Praten
is nog het belangrijkste
Op de bres voor de
positie van de vrouw
De Galgeweg deed
zijn naam eer aan
Rowwen Hèze zet de tent
onvermoeibaar op z'n kop
funky Village brengt het
heaterstuk Geen Gezicht
:PZC
week 10
straatnaam
zeeland
(bijblijven^ Kaartlezen
MAANDAG 4 MAART 1996 9
van onze verslaggever
Hans van den Dobbelsteen
In veel landen wordt op 8
maart de Internationale
Vrouwendag gevierd. Anneloes
Steglich is als medewerkster
van het Goese Centrum voor In
ternationale Samenwerking
(COS; de naam is vorig jaar ver
anderd maar de afkorting niet)
betrokken bij allerlei activitei
ten die in dit kader in Zeeland
worden gevierd. Het COS orga
niseert voor deze dag zeil' geen
evenementen maar stelt zijn
kennis en diensten ter beschik
king aan degenen die hieraan
behoefte hebben.
Waar komt de Internationale
Vrouwendag eigenlijk vandaan?
Om deze vraag goed te kunnen
beantwoorden gaat Anneloes
Steglich even terug in de tijd.
..Op 8 maart 1857 legden textiel-
arbeidsters in New York hun
werk neer. Ze protesteerden
hiermee tegen de slechte werk
omstandigheden, de lage lonen
en de lange werkdagen van 14
uur. Ze gingen de straat op om te
demonstreren. Toen ze bij de
'betere' wijken aankwamen
maakte de politie hardhandig
een einde aan hun mars Toch
had de groep een klein succes ge
boekt: Drie jaar later hadden
vrouwen die werkzaam waren in
de textielindustrie een eigen
vakbond."
„Vijftig jaar later, ook op 8
maart, gingen vrouwen de straat
op om kiesrecht te verwerven en
de kinderarbeid afgeschaft te
krijgen. In 1910. tijdens de twee
de internationale conferentie
voor socialistische vrouwen in
Kopenhagen, stond ineens Cla
ra Zetkin op. Zij stelde voor om 8
maart voortaan uit te roepen tot
Internationale Vrouwendag.
Het voorstel werd aangenomen.
Vanaf 1911 wordt op deze dag in
veel landen in de wereld extra
aandacht besteed aan de positie
van de vrouw. Door de Tweede
Wereldoorlog is deze traditie in
Nederland enigszins in de ver
sukkeling geraakt. Sinds 1974
wordt deze datum echter weer
regelmatig gevierd. Ook in Zee
land."
Vluchteling
In de provincie zijn verschillen
de werkgroepen actief die voor
deze dag evenementen organise
ren. De Vereniging Vluchtelin
genwerk Terneuzen komt dit
jaar voor het eerst met een pro
gramma in het kader van de In
ternationale Vrouwendag. An
neloes Steglich heeft hen hierbij
geholpen. „Dat was erg leuk",
zegt ze oprecht. „De vereniging
heeft er zelfs een aparte werk
groep voor in het leven geroe
pen. Ik heb ondermeer geholpen
bij het opstellen van een persbe
richt." In Terneuzen is op de be
wuste dag in de bibliotheek een
fototentoonstelling ingericht
met als thema: 'Vluchteling in
Nederland' en wordt in wijkcen
trum Pro Rege een informatieve
culturele avond gehouden „Ik
ben overigens niet van alle acti
viteiten op de hoogte. Ik weet
wel dat er verder in Heinkens-
zand en Zierikzee verschillende
festiviteiten op het programma
staan. Ook deze 8 maart zal niet
ongemerkt voorbijgaan."
Anneloes Steglich
van onze verslaggever
Ruud Jobse
Schouwen-Duiveland heeft
een Galgepolder, Veere een
Galgenolle en Kortgene een
Galgendijk. De Waleherse ge
meente Valkenisse heeft naast
een Galgeweg ook nog een
vakantiepark 'De Galgewei'.
Deze benamingen herinneren
aan een plek in de duinen, waar
in de Middeleeuwen de galg van
Vlissingen stond. Een korte ge
schiedenis.
Het verhaal begint bij de rechts
gang in de vijftiende eeuw. Deze
was voor gemeenten verdeeld in
lage en hoge jurisdictie. De ha
venstad Vlissingen kwam aan
het eind van de vijftiende eeuw
in het bezit van de hoge jurisdic
tie. Dit hield in dat het gerecht
naast de civiele zaken (tussen
burgers onderling) ook de crimi
nele zaken mocht behandelen.
Hierbij hoorde ook het recht om
'halsmisdaden', waarvoor men
sen de strop konden krijgen, te
berechten.
Misdadigers die in het gerechts
gebouw op het Bellamypark
werden berecht voor een hals
misdaad, werden buiten het
pand opgehangen (de zwarte
'Galgesteen' in het wegdek van
het Bellamypark herinnert nog
aan de precieze plaats). Daarna
werden de levenloze lichamen
verplaatst naar het Galgeveld.
Dit veld lag in Vlissingen buiten
dijks, voornamelijk 051 hygiëni
sche redenen. In de doodvonnis
sen werd bepaald dat de lijken
op het galgeveld door de inwer
king van de lucht en 'het gevo
gelte des hemels' moesten wor
den verteerd. Als de levenloze li
chamen enige tijd hadden ge
hangen, werden ze dicht bij de
galg begraven. Toen de dijken
werden vernieuwd en Vlissingen
meer land inlijfde, kwam ook het
Galgeveld binnendijks te liggen.
Het bestuur van Vlissingen
moest dus op zoek naar een
nieuwe plek.
Doodvonnis
Nadat Vlissingen in 1572 werd
bevrijd van de Spanjaarden ver
wierf de stad twee jaar later ook
de criminele rechtspraak over
een gedeelte van het platteland,
de zogenaamde Landvierschaar.
Deze uitbreiding van haar
rechtsmacht had Vlissingen te
danken aan de (vroege) keuze
voor de Prins van Oranje.
Het Galgeveld, op oude kaarten
aangeduid als 't Galgeweitje de
'oge weitjes of 't Galgeland,
werd in 1587 verplaatst naar een
stuk land ter hoogte van waar nu
Hotel Westduin ligt. Waar de
naam Galgeweg precies van
daan komt is niet duidelijk. Ge
meentearchivaris A Meerman:
„In de boeken is niets te vinden
van de precieze afkomst van de
naam. Waarschijnlijk, zoals het
in de Middeleeuwen gebruike
lijk was, werd deze naam geko
zen omdat de weg uitmondde op
het Galgeweitje."
De Galgeweg tussen Vlissingen en Valkenisse leidde vroeger naar
de laatste rustplaats van halsmisdadigers. foto Dirk-Jan Gje'.tema
van onze verslaggever
BENTILLE - Een concert van
Rowwen Hèze is meer dan
een muzikaal evenement. De
meeste bezoekers lieten zich
zaterdag op Kriebelrock in
Bentille door de combinatie
van tex-mex, Ierse folk, pol
ka, Limburgse volksmuziek
en andere stijlen verleiden
tot een onvermoeibaar
avondje zingen, hossen en
dansen. Voor een aantal festi
valgangers was het optreden
van het Limburgse zestal
aanleiding om elkaar vrijwel
onafgebroken met plastic be
kertjes bier en frisdank te be
kogelen. Een éénzame durfal
maakte het nog bonter. Hij
klom in een tentpaal en dein
de lange tijd enkele meters
boven de massa mee op de
maat van de aanstekelijke
muziek.
Een optreden van Rowwen
Heze is vergelijkbaar met dat
van Los Lobos of de vroegere
Pogues met Shane McGowan.
Net als de Ieren en de chica-
nos krijgen de Limburgers
hun publiek al bij het spelen
van de eerste noten in bewe
ging. Twee jaar geleden speel
de Rowwen Hèze voor de eer
ste keer op Kriebelrock in
Bentille, een West-Vlaamse
plaats op een steenworp af
stand van de grens met
Zeeuws-Vlaanderen. Dat op
treden verliep zo succesvol,
dat de Limburgers dit jaar op
nieuw werden uitgenodigd en
de lustrumeditie van het festi
val mochten afsluiten.
Festivalbus
Net. als andere jaren trok
Kriebelrock opnieuw de be
langstelling van een groot
aantal Zeeuws-Vlaamse mu
ziekliefhebbers. Zij konden
vanuit Aardenburg en Oost
burg met. een festivalbus naar
Bentille rijden en werden na
afloop ook weer thuisge
bracht.
De Nederlandstalige band 18-
Karaat uit. het Belgische
Meetjesland mocht het spits
afbijten in de afgeladen festi
valtent aan de Gravenstraat.
Daarna stond de Belgische
coverband Acker-G voor de
taak de spanning op te voe
ren. Acker-G maakte een reis
je door de popgeschiedenis
met onder meer Stephen
Stills' 'Love the one you're
with' van begin jaren zeven
tig, Saturday Night van Her
man Brood van de late jaren
zeventig en meer recent werk
van Living Colour. Acker-G
speelde een weinig avontuur
lijke coverset, maar slaagde
er wel in de sfeer verder te ver
hogen.
Toen de gordijnen uit elkaar
werden geschoven en Row
wen Hèze het podium betrad
was het publiek niet meer te
houden. Bij een van de eerste
nummers, het in een razend
tempo gespeelde Zondag in 't
Zuiden, stonden zelfs de men
sen buiten de muziektent te
hossen. Na krap een half uur
spelen zagen de Limburgers
zich door een technisch man
kement gedwongen een pauze
in te lassen.
Nadat het euvel verholpen
was ging het feest weer vrolijk
verder. Accordeonist Tren
van Enckevort. presenteerde
zich als een kilometervreter
en was overal op het podium
te vinden. Van het Limburgse
dialect van zanger Theo Joos-
ten was amper een woord te
verstaan, maar de Zeeuws-
Vlamingen en West-Vlamin
gen in de zaal zongen de tek
sten zo goed als ze konden
mee.
Glijbaan
Op de plaatsen waar de festi
valgangers elkaar bekogel
den met plastic bekers met
bier en frisdrank veranderde
de houten vloer van de tent in
een mum van tijd in een glij
baan. De dansfanaten wisten
zich echter met een bewonde
renswaardig evenwichtsge
voel staande te houden in het
feestgedruis. Een aantal be
zoekers moest echter toege
ven minder uithoudingsver
mogen te hebben dan de mu
zikanten van Rowwen Hèze.
Toen de Limburgse groep
rond de klok van tweeën
's nachts de toegift afsloot,
lag menigeen al in de touwen.
Uitgeput, door een opwindend
avondje Kriebelrock en met
het uiterlijk van een bezopen
kat, omdat ze de bekers bier
en frisdrank niet hadden kun
nen ontwijken.
Rowwen Hèze speelde de feesttent van Kriebelpop in een mum van tijd plat. foto Peter Nicolai
totaaltheatergroep Funky Village uit VRouwenpolder brengt de voorstelling Geen Gezicht.
foto Dirk-Jan Gjeltems:
19S.
>r-
^ivan onze verslaggever
Marten de Jongh
Praten, dat is nog hel belangrijk
ste bij het spel met de tarotkaar-
j ten. Juist door praten komt de mens
-n'tot beter inzicht in zichzelf. Net ge
leerd bij paragnoste/magnetiseuse
Ad Verschuren. Aan de ronde tafel in
haar huiskamer schudt zij de kaar
ten. Koning van Bokalen, Koningin
van Staven, Aas van Zwaarden lui
den de weinig verhelderende onder
schriften bij de mysterieuze afbeel
dingen. „Trek een kaart en verbind je
igevoel eraan. Kijk zelf'maar: mensen
trekken altijd kaarten die bij hun si-
i tuatie passen." In hogere sferen te
Hansweert.
,M Toiletpotten gevuld met plantjes flan-
1 keren de voordeur van haar gewone
rtJrijtjeshuis. 'Paragnoste/magneti-
IhJseuse' staat in sierlijke letters op het
[oflnaambordje. Wie de woonkamer be
treedt, moet eerst onder een heksen-
)a. bezem door. Als kind al beschikte Ver-
i^ schuren over vreemde gaven. Zei ze
ooibijvoorbeeld tegen haar moeder dat
;'s middags die oud-tante uit Rotter-
jrt dam langs zou komen. Moeder wist
van niets, had dat mens in geen jaren
gezien. Dat het bezoek een paar uur
'n 'later voor de deur stond hoeft geen be
toog. Waarmee Verschuren maar wil
..zeggen: wie een cursus zoekt op het
I paranormale vlak is bij haar aan het
a I goede adres.
Cursuspakket
Ze heeft een massagepraktijk en geeft
onderricht in de beginselen van kaart-
I leggen, magnetiseren en massage.
Meditatie en intuïtieve ontwikkeling
eiuzit eveneens in het cursuspakket.
Sommige klanten zoeken bij Verschu
ilen een oplossing voor hun proble-
j men. Anderen komen uit pure nieuws-
gierigheid. „Maar je hebt ook mensen
die bang zijn hier een stap over de
I drempel te zetten. Stel je voor dat er
iets gaat bewegen." Om maar niet te
spreken van ongeloof. Vooral mannen
willen daar nog wel eens last van heb-
i ben. „Die zijn rationeler. Maar komen
ze hier dan overtuig ik ze."
Verschuren, ketting met pentagram
om de hals en ringen om al haar vin-
igers, is ruim in haar opvattingen. Sai
Baba, Jomanda en andere sterren uit
de wereld van het onverklaarbare, ve
len hebben haar sympathie. Zoals ze
•ook gelooft in pendelen en de helende
werking van piramides en bijzondere
(stenen. „Kijk", zegt de paragnoste
terwijl ze een doorzichtig doosje laat
zien met 'heilige' vibuti-as. De goeroe
Sai Baba pleegt met het goedje te
strooien naar zijn volgelingen. „Dat
doosje, daar gaat nooit wat uit. Sai
Baba zit helemaal in India, maar hier
'eagebeurt het."
1.4
ihl
Paragnoste-magnetiseuse Ad Verschuren leest de tarot-kaarten.
Hoogste tijd voor de cursus tarot. Een
vijftigjarige cursiste uit Yerseke die
niet met haar naam in de krant wil zet
zich aan tafel bij Verschuren en haar
dertigjarige dochter Monique Nieuw-
kamer. „Mijn moeder en ik hebben on
ze ontwikkeling samen doorge
maakt", zegt Nieuwkamer die in het
Brabantse Putte een eigen praktijk
runt. Een leuke bezigheid voor in de
avonduren naast haar drukke baan
bij de douane. Aan de Yersekse cursis
te de beurt om kaarten te trekken.
Plaatjes als De Zegen wagen en Rid
der van Bokalen legt zij op tafel. Om
dat het haar nog wat moeilijk valt zelf
de verborgen boodschap te ontrafe
len, doet Verschuren het. „Die zegen
wagen betekent dat je eindelijk over
je streep komt als het ware." De cur
siste beaamt het gretig. De kaarten
zeggen toch maar mooi de waarheid.
Cursussen als die van Verschuren
worden overal in het land gegeven. El
ke boekhandel van enige omvang
heeft wel een plank met studiemate
riaal. Een diploma is meegenomen,
maar geen vereiste om les te geven. Er
zijn wel instanties die een bewijs van
bekwaamheid verstrekken, de waar
de daarvan is echter relatief. Bij de
landelijke Vereniging tegen de Kwak
zalverij willen ze er in ieder geval niets
van weten. „Pure volksverlakkerij is
het", zegt secretaris H. de Vries. „Na
tuurlijk, sommige mensen menen op
recht dat ze wat kunnen. Maar neem
dat tarot leggen. Geen normaal den
kend mens die daarin gelooft." Het
zou goed zijn de bevolking wat meer te
waarschuwen tegen dergelijke prak
tijken. „Want er schuilt een gevaar in.
Stel dat een zieke blindelings ver
trouwt in magnetiseurs en dergelijke.
Zo iemand laat misschien de kans lo
pen op een reguliere behandeling. Met
alle gevolgen vandien."
Geen risico
Verschuren bezweert het plechtig,
niemand die bij haar enig risico loopt.
„Komt een zieke naar me toe dan zeg
ik: lieve schat zou je eerst niet eens
naar de dokter gaan." Het is de parag-
noste/magntiseuse niet om geld te
doen. Een onkostenvergoeding, dat is
alles wat ze vraagt. „Want ik wil be
reikbaar zijn voor iedereen. En een te
hoge prijs maakt je gave kapot. De
materie gaat dan overheersen." De
Yersekse cursiste wil geen kwaad
woord horen over haar docente. Zoals
zij ook een blind vertrouwen heeft in
de tarot. Dankzij het spel is de Yersek
se assertiever geworden, heeft zij zich
zelf beter leren kennen. Maar openlijk
uitkomen voor haar geloof in de kaar
ten. dat gaat net een stapje te ver. Stel
je voor dat heel Yerseke het aan de
weet komt. Laatst nog nam zij een je-
hovah-getuige in vertrouwen. „Je
gaat met demonen om, was zijn reac
tie."
n onze verslaggever
ud Jobse
eej
1 principe is er voor de rest
liets te beleven in Vrouwen
ader. We waren vroeger voor-
nelijk bezig met de speeltuin
mollen." Michel Vermeulen
I is een van de vijftien jonge-
die deel uitmaken van de
Eerenmuziekgroep 'Funky
lage' uit Vrouwenpolder. Be-
maart treden zij op met de
■1 iduktie Geen Gezicht.
1 jaar geleden zijn ze begon-
1, met een groep van veertien
geren in de leeftijd van 13 tot
jaar. Funky Village zijn nu
tien jongeren van 14 tot 21
r. Michel: „In het begin is er
-1 gewisseld in de opstelling,
'Uar de laatste drie jaar zijn er
1) nig verschuivingen meer.
1 is nu echt een vrienden-
l ep die samen theater en mu-
t maakt."
unen muziek maken is leuk,
__ar we wilden een doel om
_jr toe te werken", zegt Michel,
jongeren kozen ervoor onder
[eleiding van vrijwilliger Her-
n Koetsveld een kompleet
3^iek/thea terstuk te maken.
S gemeente Veere subsidieert
Voorstellingen, de rest wordt
igevuld door sponsors en een
JJn bijdrage.
2~)et voorjaar van 1994 werd be-
«fhen met de voorbereidingen
Tijdelijke Vergissing, een
1% over een jongen die tijdelijk
5Üuit de zeventiende eeuw in
23< heden belanndde. „Dat was
[leuk", zegt Michel. „We heb-
l twee optredens in de sport-
1 van Vrouwenpolder opge
voerd. Die waren beide uitver
kocht."
Dynamisch
De twee jaar daarna is gewerkt
aan een volgende produktie: het
twee uur durende Geen Gezicht.
Michel: „Net als Tijdelijke Ver
gissing is het een vorm van to
taaltheater met muziek, dans,
dia's, lichtbeelden, korte sket
ches en toneel. Het verschil is
dat deze productie veel dynami
scher is, een hoger tempo heeft
en dat er veel minder stiltes val
len." De jongeren verzorgen zelf
alle voorbereidingen. Michel
Vermeulen speelt zelf basgitaar,
verzorgt de P.R. en is penning
meester. „Alleen de geluidsap
paratuur wordt door professio
nals bediend. Maar in principe
doen we de rest zelf: de entree
boekjes drukken, het podium
opbouwen, de publiciteit, de
dans, de teksten. Zo kan ik nog
wel even doorgaan."
Geen Gezicht vertelt het ver
haal van een groep jongeren die
zich alleen druk lijken te maken
over het eigen imago. Zij worden
geconfronteerd met Eva, die ook
op zoek is naar haar identiteit,
maar zich geen expliciet imago
wil aanmeten. De communica
tiestoornissen tussen de bende
en Eva zorgen voor veel proble
men. Toch raakt een van de jon
geren onder de indruk van de
manier waarop Eva haar leven
vorm geeft en zoekt contact met
haar. De groep dwingt haar om
te kiezen.
Muziek
Michel: „Het is een erg actueel
onderwerp voor jongeren van
nu. Herman Koetsveld kwam
met dit idee en we hebben het sa
men een vorm gegeven." De
voorstelling herbergt veel muzi
kale noten: gitaar, basgitaar,
drums en percussie, piano, syn
thesizer, dwarsfluit, zes zange
ressen en twee danseressen. „We
hebben de nummers veelal zelf
geschreven, ze vormen een aan
vulling op de sketches."
Een keer per week wordt er gere
peteerd in het Dorpshuis. „De
laatste weken gaat er veel meer
tijd in zitten", vertelt Michel.
„Eind van deze week gaan we
het podium op. We zitten mo
menteel dus in het heetst van de
strijd."
Uitbreiding
Funky Village treedt 7, 8 en 9
maart op in de sportzaal in Vrou
wenpolder. „Maar we willen
meer optredens. We zijn druk be
zig om instellingen in Zeeland
warm te krijgen voor deze pro
duktie. We hebben tot nu toe
nog twee optredens kunnen re
gelen, in mei en augustus in
Veere. Of we na dit seizoen nog
verder gaan staat nog niet vast",
zegt Michel. „We blijven natuur
lijk samen muziek maken, maar
zo'n grote produktie, ik weet het
niet. Er gaat erg veel tijd in zit
ten en iedereen wordt ouder. Je
moet overal toch zes keer ach
teraan voordat het geregeld is."
Geen Gezicht van Funky Village
is 7. 8 en 9 maart te zien in de
sportzaal aan de Oranje Nassau-
laan in Vrouwenpolder. Vrijdag
8 maart is al uitverkocht,
