Noordiers bestand is broos
PZC
Dukegate prins Philip
levert rooie oortjes op
The Eagles valt in de prijzen
Wetenschappers zien kans op leven Mars
Brand leidt tot polemieken
China dreigt met
geweld tegen
afscheiding Taiwan
Gijzelaars Irian Jaya
zijn onvindbaar
buitenland
VN roepen
op tot
noodplan
Burundi
Belfast vreest voor wraakacties na brute moord INLA-leider
Duitsland en Frankrijk
stimuleren economie
l,95 - 3,95
OPRUIMING bij
Hoofdaanklager Goldstone
weg bij het VN-Tribunaal
WOENSDAG 31 JANUARI 1996
NEW YORK (RTR/AFP)
- De Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties
heeft secretaris-gene
raal Boutros Boutros-
Ghali maandag opge
roepen noodplannen te
ontwikkelen om te voor
komen dat het etnisch
geweld in Burundi zich
uitbreidt en mogelijk
vormen aanneemt zoals
die in het buurland
Ruanda in 1994. Die ge
weldsexplosie kostte
naar schatting een mil
joen mensen het leven,
de meesten Tutsi's.
De raad zei een wapen
embargo tegen Burundi
te overwegen alsmede
een reisverbod en andere
maatregelen tegen de
Burundese leiders die
nog steeds dreigen met
geweld. De raad nam een
resolutie aan waarin
geëist wordt dat alle be
trokkenen zich inhou
den, ophouden met ge
weld en een dialoog be
ginnen om te komen tot
nationale verzoening,
democratie en veiligheid
voor allen.
Alle VN-lidstaten wor
den opgeroepen radio
stations op te sporen en
te sluiten die de onrust in
Burundi aanwakkeren
en oproepen tot geweld
tegen mensen van an
dere etnische afkomst.
van onze correspondent
Hans Geleijnse
LONDEN-Terwijl in Belfast en
Londen gisteren druk maar
vooralsnog vruchteloos over
vrede werd gepraat, toonde een
brute moord op klaarlichte dag
aan hoe broos het Noordierse
bestand is. Gino Gallagher, de
32-jarige leider van een radi
caal-linkse Ierse organisatie,
werd door onbekenden doodge
schoten toen hij zich bij een ar
beidsbureau aanmeldde voor
een sociale uitkering.
Eerder op de dag bleven leider
Gerry Adams van Sinn Fein, de
politieke vleugel van de IRA, en
de Engelse minister voor Noord-
Ierland sir Patrick Mayhew kib
belen over de nieuwste eis van
Engeland voor het opstarten
van vredesonderhandelingen:
LOS ANGELES - Timothy B. Schmidt van de rockgroep The Eagles hield maandag twee van de drie prijzen vast die de band won
bij de Amerikaanse Muziek Awards in Los Angeles. The Eagles kreeg de onderscheidingen voor 'favoriete rockgroep', 'favoriete
roek-elpee' en 'favoriete hedendaagse volwassen muzikant'. foto EPA
LONDEN (RTR) - Wetenschappers me
nen dat het waarschijnlijk is dat er ooit
leven is geweekt op Mars. Mogelijk be
staat het zelfs nog, diep onder de opper
vlakte van de planeet. Mars, ook bekend
als de rode planeet, is 228 miljoen kilo
meter van de Aarde verwijderd.
Academici zullen deze week tijdens een
conferentie van de wetenschappelijke
j stichting Ciba in Londen aanvoeren dat
,het mogelijk is dat het leven op aarde
zich heeft ontwikkeld uit sporen en pri
mitieve bacteriën van Mars. Ze zouden
Jmet meteorieten door het zonnestelsel
;naar de Aarde zijn overgebracht, ver
klaarde een Ciba-woordvoerster dinsdag.
Jaarlijks valt 500 ton aan materiaal van
Mars op Aarde. Aanvankelijk dachten
wetenschappers dat de rode planeet,
waai- eens water stroomde zoals uit nu
droogliggende beddingen zou blijken, te
droog en te onherbergzaam was om leven
mogelijk te maken. De planeet heeft een
oppervlak van stoffig lava. Er zijn sterke
winden en de ultraviolette straling van
de zon teistert onbarmhartig het opper
vlak. Mars heeft witte poolkappen van ijs
en bevroren kooldioxide-gas. De atmo
sfeer van de vierde planeet van de zon be
staat voor 95 procent uit kooldioxide.
Speculaties over vormen van leven op
Mars werden onlangs hervat na de ont
dekking van levensvormen op Aarde die
de warmte en straling van de zon niet no
dig hebben. Deelnemers aan de conferen
tie denken dat het leven op de rode pla
neet. dat overigens niet de vorm van
groene wezentjes zal hebben, ongeveer
tegelijkertijd is begonnen als het leven op
Aarde, zo'n 3,8 miljoen jaar geleden.
Toen de planeet begon te bevriezen,
drongen organismen diep door in het
Mars-oppervlak om de warmte van de
planeet op te zoeken. Dat deden bepaal
de wormen op Aarde ook, bijvoorbeeld de
wormen die op grote diepten in oceanen
bij vulcanische bronnen zijn aangetrof
fen.
Twintig jaar geleden landde de Ameri
kaanse Viking-ruimterobot op Mars. Die
vond geen sporen van leven. In december
wordt de Mars Pathfinder gelanceerd om
een nieuwe poging te wagen. De Pathfin
der moet in juli 1997 op de rode planeet
landen. Dr. Jack Farmer van de NASA zei
dat de robot tot 100 kilometer diep zou
moeten kunnen graven om sporen van le
vende organismen te vinden. En dat is
met de huidige technische maatstaven
niet mogelijk.
het uitschrijven Van verkiezin
gen. Adams zag er alleen een ver-
tragingstaktiek van Londen in.
Mayhew probeerde duidelijk te
maken dat de verkiezingen be
doeld waren om de bij onderhan
delingen betrokken partijen een
duidelijk mandaat te geven en
niet voor een nieuw probeersel
met zelfbestuur.
Premier Major kwam met het
verkiezingsidee, nadat een inter
nationale commissie had gead
viseerd om inlevering van wa
pens te laten vallen als voor
waarde tot deelneming aan vre
desonderhandelingen over
Noord-Ierland. Majors manoeu
vre zorgde voor een fikse ruzie
met Ierland, dat met Engeland
de supervisie heeft over de be
sprekingen.
Major zelf kwam gisteren in Lon
den geen stap verder met de lei
der van de Noordierse (gematig
de) sociaal-democratische partij
John Hume. Het enige lichtpun
tje na anderhalf uur 'intensief
praten' was dat Hume de me
ningsverschillen kennelijk met
onoverbrugbaar vond. ..We blij
ven met elkaar in gesprek', zo zei
hij.
Boycot
Adams gaf in Belfast te kennen
dat'Sinn Feins afwijzing van de
verkiezingen niet automatisch
betekent dat er een boycot-actie
zal worden gevoerd als Enge
land toch een gang naar de stem
bus afkondigt. De druk op het
ruim anderhalfjaar durende be
stand in Noord-Ierland wordt
echter met de dag groter. In Bel
fast wordt gevreesd dat de
moord op Gallagher zal leiden
tot wraakacties.
Volgens de door de katholieke
minderheid gehate Noordierse
politie zijn de daders vermoede
lijk dissidenten in Gallaghers or
ganisatie. het Iers Nationale Be
vrijdingsleger (INLA). De circa
vijftig leden van het INLA wer
den in 1992 door de IRA uitge
stoten.
Clinton: IMF moet
Rusland steunen
WASHINGTON (KRF) - Het In
ternationaal Monetair Fonds
moet Rusland een lening van 9
miljard dollar verstrekken. Dat
zei de Amerikaanse president
Clinton dinsdag in Washington
tijdens zijn ontmoeting met de
Russische premier Tsjernomyr-
din.
Rel om afgesluisterd telefoongesprek
van onze correspondent
Hans Geleijnse
LONDEN - Schande, streng
straffen die criminele afluiste
raars, roepen de parlementa
riërs. Maar de Britse natie
wacht vol spanning op onthul
lingen: wat precies heeft de
echtgenoot van koningin Eliza
beth over de telefoon gezegd te
gen een onbekende dame? Het
schandaalblad de Sun leverde
gisteren de onderwerpen op
voor bij voorbaat rooie oortjes:
de scheiding van Diana, Camil
la, de minnares van Charles, de
laatste roddels over de konink
lijke hofhouding, premier Ma
jor.
Het vervelende voor prins Philip
is, dat het allemaal kan worden
j toegeschreven aan eigen on
voorzichtigheid. De 74-jarige
Hertog van Edinburgh gebruik-
te een analoge zaktelefoon voor
een zeer vertrouwelijke conver
satie met de onbekende vrien-
I din. Een al even onbekende af-
j luistergek kon bij toeval meege
nieten: zijn automatische scan
ner ving het signaal op, hij zette
de bandrecorder aan en belde na
afloop van het gesprek opge-
wonden met de Sun.
Philip had, zeggen de deskundi
gen. zijn digitale telefoon moe
ten gebruiken. Ook zo'n handig
draagbaar exemplaar, maar
waarvan het signaal veel moei
lijker te traceren valt en dat bo
vendien nog eens voorzien is van
anti-afluistervoorzieningen.
Philip echter, zo schijnt het,
werd gestoord van digitale con
versaties; de ligging van het ko
ninklijk buiten Sandringham bij
Norfolk is ongunstig voor deze
'veilige' vorm van communica
tie. Oorverdovend gekraak en
wegvallende verbindingen de
den de prins-gemaal naar zijn
'ouderwetse' analoge exemplaar
grijpen.
En dat terwijl de koninklijke fa
milie uitermate negatieve erva
ringen met analoog heeft. In
1990 zat er een luistervink op de
lijn toen prinses Diana tortel
duifje speelde met haar vriend
James Gilbey. En twee jaar latei-
kreeg de natie een acute lach-
stuip toen de gepassioneerde ge
sprekken van Charles en minna
res Camilla Parker Bowles dank
zij afluisterapparatuur de pers
haalden. Charles moet sinds
dien met het etiket 'tampon
prins' door het leven.
Buckingham Palace deelde de
wereld gisteren verstoord mee.
dat 'Duke' (Engels voor hertog,
red.) Philip een privé-gesprek
houdt om het privé te houden.
Maar de pers voorspelt al opge
wonden een 'Dukegate'. Ook
vanwege het tijdstip van het ge
sprek: het vond plaats op 21 de
cember. de dag dat koningin Eli
zabeth Diana en Charles per
brief liet weten dat die scheiding
er nu echt moet komen.
Maar voorlopig durft de Sun, die
een kopie van de zeventien mi
nuten durende bandopname in
bezit heeft, nog niet tot publika-
tie over te gaan. Volgens de En
gelse perswet moeten in zo'n ge
val 'kwesties van algemeen be
lang' in het geding zijn.
Gisteren waren de advocaten
van het blad er kennelijk nog
niet uit of Philips ontboezemin
gen onder dat predikaat konden
worden gepresenteerd. En in het
parlement komt vandaag al een
motie in behandeling die straf
wetgeving op afluisteren ver
scherpt, met als noviteit dat ook
de media die uit de telefoon-
school klappen worden aange
pakt.
Voorlopig moet het volk zich te
vreden stellen met een ontken
ning van Diana. Haar advocaat
brandmerkte eerder deze week
een publikatie van de grote con
current van de Sun. de Daily
Mirror, als 'absolute onzin'. Het
blad wist, kennelijk van Ameri
kaanse correspondenten die en
masse met Diana hadden ge
luncht, dat de prinses van Wales
aanstuurt op een snelle schei
ding van Charles. Echte kenners
hadden de canard meteen her
kend. Zij weten dat Diana niet in
is voor 'quickies'.
Duitse minister van financiën
Theo Waigel. Beide troffen even
wel hun eigen maatregelen,
Duitsland en Frankrijk zijn twee
van de grootste exportmarkten
van Nederland.
BONN/PARIJS (RTR/AFP/DPA
(ANP) - Duitsland en Frankrijk
gaan hun economieën nieuw le
ven inblazen. Daartoe kondigde
zowel Bonn als Parijs gisteren
tal van maatregelen aan. De
twee grootste economische
machten van Europa onder
streepten tegelijkertijd dat de
voorwaarden uit het Verdrag
van Maastricht om mee te doen
aan de Economische en Moneta-
rie Unie (EMU) overeind moe
ten blijven.
Duitsland en Frankrijk hebben
hun plannen in samenspraak
met elkaar opgesteld. De twee
landen zijn het eens over een „e-
conomisch raamwerk", aldus de
De maatregelen die de regering
van de Duitse bondskanselier
Helmut Kohl ontvouwde, zijn
sterk gericht op bestrijding van
de werkloosheid. Ze vormen de
bijdrage die de regering levert
aan het overleg met de werkge
vers en werknemers voor het
„bondgenootschap voor werk".
Daarin zijn de drie partijen over
eengekomen het huidige aantal
werklozen van bijna vier miljoen
tot het jaar 2000 te halveren.
Bij SIMON
OPRUIMING
BON GIORNO
DAMESSLIPS
GOES
MIDDELBURG
Alleen de facade van het gebouw stond nog overeind. foto E
Opera-theater van Venetië in de as
van onze correspondent
Eelco van der Linden
VENETIË - De brand die
maandagavond het wereld
beroemde opera-theater van
Venetië, 'La Fenice', goed
deels in de as legde, heeft in
Italië grote verslagenheid te
weeggebracht. maar ook tot
polemieken geleid over de ui
terst gebrekkige wijze waar
op gepoogd is het uit 1792
stammende cultuurmonu
ment te redden.
Pas gistermorgen, toen alleen
de facade van het gebouw nog
overeind stond, werd het sein
brand meester gegeven. Door
slaggevend voor het bedwin
gen van het vuur was het met
helikopters afgeworpen
schuim. De reguliere brand
weer van Venetië, pas twee
uur na het ontstaan van de
brand ter plekke, kon vrijwel
niets uitrichten vanwege het
feit dat de dichtstbijzijnde ka
nalen droog stonden. Burge
meester Massimo Cacciari
van Venetie moest hulpeloos
toezien hoe het theater veran
derde in wat hij vergeleek met
de bibliotheek van Sarajevo.
Over de oorzaak van de brand
is nog niets bekend, maar
men sluit opzet uit. Het thea
ter. waar onder meer de ope
racomponist Gioacchino
Rossini op 21-jarige leeftijd
zijn debuut maakte, ging ook
in 1836 in vlammen op. Toen
lukte het om 'De Phoenix'
binnen een jaar te laten herrij
zen. Of dat nu weer lukt is zeer
de vraag. De (demissionaire)
Italiaanse regering heeft gis
teren voorgesteld direct 20
miljoen gulden beschikbaar
te stellen, maar voor de gehele
wederopbouw is meer dan 300
miljoen nodig.
De stertenor Luciano Pava-
rotti riep gisteren op tot een
massale actie. Hij zei dat 'II
Fenice' het mooiste theater
van Italië is en de 'ziel' vormt
van Venetië.
Abortussen wegens Tsjernobyl
MINSK (GPD) - De overheid van Wit-Rusland stelt steeds
meer misvormingen bij foetussen vast. Na het ongeluk met de
kerncentrale te Tsjernobyl in 1986 kwam de meeste radioacti
viteit in Wit-Rusland neer. Een groot gebied is nog steeds ern
stig besmet.
De overheid onderzoekt zwangere vrouwen in besmette gebie
den op mogelijk misvormde kinderen als gevolg van de radio
activiteit. Indien misvormingen worden aangetoond, raadt de
overheid abortus aan. Het aantal abortussen om deze reden is
toegenomen van 261 in 1991 tot 523 in 1994. In totaal ging het in
deze periode om 1550 abortussen. Dat staat in een rapport van
het Wit-Russische ministerie voor Bescherming van de Bevol
king tegen de gevolgen van Tsjernobyl.
Opposant Nigeria gearresteerd
LAGOS (AFP) - De advocaat Gani Fawehinmi, leider van de
radicale oppositiepartij Nationaal Geweten (NC) in Nigeria, is
dinsdag in Lagos gearresteerd. Dit hebben functionarissen van
zijn partij meegedeeld. Agenten van de Nigeriaanse veilig
heidsdienst drongen dinsdagochtend vroeg zijn woning bin
nen. Ze namen hem mee naar een onbekende bestemming, zei
den zij.
NC-leider Fawehinmi is een bekende strijder voor de mensen
rechten en verklaard tegenstander van het militaire bewind in
Nigeria. Hij zou dinsdagochtend een redevoering houden op de
universiteit van I
Luchtbrug Rode Kruis op Kabul
GENEVE (AP) - Het Rode Kruis zal zaterdag een humanitaire
luchtbrug op Kabul openen omdat alle bevoorradingsroutes
over land naar de Afghaanse hoofdstad afgesloten zijn door de
burgeroorlog.
Vanaf een luchthaven in Pakistan zal het Rode Kruis tot eind
februari duizend ton meel. bonen en olie naar de belegerde stad
vliegen. De 200,000 inwoners van Kabul zitten al vier winters
zonder water en elektriciteit en door de belegering is het onmo
gelijk geworden voedsel naar de stad te brengen. Dagelijks
sterven er volgens Stocker mensen van de kou, de honger en
door de aanhoudende raketbeschietingen. Hij schat dat 20 tot
30 procent van de bevolking niet meer genoeg heeft om te over
leven.
HONG KONG (RTR) - China zal
geweld gebruiken om te verhin
deren dat Taiwan zich onafhan
kelijk verklaart. Dat heeft een
door Peking gesteunde krant in
Hong Kong dinsdag geschre
ven. „China zal niet-vreedzame
middelen gebruiken tegen alle
krachten die proberen het moe
derland te verdelen, of die van
overzee komen of vanuit Tai
wan", aldus Ta Kung Pao, een
krant die wordt beschouwd als
een spreekbuis van de Chinese
regering.
Het krantenartikel komt op een
moment dat de geruchten toene
men dat Peking van plan is een
tijdschema bekend te maken
waarbinnen Taiwan weer bij het
vasteland zal worden ingelijfd.
Peking beschouwt Taiwan al
sinds 1949 als een opstandige
provincie. „De communistische
partij en de regering van China
houden vast aan het één-China-
principe. Aan deze vastbesloten
heid het moederland te hereni
gen kan niet worden getornd".
Het blad zegt dat de eerste stap
de teruggave van Hong Kong is.
De Britse kroonkolonie wordt in
1997 aan China overgedragen.
Daarna volgt de Portugese kolo
nie Macao in 1999. Vervolgens is
het de beurt van Taiwan. China
heeft nog nooit een tijdschema
vastgesteld voor hereniging van
alle gebiedsdelen.
Het persbureau Xinhua meldde
gisteren dat premier Li Peng ie
dereen waarschuwt niet te pro
beren het Taiwan van China los
te maken. „Elke poging de be
langen van de Taiwanese land
genoten te stellen tegenover de
belangen van China als geheel is
gedoemd te mislukken", aldus
de premier.
„Er is in de wereld maar één Chi
na en Taiwan is daar een onver
vreemdbaar deel van", zei Li in
een toespraak ter gelegenheid
van de verjaardag van het acht-
puntenplan voor hereniging van
de Chinese gebieden. Het pro
gramma werd een jaar geleden
bekendgemaakt door partijlei
der en president Jiang Zemin.
De premier waarschuwde ook
het buitenland voor bemoeienis
met de kwestie. „Elke buiten
landse anti-Chinese macht die
probeert zich te mengen in de in
terne zaken van China kan reke
nen op krachtige tegenstand
van de Chinese regering en het
Chinese volk".
Li Peng leverde ook een schot
voor de boeg voor de aanstaande
presidentsverkiezingen op Tai
wan. „Wat voor veranderingen
ook mogen plaatsvinden in de
wijze waarop de leiders in Tai
wan worden gekozen verandert
niets aan het feit dat Taiwan
deel uitmaakt van China en dat
die leiders slechts een Chinese
regio besturen".
JAYAPURA (ANP/RTR) - Het
Indonesische leger heeft in de
streek rond Mapundema in
Irian Jaya extra posten uitgezet
om er achter te komen waar de
rebellen van de Beweging Vrij
Papoea (OPM) zich met hun der
tien gijzelaars bevinden. Vol
gens bisschop Münninghoff van
Jayapura is het vrijwel zeker
dat de rebellenleider Kelly
Kwalik „de benen heeft geno
men. Op dit moment weet nie
mand waar zij zich bevinden",
aldus de uit Nederland afkom
stige geestelijke gisteren.
Münninghoff toonde zich niet al
te optimistisch over de moge
lijkheid opnieuw contact te krij
gen met. de vrijheidsstrijders.
Zijn laatste gesprek met Kwalik
dateert van afgelopen donder
dag. „Toen werd ons nog eens
duidelijk dat Kwalik bezeten is
van een vrij Papoea en dat hij
daaraan alles ondergeschikt wil
maken."
De bisschop bevestigt dat er ge
ruchten gaan dat de rebellen
naar het onafhankelijke Papoea
Nieuw Guinea willen vluchten.
Hij verwacht echter niet dat de
groep in staat zal zijn de bijna
400 kilometer lange tocht naar
het oostelijke deel van het ei
land te volbrengen. De lokale be
woners zouden dat misschien
nog wel kunnen. Maar voor de
dertien gijzelaars, onder wie
twee Nederlanders en vier Brit
ten, zou de reis door moeilijk
begaanbaar en onherbergzaam
gebied te zwaar zijn, meent hij.
Het Indonesische leger heeft
even kort radio-contact gehad
met de OPM. De rebellen had
den er bij de Indonesische auto
riteiten op aangedrongen vooral
geen geweld te gebruiken. Zij
waren ongerust geworden door
het geluid van patrouillerende
helikopters.
Munmnghof gelooft niet dat het
Indonesische leger op dit mo
ment plannen heeft voor een mi
litaire actie. „Integendeel, het
ultimatum aan de rebellen is
door Jakarta van tafel gehaald.
Als de militairen zouden willen
ingrijpen, dan kunnen zij dat op
elk moment doen. Al acht dagen
geleden was het leger helemaal
klaar om in actie te komen. Maar
men houdt voorlopig vast aan de
vreedzame weg om tot een op
lossing te komen en bloedvergie
ten te voorkomen", aldus de bi-
schop.
DEN HAAG (ANP) - Dè Verenig
de Naties zijn op zoek naar een
nieuwe hoofdaanklager voor
het Joegoslavië- en het Ruanda-
Tribunaal. De Zuidafrikaanse
rechter Richard Goldstone die
beide functies combineert, wil
deze zomer terugkeren naar zijn
vaderland.
Goldstone bezet de sleutelpost
pas anderhalf jaar. Zijn vertrek
betekent een belangrijke tegen
slag voor zowel het Joegoslavie-
als het Ruanda-Tnbunaal.
Sinds zijn aantreden in juli 1994
heeft de hoofdaanklager indruk
gemaakt door zijn vastberaden
heid. Direct na zijn komst kon
digde hij aan dat hij de hoofdve
rantwoordelijken wilde berech
ten. Vorig jaar voegde hij de
daad bij het woord, toen hij de
Bosnisch-Servische leiders Ra
dovan Karadzic en Ratko Mla
dic in staat van beschuldiging
stelde.
De Zuidafrikaan liet bij zijn aan
treden in 1994 al weten dat hij de
functie niet langer dan twee jaar
wilde uitoefenen. Hij heeft in zijn
land voor een beperkte periode
onbetaald verlof gekregen als lid
van het nieuwe Constitutionele
Hof. De benoeming in dat hof
viel in 1994 samen met zijn aan
stelling als hoofdaanklager van
het Joegoslavië-Tribunaal.
