Hospita van toen is verdwenen
PZC
Niks voor de wegwerpmaatschappij
zeeland maandag 19 augustus 1996
agenda
Franse La Riche wil
stedenband Oostburg
recept
Piloot
veroorzaakt
zoekactie
Warmte komt, toeristen gaan
MIDDELBURG - Hof van Tan-
ge, 19.30 uur: Circus Renz;
OOSTKAPELLE Zeeuws Bio
logisch Museum, 21 uur: Rond
leiding 'Hout en bomen';
Film
BERGEN OP ZOOM - Roxy, 14,
18.45 en 21.30 uur: Eraser en Mis
sion impossible;
Cinemactueel, 14uur: Flipperen
Goofy Movie; 14 en 20 uur: Era
ser; 20 uur: The Rock; 21 uur: Ju
les et Jim;
GOES Grand, 20 uur: Mission
impossible;
HULST - De Koning van Enge
land, 19 uur; Flipper; 19 en 21.30
uur; Eraser, Mission impossible,
The Rock, Nick of time, King
pin; 21.30 uur: Spy Hard;
MIDDELBURG - Cinema, 20.30
uur: Die Blechtrommel;
VLISSINGEN - Alhambra. 19
en 21.30 uur: Kingpin; 19 en 21.45
uur: Eraser, Mission impossible
en The Rock;
Tentoonstellingen
AARDENBURG - Gale Richel,
1-3-18 uur: Werken diverse kun
stenaars (t/m 29/9);
SINT ANNALAND - De Mees-
toof, 14.15-16.45 uur: Werk Wim
Hofman en Hans Hermes en bo
demvondsten en gebruiksaarde-
werk van 1600-1900 (t/m okt.);
ST. ANNA TER MUIDEN - v.m
Stadhuis, 11-17 uur: Sieraden,
schilderijen en keramiek (t/m 31
'8);
BRESKENS Visserijmuseum,
10-12 en 14-17 uur: Haringvisse
rij in de jaren 50 en 60 (t/m okt);
BROUWERSHAVEN - Stad
huis, 9-12 en 13.30-16 uur: Hedi
Bogaers, beelden en schilderijen
(t/m 20/8);
BURGH-HAAMSTEDE - De
Bewaerschole, 13.30-16.30 uur:
Simon Woud wijk en Ton Lam-
per (t/m 31/8);
HEINKENSZAND - Gemeen
tehuis, 9-12 en 13-16 uur: 'Rit
misch Reliëf, werk van Anke
Huisson-Haars (t/m 26/9);
HULST Galerie Rattenfan-
ger, 14-17 uur: Anja van Dorsse-
laar en Frans Wuytack (t/m 14/9;
KAPELLE Gemeentehuis.
8,30-12 en 13-16 uur: Kara Jan
sen, foto's (t/m 6/9);
MELISKERKE - Raadzaal ge
meentehuis, 9-16 uur: Jeanette
Sala-de Feijter (t/m 30/8);
MIDDELBURG - Zeeuws Mu
seum, 10-17 uur: Middelburg in
de VOC-tijd (t/m sept.); Gust Ro-
mijn (t/m 15/9);
Zeeuwse Bibliotheek. 17.30-21
uur: Kunstenaars uit Glogow
(Polen) t/m aug.: Interieurset
tings (t/m 7/9) en Mail-Art;
Ramschip Schorpioen, 10-17
uur: Werk van Bob de Brucker (t
/m aug.);
Synagoge, 10-17 uur: 'Opbouw
oude Joodse wijk in Jeruzalem'
foto's Liesbeth Rijpma (t/m 4/9);
Wandelkerk, 10-17 uur: 'Jeruza
lem 3000', foto's van René v.d.
Berg en Didi Koppe (t/m 4/9);
Galerie Het Gouden Briefke, 13-
17.30 uur: Anneke Dekkers,
schilderijen, Hans Jakobs, schil
derijen en Henny Zwart, bron
zen beelden (t/m 25/9);
NEELTJE JANS - Bezoekers
centrum Delta Expo. 10-17.30
uur; Werk Chinese fotograaf
Weng Yi over de Chinese Muur (t
lm sept.);
OOSTBURG - Den Hoekzak, 9-
12 en 13-17 uur: 'Sport in beeld'
werken 10 kunstenaars (t/m
aug.);
OOSTKAPELLE - Zeeuws Bio
logisch Museum, 10-18 uur:
'Dagvlinders' (t/m 1/9); 'Bomen
in het landschap' en 'Dood hout
leeft' (t/m 27/10) foto-exposities;
'Van rups tot vlinder' (t/m 29/9);
SLUIS - Raadskelder. 14-17
uur: GILI, schilderijen en sculp
turen (t/m 25/8);
ST. LAURENS - Boerderij gale
rie 'De Osseberg', 14-17 uur: 'Te
kens van hoop', schilderijen van
Marja de Lange (t/m 7/9);
VEERE - De Schotse Huizen,
12-17 uur: Modefragmenten,
kleedgedrag door de eeuwen
heen (t/m 22/9);
VLISSINGEN - Stedelijk Mu
seum, 10-17 uur: Michiel de Ruy-
ter, werkelijkheid en mythe (t/m
29/9); De Zeeuwse oostindië-
vaarder, schip en lading/het le
ven aan boord (t/m sept.);
Gemeentearchief/Hellebar-
dierstr., 9-16.30 uur.'Sanering in
Vlissingen' (t/m 4/10);
ZIERIKZEE - Burgerwees
huis, 10-17 uur: Beeldhouwwer
ken, potterie en klein antiek (t/m
24/8).
Hulpcentra
Alarmnummer voor geheel Zeeland:
teh 06-11
Centraal Meldpunt Milieuklachten:
tel. 0118-412323
SOS Telefonische Hulpdienst Zee
land, tel. 0118-615551. dag en nacht
bereikbaar.
Chr. hulpdienst Zeeland voor men
sen in nood, tel. 0118-636251, van
10.00-14.00 uur en 20.00-23.00 uur -
weekends van 20.00-23.00 uur.
Stichting 'Blijf van m'n lijf Zee
land, tel. 0118-469869, dag en nacht
bereikbaar.
Kinder- en Jeugdtelefoon Zeeland,
tel. 06-0432 (gratis), dag. van 14-20
uur.
Bureau Vertrouwensarts Kinder
mishandeling, tel. 0118-628800.
Aids Infolijn: tel. 0118-638384.
De politie houdt vandaag,
maandag, snelheidscontroles op
de Rijksweg N252 en de Hoekse-
weg/Tractaatweg in de Zeeuws-
Vlaamse kanaalzone.
Dreischor toont roemrijk vlasverleden
DREISCHOR - Zweet parelt
op zijn bovenlip en voor
hoofd. Rinus Quist uit Drei
schor sjort eens aan de klem
van zijn rode halsdoek. Hij
heeft het warm. Warm omdat
de zon onbarmhartig schijnt.
En omdat hij zich geen secon
de rust gunt. Want vlasdag is
het maar één keer per jaar in
Dreischor. Dat prachtige vlas
waarover Quist nooit raakt
uitgepraat. „IJzersterk en on
verslijtbaar is dat spul. Niets
voor onze wegwerpmaatscha-
pU"
Vlasdag in Dreischor, een tra
ditie die niet meer stuk kan.
Vrijwilligers uitgerust met
draagbare telefoons stellen
zich 's ochtends op bij het tot
parkeerterrein gebombar
deerde sportveld. Het belooft
weer druk te worden. Tegen
het middaguur glimmen lange
rijen gemotoriseerd blik in het
zonlicht. Bezoekers spoeden
zich naar de oude dorpsring.
Daar moeten ze zijn om het
roemrijke verleden van het
vlas te zien herleven.
Quist en enkele collega's heb
ben voor de gelegenheid oude
boerenkleding aangetrokken.
Bijpassend strohoedje op het
hoofd. Glazen bier worden
aangereikt om de kelen ge
smeerd en de hoofden koel te
houden. De mannen laten met
veelal nagebouwde werktui
gen zien wat er komt kijken bij
de bewerking van vlas. En ver
tellen over repelen, zwingelen,
hekelen en roten; het vaak ar
beidsintensieve werk dat no
dig was voor de metamorfose
van vlas tot linnen. „Een hele
gedaanteverwisseling", weet
Quist. „Het is net als tarwe op
het land en brood. Je ziet niet
wat het met elkaar te maken
heeft."
Roemrijk is het verleden van
Dreischor als vlasdorp. De
werkloosheid van de jaren der
tig ging voorbij aan de plaatse
lijke landarbeiders. Zij begon
nen met de vlasbewerking zo
dra de oogst in augustus van
het land was. Linnen is één
van de bekendste eindproduc
ten. De watersnood van '53
bracht de vlascultuur een zwa
re slag toe. Vele werktuigen
gingen verloren. Maar wat de
lokale vlasteelt pas echt de
das omdeed was de opkomst
van synthetische materialen
als nylon en het dumpen van
grote hoeveelheden goedkoop
vlas uit Rusland.
Zonde van de eigen vlascul
tuur, vindt Quist. Want niet al
leen is het gewas oersterk, het
kent ook geen afvalproducten.
„Alls wat bij de bewerking vrij
komt wordt gebruikt. Als vee
voer, voor de verfindustrie, als
stoelvulling. voor zeep, als
vliegertouw, noem maai' op."
Braderie
Vlasdag is echter meer dan al
leen reclame voor een bijna
uitgestorven productieproces.
Het evenement staat ook voor
goed bezochte braderie-
kraampjes, optredens van
folkloristische zang- en dans-
groepjes, helikoptervluchten
en museumbezoek. Kortom:
een feest voor alle leeftijden.
Enkele meisjes zitten met hun
zelfgemaakte grabbelton op
de stoep. Voor een kwartje mo
gen voorbijgangers graaien in
een kartonnen doos gevuld
met oude kranten. Wat verder
op speelt de elfjarige Pascal
van de Velde keyboard terwijl
een vriendje stencils uitdeelt.
Pascal heeft net een nieuw in
strument gekocht, valt erop te
lezen. Heel duur. Vandaar dat
hij wat probeert bij te verdie
nen. Zijn hoed ligt klaar voor
nobele giften.
Maar het boerenverleden zet
toch de toon. Eindeloos veel
rondjes draven de Zeeuwse
trekpaarden door het dorp.
Vermoeiend, want de boeren
wagen die zij voortzeulen
kreunt onder het gewicht van
joelende kinderen.
van onze verslaggever
OOSTBURG - De gemeente La
Riche in Frankrijk wil een ste
denband aangaan met de ge
meente Oostburg. Het Oost-
burgse college van b en w is po
sitief over dat voorstel. B en w
menen dat stedenbanden van
grote waarde kunnen zijn, om-
ze internationale vraag
stukken in een lokaal perspec
tief plaatsen. Daarnaast bieden
jumelages gemeenten en parti
culieren de mogelijkheid geza
menlijke activiteiten te ont
plooien.
La Niche is een gemeente met
[Circa 10.000 inwoners. De naam
van de gemeente Oostburg is ge
noemd door Nederlanders die in
Ville de La Riche wonen en af
komstig zijn uit de Zeeuws-
Vlaamse regio. Het voorstel in te
stemmen met het aangaan van
de stedenband komt op woens-
28 augustus aan de orde tij-
Janny van der Lee
Entrecötes met
ansjovis- en
kappertjesboter
H personen)
De reden dat voor dit recept
ongezouten boter wordt ge
bruikt is dat de ansjovis vrij zout
Wie de boter nóg iets milder
van smaak wenst, kan er bij de
bereiding 3 theelepels slagroom
door mengen.
Ingrediënten:
4entrecötes
peper en zout
boter en olie om te bakken
voor de ansjoviskappertjesbo-
ler:
15-100 gram ongezouten boter
1 kleine teen knoflook
34 ansjovisfilets
3 theelepels kappertjes.
Maak eerst de boter. Pureer
hiervoor boter en ansjovis met
de staafmixer of wrijf de ansjo
vis door een zeef en wrijf boter en
ansjovis dooreen tot een zachte
gladde pasta. Meng hier de kap
pertjes door.
Strijk de massa op een vel plas
ticfolie en vorm hiervan een rol
letje. Draai de uiteinden van het
plastic dicht als een toffeepa
piertje en laat de boter in de
koelkast stevig worden.
Wrijf de entrecötes in met peper
en zout. Verhit half boter-half
olie in een koekenpan en bak
hierin de entrecötes.
Snijd de boter in plakken en leg
<e op de stukken vlees.
dens een vergadering van de
commissie bestuurlijke zaken.
Deze vergadering wordt gehou
den in de commissiekamer van
het gemeentehuis en begint om
8.30 uur.
Na afloop van deze vergadering
komen de leden van commissie
planologie bijeen in de commis
siekamer. Zij buigen zich onder
meer over het collegevoorstel
niet mee te werken aan de wijzi
ging van het bestemmingsplan
voor het terrein aan het Molen
water in Breskens. Een onderne
mer uit Hoogerheide wil op het
terrein aan het Molenwater wo
ningen bouwen. In het volks
huisvestingsplan van de ge
meente Oostburg is gesteld dat
Breskens de komende vijfjaar in
aanmerking komt voor de bouw
van zo'n vijftig woningen. Toch
wil het Oostburgse college niet
meewerken aan het plan van de
ondernemer uit Hoogerheide.
Een verdere verdichting van de
bebouwing in dat deel van Bres
kens is niet de wens van b en w.
De bestemming groenvoorzie
ningen ligt meer voor de hand.
Auto's op plek
snoepfabriek
Hulst toegestaan
van onze verslaggever
HULST - Het Hulster college
van b en w wil instemmen met
het verzoek van Autobedrijf
van Putten en Zoon om auto's te
stallen op het terrein van de
voormalige snoepfabriek Bel-
tof aan de Hemelstraat in Sint
Jansteen. De fabriek is al lange
tijd buiten gebruik en door leeg
stand dreigt verpaupering van
de opstallen en het terrein.
Door het terrein in gebruik te ne
men voor het stallen van auto's
is er een passende oplossing
voor de verpaupering. Het col
lege stelt daarom voor een wijzi
ging van het bestemmingsplan
Tragel voor te bereiden. Het
voorstel komt op donderdag 22
augustus aan bod tijdens een
vergadering van de commissie
stads- en dorpsontwikkeling. De
vergadering begint om 16.30 uur.
Snoeiafval
geblust
CADZAND - De brandweer van
Cadzand heeft in de nacht van
zaterdag op zondag om 0.45 uur
een brandende hoop snoeiafval
geblust in de Knokkertweg in
Cadzand. Het vuur dreigde over
te slaan naar een graanveld. De
brandende voorraad snoeiafval
was opgemerkt door een politie
patrouille.
Zeeuws succes op fokveedag
van een medewerker
HENGELO - De Zeeuwse afde
ling van de stamboekvereni
ging Het Groninger Paard be
haalde vorige week tijdens de
nationale fokdag in Hengelo
een aantal uitstekende resulta
ten. Het hengstveulen Flair van
Piet Lievense uit Zoutelande
werd uit de rubrieken veulens
en eén- en tweejarige merries
gekozen als jeugdkampioen
1996.
Het merrieveulen Nancy van
Daaf Tange uit Kamperland
werd derde met een eerste pre
mie in de rubriek veulens. In de
rubriek modelmerries eindigde
de merrie Fabiola van Ko Blaas
uit Aagtekerke als tweede met
een eerste premie. De merrie Fa
biola van Piet Lievense werd in
de rubriek vier- tot zevenjarige
merries vierde met een eerste
premie.
Een eerste premie houdt in dat
het paard voldoet aan de hoog
ste eisen die door de stamboek
vereniging worden gesteld. Wim
Murk uit Domburg kreeg de me
daille van verdienste van de
Stichting Zeldzame Huisdier
rassen. Dit voor zijn succesvolle
inspanningen om in de regio
Zeeland de fokkerij van het Gro
ninger paard te stimuleren.
van onze verslaggever
THOLEN - Politie, brandweer,
een ambulance en de reddings
brigade rukten zaterdag uit na
een melding dat een vliegtuigje
zou zijn neergestort in het West-
Brabantse Markiezaatsmeer.
De zoekactie had snel succes. De
hulpverleners troffen op een ei
landje in bet meer een ultra
light vliegtuigje.
De piloot en zijn liefhadden het
plekje uitgekozen om van de zon
te genieten. Het duo zal de 'red
dingsoperatie' moeten betalen.
Bovendien kreeg de piloot een
proces-verbaal omdat hij zich
met zijn vliegtuigje op be
schermd natuurgebied bevond.
Hulp om van het eiland af to ko
men had het stel niet nodig. Ze
vlogen weg.
foto Pieter Honhoff
Stukje participatievan de jeugd tijdens de Vlasdag van Dreischor.
Het belooft de komende dagen nog fraai zomerweer te worden. Het
merendeel van de vakantiegangers zal daar niet meer van kunnen
genieten aan de Zeeuwse stranden. De schoolbel luidt weer en de
bouwvakkers staan alweer een week op de steiger. Dit echtpaar uit,
aan de meegebrachte lectuur te oordelen West-Brabant, had afgelo
pen weekeinde dan ook alle ruimte op het strand van Zoutelande.
De uittocht van toeristen leidde het afgelopen weekeinde, en met
name op de zondag, tot gebruikelijk grote drukte op de wegen in
oostelijke en noordelijke richting. Grote problemen hebben zich
volgens de politie niet voorgedaan. foto Ruben Oreel
van onze verslaggever
Jacques Cats
VLISSINGEN - In de winkel waar
meubelafdankertjes aan nieuwe ge
bruikers worden gesleten is het drin
gen; of het nu bedden, bankjes, of boe
kenkastjes zijn. Kinderen vliegen uit,
omdat ze elders verder gaan leren en
die studentenkamers moeten leef
baar worden gemaakt.
Op kamers of zelfstandig gaan wonen
is een hele verandering waar veel bij
komt kijken. Zóveel dat de Jongeren
Advies en Informatie Buro's in Zee
land er een boekje aan hebben gewijd.
Daarnaast houden de bureaus deze
maand en in september open huis om
het thema 'wonen' nader te presente
ren en allerlei vragen te beantwoor
den. Over bijvoorbeeld de hoogte van
de huur. Wat is redelijk? En: hoe kun
nen de uitgaven maandelijks oplo
pen? Hoe is zo efficiënt mogelijk met
de maandelijkse uitgaven om.te gaan,
welke verzekeringen moeten worden
afgesloten? Er zijn namelijk verzeke
ringen die aantrekkelijk geprijsde
studentenpakketten aanbieden.
Wat de kamerkosten betreft is het
handig om te weten dat er puntenstel-
sels bestaan waarmee kan worden be
rekend hoe hoog de huur van een ka
mer of huis wettelijk mag zijn. Wie dus
twijfelt aan de hoogte van de te beta
len huur, kan bij het adviesbureau in
Goes, Middelburg, Tholen, Terneuzen
of Zierikzee een exemplaar van zo'n
puntenstelsel halen. Sommige ver
huurders vragen een waarborgsom.
Dat mag. Maar het vragen van sleutel-
geld is bij de wet verboden.
Prijzig
Ingrid de Groot van het Goese kan
toor vindt de kamerhuren aan de prij
zige kant. „Als je ziet voor hoeveel
geld je tegenwoordig een huisje kunt
huren en je vergelijkt dat met wat je
moet betalen van een kamer van vier
bij vier en een halve meter, met een
vaste wastafel en gezamenlijk gebruik
van douche en keuken dan is vierhon
derd gulden best wel veel. Maar die
huurprijzen zijn wel vaak all-in, dus
dat scheelt weer".
De startersinfo voor kamerbewoners
of zelfstandige huurders bevat voorts
nog een aantal, soms erg voor de hand
liggende tips als: 'op boodschappen
kun je veel besparen als je de reclames
in de gaten houdt', 'wacht met kopen
van kleding en schoeisel tot de uitver
koop' en 'je eigen kruiden kweken in
de vensterbank is goedkoper dan ze
steeds te kopen'. Weer wel handig om
te weten is dat sommige gemeenten
een declaratiefonds hebben voor bij
dragen aan mensen met een mini
muminkomen. Wie daarvoor in aan
merking komt, kan een bijdrage krij
daar jaren lang ervaring in en speelde
met 'haar jongens' onder één hoedje.
'Waren we aan het stappen tijdens de
controle', heeft een van de studenten
in het boek voor het nageslacht vast
gelegd, 'dan zorgde ze dat de rode ge
ranium uit de vensterbank weg was.
Bij dit alarm slopen we dan via de
brandladder naar ons studeervertrek.
Meneer werd intussen zoet gehouden
met een praatje, een kop koffie en des
noods een borreltje'.
Genoegen
Mevrouw Barten, bijna tachtig, kijkt
met een onbedaarlijk genoegen terug
op haar vele hospitajaren, die prettig
vervlogen met het bieden van kost en
inwoning aan zeevaartscholieren in
haar eigen huis aan de Vlissingse Ja
cob van Ruysdaellaan. Ze keek niet
op een gast meer of minder. „Ik had
een keer al vier jongens in huis toen de
direteur langs kwam om te vragen of
ik er nog twee bij wilde nemen. Daar
was geen huis mee te bezeilen, had de
directeur gewaarschuwd. Die jongens
gooiden de kolenkitten achter de con
cierge naar beneden. Nou meneer, het
zijn de liefsten geworden die ik ooit
heb gehad".
De scholieren huurden wel een kamer
bij haar. maar ze zaten er alleen maar
om te studeren. Voor de rest van de
tijd had mevrouw ze beneden over de
vloer. Er waren duidelijke huisregels:
zo laat eten en zo laat thuis. En na ach
ten naar boven om te leren. Kwam het
meisje op bezoek dan mocht ze wel
even met haar vriend mee naar boven,
maar het stel mocht niet op de kamer
blijven hangen.
Er ontstond zo'n hechte band met de
jongens dat de hospita mee ging als er
een diploma-uitreiking was. Mevrouw
Barten „Daar zat ik dan als doodge
wone huis-, tuin- en keukenvrouw. Er
was altijd bal na. Ik weet nog dat de
vader van een van die jongens, een
man met een goeie baan, me kwam
halen om te dansen. Nou ik wist niet
waar ik moest kijken".
Kaartje
Nog altijd krijgt de vroegere hospita
telefoontjes, kaartjes en ook wel eens
een bezoekje van de studenten van
destijds. „Toen mijn zoon trouwde
hebben vier jongens van de zeevaart
school in uniform de sleep van mijn
schoondochter gedragen. Die jongens
hebben me door een hoop moeilijkhe
den heen gesleept die ik normaal niet
had aangekund".
De jeugd van nu, de andere mentali
teit,: mevrouw Barten moet er niet
meer aan denken om zoveel knapen in
huis te hebben. „Ik heb zelf een klein
zoon van vijftien. Ik zou 'm voor geen
goud in huis willen hebben. Van m'n
levensdagen niet".
foto Ruben Oreel
Waar is de tijd gebleven dat het met
name op Walcheren wemelde van de
'kunstmoeders' die zich warm ont
fermden over studenten aan pedago
gische opleidingen en - niet te verge
ten - aan het maritieme instituut De
Ruyter in Vlissingen? In het ten tijde
van de jubileumviering van de De
Ruyterschool verschenen herden
kingsboek is nog een passage gewijd
aan zo'n 'kunstmoeder' voor wie de
zeevaartscholieren 'haar jongens wa
ren'. Een vrouw die veel en lekker eten
bereidde en die urenlang naar die
stomme puberpraat kon luisteren.
Soms was er de onverwachte controle
van een leraar die kwam kijken of je
wel studeerde. Maar de hospita had
Studenten zoeken tweedehands huisraad uit voor hun kamer.
gen, waardoor gemakkelijker kan
worden deelgenomen aan activiteiten
op maatschappelijk, sportief, cultu
reel en recreatiegebied.
Een grote hang naar vrijheid drijft
jongelui - of ze nu het huis verlaten om
te gaan studeren of omdat de leefsi
tuatie thuis niet meer zo jofel is - naar
kamers. Daar hebben ze weinig meer
met de verhuurder te maken hebben
dan er voor te zorgen dat de huurpen
ningen op tijd binnen zijn. Naar adres
sen waar kost èn inwoning kan wor
den genoten is bij de bemiddelingsbu
reaus nauwelijks meer vraag. Ook de
aanbiedingen van verhuurders, die
meedelen dat er ook meegegeten kan
worden, zijn schaars. Dat doet ernstig
vermoeden dat het interessante insti
tuut van de hospita nog slechts door
een enkeling overeind wordt gehou
den.
