pzc
VertelLiz laatje in de tijd reizen
Eerlijke rechtsgang staat voorop
i
Officier van justitie
verwerpt beroep
op zelfverdediging
i9sr
zeeland
13
I6?U\LIJaizm
ffi r" B i~~bap
Actie tegen gevaar slik de op weg
Stichting Zierikzee koopt klipper
Schouwse ondernemers verenigd
Kleurrijk Terneuzen afgelast
Treinen Zeeuwse lijn vertraagd
zaterdag 14 september 1996
EID
DUW-
g van
van onze verslaggeefster
Mieke van der Jagt
HEINKENSZAND - Het decor staat
er al: Franse lelies, de Dame met de
Eenhoorn, allemaal bedoeld om het
publiek los te maken van de tijd. Liz
Ribbens maakt ook haar kostuums
met dat idee in haar achterhoofd.
„Het zijn geen exacte kopieën van
Middeleeuwse gewaden maar wel is
meteen duidelijk dat het uit een ande
re tijd komt. Welke tijd, dat laat ik
graag in het midden. Het gaat om de
verhalen en die hebben niks te maken
met de beslommeringen van vandaag.
Of misschien juist wel, voor sommi
gen. Laten we het erop houden dat ik
een tijdloos programma wil brengen.
De gebeurtenissen waarover ik vertel,
staan niet in de officiële geschiedenis,
ze hebben geen data, geen tastbare be
wijzen of relikwieën. Het zijn verha
len, niet meer en zeker niet minder."
VertelLiz, heet Liz Ribbens sinds het
begin van dit jaar, sinds ze een oude
hobby, verhalen vertellen, opnieuw
ontdekte. ,,Met Kerst vorig jaar werd
ik gevraagd een verhaal te vertellen
voor de Unie Van Vrijwilligers. Dat
ging fantastisch, het publiek enthou
siast, ikzelf helemaal geestdriftig; ik
dacht 'verrek, ik kan het nog'. Sinds
dien heb ik mijn draai gevonden. Een
eerste repertoire was in nog geen
maand klaar en de groei zat er al me
teen in. Nu ga ik overal waar ze me
willen horen verhalen vertellen.
Sprookjes, sagen, mythes, fabels; het
is gewoon een soort toveren. Van mijn
publiek vraag ik alleen de bereidheid
betoverd te raken."'
Haar verhalen maakt ze niet zelf. Ze
graaft ze als het ware op uit het collec
tieve onderbewustzijn van de mens
heid. „Er zijn zoveel mooie verhalen
in alle culturen. Kabouters, elfen,
trollen, ridders, rovers, maagden en
monsters figureren erin of spelen de
hoof rollen. Zo kan ik ze niet verzinnen
en dat doe ik dus ook niet. Ik kan ze
wel interpreteren en uitwerken. Met je
stem, met de woorden die je kiest, je
mimiek en het vertelritme, kun je ac
centen leggen die juist de magie op
roepen. Soms ontdek ik, al vertellen
de, zelf nog nieuwe dingen in verhalen
die ik door en doör ken. Het is ook
prettig om te weten dat er in de litera
tuur nog een enorme schat aan verha
len verborgen ligt. Ik heb vreselijk
veel verhalen gelezen, want het boeit
meal sinds ik een klein kind was, maar
het meeste van wat er is ken ik nog
niet. Het is een plezierig idee dat mij
nog voor jaren verrassingen te wach
ten staan en mijn publiek ook."
Het publiek kan voor VertelLiz van al
les zijn. Kinderpartijtjes, verjaarda-
VertelLiz verhaalt van een andere werkelijkheid.
gen van volwassenen, personeelsfees-
tjes, soosavonden; het maakt haar
echt niet veel uit.,Het leukst is een ge
mêleerd publiek: de jongste een jaar
en de oudste tegen de tachtig. Ieder-
een haalt er toch uit wat voor hem of
haarbelangi'ijk is. En al zijn we in Ne
derland niet meer zo gewend aan de
vertelkunst, mensen blijken altijd be
reid om geamuseerd te worden. Ik heb
nog maar zelden desinteresse bij het
publiek meegemaakt. De meeste men
sen luisteren ademloos, zelfs kleintjes
die er niets van begrijpen zitten stille-
tj es te luisteren. Dat komt door die bij -
zondere sfeer van aandacht die onwil
lekeurig optreedt als iemand vertelt.
Zonder publiek zou ik het ook niet
kunnen. Wat ik vertel moet ik weer
spiegeld zien in de oogbollen van de
mensen. Als ik paarden door de lucht
laat rennen, wil ik het publiek ze zien
nakijken."
In de loop van nog geen jaar bleek de
formule die Liz hanteert, enorm aan te
slaan. Schatte ze in januari het aantal
voordrachten nog voorzichtigjes op
26 per jaar, daar is ze nu al dik over
heen. „Uit Brabant, Zuid-Holland en
natuurlijk uit Zeeland, overal komen
opdrachten vandaan. Ér zijn scholen
bij, bejaardentehuizen, theaterpro
grammeurs, kennelijk is er behoefte
aan verhalenvertellers. Volgens mij
heeft het bedroevende aanbod op de
televisie er alles mee te maken. Bij de
televisie kun j e gerust je eigen fantasie
in de kast laten, want alles wordt voor
je ingevuld. Dat is het aardige van het
verhaal. Je mag zelf weten hoe angst
aanjagend die heks is, of hoe lieflijk
die fee. Als je bang bent uitgevallen,
maak je het wat minder eng."
Avontuur
Gesterkt door de vele opdrachten en
de enthousiaste reacties van haar pu
bliek, begint Liz Ribbens in oktober
aan een nieuw avontuur. Met een ei
gen programma in De Steen in Goes
brengt ze maandelijks, verdeeld over
zes avonden, haar hele repertoire.
,,Het wordt een thematische aanpak.
Op 25 oktober begin ik met een pro
gramma dat 'Op vleugels gedragen'
heet. Het gaat over vogels en andere
gevleugelde wezens. Daarna komen
foto PieterHonhoff
engelen en heiligen, stille nacht, hart-
edieven en zielepijn, klokken en tijd
en rozengeur en maneschijn aan de
beurt." Samen met een bevriende
kunstenares wil Liz de ruimte van De
Steen, een zaaltje met vijftig stoelen
aan de Beestenmarkt in Goes, om
toveren tot een plaats waar sprookjes
kunnen gedijen. „Behalve het decor
kan ook een tentoonstelling bij dragen
aan de sfeer. Als mensen kunnen kij
ken naar een beeldje of iets anders op
de tafel, hebben ze iets om hun ogen op
te laten rusten. Het leukst is het als ze
mij aankijken, maar voor veel volwas
senen is dat nog moeilijk. Kinderen
kunnen dat nog, die kijken me van het
begin tot het einde aan, maar volwas
senen hebben dat verleerd. Dat weet
ik en ik hou er rekening mee. Ik wil dat
mensen zich bij mijn vertellingen op
hun gemak voelen, zich verliezen in
een andere werkelijkheid. Alle obsta
kels verdwijnen dan vanzelf."
Advocaat van de duivel; iedereen heeft recht op verdediging
van onze verslaggever
A. J. Snel
MIDDELBURG -Alle weerzin
en walging nemen niet weg dat
Dutroux, hoofdverdachte in de
zedenzaak die België en ook Ne
derland verbijstert, juridische
verdediging moet hebben. Het is
niet eenvoudig geweest een ad
vocaat te vinden die de taak op
zich wil nemen. De man die de
zaak toegeschoven kreeg, zal in
staat moeten zijn de volkswoede
langs zich af te laten glijden en
zijn professionaliteit boven zijn
afkeer te stellen.
Kan een advocaat met een be
roep op persoonlijke gevoelens
een cliënt weigeren? Twee Mid
delburgse juristen, twee stand
punten.
Oficier van justitie mr. D. Veu
rink vindt het een moeilijk te be
antwoorden vraag.Ik ben geen
advocaat en ik ben er ook niet
geschikt voor. Ik zou het niet
kunnen opbrengen bepaalde za
ken, zoals oorlogsmisdaden of
de zaak Dutroux, te verdedigen.
Maar als j e wel strafpleiter bent,
zijn er weinig argumenten te
vinden om een bepaalde zaak te
weigeren. Daar zit niet veel
ruimte"
Do Middelburgse advocaat mr.
E.G. M. Smit:Ik zou in begin
sel 'ja' zeggen als ik de vraag zou
krijgen of ik iemand als
[Dutroux wilde verdedigen. Bij
;mij komen er dan wel techni
sche problemen aan de orde. Ik
ben wat je noemt een eenpitter.
jZo'n zaak is door iemand die een
eenmanspraktijk heeft niet te
'doen, dus ik zou er iemand van
eon ander kantoor bij betrek
ken, omdat je anders je andere
Mr. E. G. M. Smit....iemand nodig om stoom af te Mr. D. Veurink 'ik zou het niet kunnen opbren-
blazen... gen.' foto's Ruben Oreel
cliënten schaadt. Bovendien
heb je, denk ik, iemand nodig
om van gedachten te wisselen en
stoom af te blazen, want het zal
zeker nogal wat in je losslaan.
Maar in principe zou ik het wel
doen. Ik vind dat, als je de kern
van je beroep serieus neemt, je
ook dit soort zaken moet accep
teren."
„Ik doe al jaren gewelds-, le
vens- en zedendelicten. Daarbij
heb ik ook de behoefte om na te
praten. Dat doe ik ook veel met
mijn vrouw. Natuurlijk gaat het
om daden die ik persoonlijk ook
diep verwerpelijk acht. Maar
een kernpunt is, dat je er 'after
the facts' mee bezig bent. Bij een
strafzaak is het altijd zo dat je,
nadat bepaalde feiten zijn vast
gesteld, naar de toekomst moet
kijken, hoe je ook tegen bepaald
gedrag aankijkt. Er is moeilijk
iets ergers te bedenken dan wat
Dutroux naar alle waarschijn
lijkheid heeft gedaan maar dat
neemt niet weg dat de samenle
ving op de een of andere manier
ook met zo iemand verder
moet."
Voor Smit zijn drie argumenten
doorslaggevend als het gaat om
de stelling dat een advocaat in
principe bereid moet zijn iedere
verdachte te verdedigen. „Ten
eerste moet dat omdat het ook
altijd nog een mens is. Ik ga er
altijd van uit dat iemand die een
misdaad heeft begaan ook posi
tieve kanten heeft. Ten tweede:
ons hele juridische stelsel is erop
ingericht dat van de kant van de
verdachte of dader inzichten
worden ingebracht Tenslotte
moet er controle zijn op een goed
verloop van een procedure. De
positie van de verdediging is zo
belangrijk en wezenlijk in onze
maatschappij, dat ik die naar
beste vermogen moet vervulen.
Daar zie ik een uitdaging in en
om die reden vind ik het een
voorrecht dat ik dit beroep mag
uitoefenen."
De Middelburgse strafpleiter
kan zich wel indenken dat een
advocaat een zaak neerlegt. Hij
heeft wel een voorbeeld uit zijn
eigen praktijk. Smit trad eens
op als advocaat voor iemand die
naar zijn stellige overtuiging
voorafgaand aan de behande
ling van de zaak getuigen zwaar
onder druk zette. „Ik wist dat
bijna zeker. Toen deed zich een
situatie voor waarin ik zag aan
komen dat van een fair proces
geen sprake meer zou zijn. Die
zaak heb ik neergelegd." Verder
acht Smit het denkbaar dat de
verdediger een zaak niet langer
voortzet als zijn emoties zo hoog
oplopen dat daardoor zijn pro
fessionele houding in het ge
drang komt. „Als het zou gaan
om een misdaad waarbij mijn
vrouw of een van mijn drie
zoontjes ernstig waren bescha
digd. zou dat natuurlijk al tevo
ren duidelijk zijn. Dat is niet op
te brengen. Maar die emoties
kunnen zich in de loop van een
proces ook voordoen in een mate
en intensiteit dat je er alsnog
van moet afzien. Maar in begin
sel zou ik zo'n zaak als die van
Dutroux accepteren."
Zienswijze
Naar het oordeel van Smit heeft
de advocaat een rol als het erom
gaat vast te stellen hoe het ver
der moet met iemand die een
misdaad heeft begaan. „Dat
gaat op basis van een intensief
debat met de cliënt waarbij ook
de advocaat zijn zienswijze
geeft over wat hij verdedigbaar
acht. Hij loopt dus niet aan de
leiband van zijn cliënt. Aan de
andere kant, een belangrijke
functie van de advocaat is, dat
hij de opvattingen van zijn
cliënt naar voren brengt. Hij
zegt wat de cliënt zelf zou zeg
gen als die over de nodige juridi
sche kennis en kunde zou be
schikken."
Volgens Smit houdt dat in dat de
verdediger op een bepaald mo
ment de tolk van de verdachte is.
Op de vraag of hij een man als
Dutroux van dienst zou willen
zijn door een vormfout aan het
licht te brengen, zegt hij: „Dat
zou dan een van de grootste
flaters van justitie zijn. Ik zou
COR DE JONGE
JNEEM G£N OXJogflNDUS LEO PE K0\KEE
Mer Z'/zv eevouniWAiRe PLAN P'N' EEN
WieTWInkel. ..-MeuFWiSTEeravMU per
MMS&V\I VLAKTE WILOFVUUEN METEEN W/ET-
P1ANTA6E "AIS EEN BBJOTUSS&L OUDEN NIEUW "-L
ON7EHE%NOVéf£ HELDEN
TUUEN ZBElENPVxeTSM
IN ce VAACr PEE WUCEIEEN
MET DE SNELHEID.
MIDDELBURG - De gevaren van slik op de Zeeuwse wegen
staan centraal in een campagne die volgende week, gelijktij
dig met de bietencampagne, van start gaat. De actie is georga-
niseerd door het Regionaal Orgaan Verkeersveiligheid
Zeeland (ROVZ), in samenwerking met poütie. justitie, ver
zekeringsmaatschappijen en alle wegbeheerders. De bedoe
ling is dat boeren proberen slikvervuiling zoveel mogelijk te
voorkomen en deze anders in elk geval snel verwijderen. In
tussen kunnen zij weggebruikers attent maken op het gevaar
door middel van borden met speciaal voor de campagne ver
vaardigde waarschuwingsstickers. De campagne 'Slik op de
weg' werd voor het eerst gevoerd in 1992.
ZIERIKZEE - De klipper 'Mijn Genoegen' wordt eigendom
van de Stichting Museumhaven Zierikzee. Het vaart u ig 1 igt al
geruime tijd in de Museumhaven; 'Mijn Genoegen' is in lang
durige bruikleen afgestaan door de Stichting Rijksmuseum
het Zuiderzeemuseum. Dat verandert dus. De klipper wordt
woensdag 25 september officieel overgedragen. Dit gebeurt
in het ruim van het schip. Voorafgaand vindt een bijeenkomst
plaats in het stadhuis van Zierikzee.
ZIERIKZEE - De Schouwen-Duivelandse ondernemersver
enigingen gaan de krachten bundelen. Maandag 7 oktober
wordt in de Concertzaal in Zierikzee de Federatie Onderne
mersverenigingen Schouwen-Duiveland opgericht. De nieu
we voorzitter is al bekend: D. N. Meulblok. ondernemer in
Burgh-Haamstede. Eerder dit jaar. tijdens een bijeenkomst in
Renesse, hadden de tien verenigingen al mondeling verklaard
te willen samenwerken.
Bij de oprichtingsbijeenkomst in Zierikzee wordt Meulblok
officieel voorgesteld en zal prof. dr. ir. N. Wijnolst, de nieuwe
voorzitter van MKB Nederland, een inleiding houden. Verder
zullen de nieuwe lijsttrekkers van de politieke partijen op
Schouwen-Duiveland met elkaar in debat gaan in een forum
discussie. Afsluitend wordt een 'business to business' gehou
den, een mogelijkheid voor ondernemers contacten te leggen
of uit te breiden. De bijeenkomst begint 19.30 uur.
TERNEUZEN - De multi-culturele manifestatie van Kleur
rijk Terneuzen gaat vandaag, zaterdag, niet door. De organi
satie heeft het evenement, dat was gepland op het sport terrein
aan de Oude Vaart, afgelast in verband met de slechte weers
omstandigheden. Bekeken wordt of er later dit jaar (deels in
een zaal) opnieuw een poging kan worden gewaagd. De ruim
honderd deelnemers aan de sportieve en culturele ontmoeting
zijn volgens een woordvoerster van de organisatie vrijdag op
de hoogte gebracht van de afgelasting.
(102 decibel) van alle gecontroleerde brom- en snorfietsen.
VLISSINGEN - Het treinverkeer op de Zeeuwse lijn heeft
vrijdag tot halverwege de middag met vertraging te kampen
gehad. Oorzaak van het ongemak was een draadbreuk op het
spoor tussen Rotterdam en Dordrecht, bij Barendrecht.
Het euvel was donderdagavond omstreeks half acht al ont
staan. Vermoedelijk is een draagkabel door de harde wind ka
pot gewaaid, waarna de eigenlijke bovenleiding is gebroken
bij de passage van een trein.
De Intercity's tussen Vlissingen en Amsterdam kampten zo
wel op de heen- als terugweg met minuten vertraging. Omdat
de stoptreinen een eigen, gesloten omloop hebben tussen Roo
sendaal en Vlissingen, hadden die weinig last van de proble
men verderop. De kapotte bedrading was tegen half drie 's
middags hersteld.
dat met mijn cliënt bespreken,
hem daar een stem in geven en
hem tenslotte laten beslissen."
Relativerend: „De verdediger is
maar een van de partijen. In een
proces heb je de officier van jus
titie, de rechter en de advocaat.
In een samenspel moeten die tot
oplossingen zien te komen. De
verdediger kan niet in z"n eentje
een zaak naarzijnhandzetten."
De Middelburgse officier van
justitie Veurink is het in begin
sel met Smit eens dat iedereen
recht heeft op verdediging en
dat de advocaat mee moet toe
zien op een eerlijke rechtsgang.
..Ik heb gemiddeld ook gewoon
waardering voor de advocatuur.
Ik geef zelfs les aan aankomen
de mensen over de manier waar
op ze de poten onder mijn stoel
kunnen doorzagen." Veurink
ziet niet veel redelijke gronden
voor een advocaat om een be
paalde zaak, die past in zijn spe
cialisme, te weigeren. „De Bel
gische advocaat die Dutroux
niet meer wilde verdedigen, zei
dat hij dat niet aan zijn kind kon
uitleggen. Die redenering gaat,
denk ik, niet op. Hij zal toch
meer zaken hebben waarvan hij
zijn kind niet kan uitleggen
waarom hij ze doet."
Veurink is zich ervan bewust dat
hij zijn standpunt geeft vanuit
een heel andere positie dan die
van de verdediger. „Als je voor
dat beroep kiest, dan weetje dat
je dingen moet verdedigen die
heel moelij k liggen. Daarom
heb ik voor een ander beroep ge
kozen. Ik zou niet als strafplei
ter door het leven willen gaan.
eenvoudig omdat ik niet met dat
probleem geconfronteerd wil
worden. Dus ik heb het makke
lijk in dat opzicht."
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Officier van
justitie mr. J. Valente heeft vrij
dag in Middelburg zeven jaar
gevangenisstraf geëist tegen
een 29-jarige man uit Koe
wacht. De man stond terecht
voor zes pogingen tot doodslag.
Op het Lcdelpopfestival in
Oostburg in de nacht van 29 op
30 maart van dit jaar heeft hij
vier mensen met een mes gesto
ken. Toen de politie hem enkele
dagen later wilde aanhouden in
Hulst, schoot hij op de agenten.
Eén raakte gewond aan het
been, een ander ontsnapte aan
de dood doordat de kogel bleef
steken in het kogelvrije vest.
De behandeling van de zaak was
vorige week donderdag al be
gonnen. Toen kwam de steek
partij in Oostburg aan de orde.
Op Ledelpop werd de vriendin
van de verdachte lastiggevallen
door één van leden van de mo
torclub The Hogs, die de beveili
ging vormde op het festival. De
vrouw werd zelfs tot op het toi
let door de man gevolgd. De man
uit Koewacht zelf liet een glas
vallen, werd daarop door leden
van The Hogs tot de orde geroe
pen en die zetten hem hardhan
dig buiten.
Getuigen beweren dat de ver
dachte gewoon in elkaar werd
geslagen. Toen die, bloedend
aan het oor, met zijn vriendin
naar de auto ging, kwamen ze
weer zeven leden van The Hogs
tegen, bewapend met stokken
De man trok daarop een mes en
verwondde drie mannen en de
dertienjarige zoon van één van
The Hogs.
Schietpartij
De rest van de zaak werd vorige
week aangehouden tot vrijdag.
De rechtbank ging gisteren uit
gebreid in op de schietpartij in
Hulst op 2 april. Een politie
team met agenten in burger en
in gewone auto's hield de man
aan op een druk kruispunt.
Agenten in de auto achter hem
sprongen uit hun wagen. Eén
van hen rukte de deur van de au
to van de verdachte open en wil
de hem naar buiten sleuren.
De man uit Koewacht sloeg van
zich af en reed achteruit om weg
te komen Dat mislukte. Een
agent rechts van zijn auto sloeg
toen een ruit in en schoot de man
in het been. De verdachte liet
zich uit de auto vallen en trok
een revolver. „Ik schoot instinc
tief in de richting van waaruit ik
werd beschoten", verklaarde hij
gisteren. Daarbij raakte hij een
agent in het been en een ander in
de borst, maar die droeg een ko
gelvrij vest.
Alles voltrok zich volgens de
verdachte in nauwelijks twintig
seconden. Hijzelf werd zes keer
getroffen in zijn been, één keer
in een vinger en een keer in de el
leboog. De verdachte zei dat de
politie als eerste op hem schoot.
Een getuige heeft dat ook ver
klaard Omdat de man dacht
met een afrekening te maken te
hebben door The Hogs hij was
op Ledelpop en in de daarop
volgende dagen meerdere malen
met de dood bedreigd schoot hij
terng.
Het is volgens de verdachte en
diens advocaat, mr. R Moszko-
wicz, aan de politie te wijten dat
de zaak helemaal uit de hand is
gelopen. De verdachte zou zich
onmiddellijk hebben overgege
ven als hij had geweten dat de
mannen agenten waren. Officier
van justitie Valente was daar
van niet zo zeker. „Ze waren in
burger omdat verdachten er an
ders direct vandoor gaan."
Celstraf
Valente achtte het tenlastege-
legde zes pogingen tot doodslag
bewezen en eiste zeven jaar cel
straf. Hij zei in zijn eis zelfs re
kening te houden met het rap
port van een psychiater dat door
de verdediging was opgevoerd.
Daarin wordt geconcludeerd
dat de verdachte licht vermin
derd toerekeningsvatbaar was
en snel te fel reageert op gebeur
tenissen. De man zelf zei overi
gens alle verantwoordelijkheid
op zich te nemen en zich nergens
achter te willen verschuilen
Mr. Moszkowicz vond de eis een
'gotspe'. Valente ging volgens
hem volledig voorbij aan de ver
klaring van de verdachte dat hij
uit zelfverdediging had gehan
deld. De advocaat deed een be
roep op noodweer en eiste vrij
spraak voor de steek- en voor de
schietpartij. In Oostburg wer
den hij en zijn vriendind be
dreigd; in Hulst kon hij niet we
ten dat het agenten waren die
hem aanhielden. Bovendien
schoot de politie eerst.
Valente eiste ook toewijzing van
de vorderingen van de slachtof
fers in Oostburg (xoiim zesdui
zend gulden). De verdachte zei
alleen de vordering van de der
tienjarige jongen te willen vol
doen, omdat die 'op het verkeer
de moment op de verkeerde
plaats was'.
De rechtbank in Middelburg
doet donderdag 26 augustus
uitspraak.
