Verborgen
hoekjes in
Belgenland
CenterParcs flirt
met Indiana Jones
Verrassend routeboek
199 -
PZC
zaterdag 26 oktober 1996
vrije tijd
Het imago van België is besmeurd. Bezoedeld door corrupte
politici, kindermoordenaars en pornografen, door hardvochtige
magistraten en incompetente politie-officieren. België is het land van
het volksverdriet, witte marsen en complotterende bruinhemden. Het
land van sexfestijnen in de Borinage en Palermo aan de Maas. De
voorbije maanden zijn alle negatieve aspecten van de Vlaams/Waalse
samenleving uitvergroot door de media in Belgen- en buitenland.
De keerzijde van de medaille is echter dat België nog steeds dat landje
is waar het goed toeven is. Waar koks culinaire wonderen verrichten in
kleine en grote eethuizen, waar de lekkerste bieren gebrouwen
worden, waar cultuur nog met een hoofdletter wordt geschreven en
waar achter de vele aaneengeregen huizenrijen prachtige plekjes
verborgen liggen die vragen om ontdekt te worden...
Slikken in de Scheldearm nabij het dorpje Weert.
Nederlanders die dat België een goed
hart toedragen, die graag door de
binnensteden van Antwerpen of Brussel
mogen wandelen, in de winter de be
sneeuwde Ardennen aandoen of op zo
merse dagen neerstrijken op de terrassen
van Knokke of Blankenberge, zullen het
boek dat Inge Roosens en Elvio Rigutto
samenstelden zeker verwelkomen. Het
lijvige routeboek Toeren door België richt
zich op zowel de verstokte wandelaar, de
verwoede fietser als de fervente automo
bilist.
De auteurs stellen in de gids twintig
landstreken voor. Per regio hebben ze
twee wandelingen, een fiets- en een auto
tocht uitgestippeld, in een stad of in de
natuur, in Wallonië of Vlaanderen, waar
bij ze niet alleen de bekendste beziens
waardigheden aan bod laten komen,
maar ook de aandacht vestigen op verbor
gen hoekjes, stukjes vergeten historie en
speeiale toerische troeven. Gedetailleer
de kaarten vullen de uitvoerige teksten
verder aan.
Resultaat
Delen uit Toeren in België verschenen
eerder dit jaar al in het Vlaamse dagblad
Het Laatste Nieuws. Rigutto en Roosens
vulden die reeks aan met een aantal ande
re tochten, toeristische wetenswaardig
heden en nuttige adressen. Het resultaat,
eenruim250 pagina 's di kke goed geschre
ven gids gelardeerd met vele foto's, mag
gezien worden. Alleen, een handzaam
werk is het niet geworden. Je steekt Toe
ren in België niet zomaar in een binnen
zak en op een klembordje op het fietsstuur
blijft het boek ook niet lang zitten.
Dat is spijtig. Temeer, omdat elke wande
ling, auto- of fietstocht nauwgezet om
schreven wordt. Zes kilometer stappen
door het hart van Oostende met een kran
tenbij lage in de hand gaat een stuk mak
kelijker dan met een kilo leesvoer onder
de arm.
Twee Belgische badplaatsen krijgen in de
gids bijzondere aandacht. Knokke en
Oostende. De twee steden onderscheiden
zich ook van de rest van de Vlaamse zeefa-
9ade, omdat ze nog enige allure hebben.
De tocht door Oostende voert de lezer/ge
bruiker vanaf het monument voor de zee
lieden, een kunstwerk van Willy Kreitz.
dat in 1953 een plaats op de kop van de Al-
bert I Promenade kreeg, eerst langs het
strand, het eveneens uit '53 daterende ca
sino, richting de koninklijke gaanderijen
om vervolgens de stad in te duiken. Langs
het Ensorhuis, het stedelijk Feest-en Cul
tuurpaleis, het huis van de Oostendse
Compagnie, een handelsonderneming uit
de 18de eeuw, naar het Noordzee-aquari-
um, de vismijn, het provinciaal museum
voor Moderne Kunst (zeker een bezoek
waard) en de neogotische Petrus en Pau-
luskerk.
Allure
Maar - en dat benadrukken de schrijvers
bij elke tocht die ze beschrijven - meer
dan alleen de toeristische hoogtepunten
komen aan bod. Zo wordt uit de doeken
gedaan hoe Oostende zijn koninklijke al
lure kreeg. Dat Leopold I en II koningen
aller Belgen in de eerste helft van deze
eeuw miljoenen overhadden om Oostende
uit te bouwen tot een Vlaamse equivalent
van het Waalse kuuroord Spa. In 1934
werd Oostende officieel de zomerresiden
tie van de koninklijke familie, hetgeen
een stimulans betekende voor het elite-
toerisme. Iets wat aan bijvoorbeeld het
modale Blankenberge volledig voorbij
ging-
Knokke is een veel jongere badplaats dan
Oostende of Blankenberge. Twee fami
lies, de Lippens en Serweytens, hadden
alle grond aan het meest noordelijke deel
van de Vlaamse kust tot eind vorige eeuw
in bezit. Honderd jaar geleden verkocht
de familie Lippens 35 hectare aan een be-
leggingsgroep, die onmiddellijk begon
met de bouw van exclusieve clubs, hotels
en tennispleinen. Dat exclusieve karakter
werd jarenlang in stand gehouden. Cnoc-
la Zoute was geen badplaats voor gewone
Belgen. In het station arriveerden tussen
de wereldoorlogen dan ook geen treinen
uit Gent of Antwerpen, nee, maar wel de
Paris-Cöte Beige Pullman Express.
Knokke is nog steeds een badplaats waar
lokale bestuurders (met nog steeds een
graaf Lippens in de gelederen) liever
mensen dikgevulde beurzen zien openen
dan frigo-boxen zien torsen. Het hoofd
stukje Knokke handelt eigenlijk meer
over Het Zwin, het natuurgebied op de
grens van Nederland en België. De wan
delaar wordt via de Internationale Dijk
richting Cadzand gevoerd, vanwaar de
route teruggaat over het strand richting
Knokke. De beschreven wandeling heeft
een lengte van 10 kilometer. Aangeraden
wordt laarzen mee te nemen en rekening
te houden met de waterstanden, want met
hoog tij valt de Zwingeul moeilijk te over
bruggen
Aanrader
Een andere aanrader is een tocht door het
Rivierenland, tussen Antwerpen. Meche-
len en Dendermonde. Een gebied dat rij
dend over snel-of binnenwegen haast
volgebouwd lijkt, maar waar achter de
lintbebouwing rustieke, stille en groene
plekken schuilgaan. Het dorp Bomem
bijvoorbeeld. Een typisch Vlaams plaats
je dat gevangen lijkt te liggen in water
gordels. De vijvers en minimeertjes
maakten ooit deel uit van de derde verde
digingsgordel rond de stad Antwerpen.
De versterkingen, die in 1910 werden ge
bouwd door generaal Brialmont, hebben
hun functie volledig verloren en zijn nu
het domein geworden van honderden
sportvissers, die aan de boorden van de
vestingsgrachten evenveel vakantiehuis
jes hebben gebouwd.
Bornem was in de 16de eeuw de woon
plaats van de humanist Marnix van Sint-
Aldegonde. De auteur van het Wilhelmus
en ten tijde van de opstand tegen Spanje
burgemeester van Antwerpen. Het kas
teel dat deze bondgenoot van Willem van
Oranje bewoonde, een uit 1400 stammen
de waterburcht, is niet meer. Op de plek
staat nu een uit fors uit de kluiten gewas
sen neogotisch slot naar een ontwerp van
de Antwerpse architect Beyaert.
Het slot ligt in een prachtige omgeving.
Middenin het groen, verscholen tussen
populieren en kleine waterpartijen. Wie
via de Rijkenhoek richting Schelde rijdt
(met fiets of auto) komt terecht in de Wa
terhoek, het land van de Oude en Nieuwe
Schelde, dat de 19de eeuwse dichter Emi-
le Verhaeren in zijn vele (Franstalige) ge
dichten beschreef en beklaagde.
Schelde
Tussen Bornem en Mariekerke strekt zich
een uitzondelijk natuurgebied uit met
schorren, Scheldedijken, welen en moe
rasflora. Biezen omzomen de wegen en
fietspaden. Tot in de jaren '50 verdienden
nog heel wat lieden hier de kost als man-
denvlechter Nu is het een bijna verloren
gegaan ambacht dat in de streek nog door
een enkeling wordt uitgeoefend.
De Schelde weet tussen Temsë en Marie
kerke niet precies wat ze wil. Het water
van de rivier zit vol draaikolken, omdat
zoet en brak water hier elkaar ontmoeten.
Dat gaat al eeuwen zo. Zeshonderd jaar
terug verlegde de Schelde verschillende
malen haar bedding, waardoor twee ri
vierarmen ontstonden met er tussenin een
moerassig eiland, waarop nu het dorpje
Weert ligt.
Verderop in Mariekerke voert schipper
Ronny fietsers en voetgangers de 250 me
ter brede rivier over met een bootje. Het is
een van de laatste kleine Scheldeveren die
nog dagelijks in gebruik is. Mai-iekerke
met zijn stamineekes, eethuisjes en zijn
monumentale Onze Lieve Vrouwekerk,
waarbinnen alles in het teken staat van de
visvangst is een pleistexplaats voor de ve
le fietsers en wandelaars die het Rivieren
land aandoen. Dat het gebied zijn natuur
waarden heeft kunnen behouden is vooral
te danken aan het feit dat de streek zo laat
ontsloten werd. Pas in 1955 werd bij Tem-
se de verkeersbrug over de Schelde ge
bouwd.
Daarvoor leefden de mensen in dit gebied
vrijwel helemaal afgezonderd, boeren
werkten voor eigen consumptie, anderen
leefden van het mandenvlechten, de ri
viervisserij of verdiende de kost als steen
bakker. Die tijden zijn voorbij, het land
schap is echter grotendeels onveranderd
gebleven. Een stukje onbekend België.
Toeren door België belicht meer van die
plekjes in het Hageland, de Vlaamse Ar
dennen, op deIJzervlakte, in de Laars van
Henegouwen, langs de Ourthe en Semois
en in de Limburgse Kempen.
Conny van Gremberghe
Inge Roosens en Elvio Rigutto Toeren door
België. Uitgeverij Lannoo Tielt - f 84,50;
ISBN-numer 90 209 2948 8.
Het echte bos ligt om de hoek. Een bos
waar je in bomen kunt klimmen en
hutten kunt bouwen. Waar je met een
beetje fantasie spannende avonturen
kunt beleven. Het zal stil worden in dat
bos. dat grenst aan bungalowpark Het
Heijderbos in Heijen. Want speciaal voor
de jeugd heeft CenterParcs een specta
culair namaak-bos ontworpen. Het heet
Discovery Dome, alle parken van de ke
ten krijgen er een. De eerste opende gis
teren in Noord-Limburg zijn koepel. Een
avontuurlijke jungle onder glas. Met wa
tervallen, palmen, lianen, kaketoes en
kameleons. En vloerverwarming.
Vanaf een slingerende touwbrug
houdt juf Carolien Janssen haar ko
ters in de gaten. Groep 4 van basisschool
de Ratel in Gennep mag op donderdag
morgen, een dag vóór de opening, alle
snufjes in de Discovery Dome testen. ,,Ik
denk dat ze het verschrikkelijk vinden
om dadelijk te moeten vertrekken." Met
rode wangen van opwinding waden drie
jongetjes - in lange broek maar met
schoenen in de hand - door de rivier. Een
meisje spettert uitbundig in het rond
wanneer er een plaatselijk 'regenbuitje'
losbarst. Achter haar schieten twee exo
tische eekhoorntjes een boom in In de
verte krijst een kaketoe. „Dit is mooier
dan een schoolreisje", zegt juf Janssen
beslist. „Ze kunnen vrij rondlopen, spe
len, van alles ontdekken en het is nog
leerzaam ook."
De Ratel is één van de vele scholen uit de
buurt die de afgelopen weken als 'proef
konijn' de jungle in mochten. Vanaf nu is
dat afgelopen, alle enthousiaste reacties
en verzoeken van ouders die het ook wel
eens willen zien ten spijt. Want Center
Parcs houdt zijn namaak-jungle exclu
sief voor gasten die in het park logeren.
Die betalen aardig wat geld voor de huur
van een bungalow - cottage heet dat te
genwoordig bij CenterParcs - en moeten
niet te veel voor de voeten gelopen wor
den door dagrecreanten. Om het oer
woud niet op een drukke speeltuin te la
ten lijken, mogen er maar vierhonderd
mensen tegelijk in.
Strijd
De Discovery Dome is een belangrijk
wapen in de strijd om de gunst van de va-
kantievierder. Het gaat niet slecht met
CenterParcs - de gemiddelde bezettings
graad van de parken ligt al jaren rond de
90 procent - maar de belangstelling van
Nederlanders lijkt te tanen. Toen oprich
ter Piet Derksen in de jaren zeventig het
overdekte zwemparadijs bedacht, was
CenterParcs - dat toen nog Sporthuis-
centrum heette - uniek. Tegenwoordig
heeft een beetje camping al een subtro
pisch bad. En er zijn bungalowparken te
over. de concurrentie is bikkelhard.
CenterParcs is klaar voor de strijd. Begin
di t j aar maakte het bedri j f bekend de ko
mende drie jaar 150 miljoen gulden te in
vesteren in de vijf Nederlandse en twee
Belgische parken. De huisjesverhuurder
werkt hard aan imago-verandering en
kwaliteitsverbetering. De natuur moet
daarbij een handje helpenwant Center
Parcs mikt op een gezinsvriendelijke,
groene uitstraling. Het nieuwe logo zegt
alles: twee groene blaadjes die samen een
vogel vormen. Maar aan groen alleen
heeft de verwende parkbezoeker niet ge
noeg. Om het verblijf ook avontuurlijk te
maken, helpt CenterParcs de natuur een
stevige hand. Alle vernieuwingen bieden
een soort oerwoud-romantiek, en een
heersing moeten de planten laten flore
ren. Samen verdampen ze 7.800 liter
water per dag, dus de luchtvochtigheid is
automatisch tropisch hoog.
De jonge bezoekers zal de begroeiing
overigens een zorg zijn. Een jochie trekt
een bloem van een orchidee, en haalt on
verschillig zijn schouders op als hij hoort
dat dat een 'vleesetende' soort is. Zijn
klasgenootjes rennen voorbij aan de kof-
fieplanten. grondtomaten en metersho
ge Chinese rozen. Op naar de reusachtige
klimtoren, kruip-door-sluip-door naar
een hut waar ze muziek kunnen maken
op bamboe-instrumenten. Over slinge
rende touwbruggen naar een grot die
goud en zilver verbergt, dwars door de ri
vier naar de plek waar je hutten kunt
bouwen. Of over een bruggetje naar de
Oosterse prinses, die op haar troon het
droevige verhaal vertelt van haar vader,
die is omgetoverd tot een vogel en 'daar,
helemaal bovenin' vliegt.
Reptielen
De vacjer van de prinses is niet de enige.
In de koepel vliegen 130 vogels en krui
pen 35 reptielen (allemaal ongevaarlijk).
Ook de beesten zijn niet ruw uit hun na
tuurlijke omgeving weggerukt. Center
Parcs least hen van de Stichting Opvang
Papegaaien. Er zijn plannen om de vee
stapel uit te breiden met drie vliegende
honden, een soort reusachtige vleermui
zen met vleugels van 190 meter wijd. Die
griezels moeten 's avonds voor een beetje
spanning en sensatie zorgen (de jungle is
tot 22 uur geopend). Plaatselijke regen
buien - 'Indiana' kan overigens altijd wel
een droog plekje vinden - nagebootste
donder en kunstmatig maanlicht vervol
maken het avontuur. (GPD)
Camouflage 'Jones' vindt zijn Eldorado
voortaan in Midden-Limburg. De Disco
very Dome die daar in vijf maanden tijd
is verrezen - een investering van rond de
15 miljoen gulden - belichaamt het ver
nieuwde imago van CenterParcs. Geen
disco-avonden en pitbull-smokings
meer, maar ruisende bamboe en camou
flagekleding. Dat laatste in elk geval
voor de 'rangers', die waken over het wel
en wee van bezoekers en planten.
Onder de koepel groeien om precies te
zijn 8 351 planten, waarvan een kwart
nog niet eerder in Europa is geïmpor
teerd. Natuurlijk is daarvoor geen stuk
jungle gesloopt, zoiets zou wel heel
slecht bij een groen imago passen. De
planten komen van kwekerijen en stads-
vernieuwings-gebieden in Thailand, Ja
va en Sumatra. Behalve allerlei 'gewone'
palmen, bamboes en ficussen zitten er
soorten bij die botanisten zullen doen
watertanden. De Coco Trinax bijvoor
beeld, een 270 jaar oude bonsaipalm. En
de Amorsiphallus, een plant die een
bloem krijgt van 2.5 tot 3 meter en die
maar eens in de 35 jaar bloeit. Dat ge
beurde pas twee keer in Europa. Overi
gens zal de Discovery Dome bij deze
heuglijke gebeurtenis, die over vijf jaar
wordt verwacht, zijn deuren moeten
sluiten voor het publiek, de bloem stinkt
ondraaglijk.
De zwaarste jongens in de kas zijn twee
Koningspalmen van zeven meter hoog en
3,000 kilo per stuk. De glazen koepel is
op het hoogste punt 15 meter, dus de kna
pen kunnen nog even vooruit. Ook de lia
nen en bamboe in de kas zijn nog niet op
volle sterkte en zullen de jungle straks
nog stukken dichter makenEen speciaal
grondmengsel, bemesting en klimaatbe
oerwoud blijft in ons land niet overeind
zonder verwarming
De Limburgse Indiana Jones kan veilig
op avontuur in CenterParcs. Snorkelen
tussen de subtropische vissen, zwemmen
in een verzonken stad en duiken naar een
verborgen scheepswrak. Het ultieme
water-avontuur beleeft hij in de Flevo-
polder, want daar heeft CenterParcs het
allernieuwste 'zwembad' gebouwd:
Aqua Mundo. Met laguna en koraalbad.
zwart gat en 90 meter lange glijbaan,
zonnegrot en Turkse theetuin, om maar
wat te noemen.
Het namaak-oerwoud Discovery Dome is de nieuwste attractie van CenterParcs.
Neogotisch slot naar een ontwerp van de Antwerpse architect Beyaert, op de plaats waar ooit het slot van Marnix van Sint Aldegon-
de stond. fotografie Lex de Meester
