Maar ik kan zelf niet schaatsen
Een klus die de natuur
grotendeels zelf klaart
PZC
Tholenaar vrijuit
na WAO-fraude
zeeland WOENSDAG 7 FEBRUARI 1996 1 3
Eerlijke
vinders
gevonden
Werkstraf voor lossen
schoten op Markt Goes
Scheldezoom
Toeristisch produkt wordt gemeten
VLISSINGEN - Om te kunnen nagaan hoe de toerist denkt
over het in Zeeland geboden toeristisch produkt zal een gas-
teninformatiesysteem worden opgezet. Gedeputeerde staten
hebben daar een halve ton voor beschikbaar gesteld. Met be
hulp van de resultaten van het meetsysteem kunnen onderne
mers en overheden inspelen op wijzigende consumentenbe
hoeften. De initiatiefgroep professionalisering en kwaliteits
verbetering acht tussentijdse metingen noodzakelijk omdat
de vanzelfsprekendheid van een vakantie in Zeeland afneemt.
Het meetsysteem zal zich richten op de beheersing en de verbe
tering van de verblijfsrecreatie. In het informatiesysteem
wordt gasteninformatie opgenomen van bedrijven in de secto
ren landrecreatie. waterrecreatie en horeca.
Hongerige dief steelt volle winkelkar
TERNEUZEN - Een hongerige dief ging maandagmiddag in
het Terneuzense winkelcentrum Zuidpolder aan de haal met
een goed gevuld boodschappenkarretje. Een inwoonster van
de Scheldestad had de boodschappen juist afgerekend, waar
na ze beladen en al nog even een andere zaak bezocht. Ze liet
haar wagentje even onbeheerd. Toen ze terugkwam, was de
volle kar omgeruild voor een leeg exemplaar.
Promotie voor Dow-topman
TERNEUZEN - De Terneuzense Dow-topman drs M. Westerla-
ken is per 1 maart dit jaar benoemd tot algemeen directeur
personeelszaken van het chemieconcern. Westerlaken krijgt
daarmee wereldwijd de verantwoordelijkheid voor het perso
neelsbeleid van de fabrieken. Hij behoudt Terneuzen als stand
plaats. Westerlaken is momenteel directeur personeelszaken
voor de Dowvestigingen in de Benelux. Groot-Brittannie en
Scandinavië. Tevens is hij vice-voorzitter van de Raad van Be
stuur van Dow Benelux.
Ton voor nieuw streekplan
MIDDELBURG - De provincie heeft 100.000 gulden nodig voor
het voorbereiden van een ontwerp-streekplan Dat geld wordt
gebruikt om een externe deskundige in te schakelen en voor de
communicatie over het plan. Gedeputeerde staten hebben
dinsdag besloten om provinciale staten te vragen of ze dat be
drag beschikbaar willen stellen.
Zo'n 25.000 gulden is nodig voor het opstellen van een milieu
effect rapportage voor grootschalige opwekking van windener
gie. 30.000 gulden voor een onderzoek naar oude industrieter-
reintjes. 15.000 voor communicatie waaronder voorlichting en
30 000 gulden als werkbudget en voor de post onvoorzien.
Gratis kantdoppen provincie
MIDDELBURG - Gedeputeerde staten hebben een bedrag
van 45.000 gulden beschikbaar gesteld voor de aanschaf van
zogenaamde kantdoppen op landbouwspuitmachines. Als
agrariërs deze doppen gebruiken waait er minder spuitvloei-
stof in sloten, de zogenaamde drift. Dat is beter voor het milieu.
De provincie wil de doppen gratis aan agrariërs met spuitma-
chines verstrekken. Eerst krijgen de boeren voorlichtingsma
teriaal over de actie. Als ze de doppen willen gebruiken kunnen
ze die aanvragen met behulp van een retourkaart. De doppen
moeten op het uiteinde van de landbouwspuit. gemonteerd
worden, zodat de vloeistof recht naar beneden wordt gespoten.
Gs willen het geld dat ze voor de actie nodig hebben uit het
milieufonds halen.
Jongen biedt gestolen cheques aan
HULST - Een jongen van ongeveer veertien jaar heeft maan
dagmiddag bij een bank in Hulst tevergeefs geprobeerd gesto
len cheques te verzilveren. Het ging om een bedrag van 475
gulden. De waardepapieren waren eerder die dag ontvreemd
bij de administratie van sociaal-cultureel centrum Den Dul-
laert. De politie was er dinsdag nog niet in geslaagd de identi
teit van de jongen te achterhalen.
van een medewerkster
MIDDELBURG - Een 51-jarige
Tholenaar is vrijgesproken van
uitkeringsfraude. Hij werd er
van verdacht dat hij naast zijn
WAO-uitkering betaald werk
had verricht. Hij zou daarmee
twintig gulden per uur hebben
verdiend, maar de man zei dat
hij alleen een vergoeding voor
zijn autokosten had ontvangen
omdat het om 'therapeutisch
werken' ging. Het ging volgens
de Tholenaar om een beperkt
aantal uren per week. Hij werk
te met tussenkomst van een
koppelbaas bij een groot be
drijf.
Toen tegen de koppelbaas een
fraude-onderzoek liep, kwamen
ook de gegevens van de Thole
naar boven water. De koppel
baas had wel het uitbetaalde
loon van de man in zijn boeken
opgenomen, maar dat zou hij in
werkelijkheid in eigen zak heb
ben gestoken. De Tholenaar zit
nu opgezadeld met een schuld
van 40.000 gulden aan het GAK
Hij moet daarop maandelijks
430 gulden aflossen De man zit
dusdanig in de klem door de
zaak dat hij niet meer normaal
kan functioneren. „Ik kan niet
meer werken", zei hij voor de
rechter, „ik ben er met mijn ge
dachten niet bij."
Politierechter mr M. A. Jans-
sens-van Kampen was het niet
eens met de eis van de officier,
drie maanden gevangenisstral
voor de fraude. Zij was er niet
van overtuigd dat de man gef
raudeerd heeft. Volgens haar
was het destijds 'een grote rot
zooi' bij de koppelbaas, wiens
bv's intussen over de kop zijn
Zij merkte op dat die man veel
geld uit zijn ondernemingen had
opgenomen voor pnvédoelein-
den. „Ik spreek u vrij", was het
verlossende woord voor de Tho
lenaar.
BRESKENS - Af en toe hoor je
er nog van. Goudeerlijke men
sen die de moeite nemen om ge
dupeerden te verblijden met te
ruggave van iets van waarde
dat verloren was. Zo verging
het de 85-jarige M. Gernaert-
Richter uit Breskens.
Met een kennis, die een auto
heeft, had ze boodschappen ge
haald. Met twee volle tassen
werd ze voor de deur van haar
woning afgezet. Ze zwaaide nog
even een dankjewel, pakte de
boel bij elkaar en ging naar bin
nen. „Je weet hoe dat gaat.
Handschoenen aan. tijdschrift
onder de arm en snel naar bin
nen willen."
Koud na het avondeten ging de
bel. Voor de deur stonden een
man en vrouw met haar hand
tas. Die had ze op de stoep laten
staan, toen ze haar boodschap
pen binnen bracht. Betaalche
ques, geld en andere papieren
zaten er nog in. Over een vin
dersloon repte niemand. „Ze wil
den zelfs geen kopje koffie. Ik be
schilder veel ganzeneieren. Daar
heb ik ze er maar één van meege
geven."
van een medewerkster
MIDDELBURG - Een 27-jarige
Yersekenaar is door de Middel
burgse politierechter veroor
deeld tot 140 uur dienstverle
ning voor het bezit van een pi
stool met munitie. De man heeft
vorig jaar op 4 april op de Grote
Markt in Goes een aantal scho
ten met het vuurwapen gelost.
„Ik was toen dronken; ik was
helemaal in de war", zei de Yer
sekenaar.
De man kampte destijds met
een alcoholprobleem. Naar
schatting heeft hij in die periode
van verslaving zo'n 25.000 gul
den in cafés uitgegeven. Hij
kwam daardoor in dusdanig gro
te financiële problemen dat hij
zijn huis ervoor moest verkopen.
„Nu gaat het goed", zei de man
dinsdag op de zitting in Middel
burg.
De reclassering rapporteerde
dat alles staat en valt met zijn
relatie en adviseerde de man te
verplichten tot een sociale vaar
digheidstraining, maar daar
voelde hij niets voor. Officier van
justitie mr J. M. Valente eiste
drie maanden gevangenisstraf,
maar de advocaat mr D J. Olie
pleitte ervoor zijn cliënt niet
naar de cel te verwijzen. Hij vond
gehoor bij politierechter mr
A. M. Janssens-van Kampen.
Die merkte op dat de man welis
waar eerder een werkstraf had
gehad, maar bij uitzondering gaf
zij hem een tweede kans.
's-Gravenpolder
üae Hoond,
Kwadendamme
Hoedekenskerke
van onze verslaggever
Wout Bareman
SLUIS-BRUGGE-SLUIS - Daar heb
ben we het probleem al direct bij de
strot: Jopie organiseert de schaats
tocht sinds jaar en dag, wijst op het
ijs een iegelijk de weg. maar kan dus
zelf niet schaatsen. Erger nog: de he
ren van het comité beheersen
kunst geen van allen. Maar verder
valt hen dus absoluut niks te verwij
ten. Al gaat zoiets ongrijpbaars als
'een ijstransplantatie in een wind-
wak' hun muts te boven. Dinsdagoch
tend op de Kaai in Sluis - mooi glad
ijs en nog mooiere Sjoukjes Dijkstra
die er pirouetten op draaien - wuift
Jopie de suggestie van één van de 'on
der-ijsmeesters' weg. „Dat ene wak
krijg jc nooit dicht, met nog geen hon
derd ijsmachines", weet hij als hore-
caman in ruste.
Oger de Beukelaere (kan hij de 'r' niet
zeggen?) uit het Oostvlaamse Moer-
zeke staat lachend terzijde. Sinds 20
februari 1986 is hij voorzitter van z'n
plaatselijke ijsclub 'Blij dat ik glij'
(tien leden; negen wanbetalers). Op de
negentiende februari van, datzelfde
jaar leerde hij wat klunen is. Jawel, tij
dens de tocht der zuidelijke tochten:
Sluis-Brugge-Sluis. Toen reed hij nog
niet voor 'da zilveren schaatske'. dat
ligt te wachten op iedere held die de 34
kilometer vijfmaal overbrugt. Toen
zei hij nog: ,,'t Es gewoon plezant om
een stukske over 't kanaol te glije."
Maar nu spreekt hij andere taal.
Dankzij opwarmcursussen op de ijs
baan van Eeklo beheerst hij het spel
van glijdende ijzers en ijs nu bij wijze
van spreken tot aan de rand van het
wak. Dus mag hij misschien éven
glimlachen als hij verneemt dat de
geachte organisatoren zelf de kunst
niet machtig zijn!?
Kuieren
„Ach, die Belgen...", verzucht Jopie
Smoorenburg (68). „Hun ijsbeleving is
een andere dan die van ons, Nederlan
ders. In Vlaanderen weten ze amper
wat schaatsen is. Ja... het begint nu
een beetje te veranderen. Maar die
Vlamingen beleven dat heel anders.
Zodra je over de grens komt. valt het
op. Mannen en vrouwen, hele gezin
nen. die een eindje gaan kuieren over
het ijs. Het liefst nog met hun hondje
en de kinderen en op z'n paaSbest ge
kleed. Alsof ze over de boulevard van
Knokke paraderen. Dit weekend nog.
Stopte er zo'n dure Mercedes op de
Kaai. Daar stapte zo'n dure madam
uit. met mooie schoenen en een bont
jas. En die man... ook opgedirkt. Ze
stapten op het ijs en wandelden par
mantig achter de veegmachine aan.
Dat zie je veel. Vrouwen die op alledag
lopen, met het hondje aan de lijn.
De verdieping van de Westerschelde heeft de
gemoederen nooit in beweging kunnen bren
gen. Het mega-project was een ver-van-mijn-
bed-show. Dat verandert binnenkort. De ver
dieping wordt onderwerp van discussie in Zee
land.
Stukken schor en slik verdwijnen door het uit
baggeren van de vaargeul naar Antwerpen. De
Westerschelde dreigt een kale goot te worden.
waardoor water alleen maar in- en uitstroomt.
Vlaanderen en Nederland hebben afgesproken
het niet zóver te laten komen.
Rijkswaterstaat heeft een natuurherstel-plan
voor de Westerschelde gemaakt. Eind deze
maand komt het in de inspraak. Achttien pro
jecten worden voorgesteld. Ontpolderen is een
mogelijkheid. Vandaag: moet de zeedijk weg
onder 's-Gravenpolder
van onze verslaggeefster
's GRAVENPOLDER - Nog
niet eens zo heel lang geleden,
in de bloeitijd van de Zeeuwse
steden, konden het water van
de Schelde en het tij in de Hon-
te nog alle kanten op. Diepe
geulen omspoelden het oud-
land en de opwassen die moei
zaam, stukje bij beetje, wer
den bedijkt. Het water was
toen nog veel sterker dan de
mens, die niet veel meer tot
zijn beschikking had dan spa
den, kruiwagens en paarde-
kracht. Maar de aanhouder
wint en de technologische ont
wikkeling stond niet stil. Aan
het einde van de vorige eeuw
waren alle eilanden langs de
Honte aan elkaar gebreid en
kon het opvullen van inham
men en slufters beginnen. Zo
raakte de Westerschelde in de
loop van deze eeuw zodanig
gekanaliseerd, dat het water
steeds sneller ging stromen en
nauwelijks meer ondiepe
plaatsen vond om tot rust te
komen.
Ze zijn er nog wel. mondjes
maat. in hele kleine inham-
metjes. rondom uitstekende
stukjes dijk en in de binnen
mochten. Daar vinden we nog
schorren en slikken. Daar zijn
nog ondiepten waar vogels hun
kostje bijelkaar scharrelen:
jonge visjes, bodemdieren en
schelpdieren. Maar de Wester
schelde zit erg krap in zijn jasje
en met ieder tij doet het snelle
water zijn best om wat meer
zand en slik mee te nemen. Wel
iswaar worden alle deeltjes er
gens anders weer neergelegd,
maar per saldo neemt het are
aal schorren en slikken af.
Nu Nederland met België is
overeengekomen dat de vaar
geul in de Westerschelde met
anderhalve meter moet wor
den verdiept, komt het estua
rium alleen nog maar krapper
'n ^n jasje te zitten. In feite is
de verdieping een verdergaan
de kanalisering en de gevolgen
laten zich raden: nog meer
schorranden zullen in nog rap
per tempo afkalven, de zand-
honger van de geul zal toene
men waardoor platen en on
diepten zullen worden be
dreigd en waar verlanding
plaatsvindt, zal dat sneller
gaan ten koste van de slikken.
Om de Westerschelde als be
langrijk leef- en fourageerge-
bied voor verschillende soor
ten vogels te behouden, moe
ten dus compenserende maat
regelen worden genomen. De
meest voor de hand liggende
gedachte is om de kanalisering
op een andere manier onge
daan te maken. Ontpolderen.
dus. Waar. aan de ene kant het
water meer volume krijgt, mag
het aan de andere kant meer
ruimte hebben.
Van de vijf alternatieven voor
ontpoldering op Nederlands
grondgebied, is de Boonepol-
der-Ooster-Zwakepolder op
één na de kleinste. Het gebied
je volgt als het ware het eerste
stukje van het vroegere Zwake.
een water dat een paar eeuwen
geleden nog belang had als
vaarweg. Helemaal hebben de
nijvere polderbazen het Zwake
nooit onder de knie kunnen
krijgen, want van de Bieze-
lingse Ham tot aan Nissestelle
slingert zich de kreekrest door
het landschap die. geheel ten
onrechte, de Zwaakse Weel is
gedoopt.
Ontpoldering van de Boone
polder en de Ooster-Zwakepol-
der scoort op verschillende
punten goed in het normen
lijstje van Rijkswaterstaat.
Het gebied sluit aan op de
schorren van de Biezelingse
Ham. Door de gunstige ligging,
in een inham in de dijk met de
opening naar het zuidoosten,
kalven de schorren niet af,
maar groeien ze juist aan. Als
de bestaande zeedijk wordt af
gebroken en rondom de pol
ders een nieuwe komt te liggen.
kan ver landinwaarts een dy
namisch zout schor ontstaan.
Twee grote boerderijen zijn
buiten de plannen gehouden
en het eigendom van de grond
is niet erg versnipperd. Boven
dien zijn maar op beperkte
schaal ingrepen nodig om het
gebied zijn uiteindelijk vorm te
laten krijgen als de dijk er een
maal ligt en de verharding van
een weggetje is weggehaald.
Dat zijn de punten die het plan
aantrekkelijk maken: de winst
van 80 hectare zeldzaam, zout
schor, naar verwachting niet al
teveel verzet bij grondeigena
ren en een klus die de natuur
voor een groot deel zelf kan kla
ren Naderhand heeft niemand
er meer omkijken naar en het
landschappelijk beeld dat ont
staat is bijzonder fraai.
Minpunt
Maar iedere medaille heeft zijn
keerzijde, dus ook de Boone-
polder-Ooster-Zwakepolder
scoort een minpunt. Aan de
noordkant van de Ooster-Zwa-
kepolder loopt de Zwaakse
Weel. een brede slinger van wa
ter en riet met een prachtige
dijk erlangs. Die mooie dijken
zouden plaats moeten maken
voor van die saaie. Deltahoge
zeedijken, maar dat is nog niet
het ergste. De Zwaakse Weel
heeft, hoewel binnendijks, zijn
eigen natuurlijke en land
schappelijke waarden. Weer
andere vogels dan op de schor
ren en slikken, vinden in het
riet en in het water met zoute
kwel een leefgebied dat even
min overdadig voorhanden is
De prachtige, door riet ge
zoomde waterslinger met af en
toe een knotwilg, zou plaats
moeten maken voor ruig schor
met getijdegeulen. Rijkswater
staat wil. als het even kan. lie
ver geen bestaande natuur
voor nieuwe natuur inruilen.
Ook dat moet in de uiteindelij
ke keuze tussen de alternatie
ven meewegen.
foto Charles Strijd
wel dat die toertocht ooit is begonnen
met een lintje voor de mensen die van
Sluis naar Hoeke reden en terug La
ter kreeg je een medaille als je die 34
kilometer heen en terug tussen Sluis
en Brugge had volbracht. Bij vijf keer
kreeg je een zilveren schaats en twin
tig keer was goed voor een gouden
schaatsje. En dat geldt nu nog steeds.
Het is goed dat de route nu is vrijgege
ven. Dat inschrijfgeld kunnen we goed
gebruiken, want je maakt vooraf na
tuurlijk flink wat kosten. Ga maar na:
drie tractoren met borstels, luidspre
kers. licht, hekken.. En natuurlijk die
versierseltjes voor de rijders.'t Kost
allemaal geld. En ik ben nog iemand
die het motto huldigt: Geen biertjes
geven of vrije beloften. Maar alle wel
vaart voor de Sluise ijsclub!"
Even later, op het ijs, starend in het
riet: „We hebben het nog weieens
meegemaakt. Dat we twee mensen
's avonds laat in het riet aantroffen,
zich overgevend aan zinnelijke be
geerten. zoals ze dat noemen. Ik
dacht nog: dat je dat voor mekaar
krijgt, die opstanding des vlezes... bij
zo'n temperatuur.
Organisator Jopie Smoorenburg:„Ik zeg: 7 centimeter is al meer dan genoeg. Dan kun je probleemloos rijden."
Achter de 's-Gravenpolderse Weel ligt de Ooster-Zwakepolder die aan de Westerschelde zou kun
nen worden prijsgegeven. foto Lex de Meester
liefst nog een kinderwagen d'r bij... We
zijn op onze kapot van die mensen.
Stel je voor dat een schaatser ver
strikt raakt in zo'n hondenlijn..."
Jopie is 51 jaar lid van IJsclub 't Zwin.
Hij is door de jaren heen alles al ge
weest. Veegt de baan, zorgt voor de af
zettingen. keurt het ijs, regelt de mu
ziekinstallatie en de verlichting... En
kan inderdaad niet schaatsen. „Is dat
nodig dan? Niemand van het comité
kan het. Maar desondanks loopt het
allemaal prima. We organiseren die
toertocht nu sinds een jaar of dertig.
Nooit niemand in een wak gereden,
nooit botbreuken. Al bij al hebben we
de toertocht een stuk of tien keer kun
nen laten doorgaan. Het record staat
op 12.000 deelnemers in éen week tijd.
Ze komen van overal. En ze kennen
Jopie allemaal. Een tijd geleden was
ik op wintersportvakantie in Winter
berg. Daar op die ski-hellingen riepen
mensen 'hé Jopie, ben je 't hier ook al
aan het organiseren?'. Ik ben inmid
dels ere-voorzitter. En je kan het gelo
ven of niet: als er zich jongere, stoere
knapen aandienen, kap ik er mee."
Hij fungeert als ijsmeester. 'Meneer
Sipkema' - zo noemen ze hem - staat
dagelijks in alle vroegte op om de dik
te van het bevroren water te meten en
stelde dagen geleden al vast 'dat het
kon'. „Maar die verdomde Belgen hè!
De burgemeester van Brugge bemoeit
zich er nu ook al mee. En dat is jam
mer. Die Bruggelingen zweren bij 12
tot 15 centimeter. Ze zijn veel te voor
zichtig. Dat heeft kennelijk te maken
met het feit dat zij aansprakelijk zijn
gesteld voor de schade, die de een of
andere vent heeft opgelopen toen hij
op de Ringvaart van Brugge op het ijs
op z'n bek ging... Ik zeg: 7 centimeter
is al meer dan genoeg. Dan kun je pro
bleemloos rijden." Dinsdagochtend is
het ijs - stelt hij vast - overal zeker 13
centimeter. „Dus kan het niet anders
dan dat nu wordt besloten het traject
vrij te geven." Hij zei het 's morgens
vroeg. En 's middags beschikken de
'beslissers' prompt dat niets de toer
tocht nog in de weg staat. Ijsmeester
Jopie zagen ze niet op die vergade
ring. „M'n vader zei het vroeger al' Jo
pie. zei hij, je moet er voor zorgen dat
je handen nooit rusten. Aan lege han
den heb je niks. Ik zeg nog: Pa. maar ik
heb nu een aardig meisje om handen...
Toen zegt-ie: Jongen, dat zoek je zelf
maar uit! Maar ik bedoel dus te zeg
gen. dat al dat gevergader niks voor
mij is. Als er iets geregeld moet wor
den, regel ik dat. Punt uit. Dat geou
wehoer van me-zus en me-zo irriteert
me alleen maar. Ja... ik ben nogal een
opgewonden standje."
De historie van Sluis-Brugge-Sluis is
nooit te boek gesteld. Wie de ijsclub
net na de oorlog oprichtte, is Jopie
ook even ontschoten. „Maar ik weet
Willem-Anna
polder
