Strijd in Monrovia laait weer op
GROTE
PZC buitenland
'Waarheid' apartheidsstrijd
als bijdrage tot verzoening
OPRUIMING
Deel Russische troepen verlaat Tsjetsjenië
Hevige beschieting kazerne Liberiaanse militieleider Johnson
Doden en gewonden
bij schietpartij op
vliegveld Irian Jaya
Uitleg gevraagd over
achterlaten lokaal
personeel Srebrenica
Waarschuwing tegen
pil leidt in Engeland
tot meer abortussen
^VERBOUWING
Rusland toont 'ex-Duitse' schat
DINSDAG 16 APRIL 1996
MOSKOU (AFP/DPA/) - Russi
sche troepen zijn maandag be
gonnen zich terug te trekken
uit Tsjetsjenië nadat de Russi
sche luchtmacht in de nacht
van zondag op maandag be
gonnen was met hevige bom
bardementen op het zuidoos
ten van de opstandige deel
staat. De aanvallen duurden
voort tot maandagochtend, zo
hebben ooggetuigen in het ge
bied meegedeeld. In de front
gebieden en de hoofdstad
Grozny van de Kaukasische
republiek houden de gevech
ten aan.
Volgens het persbureau Itar-
Tass is maandag de terugtrek
king van troepen begonnen,
die president Jeltsin in het ka
der van een vredesplan had
aangekondigd. Het gaat om
twee bataljons, ongeveer twee
duizend man. In Tsjetsjenië
blijven hoe dan ook troepen
van het ministerie van Binnen
landse Zaken en elite-eenhe
den van de infanterie gelegerd.
De Russische bevelhebber in
het gebied, generaal Vjatsjes-
lav Tichomirov. zei zondag dat
de komende twee maanden
veertien eenheden van het le
ger en van het ministerie van
Binnenlandse Zaken worden
overgeplaatst binnen Tsjetsje
nië en naar de buurrepublieken
Ingoesjië en Dagestan
Tsjetsjeense rebellen haalden
zondagavond ten noorden van
Grozny een helikopter van de
Russische luchtmacht neer
Daardoor kwamen vier men
sen om het leven. De actie vond
plaats in een gebied dat onder
Russische controle heet te zijn.
De rebellen bestookten ook
Russische stellingen in Grozny
en in het westen en zuidoosten
De Russische troepen beant
woordden het vuur en doodden
daarbij drie Tsjetsjenen.
JAKARTA (RTR/ANP) - Zes
tien mensen, onder wie Indone
sische soldaten, zijn maandag
gedood bij een schietpartij op
het vliegveld Timika in de Indo
nesische provincie Irian Jaya.
I)it is vernomen van getuigen in
de omgeving van hel vliegveld.
„Er zijn nu 16 doden geteld, on
der wie vijf burgers. De overigen
waren soldaten en enkele officie
ren", zei een van de bronnen.
Hoeveel gewonden er vielen was
niet duidelijk. Eerder waren er
14 gemeld
De schietpartij deed zich maan
dagochtend vroeg voor nadat de
stoffelijke overschotten van
twee Indonesische soldaten, die
in het weekeinde waren gedood
in het dorp Mapunduma, waren
overgevlogen naar Timika. Een
soldaat die de lijken begeleidde
zou begonnen zijn te schieten
waarna het in of rond een hangar
van het Indonesische leger op
het vliegveld tot een gewapend
treffen kwam. De omstandighe
den rond het incident bleven on
duidelijk.
De plaatselijke papoea-bevol-
king was volgens de bronnen
niet bij het incident betrokken.
In Irian Jaya. het voormalige
Nederlandse Nieuw-Guinea, is
het al enige tijd onrustig sinds
de protesten van papoea's tegen
het Indonesische bestuur op
laaiden. Enkele weken geleden
deden zich in de hoofdstad Jaya-
pura ernstige rellen voor nadat
een papoea-leider was overleden
in de gevangenis.
Leden van de guerrillabeweging
Vrij Papoea houden (OEM) in
Irian Jaya sinds meer dan drie
maanden meer dan 10 mensen in
gijzeling, onder wie twee Neder
landers. De gijzelaars werden
begin januari ontvoerd in de om
geving van Mapunduma.
Een nieuwe ontmoeting van een
Rode Kruis-delegatie, die be
middelt bij de ontvoering, met
de ontvoerders ging zondag niet
door wegens slechte weersom
standigheden. Voor hun bemid-
delingsbezoeken reizen de leden
van de delegatie gewoonlijk per
vliegtuig naar Mapunduma.
Coëme stapt op als Kamerlid België
BRUSSEL iANP) - De Belgische oud-minister Guy Coëme
stapt op als Kamerlid voor de Waalse Parti Socialiste PS) Dat
heeft Coeme gisteren meegedeeld De voormalig vice-premier
en bewindsman op Verkeer en Defensie werd twee weken gele
den veroordeeld tot twee jaar voorwaardelijke celstraf wegens
omkoping en fraude.
Ook verloor hij voor vijfjaar zijn burgerrechten Daarom moet
Coëme zijn functie van burgemeester van de Waalse gemeente
Waremme opgeven. Over zijn Kamerlidmaatschap bestond
nog onduidelijkheid. Aanvankelijk stelde Coeme dat de uit
spraak van het Hof van Cassatie betekende dat hij niet op
nieuw gekozen kan worden. Hij meende wel aan te kunnen blij
ven als Kamerlid.
Muizenstaart geld «aard
PEKING (AP) - Middenin het 'Jaar van de Muis' kent het ge
meentebestuur van het Chinese Shenyang geen genade. Iedere
staart van een dode muis is 20 cent waard.
Het gemeentebestuur zegt dat het aantal gevallen van door
muizen overgebrachte ziektes dit jaar met 17 procent gestegen
is. In het belang van de volksgezondheid zullen de inwoners
van Shenyang nu muizen meppen en elke staart, die als bewijs
wordt overlegd, is goed voor 20 cent. Dat het volgens de Chi
nese dierenriem het 'Jaar van de Muis' is kan de kleine knagers
niet helpen.
Op last van de communistische partij hebben de Chinezen wei
eens gratis ..ongedierte" gevangen, maar naast de muizen rukt
ook het kapitalisme in Shenyang op.
Krant: Taiwan koopt 300 tanks VS
TAIPEI (AP) - Taiwan zal driehonderd Amerikaanse tanks
aanschaffen om de defensie van het eiland tegen China te ver
sterken Zo meldde de krant United Daily News.
Volgens de krant gaat het om tien jaar oude M60A3-tanks. die
de verouderde modellen van het Taiwanese leger moeten ver
vangen In 1994 kocht Taiwan reeds 160 Amerikaanse tanks.
Ook gaat Taiwan volgens de krant zijn M41-tanks modernise
ren om beter uitgerust te zijn tegen amfibische landingen.
Russische deserteurs in Ierland
GALWAY i RTR) - Medewerkers van het Ierse Rode Kruis zijn
maandag op zoek gegaan naar twee Russen die zijn gedeser
teerd in de oorlog in Tsjetsjenië en via allerlei omzwervingen in
Ierland zijn beland.
Volgens een medewerker van het Rode Kruis zijn de twee 25-ja-
rige mannen zondag voor het laatst gezien, toen ze aan een
wandeling begonnen. Het Rode Kruis had hen afgelopen vrij
dag ondergebracht in een pension. De medewerker zei dat de
twee politiek asiel wilden om te ontkomen aan het Russische
leger. Ze waren bang in Rusland in een werkkamp te moeten
boeten voor hun desertie. „Fysiek leken ze in goede conditie
maar geestelijk waren ze erg getraumatiseerd en depressief',
aldus de woordvoerder.
DEN HAAG (ANP) - Groen-
Links wil dat minister Voor
hoeve (Defensie) in een brief aan
de Tweede Kamer uitlegt waar
om de Nederlandse VN-militai-
ren slechts een deel van het lo
kale personeel uit Srebrenica
hebben meegenomen. Het is
GroenLinks-defensiespecialist
Leoni Sipkes onduidelijk waar
om Defensie de Tweede Kamer
op dat punt informatie heeft
onthouden.
Sipkes heeft Voorhoeve mede
naar aanleiding van het VPRO-
programma Lopende Zaken van
zondag om uitlèg gevraagd. In
de uitzending kwam naar voren
dat lokale medewerkers niet
met de Nederlandse VN-militai-
ren meemochten omdat ze niet
over een VN-pasje beschikten.
Het GroenLinks-Kamerlid
vraagt zich af waarom Dutchbat
zich strikt aan deze regel heeft
gehouden terwijl hulporganisa
ties zoals Artsen zonder Gren
zen „de pasjesregeling aan hun
laars lapten".
Sipkes wil voorts nadere uitleg
over de daadwerkelijke evacua
tie van de lokale medewerkers
uit Srebrenica. Met name de toe
lichting van Defensie dat tijdens
de ontruiming van de enclave de
Afpersing
ESSEN (AP) - Sinds begin ja
nuari hebben onbekende afper
sers Duitse levensmiddelenpro
ducenten gedreigd slangengif
door hun producten te zullen
mengen indien de bedrijven
niet over de brug komen met
een miljoenenbedrag aan dia
manten, zo heeft officier van
justitie Norbert Golsong uit Es
sen gisteren gezegd.
Volgens de autoriteiten is er
geen acuut gevaar voor de volks
gezondheid. Tot nu toe hebben
de afpersers alleen hun eisen
overhandigd en ze hebben ver
der geen contact met de bedrij
ven opgenomen.
meesten al vertrokken bleken,
wekt Sipkes' verbazing. Dit
punt komt volgens haar nauwe
lijks naar voren in de verschil
lende rapportages van Voor
hoeve aan de Kamer.
Het Nederlandse bataljon han
teerde na de val van Srebrenica
een lijst waarop slechts mannen
werden genoemd die in het bezit
waren van een VN-pasje. voorna
melijk tolke*"1. Alleen zij moch
ten met de vertrekkende solda
ten mee. De anderen werden van
vrouwen en kinderen geschei
den en zij zijn sindsdien spoor
loos.
Defensie wijst erop dat de Ne
derlandse militairen bij de eva
cuatie handelden volgens expli
ciete opdrachten van de leiding
van de VN-vredesmacht. Unpro-
for had bepaald dat de militai
ren bij vertrek alleen mensen
met eert VN-pasje mochten mee
nemen. Voorts blijkt uit de met
de Serviërs gesloten overeen
komst dat er slechts toestem
ming was voor het meenemen
van maximaal dertig personen-
Uiteindelijk zijn 25 lokale mede
werkers meegegaan. In totaal
werkten in de enclave veertig tot
vijftig moslims, voor het meren
deel vrouwen.
Advertentie/
KLACHTOPVANG
Vragen of klachten over de
gezondheidszorg?
Wij helpen u verder.
GOES
0113-249490
LONDEN (AFP/ANP) - Het aan-
lal abortussen in Groot-Brit-
tannie is tussen december en fe
bruari met bijna 10 procent ge
degen na de waarschuwing van
de Britse regering dat het ge
bruik van een zevental anticon
ceptiepillen een aantal risico's
met zich meebrengt. Dat meld
de het Britse ministerie van
Volksgezondheid gisteren.
In de betreffende periode zijn
meer dan achthonderd abortus-
*n uitgevoerd, een stijging van
15 procent ten opzichte van de
lercden horloges design
'enk&ingrid Wjj^^van der kooij
"cstroat 193
0118-417377,
(scheldeplein)
vlissingen
1AATSTE WEEK!
EXTRA KORTING!
maanden december tot februari
een jaar geleden.
In oktober 1995 waarschuwde de
Britse minister van Volksge
zondheid dat anticonceptiepil
len van zeven merken gevaarlijk
waren voor vrouwen met trom
bose. gewichtsproblemen en
spataderen. Volgens een schat
ting van de Britse autoriteiten is
41 procent van de vrouwen die
een van die merken gebruikten,
daar onmiddellijk mee gestopt.
De overige gebruikers hebben
eerst de maandelijkse cyclus af
gemaakt en zijn er daarna ook
mee gestopt. In totaal ging het
om 1.5 miljoen vrouwen.
De waarschuwing is zwaar be
kritiseerd door medici die van
mening waren dat deze tot pa
niek en een toename van het
aantal abortussen zou leiden.
Volgens de critici zijn de risico's
van de pil van de betrokken
merknamen zeer klein.
Ook in Nederland ontstond veel
opschudding door de Britse
waarschuwing. In februari advi
seerde het Nederlands Huis
artsen Genootschap zijn leden
het voorschrijven van de zoge
noemde derde-generatiepil
waartoe ook de in Groot-Brit-
tannië in opspraak geraakte
merken behoren voort te zet
ten. Volgens de Nederlandse
huisartsen is niet wetenschap
pelijk aangetoond dat ze gevaar
lijke bijwerkingen hebben.
MOSKOU - In het Poesjkinmuseum in de Rus
sische hoofdstad is vanaf vandaag de „schat
van Priamus" te zien. Deze is aan het eind van
de Tweede Wereldoorlog uit Duitsland naar
de Sovjetunie overgebracht.
In regeringskringen in Bonn is men geïrriteerd
over het feit dat de Russen de verzameling ju
welen, potten en vazen van rond 2400 voor
Christus exposeren, juist nu Moskou met
Duitsland in onderhandeling is over het terug
geven van de kunstvoorwerpen. Overigens
meent het Poesjkinmuseum dat de schat „aan
de gehele mensheid toebehoort". Het gaat om
de vondsten die de Duitse archeoloog Hemrich
Schliemann in 1873 deed tijdens opgravingen
in het oude Troje. in het huidige Turkije.
Een groot aantal kunstvoorwerpen, die op het
eind van de Tweede Wereldoorlog vanuit
Duitsland naar de Sojvetunie waren overge
bracht. gold tientallen jaren als spoorloos ver
dwenen. Pas in het begin van de jaren '90 ver
brak Moskou zijn politiek van geheimhouding.
De regering in Bonn gaat ervan uit dat zich in
Rusland nog circa 200.000 kunstobjecten, twee
miljoen boeken en archiefmateriaal met een
lengte van dne kilometer uit Duitse musea en
particuliere verzamelingen bevinden.
foto Grigory Dukor/RTR
van onze correspondente
Runa Hellinga
KAAPSTAD - De Zuid-Afri
kaanse Commissie van Waar
heid en Verzoening heeft giste
ren in Oost-Londen haar eerste
getuigen gehoord. Binnen vier
dagen zullen 28 getuigen wor
den opgeroepen. Op de eerste
dag kwamen uitsluitend
slachtoffers van het politieke
geweld gedurende de apart-
heidstijd aan het woord. Later
volgen daders.
Zes van de gisteren verschenen
slachtoffers waren familiele
den van anti-apartheidsacti-
visten die in de gevangenis om
kwamen of zijn verdwenen of
vermoord. Maar op de eerste
dag kwam ook een man aan het
woord die zijn arm kwijtraakte
dij een aanslag van het Azania
Volks Bevrijdings Leger
'APLA) op het High Gate-hotel
in Oost-Londen in 1991.
Met de keuze van de eerste ge
tuigen wilde de commissie dui
delijk laten zien dat ze zowel de
misdaden van de apartheidsre
gering als van de bevrijdingsor
ganisaties zal onderzoeken.
Boeiend daarbij wordt overi
gens, of zich van de bevrij
dingsbewegingen ook mensen
aanmelden die verantwoorde
lijk zijn voor bepaalde daden.
Zeker is dat een aantal hoogge
plaatste personen, zoals de hui
dige minister van defensie Joe
Modise, zal getuigen.
Maar tot nu toe lijkt er geen
animo bij bijvoorbeeld verant
woordelijken voor de zoge
naamde autobandmoorden,
waarbij 'verraders' een met
benzine gevulde band om de
nek kregen die vervolgens
werd aangestoken. De commis
sie heeft inmiddels wel een aan
tal aanmeldingen gekregen
van mensen van de Zuid-Afri
kaanse veiligheidsdiensten en
de politie die willen getuigen.
Geen rechtszaak
In de volle Victoriaanse hal van
het stadhuis van Oost-Londen
stak aarstbisschop Tutu. voor
zitter van de Waarheidscom
missie. bij de opening van de
zitting een kaars aan ter her
denking van alle slachtoffers.
In een korte rede benadrukte
hij dat de verhoren geen rechts
zaak zijn.
De commissie zal op basis van
de verhoren niet direct conclu
sies trekken. Eerst wordt de in
formatie die getuigen verstrek
ken. onderzocht. Getuigen
staan onder ede en kunnen, in
dien nodig, wegens meineed
worden vervolgd. Als mensen
namen noemen van mogelijke
daders, zullen die worden aan
geschreven door de commissie
en de gelegenheid krijgen hun
versie van het verhaal te vertel
len.
In de eerste verhoren kwamen
gisteren de weduwen van een
aantal anti-apartheidsactivis
ten uit de Oostkaap aan het
woord. De commissie liet hen
uitvoerig vertellen, niet alleen
over de dood van hun mannen,
maar ook over hun eigen leven
en de problemen die ze hadden.
Nohle Mohapi. zelf een voorma
lige secretaresse van de in 1977
vermoorde Steve Biko. geeste
lijk vader van de Black Peop
le's Convention. vertelde hoe
haar man in datzelfde jaar
werd gearresteerd en ze enige
tijd later te horen kreeg dat hij
zich met behulp van zijn spij
kerbroek had opgehangen.
„Maar dat heb ik nooit ge
loofd".
Treiteren
Mohapi zat zelf ook zes maan
den in de gevangenis en is in de
jaren daarna nog regelmatig
lastiggevallen door de autori
teiten De andere getuigen
hadden soortgelijke verhalen
over eindeloos treiteren, van
huisuitzettingen tot verban
ning en ontslag.
Voor haar. net als voor de an
dere getuigen, is de belangrijk
ste functie van de Waarheids
commissie dat er eindelijk
wordt uitgezocht wat er des
tijds echt is gebeurd Daar
naast hoopt een deel van de ge
tuigen op een schadevergoe
ding. die. zoals Tutu al vooral
heeft benadrukt, waarschijn
lijk heel bescheiden zal zijn
Het verhoor van Mohapi werd
na een uur onderbroken van
wege een bommelding. Een po-
litie-onderzoek leverde niets
op. maar Tutu verklaarde ach
teraf dat hij in het vervolg 24
uur per dag politiebewaking
van de zittingszaal wil. „An
ders zullen we dit soort situa
ties iedere keer hebben" Er
zijn, zei hij, genoeg mensen die
het werk van de Waarheids
commissie onmogelijk willen
maken.
yONROVI A/NAIROBI (AFP/
STR/DPA) - De Barclay-kazer-
;e in de Liberiaanse hoofdstad
Monrovia is maandagmiddag
maar beschoten, waarmee een
iinde kwam aan een korte pe
riode van rust. Volgens oogge
tuigen waren de besehietingen
t(el intensiever dan die van de
ifgelopen dagen. De Krah-mili-
tie van Roosevelt Johnson heeft
ach in de kazerne verschanst.
In het legerkamp bevinden zich
aarschijnlijk 20.000 strijders,
burgers en gegijzelden.
Troepen van Charles Taylor en
jlhaji Kromah, de twee belang-
njkste leden van de Liberiaanse
Staatsraad, houden het kampe
sent al een week omsingeld. Zij
«en de overgave van de John
son, die wordt beschuldigd van
aoord. Deze krijgsheer heeft in
middels zijn manschappen op
geroepen naar Monrovia te ko
men om de aanval af te slaan..
Verder riep Johnson de Ghanese
president Jerry Rawlings op de
de aanvoer van troepen door an
dere facties naar de hoofdstad te
verhinderen. Rawlings is bemid-
in het Liberiaanse con-
Jlct.
Ook vroeg Johnson om een bij
eenkomst van West-Afrikaanse
5 om tot vrede te komen.
Een delegatie van de Westafri-
iaanse economische gemeen
schap Ecowas onderhandelde
dag in de Liberiaanse
hoofdstad over de voorwaarden'
tan een vrijgeleide voor John-
ion en diens manschappen. Het
rou daarbij vooral gaan over
pranties voor de persoonlijke
veiligheid van Johnson. Taylor
sou hebben verklaard dat John
son moet beloven zich niet meer
tegen de overgangsregering te
terzetten. Hij zou zich dan onder
bescherming van de Amerikaan
se ambassade mogen stellen.
De gevechten in Liberia laaiden
tien dagen geleden op toen de re
gering probeerde Johnson te la
ten arresteren. Daarmee kwam
een einde aan een vredesak
koord. dat sinds augustus een
rustperiode betekende in de zes
jaar oude burgeroorlog.
Ecomog
Taylor beloofde zondagavond
de belegering van de kazerne op
te heffen als de opbouw van de
West-Afrikaanse troepenmacht
Ecomog zou zijn voltooid. Vol
gens ooggetuigen was die maan
dagmiddag nog niet in de omge
ving van de kazerne aanwezig.
In andere wijken van Monrovia,
met name in de diplomatenwijk
Mamba Point, waren wel militai
ren en tanks van Ecomog, maar
die konden niets doen tegen de
steeds heviger wordende plun
deringen.
De Liberiaanse hoofdstad werd
maandag geteisterd door zwaar
bewapende jeugdbendes. Zij be
roofden inwoners die zich na da
gen van gevechten weer op
straat waagden om voedsel te
kopen. Veel bendeleden zwier
ven dronken en onder invloed
van drugs door de straten van
Monrovia. Op markten werden
maandag koopwaren aangebo
den die bij eerdere plunderingen
zijn geroofd.
Intussen gingen de Verenigde
Staten door met de evacuatie
van buitenlanders uit Liberia.
Van de 32 ambassadeleden van
de VS werden er 14 via de lucht
brug in veiligheid gebracht. De
afgelopen zes dagen zijn meer
dan 2.000 mensen per helikopter
naar het buurland Sierra Leone
overgevlogen. De Amerikaanse
ambassadeur William Milam zei
dat de VS ondanks de evacuatie
zullen proberen door bemidde
ling tot een vrede te komen in
het door oorlog verscheurde
West-Afrikaanse land.
Een kind met een geweer en een eveneens gewapende volwassene eisen in Monrovia van een passerende jongen dat hij de koffer die hij
meedraagt opent. foto Christophe Simon/AFP
Genaturaliseerde
Brit staat
terecht wegens
oorlogsmisdaden
DORKING (AFP/RTR) - Een 85-
jarige Brit van Russische ori
gine moet in Groot-Brittanniè
terecht staan wegens het plegen
van oorlogsmisdaden tijdens de
Tweede Wereldoorlog in het
toen door de nazi's bezette Wit-
Rusland. Een onderzoeksrecht-
bank in de Britse plaats Dor
king heeft dat gisteren bepaald.
Het is voor het eerst dat een der
gelijk proces in Groot-Brittan-
nië zal plaatsvinden.
De 85-jarige Szymon Serafino-
wicz was aangeklaagd, omdat
hij in 1941 en 1942 drie joden ver
moord zou hebben in de plaat
sen Toerets. Mir en Kryniczne in
Wit-Rusland. De onderzoeks
rechters ontsloegen hem van
rechtsvervolging wat een van de
aanklachten betreft, maar oor
deelden dat hij zich zal moeten
verantwoorden voor de tweede.
Over de derde aanklacht zal nog
een beslissing volgen.
Het is voor het eerst dat er een
rechtszaak is op grond van de in
1991 aangenomen Britse Wet op
Oorlogsmisdaden. Deze wet
maakt het mogelijk dat Britten
in Groot-Brittannie voor derge
lijke misdaden worden vervolgd,
ook als die buiten het Verenigd
Koninkrijk zijn begaan en als
degene die ze beging op dat mo
ment geen Brits ingezetene of
onderdaan was.
Serafinowicz emigreerde in 1949
naar Engeland, waar hij tot zijn
pensionering zijn brood verdien
de als timmerman.