Afvalwater frietfabriek in sloten
Er zijn geen dingen die ik niet kan
Met Bevelandse ambulancedienst niets mis
PvdA vraagt actie GS bij Dierxschool
Tientallen banen
op tocht bij Zeetex
Commotie te vroeg,
ambulances nog niet
definitief ingedeeld
Zoontje
Lek in persleiding bij Vlaketunnel Afvoer door polders gedoogd
zeeuwse almanak
PZC
zeeland
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1996
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De Staten
fractie van de PvdA heeft Ge
deputeerde Staten gevraagd
zonodig actie te ondernemen
in het hoogopgelopen conflict
tussen de vrouwenvakschool
Janneke Dierx en het Bestuur
Regionale Arbeidsvoorzie
ning (RBA).
De Janneke Dierx-school is
ruim een maand geleden geslo
ten, onderdruk van bezuinigin
gen op het RBA. Om leerlingen
niet de dupe te laten worden,
kregen ze de toezegging dat lo
pende cursussen mochten wor
den afgerond. Vanwege finan
ciële problemen kan die belofte
echter niet worden nageko
men. Dit tot ongenoegen van
het bestuur van de voormalige
Janneke Dierx-school. Het
schoolbestuur en Arbeidsvoor
ziening geven elkaar over en
weer de schuld van de perike
len.
De PvdA-statenfractie waagt
zich met aan een oordeel over
het hoogopgelopen conflict. Zij
wil eerst informatie van Gede
puteerde Staten over de slui
ting van de vrouwenvakschool
èn de situatie waarin cursisten
zich bevinden. De PvdA-Sta-
tenfractie maakt zich ook zor
gen over de integratie van de
methode van de vrouwenvak
school in het gewone oplei
dingsaanbod van het RBA. De
sociaal-democraten hebben
steeds gepleit voor die integra
tie. Zij waren tevreden met de
overeenkomst die het RBA en
de vakschool daarover sloten.
..Maar wat komt daar nog van
terecht vragen zij zich af.
..En welke actie onderneemt of
gaat het college van GS onder
nemen als die overeenkomst
niet wordt nagekomen
van onze verslaggever
KRUININGEN - De Reimerswaalse
waterlopen krijgen komende dagen
grote hoeveelheden gezuiverd afval
water te verwerken van de Kruiningse
frietfabriek Lamb-Weston/Meijer. Het
gaat om een noodmaatregel als gevolg
van een flink lek in een persleiding van
de aardappelverwerker. Het water dat
normaal via die leiding naar de VVes-
terschelde stroomt, gaat straks door de
waterlopen daarheen. Een situatie die
het Waterschap Zeeuwse Eilanden ma
ximaal vier dagen wil gedogen. Het
Openbaar Ministerie maakt proces
verbaal op. Lozen in het oppervlakte
water is verboden.
De leiding sprong net ten zuiden van de
Rijksweg A58 vlakbij de Vlaketunnel.
Wanneer dat precies gebeurde is onbe
kend. De lekkage werd maandag ont
dekt. Zichtbaar resultaat is een flink
gat in een akker, een meter of vier diep.
Hoeveel water weglekte is onduidelijk.
De schade aan het milieu blijft beperkt.
Grond uit het ontstane gat spoelde in
een watergang.
In gevaar
De frietfabriek zette woensdagavond
alles op alles om die aarde zo snel moge
lijk op te ruimen. Anders kan vandaag
de afvoer via de waterlopen niet begin
nen en komt de bedrijfsvoering in ge
vaar. Maandag, direct na de ontdek
king van de lekkage, werd de perslei
ding buiten bedrijf gesteld. Het noodre-
servoir voor gezuiverd afvalwater van
de onderneming raakt vanochtend vol.
De aardappelverwerker die beschikt
over een eigen zuiveringsinstallatie zou
tijdelijk moeten stoppen als geen wate
rafvoer meer mogelijk is. In dat geval
kunnen tweehonderd werknemers niet
aan de slag. De fabriek heeft grote hoe
veelheden water nodig om te kunnen
draaien.
Het lek ontstond in een buis die toe was
aan vervanging. „We wisten dat de kwa
liteit niet best was. Volgende week zou
den we beginnen met de aanleg van een
nieuwe leiding", aldus ing J. G. M. Col-
sen, adviseur van het bedrijf. Omdat
het twee. drie weken kan duren voordat
de nieuwe voorziening gereed is ziet
Lamb-Weston-Meijer zich genoodzaakt
een noodreparatie uit te voeren aan de
oude buis. Maandagochtend loopt im
mers het ultimatum af van het water
schap. Colsen: „Het zal heel krap wor
den. We hebben het waterschap om iets
Op de plaats van de breuk in de persleiding ontstond een diep gat in de bietenakker naast de A58 bij de Vlaketunnel.
foto Pieter Honhoff
meer tijd gevraagd maar dat durfden ze
niet aan." De adviseur schat de schade
voor het bedrijf op maximaal een ton.
Drs. A. W. van de Hoef. dagelijks be
stuurslid van het waterschap noemt
het onbespreekbaar de waterlopen lan
ger dan vier dagen open te stellen. „An
ders krijgen we problemen met het ont
wateren van de polder. Dat gaat via de
zelfde sloten. Daar komt bij dat we de
kwaliteit van het water in de gaten
moeten houden." Het gedogen van vier
dagen afwateren via de waterlopen zou
gebeuren tegen de wens van het Open
baar Ministerie. Van de Hoef: „Niet lo
zen zeggen zij. Maar behalve het stilleg
gen van de fabriek zou afvoer via
vrachtwagens het enige alternatief zijn.
Daar willen we niet aan. Het betekent
dat vrachtwagens af en aan moeten rij
den, vier a vijf per uur. Ook dat is een
belasting." Het gezuiverd afvalwater
stroomt tot maandag langs Kruiningen
naar het gemaal Glerum bij de Veerha
ven. Daar verdwijnt het in de Wester-
schelde. Inwoners merken vermoede
lijk weinig. Bij heel warm weer had de
afwatering stankoverlast kunnen ver
oorzaken.
Proces verbaal
Het Openbaar Ministerie wil dat het be
drijf zo snel mogelijk weer voldoet aan
de vergunning. Het zal zich op dit mo
ment echter niet bemoeien met de af
spraken tussen de aardappelverwerker
en het waterschap. „We houden het nu
bij het opmaken van proces verbaal",
aldus persofficier D. Veurink gistermid
dag. „De verantwoordelijkheid voor het
gedogen ligt niet bij ons."
Handelaar
in kameleons
eist stoppen
beledigingen
BREDA (ANP) - Een
Bredanaar, oud-mede
werker van de Alge
mene Inspectie Dienst
(AID), en een verzorger
van uitheemse dieren
uit Vlissingen moeten
zich onthouden van be
ledigende opmerkingen
over illegale handel in
verboden diersoorten
jegens een echtpaar uit
Klaaswaal en jegens een
inwoner van diezelfde
plaats. Dit eiste het drie
tal woensdag in een kort
geding voor de presi
dent van de rechtbank
in Breda.
Volgens eisers, die zich
bezighouden met de
handel in kameleons,
hebben de gedaagden in
perspublicaties over hen
gezegd of gesuggereerd
dat ze goede relaties on
derhouden met corrupte
Kenyaanse regerings
functionarissen en hen
ook steekpenningen zou
den betalen. Ook zouden
ze zijn uitgemaakt voor
zware criminelen.
Aan het verzoek om de
gewraakte opmerkingen
te rectificeren hebben de
twee geen gevolg gege
ven. Volgens de advo
caat van de eisers, mr. A.
Rotmans-Zwaal, is de
Bredanaar een privé-
oorlog begonnen tegen
reptielenhouders en wil
hij alle reptielen uit Ne
derland bannen, te be
ginnen met kameleons.
Algemeen
Raadsman mr. W. Schro
der van gedaagden zei
dat zijn cliënten slechts
in algemene termen over
smokkel in verboden
diersoorten hebben ge
sproken. Volgens de poli
tie zouden de eisers deel
uitmaken van een om
vangrijk netwerk van in
ternationale handel in
bedreigde diersoorten.
Tijdens het kort geding
zei de mannelijke helft
van het echtpaar, die
van beroep advocaat is,
dat de AID met de re
cherche in Rijnmond
dacht een grote vis aan
de haak te hebben gesla
gen, maar dat daar niets
van is gebleken. Overi
gens loopt ter voorberei
ding van een strafzaak
een gerechtelijk vooron
derzoek tegen het echt
paar.
Uitspraak 18 september.
van onze verslaggever
Frank Balkenende
ZIERIKZEE - Als kind was de
haven zijn speelveld. Ging hij
zeekaak jatten uit een ton die
achter de stuurhut van de
Vlaardingen 216 stond. „Dat
was een sport, biscuit te pak
ken krijgen. Totdat je weer
eens een oplazer kreeg..." Cor
Hardonk (52) uit Breda is
nooit meer losgekomen van de
scheepvaart, al is zijn schaal
veel kleiner dan de werkelijk
heid.
Hij geldt als toprestaurator
van scheepsmodellen. Legt
momenteel de laatste hand
aan de restauratie van de col
lectie van het Maritiem Mu
seum in Zierikzee. Bouwt en
passant ook de oude veerboot
Koningin Emma voor de Sla-
venkas in Zierikzee. Het crui
seschip Rotterdam, een op
dracht van de Holland-Ame-
rika-Lijn, is zo goed als klaar.
Een gesprek met een deskun
dige vakidioot. „Als je het niet
weet. blijf er dan met je vingers
van af."
Leemte
Hoe gek een balletje kan rol
len. Cor Hardonk, van origine
bankwerker en fijninstrument
maker, kreeg lang geleden last
van zijn rug en raakte arbeid
songeschikt. De plotseling ont
stane leemte vulde hij met de
bouw van scheepsmodellen.
Dat ging hem zo goed af - 'je
moet er gevoel voor hebben' -
dat spoedig lieden aan de deur
stonden met opknappertjes.
„Na tweeënhalf jaar kon ik een
baan als restaurator krijgen in
het visserijmuseum in Vlaar
dingen. Vijfjaar later stapte ik
over naar het Maritiem Mu
seum in Rotterdam en daar zit
ik nog steeds."
Ruim twintig jaar ervaring zit
er in de vingers en het hoofd
van Cor Hardonk. Overdag
profiteert het museum in Rot
terdam er van. in de avonduren
Cor Hardonk inspecteert het Cau-fregat uit de collectie va
het Maritiem Museum in Zierikzee.
foto Ruben Schipper
en de weekeinden werkt hij
voor zijn eigen bedrijfje. Behal
ve op vrijdagavond. „De laat
ste twee jaar permitteer ik me
zelf een vrije avond."
Gerommeld
Het is een klein wereldje, de
professionele restauratie van
scheepsmodellen. En dus
kwam het Maritiem Museum
in Zierikzee al snel bij specia
list Cor Hardonk terecht. Of hij
eens een blik wilde werpen op
de collectie? „Nou. het viel me
nog mee, gezien de niet opti
male bewaarcondities in het
museum. Toch was er veel
werk aan de winkel. Naast een
koopvaardijhoeker en de Pon-
tenierschokker bleek vooral
het Cau-fregat in erg slechte
staat te zijn. Sjonge, sjonge,
wat is daarmee tijdens een eer
dere restauratie gerommeld.
Het deed gewoon pijn aan m'n
ogen."
Het Cau-fregat, een model van
een naar luitenant Cau ver
noemd oorlogsschip uit 1814, is
één van de laatste te restaure
ren stukken uit de Zierikzeese
collectie. Zeventien schepen
schitteren weer dankzij Har-
donks gouden handen. Het
Kofschip en het Cau-fregat
wachten nog een vertroeteling.
Priegelwerk
In zijn tot werkplaats getrans
formeerde garage inspecteert
hij hoofdschuddend de oor
logsbodem. „De tuigage moet
er helemaal af. In het verleden
is ooit verkeerd garen aange
bracht. waardoor de boel veel
te strak is komen te staan. Ge
volg is dat de strengen en de
raas krom en kapot zijn getrok
ken."
Een half jaar gaat er heen met
de restauratie van het Cau-fre
gat. Het tuig bestaat uit touw
tjes van anderhalf tot 0,3 milli
meter. Hardonk slaat zelf
nieuw touw, splitst en knoopt
dat naar het origineel. „Razen
en splitsen, oogjes maken, het
is allemaal enorm priegelwerk
dat alleen met een fijn pincet is
uit te voeren. Bovendien moet
het touw precies dezelfde kleur
krijgen." De specialist vervaar
digt alles zelf. of het, nu om
touw. messing of houten delen
gaat. Hij beschikt over een
mooie voorraad oud uitge
werkt hout, van abachie tot ei
ken. En natuurlijk over perfect
gereedschap. „Want dat is ze
ker driekwart van het werk."
Zijn kennersoog vergist zich
niet. Het Cau-fregat wordt het
topstuk van het Maritiem Mu
seum in Zierikzee. „Het is heel
mooi geornamenteerd. Alleen
doordat het schip vuil is, tonen
de beschilderingen niet. Dat
gaan we dus veranderen." Na
een behandeling van Hardonk
stijgt de waarde van het schip
tot veertig a vijftig mille.
„Maar dit is dan ook een prach
tig document. Zie die deels
handgestikte zeilen. En omdat
ze gebrast staan, kijk je van de
andere kant vol in de tuigage.
Precies zoals het echt was, ook
een wirwar." Moedeloos wordt
hij niet van dit soort monni
kenwerk, het is juist een uitda
ging. „Je moet gewoon alles uit
de kast halen om het perfect te
krijgen. Het klinkt misschien
onbescheiden, maar er zijn
geen dingen die ik niet kan."
Geen opleiding
Ter voorbereiding leest hij zich
in, hoewel in zijn hoofd al veel
informatie is opgeslagen. Hij
heeft ook nauwe contacten
met scheepswerven, die hem
de noodzakelijk tekeningen
aanleveren. Bij historische
schepen van voor de 18e eeuw
moet hij echter afgaan op be
schrijvingen en andere model
len. Een opleiding voor dit res
tauratiegenre is er niet. Het
Centraal Laboratorium voor
Onderzoek van Kunstwerpen
heeft er ooit eens over nage
dacht, maar kwam tot de con
clusie dat de disciplines hout,
metaal, textiel en schilderen
niet in één studie zijn samen te
ballen.
Hardonk: „Die combinatie is
nauwelijks te maken, je moet
dit restauratievak in de prak
tijk leren. Je ook kunnen ver
plaatsen in de wereld van mo
delbouwers uit vroeger tijden
En watje ook nodig hebt, is een
hele grote doos geduld en een
klein doosje met lelijke woor
den."
van onze verslaggever
GOES - Ambulancedienst Bevelanden voelt zich ten
onrechte in diskrediet gebracht door een uitgelekte
rapportage en perspublicaties over de kwaliteit van de
hulpverlening. Het dagelijks bestuur en (een deel van)
het personeel hebben woensdagavond in een gezamen
lijke bijeenkomst vastgesteld dat er niets mis is met
zowel het opleidingsniveau van medewerkers als de in
richting van de ambulances. Dat directeur R. Leeuwen
burg geen medische achtergrond heeft, is volgens be
stuursvoorzitter drs. D. J. van der Zaag geen beletsel
voor zijn functioneren als leidinggevende.
In een woensdagavond uitgegeven persverklaring, on
derschreven door zowel dagelijks bestuur als het perso
neel, wordt de kritiek op de ambulancehulpverlening op
de Bevelanden gepareerd. Volgens die verklaring is er
niets aan de hand: de gewraakte rapportage van de in
middels geschorste medewerker M. Kooimans is slechts
een werkstuk dat hij in het kader van zijn opleiding heeft
geschreven. Kooimans wordt als de boosdoener gezien.
„Deze persoon vond bij de meerderheid van de medewer
kers geen gehoor voor zijn persoonlijke problemen met
de directie", aldus de uitgebrachte verklaring. Kooi
mans gaf in zijn werkstuk onder meer aan dat een direc
teur van een ambulancedienst een royale hoeveelheid
medische kennis moet bezitten. In het schrijven wordt
directeur Leeuwenburg echter uitbundig geroemd.
van onze verslaggever
GOES - Tot schrik van de vak
bonden verdwijnen bij wasserij
Rentex Zeetex in Goes 25 ar
beidsplaatsen als gevolg van
een grondige reorganisatie. Ook
in Middelburg staat een fors
aantal banen op de tocht.
Het banenverlies in Goes is een
gevolg van de sluiting van één
van de, twee Goese vestigingen,
waar bedrijfskleding wordt ver
werkt. Aan het eindjaar van het
jaar verhuist deze tak naar de
bedrijfskleding-unit in Uden. De
directie van Rentex Zeetex ver
wacht tien met ontslag bedreig
de werknemers elders in de on
derneming aan een baan te kun
nen helpen. Voor de resterende
vijftien wordt een sociaal plan
opgesteld Dat heeft het wasse
rijbedrijf woensdag meegedeeld
Ingreep
Begin juli maakte Rentex Zee
tex het reorganisatieplan be
kend. Door toenemende concur
rentie en het verlies van een gro
te order (van rederij Stena-Linei
zou aan een majeure ingreep
met gedwongen ontslagen niet
te ontkomen zijn. Naast de ver
huizing van de Goese II (36 werk
nemers) naar Uden, wordt medio
volgend jaar de locatie Middel
burg gesloten. Daar staan 37
personeelsleden op de werk
vloer. Directeur P. C. Geijsen
van Rentex Zeetex voorziet ook
daar gedwongen ontslagen.
Over aantallen durft hij zich nog
niet uit te laten. „Dat hangt af
van het natuurlijk verloop en
het aantal mutaties. In dit soort
situaties proberen sommige
werknemers eerder weg te ko
men."
De directie verwacht dat de sa
menvoeging van Goes II en
Uden per saldo tot ontslag van
maximaal vijftien werknemers
leidt. In de Rentex Zeetex-vesti-
gingen in Goes, Uden, Rotter
dam en Bergen op Zoom zijn mo
menteel tien vacatures, die be
schikbaar worden gesteld aan
met ontslag bedreigde mede
werkers. Dat betekent dat som
mige werknemers zouden moe
ten verhuizen. De vijftien die
buiten de boot vallen, probeert
Rentex Zeetex via outplace
ment aan werk te helpen. Een
begeleidingstraject is onderdeel
van het sociaal plan.
Geschrokken
De vakbonden zijn geschrokken
van het aantal ontslagen. „We
wisten wel dat er banen verloren
zouden gaan. alleen niet hoe
veel. Ik vind 25 van de 36 ar
beidsplaatsen behoorlijk veel.
Dat daarbij elders vacatures zijn
is slechts ten deel een verzach
ting. Iemand moet het wel zien
zitten om van Goes naar Uden of
Rotterdam te verhuizen", ver
klaart districtsbestuurder J
Hendnkse van de Industriebond
FNV
De reorganisatie is de tweede in
twee jaar. Rentex Zeetex denkt
dat de rigoureuze ingreep de toe
komst van het bedrijf zekerder
maakt. Met de invoering van een
nieuwe organisatiestructuur - de
opzet van business-units - wil de
wasserij marktgerichter en
klantvriendelijker werken. Ver
der is in de vestiging Uden al fors
geïnvesteerd in nieuwe technie
ken. zodat het wasproces volle
dig geautomatiseerd verloopt.
Na de reorganisatie heeft Ren
tex Zeetex nog vier locaties:
Goes. Bergen op Zoom. Rotter
dam en Uden. Het aantal pro-
duktieunits is dan terugebracht
van zes naar vier. Goes. Bergen
op Zoom en Rotterdam verwer
ken textiel van ziekenhuizen,
zorginstellingen en recreatie-on
dernemingen. Uden ontfermt
zich straks over de bedrijfskle
ding.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De commotie
die is ontstaan over de toekom
stige spreiding van het aantal
ziekenauto's over de provincie
is veel te voorbarig. De Project
groep Ambulancehulpverle
ning Zeeland meldt dat in een
woensdag uitgegeven persbe
richt. Volgens de werkgroep,
die in opdracht van de provin
cie werkt aan een plan ter ver
betering van de ambulance
hulpverlening, staat de verde
ling van de ziekenauto's nog
lang niet vast.
Vorige week presenteerde de
projectgroep een tussenrappor
tage. waarin werd geconclu
deerd, dat het aantal ambulan
ces in Zeeland met twee kan
worden verminderd. Daarbij
gaat de projectgroep uit van de
situatie die ontstaat na een fusie
van de Zeeuwse ambulancedien
sten; het streven is te komen tot
één dienst onder en één boven
de Westerschelde. Ook bevat de
rapportage suggesties voor een
toekomstige verdeling van de
ambulances over de standplaat
sen. Daarin staat Walcheren
voor drie (nu nog vijf) ziekenau
to's genoteerd.
Dat riep vooral bij directeur
D. G. Murre van de Stichting
Ambulancevervoer Walcheren
woedende reacties op. Hij noem
de het onaanvaardbaar dat Wal
cheren twee ziekenauto's kwij
traakt en meende dat De Beve
landen worden overbedeeld.
Daarin zou, meende Murre, de
Ambulancedienst De Bevelan
den een sturende hand hebben
gehad.
Verbazing
In het persbericht schrijft de
projectgroep, ^dat zij 'met stij
gende verbazing' kennis heeft
genomen van perspublicaties
daarover. In de door voorzitter
W. Don ondertekende verkla
ring staat, dat de door de werk
groep gesuggereerde verdeling
slechts als richtinggevend is be
doeld: de mogelijkheid dat daar
mee nog geschoven wordt, ligt
nadrukkelijk open.
Volgens de projectgroep zijn
hiermee de 'interpretatiever
schillen' tussen vertegenwoordi
gers van de ambulancediensten
op Walcheren en De Bevelanden
opgelost Vorige week nog kon
digde directeur Murre van de
Walcherse ambulancedienst
aan dat alle samenwerking met
de Bevelandse dienst op direc
tieniveau zou worden opge
schort.
Politie bekeurt
309 hardrijders
van onze verslaggever
RITTHEM - Bij een snelheids
controle op de rijksweg A58 ter
hoogte van Ritthem heeft de po
litie woensdag 72 automobilis
ten bekeurd wegens te hard rij
den.
De bestuurders negeerden daar
de tijdelijk geldende limiet van
zeventig kilometer per uur. Die
is ingesteld in verband met
werkzaamheden op de zuidbaan
van de rijksweg. De hoogst ge
meten snelheid bedroeg 95 kilo
meter per uur. De politie contro
leerde er van 10.50 tot 12.50 uur
Op de Noordweg in Sint Laurens
betrapte de politie gisteren tus
sen 10.05 en 16.20 uur 106 hardrij
ders. Ook op de Oostkapelseweg
in Serooskerke is woensdag ge
controleerd, van 10.10 tot 15.40
uur. Daar reden 113 bestuurders
te hard. Op de Vrouwenpolder-
seweg in Vrouwenpolder consta
teerde de politie tussen 14.00 en
15.30 uur achttien hardrijders.
De hoogst gemeten snelheid be
droeg daar 98 kilometer per uur.
Dat de inspectie voor de gezondheidszorg desondanks
een onderzoek instelt naar de kwaliteit van de ambulan
cehulpverlening, vindt Van der Zaag logisch. „Dat wordt
altijd gedaan als de inspectie klachten krijgt." De be
stuursvoorzitter ziet dat onderzoek met vertrouwen te
gemoet, want 'ook woensdagavond is gebleken dat de
dienst goed is toegerust'. „We voldoen aan de wettelijke
eisen. Het enige dat medewerkers zorgen baart is de da
tum van 1 januari 1997, waarop de ambulances moeten
zijn bemand met verpleegkundigen. Dat was een streef
datum van het bestuur, maar als dat problemen ople
vert. kunnen we de invoering altijd een paar maanden
uitstellen. Want pas 1 juli volgend jaar is pas sprake van
een wettelijke verplichting."
Toen wij onlangs te Middel
burg een overheidsdienaar
buiten kantooruren even
iets wilden vragen, kregen
we zijn zoontje aan de tele
foon. Frank heette hij en het
bleek een mededeelzaam
jongetje.
„Mijn vader loopt boven te
gen mamma te schreeu
wen," zei hij, toen we vroe
gen of we de heer des huizes
aan de lijn konden krijgen.
Het leek ons niet het mo
ment om soepeitjes aan de
informatie te komen die we
wensten. Dus zeiden we dat
ive het later nog wel eens
zouden proberen.
Het jongetje zei geen gedag
maar kwam ongevraagd
met een nadere inlichting.
„Mijn mamma zegt dat pap
pa een liegbeest is."
We hebben afgezien van na
der contact en gekozen voor
een andere, doorgaans be
trouwbare bron.