Uil11
mm
Onrust in Terneuzense haven Srlvi™
Een bonkig werkpaard in ruste
PZC
zeeland DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1996 1 3
Middelburger Van der Bliek
in race voor twee Elektra's
Ruim een miljoen
voor bouw damwand
in haven Breskens
Bootlieden vrezen confrontatie met concurrent Montis Mooring Taakverdeling VOOr
kunst
1996 is het Jaar van het
Industrieel Erfgoed. Ko-
mend najaar wordt daar
in Zeeland met tal van
activiteiten aandacht
aan besteed. De PZC
neemt daarop een voor
schot met een wekelijkse
serie ivaarin interessan-,
te industriële gebouwen
en objecten ixi de provin
cie worden belicht. Van
daag in de achtste afle
vering de motorsleep
boot Margje uit Tholen.
van onze verslaggever
THOLEN - Ooit een 'bonkig
werkpaard', nu een 'omaatje
dat geniet van haar pensioen':
Margje. een 62-jarige motors
leepboot. Eigenaars Jan-Willem
enMarga Kunst uit Tholen pra
ten erover alsof het een mens
betreft. Ze zeggen dan ook altijd
'zij', wanneer het schip ter spra
ke komt. Marga: „Inderdaad,
'het' schip. En toch zeggen we
'zij'. Want echte zeelui doen dat
ook."
Ze houden van hun Margje, Mar
ga en Jan-Willem. Sinds twee
jaar zijn ze de trotse eigenaars
van het zeldzame exemplaar en
ze willen er alles aan doen om
het nog decennia lang in de
vaart te houden. „Schitterend
industrieel erfgoed", noemt Jan-
Willem het aan de Werf van Dui-
vendijk in Tholen afgemeerde
schip.
Tegenwoordig is een boot als
Margje - genoemd naar moeder
Marga en zoon Jens - een zeld
zaamheid maar ooit, in de jaren
twintig en dertig, lag dat heel an
ders. De binnenvaart stond toen
volgens het echtpaar Kunst nog
in de kinderschoenen. Gemoto
riseerde binnenvaartschepen
waren er nog niet, de bakken
werden door boten als Margje
getrokken. Pas rond de oorlog
kwam daar verandering in. „De
motorsleepboten zijn sinds die
tijd langzaam maar zeker uit
beeld verdwenen", zegt Jan-Wil
lem. „Nu zijn er misschien nog
zo'n vijfhonderd. Het waren er
duizenden."
Lange tocht
Voordat het echtpaar zijn hand
op Margje kon leggen ('in Am
sterdam gevonden, na een lange
tocht'i. heeft het schip tientallen
andere eigenaars gekend. Het (of
'ze') heeft in Groningen rondge
varen. in Brabant, in Belgie en
rond Dordt. om wat te noemen.
Lang niet alle ex-eigenaars zijn
echter bekend.
Veelal wisselde het schip onder
hands van eigenaar. „Daardoor
blijft de geschiedenis wat vaag",
zegt Jan-Willem. Zo vermoedt
het echtpaar dat het schip in de
z-
het \ndustr«ee*
Er1cjoe
Tweede Wereldoorlog is gezon
ken en weer boven water geta
keld, maar vast staat dat niet.
Aanwijzing vormt het feit dat
het binnen-houtwerk in die pe
riode is vernieuwd, omdat het
houtwerk toen door water was
vernield.
Vervanging
Houtwerk, dat nu overigens ei
genlijk weer moet worden ver
vangen. En dat is niet het enige
dat nog aan Margje moet gebeu
ren. Het echtpaar wil er nog een
schoorsteen op hebben bijvoor
beeld en de waterkoeling moet
vernieuwd. Handenvol werk
hebben ze aan het klussen.
'Koop een boot en werkje dood',
grapt Marga wel eens. „Maar we
doen het met liefde hoor."
Het echtpaar wil de boot zo veel
mogelijk in oude staat terug
brengen. Vast staat echter al dat
zoiets nooit helemaal kan. Zo
moesten ze onlangs noodge
dwongen overstappen van de
origenele kettingbesturing naar
een hydraulisch stuursysteem.
De kettingen waren versleten en
reparatie van dat systeem zou
onbetaalbaar zijn. Ander pro
bleem op dat gebied vormen de
klinknagels, waarvan Margje er
nog veel telt. Vroeger werd daar
mee gewerkt en het systeem
werkt volgens Jan-Willem per
fect. „Op alle nagels zit speling.
Daarom is de boot zeer soepel en
is de kans op scheuren veel klei
ner." Helaas is het klinken uit
zwang geraakt en moeten even
tuele reparaties met het lasap
paraat worden uitgevoerd.
Patenthaak
Voor oude onderdelen schakelt
het echtpaar meestal de lande
lijke vereniging van motorsleep-
bootliefhebbers in. waar zij zelf
ook lid van zijn. Oude onderde
len als de motor bijvoorbeeld.
een oude zes-cilinder Leyland.
goed voor 135 pk.
En via de vereniging zijn ze on
langs ook aan een heuse 'paten
thaak' gekomen: een meebewe
gende sleephaak. bijna in het
middelpunt van het schip ge
plaatst. Ook maken ze zelf wel
eens wat. Zoals een mast die
sinds kort op de boot prijkt.
„Zelf gemaakt, in de garage. En
uit hetzelfde hout heb ik nog een
nieuwe vlaggestok gemaakt",
zegt Jan-Willem. „Nooit gedacht
dat het zou lukken trouwens
met die mast, maar hij is fantas
tisch geworden. Hier op de werf
geloofden ze niet eens dat ik het
zelf had gedaan. Maar 't is toch
echt zo."
Advertentie
Bouwvoorl. de Hoop
Schuttershofweg 32
TERNEUZEN
Tel. 0115-680315
van onze verslaggever
MIDDELBURG - „Ik ben be
gonnen met acteren maar
daar ben ik mee gestopt om
dat ik, bij nader inzien, niet
voor dat zenuwgedoe in de
wieg bleek gelegd", aldus
Middelburger Gerard van
der Bliek van de stichting
Middelburgs Theater. Hij be
sloot zich met de decors en de
belichting van het Middel
burgs Mini-theater te gaan
bemoeien.
Een juiste keus, zoals later
bleek. Zijn inventieve bijdra
gen leverden hem inmiddels
vijf nominaties voor een Elek
tra op. In 1993 mocht hij het
beeldje in ontvangst nemen.
Dit jaar is de creatieve Mid
delburger twee keer genomi
neerd voor deze toneelprijs: in
de categorieën Opmerkelijk
Decor en Opmerkelijke Be
lichting.
Weglaten
Hij heeft zijn nominaties te
danken aan zijn bijdragen
aan het stuk 'Equus'. „Een be
loning voor de kunst van het
weglaten", zegt hij nuchter.
Het decor bestond uit zes pila
ren. in een boog opgesteld, en
twee offerblokken. Het licht
deed de rest. „Ik kan natuur
lijk ook het podium helemaal
vol gaan bouwen maar dan
ziet de toeschouwer door de
bomen het bos niet meer. Met
de juiste belichting kun je ook
heel veel duidelijk maken.
Het is de kunst om de perfecte
balans tussen licht en decor te
vinden. Daar streef ik steeds
naar", aldus de genomineerde
toneelliefhebber, die in het
dagelijks leven als hoofd van
de technische dienst aan de
Delta Expo is verbonden.
Hoewel hij wekelijks vele uren
in zijn hobby steekt, is Van
der Bliek niet van plan om
zijn huidige broodwinning
voor een baan als belichter of
decorbouwer op te geven:
„Als ik aan de lopende band
decors zou moeten ontwerpen
zou ik binnen de kortste keren
'leeg' zijn. Nu verzin ik gemid
deld twee keer per seizoen het
decor en de bijbehorende be
lichting. Dat bevalt me pri
ma."
Première
Gerard ontwerpt de decor
stukken niet enkel maar hij
maakt ze ook zelf. Alleen als
er gelast moet worden, roept
hij de hulp van een buiten
staander in. Soms kan hij pas
drie weken voor de première
van onze verslaggever
yVout Bareman
TERNEUZEN - In de haven van
(Terneuzen is grote onrust ont
staan door de komst van Montis
Mooring bv, een regelrechte
concurrent van de Verenigde
Bootlieden bv. De onderne
mingsraad van de Bootlieden
heeft - uit vrees voor confronta-
Angolees schip
voor prikje
van de hand
yan onze verslaggever
WISSINGEN - Het Angolese
vrachtschip Karipande dat
sinds eind 1993 in de Tweede
Binnenhaven van Vlissingen
aan de ketting ligt, is woensdag
morgen voor de Rotterdamse
rechtbank verkocht. Het schip
heeft slechts 100.000 gulden op
gebracht, wat veel minder is
dan de sloopwaarde. De nieuwe
ieigenaar komt uit Singapore.
iMet de verkoop van de Karipan-
|de (gebouwd in 1977) is een einde
gekomen aan een slepende af
faire. Zeker vijf keer hebben
jschuldeisers gerechtelijke stap-
jpen ondernomen om hun geld
Iterug' te krijgen. Vaak op het
jaatste moment werden de
{schulden dan nog voldaan dooi
de staatsrederij in Angola, die
[zich tot gistermorgen de eigena-
jresse mocht noemen van de Ka-
jripande.
Advocaat mr. M. van der Bent
jvan het. Middelburgse kantoor
Adriaanse en Van der Weel was
verrast door de 'plotselinge
jtransactie' van woensdagmor-
[gen. Hij heeft zaken gevoerd te
lgen de Angolese staatsrederij en
verwachtte dat er weer geld zou
[komen. „Het ging in deze ge-
irechtelijke verkoop om een
iSchuld van slechts een paar hon
derdduizend gulden. Iedereen
verwachtte opnieuw een tas geld
luit Angola. Klaarblijkelijk is de
koek op." De Angolezen hebben
naar schatting een paar miljoen
dollar aan de Karipande 'ver
speeld'.
Sinds enkele maanden ligt de
Karipande onbemand in de Vlis-
singse Tweede Binnenhaven.
Vóór het schip weg kan, moet
het eerst worden opgekalefa
terd. De Nederlandse scheep
vaartinspectie zal dat zeker ei
sen.
ties tussen werknemers van de
twee bedrijven op de sluizen en
in de haven - burgemeester drs
R. C. E. Barbé van Terneuzen
gevraagd op te treden als be
middelaar. Het verzoek wordt
ondersteund door de directie
van de Bootlieden, Rijkswater
staat en het Havenschap Ter-
neuzen. Barbé is inmiddels met
zijn bemiddelingspoging be
gonnen.
Hij probeert om te beginnen de
marktsituatie in kaart te bren
gen en voert daartoe gesprekken
met een groot aantal bedrijven
in de Kanaalzone. Daartegen
heeft de directie van nieuwko
mer Montis Mooring echter fel
geprotesteerd. Directeur A. van
den Berge: „Mijn advocaat heeft
de burgemeester in een fax dui
delijk gemaakt dat hij zich daar
van dient te onthouden. Wat
heeft hij te zoeken bij onze klan
ten? Die staan hier helemaal
buiten. Als Barbé daarmee niet
stopt, zal dat de problemen
waarschijnlijk alleen maar ver
ergeren."
Peilen
Barbé vindt het logisch dat hij
eerst de meningen in de haven
peilt. „Het is de enige manier om
een duidelijk beeld van de situa
tie te krijgen. Het is absoluut
niet m'n bedoeling me te men
gen in de concurrentiestrijd. Het
gaat er in de eerste plaats om de
rust in de haven te bewaren. En
dat kan mijns inziens alleen
door met de partijen goede af
spraken te maken over de werk
zaamheden."
Van den Berge richtte Montis
Mooring anderhalf jaar geleden
op, nadat hij met ruzie was ver
trokken als hoofd van de admi
nistratie bij de Bootlieden. Zijn
vroegere werkgever probeerde
tevergeefs langs juridische weg
de nieuwe concurrent uit de ha
ven van Terneuzen te weren. De
directie van de Bootlieden voer
de. tijdens een kort geding, aan
dat de veiligheid op de sluizen
gevaar liep door de concurren
tiestrijd.
Incidenten
Directeur M. Rinn: „Sinds de
komst van Montis hebben zich
inderdaad al twee incidenten
voorgedaan." De Nederlanse
Bootlieden Vereniging heeft on
langs bij Rijkswaterstaat be
zwaar aangetekend tegen de
vergunning die het Montis mo
gelijk maakt op het sluizencom-
plex in Terneuzen assistentie te
verlenen aan de scheepvaart.
Het Havenschap Terneuzen legt
nu de laatste hand aan een regle
ment voor die assistentie in de
Braakmanhaven en de Kanaal
havens. Directeur drs
J. M. H. G. Philippen: „We moe
ten zorgen dat de dienstverle
ning in onze haven goed ver
loopt. Populair gezegd: we moe
ten voorkomen dat de concur
renten er een zooitje van ma
ken."
De ondernemingsraad van de
Bootlieden vreest dat de komst
van Montis op korte termijn zal
leiden tot ontslagen. De OR is
bang dat sociale onrust makke
lijk kan leiden tot confrontaties
tussen werknemers van de twee
bedrijven en acties op de sluizen
en in de haven.
Monopolie
De Verenigde Bootlieden bv
werd in 1950 opgericht en heeft
zo'n 40 mensen in dienst. Tot de
komst van Montis had de VB een
monopoliepositie. Om de con
currentie het hoofd te kunnen
bieden heeft het bedrijf - dat net
als Montis bootmans-, roergan
gers- en communicatiediensten
aan de scheepvaart verleent - de
tarieven inmiddels met 16 pro
cent verlaagd. Van den Berge
noemt dat 'een paniekreactie'.
Volgens hem breidt de klanten
kring van Montis snel uit. Het
bedrijf biedt werk aan 10 men
sen. „Maar dat zullen er snel
meer worden."
Hoofd ing W. Vinke van de
dienstkring Zeeuws-Vlaanderen
van Rijkswaterstaat heeft bur
gemeester Barbé op verzoek van
de OR van de Bootlieden enkele
weken geleden gepolst voor de
rol van bemiddelaar. Vinke: „De
onrust die door de komst van
Montis is ontstaan, kan gemak
kelijk escaleren. Omdat de
scheepvaart daarvan de nodige
hinder zou kunnen ondervinden
én uit veiligheidsoverwegingen
vind ik de bemiddeling door de
burgemeester een prima zaak."
Markt gewijzigd
Directeur Rinn van de Bootlie
den: „Ik heb geen enkel bezwaar
tegen de tussenkomst van Bar
bé. Het zal duidelijk zijn dat de
onrust bij ons personeel niet ont
erecht is; de marktsituatie is im
mers danig gewijzigd. Welke ge
volgen dat heeft, kan ik nu nog
niet zeggen. Daarover zal bin
nenkort ongetwijfeld overleg
plaatsvinden met de bonden."
Van den Berge: „Ik wil best pra
van onze verslaggever
OOSTBURG - De West-Zeeuws-
Vlamingen, die zich beijveren
voor het behoud van hel Anto-
niusziekenhuis in Oostburg,
hebben zich verdeeld in een
werkgroep voor het voorberei
den van acties en een ander or
gaan voor het voeren van over
leg met instanties. De overleg
groep zal onder meer onderzoe
ken op welke wijze in Kampen
met succes actie is gevoerd voor
het behoud van het ziekenhuis.
Vierentwintig mensen waren
woensdag aanwezig op een eer
ste bijeenkomst van de werk
groep die zich inzet voor het be
houd van het Antoniuszieken-
huis. Op de bijeenkomst werd
besloten één werkgroep te vor
men voor het voorbereiden van
acties. Een andere groep moet in
de strijd voor het behoud van
het ziekenhuis het overleg met
ziekenhuis-directie, provincie,
gemeenten en andere instanties
gestalte geven.
Daarnaast is er een bestuur ge
vormd dat volgende week de ta
ken zal invullen. „Ook de twee
werkgroepen hebben volgende
week een vergadering", aldus
bestuurslid A. Basting. „In
beide groepen zitten bestuursle
den en deze brengen in de verga
dering van het bestuur verslag
uit van de besprekingen van de
werkgroepen."
Basting liet weten dat er op de
bijeenkomst tal van suggesties
voor het voeren van actie aan de
orde zijn geweest, maar dat er
nog geen concrete plannen zijn
vastgesteld. Het bestuurslid ver
klaarde dat een aantal actievor-
men wellicht een tijdje in de ijs
kast wordt gezet om iets achter
de hand te hebben. „In ieder ge
val is wel duidelijk dat de over-
leg-werkgroep contacten gaat
leggen in Kampen", aldus Bas
ting. „Ook in die stad dreigde
het ziekenhuis te verdwijnen,
maar door juridische procedures
is het niet zover gekomen. Wel
licht kunnen wij ons voordeel
doen met de ervaringen in Kam
pen."
Verder verklaart Basting dat de
dorpsraden in de West-Zeeuws-
Vlaanderen de werkgroep op de
hoogte hebben gesteld dat ze
zich gezamenlijk willen inzetten
voor het behoud van het Anto-
niusziekenhuis Basting: „Bo
vendien heeft de commissie van
wijze mannen, die de toekomst
positie van het ziekenhuis on
derzoekt. toegezegd met de
werkgroep een gesprek te willen
hebben. Vraag is ze natuurlijk of
ze onze opmerkingen in dat ge
sprek meenemen in hun rapport
over de toekomst van het. zie
kenhuis."
van onze verslaggever
BRESKENS - Het Sasse aanne
mingsbedrijf Aquavia is in op
dracht van Rijkswaterstaat be
gonnen met de bouw van een
nieuwe damwand in de Han
delshaven in Breskens. Rijks
waterstaat heeft voor de ver
vanging van de oude damwand
1,3 miljoen gulden uitgetrok
ken. De verwachting is dat de
werkzaamheden begin volgend
jaar worden afgerond.
Een woordvoerder van Rijkswa
terstaat laat weten dat de oude
damwand van begin jaren ze
ventig dateert en in slechte staat
verkeert. „Voor de bouw van de
oude damwand was een rmndere
kwaliteit staal gebruikt", aldus
de woordvoerder van Rijkswa
terstaat. „Daardoor zijn gaten in
de damwand ontstaan en kon
den we niet langer wachten met
de vervanging
Projectleider M. Dees van Aqua
via legt uit de nieuwe damwand
75 meter lang en 20.5 meter
breed wordt De nieuwe dam
wand wordt voor de oude gelegd
en de ruimte tussen de twee zee
weringen wordt opgevuld met
zand. De oude damwand wordt
niet weggehaald, maar wel ver
laagd Dees: „De nieuwe wand
maken we vast aan de wal door
stalen stangen te bevestigen aan
de kade. Over de nieuwe dam
wand plaatsen we een deksloof.
Dat is een betonnen afwerking
die past in de bestrating."
De Margje heeft tientallen eigenaars gekend. fotografie Pieter Honhoff
van een toneelstuk aan de
realisatie van zijn plannen be
ginnen. Maar Van der Bliek
verstaat zijn 'vak' dermate
goed dat dit nooit problemen
oplevert. Over de behuizing
van het Mini-theater, aan de
Verwerijstraat, is de Middel
burger zeer te spreken. „Het
grote voordeel van een eigen
theater is dat we na een voor
stelling niets hoeven af te bre
ken. In plaats daarvan nemen
we gezamenlijk een lekkere
neut aan de bar. Bovendien
hoeven we ook niet met onze
stukken rond te reizen. Ik
weet uit ervaring dat dat vre
selijk vermoeiend is. Daar
naast merk ik dat. doordat
'onze' stukken vaker kunnen
worden gespeeld, ze steeds
beter worden."
Concurrent
Of hij een Elektra in de wacht
gaat slepen? „Misschien voor
de belichting. In die categorie
heb ik maar één concurrent,
en die heeft de prijs vorig jaar
mogen ontvangen." De be
kendmaking van de winnaars
van de Elektra's gebeurt op
zaterdag 21 september tijdens
het Elektrafestival van het
Zeeuws Centrum voor Ama
teurtheater. in de Stads
schouwburg in Middelburg.
Gerard van der Bliek: „Niet in de wieg gelegd voor acteren."
foto Ruben Oreel
De patenthaak op de Margje.
ten over de manier waarop wij zijn niet uit op rotzooi. Van inci-
naast elkaar kunnen opereren denten weet ik niets. Maar ik
op de sluizen en in de haven. Wij herhaal één ding: dat Barbé on
ze klanten benadert, vind ik per
tinent onjuist. Die moetje daar
mee niet lastig vallen."
Bootlieden in de haven van Terneuzen. Zij zijn beducht voor de gevolgen die de concurrentie van het
bedrijf Montis Mooring zal hebben voor hun werkgelegenheid. foto Charles Strijd
