Euro's, oiro's, joero's of uiro's Afscheid voorzitter Dorst bond militaire slachtoffers PZC Buitendijks gebied bij Nummer Een na 1,5 jaar vol natuur zeeland Dowpersoneel klaagt in brandbrief over veel te hoge werkdruk RT'i VRIJDAG 8 MAART 1996 13 van onze verslaggever Wmit Bareman SLUIS/TERNEUZEN - Britse schoolkinderen? Tja. krijgen die een dictee dan is straks de hamvraag: is het nou euros of euruos. En de Grieken zullen er nog veel méér moeite mee hebben. In hun alfabet ont breekt nu eenmaal de letter 'u'. Daar nemen ze hun toevlucht dan tot de letter V. Evro wordt het daar. Hoe het ook tij. in 1999 zijn we als Europea nen met z'n allen de klos. Van af dat moment gaan we werken met die ene gezamen lijke munt: de euro. In de ons omringende landen - als ze al worden toegelaten tot de Eco nomische en Monetaire Unie - betalen we straks in euro's, oi ro's, joero's, uro's of uiro's. En of die apostrof er tussen moet. laten we met z'n allen lekker door anderen uitvechten. Maar eén ding staat vast: Ne derland neemt straks afscheid van z'n eigen munten en biljet ten. Weg met het 'God zij met ons' op de rand van het munt stuk. Het kwartje, de rijksdaal der. het geeltje en de vuurtoren worden antiek. De 'snip'? Afge schoten. Wij Nederlanders moeten niet alleen afstand doen van de gulden, maar ook afleren om nog langer in eenhe den van 25 te rekenen en te be talen. daarvoor in de plaats komt het 1-2-5-ritme. We gaan straks - nou ja... in 2002 - werken met muntjes van 1,2,5, 10.20 en 50 cent en 1 en 2 euro. En met flappen van 5.10,20,50, 100.200 en 500 euro. Hoe die eu ro's er straks gaan uitzien, kun nen we saampjes bepalen. Het Europees Montenair Instituut -nee, nee... zo makkelijk is het allemaal niet - heeft er een wedstrijd voor uitgeschreven. Ontwerpers hebben tot 13 sep tember de tijd hun ideeën in te leveren. Er is al een voorzetje gegeven: te kiezen valt uit enerzijds een klassieke bena dering die het culturele erfgoed van Europa weergeeft of ander zijds een moderne benadering met een abstract of heden daags motief. De weg naar een Europese munt was een lange. En dan hebben we die laatste haar speldbocht vlak voor de finish - net na de eeuwwisseling - nog voor de boeg. Als we dus met z'n allen echt met die andere muntjes en biljetten moeten gaan goochelen, een zak-Ja- @3» -L Vanaf 1999 kan in een groot deel van Europa met de euro worden betaald. - panner in de broekzak... In de middeleeuwen alreeds pro beerden feodale heersers af spraken te maken over de in wisselbaarheid van munten. En daarna? Even voor de sta tistiek. Via de Duits-Oosten rijkse Muntunie (1857), de La tijnse 1865) en Scandinavische Muntunie (1872), werd in 1957 via het Verdrag van Rome de basis gelegd voor coördinatie van economisch en monetair beleid. In 1970 voorzag het Plan Werner in een Europese Muntunie in 1980 en acht jaar later besloot de Europese top naar een nieuwe muntunie te streven. In 1991 besloten de Eu ropese leiders in Maastricht dat er een muntunie moest ko men. En nu zijn we zover dat in 1998 op basis van economische cijfers moet worden beslist over wie wel en wie niet mag deelnemen aan die unie. In 1999 worden de koersen van de munten vervolgens onherroe pelijk aan elkaar gekoppeld en vanaf 1 januari 2002 gaan we betalen met nieuwe munten en biljetten. En wat dat bete kent... Wakker Voor de banken begint de ope ratie in 1999 of zoveel vroeger als mogelijk. Dan worden niet alleen de wisselkoersen aan el kaar geklonken - en is het dus gedaan met de winsten die zij èn grenswisselkantoren aan provisie boeken bij het omwis selen van geld - maar gaan ook de financiële markten over op de euro. In de praktijk komt het er op neer dat - bij voor beeld - de Rabobank straks 6 miljoen spaarrekeningen. 4,5 miljoen betaalrekeningen en vele honderdduizenden koop sompolissen. verzekeringen, hypotheken en leasecontrac ten moet omzetten van gul dens in euro's. Ze schieten er bij zo'n bank nu al van wakker. Neem het geval van die oude ren die dolgelukkig naar Span je vertrekken vanwege die on verwacht hoge AOW-uitkering, die op hun bankrekening is bij geschreven, naar later blijkt omdat de opdrachtgever even is vergeten het bedrag om te re kenen... En zo zijn er veel meer nachtmerries en adders op het pad. Banken die vanaf 1999 zo wel euro's als guldens moeten gaan verwerken. Kijk, zegt een foto Charles Strijd bankmedewerker in Zeeuws- Vlaanderen. als de grote massa van het girale betalingsverkeer pas in 2002 overschakelt op eu ro's zijn de banken er klaar voor. Maar komen ze eerder dan dreigt paniek. Haast 's Rijks Muntmeester Chr, van Draanen acht haast geboden. De Europese munthuizen heb ben vijf tot tien jaar nodig om de nieuwe munten te slaan. En automatenhandelaren hebben minstens twee jaar nodig om parkeermeters. kroket-, siga retten- en al die andere auto maten aan te passen. In Eu ropa moeten zeker 50 miljard euro's in omloop worden ge bracht. Voor Nederland gaat het tussen 1999 en 2002 om 1,5 miljard munten en 400 miljoen bankbiljetten. En daarna stampen de machines er nog- eens 1 miljard munten bij. De Nederlandse Munt zal vanaf 1999 ploegendiensten instellen om de huidige capaciteit van 350 miljoen munten per jaar op te voeren tot 500 miljoen. „Weet je wat ik het opvallende vindt? Dat de politiek zich de afgelopen tijd voornamelijk heeft beziggehouden met de naam van die nieuwe munt en zich nauwelijks heeft bekom merd om de gigantische om schakeling, die voor met name het bedrijfsleven een giganti sche klus is", zegt directeur J. Smits van de Rabobank Sluis/ IJzendijke Bedrijven moeten hun prijslijsten, kassa's, con tracten. facturerings- en in koopsystemen. boekhouding, kortom.de hele rim-ram aan passen. „En wie er snel bij is. heeft de minste problemen en kan er zelfs voordeel uithalen", denkt Smits. Voordeel voor de consument is dat die voortaan gevrijwaard blijft van de gesel der grillige wisselkoersen. En dat-ie straks dankzij het verschil in btw-ta- rieven tussen Belgie en Neder land tóch voordeliger uit is op de markt van Hulst of in Sluis Nadeel voor de banken en trou wens ook de grenswisselkanto ren: het verlies van de provisie bij al die geldtransacties. Fi nancieel adviseurs in de Zeeuws-Vlaamse grensstreek zeggen dat de banken* daar door fikse bedragen mislopen. Bankdirecteur Smits echter: ..Ach, dat valt wel mee..Hij maakt zich meer zorgen om de nochalance die alom in de grensstreek nog heerst ten aan zien van de hele omschakelings operatie. „Zoiets van: ach. dat duurt nog jaren, dat is nog ver van ons bed. Zo is het dus niet! Het is vlakbij. Over zo'n om schakeling moet je echt niet te licht denken. Wij als bank heb ben daarom besloten de men sen uitgebreid te gaan voor lichten Ja... om ze hier en daar ook een beetje wakker te schudden." Een financieel adviseur in Ter- neuzen: „En wie zwart geld heeft, hoeft zich geen zorgen te maken. Er zijn zóveel mogelijk heden. Je kunt de hele handel immers ook omzetten in dol lars of zo. En de grote mannen hebben vóór de ingebruikname van die nieuwe munt heus wel de nodige maatregelen getrof fen." En ook de grenswissel kantoren kiezen andere wegen: hypotheekjes afsluiten en ver zekeringen. Of een beetje reis- bureautje spelen. jftionze verslaggever 1RNEUZEN - Het personeel fan sommige fabrieken van few Benelux in Terneuzen wil lat het managementteam van jtt chemisch bedrijf op korte rmijn meer medewerkers itrekl. De werkdruk op som- ige fabrieken in Terneuzen :mt volgens de medewerkers lanvaardbare vormen aan. ivreesd wordt dat de veilig- de bedrijfsvoering Iraks niet meer gewaarborgd pn worden. een brief aan de onderne- Ingsraad van Dow doen de me iwerkers van de Hydro-carbon- briek hun beklag over de on- pezetting, te lange werktij- sn door gebrekkige ploegen- osters en een te hoge werk- uk. Stchemieconcern besloot twee pr terug, na wat magere jaren. b de organisatie wereldwijd lledig om te gooien. Dow tam op de proppen met het ueprint-programma. een reor- pisatieplan dat uitging van tn halvering van het aantal Bcties tegen een verdubbeling in de produktie. Voor Terneu- n had dit programma tot ge- »lg dat de voorbije jaren bijna D banen bij Dow verloren gin- in. Honderden vooral oudere wknemers werden voortijdig ft pensioen gestuurd. Ipuitvoering van het Blueprint- programma had overigens wel effect op de produktiviteit. Vorig jaar had Dow een prima jaar. de omzet steeg met 21 procent tot 20,2 miljard dollar. De produkti viteit per werknemer steeg zelfs met 45 procent. Toch - zo blijkt uit de brandbrief van de werlmemers - heeft het reorganisatie-project zijn keer zijden. „De veiligheid op een chemische fabriek stelt hoge ei sen aan personeel en appara tuur. Op beide kun je niet blijven bezuinigen. Als je lang genoeg ergens druk op zet moet het fout gaan", schrijven ze. Niet te laat Volgens de medewerkers moet het management-team een gro tere creativiteit ten toon sprei den om de problemen die het be drijf heeft om zijn concurrentie positie te verbeteren, het hoofd te bieden. Ze zijn verder van me ning dat de werkdruk- en roos- terproblematiek opgelost kan worden door meer personeel aan te trekken. „Misschien hebben we nu nog net genoeg ervaren personeel beschikbaar om nieuwe mensen op te leiden. Het is nu nog niet te laat", aldus de verontruste Dow-employees. Jan van de Braak en Ronald Slootweg van personeelszaken van Dow erkennen dat de nieuwe Arbeidstijdenwet, die met ingang van 1 maart van kracht is. geleid heeft tot roos- terproblemen. Volgens het twee tal wordt door de bedrijfsleiding in samenspraak met de onderne mingsraad naarstig gezocht naar oplossingen. Ook wordt toegegeven dat de werkdruk op sommige afdelingen groot is. De Dow-woordvoerders stelden echter nadrukkelijk dat de werkomstandigheden niet van dien aard zijn dat de veiligheid er door in het gevaar zou komen. „Veiligheid", benadrukte Dow- zegsman W. van Loon. „staat voor ons altijd voorop. Ook nu. Dat geldt niet alleen voor onze bedrijfsvoering, maar ook voor onze mensen en de omgeving." Van Loon zei verder dat de 'op bouwende kritiek van de mede werkers serieus genomen wordt'. „Wij zijn ons er van be wust dat - als je met een wereld wijze organisatie bezig bent - je problemen krijgt om je perso neel ten volle te motiveren. Als mensen problemen in de be drijfsvoering signaleren, dan ben je als bedrijf verplicht om te zoeken naar mogelijke oplossin gen. Dat doen we ook", aldus Van Loon. foto Pieter Honhoff J. J. Dorst: „Het werk van de BNMO moet doorgaan, want de situatie in de wereld geeft daar aanleiding toe." van onze verslaggever ZIERIKZEE - Het laatste oor logsslachtoffer uit het be stuur van de Zeeuwse afde ling van de BNMO (Bond van Nederlandse Militaire Oor- logs- en Dienstslachtoffers) stapt op. Voorzitter J. J. Dorst wordt zeventig jaar en de re gels gebieden dat hij dan af scheid moet nemen. Dit bete kent dat het verjongde be stuur nu louter bestaat uit dienstslachtoffers. Een goede zaak, vindt Dorst. „Onze roep gaat sterk uit naar de jonge ren." Dit bewees Dorst twee jaar ge leden al toen hij een oproep deed tot het zoeken naar jonge leden. De verjongingskuur die toen is ingezet in Zeeland heeft succes gehad, consta teert hij tevreden. „Zeeland is percentagegewijs de provincie die momenteel het grootste aantal jonge leden heeft." De ze groep krijgt dan ook veel aandacht Zo is een speciale commissie in het leven geroe pen die de belangen van de jongeren behartigt. Overigens worden BNMO-leden als 'jong' beschouwd als ze in 1940 of la ter zijn geboren. Dorst heeft drie jaar de voor zittershamer gehanteerd. Na dat hij in 1986 afscheid nam van zijn werkgever, de ge meente Zierikzee. kreeg hij meer vrije tijd tot zijn beschik king zodat hij toetrad tot het bestuur. Een jaar later werd hij benoemd als vice-voorzit- ter. In totaal is Dorst al 51 jaar BNMO-lid. Zelf raakte hij ge wond op West-Java Hij keer de in 1949 terug en werd voor veertig procerit invalide ver klaard. Als oorlogsslachtoffer heeft hij zelf nooit gebruik ge maakt van de zorg die de bond hem en zijn lotgenoten biedt, „Wel heb ik in twee nazorgpro jecten gezeten van de rege ring. Maar ik was toen alweer jaren in Nederland. Op aan dringen van de BNMO is toen haast gemaakt met dit pro ject." Noodzaak De BNMO biedt begeleiding, ook op medisch en juridisch gebied, aan oorlogs- en dienst slachtoffers of hun weduwen. De bond werd in 1945, na af loop van de Tweede Wereld oorlog, opgericht, „Het bleek dat bij veel mensen achteraf problemen naar boven kwa men." De noodzaak voor deze zorg is nadien gebleven, stelt Dorst. „We hebben slachtof fers behandeld uit de Tweede Wereldoorlog, de Indiètijd, Nieuw Guinea en Korea." Ook nu voorziet de bond nog in een behoefte. „Mensen komen be schadigd terug uit de VN-mis- sies. De laatste mensen uit Li banon lopen binnen. Er is zelfs al iemand uit Bosnië bijgeko men. maar dat is in een andere afdeling gebeurd." Voorwaarde voor een BNMO- lidmaatschap is de toeken ning van een Militair Invali den Pensioen - „MIP zeggen wij". Het hoofdkwartier van de bond is gevestigd in Doorn, waar de mogelijkheid bestaat uit te rusten en weer op krach ten te komen. Maar de BNMO is ook in de regio actief. Zo is voor de afdeling Zeeland en West-Brabant een voltijds maatschappelijk werkster aangesteld. Verder zijn in Zee land contactnetwerken opge zet. Als bestuurder heeft Dorst, die wordt opgevolg door C. W. Adriaanse uit Sint Laurens, ook jarenlang als contactper soon gefungeerd. Zo bracht hij bezoekjes aan de leden om hen een luisterend oor te bieden. „Pas nog een jonge officier Was tijdens een mars door zijn enkel gegaan maar bleef door lopen. Hij is blijvend invalide geworden." Bij dit soort bezoe ken vervult hij een signaal functie: mensen die maat schappelijke zorg nodig heb ben worden doorverwezen naar de maatschappelijk werkster van de bond. Ook na zijn aftreden als voorzitter wil Dorst contactman blijven Want het werk van de BNMO moet doorgaan, vindt hij „De situatie in de wereld geeft daar aanleiding toe." Dorst neemt vandaag, vrijdag, afscheid als voorzitter van de BNMO-afdeling Zeeland. Dit gebeurt, tijdens de jaarverga dering in de Generaal-Majoor Berghuiskazeme in Middel burg De bijeenkomst begint 10.30 uur. Neo-nazi betrapt op kladwerk TERNEUZEN - Een achttienjarige neo-nazi uit Hoek is woens dagavond betrapt terwijl hij op een houten afscheidingswand in de Temeuzense Noordstraat 'Nazi's rule' schreef. Het vlin dermes dat hij bij zich droeg, werd in beslag genomen en de man kreeg een proces-verbaal. Hoewel de man er prat op ging een 'overtuigd neo-nazi' te zijn. ontkende hij iets te maken te hebben met de bekladdingen op borden en palen bij het kruis punt van rijksweg 61 bij zijn woonplaats eind vorige week Seksbaas om peepshow bedreigd TERNEUZEN - De eigenaar van een Oost-Zeeuws-Vlaamse sekszaak heeft donderdag aangifte gedaan van bedreiging. De iverbalei bedreiger uit het Belgische Schoten was kwaad dat zijn vriendin geen full-time contract had gekregen voor het houden van peepshows De vrouw kwam slechts op een reser velijst en dat levert het paar geen geld op „De Oost-Zeeuws- Vlaamse peepshow-exploitant werd voor alles en nog wat uit gemaakt. De man schrok er niet echt van. maar wilde bij wijze van voorzorgsmaatregel toch even aan ons laten weten dat hij was bedreigd", verklaarde een politiewoordvoerder Hongerstakers eten weer MIDDELBURG - Het Iraanse echtpaar dat sinds 14 februari in het Middelburgse asielzoekerscentrum in hongerstaking was. heeft zijn actie beëindigd. De Immigratie- en Naturalisatie dienst (IND) heeft de twee toegezegd opnieuw met hen een ge sprek te voeren over hun asielaanvraag. Dat gebeurt maandag 11 maart. Het echtpaar was in hongerstaking gegaan nadat de IND zijn asielaanvraag opnieuw had afgewezen. Volgens de IND kun nen de Iraniers veilig naar hun vaderland terugkeren. Zijzelf denken dat hun leven dan gevaar loopt, omdat de man actief is voor de oppositiebeweging Nationale Raad van Verzet Iran Mede naar aanleiding van publicaties over de hongerstaking hebben de kerken een handtekeningenactie gehouden. Die heelft in totaal 1800 steunbetuigingen opgeleverd. Merkwaardige geldwisselaars AARDENBURG - Bij banken m Aardenburg en Oostburg heb ben twee mannen donderdag geprobeerd Nederlands geld om te wisselen in Israëlische shekels. Toen een bankbediende in Oostburg meldde even iets te moeten nakijken, gingen de man nen er spoorslags vandoor in een auto met een Frans kenteken. Een politiewoordvoerder gaf toe dat het, mocht het om valse munters gaan. logischer zou zijn als de mannen Israëlische she kels zouden willen wisselen. „Maar het gaat hier toch wel om opmerkelijk gedrag. Een paar jaar terug hebben we het ook wel eens aan de hand gehad. Of dat destijds nog tot aanhoudingen heeft geleid, staat me echter niet meer bij." AID neemt partij tong in beslag BRESKENS - De Algemene Inspectie Dienst van het ministe rie van Landbouw. Natuurbeheer en Visserij heeft bij de visaf- slag in Breskens een partij van 2.749 kilo tong met een verkoop waarde van circa 34.000.- in beslag genomen De partij vis was eerder door een onder Engelse vlag varende kotter in Den Hel der aangevoerd en vervolgens per vrachtwagen naar Breskens vervoerd. De AID ontdekte dat de kotter, eigendom van een reder uit Zeebrugge, aanzienlijk meer tong had aangevoerd dan uit de vangstopgave zou moeten blijken. Daarin werd ge wag gemaakt van slechts 761 kilo. Tegen de kapitein en de eige naar van de kotter is proces-verbaal opgemaakt van onze verslaggever NUMMER EEN - Vogels en planten gedijen goed op het Voorland bij Nummer Een. Op de vijf hectare schorren en slik ken, die anderhalfjaar geleden met behulp van bulldozers en graafmachines tot natuurge bied werden getransformeerd, zijn zout- en zoetminnende planten te vinden. Bovendien broedden er vorig jaar 135 vo gelparen van veertien soorten, waaronder substantiële aantal len dwergsterns, patrijzen en kluten, schrijven leden van de West-Zeeuws-Vlaamse natuur beschermingsvereniging 't Duumpje in het jongste vereni gingsblad. Door beweiding met koeien en schapen op gescheiden delen van het Voorland is een breed vegetatiepatroon ontstaan. Op het door runderen begraasde oostelijk deel ontstond een gras mat met een open structuur. Door het gelijkmatig afgrazen van de pollen kregen planten als schorrekruid. zoutmelde en lam soor de kans om op te schieten. De schapen waren kieskeuriger. Zij knabbelden slechts wat aan het taaie gras istrandkweeki en trokken vaker naar de lagere ge deeltes om bijvoorbeeld zee kraal te vreten. Gunstig was wel dat zowel schapen als runderen in het hele hen toegemeten ge bied graasden en niet alleen bij de als hooiland gebruikte strook gras bij de dijk. Ook bij de kunstmatig gecreeer- de hollestelles werd een tot te vredenheid stemmende vegeta tie aangetroffen (onder meer wa terranonkel. bies en lisdoddei en de vogels gebruiken het eiland voor de schapen- en runderwei des massaal als hoogwater- vluchtplaats. Het Voorland bij Nummer Een - aangelegd als 'compensatie' voor de bouw van buitendijkse appartementen bij Breskens - lijkt dan ook een goed voorbeeld van herstel van natuurwaarden buitendijks. Ontpoldering Dat de aanleg van een aanlal nieuwe 'Voorlanden' op een aan tal plaatsen langs de Wester- schelde de negatieve effecten van verdieping te niet zou kun nen doen - en daarmee de ge wraakte plannen voor ontpolde ring in de prullenbak kan laten verdwijnen - is echter te simpel gesteld, vindt woordvoerster Geertje van der Krogt van de plantenwerkgroep van 't Duumpje. „Het Voorland is daarvoor te hoog. Voor planten die af en toe moeten worden overspoeld met'zout water is het een prachtig gebied, maar voor plantengemeenschappen die door en door nat moeten zijn, zo als lamsoor en zeealsem. is diep er water nodig." Van der Krogt noemt het ook een nadeel dat het effect van bui tendijkse maatregelen op lan gere termijn moeilijk is te voor spellen. „Het Voorland bij Num mer Een ligt vast, dat wordt door basaltblokken en de ligging in een kom vastgehouden Maar op de meeste plaatsen langs de Westerschelde en de Noordzee zorgt de stroming er voor dat aangelegde stukken land door het water weer worden wegge spoeld en speciaal gegraven sleuven weer dichtslibben. Neem de blijvende verzanding van de Zwinarm." Het aanleggen van natuurge biedjes buitendijks lijkt voor Van der Krogt ook te veel op 'tui nieren'. „Persoonlijk vind ik het nogal gekunsteld, overal die kleine aangelegde natuurge biedjes. Maar als mensen aan voeren dat ontpoldering ook zeer gekunsteld is en er alleen een grotere en diepere tuinen ontstaan, kan ik ze geen ongelijk geven. Uiteindelijk gaat het be lang van de scheepvaart vóór en wordt daarna wat geforceerd ge zocht naar maatregelen om na tuurwaarden zo goed mogelijk in stand te houden." Dochter PMI van Linden Goes stopt van onze verslaggever GOES - Ook de Goese dochter PMI is in het faillissement van Linden Machines meegetrok ken. De plaatwerkerij is nog niet failliet verklaard, maar de productie is wel stilgelegd. Het GAK heeft een loonbetalingsre- geling getroffen voor de twaalf werknemers. Dat was noodza kelijk omdat geen sprake is van een faillissement. Bij het personeel van PMI ont stond deze week commotie om dat de werknemers van Linden Machines zich zonder proble men konden inschrijven bij het arbeidsbureau en het GAK. Vol gens een PMI-werknemer die anoniem wil blijven met het oog op een eventuele voortzetting van Linden Machines, al dan niet in afgeslankte vorm. bleef het voor de twaalf man perso neel tien dagen onduidelijk of de bedrijfsvereniging hun salaris sen zou betalen. Na het nodige heen en weer gepraat konden de twaalf gisteren (woensdag) bij het GAK tekenen voor een voor lopig voorschot. Curator mr B van Leeuwen zegt dat soort geluiden niet te heb ben vernomen Volgens Van Leeuwen is er niets aan de hand: „De wet zegt dat de bedrijfsver eniging de loonverplichtingen overneemt als sprake is van be- talingsonmacht. Dat is het geval bij PMI. dat in feite gekoppeld is aan hét faillissement van Linden Machines. Over de loonbetalin- gen zijn afspraken gemaakt met het GAK." Nog steeds wordt getracht Lin den Machines voor een deel te redden. Over die poging kon de curator donderdag weinig zeg gen. „We zijn daar nog druk mee bezig."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1996 | | pagina 53