Ze noemen je wel eens studiepik Personeel Belgische baggeraar hoeft nog niet te verhuizen Soerjadi: klankschoonheid naast een grote virtuositeit Wat schamel lijkt, wordt een wondermooi verhaal zeeland 11 j Zeeuwse kunstenaars ontevreden over rol Mondriaan Stichting exposities VRIJDAG 3 MEI 1996 van onze verslaggever ANTWERPEN/HULST - Het Belgische baggerconcern Dred ging International ziet voorlo pig af van pogingen om een deel van het personeel te laten ver huizen naar Nederland. Donder dag kwam de directie met de vakbonden overeen dat eerst een grondig onderzoek zal plaatsvinden naar mogelijkhe den om de concurrentiepositie van de Belgische baggerbedrij ven - die samen 2500 mensen in dienst hebben - te verbeteren. Het 'omvlaggen' van een deel van de baggervloot naar Neder land in combinatie met verhui zing van het personeel is één van die mogelijkheden. Dredging lanceerde het plan voor de 'landverhuizing' van on geveer 250 baggeraars, die hoofdzakelijk in de polderdor pen op de linker-Scheldeoever, wonen uit fiscale overwegingen. De Nederlandse regering be schouwt de baggeraars sinds 1 januari van dit jaar als zeevaren den, die kunnen rekenen op een aanzienlijke belastingverlich ting. In Belgie staan baggeraars te boek als bouwvakker, waar door ze voor de baggerconcerns de helft duurder zijn dan in Ne derland. Een Belgische bagge raar kost 55 gulden bruto per uur. z'n Nederlandse collega de helft. In de ijskast Directeur-generaal Mare Stor- diau van Dredging, donderdag middag na afloop van het over leg met de bonden: „Door die Nederlandse maatregel is er sprake van regelrechte concur rentievervalsing Uiteraard pro beren wij ons daartegen te wape nen. We hebben afgesproken de zaken nu samen eens goed op een rij te zetten. Over zes tot acht weken komen we met defi nitieve voorstellen." Het 'ver huisplan'. vooral gericht op de werknemers die nu toch al dicht bij de grens met Zeeuws-Vlaan- deren wonen (met name in Kiel- drecht en Verrebroek), wordt dus even in de ijskast gezet Bruno Monteyne, woordvoerder van het Algemeen Belgisch Vak Verbond (ABVV) en het Alge meen Christelijk Vakverbond (ACV) na het gesprek met de di rectie: „Het is natuurlijk te gek voor woorden dat werknemers in het zogenaamde verenigde Europa min of meer gedwongen door het fiscale stelsel aan de an dere kant van de grens zouden moeten gaan wonen. Wij vinden dat dit op Belgisch en Europees niveau moet worden aange paktZ'n collega Dannv Valke- naers ..Ofwel past de federale regering in Brussel in navolging van Nederland, de belastingwet geving aan. ofwel maakt de Eu ropese Commissie de Neder landse maatregel ongedaan om dat het om pure concurrentie vervalsing gaat, We onderne men in ieder geval in beide rich tingen actie." Burgemeester mr dr. A. A. L. G. M, Kessen van Hulst besloot donderdag, na overleg met de directie van Dredging, de geplande 'wervingscampagne' om de Belgische baggeraars naar Hulst te lokken, nog even uit te stellen. „We hebben afge sproken dat wijzodra het onder zoek dat nu eerst plaatsvindt is afgerond, een seintje krijgen." Werkstraf voor gijzeling in drugsmilieu van een medewerkster MIDDELBURG - De rechtbank in Middelburg heeft twee Vlis- singers van 21 jaar donderdag veroordeeld tot 240 uur onbe taalde arbeid en zes maanden voorwaardelijk voor het gijze len van een man die een drugs- schuld bij hen had. Zij ontvoer den hem 13 januari met hun auto uit Goes en lieten hem op een in dustrieterrein al zijn kleren be halve zijn ondergoed uittrekken. Zij hadden vijftien gram heroïne aan hem verkocht, maar die niet betaald gekregen Er was acht tien maanden waarvan zes maanden voorwaardelijk tegen hen geëist. Grote schade bij botsing auto's SAS VAN GENT - Bij een aan rijding woensdagavond om 19.15 uur op de Kloosterlaan bij Sas van Gent raakten twee au to's zwaar beschadigd. De inzit tenden bleven ongedeerd. Het ongeluk ontstond toen een 19-jarige Hagenaar richting Ge neraal Meijerstraat reed en on voldoende rechts hield. Hij raak te daardoor de wagen van een 34- jarige automobilist uit Evergem. van onze verslaggever VLISSINGEN - Onder Zeeuwse kunstenaars heerst onvrede over de rol die de Mondriaan Stichting speelt bij het toekennen van kunstopdrachten in Zee land. Het bezwaar is vooral dat Zeeuwse kunstenaars te weinig kans zouden krijgen om mee te dingen naar lu cratieve opdrachten in de eigen regio. Gedeputeerde drs G. L. C. M. de Kok (cul tuur) bevestigt dat de pro vincie de klachten inventa riseert en mogelijk bij de Mondriaan Stichting gaat aankaarten, j De onvrede is naar voren ge- komen tijdens groepsge sprekken die de afgelopen maanden plaatsvonden in Vlissingen, naar aanleiding van de tentoonstellingense- rie De Selektie waarin een jaar lang hedendaagse Zeeuwse kunst wordt ge toond. De Kok was op een van de avonden aanwezig en (werd daar met de bezwaren geconfronteerd. De Mondriaan Stichting ver- deelt rijksgeld dat beschik- i baai- is voor beeldende I kunst, vormgeving en mu sea. Vorig jaar was zij in Zee land betrokken bij de finan- ciering van een kunstproject voor de Stichting Revalida- tie-Geneeskunde in Goes. De bezwaren spitsen zich voorlopig toe op de gevolgde procedure bij dit project. I Daarbij was het Praktij kbu- I reau van de Mondriaan Stichting betrokken dat kunstopdrachten intensief begeleidt en financieel on dersteunt. Er was een bud get van 50.000 gulden be schikbaar dat door de Mon driaan Stichting werd ver- I dubbeld. Het Praktijkbu- reau adviseerde de opdracht te schenken aan kunstena res Liza May Post Kleine kring Het bezwaar van de Zeeuwse kunstenaars is dat zij niet voor de kunstopdracht heb ben mogen meedingen, bij voorbeeld door het indienen van een schetsontwerp. Het Praktijkbureau zou te veel oog hebben voor een betrek kelijk kleine kring van Ne derlandse kunstenaars. De enkele keer dat in Zeeland een flink budget voor kunst voorhanden is. zouden Zeeu wen daardoor achter het net vissen. Ook het project Mo numenten Walcheren '40/'45 is genoemd. Daarbij kwa men. volgens de klachten, vijf kunstenaars boven drij ven zonder goede opdrach tomschrijving. De Kok neemt de klachten serieus. „Het kan niet zo zijn dat Zeeuwse kunstenaars buitenspel worden gezet als de Mondriaan Stichting met geld komt aandragen. Er zijn hier voldoende kunstenaars van naam en kwaliteit. We gaan de problemen inventa riseren en dan moeten we op termijn maar eens een ge sprek hebben met de Mon driaan Stichting om te kij ken wat we hieraan kunnen doen." Directeur Melle Daamen van de Mondriaan Stichting hoort de klachten voor het eerst. Hij zegt dat het Prak tijkbureau wel degelijk se lecteert op basis van schets ontwerpen, maar dat niet ter zake doet of de kunstenaar uit Zeeland komt. „Dat vind ik ook echt een nul-item. Volstrekt niet interessant. Er is niks stommer dat een dergelijk protectionisme. Wij zoeken voor een project de beste kunstenaar, on geacht zijn of haar woon plaats. Het kan best dat Zeeuwse kunstenaars op drachten krijgen in Noord- Holland. Het Praktijkbu reau wordt geacht de kun stenaars te kennen en goed op de hoogte te zijn van ac tuele ontwikkelingen in de beeldende kunst. Dat ge beurt door atelierbezoek. ook in Zeeland, en het vol gen van exposities." Is de hele kwestie dan een storm in een glas water? Daamen: „Dat moet nog blijken. Als de bezwaren serieus zijn. ben ik bereid om te overleggen en waar mogelijk ons beleid te verbeteren." Tot 15 juli toont Jac. Smolders zijn zeefdrukken in de show room van BouwCenter De Jager- Tolhoek in Goes In de veelkleu rige werken wekt hij een dieren wereld tot leven. Hij laat zich ook inspireren door kinderteke ningen. De showroom is ge opend van dinsdag t'm zaterdag 10.00-16.00 uur. Anne Breel en Anneke Cop- poolse exposeren tot 28 juli kera miek in de Lutherse kerk te Groede. Geopend: donderdag, vrijdag en zaterdag 9.30-12.00 en 13.30-16.30 uur. Beeldend kunstenaar Elly Mes exposeert tot en met 11 juni In 't Lange Uus in Zierikzee Haar werk. op linnen en papier, brengt thema's tot uitdrukking als tweestrijd, afhankelijkheid en afscheid. Openingstijden: dinsdag Lm vrijdag 9-12.30 en 13 15-17 30 uur, donderdag ook 19-21 uur, zaterdag 9-17 uur. Paula van Buren en Nico van Welzenes uit Goes exposeren tot 14 juli in de Expogang van het Oosterscheldeziekenhuis in Goes. Paula van Buren behaal de haar diploma mode-ontwer pen aan de Academie van Beel dende Kunsten te Rotterdam, maar heeft zich inmiddels toege legd op haar vrije werk. Zij haalt haar inspiratie uit de natuur, evenals echtgenoot Nico van Welzenes. die in aquarel het Zeeuwse landschap vastlegt, zo als de omgeving van het Goese Sas en het inmiddels kleinscha lige landschap van weleer in de driehoek Kapelie, Wemeldinge en Goes. Te bezichtigen tijdens bezoekuren. Sander Littel exposeert van 4 tot en met 12 mei schilderijen onder de titel Pad in galerie Mo lenwater te Middelburg. De ope ning is zaterdag 4 mei om 17.00 uur. Openingstijden: zondag 5 mei en donderdag 9 Lm zondag 12 mei 14.30-18.00 uur. Ien van den Berg uit Middel burg toont vanaf 6 mei geweven wandkleden van verschillende materialen, zoals katoen, wol en synthetische garens in het sou terrain van de Zeeuwse Biblio theek in Middelburg. De exposi tie met als thema massaal is te zien toten met 15 juni: maandag 17 30-21 00 uur. dinsdag t/m vrij dag 10-21 uur en zaterdag 10-13 uur. Henk Dijkhuizen uit Zeist ex poseert tot en met 31 mei in het ramschip Schorpioen te Middel burg 23 pentekeningen, voorna melijk van schepen van de Hol land Amerika Lijn. Titel van de tentoonstelling is Een stukje lijn. Te bezichtigen: dagelijks 10- 17 uur De Antwerpse kunstenares Kristina Embregts toont van 7 tot 31 mei gouache en oliepastel in het hoofdkantoor van de Ra bobank in Middelburg, Ope ningstijden: maandag Lm vrij dag 9-16 uur. donderdag ook 19- 20 uur. van onze verslaggever Henk Postma HULST - Hij hoogbegaafd? „Pffft." (1" De Hulster gymnasiast Chris Lode- *e wijk maakt een wegwerpgebaar. Ü- „Alsof je superman bent. Zeg maar liever dat ik goed presteer." Hij e~ wordt niet graag geafficheerd als het e' slimste jongetje van de klas. Toch 51 staat hij voor alle vakken minstens een acht. Een wonderkind mis- e~ schien? „Och, ik vind het gewoon -e leuk om te Ieren." Zelfs in vakantietijd kan de 16-jarige 'k scholier het studeren niet laten. Ko- mende zomer, wanneer alles wat on- 'r' derwijs krijgt even mag uitblazen, ver- :n rijkt Chris zijn kennis in Rotterdam. Zijn 15-jarige klasgenote, Mirjam Rubbens, gaat met hem mee. Ook zij is zo'n buitenbeentje. Samen maken 'j- ze zich op voor het Rotterdam Ability n" Program: de eerste Nederlandse zo- n" mercursus voor begaafde vwo'ers. e- e- Bijgestaan door leeftijdgenoten die stnet zo intelligent zijn als zij, mogen n- Chris en Mirjam zich twee weken lang in in de economie van de wereldhaven ;n verdiepen. Een pittige klus. verwach- it- ten ze. Het Hulster duo heeft er zin in. ir- Chris omdat hij het interessant vindt, ?i- Mirjam omdat ze er een uitdaging in n- ziet. Het idee voor de zomercursus is over- —4 gewaaid uit de Verenigde Staten en opgepikt door de Psychologische Ad viespraktijk Begaafden in Utrecht. Ook een medewerkster van Pharos, 1 de vereniging van ouders van hoogbe- gaafde kinderen, is bij het initiatief betrokken. Eind vorig jaar werden de r| vwo-scholen benaderd met de vraag J of er interesse was voor een cursus voor hoogbegaafde leerlingen. P Aarzeling Op het Reynaert College in Hulst wis ten ze wel raad met die vraag. Er werd 'n® meteen aan de vierde klas van het de gymnasium gedacht. Daarin zaten twee leerlingen die vast wel voor toe- v« lating in aanmerking wilden komen. ls En jawel. Chris Lodewijk en Mirjam er Rubbens wilden zich het buitenkans jes je niet laten ontgaan. Mirjam aarzelde I nog wel even. Want je mag dan een I tien op je rapport hebben voor econo mie. en met andere vakken niet veel ia lager scoren, dat wiLnog niet zeggen PP dat je tot de rangen van de hoogbe gaafden behoort, vind ze. „Het is ge woon een kwestie van doorzetten, je huiswerk maken en interesse." De zomercursus is ondergebracht bij de Erasmus Universiteit. De Techni sche Universiteit Delft, de gemeente Rotterdam en bedrijven verlenen me dewerking. De EU en het ministerie van Onderwijs hebben subsidies toe Wibi Soerjadi foto Maurice Nelwan ZUIDLANDTHEATER, Terneuzen Wibi Soerjadi piano Werken van Beethoven. Mendels sohn. Chopin. Rachmanmov, Ravel. Liszt door Arie Karreman Met velen konden we gister avond genieten van het pianospel van Wibi .Soerjadi. Een jong talent, dat zich in hoog tempo met een spectaculaire virtuositeit een weg heeft ge baand over de concertpodia en dat bovendien geen enkele pu bliciteit uit de weg gaat. Opval lend bij deze pianist is zijn sou plesse. Geheel vanuit ontspan ning ontstaat zijn toucher en daardoor vanzelfsprekend een prachtige toon. Soeijadi bracht gisteravond een programma met wel erg beken de werken. De Mondschein van Beethoven. Lieder ohne Worte van Mendelssohn, de overbe kende Polonaise in As van Cho pin en de Liebestraum van Liszt kan ik nu niet bepaald een origi nele programmakeuze noemen. Beethovens adagio uit de Mond schein werd zeer expressief ge speeld en verrassend mooi van klankkleur. Via een elegant en ontspannen allegretto naar het presto. Beethoven schrijft daar bij agitato Bij Soerjadi wordt deze grilligheid echter ver sluierd door een overmatig pe- daalgebruik Drie Lieder ohne Worte van Mendelssohn, waar van ik het duet zeer kon bewon deren Mendelssohn geeft elke hand een thema, dat zo uit één van zijh koorwerken zou kunnen komen en laat deze in dialoog optreden boven een begeleiding Ontroerend mooi gespeeld. Van de drie Chopin-werken was de vierde ballade een echt hoog tepunt. Heel mooi opgebouwd. Door een bijne polyfone speel wijze ontdekken we dat er nog meer mooie melodieen in dit stuk zitten. Heel verfijnd en weer dat bijzondere gevoel voor klankschoonheid, waaraan na tuurlijk ook zijn eigen prachtige Bosendorfer-concertvleugel de bet is. De Polonaise in As kon mij minder boeien, te routineus en lang niet vlekkeloos Na de pauze twee preludes van Rachmaninov. een componist die hem bijzonder goed ligt. Zeer transparant klonk opus 23 nr 4 Een rustpunt was Ravels 'Pava ne pour une infante defunte'. Een prachtwerk, dat hij schreef op 24-jarige leeftijd, en waaruit zijn voorliefde voor de vaste me lodische lijn en modaliteit blijkt. Bijzonder gespeeld. Bij Liszt is Soerjadi helemaal in zijn element. Na de 'Valse ou- bliée' de overbekende Liebe straum, die overigens heel fraai gespeeld werd. In Liszts concert parafrase over de wals uit Faust van Gounod kon hij zich hele maal uitleven. Een ongelooflijk virtuoos stuk. Een staande ovatie ontlokte een aantal virtuoze toegiften, waar onder zijn eigen parafrase over vaderlandse liederen, die hij door elkaar heen laat lopen. Heel slim verpakt in een Liszt- jasje. We hebben heel mooie din gen gehoord, waaronder een prachtige pianoklank. Maar vol gende keer graag ook eens wat minder plat getreden paden GOES, 't Beest 'De Rechtvaardigen', van Albert Ca mus. door De Roovers. met o.a. Sara de Bosschere. Luc Nuyens en Joris Lamers door Willem Nijssen Op de momenten dat een to neelvoorstelling aan de es sentie van zijn kunst raakt, is ook de criticus sprakeloos. De Roovers speelt van Albert Ca mus het stuk 'De Rechtvaardi gen', en op een of andere manier slaagt het gezelschap erin om daar een indringend verhaal van te maken. Natuurlijk valt daar van alles aan te observe ren en te analyseren. Maar uit eindelijk blijft het een mysterie hoe het is gelukt om tot de kern te komen. Het is niet eenvoudig om van 'De Rechtvaardigen' een meesle pende voorstelling te maken. Het verhaal op zich is - met gro te nauwkeurigheid aan de ge schiedenis ontleend - niet be paald 'bloedeloos'. Een revolu tionaire groep beraamt in het Rusland van 1905 een bomaan slag op groothertog Serge Ya- nek faalt aanvankelijk omdat er ook kinderen in de koets meerij den. Onschuldigen mogen niet lijden. Dat is nou juist waar de rechtvaardigen (zoals de groep zich noemt) voor vechten. Een tweede aanslag lukt. Yanek weigert een mogelijkheid tot gratie, hem geboden door de groothertogin, i Een prachtige diepgravende dialoog trou wens Hij hoeft haar slechts be rouw te tonen. Hij weigert. Pas als hij met zou sterven, zou hij een moordenaar zijn. Niet de vernietigende daad. maar zijn dood beschouwt hij als hoogste protest tegen een wereld van tra nen en bloed. Yaneks geliefde - als bommen- maakster ook lid van de groep - zal doorgaan in zijn geest, en vindt zelfs Stepan tenslotte aan haar zijde. „Ik heb gekozen met een gelukkig hart. ik ga met een triestig hart verder!" zegt ze. en daarmee drukt ze het <Camus- idilemma van het leven ontroe rend helder uit. In zo'n verhaal zijn meer dan ge noeg emoties voorhanden. Maar behalve emotioneel geladen, is het stuk vooral een filosofisch college. Camus staat aan de kant van Yanek. die kiest voor de revolutie uit liefde Tegen over hem staat Stepan. die kiest voor de revolutie uit haat. Om die ethische tegenstelling draait het stuk dus ook. 'De Rechtvaar digen' ten tonele voeren is voor zichtig manoeuvreren tussen woekerend (melo (drama en dor re filosofie. De Roovers brengt het stuk schijnbaar heel verbaal. Er is weinig interactie tussen perso nages. geen andere dan ingehou den emotie in de bijna kabbe lend gesproken woorden. En toch hangt er een zinderende spanning, en regent het onder tussen schitterende one-liners. Elke zin van betekenis wordt volledig uitgelicht in de twee, drie seconden dat hij bestaat. Hoe De Roovers zo'n vergaande samensmelting van emotie en inhoud tot stand brengen is moeilijk te zien Het spel is zo versoberd, dat het daar niet van daan lijkt te kunnen komen. Misschien gaat het juist dan. Tientallen kleine ingrepen in kleding en vormgeving lijken willekeurige verzinsels die niet tot het wezen bijdragen. Dat ze het spelen als een toneelrepeti tie - met slechts vier spelers voor negen rollen - wordt maar even aangeduid. Roept dat dan het mysterie op° Het lijkt alsof men het stuk zo schamel mogelijk wil brengen, en dan wordt het een wondermooi verhaal. De Roovers in 'De Rechtvaardigen'. foto Rob Stevens De Hulster gymnasiasten Chris Lodewijk en Mirjam Rubbens zien de zomercursus voor hoogbegaafde scholieren als een buitenkansje. „Gewoon een kwestie van doorzetten, je huiswerk maken en interesse." f°t0 Charles Strijd gezegd. Van de deelnemers wordt een eigen bijdrage verwacht van 1400 gul den. Voor dat geld krijgen ze de kans om zich 'samen met leeftijdgenoten van gelijk intellectueel niveau inten sief bezig te houden met een aantal complexe probleemstellingen van in terdisciplinaire aard', belooft het pro grammaboekje. Er is daarnaast veel tijd ingeruimd voor excursies, sport en cultuur. Want 'het gezichtsveld moet breed blijven'. Criteria „Een hoge intelligentie, een brede be langstelling. een omvangrijk kennis bestand en een aantoonbare wil om op meerdere terreinen te excelleren." Dat zijn de criteria waaraan scholie ren moesten voldoen, wilden ze voor deelname in aanmerking komen. Er kwamen ruim honderd aanmeldingen binnen. Daarvan konden er zestig worden gehonoreerd. Chris en Mirjam overleefden de selectie doordat ze ook buiten school presteren. Ze spelen al lebei in een volleybalteam van Morres en in een ensemble van de muziek- stuwende krachten achter de zomer cursus. en zelf moeder van een be gaafd kind. kan daar over meepraten. „Op de basisscholen worden de pro blemen tegenwoordig steeds meer herkend en erkend. Maar in het voort gezet onderwijs is er nog niets voor leerlingen die de behoefte hebben hun kennis te vermeerderen, te verdiepen en er wat mee te doen." Toch mikt de zomercursus niet op probleemkinderen. „Het is de eerste keer dat we zo'n cursus organiseren en we zijn er enorm op gebrand het te la ten slagen. Dus beginnen we met een groep die vrij probleemloos door het leven gaat. Het gaat er niet alleen om dat talentvolle leerlingen hun kennis vergroten, we willen hen ook helpen hun creatieve en sociale vaardighe den te verbeteren en hun persoonlijk heid te ontwikkelen." Uitslover Zijn Chris en Mirjam op school ooit te gen problemen aangelopen? „Och", zegt Mirjam, „Ze noemen je natuurlijk wel eens een studiepik, maai- daar zit ik niet mee. Ik heb me nooit verveeld, ook niet op de basisschool. Daar heb ik juist veel gelachen." Chris had op de basisschool wel even een moeilijke periode. Scholden ze hem uit voor uit- slóver „Maar dat was zo weer voorbij hoor." De zomercursus biedt de deelnemers een keuze uit vier thema's. Zo is er een wiskunde-, een cultuur- en een ge schiedenis-programma. Chris en Mir jam doen economie/econometrie, wat betekent dat ze zich gaan verdiepen in kwesties als de toegankelijkheid van de Rotterdamse haven, via een lucht haven, de Betuwelijn en elektronica. Chris en Mirjam hebben geluk. Hun ouders zijn bereid die 1400 gulden cur susgeld uit eigen zak te betalen. Hoe welIk wil in m'n vakantie ook nog gaan surfen" zegt Mirjam. „Dat ga ik nu zelf betalen.' Ook Chris houdt ko mende zomer nog genoeg tijd over voor ontspanning. Hij gaat gewoon naar opa en oma in Zuid-Frankrijk. Zoals ieder jaar. Waarmee meteen zijn hoogste cijfer is verklaard: 9,8 voor Frans. school, Chris op viool, Mirjam op kla rinet. Het is, vooral de laatste jaren, duide lijk geworden dat veel hoogbegaafde kinderen met gedragsproblemen wor stelen. Omdat ze onvoldoende moge lijkheden hebben hun intellectuele capaciteiten te benutten, gaan ze zich vervelen. Ze raken geïsoleerd of gede motiveerd en gaan zich, al dan niet ge kweld door pesterijen, agressief of juist teruggetrokken gedragen. Patricia Kraaijenbrink, één van de

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1996 | | pagina 35