Jeltsin stuurt
generaals weg
EÜCOUJN
Elizabeth wist van Camilla
vóór huwelijk van Charles
PZC
JKs/
Stins
Jan
Situatie Israël blijft gespannen
Economie Antillen
gaat snel achteruit
Europa's grootste gletsjer smelt
Wijers en Blankert
vol vertrouwen over
situatie Zuid-Afrika
Vriendin van Cools
herkent moordenaar
buitenland
Besmettelijk
oogvirus in
Saudi-Arabië
Albanezen staken voor meer loon
Cel voor verdwaalde dronkeman
Paus morgen naar ziekenhuis
Staking veer Oostende- Ramsgate
Weer hongerstakingen in Turkije
0118-417500
Stéphanie
gescheiden
7
STOP: OVERVAL - BRAND - INBRAAK
ETERNR
Vernietiging van ozonlaag
voltrekt zich in snel tempo
Ontslagen bevelhebbers tegen inkrimping leger
De erupties, die maandag begonnen, dringen door de dikke ijskap van de Vatnajökull-gletsjer.
foto Arni Saeberg-Morgunblid/RTR
REYKJAVIK - Het reuzenmeer Grimsvatn on
der Europa's grootste gletsjer Yatnajökull op
IJsland dreigt over te lopen. De gletsjer smelt
door erupties van de vulkaan Bardabangu er
onder. Het peil van het meer bereikte gisteren
de hoogste stand van deze eeuw. „We wachten
tot de overstromingen beginnen. Hoe langer
dat duurt des te zwaarder de overstromingen
worden", aldus geofysicus Ragnar Stefansson
van het Meteorologisch Instituut.
Het meer ónder de gletsjer is 200 meter diep en
meet naar schatting 50 bij 100 kilometer.
Woensdag braken de hete gassen van de vul
kaan door de kilometer dikke ijskap Sinds
dien spuiten door een tien kilometer lange
spleet zwarte wolken naar zwavel stinkende as
tot zeven kilometer hoogte de lucht in.
De regering had eerder de alarmtoestand afge
kondigd voor het gebied rond de gletsj er, die 10
procent van de oppervlakte van IJsland be
slaat. Mensen wonen er nauwelijks. Maar de
overheid vreest dat het smeltwater bruggen
vermeit en het wegverkeer onmogelijk maakt.
Er werd met man en macht gewerkt aan het
bouwen van dammen en afwateringsstelsels.
Het internationale vliegverkeer boven IJsland
is wegens de rook en asregen omgeleid.
De ijskap van Vatnajökull is 8300 vierkante ki
lometer groot. Omdat vulkaan Bardabangu
zich door de kap heeft gedrongen zijn inmid
dels drie kraters ontstaan. De giftige gassen die
bij de erupties vrijkomen zijn volgens deskun
digen gering. Maar in de aangrenzende regio's
krijgen ouders het advies hun kinderen niet
buiten te laten spelen.
IJsland telt meer dan 140 vulkanen waarvan er
30 aktief zijn. De laatste grote uitbarsting was
in 1991 van de Hekla, 's lands grootste vulkaan.
In 1973 verdween een deel van de stad Vest-
mannaeyjar onder de lava door erupties van de
vulkaan Heimaey. DPA/AFP/RTR
TIRANA - Enkele honderdduizenden Albanezen hebben gis
teren voor 24 uur hun werk neergelegd. Ze eisen hogere sala
rissen ter compensatie van de pittige prijsstijgingen. Levens
middelen als brood en brandstof zijn de afgelopen maanden
30 procent duurder geworden
De actie volgde nadat op donderdagavond een ontmoeting
tussen vakbonden en regering in een laatste poging de staking
te voorkomen, op niets uitliep. De regering van president Sali
Berisha weigert tegemoet te komen aan de eisen. Zij had deze
zomer de prijscontroles juist versoepeld.
Scholen in het basis- en voortgezet onderwijs bleven dicht. De
actie treft verder ook de industrie, de gezondheidszorg, de te
lecommunicatie, de transportsector en de energiebranche.
AFP/DPA/ANP
NANCY - Een dronken automobilist was zo onverstandig in
het Oost-Franse Nancy de weg te vragen aan een politieman.
Het nuchtere antwoord van de Franse justitie kwam gisteren-
vier maanden gevangenisstraf.
De 57-jarige automobilist was al 28 keer betrapt met te veel
drank op De rechtbank heeft hem een rijverbod opgelegd
voor een periode van vijfjaar Die gaat in als hij zijn gevange
nisstraf heeft uitgezeten.DP.4
VATICAANSTAD - Paus Johannes Paulus II meldt zich mor
genavond in de Gemelli-kliniek in Rome waar hij in de loop
van de volgende week zal worden geopereerd aan zijn blinde
darm.
Alle afspraken van de paus zijn vanaf maandag afgezegd en
een afdeling op de negende verdieping van het ziekenhuis is
geheel voor hem gereserveerd.
De 76-jarige kerkvorst is sinds december drie keer getroffen
door wat het Vaticaan omschrijft als een ingewandsaandoe
ning. AP
OOSTENDE - Door een staking van het cateringpersoneel is
sinds gistermiddag de veerbootdienst van Oostende naar het
Britse Ramsgate gestaakt. De actie, gericht tegen dreigende
ontslagen door reorganisatie, duurt tot en met morgenavond.
Reizigers zullen moeten uitwijken naar Duinkerken. De ex
ploitant van de lijn, de Regie voor Maritiem Transport (RMT),
zal zorgen voor vervoer naar de Noord-Franse havenstad.
RMT werkt op de lijn Oostende - Ramsgate nu samen met de
Britse rederij Sally Lines. De Belgische regering, eigenaar
van de RMT, wil eventueel met een andere partner in zee gaan
om een eind te maken aan de verliezen. ANP
ANKARA - Gedetineerden van diverse gevangenissen in Tur
kije zijn in hongerstaking uit protest tegen de omstandighe
den waaronderzij worden vastgehouden In de plaatsen Ko-
nya, Nevsehir en Kaysen vasten in totaal 500 van terrorisme
verdachte gevangenen, in Erzurum en Malatya meer dan 100,
Bursa bijna 200 en in Cannakkale 100.
De actie was voorafgegaan door een waarschuwingsstaking
van drie dagen door 2000 tot 3000 gevangenen door heel Tur
kije. Velen zetten het protest voort voor onbepaalde tijd nadat
een decreet in werking was getreden dat gevangenen verbood
woordvoerders hebben, contact tussen cellenblokken onmo
gelijk maakte en gezamenlijk contact van mannelijke en
vrouwelijke geïnterneerden met familie verbood. DPA/AFP
Een moslim verlaat omringd door veiligheidsagenten de vrijdaggebeden op de Tempelberg.
foto Jim Hollander/RTR
van onze redactie buitenland
MOSKOU - De Russische presi
dent Boris Jeltsin heeft zes ge
neraals ontslagen die zich ver
zetten tegen de inkrimping van
het leger. De Defensieraad, die
gisteren bijeen kwam, is wel ak
koord met de inkrimping ge
gaan.
van onze redactie buitenland
LUIK - Marie-Hélène Joriet, de
vriendin van de vijfjaar geleden
vermoorde Belgische ex-vice-
premier André Cools, heeft één
van de twee huurmoordenaars
die Cools in 1991 neerschoten
herkend. Dat heeft een woord
voerder van Justitie in Luik gis
teren meegedeeld. De foto's van
de verdachten zijn haar donder
dag op een geheime plaats voor
gelegd.
Woensdag werd bekend dat in
Tunesië twee huurmoordenaars
zijn aangehouden, die worden
verdacht van de aanslag op
Cools en zijn vriendin. De vroe-
(Advertentie)
SCHOONMAAKBEDRIJF
BLEIJENBERG B V.
voor
totaal
schoonmaak
onderhoud
gecertificeerd volgens
de NEN-ISO 9002
van onze redactie economie
WILLEMSTAD - Het gaat
slecht met de economie van de
Nederlandse Antillen. De Cen
trale Bank heeft vrijdag een
sterke afname geconstateerd
van het reële nationale inko
men. Dat is in het eerste kwar
taal gedaald met meer dan 7
procent.
Vrijwel alle belangrijke secto
ren van de economie, zoals toe
risme, handels- en transportac
tiviteiten en de internationale
dienstverlening boekten ach
teruitgang. De exporten ver
minderden, evenals de koop
kracht. Als gevolg van gestegen
importen staan de deviezenre
serves onder nog grotere druk.
De sterk gestegen waarde van
de invoer wordt vooral toege
schreven aan de wederopbouw-
activiteiten op St. Maarten.
MONACO - Het hof van beroep
van Monaco heeft gisteren offi
cieel de echtscheiding uitge
sproken van prinses Stéphanie
en Daniel Dueruet. Dat heeft de
advocaat van de prinses, Thier
ry Lacoste. meegedeeld.
Stéphanie had het besluit tot
echtscheiding genomen nadat
intieme foto's waren gepubli
ceerd van haar man in gezel
schap van een Belgische strip-
tease-danseres. Stéphanie en
Dueruet zijn bijna één jaar ge
trouwd geweest. AFP/DPA
Minister van Defensie Igor
Rodjonov heeft bij zijn benoe
ming in juli opdracht gekregen
het leger drastisch in te krimpen
en te moderniseren. De regering
wil dat het aantal personeelsle
den van het leger in hoog tempo
met 300.000 wordt terugge
bracht tot 1,2 miljoen. Bij de be
noeming van Rodjonov werd
gere partner van de minister kon
de tweede verdachte echter niet
herkennen, omdat zij bij de
moordaanslag zelf ook zwaar
gewond raakte.
De twee verdachten zullen ove
rigens niet worden uitgeleverd.
Tussen België en Tunesië be
staat geen uitleveringsverdrag.
Wel bezoeken Tunesische auto
riteiten België om gegevens te
ontvangen over de moordzaak.
Omgekeerd bezoekt een Belgi
sche commissie van gerechtelij
ke experts het Afrikaanse land
om de twee arrestanten te on
dervragen.
Volgens de Procureur van Justi
tie in Tunis was het tweetal ver
teld dat ze in Luik een drugs
handelaar uit de weg moesten
ruimen. In tegenstelling tot eer
dere berichten ontvingen de da
ders niet ieder 750.000 frank,
maar gezamenlijk slechts
200.000 frank (ruim elfduizend
gulden) voor de aanslag in okto
ber 1991.
Justitie gaat niet in op een mo
gelijke link met een wapen
smokkel. waarop diverse Belgi
sche media vrijdag speculeer
den. Daarbij zouden ook islami
tische fundamentalisten zijn
betrokken. Voor de moord op
Cools zitten naast de Tunesiërs
in België nog eens zes verdach
ten vast, onder wie de socialisti
sche ex-minister van pensioen
zaken Alain Van der biest. Justi
tie verdenkt hem er nog steeds
van de uiteindelijke opdracht
voor de moord te hebben gege
ven. RTR
Door de vernielingen die de or
kaan Luis er in september vorig
jaar aanrichtte, moet veel mate
riaal uit het buitenland komen.
..Het beeld is inderdaad som
ber", zegt Johan Lieuw, de di
recteur van de Vereniging Cura-
gaos Bedrijfsleven. Hij wijst
erop dat de informatie van de
Centrale Bank alleen het eerste
kwartaal betreft. „Daarna is de
omzetbelasting ingevoerd. Het
kan daarom niet anders: De si
tuatie moet intussen zijn verer-
gerd."
Lieuw wijst erop dat externe
factoren de al sombere situatie
verder hebben doen verergeren.
„De stijging van de olieprijzen
op de internationale markt, bij
voorbeeld, zullen ook op de An
tillen leiden tot een kettingreac
tie, die de inflatie verder zal
aanwakkeren."
De Vereniging Curagaos Be
drijfsleven blijft erop hameren
dat de overheid de oorzaak van
haar financiële problemen moet
aanvatten. „De bedrijven en de
burger moeten bijdragen aan de
instandhouding van een te
zwaar en te duur overheidsap
paraat. De regering durft daar
nog niet het mes in te zetten, het
blijft bij een paar ineffectieve,
kleine ingrepen."
Ook een commissie onder lei
ding van oud-minister N. Kroes
komt tot de conclusie dat „geen
duidelijke economische koers"
is uitgezet. „Het gaat niet goed
met Curagao. U moet eindelijk
gaan beseffen dat U niet op een
eiland zit, doe mee met de rest
van de wereld", luidt het advies
van de commissie Kroes, die de
Curagaose overheid heeft gead
viseerd bij het uitbreiden van de
havenactiviteiten. ANP
ook de Defensieraad ingesteld,
die bestaat uit hoge regerings
functionarissen en die bedoeld
is om zich met de legerhervor-
ming bezig te houden Jeltsin
ontsloeg, na de afgelopen week
twee keer met Rodjonov te heb
ben overlegd, de bevelhebbers
van de luchtlandingsdivisie en
de ruimtedefensie, de eerste on
derbevelhebber van de generale
staf en drie afdelingshoofden
van het ministerie
Jeltsin heeft al eerder hoge le
gerofficieren ontslagen die zich
verzetten tegen hervormingen
of zich schuldig hadden ge
maakt aan corruptie. Zijn vei
ligheidsadviseur Aleksandr Le-
bed waarschuwde onlangs dat
er een crisissituatie dreigt in het
gedemoraliseerde leger. Het le
ger is zwaar getroffen door de
economische crisis die in Rus
land heerst. Salarissen worden
al maanden niet meer uitbe
taald en de huisvesting van mi
litairen is belabberd. Jeltsin wil
de gehate dienstplicht afschaf
fen en een veel kleiner, beter uit
gerust en gemotiveerd beroeps
leger vormen. In het jaar 2000
moet het zover zijn.
Kwaliteit
Minister Rodjonov omschrijft
zijn bezuinigingsprogramma
als „een inkrimping van het le
ger, maar tegelijkertijd een
groei van de kwaliteit ervan".
Het programma levert niet al
leen een bezuiniging op. In eer
ste instantie kost het juist mil
jarden.
Premier Viktor Tsjernomyrdin,
die voorzitter was bij de zitting
van de Defensieraad, is het met
de plannen eens. Hij vindt dat
Rusland zich het enorme leger
niet kan veroorloven. Volgens
hem moet het leger aangepast
worden aan „de reeele militaire
en politieke situatie en de eco
nomische mogelijkheden van
het land", zo zei hij gisteren.
De positie van het Russische le
ger is ook onder druk komen te
staan door de serie nederlagen
die in Tsjetsjenië zijn geleden.
Ook naar aanleiding hiervan
klinkt de roep om stroomlijning
van de strijdkrachten. AP
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - In Israël en de
Palestijnse gebieden was de si
tuatie gisteren, aan de voor
avondvan de onderhandelingen
over de vredesakkoorden in
Eretz, gespannen maar rustig.
In verrassend nauwe samen
werking hebben de Israëli's en
de Palestijnen verhinderd dat
de onrust in de Palestijnse ge
bieden en Oost-Jeruzalem weer
zou oplaaien.
De militante Hamas had de Pa
lestijnse bevolking opgeroepen
tot geweld na het vrijdaggebed,
van onze redactie buitenland
maar dat bleef zonder gevolgen.
Wel gooiden Palestijnse jonge
ren met stenen, maar dat liep
niet uit de hand. De Israëlische
politie ontruimde het plein voor
de Klaagmuur en de Palestijnse
religieuze functionarissen
dwongen de stenengooiers op te
houden.
In de stad Hebron zagen Pales
tijnse politiemannen toe op na
leving van het door Israël inge
stelde uitgaansverbod, zo wordt
uit Palestijnse bron gemeld. Het
Israëlische leger deelde mee dat
het met de Palestijnse politie
was overeengekomen bufferzo
nes in te stellen rond de Israëli
sche posten in de Gazastrook.
Deze veiligheidsgebieden met
een diepte van ongeveer drie
honderd meter zijn verboden
voor Palestijnse demonstran
ten. Op de Westelijke Jordaan-
oever zouden soortgelijke maat
regelen worden genomen.
Volgens Israëlische kranten,
Maariv en Jediot Achronoth.
zijn Palestijnse politietroepen
uit vrees voor een Israëlische in
vasie bezig de steden in de auto
nome gebieden te versterken
door de aanleg van tankgrach
ten.
Verwacht wordt dat Israël bij de
onderhandelingen in Eretz zal
DJEDDAH - Ongeveer 3.500
personen in de Saudische ha
venstad Djeddah zijn in zieken
huizen opgenomen met oog
bloedingen, heeft de krant Arab
News gisteren bericht. De bloe
dingen worden veroorzaakt
door een uiterst besmettelijk vi
rus.
De patiënten hebben last van
rode ogen, hevige pijn en bloe
dingen. Het virus wordt overge
bracht door de wind en door
aanrakingen.
Daarom is de patiënten ver
zocht geen fysiek contact te
hebben met anderen. De ziekte
heeft een incubatietijd van een
week tot tien dagen. AP
pleiten voor het instellen van
bufferzones tussen de Palestijn
se autonome gebieden en de re
gio's die nog onder Israëlisch be
stuur staan. In het bijzonder in
Hebron zou zo'n zone moeten
komen.
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Warren
Christopher reist dit weekeinde
naar het Midden-Oosten Hij
woont de besprekingen in Eretz
niet bij. maar heeft morgen in
Jeruzalem een ontmoeiing met
de Israëlische premier Netanya
hu. Daarna treft hij de Pales
tijnse president Arafat in Gaza.
AFP/RTR/EFE
zaterdag 5 oktober 1996
van onze redactie economie
KAAPSTAD - Veel concrete re
sultaten zijn er niet, maar mi
nister Wijers van Economische
Zaken en voorzitter Blankert
van het VNO-NCW hebben hun
handelsmissie naar Zuid-Afri-
ka afgesloten met vooral hoop
en vertrouwen in de koffer. De
reis was ook bedoeld als een ori
ëntatie.
Wijers zag zijn eerder uitge
sproken vertrouwen in toekom
stig leiderschap, na het terug
treden van Mandela, helemaal
bevestigd „Er is hier leider
schap van een kwaliteit, een
emotie en een betrokkenheid,
waar we in Europa soms een
puntje aan kunnen zuigen."
Wijers zei een gevoel te hebben
gekregen van „hier gebeurt iets
buitengewoon belangrijks en
daar wil ik aan meedoen. We
zijn als nuchtere Nederlanders
gekomen, maar hebben de emo-
van onze redactie buitenland
NEW YORK -Het dunner wor
den van de ozonlaag voltrekt
zich momenteel in een nog snel
ler tempo dan voorheen. De laag
is boven een groot deel van de
Zuidpool ai vrijwel verdwenen,
heeft de Wereldmeteorologische
Organisatie (WMO) van de Ver
enigde Naties vrijdag gezegd.
Woordvoerster Eirah Dale-Go-
re van het WMO zei dat er „een
mogelijk nieuw record" was ge
boekt. Het ozongat boven de
Zuidpool werd in 1980 voor het
eerst gesignaleerd. Sindsdien
komt het ieder jaar in september
en oktober terug. Het vorig jaar
pas in oktober gemeten laagste
ozonniveau werd nu in septem-
tie gekregen: het is belangrijk en
het gaat hier de goede kant op.
We willen een bijdrage leveren.
Zowel de macro- en micro- eco
nomische strategie is helder,
eenduidig en met een vrij breed
draagvlak. We zijn door nie
mand benaderd die een poging
deed om te vertellen dat het
eventueel anders zou moeten."
Wijers heeft een positievere in
druk gekregen dan minister Van
Mierlo van Buitenlandse Zaken,
maar „dat komt misschien om
dat ik pnmair de economische
invalshoek kies".
Blankert heeft Zuid-Afrika op
een aantal punten afgetast. Een
van die punten was de misdaad:
De ontwikkeling van de produc
tiviteit vervult hem verder met
zorg, maar „er zijn ook goede
dingen. Mercedes bij voorbeeld
maakt hier 45.000 auto's per
jaar" Waar het investeringen
betreft, laat Zuid-Afrika een
groeicijfer zien. ANP
beral bereikt, zei het WMO. Het
nog koude weer en de lentezon
boven het zuidelijk halfrond
dragen bij aan het dunner wor
den van de ozonlaag De hoofd
oorzaak van het verdwijnen van
de ozonlaag is de uitstoot van
gassen als chloorfluorkoolstof-
fen (CFK's), die nog steeds veel
in spuitbussen en koelkasten
worden gebruikt.
Het gat in de ozonlaag heeft zich
de afgelopen vier jaar ieder jaar
verdubbeld en beslaat nu zo'n
20 miljoen vierkante kilometer,
ongeveer twee maal de opper
vlakte van Europa.
De ozonlaag beschermt de
natuur tegen ultraviolette stra
ling, die bij de mens verschillen
de kankervormen kan veroorza
ken. AP
24-uurs meldkamer-s
("ÊT O R
beveiliging
Technisch Beveiligingsbedrijf NEDERLAND
Inbraak Toegangscontrole Winkeldiefstal Technisch alarm
Brand T.V.-bewaking •Overval •Terreinbeveiliging
0113-213720
LEWESTRAAT 43
GOES/KLOETINGE
van onze correspondent
Hans Geleijnse
LONDEN - De Britse koningin Elizabeth
wist al voor het huwelijk van Charles en
Diana dat haar zoon een reeds gehuwde
minnares had, Camilla Parker Bowles. Een
hoffunctionaris had haar ingelicht. De ko
ningin hoopte echter dat Charles, inziende
dat de relatie met Camilla uitzichtloos was,
voor een huwelijk met Diana zou kiezen.
Dit wordt onthuld in een als gezaghebbend
beschouwde nieuwe biografie van koningin
Elizabeth, geschreven door dr. Ben Pimlott,
hoogleraar aan de universiteit van Londen-
.Volgens Pimlott werkte Elizabeth eraan
mee dat Diana en Charles in een 'verstands
huwelijk' werden gedreven, dat aan de bui
tenwereld werd verkocht als een liefdes
sprookje. Later toonde zij minachting over
Diana's 'onbetrouwbaarheid' en reageerde
laatdunkend op Diana's 'vraatzucht', een
van de ziekteverschijnselen van Diana als
gevolg van de huwelijksproblemen met
Charles.
Een vriend van Charles vertelde Pimlott dat
Diana tijdens het geruzie over de scheiding
gedreigd had Charles te zullen vernietigen.
„Jij wordt nooit koning", zou ze hebben ge
roepen. Daarop volgde in november vorig
jaar het geruchtmakende BBC-interview
met Diana, waarin zij suggereerde dat
Charles niet geschikt was voor het koning
schap en impliceerde dat haar oudste zoon
William een betere kandidaat was om in de
toekomst de kroon van Elizabeth over te ne
men.
Na dit televisie-optreden nam Elizabeth
contact op met premier Major en de aarts
bisschop van Canterbury, aldus Pimlott.
Vervolgens schreef zij de brief aan Charles
en Diana waarin in werd aangedrongen op
een snelle scheiding.
Pimlott portretteert Elizabeth als een zeer
gereserveerde vrouw met een sterke eigen
mening, die ze echter naar buiten toe nooit
direct ventileert. Haar wekelijkse ontmoe
tingen met de premier waren vooral tijdens
de periode-Thatcher vol onderhuidse span
ning. Thatcher heeft ze ooit 'tijdverspilling'
genoemd. GPD
Advertentie.
Uiitiuەfonrtker J, Instrumentmaker
Damptëffi 7
Middelburg, 0118-636635
Al 10 jaar service en kwaliteit
