Dwang fusie vismijnen moeilijk Zeeuwse Komedie speelt Kras in Der Traum der Wirklichkeit De bronzen kunst van Morou PZC Gents Kluizendok gaat kanaal over zeeland zaterdag 5 oktober 1996 16 Bejaarde (81) beroofd Inval levert 25 kilo softdrugs op Winkeldief snel aangehouden Boete voor uitkeringsfraude Laatste strafzittingen op Markt Bejaarde vrouw betrapt dieven Adjunct-secretaris produktschap: Ook belangen gemeenten spelen mee kunst geslaagden Nieuwe Muziek VLIS3INGEN - Een 81 -jarige Vlissinger is vrijdagochtend int zijn woonplaats met geweld beroofd van zijn portemonnee. Omstreeks 11.30 uur liep de bejaarde op het Westerzichtpad In het tunneltje werd hij van achteren beet gepakt en tegen de grond gewerkt. De aanvaller eiste zijn portemonnee op en verdween. Het slachtoffer liep enkele schaafwonden in het gezicht op. In de geldbuidel zat slechts een geringe hoeveelheid geld. De man kon de politie een signalement geven van de overvallen Het was een man van ongeveer twintig jaar met een getinte huidskleur. Hij was 1.80 meterlang en droeg een donkere jack. De dader was op een zwarte damesfiets. NIEUW- EN SINT-JOOSLAND - De politie heeft vorige week bij een inval in een restaurant in Nieuw- en Sint-Joosland plusminus vijfentwintig kilo softdrugs in beslag genomen. De eigenaar, die gisteren vertelde niks met drugsverkoop te ma ken te hebben, is gearresteerdHij is na drie dagen vrij gelaten, De politie die de inval eerst had verzwegen, wilde vrijdag nog niets zeggen over de actie in Nieuwland en waarom de inval heeft plaatsgevonden. Dat zou het onderzoek kunnen versto ren. Volgens de eigenaar van het restaurant is hij 'heel aardig' behandeld door de politie. De softdrugs die in beslag zijn genomen, waren naar zijn ei-j gen zeggen van een kennis. „Hij vroeg mij of hij zijn spullenl even bij mij kon bewaren. Ik woon tien a elf jaar in Neder-j land", voegde hij toe. ,,Ik heb in die tijd nooit problemen ge-j had met de politie." CADZAND-BAD - Een 22-jarige Terneuzenaar is in de nacht van donderdag op vrijdag aangehouden, nadat hij geldladen had gestolen uit een winkel aan Boulevard de Wielingen in Cadzand-Bad. De man werd kort na de inbraak opgepakt in de Leeuwenrikkenlaan in Cadzand-Bad. TERNEUZEN - De Terneuzense politierechter mr. C. Kool heeft een 46-jarige man uit de Scheldstad veroordeeld voor het plegen van uitkeringsfraude tot een boete van 7 5 0 gulden, De verdachte had in de periode tussen 5 augustus en 2 decem ber '91 aan het GAK inkomsten uit arbeid verzwegen, terwijl hij een wao-uitkering genoot. Tijdens die periode werkte hij vooreen uitzendbureau. Het GAK werd voor 6.300 gulden be nadeeld. TERNEUZEN - Deze maand worden op de Markt van Ter-j neuzen de laatste strafzittingen in het gebouw van het Kan-] tongerecht gehouden. In november zijn er helemaal geen zit-j tingen van de kantonrechter. Deze zijn verdeeld over del maanden oktober en december. Zeeuws-Vlamingen en Bel-J gen moeten volgende maand voor strafzaken van de politie-1 rechter naar Middelburg. Halverwege november verhuist het personeel van het kantongerecht naar het nieuwe onderko-| men in het stadskantoor. OOST-SOUBURG - Een 74-jarige inwoonster van Oost-Sou-| burg heeft vrijdagochtend om 10.15 uur twee dieven op heter daad betrapt bij een inbraakpoging in haar woning aan de Spoorstraat. Terwijl de vrouw in de woonkamer was probeer den het tweetal de achterdeur te forceren. Toen ze ontdekte dat er iemand in huis was namen ze de benen. van onze verslaggever Ernstjan Rozendaal VLISSINGEN - In mei expo seerde kunstenares Eveline van Duyl uit Middelburg in het Duitse Siegen haar installatie Der Traum der Wirklichkeit, een zeventien meter lang kunst werk dat bestond uit transpa rante golfplaten en gekleurd glas. Leden van de toneelgroep De Zeeuwse Komedie zagen een foto van de installatie in de krant en wisten meteen: 'Dit zou een perfect decor zijn voor het toneelstuk Kras van Judith Herzberg.' Er werd contact ge legd met Van Duyl en haar part ner Peter Terhorst. In het Vest zaktheater in Vlissingen is vanavond, zaterdag, voor het eerst te zien hoe de Zeeuwse Ko medie speelt in een door hen ge creëerd transparant doolhof. De problematische relatie tus sen droom en werkelijkheid is een belangrijk thema in het stuk van Herzberg. Ina, een oude, ge scheiden vrouw, beweert dat er regelmatig bij haar wordt inge broken. Zij verandert de sloten van het huis en roept haar kin deren bij elkaar. Die twijfelen. Heeft Ina de inbraken verzon nen om aandacht te trekken, of bestaat de inbreker echt? ..We hebben heel lang over het decor zitten dubben", zegt Jo- sien de Graaf, die Kras voor De Zeeuwse Komedie regisseerde. „Het luistert heel nauw. Ik wilde geen huiskamer hebben maar iets dat staat voor de verwarring in het hoofd van die vrouw. Toen we die foto van het kunstwerk in de krant zagen, vielen ons me teen de verbindingen met het stuk op. Het is een spannende installatie. Je ziet een heleboel en je weet tegelijkertijd niet wat je ziet." Lading „Wij wilden op het toneel ook meerdere ruimtes suggereren en daarvoor leent dit decor zich goed. Er zit iets achter. Je kunt er letterlijk alle kanten mee op. In de stukken van Herzberg steekt ook bijna overal iets ach ter. Schijnbaar achteloos ge plaatste opmerkingen hebben vaak een zware lading." Van Duyl twijfelde aanvanke lijk. „Ik dacht: wat haal ik me op mijn nek? Peter en ik zijn het stuk gaan lezen en bij een repe titie gaan kijken en toen zagen we het zitten." Terhorst: „Het is een mooie combinatie. De in houd van het stuk en het kunst werk sluiten goed op elkaar aan. Tot aan de titel toe: Der Traum der Wirklichkeit." Van Duyl en Terhorst omschrijven het decor dat uiteindelijk is ontstaan - met hulp van vormgever Bob Goedhart van De Zeeuwse Ko medie - als een transparant doolhof. Volgens Terhorst is het maken van een decor vergelijkbaar met het maken van een kunstwerk. „In allebei de gevallen zet je iets in de werkelijkheid. Het inrich ten van een tentoonstelling ver gelijk ik vaak met een toneel stuk. Je zet stukken neer die iets moeten doen." Toch moet een decor altijd in dienst staan van het toneelstuk. De Graaf: „Het is niet de bedoeling dat mensen straks zeggen: Wat jammer dat er spelers voor dat kunstwerk staan.' Het decor is een middel dat je hebt om het stuk goed te laten functioneren. Niet alleen aan het decor, maar aan de totale vormgeving is vee) aandacht besteed. Met de be-l lichting zijn schaduwen gecre- eerd die de hersenspinsel van de i oude vrouw verbeelden. Als zijl sterft, zijn er geen schaduwen meer. Zelfs de kostumering ver telt iets over het karakter van de gespeelde figuren, bijvoorbeeld doordat een broek keurig in de vouw zit of juist vol vlekken. „In het stuk verstrijkt tijd", legt De Graaf uit. „Toch houdt iedereen dezelfde kleren aan. Daarmee I aangegeven dat de personages niet veranderen. Net als bij het decor is het allemaal net niet realistisch." „Er zitten zoveel lagen in het stuk, in alle opzichten, dat I maakt het niet gemakkelijk. De spelers moeten echt voor hon derd procent geconcentreerd' zijn. anders is het verhaal wegj en raakt de kijker het spoor bijs ter. Maar ja, dat is natuurlijk ook de magie van het toneelspe len." Kras door De Zeeuwse Komedie m hel Vestzaktheater in Vlissingen. te zien op 5 IS en 19 okt, 2,16 en 30 nov, 7dec, 1S, 21 25 jan, 7. 8, 15. 28 en 29 maart om 20 30 uur en op 3 nov en 1 dec om 15 uur van onze Haagse redactrice Lianne Sleufjes DEN HAAG - „Puur econo misch bekeken is het overhou den van een paar grote vismij nen beter. Maar bij het in stand houden van de afslagen spelen bij gemeenten ook belangen zo als het behoud van werkgele genheid en het toerisme. Het is dan moeilijk om te zeggen dat ze maar samen moeten", zegt ad junct-secretaris G. Pastoor van het Produktschap voor Vis. Er zijn te veel visafslagen maar geen enkele wil zichzelf ophef fen, aldus onderzoeker C. Roozemond in een advies aan minister J. van Aartsen van Vis serij Hij stelt de minister voor te saneren door de geprivatiseerde en de gemeentelijke visafslagen samen te voegen. Roozemond zegt niet aan te stu ren op één visafslag in Neder land. Hoeveel aanlandings plaatsen er nog moeten zijn na zijn voorgestelde sanering wil hij niet zeggen. „Dat heb ik ook bewust niet gedaan in het rap port. Ik laat de varianten over aan Van Aartsen. Maar duide lijk is dat er nu te veel visafsla gen zijnWat ik wel wil zeggen is dat sommige zo dicht bij elkaar liggen dat je je afvraagt waarom ze niet samenwerken." Daarbij doelt hij op Zeeland: daar liggen Jenny Buise-Rogiers uit Hulst is aan de katholieke universiteit Nijmegen geslaagd voor het doctoraal Engelse taal en letter kunde. Aan de universiteit van Amster dam is Maaike van Poelje uit Middelburg geslaagd voor haar doctoraal examen culturele stu dies aan de faculteit Letteren, vakgroep culturele studies. Zij kreeg de aantekening 'met ge noegen' Winanda de Vroe uit Goes is aan de Katholieke Universiteit Nij megen geslaagd voor het docto raal examen Nieuwste Geschie denis. Maartje de Beer uit Middelburg slaagde cum laude voor het doc toraal examen Italiaanse Taai en letterkunde aan de Universi teit van Amsterdam. drie van de zes gemeentelijke visafslagen die Nederland telt: Colijnsplaat, Vlissingen en Breskens. Ondergang Als er niets wordt gedaan, gaat een aantal vismijnen ten onder, aldus Roozemond. Hij stelt dat er dit jaar al ernstige gevolgen kunnen zijn voor exploitatie van de afslagen vanwege de quotering voor platvis. Pastoor van het Prouktschap voor Vis maakt daar de kantte kening bij dat er het eerste half jaar van 1996 wel minder vis is aangevoerd maar dat er hogere prijzen voor de vis worden gege ven. „De omzet is bijna gelijk aan vorig jaar." Eigenaar R. van de Gruiter van het enige visfileerbedrijf dat Zeeland telt, maakt het niet zo veel uit of er nu een of zes afsla gen zijn „Wij kopen nu ook al vis in heel Nederland en België. Maar het is natuurlijk wel zo dat hoe dichterbij de afslagen zijn, hoe minder transportkosten ik heb." Secretaris J. Buys van de Neder landse Zeevis Groothandels Vereniging stelt dat de visver- werkende bedrijven voordeel hebben bij minder afslagen. „Je kunt in een keer groter inkopen en hebt dus minder vrachtwa gens en minder commissionairs nodig. Hoe minder havens je moet aandoen, hoe beter het is voor de kwaliteit van je vis." Ander verhaal Buys, tevens secretaris van de Nederlandse diepvriesvis-in- dustrieën, stelt dat voor de han del een ander verhaal geldt. „Die zien liever spreiding. Als bedrijven een goede inkoper hebben in een haven, kunnen ze nu leuke koopjes hebben als ze goede contacten hebben. Dat verdwijnt als er één visafslag komt. Dan zit je met zijn allen in een grote zaal." Buys, ook nog bestuurslid van het Produktschap voor Vis, denkt dat er wel een paar vis mijnen van de kaart zullen moe ten „Dat is pijnlijk maar anders blijf je in een onderlinge con currentieslag." Visser J. Fenijn uit Breskens, be stuurslid van de Federatie van Visserijverenigingen, kent het advies van Roozemond nog niet. Hij wil er daarom nog niet op reageren. De haven van Gent gaat met de bouw van het Kluizendok het kanaal over. foto Charles Strijd van onze verslaggever Wout Bareman GENT - De haven van Gent is het Kanaal Gent-Terneuzen over gesprongen. Vrijdag ging op de westelijke kanaaloever de eerste paal de grond in voor het Kluizendok, een nieuwe in- steekhaven waarvoor nu een eerste - voorzichtige - aanzet is gegeven. Maar over pakweg acht jaar dient het nieuwe ha vengebied werk te bieden aan zo'n 2000 mensen en de goede renoverslag in de haven op te krikken met een kleine tien mil joen ton. De eerste fase van het Kluizen dok-project voorziet in de aan leg van een 1200 meter lange kade en een verbreding van het kanaal ter plaatse met 150 me ter tot 350 meter. In Gentse ha venkringen wordt het Kluizen dok beschouwd als 'een waardig concurrent' van de Axelse Vlak te, twintig kilometer noordelij ker gelegen. Sinds 1988 blijft de goederen trafiek in de Gentse haven ste ken tussen de 24 en 25 miljoen ton. Dat werd vooral geweten aan een chronisch gebrek aan 'nat' industrieterrein. Maar daarin komt nu verandering. Nauwelijks een maand geleden werd op de oostelijke kanaaloe ver het Mercatordok in gebruik genomen. De terreinen rond die insteekhaven zijn nu al voor honderd procent bezet. Nu moet het Kluizendok 'extra lucht' bieden. En daarnaast zijn er nog mogelijkheden tot uitbouw van het Rodenhuizedok op de oost oever." Maar daarna is de ruim te opgesoupeerd. Om - na alle renovatiewerken die de afgelo pen jaren al in de haven van Gent werden uitgevoerd - straks toch extra ruimte te creëren, wordt de ontwikkeling van het Kluizendok aangegrepen om de terreinen in het hele havenge bied te herschikken. De Gentse schepen van de haven Daniël Termont vrijdag: „We streven er bijvoorbeeld naar de meer vervuilende bedrijven meer in noordelijke richting te schuiven en de schone bedrijven aan de zuidzijde, dus meer rich ting stad, te houden." Dat daar mee nieuwe conflicten met Kanaalzone-gemeente en 'noorderbuur' Zelzate zullen ontstaan, ligt voor de hand.De Zelzatenaren stelden enkele da gen geleden tijdens een hoorzit ting nog woedend vast dat hun gemeente zo langzamerhand is uitgegroeid tot 'de vuilstort' van de hele Kanaalzone. De belangstelling voor het Klui zendok is groot, verzekerde Ter mont. Hij verwacht dat de uit gifte van de eerste 70 hectare industrieterrein, die door uit voering van de eerste fase van het project wordt ontsloten, geen enkel probleem zal zijn. Die eerste fase kost het Vlaams Gewest en de stad Gent (in een kostenverdeling van 60-40) zo'n 50 miljoen gulden. Het hele pro ject vergt een investering van minstens 280 miljoen gulden. De aanleg van het Kluizendok gaat gepaard met omvangrijke grondwerken. De komende ze ven jaar moet ongeveer 15 mil joen kuub grond worden verzet De weg langs het kanaal wordt omgebogen en krijgt een nieuwe aansluiting op de gewestweg N474 en ook de spoorlijn wordt omgeleid. Het executieoord Ertvelde-Rieme wordt ver plaatst en tenslotte moet ook de zwaar vervuilde stortplaats La Floridienne in het nieuwe ha vengebied worden gesaneerd. Er wordt niet direct gedacht aan afgraven van die stortplaats; in kapselen (in beton) heeft op dit moment de voorkeur. MIDDELBURG - Het Festival Nieuwe Muziek wordt vanavond (zater dag) in de Kloveniersdoe len in Middelburg ge opend met een optreden van de pianist Geoffrey Douglas Madge (20.30 uur). Aanvankelijk was - zoals in de culturele agenda in de PZC van woensdag viel te lezen - het Xenakis-en- semble deze dag gepro grammeerd, maar de hommage van dit gezel schap aan de Japanse componist Toru Takemit- su is verplaatst naar woensdag 9 oktober. Madge brengt vanavond onder meer een wereld première van de Ameri kaanse componist George Flynn. Later op de avond (22.30 uur) zijn de gitarist Jan Kuiper en de rapband Zombie Squad te beluis teren in de Kloveniers doelen. De Zeeuwse Komedie in Kras van Judith Herzberg. van onze verslaggever Frank Balkenende GOES - Bronsplastieken uit Burkina Faso zijn sinds vrijdag (4 oktober) te zien in de Grote Kerk in Goes. Het materiaal voor het 'Afrikaanse leven in brons' is afkom stig van de School van Morou, een acade mie voor bronsgieters die haar juweeltjes kan exporteren dankzij de vrijwilligers organisatie African Fine Art Rotterdam. De plastieken schetsen het leven van alle dag zoals een jager met konijn, een pap verkoopster en een vrouw die een schorpi oen doodt. Beelden met sterke vormen, prachtig lijnenspel en uitdrukkings kracht. Bronskunstenaar Derme Moudou Morou stichtte acht jaar terug een school, die zich toelegt op één bepaalde stijl en tech niek. Morou geeft les in de eeuwenoude verloren was-methode, de cire perdu. Een object wordt geboetseerd in bijenwas en vervolgens ingebed in klei. Als de klei droog is, verhit de kunstenaar het object zodat de smeltende was uit de vorm kan lopen. In de holling giet hij vervolgens vloeibaar brons. Na stolling slaat hij de kleimantel stuk en werkt hij het beeld ver der af. Uitzondering De school van Morou produceert ware kunstwerken en dat is in Afrika meer uit zondering dan regel. Wat normaliter als Afrikaanse kunst naar Europa komt. zijn meestal gebruiksvoorwerpen en maskers. Het kunstenaarscollectief leefde de eerste jaren in anonimiteit, maar dat veranderde toen Rotterdammer Jacques van der Sluis en een in Afrika levende kennis de school rijf jaar geleden bezocht. De vrijwilliger van Africa Fine Art Rotterdam, een club mensen die 'etnografica' verzamelt, was onder de indruk van de schoonheid van de plastieken en smeedde een exportplan. „Sindsdien verzorgen we exposities in Nederland. En ik moet zeggen dat de ver koop bijzonder goed loopt. De prijzen zijn redelijk, driehonderd gulden voor een klein beeld tot duizend, vijftienhonderd gulden voor een groot plastiek. Maar dat is dan ook 1.20 tot 1.70 meter hoog." African Fine Art Rotterdam fungeert nu nog als verkooporganisatie, maar met de Europese opbrengsten moet Morou in de toekomst op eigen benen kunnen staan. Het gaat de kunstenaarsschool, die zich heeft ontwikkeld tot een leefgemeen schap. zozeer voor de wind dat binnen kort een dorpshuis kan worden gebouwd. De vrijwilligersorganisatie schiet met de verkoop financieel niets op, sterker nog, steekt er alleen maar tijd in. Van der Sluis doet het graag: „Zowel het christendom en de islam hebben bewust en onbewust veel van de Afrikaanse cultuur vernie tigd. Ik denk dat het continent, en in dit geval Bui-kina Faso, een beetje steun ver dient." Eeuwenoud Bronsgieten is al eeuwenlang een kunst in Afrika. Karavanen transporteerden het metaal van het Middellandse Zee-gebied naar het westen van Afrika. Het was aan rijkere volken zoals de Ashanti (Ghana), Fon (Bemn) en Yoruba (Nigeria) voorbe houden van brons sier- en gebruiksvoor werpen te maken. Zo ontstond de paleis kunst, gericht op creativiteit en het Bronzen kunst van de school van Derme Moudou Morou. fotografie Willem Mieras esthetisch genoegen dat het aan- en be schouwen van kunst schenkt. Bij andere, minder gefortuneerde stammen, beperkte het bronsgebruik zich tot de fabricage van voorwerpen voor alledag, zoals stijgbeu gels, haarspelden, drinkhoorns en sche den voor zwaarden en messen. De Yoruba-maatschappij (Nigeria) nam een bijzondere plaats in. Het Ogboni- genootschap, de koepel van de gezagshië- rarchie in de Yoruba, benutte bronzen staven, zwaarden en bellen voor machts rituelen. Brons bleek meer in zwang dat goud, dat spaarzaam en slechts door en kele stammen werd verwerkt. Zilver was in deze contreien opmerkelijk afwezig. Tegenwoordig geldt brons niet meer als een kostbaar metaal. De Mossi's, de groot ste stam in Burkina Faso waartoe ook de School van Morou behoort, zetten de oude paleiskunst in feite voort. Zoals vroeger de rijkdom van het hof werd uitgebeeld, zo vereeuwigen zij nu het dagelijks leven. Herkenbare kunst, waarbij de langgerek te lijven opvallen. „Maar", weet Van dei- Sluis, „dat is niet typisch voor Morou. Het is een oorspronkelijke vorm uit Afrika." De overzichtstentoonstelling 'Hel Afrikaanse leven in bronsis tot en met zondag 13 oktober te zien m de Gro te Kerk m Goes Van maandag tot zaterdag zijn de deu ren van 12 tot 17 uur en op zondag van 13 tot 17 uur open. Tijdens koopavond op donderdag kunnen be zoekers er van 19 tot 22 uur terecht sn fci i fotoLaLinea or

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1996 | | pagina 16