Eensgezindheid aan sociaal front
M
PZC
Boer gebruikt ondanks acties veel meer gif
Verzet universiteiten
tegen bezuiniging op
onderzoeksbudget
De Boer twijfelt aan bereiken milieudoelen
HET ISÊAMI
ONMENSELIJK
Spanning onder asielzoekers
door langere wachttijden
Metaal komt pas in
september in actie
Kinderopvang kan
voor hoge inkomens
fors duurder worden
binnenland
Voorjaarsoverleg: aandacht voor onderkant arbeidsmarkt
regime van IRAN
Fokker gaat
nog maanden
door met
productie
DEN HAAG (ANP) - De land
en tuinbouw gebruikte vorig
jaar meer gif dan in 1994 en
1993. Dat blijkt uit gisteren ge
publiceerde cijfers van Ne
fyto, de brancheorganisatie
van de bestrijdingsmiddelen
sector.
In 1995 verkochten de verza
melde handelaren 9931 ton aan
insekticiden. fungiciden, herbi
ciden en grondontsmettings-
middelen, tegen 9535 ton in
1994 en 9861 ton in 1993.
De cijfers van Nefyto staan in
schril contrast met eerdere be
richten van de onafhankelijke
commissie van deskundigen
die onlangs het zogeheten
Meerjarenplan Gewasbescher
ming heeft geëvalueerd. Dat
gezamenlijke plan van over
heid en agrarische sector voor
ziet in een forse afname van het
gifgebruik. Dat gebeurt vol
gens de deskundigen ook. Zij
kijken echter naar het totaal
volume aan bestrijdingsmid
delen (dus inclusief vulmate
riaal), terwijl de Nefyto alleen
rekent met hoeveelheden ac
tieve stof.
Met name in de categorie van
insecticiden, fungiciden en her
biciden blijkt het gifgebruik in
1995 te zijn toegenomen. Bij de
grondontsmettingsmiddelen is
wel sprake van een aanhou
dende dalende trend, zoals
overheid en bedrijfsleven beo
gen. maar die teruggang valt in
het niet bij de toename bij de
andere stoffen.
Overigens voert de milieube
weging op dit moment een pu
bliciteitscampagne tegen het
overmatig gifgebruik in de
land- en tuinbouw. De organi
saties, zoals Milieudefensie en
de Stichting Natuur en Milieu,
vinden dat het middelenge
bruik in bepaalde teelten, zoals
suikerbieten, mais, aardappe
len en aardbeien, veel krachti
ger moet worden teruggedron
gen. Zo zou landbouwminister
Van Aartsen boeren en tuin
ders moeten verbieden nog lan
ger aan de rand van hun veld te
spuiten, zodat minder gif in slo
ten en ander oppervlaktewater
terechtkomt. De boeren en
tuinders voelen niets voor zo'n
spuitverbod.
DEN HAAG (ANP) - Kabinet en
sociale partners zijn eensgezind
als het gaat om de ontwikkelin
gen aan het sociale front. Er
moet veel aandacht blijven
voor de onderkant van de ar
beidsmarkt. Er moeten over de
hele linie meer mensen aan het
werk komen. De investeringen
in scholing en infrastructuur
blijven meer dan noodzakelijk.
De overheidsfinanciën zullen ge
zond moeten worden en blijven.
Loonmatiging en lastenverlich-
Pieper verder
uit de gratie
bij Nederlander
DEN HAAG (ANP) - De gemid
delde Nederlander verorberde
vorig jaar 32 kilo aan verse
aardappelen. Dat is ongeveer 3
procent minder dan in 1994. Dat
blijkt uit cijfers van het Neder
lands Instituut voor Afzet
bevordering van Akkerbouw-
produkten (Nivaa).
De oorzaak van de licht terugge
lopen consumptie is waarschijn
lijk de hogere prijs, aldus I. van
Deursen, marketingmanager
van het Nivaa. Overigens bleef
de totale aardappelconsumptie
(dus inclusief patat en chips) op
peil met gemiddeld zo'n 82 kilo
per persoon.
Net als voorafgaande jaren blijft
het bintje veruit de meest popu
laire pieper. Zo'n 38 procent van
de circa 500.000 ton verse aard
appelen die vorig jaar bij de su
permarkt of groenteboer over de
toonbank ging was van die
soort. Het bintje wordt op forse
afstand gevolgd door de bildt-
star, nicola en eigenheimer.
ting blijven ook pijlers voor een
gezonde economische ontwikke
ling. Dat zijn de hoofdpunten
waarover kabinet, werkgevers
en werknemers het woensdag
ochtend tijdens het voorjaars
overleg snel eens werden.
Het kabinet is tevreden over het
aantal cao's dat een loonschaal
kent die tussen het minimum
loon en het laagste cao-loon ligt.
Van de 23 tot nu toe afgesloten
cao's kennen er vijftien zo'n
schaal. De acht andere kennen
afspraken om langdurig werklo
zen aan het werk te helpen. „De
tussenstand laat een bevredi
gende trend zien", verklaarde
minister Melkert van Sociale Za
ken na afloop. Hij voegde er aan
toe geen reden te zien het alge
meen verbindend verklaren af te
schaffen als deze ontwikkeling
zich doorzet.
Zijn staatssecretaris, de VVD'er
R. Linschoten, denkt daar iets
anders over. Hij onderschreef
dat de trend tot nu toe goed is
maar sluit niet uit dat indivi
duele cao's toch niet algemeen
verbindend worden verklaard.
Bonden en werkgevers zegden
het kabinet toe in meer cao's af
spraken te maken die uitzonde
ringen toestaan om lagere lonen
dan het cao-loon te betalen. Ook
gaan ze studeren op mogelijkhe
den om startende bedrijven dis
pensatie te geven van een aantal
cao-bepalingen. Over het aantal
allochtonen dat een baan vindt
maken ze zich zorgen. De drie
partijen spraken af het komend
halfjaar met concretere plannen
te komen om meer mensen uit
minderheidsgroepen aan een
baan te helpen. Van de zomer
moet duidelijk zijn wat de Wet
evenredige arbeidsdeelname al
lochtonen (WBEAA) heeft opge
leverd.
DEN HAAG (ANP) - De geza
menlijke universiteiten verzet
ten zich hevig tegen de wens
van onderzoeksorganisatie
NWO om met ingang van 2001
150 miljoen gulden aan NWO af
te staan. De vereniging van uni
versiteiten (VSNU) spreekt van
een contra-productief voorstel.
Volgens NWO is de verschui
ving nodig om ervoor te zorgen
dat de universiteiten meer on
derzoek gaan doen dat aansluit
bij de wensen van overheid en
bedrijfsleven.
rDe overheid geeft de universitei
ten jaarlijks een budget voor we
tenschappelijk onderzoek. Dat
mogen zij naar eigen inzicht be
steden. Minister Ritzen (Onder
wijs) wil dat universiteiten meer
'maatschappelijk relevant on
derzoek gaan doen. Dat kan
door onderzoeksgeld van de uni
versiteiten over te hevelen naar
'NWO. Deze organisatie verdeelt
dat geld weer over de universi
teiten, maai" houdt daarbij sterk
rekening met de behoeften van
loverheid en bedrijfsleven.
'In zijn meerjarenplan stelt NWO
voor dat zijn budget van 600 mil
joen gulden wordt verhoogd met
150 miljoen gulden. Dat bedrag
moet worden weggehaald bij de
universiteiten. Volgens NWO is
dat extra geld nodig voor onder
zoek naar onderwerpen als de
multiculturele samenleving en
milieubescherming.
Naai" verluidt wordt NWO daar
in gesteund door een commissie
die NWO heeft geëvalueerd. De
ze commissie, onder leiding van
VNO-NCW-voorzitter Rinnooy
Kan, zou er zelfs voor pleiten om
enige honderden miljoenen gul
dens bij de universiteiten weg te
halen en aan NWO te geven. Vol
gens de commissie letten de uni
versiteiten bij de besteding van
hun onderzoeksgeld te veel op
sociale gevolgen. Het rapport
van de commissie wordt volgen
de maand openbaar.
NWO beschouwt de overheve
ling van 150 miljoen gulden als
een relatief onschuldige opera
tie. „De universiteiten verliezen
slechts anderhalve procent van
hun onderzoeksbudget", aldus
een woordvoerder.
Kees den Herder
Leden van Milieudefensie delen woensdag pamfletten uit voor het Rotterdamse World Trade Center. Zij betwijfelen het nut va
het daar gehouden congres over milieu en economie. foto Dijkstra/AN
ROTTERDAM (ANP) - Minister De Boer
(Milieubeheer) verwacht dat ze een aan
tal zeer belangrijke doelstellingen uit het
Nationaal Milieubeleidsplan (NMP)
„waarschijnlijk niet voor 2010" haalt.
Vooral de uitstoot van het broeikasgas
C02 en van stikstofoxyden (door het ver
keer), liggen niet voor het streefjaar 2010
op het gewenste peil.
De Boer pleit dan ook voor een stringent
milieubeleid in de komende jaren. Neder
land moet daarbij zo veel mogelijk koplo
per zijn in het streven economische groei
samen te laten gaan met behoud van na
tuur en milieu. Dat zei ze gisteren tijdens
het congres Milieu en Economie in Rotter
dam.
De bijeenkomst, georganiseerd door vier
ministeries, moet concrete suggesties op
leveren voor een nieuwe periode in het mi
lieubeleid. Na de fase van het schoonma
ken en het schoonhouden van Nederland,
is het tijd voor nieuw elan. Als Nederland
in de toekomst economisch vooruit wil,
dan zal dit onvermijdelijk moeten met
zorg voor het milieu, aldus de minister.
Het congres is de start van een brede
maatschappelijke discusie die begin vol
gendjaar moet uitmonden in de kabinets
nota Milieu en Economie.
iA t e rt
Iraanse asielzoekers hebben gisteren gedemi
de dreigende uitzetting van landgenoten. Vol
tuatie in Iran verbeterd zijn.
reerd in Nijmegen om aandacht te vragen voor
s Buitenlandse Zaken zou de mensenrechtensi-
foto Peter Drent/ANP
DEN HAAG (GPD) - Asielzoe
kers moeten steeds langer
wachten voordat bekend
wordt of zij in ons land mo
gen blijven. De langere ver
blijfsduur zorgt voor
groeiende spanningen in de
centra. Ook door het ver
scherpte uitwijzingsbeleid
van de overheid neemt de on
rust toe. Vooral de uitzettin
gen van Zaïrezen, Iraniërs en
Somaliers leidden nog al
eens tot onrust in de centra.
Dit schrijft het Centraal or
gaan Opvang Asielzoekers
(COA) in het jaarverslag over
1995. Doordat asielzoekers
steeds langer in de centra
moeten wachten, profiteert
de COA nauwelijks van de da
ling van het totaal aantal
asielzoekers.
In 1994 moesten asielzoekers
nog gemiddeld elf maanden
wachten voordat zij wisten
waai" zij aan toe waren. Dit cij
fer ontbreekt over 1995, maar
alleen al de gemiddelde ver
blijfsduur in de centra be
droeg vorig jaar rond een jaar.
De gehele procedure neemt
aanzienlijk meer tijd in be
slag.
De Immigratie- en Naturali
satiedienst (IND) van het mi
nisterie van Justitie weigert
bekend te maken hoe lang de
gemiddelde asielprocedure
duurt. Volgens een woord
voerder gebeurt dat omdat
'wij dat cijfer slechts met re
denen omkleed bekend willen
maken'.
Organisaties als Vluchtelin
genwerk Nederland gaan er
van uit dat de gemiddelde
procedure vorig jaar ongeveer
achttien maanden kostte.
Komt daar geen verandering
in. dan lukt het staatssecreta
ris Schmidt (Justitie) niet om
voor het einde van het jaar de
achterstand bij de asielaan
vragen in te lopen. Volgens de
COA was de verblijfsduur in
de centra vorig jaar 10,1
maand en in zelfstandige
woonruimten (ROA-wonin-
gen) zelfs 17,3 maanden.
Het jaarverslag laat zien dat
vorig jaar ruim 29.000 vluchte
lingen in ons land een goed
heenkomen zochten. Van wie
werden iets minder dan 26.000
mensen toegelaten tot de
asielprocedure. De overigen
werden aan de grens terugge
wezen. In 1994 meldden zich
nog 52.500 asielzoekers in Ne
derland.
Verhoudingsgewijs nam het
aantal asielzoekers uit Afgha
nistan, Irak en Somalië sterk
toe. Ex-Joegoslaven meldden
zich na het sluiten van het
vredesakkoord van Dayton
veel minder. In aantallen tel
de Nederland vorig jaar onder
andere ruim 5.000 nieuwe
asielzoekers uit Iran, bijna
5.000 Somaliërs. slechts 3.300
Bosniërs, 2.500 Irakezen en
2.000 Afghanen.
De COA meldt dat in een jaar
tijd het aantal bewoners van
de centra daalde van ruim
32.000 op 31 december 1994
tot 30.000 eind 1995. In deze
zelfde periode vond er bijna
een halvering plaats van het
aantal nieuwe asielverzoe
ken. Dat daalde van 52.576 tot
29.258.
De COA heeft er voor gekozen
het aantal centra geleidelijk
in te krimpen door het niet
verlengen van huurcontrac
ten. Daarnaast overweegt de
COA het aantal centra voor
onderzoek en eerste opvang
(OC's) met twee te verminde
ren.
Momenteel zijn de OC's. waar
asielzoekers slechts korte tijd
verblijven voor niet meer dan
tweederde gevuld. In de asiel
zoekerscentra (AZC's) daar
entegen zijn vrijwel alle plaat
sen bezet. Door OC's, die ge
richt zijn op een kort verblijf,
om te bouwen tot AZC's ko
men er meer plaatsen langdu
rig beschikbaar.
SCHIPHOL (GPD) - De failliete
vliegtuigbouwer Fokker zal zo
goed als zeker ten minste nog
enkele maanden vliegtuigen
blijven bouwen. Volgens be
stuurder P. van Bers van de In
dustriebond FNV is met een
handvol klanten en alle toeleve
ranciers overeenstemming be
reikt over een tijdelijk door-
werk-scenario. Het wachten is
nu op het ja-woord van de com
missarissen van de KLM. Die
moeten op 4 juni de aanschaf
van zeven Fokker 70-vliegtui-
gen officieel goedkeuren.
Met die order van de KLM en
van enkele andere klanten,
waaronder Ethiopian Airlines
en Vietnam Airlines, kunnen de
curatoren de liquidatie van het
bedrijf nog even uitstellen, Er
worden nog 12 tot 15 vliegtuigen
gebouwd. In de tussentijd hopen
de curatoren alsnog een red
dingsplan voor de lange termijn
uit te stippelen. Er wordt nog al
tijd gehoopt dat zich een se
rieuze redder voor Fokker
meldt, die de benodigde finan
ciering op tafel kan krijgen.
Tot nu toe hebben de Russen
noch Joep van den Nieuwenhuij-
zen een businessplan op tafel ge
legd. De curatoren hebben zelfs
van de laatste al weken niets
vernomen. De zakenman Rosen
Jacobsen heeft de benodigde fi
nanciering nog niet rond.
Afgelopen vrijdag onderteken
den de KLM en Fokker een in
tentieverklaring voor de aan
schaf of lease van zeven Fokker
70's. De KLM wil daar overigens
niets over zeggen. Voor het tijde
lijke doorwerk-scenario is niet
alleen de toestemming van de
KLM-commissarssien nodig,
maar tevens die van de rechter
commissaris. Die ziet toe op de
afwikkeling van het faillisse
ment. De curatoren zullen ver
moedelijk het doorwerk-scena
rio na 4 juni aan hem voorleggen.
Hij zal moeten beoordelen of de
deal met de KLM de failliete
boedel geld oplevert.
De Europese concurrenten van
het failliete Fokker, verenigd in
het samenwerkingsverband
Aero International (Regional),
gaan een nieuw straalvliegtuig
ontwikkelen met zeventig stoe
len. Het toestel moet rond de
eeuwwisseling voor het eerst de
lucht ingaan.
De 70-zitter moet een eerste zijn
in een reeks die de AI(R)-part-
ners Aerospatiale, Alenia en Bri
tish Arospace willen ontwikke
len. Uiteindelijk moet een serie
ontstaan van toestellen van 58
tot 85 stoelen.
DONDERDAG 30 MEI 1996
Benzine opnieuw cent goedkoper
ROTTERDAM (ANP) - Benzine wordt morgen aan de pomp
één cent per liter goedkoper, aldus marktleider Shell. Euro
loodvrij gaar 2,01 kosten, super plus loodvrij 2,06 en super-
benzine gelood ƒ2,20. Diesel blijft even duur 1.39).
Brandweer helpt bij tandarts
UTRECHT (GPD) - De Utrechtse brandweer heeft gisteren een
corpulente vrouw uit die stad geholpen de trap van haar bo
venwoning af te komen om een bezoek aan de tandarts te bren
gen. De vrouw belde de brandweer met de klacht dat ze door
haar omvang al weken niet meer zelfstandig de trap afkon om
naar buiten te gaan, maar dat ze nu hoognodig naar de tand
arts moest omdat ze problemen had met vier vullingen. Vier
brandweerlieden hebben haar gisteren ondersteund bij het af
dalen van de trap.
Meer klachten in psychiatrie
UTRECHT (ANP) - Psychiatrische patiënten hebben in 1995
vaker geklaagd over de inhoud van het behandelplan, het voor
waardelijk ontslag en seksuele intimidatie.
De vertrouwenspersonen voor patiënten signaleerden aan
zienlijk vaker structurele tekortkomingen. Dit blijkt uit het
jaarverslag van de stichting Patiëntenvertrouwenspersonen
Geestelijke Gezondheidszorg dat gisteren is verschenen. In
1995 kwamen bij de vertrouwenspersonen 13.819 klachten en
vragen binnen. Dat zijn er duizend meer dan in 1994 (12.740).
Bronnen van onvrede waren naast de al genoemde klachten
medicatie, dwangtoepassing en onheus optreden van zieken
huismedewerkers,
Werkloosheid is iets gegroeid
VOORBURG (ANP) - Het aantal geregistreerde werklozen is
volgens de laatste cijfers van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek (CBS) 464.000, ofwel 7 procent van de beroepsbevolking.
Het CBS stelt dat er de laatste tijd weinig is veranderd. Het
aantal werklozen daalde in de periode van februari tot en met
april met vijfduizend, maar dat is geheel toe te schrijven aan
seizoensinvloeden. Als daarvoor wordt gecorrigeerd laten de
cijfers een stijging zien van zevenduizend werklozen. Vorig jaar
rond deze tijd was de werkloosheid 7,2 procent, maar sinds hal
verwege voi'ig jaar is er sprake van een wisselend beeld. De
veranderingen zijn te klein om conclusies te trekken over een
dalende of stijgende tendens, aldus het CBS.
Commando's even in Bergen
DEN HAAG (ANP) - Het Korps Commandotroepen (ruim 400
man) verhuist april volgend jaar tijdelijk naar de Cort Heyli-
gerskazerne in Bergen op Zoom. De thuisbasis van de com
mando's, de Engelbrecht van Nassaukazerne in Roosendaal, is
dringend aan een opknapbeurt toe.
Het KCT zal ongeveer driejaar in Bergen op Zoom blijven. De
kazerne daar is nu nog in gebruik voor rijopleidingen. Zij zou
eigenlijk sluiten in verband met de inkrimping van de krijgs
macht. Defensie moet het overigens nog eens worden met de
gemeente Roosendaal over voortgezet gebruik van het oefen
terrein van de commando's, de Rucphense Heide. Het ministe
rie verwacht dat een akkoord daarover geen problemen zal op
leveren.
ROTTERDAM (ANP) - Vanaf 16
september zal er sprake zijn van
„massale stakingen" in de me
taal- en elektrotechnische in
dustrie. Dat heeft cao-onder
handelaar T. Hagen van de In
dustriebond FNV woensdag
avond aangekondigd op een ac
tiebijeenkomst van zijn bond in
Rotterdam.
Volgens Hagen heeft het geen
zin om de komende zomermaan
den stakingen te organiseren,
omdat veel bedrijven dan maar
op halve kracht werken, „We
brengen de ondernemers dan te
weinig schade toe." Daarom is
besloten voor de zomer te vol
staan met een grote actiedag
van de vier betrokken vakbon
den op 21 juni in de Utrechtse
Jaarbeurs.
Hagen uitte zware kritiek op on
derhandelaar Van den Akker
van de werkgeversorganisatie
FME, die volgens Hagen op geen
enkel moment van de cao-on
derhandelingen bereid is ge
weest naar oplossingen te stre
ven. „De FME zoekt altijd en per
definitie het conflict." Dinsdag
avond liepen de onderhandelin
gen definitief vast.
De FNV-onderhandelaar maak
te duidelijk dat het streven van
de metaalwerkgevers om af te
stappen van de honderd procent
doorbetaling bij ziekte en het in
stellen van wachtdagen bij ziek
te voor hem „volstrekt onbe
spreekbaar" zijn. Concessies op
dit punt „maak ik niet mee", al
dus Hagen.
Tijdens de discussie bleek dat er
onder de leden geen onverdeelde
steun is voor een verkorting van
de werkweek tot gemiddeld 36
uur. Er bestaat twijfel of de vrij
gekomen arbeidstijd wel wordt
ingevuld met nieuwe banen. Ha
gen vindt echter dat de Indus
triebond FNV op dit punt niet
mag toegeven.
DEN HAAG (ANP) - Mensen met
een hoog inkomen lopen de kans
volgend jaar een meer kosten
dekkende bijdrage te moeten
betalen voor kinderopvang. Het
kabinet gaat gemeenten advise
ren een nieuw systeem van ou
derbijdragen te hanteren, daar
bij de aanbevelingen volgend
van de werkgroep „Marktwer
king. deregulering en wetge
vingskwaliteiten" in een rap
port over eigen betalingen.
De werkgroep concludeerde dat
met name de hoge inkomens te
weinig betalen. Volgens de werk
groep zouden mensen in de
hoogste inkomensgroepen een
bijdrage moeten betalen die kos
tendekkend is.'1 Ook zou de bij
drage meer in verhouding moe
ten oplopen met het inkomen.
Nu maakt de tabel onlogische
sprongen, waardoor mensen
soms na een kleine loonsverho
ging een flink hogere bijdrage
moeten betalen. De werkgroep
stelde het kabinet voor die tabel
te veranderen.
Het ministerie van Volksge
zondheid, Welzijn en Sport kan
sinds 1 januari 1996 niet meer
zelf bepalen wie voor welke bij
drage in aanmerking komt. Kin
deropvang is gedecentraliseerd
naar gemeenten, die de ouder
bijdrage innen en ook de tabel
len opstellen. Het kabinet kan
de gemeenten nog slechts ad
viseren dat tabellensysteem te
veranderen.