is Martinus van der Sluis, die de
eerste boerderij in de Braakman mag
betrekken. De acht boerderijen zijn in
1955 klaar; in januari worden nog de
dakpannen op de 'moderne
landbouwschuren en efficiënte,
comfortabele woonhuizen' gelegd, in juni
kan koningin Juliana bij haar bezoek aan
Zeeuws-Vlaanderen de nieuwe hoeves al
bezichtigen. De eerste boerderij, die van
de familie Van der Sluis, wordt naar haar
vernoemd: Hofstee Koningin Juliana.
Eeuwenlang is de Braakman een
obstakel geweest in de
ontwikkeling van Zeeuws-
Vlaanderen. De zij-arm van de
Westerschelde deelt Zeeuws-
Vlaanderen in tweeën, maakt reizen
van het ene deel naar het andere tot
een tijdrovende bezigheid en is de
bron van veel overstromingen. Na de
Tweede Wereldoorlog is de regering
het zat. Koningin Wilhelmina
kondigt in de Troonrede van 1947 de
inpoldering van de Braakman aan en
zeven jaar later wordt de eerste oogst
van het nieuwe land gehaald. De
Braakman is definitief tot polder
gekroond.
De indijking is hard nodig, zo bepleit
de PZC keer op keer. Zeeuws-
Vlaanderen heeft nieuwe
landbouwgrond, modernere wegen en
beter drink waterbeheer nodig;
bovendien dreigt verzilting van de
omliggende akkers rond de Braakman.
Overigens heeft de open verbinding met
de zee ook zijn voordelen: Philippine is
sinds 1820 een bloeiende vissersplaats en
centrum van mossel kwekerij. Ook het
Belgische Boekhoute is afhankelijk van
de vrije vaart naar de Westerschelde. Veel
inwoners van deze dorpen zien
inpoldering van de Braakman dus niet
zitten: Philippiense oude vissers treuren
om de vergane glorie en klagen dat de
jonge mannen die vroeger varensgezel
zouden zijn, nu naar de fabriek of de
akkers trekken.
Ondanks deze klachten begint in 1951 de
aanleg van de afsluitdijk voor de
Braakmanpolder. Het werk vordert
gestaag en op 30 juni 1952 wordt onder
het toeziend oog van duizenden
belangstellenden het laatste ponton in de
tweeënhalve kilometer lange dijk
afgezonken. De afsluitdijk heeft 11
miljoen gulden gekost, maar dat geld is
binnen een vloek en een zucht terug
verdiend. In de rampnacht van 1953
voorkomt de nieuwe afsluitdijk van de
Braakman dat grote delen land
onderlopen. De geschatte schade die zo'n
overstroming opgeleverd zou hebben: 10
miljoen gulden.
Twee jaar nadat de Braakman polder is
geworden, wordt de eerste oogst van het
land gehaald. De Dienst der Domeinen
beheert de honderden hectare
landbouwgrond en de opbrengst is dus
voor haar. Zesentwintig combines
ingenieuze wondermachines, die
rijdend dorsen, sorteren en verpakken')
werken in de zomer van 1954 dagenlang
In de zomer van 1954 geeft de Braakmanpolder zijn eerste oogst prijs; opzichter L. In
klaar van de Nederlandse Heide Mij. keurt eerst de kwaliteit van het koolzaad.
Zoet water
In de verdere loop van de jaren vijftig
wordt de rest van de Braakmanpolder in
gebruik genomen. Diverse boerderijen
met elk tientallen hectaren
landbouwgrond worden gebouwd en
verpacht door de Dienst der Domeinen. In
1957 volgt de oplossing voor het
drinkwaterprobleem van Zeeuws-
Vlaanderen: een stuk van 100 hectare in de
nieuwe polder zal worden gebruikt als
zoetwaterbassin. Zo beschikt de Zeeuws-
Vlaamse waterleidingmaatschappij over
een reserve voor de droge zomermaanden.
Tenslotte krijgt ook het laatste stuk polder
een bestemming. Een speciaal
beheerschap wordt ingesteld oni te zorgen
dat het recreatiegebied Braakman
aantrekkelijk en winstgevend zal worden.
De plannen zijn ambitieus: een zwembad
moet er komen en verder een hotel,
zeventig vakantiewoningen en
boothuizen. In 1957 wordt alvast
inderhaast een soort zweminrichting
aangelegd en al in dat eerste jaar maken
duizenden mensen, waaronder veel
Belgen, de tocht om waar vroeger de
schepen voeren, nu liggend in het gras de
zinnen te verzetten. De Braakmanpolder
is af.
Arjen Nijmeijer
In slagorde gaan de 'moderne monsterwerktuigen' aan de slag.
Bijna iedereen in
contactadvertenties
lijkt van
strandwandelingen,
haardvuren en een glas wijn
te houden. En een goed
gesprek uiteraard. Niet
alleen de advertenties, ook
de brieven van de
reagcerders lopen over van
de clichés. Zo'n saaie brief
gaat meestal de prullenbak
in. Daarom schreven Frank
Dekker (43) en Karin Renker
(32) het boekje Succesvol
reageren op
Contactadvertenües
Achter die onpersoonlij
ke, saaie brief schuilt
waarschijnlijk een heel aan
trekkelijk mens, zo weten
Frank en Karin. Weinigen
slagen er echter in dat op pa
pier uit te drukken. Jaarlijks
staan er 25.000 contactad
vertenties in de kranten.
Frank en Karin ontmoetten
elkaar anderhalf jaar gele
den via deze 'onsympathieke
weg'. Hij zocht al vier jaar op
die manier de liefde van zijn
leven. Het boekje is geba
seerd op de gesprekken die
hij in die tijd voerde. De ad
vertentie blijkt vaak een be
langrijk gespreksonderwerp
te zijn tijdens de eerste ont
moeting. Frank: ,,Want je
hebt niets anders gemeen
schappelijks."
Het stel heeft het boekje in
eigen beheer uitgegeven en
geeft daar sinds deze week
ruchtbaarheid aan via kleine
advertenties. In het duidelij
ke, bondige boekje geven zij
stapsgewijs aan hoe je de
ideale partner het best kan
benaderen. De raadgevingen
reiken van 'gebruik geen or
dinair blocnoteblaadje' tot
'houd de opsomming van je
stamboekgegevens leven
dig'.
Taboe
Ka rins en Franks eerste ont
moeting was voor de McDo
nald's in Zwolle. Sinds een
half jaar wonen ze samen in
Amstelveen. Ze zegde - ,,heel
ouderwets" - haar baan in
het noorden op. Er rust onte
recht nog steeds een taboe op
contactadvertenties, zegt
het stel overtuigd. Hij: „Niet
iedereen die via de krant een
partner zoekt, is contactge
stoord."
„Een advertentie is gewoon
de meest efficiënte manier
om je hart te verliezen", vult
Karin aan. Maar laatst had
ze een schoolreünie. Stellig
nam ze zich voor eerlijk te
vertellen dat zij haar Frank
niet in de kroeg of op het
werk heeft ontmoet. Vol
schaamte bekent ze nu dat ze
het toch niet durfde.
Karin reageerde op Franks
advertentie omdat zijn hu
mor haar aansprak. Na een
paar weken schreef ze de
brief. Tegen het advies van
het boekje in: Zorg dat je de
reactie binnen twee dagen
verstuurt.
Maar ze hield zich wel aan de
belangrijkste raadgeving:
schrijf een persoonlijke
brief, geef jezelf bloot. Daar
door val je op en is de kans
dat je wordt uitverkoren
voor een ontmoeting groter.
Bovendien haakte Karin met
haar jolige brief in op de hu
mor die uit Franks adverten
tie sprak. Dat adviseert het
boekje ook: „Een 34-jarige
man die naar aanleiding van
de spontane advertentie van
een 28-jarige vrouw zijn
brief begint met 'Geachte
mevrouw', doet het ver
keerd."
De aanhef van de brief is
eveneens van belang. „Hee
moppie" kan absoluut niet
volgens de schrijvers. Het is
beter aan te sluiten bij de
tekst van de adverteerder.
Presenteert die zich als een
'levenslustig type', begin je
brief dan met 'Hallo levens
lustig type'. Aan eerlijkheid
hechten Karin en Frank ook
waarde. „Schrijf niet dat je
toevallig de advertentie zag
staan en die wel grappig
vond. Dat is laf.
Fotokopie
Vooral mannen maken zich
schuldig aan het schrijven
van standaardbrieven. ..Die
pakken het bijna industrieel
aan", zegt Frank. „Ze ver
sturen ieder weekend veertig
brieven. Als de adverteerder
om een foto vraagt, sturen ze
een fotokopie van een kiekje.
Soms vergeten die mannen
zelfs de aanhef te vervangen
van de standaardtekst die in
het geheugen van hun com
puter staat." „Helemaal
fout", vult Karin aan. „Dan
weet je zeker dat je brief de
prullenbak ingaat."
„Je moet er moeite voor
doen", blijft het stel bena
drukken. „Maak er een lan
ge, boeiende, informatieve
brief van. Schrijf over dat
paar schoenen dat je net hebt
gekocht, vertel een goeie
mop, heb het over je volgen
de vakantie. Ga heen en
schrijf."
Eva Vriend
