Disfunctioneren wordt beloond PZC Met Duitsers kun je net zo min samenwerken als met Britten Massage Extra versterking dijken vooral een politieke keuze Verbod op verkoop pepmiddel werkt contra-productief Den Haag machteloos tegen riante afkoopsommen en gouden handdrukken door Wilco Dekker Riante afkoopsommen, gou den handdrukken, royale terugkeerregelingen. Den Haag weet zijn falende topambtena ren en bestuurders maar moei zaam weg te werken. Elke keer is de verontwaardiging in en buiten de Tweede Kamer groot. En elke keer gebeurt er niets. Den Haag staat voorlopig machteloos tegen de vierde macht. PG Van Randwijck, de CTSV-bestuurders, VSN-top- man Nyqvist en nu weer Justi- tie-topambtenaar Nawijn; wie volgt? Terwijl de Kamer de afgelopen week in het kader van 'Van Traa' juist, eistte dat falende topamb tenaren weggestuurd worden, werd bekend dat topambtenaar Nawijn van Justitie een riante vertrekregeling heeft bedongen. Nawijn - die geen orde wist te scheppen in de chaos bij de op vang van asielzoekers - krijgt bij zijn overstap naar het commer ciële adviesbureau KPMG een opdracht van zijn voormalige werkgever mee. Bovendien mag hij binnen twee jaar terugkomen als het bedrijfs leven bij nader inzien toch niet bevalt. De Kamer eist - uiter aard - opheldering. „Leg dat maar eens uit aan de Fokker werknemers die zonder sociaal plan op straat staan. Het is de klassentegenstelling in optima forma", concludeert SP-voor- man Marijnissen boos. Zelfreiniging CDA-woordvoerder Hans Hillen zei in het Van Traa-debat: „Het is bizar dat falend bestuur ken nelijk niet in staat is tot zelfreini ging te komen, zodat het ver trouwen in dat bestuur kan wor den hersteld. Waar de nieuwe ge neratie zich suf flexibiliseert, doet de arrivé-generatie nog eens een extra dot lijm op de stoelzitting." In een toelichting zegt de CDA'er: „We hebben het hier in Den Haag wel eens over de vier de macht, de staat in de staat. Paars zou het primaat terugha len van de ambtenarij naar de politiek. Wel, ik merk er nog wei nig van." Keer op keer blijkt 'Den Haag' niet in staat zich van falende topambtenaren en bestuurders te ontdoen. Hun rechtspositie is ijzersterk; willen ze niet meewer ken, dan moet er wat aantrekke lijks geregeld worden. Topamb tenaren zitten zo stevig op hun stoel omdat ze traditioneel veel minder verdienden dan in het bedrijfsleven. De afgelopen jaren zijn hun sala rissen echter wel flink opgetrok ken - zodat ook de overheid goede mensen aan kan trekken - maar is er aan de rechtspositie niets veranderd. Dat bleek bijvoorbeeld vorig jaar bij 'de kwestie-Van Rand wijck'. De falende Amsterdamse procureur-generaal kreeg bij zijn vertrek zeven jaarsalarissen en een 'oprotpremie' van een half miljoen mee. De hoogoplo pende publieke verontwaardi ging kostte Justitie-minister Sorgdrager bijna de kop. Nog was door het kabinet geen plechtig beterschap beloofd, of de CTSV-crisis diende zich aan. De falende bestuurders Van Leeuwen (VVD). Van Otterloo (PvdA) en Van Rooijen (CDA) verdienden 2.5 ton (Van Otterloo en Van Rooijen) tot 3 ton plus auto (Van Leeuwen). Het trio bleek pas bereid op te stappen nadat een akkoord was bereikt over loondoorbetaling ofwel afkoopsommen van 2.5 ton (Van Otterloo). 6 ton (Van Leeu wen i en bijna een miljoen (Van Rooijen). Wederom waren de rapen gaar. Zowel de hoge vergoedingen als het fenomeen van politieke be noemingen bij semi-overheids- instellingen werden zwaar gehe keld. „Vriendjespolitiek", „een premie op falen"; de veront waardiging liep weer hoog op. En daar "bleef het weer bij. Totdat in maart van dit jaar top man Nyqvist van de geprivati seerde streekvervoerders VSN een riante afvloeiingsregeling van 1.8 miljoen gulden had be dongen. VSN-commissaris an nex PvdA-kameriid Vreeman had heel wat uit te leggen Zijn fractievoorzitter Wallage riep voor de camera's op zowel de hoogte van de salarissen als van de afkoopsommen bij de se- mi-overheid aan banden te leg gen. Hoe zei hij er niet bij. waar schijnlijk de reden waarom er tot de vandaag niets meer van Wallage's inval vernomen is. Van Randwijck. het CTSV. Nyq vist en Nawijn: het zijn inhoude lijk en juridisch geheel verschil lende kwesties, maar de over eenkomst is duidelijk. De poli tiek staat voorlopig machteloos tegenover de vierde macht en de Kamer krijgt daar - onder het be kende motto 'dit kunnen wij niet uitleggen aan de burger' - steeds meer genoeg van. Deze week eistte de Kamer in het debat over Van Traa snel maatregelen om de sterke rechtspositie van politiebazen. justitietoppers en andere hoge ambtenaren aan te pakken. Ver antwoordelijk minister Dijkstal liet weten dat het kabinet er al aan sleutelt, naar aanleiding van de opwinding rond de gou den handdruk van Van Rand wijck. Een concept doet al de ronde. Bij het aantreden van een nieuw ka binet moet het makkelijker wor den topambtenaren op straat te zetten. In ruil daarvoor moeten de salarissen omhoog: gedacht wordt aan ongeveer de helft ex tra. dus een ton erbij. De VVD ziet daar wel wat in. de (linkse) oppositie in het geheel niet. „Geldwolven moeten maar naar het bedrijfsleven, die heb ben niets te zoeken in publieke dienst", stelt SP's Jan Marijnis sen. Wat het kabinet ook verzint om makkelijker van falende top ambtenaren af te komen, in sep tember zal het nog niet in kan nen en kruiken zijn. En dan wil de Kamer van Dijkstal en Sorg drager weten hoe Bijltjesdag naar aanleiding van Van Traa verloopt. Daarmee hebben niet alleen de beide bewindslieden een pro bleem. maar ook de Kamer zelf. Die eist immers dat er koppen rollen, maar wil geen riante ver- trekregelingen en oprotpremies. Wordt ongetwijfeld vervolgd. Van Leeuwen ...tonnen van CTSV... foto's ANP Van Randwijck ...kop van Jut bij justitie... door Patrick Selbach De Nederlandse overheid houdt bij de aanleg van waterkeringen voor de ko mende eeuw al rekening met een stijging van de zee spiegel en een grotere wate rafvoer van Rijn en Maas. Of de geldende regels een aan vaardbaar risico opleveren, is echter een keuze die de po litiek de komende jaren moet maken. Dat betoogde ir. L. Bijlsma donderdag tij dens een hoorzitting van speciale Klimaatcommissie van de Tweede Kamer. Bijlsma is verbonden aan het Rijksinstituut voor Kust en Zee. Uit internationale gegevens blijkt dat de zeespiegel in de afgelopen eeuw gemiddeld op de wereld met tien tot 25 centimeter is gestegen. Voor de komende eeuw kan het versterkte broeikaseffect zorgen voor nog eens gemid deld eeh halve meter. Afwij kingen zijn mogelijk naar bijna een meter of zelfs maar een decimeter. Het is moei lijk aan te geven of en waar deze toename zal plaatsheb ben. De Rijn en de Maas zullen door het afsmelten van glets jers in de Alpen steeds meer regenrivieren worden. Dat leidt zeker in de winters tot een extra grote afvoer van water, waardoor de kans op waterproblemen zoals in de afgelopen jaren met 10 tot 20 procent kunnen toenemen. In het Nederlandse beleid is voor grote zeekeringen reke ning gehouden met een stij ging van de zeespiegel van 60 centimeter. Bij rivierdijken, die relatief gemakkelijk zijn te verhogen, geldt 25 centi meter als uitgangspunt. El ke vijfjaar is er een toetsing waarna extra maatregelen mogelijk zijn. Volgens Bijlsma zijn de ko mende honderd jaar investe ringen van tien tot dertig miljard gulden nodig om de gevolgen van de klimaatve randeringen op het Neder landse waterbeheer te kun nen weerstaan. Dat is niet zo veel. omdat nu jaarlijks 1,5 tot twee miljard gulden wordt uitgegeven aan onder meer ionderhoud van) dij ken, duinen, kades en gema len. De onderzoeker tekent wel aan dat de bedragen flink kunnen oplopen als er extra eisen worden gesteld aan bij voorbeeld de inpas sing in het landschap. Onzekerheden De commissieleden vroegen zich hardop af of het laagge legen Nederland wel vol doende doet. Crone (PvdA) wilde weten of het niet beter is uit voorzorg uit te gaan van de hoogste schattingen voor de stijging van het wa terpeil. Bijlsma wierp de vraag telkens terug. „Het is zeker dat in de klimaatkwes tie de onzekerheden toene men. Waterkeringen vergen daarentegen veel voorberei- dings- en bouwtijd, dus enige haast is geboden. We moeten wat doen, we doen ook wat, maar het is aan de maatschappij en de politiek om te bepalen hoe om te gaan met de onzekerheden." Wat emeritus hoogleraar C. Böttcher betreft doet de po litiek er overigens beter aan zich druk te maken over an dere wereldproblemen. Zo als verwacht stelde de be faamde dissident in het kli maatdebat dat de stand van de wetenschap gewoon nog onvoldoende basis biedt voor beleid. Volgens de fel bekritiseerde professor richt de hele discussie zich alleen op veronderstellingen. Min derheidsstandpunten bin nen de wetenschap krijgen internationaal te weinig aandacht en politici en mi lieuministers zijn te dicht betrokken bij de organisa ties die onderzoek doen. Böttcher, die zichzelf een ketter noemde, stelde ook dat de wetenschappelijke uitgangspunten vaak onvol ledig of onjuist zijn. F. Baede van het KNMI en anderen stelden daarop dat de bijdra gen van Böttcher de toets van de wetenschappelijke kritiek niet zullen door staan. Baede maakt deel uit van een invloedrijk panel van de Verenigde Naties dat zich met het broeikaseffect bezighoudt. De hoorzittingen worden over twee weken voortgezet. Dan zal er vooral aandacht zijn voor eventuele maatre gelen tegen klimaatverande ringen. In juni komen tijdens de derde ronde onder meer bedrijfsleven en milieugroe pen aan het woord. ANP door Robert van Well Lijken Nederlanders meer op Duitsers of op Engelsen? Vraag het een Engelsman en hij zal zeggen dat wij net Duitsers zijn. Maar laat hem dat niet aan een Nederlander vertellen. Drs. R. L. Olie uit Maastricht houdt het er op dat de drie volken voor geen meter op elkaar lijken. Volgens Olie bestaat de indruk dat Nederlanders niet met Duit sers kunnen samenwerken. De cultuurverschillen tussen de twee landen zouden te groot zijn. Onzin, vindt hij. Misluk kingen op dit gebied vallen vrij wel altijd terug te voeren op economische omstandigheden. Het recente Fokker-Dasa deba cle heeft het weer eens onder streept: Duitsers zijn keihard en als het erop aankomt staan ze op hun strepen. Olie vindt dat die vooroordelen maar eens uit de wereld moeten worden gehol pen. Volgens hem was Fokker gewoon erg verliesgevend voor Dasa. Op woensdag 15 mei pro moveert Olie op een onderzoek naar Nederlands-Duitse fusies aan de Rijksuniversiteit Lim burg in Maastricht Om er achter te komen wat het succes van fusies tussen Duitse en Nederlandse bedrijven be paalt bestudeerde Olie drie Duits-Nederlandse fusies uit de jaren zeventig: die tussen de ve zelproducenten Enka (Arnhem) en Glanzstoff (Wuppertal) in 1969. de fusie tussen de staalbe drijven Hoogovens en Hoesch (Dortmund) tot Estel in 1972 en die tussen Fokker en de Verei- nigte Flugtechnische Werke VFW) uit Bremen in 1969. Enka- Glanzstoff bestaat nog steeds. In de twee andere gevallen gin gen de fusiepartners na tien jaar uit elkaar. Mislukkingen Twee mislukkingen, één succes. Reden om aan te nemen dat Ne derlanders niet met Duitsers in één concern kunnen? Olie: „Wel nee. Bij fusies met bedrijven uit andere landen zie je ook veel mislukkingen Mensen denken dat Nederlanders goed met Brit ten overweg kunnen, want ze zien alleen Shell en Unilever. Maar er zijn genoeg gevallen die minder voorspoedig zijn verlo pen. De fusie tussen British Ley- land en DAF is een recent voor beeld." Die mislukking was vooral te wijten aan de financiële crisis bij DAF Olie: „Daar is met geen woord over cultuurverschillen gerept. Bij Nederlands-Duitse fusies gebeurt dat meestal wel. Ik hoorde laatst nog een topman Personeelsleden van hel door het Duitse bedrijf Dasa overgenomen Fokker demonstreren voor behoud van werkgelegenheid. De Duits-Nederlandse samenwerking was in dit geval weinig succesvol. foto Arthur Bastiaanse/ANP van Reed-Elsevier zeggen dat samenwerking met Duitsers tot mislukken is gedoemd. Dat is klinkklare onzin. Er is niemand die heeft aangetoond dat samen werkingsverbanden met Duit sers vaker mislukken dan die met bedrijven uit andere lan den." Volgens Olie is het heel moeilijk om een beeld te krijgen van fu sies die zijn mislukt. Olie: „In het bedrijfsleven praat men nu eenmaal niet graag over dingen die mis zijn gegaan. Je ziet alleen de successen. En op basis van twee succesvolle Nederlands- Britse fusies en één Nederlands- Duitse kun je niet zeggen dat Ne derlanders beter met Engelsen kunnen samenwerken. Dat kun je pas doen als je die successen kunt afzetten tegen de misluk kingen." Integratie In zijn proefschrift noemt Olie als ooi-zaken voor mislukking de economische omstandigheden waarin het gefuseerde bedrijf te recht komt en de mate waarin de twee fusiepartners in elkaar op gaan. In het geval van Estel bleven er na de fusie in 1972 twee afzonder lijke bedrijven bestaan met een eigen structuur. Het topmana gement hield een vergaande in tegratie tegen. Toen er halver wege de jaren zeventig een crisis ontstond in de staalindustrie, was het des te gemakkelijker om weer uit elkaar te gaan, aldus Olie. Die integratie is overigens bij el ke fusie een moeilijk punt, ook wanneer bedrijven met dezelfde nationaliteit met elkaar samen gaan. Binnen een bedrijf bestaat meestal een soort, groepsgevoel. Wanneer er plotseling een an dere groep bij komt. zet men zich daar tegen af. Er is veel druk vanuit de top nodig om dit soort sentimenten te overwinnen. Soms hangt het succes van een fusie vrijwel geheel af van de in zet van een beperkt aantal per sonen In het geval van Estel overleed in een vroeg stadium een topman van Hoesch. Deze man was een van de belangrijk ste voorvechters van de fusie. De rest van de Hoesch-top bleek minder overtuigd. De integratie tussen de twee bedrijven werd direct na 's mans overlijden op een laag pitje gezet. Moeilijkheden Olie noemt in zijn proefschrift ook de invloed van nationale overheden. In de gevallen van Fokker-VFW en Hoogovens- Hoesch kwam de samenwerking door financiële moeilijkheden bij de Duitse partner onder druk te staan. De Duitse overheid stimuleerde hen vervolgens om afscheid te nemen van de Nederlanders en samen te gaan met een andere Duitse onderneming. Zo kwam Hoesch terecht bij Krupp. VFW ging samen met Messerschmidt Bólkow Blohm. om later op te gaan in Dasa. Via Dasa onmoetten Fokker en VFW elkaar dertien jaar later opnieuw. Om na korte tijd we derom, dit maal definitief, af scheid te nemen. Deze keer was het de Nederlandse overheid die roet in het eten gooide. Maandenlang is over herstel van natuurwaarder. rond de Westerschelde geknokt en de vechtersba zen hebben elkaar daarbij lelijk bezeerd. Thans is de periode van het grote masseren aangebroken. Binne: een jaar komt Rijkswaterstaat met een nadere studieei. analyse naar het herstel van natuurwaarden. Dan zal minister Jorritsma van verkeer en waterstaat een be sluit nemen dat ter advisering wordt voorgelegd aan hei Bestuurlijk Overleg Westerschelde waarin de gemeen ten langs de rivier, de waterschappen, de provincie en het rijk zijn vertegenwoordigd. Op de nadere studie rust een hypotheek. Drieduizend mensen zijn naar negen inspraakbijeenkomsten geto gen om daar, op een enkeling na, 'nee' te roepen tege.-. de plannen voor ontpoldering. Hun stem leek de door slag te geven. Vrij snel na de inspraak kwam het dage lijks bestuur van het Bestuurlijk Overleg met het advie- geen ontpoldering toe te passen omdat daarvoor geer. maatschappelijk en regionaal politiek-bestuurliji; draagvlak bestaat. De betrokkenen zijn er intussen achtergekomen: hel gaat hier helemaal niet om een regionale zaak. Belgie wil de Westerschelde verdiepen om Antwerpen voor grotere schepen bereikbaar te maken en de schade die aan de natuur rond de rivier wordt veroorzaakt, moei worden gecompenseerd. Het was prachtig geweest als de regio in vergaderzalen gejuich had doen klinken voor de herstelplannen, maar de jubel bleef uit. Rijkswater staat kreeg in de gaten dat de tegenkanting wel eens iets te maken kan hebben met de krakkemikkige n nier waarop de plannen zijn gepresenteerd en toej licht. Men wil het nu dus nog eens overdoen, want hele discussie fs verengd tot de vraag of er nu wel of niet ontpolderd zou moeten worden, zo luidt de redenering. De time-out die nu is ingegaan, wordt benut om het heli- natuurherstelplan nog eens breed neer te zetten. Dat is fraai bedacht, maar het gaat om een maskerade. Rijks waterstaat kan studeren tot Sint Juttemis, het eind van het verhaal zal opnieuw zijn dat wezenlijk natuurher- stel synoniem is aan ontpoldering. De Heidemij en ook het Bestuurlijk Overleg zijn een en andermaal tot de slotsom gekomen dat andere maatregelen slechts eec marginaal effect hebben. Niemand gelooft dat een na- dere analyse tot wonderbaarlijke vondsten zal leiden. De tijd van studie zal vooral worden benut om tegen standers nog eens de massagesalon in te lokken in een poging de kwetsuren van de afgelopen maanden te he len. Daarna volgt een beslissing op rijksniveau. De drie duizend bezoekers van de regionale inspraakbijeen komsten kunnen zich vervolgens slechts troosten mei de wijsheid dat de tijd alle wonden heelt. door Thea van Beek Het omstreden pepmiddel GHB is al geruime tijd op de markt met een wisselend ge halte aan werkzame stoffen. Volgens August de Loor van het Adviesburo Drugs in Amster dam, blijkt veel GHB verkocht te zijn in niet-verzegelde flesjes en zonder duidelijk etiket en bijsluiter. Bij laboratorium analyse werd in éen geval zelfs XTC als werkzame stof aange troffen. Volgens De Loor moet niet wor den uitgesloten dat de zes jonge Rotterdammers die vorige week na gebruik van GHB onwel wer den, het pepmiddel in combi natie met alcohol slikten waaraan pok andere stoffen wa ren toegevoegd. Het Adviesburo Drugs stelde on langs een onderzoek in naar een partij onafgesloten flesjes met GHB. De inhoud bleek een zeer uiteenlopend gehalte aan opge loste GHB te bevatten, die va rieerde van slechts 5 tot 53 pro cent. De Loor is woedend over het de ze week ingestelde verkoopver bod van GHB door de Inspectie voor de Gezondheidszorg. „Nu er een verkoopverbod is inge steld is het risico groot dat crimi nelen met GHB aan de haai gaan." Het had volgens hem niet tot eer. verkoopverbod hoeven te men. Hij adviseerde de zogehe ten 'ecodrugswinkels' eerder a om nog uitsluitend goed afgesle ten flesjes te verkopen, voorzie! van een etiket met daarop de sa menstelling. GHB (gammahydroxyboter zuur) is van oorsprong een nar cosemiddel. Ongeveer een jaar geleden werd het middel in op geloste vorm gebruikt door ee: kleine groep jongeren in het ex clusieve partycircuit in de grott steden. Volgens De Loor was die popula riteit vooral te danken aan d- angst die is ontstaan rond hei gebruik van XTC. „Juist doorct bestrijding van de overheid var XTC, weet je tegenwoordig niei meer wat je koopt. Men zocht daarom naar een veilig alterna tief en dat werd binnen ee» kleine groep GHB. Door dit mid del nu ook te verbieden, neem' het gebruik juist toe. Bovendie» dreigt de goede producent t( verdwijnen. Degenen die met het middel knoeien blijven over." Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10. Postbus 18. 4380 AA Vlissingen. Tel. (0118) 484000. Middelburg: Markt 51. 4331 LK Middelburg. Tel. (0118) 681000. Goes: Voorstad 22-24, 4461 KN Goes. Tel. (0113) 231800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. (0115) 694457. Hulst: Servicepunt. Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. (0114) 314058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel Tel. (0115) 568000. Zierikzee: Oude Haven 41. 4301 JK Zierikzee. Tel (0111)415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. (0118) 484000; Redactiefax: (0118) 470102. 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur; in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000. Fax (0118)470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 91,00, franco per post 119,00; per maand 33,00; per jaar 350,00; franco per post 460,00; bij automatische afschrijving per termijn f 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,60, zaterdag 2,50 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 176 cent per mm; minimumprijs per advertentie 26,40; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 7,- meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas. Telefonisch spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.00 uur. Tel. (0118) 484401. Auteursrechten voorbehouden Uitgave PZC

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1996 | | pagina 2