Brief Couzy verbijstert Kamer
Fokker op weg
naar sterfhuis
constructie
PZC
Eén op drie mensen bang voor narcose
Twee kroonprinsen in Noordwijk
„Morgenochtend
mijn geld al in een
Postbank beleggings
fonds, kan dat ook?"
binnenland
Generaal verandert in week van standpunt over dienstplicht
Nederlanders kopschuw
jegens stakingsacties
R&i
Horeca bepleit onderzoek naar criminele infiltratie
Ministerie begeleidt
einde Landbouwschap
Bestellers boos over
beloning Algemene
Postdienst Nederland
Officierenvereniging
vindt bevordering
Karremans terecht
WOENSDAG 7 FEBRUARI 1996
AMSTERDAM (ANP) - Eén op
de drie mensen die een opera
tie moet ondergaan, heeft
angst voor de narcose. Patiën
ten zijn bang om het bewust
zijn te verliezen, voor onvol
doende narcose, abnormale
reacties of waarnemingen.
Ook zijn ze bang voor misse
lijkheid en pijn. Er zijn zelfs
zieken die denken dat ze dood
gaan.
Dat blijkt uit een onderzoek
van N Moerman, die hierop 13
februari promoveert aan de
Universiteit van Amsterdam.
Ze ondervroeg bijna zevenhon
derd mensen over de ervarin
gen die zij hadden bij operaties
met volledige narcose.
Moerman sprak met drie men
sen die ontwaakten uit de nar
cose tijdens de operatie. Het
gaat om het verschijnsel „awa
reness". „Die mensen kunnen
dan horen en voelen soms iets.
Ze kunnen zich machteloos en
bang voelen. De latere gevol
gen van het ontwaken kunnen
slapeloosheid, angstdromen en
paniekaanvallen zijn."
Er is wel wat te doen aan de
angsten, stelt de promovenda.
„Anesthesiologen kunnen een
belangrijke rol spelen bij de op
vang van angstige mensen en
degenen die slechte ervaring
hebben met narcose. Als pa-
tienten de informatie krijgen
die op hen is toegesneden, kan
veel angst worden voorko
men", aldus de onderzoekster.
Uit haar onderzoek blijkt dat
20 procent van de mensen geen
informatie over hun operatie
wil. ..Maar er is een wettelijke
verplichting om altijd voorlich
ting te geven over bij voorbeeld
mogelijke risico's.
De behoefte aan informatie
kan door antwoorden op de
vragenlijst goed worden afge
stemd op de wens van de pa
tiënt."
DEN HAAG (GPD) - Staatsse
cretaris Gmelich Meijling van
defensie is gisteren in de Twee
de Kamer tot zijn eigen verbij
stering geconfronteerd met een
brief waarin de bevelhebber
van de landmacht, Couzy, er
voor pleit de dienstplicht nog
een jaar te handhaven. Deze
brief is gedateerd op 22 januari
1996. Een week later adviseerde
luitenant-generaal Couzy aan
de staatssecretaris de dienst
plicht versneld op te heffen.
De bewindsman, die tijdens een
debat over het beëindigen van
de dienstplicht door het CDA-
kamerlid Hillen op de brief werd
gewezen, kon geen verklaring
geven voor de plotselinge om
mezwaai die de generaal eind ja
nuari had gemaakt. Gmelich
Meijling kende de brief niet.
Couzy, die zijn schrijven had ge
richt aan de commandanten in
het land. had er tijdens zijn ge
sprek met Gmeüch Meijüng op
29 januari over gezwegen.
Couzy schrijft op 22 januari:
„Om te kunnen blijven funk-
tioneren en om de overgang
naar een beroepsleger zorgvul
dig en succesvol te kunnen laten
verlopen, moet de Landmacht
tot en met eind 1996 over dienst
plichtige militairen beschik
ken."
Gênant
Nadat de brief gisteren was ver
spreid, viel vrijwel de hele kamer
over de staatssecretaris heen.
GPV-woordvoerder Van Middel
koop vroeg zich af of de bewinds
man wel serieus wordt geïnfor
meerd door de landmacht. Zijl
stra (PvdA) noemde het „rond
uit gênant" en „nauwelijks se
rieus te nemen, dat de land
machtbevelhebber zo snel van
mening kan veranderen.
De staatssecretaris kondigde
aan snel een gesprek te voeren
AMSTERDAM (ANP) - Neder
landers zijn nauwelijks nog be
reid om te staken. Gemiddeld is
nog maar een kwart van de
werknemers over te halen het
werk te onderbreken voor
loonsverhoging, werkgelegen
heid of milieumaatregelen. Dit
blijkt uit een onderzoek van de
Universiteit van Amsterdam in
opdracht van de FNV.
De actiebereidheid lag ruim zes
jaar geleden nog veel hoger.
Toen wilde 42 procent van de
werknemers een werkonderbre
king houden om de looneis
kracht bij te zetten, tegen 24 pro
cent nu. Onder FNV-leden gaat
.ems
n.lK.
lama
AMSTERDAM (ANP) - De in
surséance verkerende vlieg
tuigbouwer Fokker rest weinig
anders dan een sterfhuiscon
structie, een methode die in
1993 met succes bij vrachtwa
genproducent DAF is toegepast.
Dat valt op te maken uit het be
richt dat de bewindvoerders bij
Fokker dinsdag hebben ver
stuurd.
Volgens hun mededelingen heb
ben de potentiële gegadigden
voor de vliegtuigbouwer te ken
nen gegeven dat zij geen bod op
de aan de beurs genoteerde aan
delen of obligaties Fokker over
wegen. Hun interesse beperkt
zich tot de dochtervennoot
schappen of hun activiteiten.
Er moet bovendien rekening
mee worden gehouden dat ook
in geval van voortzetting van al
le bedrijfsactiviteiten een drasti
sche kostenvermindering, waar
onder lagere personeelskosten,
onvermijdelijk zal zijn.
Bij volledig gebrek aan belang
stelling voor de aandelen Fok
ker staat het faillissement van
hetholdingbedrijf, de Koninklij
ke NV Fokker met een schuld
van ruim f 3 miljard, zo goed als
vast.
Bij een sterfhuisconstructie
gaan de benodigde activa in een
nieuw op te richten vennoot
schap over, met achterlating
van schulden en personeel in de
oude. De bewindvoerders laten
de oude vennootschap failliet
gaan, waardoor de afvloeiings-
kosten van het personeel voor
rekening van de gemeenschap
komen. Ook de crediteuren van
de oude onderneming en de aan
deelhouders staan meestal met
lege handen.
DAF-Trucks
Voor één van de bewindvoer
ders, mr. A. Deterink, is de sterf
huisconstructie gesneden koek.
Bij is namelijk curator in de
DAF-zaak en is in die hoedanig
heid betrokken geweest bij de
nieuwe start van de vrachtwa
genproducent., Voor de helft van
de ruim 5000 Nederlandse mede
werkers was echter geen plaats
gereserveerd bij het nieuwe
DAF Trucks. Zij konden geen
aanspraak maken op een sociale
regeling.
Vakbondsbestuurders willen
nog niet te veel vooruitlopen op
deze mogelijkheid, maar zij to
nen zich wel bezorgd over de me
dedeling dat een drastische kos
tenvermindering onvermijdelijk
's Bestuurder A. van der Molen
van de vakbond Unie maakt
met Couzy om er achter te ko
men „wat er zich in het hoofd
van de bevelhebber heeft afge
speeld". Het is de tweede keer in
korte tijd dat de poütieke top bij
Defensie verrast wordt door een
actie van generaal Couzy. De be
velhebber moest vorige week bij
defensieminister Voorhoeve uit
leg komen geven over de bevor
dering van overste Karremans,
de laatste Dutchbat-comman-
dant in Srebrenica. Couzy had
Karremans. zonder Voorhoeve
daar in te kennen, tot kolonel
bevorderd.
Gmelich Meijling was maandag
naar de Kamer geroepen om uit
te leggen waarom hij eind ja
nuari plotseling besloot de op
komstplicht met onmiddellijke
ingang te beëindigen. November
vorig jaar had hij de Kamer nog
bezworen dat de dienstplicht
pas per 1 april 1996 kon worden
afgeschaft, anders zouden er
„gaten" vallen in de organisatie
van de landmacht.
Weigeryuppen
De bewindsman verdedigde zijn
jongste beslissing door te wijzen
op de bijzonder gunstig verlo
pende herstrukturering bij de
Krijgsmacht. Uit de meest recen
te gegevens hierover werd eind
januari duidelijk dat er dit jaar
veel minder dienstplichtigen no
dig zouden zijn. aldus Gmelich
Meijling.
De laatste dienstplichtigen zul
len voor hun inspanning beter
betaald worden, zegde de staats
secretaris de Kamer toe. PvdA-
Kamerlid Zijlstra riep in een mo
tie op de overgebleven dienst
plichtigen tot hun afzwaaien te
betalen als beroepsmilitairen,
maar volgens Gmelich Meijling
is dat te duur. Waarschijnlijk
zullen ze er nu een paar honderd
gulden per maand op vooruit
gaan.
PvdA. GroenLinks en D66 vroe
gen de staatssecretaris te over
leggen met minister Sorgdrager
van justitie om een alternatief te
vinden voor de zeven maanden
celstraf die dreigt voor de ruim
zevenhonderd 'weiger-yuppen'.
Deze groep probeert met juridi
sche middelen onder de dienst
plicht uit te komen. Volgens de
drie fracties is het onacceptabel
dat deze weigeraars in een tijd
van cellentekort zeven maanden
in de gevangenis moeten door
brengen.
het om een daling van 57 naar 38
procent.
Acties voor meer werkgelegen-,
heid krijgen de steun van min
der dan 30 procent van de werk
nemers. tegen 40 procent in 1989.
Ook deze tendens gaat niet aan
de FNV-leden voorbij, al is hun
stakingsbereidheid ook in dit
geval hoger dan het landelijk ge
middelde. Van de bondsleden
komt 47 procent in actie voor
meer werk, tegen 65 procent in
1989. De actiebereidheid voor
milieuverbetering is onder de
gemiddelde werknemer sinds
1989 zelfs gehalveerd tot 25 pro
cent.
O'
NOORDWIJK - Kroonprins Willem-Alexander en zijn Belgische collega Filipe bekijken dinsdag tijdens een bezoek aan Estec, het
Europese ruimtevaart centrum in Noordwijk, een model van de space-simulator. De toekomstige koningen der Lage Landen
trekken vandaag, net als gisteren, met elkaar op en bezoeken samen belangrijke samenwerkingsprojecten tussen beide koninkrij
ken, foto ANP/Ruud Hoff
daaruit op dat de bewindvoer
ders blijkbaar signalen uit de
markt hebben gekregen dat
Fokker alleen interessant is in
een „zeer afgeslankte situatie".
„Dit is een voorschot op een
Fokker in afgeslankte vorm met
een dramatische personeelsre
ductie. Als we naar reddings
boeien moeten omzien, moeten
we nu ook kijken in de richting
van Sociale Zaken", aldus Van
der Molen.
Zijn collega P. van Bers van de
Industriebond FNV houdt even
eens rekening met een stevige
sanering, naast al eerder aange
kondigd maar nog niet uitge
voerde reorganisaties. Hoeveel
van de 7900 Fokker-medewer
kers uiteindelijk hun plaats be
houden. is de vakbondsman op
dit moment onduidelijk.
Waardeloos
Uit het bericht van de bewind
voerders valt op te maken dat de
aandelen en obligaties Fokker
zo goed als waardeloos zijn. Op
de Amsterdamse effectenbeurs
dachten de handelaren daar
dinsdag nog anders over. Het
aandeel Fokker sloot dinsdag op
f 4,30. vier dubbeltjes lager dan
de slotkoers van maandag.
De kandidaten die hebben laten
weten in de markt te zijn, zijn de
Canadese Bombardier-groep, de
Aziatische maatschappijen
Samsung (Korea) en Taiwan Ae
rospace alsmede een Europese
combinatie van Aerospatiale,
Alenia en British Aerospace. Bij
de door Fokker toegepaste se
lectie was van belang of de kan
didaat in staat konden zijn de
activiteiten van Fokker inclu
sief de assemblage van vliegtui
gen voort te zetten. De bewind
voerders maken daarmee hun
inzet waar dat zij streven naar
het instandhouden van een
geïntegreerd vliegtuigbedrijf, in
plaats van het in delen te verko
pen.
Dank zij het kredietarrange
ment met de Nationale Investe
ringsbank en ABN Amro, dat
door tussenkomst van de Neder
landse Staat tot stand is geko
men. kunnen de sinds 23 januari
in surséance van betaling verke
rende Fokker-vennootschappen
hun werkzaamheden vijf weken
voortzetten. Door de grote inzet
van de medewerkers en de posi
tieve houding van de leveran
ciers krijgen klanten hun vlieg
tuigen volgens afspraak gele
verd. Deze hebben de geplaatste
orders niet ingetrokken.
DEN HAAG (ANP) - De horeca-onderne-
mers willen dat er een groot onderzoek
komt naar de criminele infiltratie in de ho-
reca-branche. De ondernemersorganisatie
Koninklijke Horeca Nederland wil dat een
onderzoeksbureau op zo kort mogelijke ter
mijn in kaart brengt welke delen van de ho
reca in handen zijn gevallen van crimine
len.
Ondernemers-voorzitter G. van der Veen wil
hierover zo snel mogelijk in contact treden
met het ministerie van justitie. Van der Veen
hoopt dat het ministerie meehelpt het on
derzoek te financieren.
De horeca wordt, evenals de transportsec
tor. met name genoemd in het rapport van
de parlementaire enquêtecommissie opspo
ringsmethoden. In beide sectoren doen zich
volgens de commissie verontrustende ont
wikkelingen voor.
Zo worden horeca-ondernemers. vooral in
de steden, afgeperst door criminele organi
saties die 'bescherming' aanbieden. Ook zijn
er gedwongen overnames en wordt zwart
geld witgewassen. De speelautomatenbran-
che is ook een geliefd doelwit van de georga
niseerde misdaad.
Dat de misdaad actief is in de horeca, is vol
gens Van der Veen al lang duidelijk. Het
gaat nu nog om de vraag waar in de branche
de criminelen precies wortel hebben gescho
ten. aldus de horeca-voorzitter. Dan moet er
volgens hem nieuw beleid worden ontwik
keld om de sector weer schoon te krijgen.
„De overheid moet nieuwe criteria vaststel
len, strenger controleren en vervolgens
sancties toepassen. Wij checken onze leden
in ieder geval grondig. De consument kan
dus met gerust hart bij onze horecazaken te
recht."
Dan belt u vandaag nog, vóór 22.00 uur, de Girofoon.
spaarrekeningen of de waarde an
uw Postbank beleggingsfondsen,
l kunt de Girofoon meteen bellen.
I belt gewoon (026) 3 555 666
(026)3 555 666
Als ii morgenochtend een bedrag
van bijvoorbeeld uw girorekening naar uw
Postbank beleggingsfonds overgeschreven
wilt hebben, belt u gewoon vóór 22.00 uur
de Girofoon van de Postbank.
Dat kan sinds kort Want de Girofoon
van de Postbank is uitgebreid. I kunt niet
alleen her saldo op uw girorekening opvragen
en de laatste tw intig bij- en afschrijvingen.
Maar u kunt nu ook met de Girofoon navragen
hoe het staat met de w aarde van uw Postbank
beleggingsfonds.
Maar de Girofoon biedt nog meer.
Zoals de mogelijkheid om bedragen over te
schrijven tussen uw girorekening en uw
spaarrekening of Doorlopend Krediet.
Kil u kunt alle informatie krijgen over
het saldo en de rentestand van uw Postbank
I (tussen 7 uur 's ochtends en 2 uur
I 's nachts) en u wordt stap voor stap
begeleid door de girofoonstcm.
Zo hoort u ook v anzelf hoe u een
5-cijfcrigc toegangscode kunt aanvragen
als u die nog niet hebt. Deze code krijgt u
binnen twee weken samen met een hand
leiding thuisgestuurd.
I'.n dan kunt u thuisbankieren als nooit
tevoren. Gewoon met
Rusland volgens Kamer niet in raad
DEN HAAG (ANP) - Een meerderheid van de Tweede Kamer
vindt dat Nederland tegen de toetreding van Rusland in de
Raad van Europa moet stemmen. Minister van Mierlo van bui
tenlandse zaken is het daar absoluut niet mee eens De toetre
ding van Rusland wordt al lang voorbereid en afwijzing op dit
laatste moment is een veel grotere politieke klap dan als dat
eerder was gebeurd, stelde de bewindsman. De ambassadeurs
van de lidstaten van de Raad van Europa buigen zich woens
dag over de toetreding van Rusland, nadat een ruime meerder
heid van de parlementariërs uit de 38 landen daar twee weken
geleden voor stemde. De Tweede Kamer wilde daarom dins
dagavond nog met Van Mierlo praten over de Nederlandse op
stelling.
Opsplitsing Rotterdam
ROTTERDAM (ANP) - De buurgemeenten in het Rijnmond
gebied gaan akkoord met het kabinetsvoorstel om Rotterdam
in vijf stukken te splitsen Hun overlegorgaan, de regioraad,
heeft die boodschap dinsdag in een brief naar de Tweede Ka
mer gestuurd.
Donderdag moet het parlement een beslissing nemen over het
kabinetsvoorstel. PvdA en D66 hebben grote moeite met de
opdeling van Rotterdam sinds de bevolking van de Maasstad
tijdens een referendum massaal tegenstemde
De opties in het Kamerdebat gaan over vijf stukken Rotter
dam, helemaal geen opdeling van de stad of uitstel van de hele
stadsprovincie.
Zwervers kraken pand in Nijmegen
NIJMEGEN (ANP) - Ongeveer vijftien zwervers hebben dins
dag een voormalig bedrijfspand aan de Groenestraat in Nijme
gen gekraakt. Zij willen er een nachtopvang voor dak- en thuis
lozen vestigen.
De werkgroep dak- en thuislozen vindt dat er in Nijmegen te
weinig bedden voor zwervers zijn. Ook vindt zij het tarief van
het bestaande tehuis te hoog. De gemeente heeft al vaak be
loofd hier iets aan te doen. maar dat is nog steeds niet gebeurd.
Vooral nu het erg koud is. is er veel behoefte aan een bed en een
warm onderkomen, aldus de dak- en thuislozen.
De krakers willen dat de gemeente zo snel mogelijk meewerkt
aan het aanbrengen van waterleiding en elektriciteitsvoorzie
ningen. Zij willen zelf in het pand blijven wonen en de nachtop
vang beheren.
het bestuur vormen van het
schap, is de overheid gevraagd
de organisatie op te heffen. Dat
betekent dat ook allerlei taken
op de helling gaan die essentieel
zijn voor de land- en tuinbouw
en die het ministerie van Land
bouw in het verleden heeft uitbe
steed aan het Landbouwschap
Om die ontmanteling in goede
banen te leiden, en om bij voor
beeld een andere instantie te
zoeken die de taken van het
schap zou kunnen overnemen, is
de stuurgroep ingesteld. „Want
het proces dient ordelijk te ver
lopen", aldus Van Aartsen. In de
stuurgroep zitten de hoogste
ambtenaar van het ministerie,
secretaris-generaal T Joustra,
en de voorzitter van het Land
bouwschap. J. Mares. De ko
mende weken zullen beiden
meer leden zoeken binnen hun
organisaties.
DEN HAAG (ANP) - Het minis
terie van landbouw zal zich na
drukkelijk bemoeien met de
voorgenomen ontmanteling
van het Landbouwschap. Het
departement en het schap heb
ben een gezamenlijke stuur
groep ingesteld om het afbou
wen van de organisatie te bege
leiden. zodat belangrijke werk
zaamheden. zoals dierziektebe-
strijding, niet tussen wal en
schip raken. Dat zei minister
Van Aartsen (Landbouw) dins
dag in de Tweede Kamer in ant
woord op vragen van VVD-ka-
merlid Blauw.
Het Landbouwschap is het cen
trale overleg- en regelorgaan
voor de agrarische sector. Naar
aanleiding van interne twisten
tussen vertegenwoordigers van
de voedingsbonden FNV en
CNV en de werkgeversorganisa
tie LTO-Nederland. die samen
SOEST (GPD) - G. Heimensen
uit Soest wil een belangenver
eniging oprichten voor bena
deelde postbestellers van de Al
gemene Postdienst Nederland.
Net als Gerard Vorderman uit
Baarn voelt Heimensen zich be
drogen door de particuliere
postdienst.
De inwoner van Soest was de af
gelopen weken dagenlang in de
weer om samen met een maat
per auto 21 kilo geadresseerd
drukwerk te bezorgen. Hij legde
bijna 300 kilometer af. Hij ont
ving niet het minimumbedrag
van 24 cent per poststuk, dat
APN in zijn folders noemt, maar
werd afgeschept met ƒ121,10
bruto. Heimensen heeft uitgere
kend dat hij door de postdienst
minstens vijfhonderd gulden te
kort is gedaan.
Hoe de postdienst bij het bedrag
van 121 gulden komt. is Heimen
sen totaal onduidelijk: .Ik weet
alleen dat het inclusief twee keer
tien gulden bezorggeld is. Voor
de rest goochelt de APN met ver
halen over indexen.
Om alsnog zijn geld te krijgen
neemt Heimensen post van de
APN wel aan. maar bezorgt hij
niet. „Ik hou de poststukken ge
woon even vast. Op die manier
tref ik de klanten. Op een gege
ven moment zal Blauw tde op
richter-directeur van APN - red.)
wel voelen dat er iets niet in orde
is. Als ik net als Vorderman met
een met het werk kap en de res
terende post terugstuur, krijg ik
niets meer. Blauw moet nu maar
pijn lijden."
De inwoner van Soest, die naast
het werk als APN-postbesteller
een schoonmaakbedrijfje heeft,
is op zoek naar andere postbe
stellers die ook veel minder uit
betaald hebben gekregen dan
hun aanvankelijk was voorge
spiegeld. In de folders van APN
wordt gesproken over een belo
ning van 24 tot zestig cent per
poststuk. Voor stukken buiten
de bebouwde kom zou tussen de
één gulden en de 2,88 gulden be
taald moeten worden.
Directeur J. Blauw liet vrijdag in
het dagblad de Gooi- en Eemlan-
der weten dat er aan de honore
ring van de postbestellers niets
mis is. De APN ging op 10 ja
nuari jongstleden feestelijk van
start De particuliere bestel
dienst werd gezien als een 'con-
currentje' van de grote PTT als
het gaat om het bezorgen van
geadresseerd drukwerk De
APN hanteert daarvoor een ta
rief van veertig cent en is daar
mee veel goedkoper dan de FTT
gen telefoon. POSTBANK
Thuisbankieren met de Girofoon. Snel en gemakkelijk.
DEN HAAG (GPD) - Minister
Voorhoeve is door landmacht
bevelhebber Couzy terecht niet
gekend in de bevordering van
overste Karremans tot kolonel.
Had de bewindsman zich daad
werkelijk bemoeid met deze
kwestie dan hadden oneigenlij
ke politieke motieven de bevor
dering van de voormalige
Dutchbat-commandant kunnen
tegenhouden.
Een officier mag alleen op zijn
militaire capaciteiten worden
beoordeeld en niet op enkele on
gelukkige uitspraken worden af
gerekend. Dat zegt kolonel b.d.
N. Stuiver, voorzitter van de Ne
derlandse Officierenvereniging.
Volgens hem heeft het func
tioneren van Karremans als
groepscommandant van begin
af aan niet ter discussie gestaan
..Overste Karremans heeft ver
keerde uitspraken gedaan maar
hij heeft als commandant goed
gefunctioneerd. Zijn promotie is
een logische zaak", zegt Stuiver.
Voorhoeve en de Tweede Kamer
hebben uiterst kritisch gerea
geerd op Karremans' bevorde
ring. Voorhoeve zei desgevraagd
dat de landmachtbevelhebber
hem op de hoogte had moeten
stellen. Hij heeft Couzy daarover
tot de orde geroepen. Formeel
hoefde Couzy de minister overi
gens niet, te informeren, want
bevorderingen tot en met de
rang van kolonel worden afge
handeld door de Legerraad,
waarvan Couzy voorzitter is.
Kolonel b.d Stuiver typeert de
relatie tussen Couzy en Voor
hoeve inmiddels als 'kil', van
wege de harde en soms ongeluk
kige uitspraken van Couzy. De
Tweede Kamer stelde vast dat
de communicatie tussen de poli
tieke top en legerleiding nog
steeds gebrekkig is. Bij de man
schappen van de landmacht
daarentegen kan de bevelheb
ber wel een potje breken. „Hij
komt op voor zijn achterban",
meent Stuiver.
1
