ward-dag in voorbereiding
Een geschilderd pad
Presentatie van
afstand en tijd
exposities
De Geere Parkeerkelder is zaterdag
I I MEI GEOPEND!
zeeland
i Peres spreekt genodigden op video toe Veiligheidsregels gehandhaafd
Nieuw meetschip op
de Zeeuwse wateren
kunst
achend kijken in een
;enadeloze spiegel
h de expositieruimte van de
'Uw'se Bibliotheek in Middel-
'S is tot en met 1 juni werk te
n van de Amsterdamse mar-
drukker Alex Barbaix. Hij
efent het oude ambacht van
boekdrukkunst. Geopend:
17.30-21.00 uur, di t/m vr
'00-21.00 uur en za 10.00-13.00
van der Sluis uit Zierikzee
Poseert tot en met vrijdag 31
mei haar aquarellen in Bezoe
kerscentrum de Grevelingen bij
de Brouwersdam. De onderwer
pen zijn allerlei bloemen en
planten en speelgoedberen. Ge
opend: dagelijks 10.00-17.00 uur.
Tot en met 1 juni heeft galerie
Veurink aan de Vlissingsestraat
in Middelburg werk in huis van
Astrid van Damme. Het betreft
schilderijen in gemengde tech
nieken en beelden van marmer.
Geopend: do 9.30-11.30 en 13.30-
15.00 uur. vr 13.30-15.15 en 16.00-
17.00 uur en za 10.00-12.30 uur.
Vandaag (12.00-21.00 uur) en
zaterdag (12.00-17.00 uur) kan
nog de voorjaarsexpositie be
zocht worden in De Roserie aan
de Bogerdweg in Dreischor. De
ze omvat keramiek van verschil
lende hobbyisten, alsmede de
nieuwste poppen van Nel Groot-
hedde
Schilderijen van Sander Klet
ter hangen tot 9 uni in kunstga
lerie De Mollegangen in Bergen
op Zoom. In dit werk staat de
naakte mens centraal, soms let
terlijk, soms figuurlijk. Ge
opend: vr 10.00-21.00 uur, za
10.00-17.00 uur.
Tot en met 19 mei is in Het
Markiezenhof in Bergen op
Zoom een overzichtstentoon
stelling te zien van het werk van
Jan Mighorst De expositie
toont landschappen, portretten
en stillevens. Na een loopbaan
als bioloog en biochemicus
bouwde Mighorst een tweede
carrière op als schilder. Ge
opend: di t/m zo 11.00-17.00 uur
Zaterdag om 17.00 uur opent
Galerie 't Zeepaardje aan de
Vlasmarkt in Middelburg een
expositie van werk van de in
Temeuzen woonachtige Pale
stijn Sager al Qatil. In zijn figu
ratieve schilderijen klinkt onder
meer de worsteling door met het
leven in een voor een Palestijn
'onvrij' Israël. Tegenwoordig
maakt hij meer en meer abstrac
te werken. Geopend: di t/m vr
9.30-12.30 en 13.30-18.00 uur en
za 9.30-17.00 uur.
Werk van de Spaanse kunste
naar Ripolles is zaterdag en zon
dag 11.00-16.00 uur) te zien in
het Atrium van de Hogeschool
Zeeland in Vlissingen, in het ka
der van 10 jaar samenwerking
met Spanje.
Het overzicht van de lopende
exposities staat op pagina 15.
Advertentie i
Winkeliersvereniging Langeviele/Geere Middelburg
heet u van harte welkom in het winkelgebied!
Sander Littel: Zonder titel. foto Lex de Meester
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Met de ex
positie Pad van schilder San-
der Littel sluit de Middel
burgse expositieruimte Mo
lenwater 23 voorlopig een
reeks van ultrakorte exposi
ties af. In het najaar wordt de
draad weer opgepakt. Tot en
met zondag zijn nog schilde
rijen van Littel te zien: twee
grote werken over oorlog en
vrede worden met elkaar ver
bonden door een twintigtal
kleine doeken waarop de kun
stenaar met een aantal schil
derkunstige vormprincipes
in de weer is geweest. „Ik heb
een soort pad uitgezet", aldus
Littel. „Met opzet heb ik het
kleine en het grote werk met
elkaar verweven."
Het trekt een vergelijking met
een tuin. De kleine vierkante
doeken zijn daarin de bloe
men. „Het zijn geen schetsen
en ook geen voorstudies voor
het grote werk. Ik zie het als
bloemen in een tuin. Soms zie
je zo zus en dan weer zo en
steeds staat die ene plant of
bloem in het centrum. Het to
taal van de tuin overzie je
daarin niet. Het ontspant mij
ook om die kleine schilderijen
te maken, want daardoor heb
ik niet het gevoel dat ik in elk
werk een totaliteit moet weer
geven. Die pretentie heb ik
met het grotere werk natuur
lijk wel."
Oorlog en vrede
De titel Pad duidt nog op een
andere associatie. Op een van
de grote doeken is een zwarte
pad geschilderd. Het schilderij
heeft de vrede als thema, in te
genstelling tot het werk aan de
tegenoverliggende wand
waarin onder meer een
echoënd motief van een recht
hoek. een soldatenhelm en
granaatinslagen zijn te onder
scheiden: verbeeldingen van
oorlog.
Littel vertelt hoe hij eens op
een avondwandeling met
vrienden liep te praten over de
oorlog in het voormalige Joe
goslavië en stuitte op een gro
te paddenoversteek. Hij wist
dat de pad overal overleeft, zo
wel op de Noordpool als de in
de Sahara en zo viel hem het
motief voor zijn schilderij te
binnen. De pad als metafoor
van het leven dat tegen alle
verdrukking in doorgaat. De
pad als symbool van vrede te
genover oorlog. „Het was een
ervaring die bleef hangen. De
beelden waren autonoom ge
noeg om in een schilderij iets
mee te doen."
Hij heeft vaker dergelijke mo
menten van inzicht. Doorkijk
jes. Ogenblikken waarop zijn
thematiek van tegenstellin
gen - leven en dood, oneindig
groot en oneindig klein - in
een beeld is te vangen. „Of ik
daarvoor schilder? Ik ben
bang van wel. Ik ben op zoek
naar harmonie. Dat is waar
het uiteindelijk over gaat.
Soms stuit ik op dingen die
naar elkaar verwijzen en waar
van ik denk: 'Er wordt nu iets
tegen mij gezegd.' Dat zijn dan
beelden waarin al die tegende
len waarmee ik bezig ben op
een of andere manier zijn sa
mengevat. Naar mijn mening
moet het ideale schilderij alle
lagen van het persoonlijke en
het algemene bevatten."
Dat streeft Littel dan ook na.
maar in het bewustzijn dat
zo'n schilderij nooit kan wor
den gemaakt. Niet alleen zou
hij dan zelf als schilder kunnen
stoppen, alle schilderkunst
zou daardoor meteen overbo
dig worden. „Zo'n ideale situa
tie moet je voortdurend blij
ven relativeren. Ik schilder na
tuurlijk ook omdat ik het ge
woon prettig vind om te doen.
En ik wil met mijn werk wel
iets vertellen, maar een min
stens even belangrijke factor
is ook dat schilderkunst de
zinnen moet prikkelen
Sander Littel 'Pad' in Molemcater
23, Middelburg. Vm zondag 12 mei
van 14 30-18 uur
VRIJDAG 10 MEI 1996
Bonze verslaggever
IDELBURG - Dc voorberei-
voor de uitreiking van
Four Freedoms Awards in
.-lldelburg zijn in volle gang,
or (ie bewaking zijn speciale
ges neergezet. Al enkele da-
mogen alleen mensen die
beroepshalve moeten zijn
in de Nieuwe Kerk, om te
irkomen dat daar dingen ge
notaren die de veiligheid van de
Mü ioekers zaterdag in gevaar
nnen brengen.
bewerkers van verschillende
ibassades rijden af en aan
ir het Zeeuwse provinciehuis
iliddelburg. Het tuintje bij de
zaal van provinciale
ten is opgemeten om te zien
reen lunchtent kan staan. Al
ten geleden zijn zo'n 100 ho-
tamers in midden-Zeeland
loekt. En dat allemaal voor
istaande zaterdag, de dag
rgK i de uitreiking van de Four
e iedoms Awards in de Nieuwe
rk te Middelburg.
•ivé-vliegtuigje
pro n alles en nog wat is er gere-
mc* d. Van de één wordt een privé-
laasgtuigje geleend, een andere
not' mende relatie stelt zijn sjieke
irir lenauto ter beschikking. De
we, lerikaanse delegatie met on-
gen dat vooral de televisie
slechts op bescheiden wijze aan
dacht zou mogen besteden aan
de activiteiten van Peres in Mid
delburg. De kranten kunnen er
wel over schrijven en er mogen
ook beelden van de premier uit
gezonden worden in verkiezings
spotjes van zijn politieke partij.
Om toch enige persoonlijke in
breng van de zijde van Peres in
Middelburg te hebben is in Is
raël een videoband vervaardigd
waarop de premier het gezel
schap in Middelburg toespreekt.
Die band zal ook op televisie
worden uitgezonden. De Israëli
sche ambassadeur in Nederland.
Y. Gal, neemt nu de onderschei
ding in ontvangst.
De veiligheidsmaatregelen rond
de Gortstraat blijven gehand
haafd omdat daar nu de Israëli
sche ambassadeur verblijft. Al
leen de parkeerkelder aan de
Koestraat is wel open. De am
bassadeur werkt weliswaar van
uit Den Haag. maar in verband
met de Sabbat mag hij niet rei
zen en zich alleen te voet ver
plaatsen.
Herdenking
Puylaert
oorzitter-af
eemkundige
tóng Sas
dig! S VAN GENT - Na zijn af-
pol leid als huisarts heeft F. Puy-
wor ft zijn woonplaats Sas van
0[ pt verlaten. Puylaert stelt
B de daarom zijn voorzitters-
eopel van de plaatselijke heem-
chc ndige kring ter beschikking,
de jaarvergadering van de
ig, dinsdag 14 mei in het Sas-
oonjcultureel centrum De Speye,
een nieuwe voorzitter wor-
gekozen. De jaarvergade-
më,|, die om 20 uur begint, wordt
t later gehouden dan eerder
jwacht vanwege het overlij-
van conservator J. van den
len van het natuurreservaat
lisvliet. De inventarisaties
bijna een halve eeuw onder-
li en rapportages over het re-
vaat zijn na Van den Steens
11 scheiden aan de heemkun-
jekring toegekomen.
Tot de voorbereidingen voor de Award-uitreiking hoort onder meer het versjouwen van stoelen van het provinciehuis naar de Nieuwe
Kerk. foto Lex de Meester
der anderen bestuursleden van
het Franklin and Eleanor Roo
sevelt Institute arriveerde
woensdag in Zeeland. De Ameri
kanen worden ondergebracht in
hotel Zuiderduin te Westkapel-
le. Een aantal Israëlische gasten
verblijft in hotel Du Commerce
te Middelburg.
De laureaten die een Four Free
doms Award ontvangen, met
uitzondering van Juan Carlos,
verblijven in Inter Scaldes te
Kruiningen. Verder zijn kamers
besproken in Motel Goes voor
andere buitenlandse medewer
kers zoals personeel en veilig
heidsbeambten. Ook zal een
aantal veiligheidsfunctionaris
sen en politiemensen worden on
dergebracht in de kazerne te
Middelburg. Anderen die de
plechtigheid bijwonen, zoals ge
nodigden en journalisten, zoe
ken op eigen gelegenheid een on
derkomen in hotels in de omge
ving. De Spaanse koning, zijn
vrouw, hun oudste dochter en
haar man zijn gasten van konin
gin Beatrix en verblijven in Huis
Ten Bosch.
Koningin
Morgen (zaterdag) arriveert het
koninklijk gezelschap op Neeltje
Jans. In een grote KLM-helikop-
ter zitten koningin Beatrix en de
leden van het Spaanse konink
lijk huis. Prinses Juliana en
prins Bernhard arriveren ieder
met een kleinere helikopter van
het leger. Om 10.00 uur wordt
het koninklijk gezelschap op
Neeltje Jans vernacht. Daar
stapt iedereen in de koninklijk
bus van koningin Beatrix, die
langs Vrouwenpolder, Seroos-
kerke, Sint Laurens naar Mid
delburg rijdt. De weg wordt au
tovrij gemaakt als de bus pas
seert.
Om 10.30 uur wordt de bus bij de
Middelburgse Abdij verwacht.
Aangezien het voertuig niet
door de Balanspoort kan zal het
koninklijk gezelschap daar uit
stappen en te voet naar de
Nieuwe Kerk gaan. Afhankelijk
van de veiligheidsmaatregelen
bestaat bij de Balanspoort nog
de gelegenheid voor het publiek
om een glimp van de beide ko
ninklijke families op te vangen.
Omstreeks 14.45 uur vertrekken
de koninklijke gasten weer via
dezelfde route.
Peres
Zoals bekend besloot de Israëli
sche ministerraad zondag dat
het beter is dat premier Peres
niet naar Nederland afreist. In
verband met het verbod om te
reizen op de Joodse sabbat (za
terdag) zou Peres twee dagen
lang niet in Israël zijn. Met het
oog op de actuele dreiging van
een terroristische aanslag werd
het niet verstandig geacht dat
de premier twee dagen lang
vastgepind zou zitten in Middel
burg. De oppositie zou dat in de
ze periode voor de verkiezingen
mooi kunnen uitbuiten en zeg
gen: waar is nu de premier van
Israël als er een aanslag is?
De Israëlische premier Peres
zou de Amerikaanse onderschei
ding die hem wordt uitgereikt
kunnen gebruiken voor zijn ver
kiezingscampagne. Het is Israë
lische regeringspartijen echter
verboden om drie weken voor de
verkiezingen zeer nadrukkelijk
munt te slaan uit het feit dat zij
de premier leveren. Dat wil zeg
Enigszins los van de uitreiking
van de Four Freedoms Awards,
maar wel met een duidelijke re
latie, is een herdenkingsdienst
die zondagmiddag in 's-Heer
Abtskerke wordt gehouden in
verband met het overlijden van
de Amerikaan Henry Fisher.
Fisher is vanaf het begin nauw
betrokken geweest bij de organi
satie van de ceremonie in Mid
delburg, als stafmedewerker van
het Nederlands Bureau voor
Toerisme in New York. Hij heeft
in de beginjaren een grote rol ge
speeld bij het naar Middelburg
halen van de ceremonie. Een
aantal Zeeuwse kennissen, on
der wie de voormalige commis
saris van de koningin in Zee
land, dr. C. Boertien, zal bij de
dienst aanwezig zijn. Voorgan
ger is een vriend van Fisher, de
justitie-predikant ds. Van Melle.
Voor de locatie 's-Heer Abtsker
ke is gekozen vanwege de fraaie
kerk. De Zeeuwse koorschool
verleent medewerking aan de
dienst.
Vandaag (vrijdag) is er met één
van de Four Freedoms-laurea-
ten, Lord Runcie, een bijeen
komst in de Nederlandse her
vormde kerk te Kruiningen. Hij
ontmoet daar onder anderen de
legaties van verschillende ker
ken en houdt er een toespraak.
I)e Delta, het nieuwste en grootste vaartuig van Meetdienst
Zeeland, varend op het Zijpe. foto Pieter Honhoff
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Zonder
poespas heeft de Meetdienst
Zeeland van Rijkswater
staat begin deze maand een
nieuw vaartuig in gebruik
genomen, de Delta. Het
schip dat met 43 meter het
langste binnert-vaartuig
van Rijkswaterstaat is, ver
vangt de Biezelinge. „Met
de Delta", zegt plaatsver
vangend hoofd Meetdienst
Zeeland J. van Dijke in het
personeelsblad Profiel, „zijn
we weer helemaal bij de
tijd."
De Delta is onmiddellijk na
de doop in het Friese Ak-
krum naar Zeeland geko
men. Het schip is hard no
dig: het werk heeft zich opge
stapeld. En bij een snelle in
zet kunnen kinderziektes al
werkende aan het licht ko-
Bodemonderzoek
Donderdag was de Delta ac
tief in het Zijpe/Krammer,
uitlopers van de Ooster-
schelde vlakbij Sint-Philips-
land. Daar wordt bodemon
derzoek gedaan. Enkele
tientallen monsters moeten
een beeld geven van de kwa
liteit van de bodem. Levende
larven worden onder meer
geteld en voor onderzoek
meegenomen door de des
kundigen van het Yersekse
milieu-instituut NIOO.
„Wij zijn begin volgende
week op het Veerse Meer",
meldde J. Marijs, gezagvoer
der van de Delta, „ook om
een hele grote serie bodem
monsters te nemen. Daarna
moeten we meetpalen in de
Westerschelde zetten, van
wege de komende verdie
ping van de Westerschelde."
Breed inzetbaar
Het vaartuig is breed inzet
baar. Er staat een kraan op.
waarmee containers met
verschillende soorten meet
apparatuur op dek geplaatst
kunnen worden. Gezagvoer
der Marijs is goed te spreken
over zijn nieuwe schip. „Va
ren gaat prima. Alleen de
kraan functioneert niet hon
derd procent. Die moet nog
aan onze eisen worden aan
gepast."
Boringen
De Delta vervangt de Bieze
linge. die ruim vijftien jaar
bij de Meetdienst in gebruik
is geweest. De Biezelinge is
tot de zomervakantie actief
op de Maas, voor boringen in
het kader van het Deltaplan
Grote Rivieren. Het schip is
verkocht aan de Friese werf,
waar de Delta is gebouwd.
Voor het grote publiek is de
Delta waarschijnlijk in de
zomer te bezichtigen, op de
havendagen in Zierikzee.
Meetdienst Zeeland is daar
altijd vertegenwoordigd.
■1 d(
ijze
Dgék,
rtje I
ken'
tó^ ISSINGEN, Vestzaktheater
Iden Fiction', van en door Het
k, met Bert Bunschoten, Joep en
bolt Kruijver. Regie
kzwager.
or Willem Nijssen
Aike
mal I erder schreven de drie le-
>ubl Jden van Het Volk een trilo-
e iiover het mannelijk onver-
)gen, met als meest recente
el 'Het Laatste Kievitsei'. In
schijnbaar lege dialogen
ieen(arvan konden de spelers een
•err ireld van machteloos gemis
i. Met een totaal andere
j vjtulling blijkt dat ook de kern
n hun nieuwste, zelfgeschre-
n productie 'Golden Fiction',
voorstelling opent met een
miseh gesprek tussen drie art-
i. die van een terminale pa-
nt al heel snel afdwalen naar
ts Auto. Een stereotiep
eid zoals zovele in de voor-
>e«ring' maar dat dan conse
nt doorgevoerd tot er een
goe^Waarde ontstaat- Vervol-
Bs krijgen we beelden uit de
ikkamer van een kleine kli-
tk. waar aanvankelijk twee
üênten zich ferm door hun
,j. gs'en proberen te slaan. Een
tie is nieuwkomer, maar bur-
it snel in.
j Xjie types zijn het, met een
r humor getekend. Ronald
bpest die almaar vlekken voor
11 ogen krijgt. Omdat hij be
side dingen niet wil zien. zo
gaandeweg en vooral subtiel
tden duidelijk gemaakt. Zo
Hiel dat hij het zelf nooit zal
■ten. Dolf Harderwijk die zich
£ds moeilijker kan bewegen.
®dat hij - onbewust daarvan -
en stap durft te zetten in zijn
ibivalentie tegenover homo-
toaliteit. En Dick Schakelaar,
soms verward is, het be-
uwd krijgt en zinnen verha
at Omdat hij in een goed af
schermde wenswereld leeft en
°s bij zich draagt van een
m waar anderen Pat Boone in
tonnen.
gemankeerde mannen, die
en meer aan hun lot wor-
overgelaten in een bezuini
gende kliniek. Die tenslotte al
leen achterblijven, mét al hun
kwalen. Maar die gedrieën hun
wereld van onbespreekbare
dwangneurosen met veel bra-
vour verdedigen. Met kamera
den-trouw koesterend voor el-
kaai- in stand houden zelfs. En
die heel wat sigaretten van een
eertijds bekend merk moeten ro
ken om de nevelen intact te la
ten. Geen dokter die tegen deze
afdeling 'Vage klachten' op kan.
Natuurlijk draait het in 'Golden
Fiction' om onvermogens om de
realiteit onder ogen te zien. Uit
de interacties wordt die realiteit
voor de buitenstaande toe
schouwer klip en klaar. Maar
niet voor de betrokkenen. Wat
de voorstelling zijn bijzondere
kracht geeft, is de liefde waar
mee de verboden terreinen van
deze drie mannen omringd
wordt.
Het is schrijnend om machte
loosheid en gemis zo lichamelijk
uitgetekend te zien. gekoppeld
aan onomkeerbare aftakeling.
Maar het. achterliggende plei
dooi voor de blinde vlek is juist
weer hartverwarmend. Zo'n ei
gen blinde vlek heeft iedereen
nodig om het leven aan te kun
nen. is de boodschap. En die kan
overtuigen. „Het probleem is
dat we een lichaam hebben,
maar we geest zijn." zegt Ronald
Roest. En de eeuwigdurende
spanning tussen die twee feiten,
daar draait het in 'Golden Fic
tion' om. In toepasselijke beel
den gevangen.
De types worden uitbundig
geacteerd. Vooral Wigbolt Kruij
ver mag heerlijk uitpakken.
Maar knapper is. dat alle aanwij
zingen in de tekst (een aaneen
schakeling van fraaie naturel
dialogen) tot hun recht kunnen
komen. Hints omtrent het treu
rige verhaal achter de quasi-he-
rolsche buitenkant. 'Golden
Fiction' biedt gelegenheid om
lachend in een niets verhullende
spiegel te kijken. Een merkwaar
dige. maar niet onaangename
combinatie.
van onze verslaggeefster
GOES - Bestaat er een wezen
lijk verschil tussen een leeg
conservenblikje en de scherven
van een pot waar de Romeinen
vroeger etenswaar in bewaar
den? Die vraag werpt kunste
naar John Maters op in het
Goese Museum voor Noord- en
Zuid-Beveland. „Dat we anders
aankijken tegen een archeologi
sche vondst dan tegen zo'n blik
je, heeft met afstand nemen en
tijd te maken."
Het 'ingrijpen' in de museumcol
lectie is slechts één van de ma
nieren waarop de uit Den Bosch
afkomstige kunstenaar zich de
komende weken in Goes mani
festeert. Hij speelt ook met de
openbare ruimte in en bij het NS-
station. Het Goese kunstenaars
collectief Trechter 5 heeft hem
daartoe uitgenodigd.
De installaties en ingrepen van
Maters vormen deel één van de
tentoonstellingenserie
2LOK3PRES. De naam is een af
korting van 'twee lokaties en
drie presentaties'.
Omgeving
Alles wat Maters in Goes doet.
heeft een relatie met de omge
ving. Zo maakt hij op het perron
van het NS-station een nieuw
wachthuisje binnen het be
staande glazen wachthuisje.
Ook plaatst hij een kunstauto
maat bij de snoepautomaat in
de stationshal. En in het mu
seum voegt hij dingen toe aan de
bestaande collectie of herschikt
hij de verzameling.
De installaties en ingrepen be
staan niet geïsoleerd in de ruim
te, maar maken er deel van uit.
Je zou haast zeggen dat de ob
jecten op een andere plaats geen
betekenis hebben. Niets is ech
ter minder waar: ze krijgen
hoogstens een andere betekenis.
Maters speelt met dingen, wil
het dogma er vanaf halen. Hoe
'heilig' zijn de scherven van een
oude Romeinse voorraadpot?
Staat ons conservenblikje over
honderd jaar ook in een mu
seum?
Maters speelt niet alleen met
dingen, hij speelt ook met tijd.
De museumcollectie biedt geen
afgerond verhaal: de verzame
ling hoeft niet van het heden te
worden geïsoleerd. De installa
ties en ingrepen in Goes hebben
dan ook de titel Onvoltooid Ver
leden Tijd gekregen.
Overigens maakt de Goese pre
sentatie van Maters deel uit van
een sinds 1990 lopend werk:
Wandsculptuur. Bij Wandsculp-
tuur hoort ook het door Maters
geschreven boek Roman. Bij de
opening van de tentoonstelling
zaterdag II mei - hal station
Goes, 15 uur - presenteert hij het
volgende deel. De tentoonstel
ling duurt tot en met 15 juni.
Scherven en blik in het museum in Goes. foto Willem Mieras
