Het laatste
woord is
aan de
consument
Alle vlees op weg naar een keurmerk
Gouden tijden voor
de trendwatchers
Van fok
tot kok
't Schuitje al jaren
knusse thuishaven
vrije tijd
43
aan tafel
ZATERDAG 6 JANUARI 1996
De meeste mensen vragen zich af wat 1996 zal brengen.
Trendwatchers niet. Die zijn, enkele uitzonderingen
daargelaten, al weer verder. Zij hebben de blik reeds gericht
op het jaar 2000.
Terwijl de kledingbranche in
onzekerheid verkeert, zijn er
gouden tijden aangebroken voor
de trendwatcher die voorspellin
gen doet over de markt. Geen mo-
degevoelig bedrijf of er komt wel
een dergelijk figuur aan te pas. De
plank misslaan kan niemand zich
veroorloven. De juiste look daar
entegen kan een fortuin opleveren.
Welke kleuren, vormen, materia
len en sferen aan zullen slaan bij
het grote publiek weten de voor
spellers vaak al jaren van tevoren.
„Voor de Hema kijk ik driekwart
jaar vooruit. Voor een vezelfabri
kant twee jaar, want een stof heeft
een veel langere weg te gaan, voor
dat het in de winkel ligt". Anne
Marie Commandeur is trendwat
cher voor diverse bedrijven uit de
textielbranche. Haar vooruitblik
betreft vooral dameskleding, maar
ook bodywear en stoffen. „Ik sig
naleer en analyseer. Wat er in de
toekomst gaat gebeuren baseer ik
op nu en het verleden. Voor body
wear zijn we al met 1998 bezig. Je
gaat dan niet zitten verzinnen wat
het zal gaan worden in dat jaar,
maar je kijkt naar wat een logisch
gevolg zou zijn van '97 en '96. Som
mige dingen zijn al aan het uitko
men.
'De zachte greep' bijvoorbeeld
blijft voorlopig: alles wordt zach
ter en comfortabeler. Mensen ra
ken er net aan gewend. Van zaken
als superglans en satijn verwacht
je dat een overdosis een reactie uit
lokt, dat stoffen weer mat worden
of een decentere glans krijgen. Ook
kijk ik waar ik sterke gevoelens bij
heb. Dat kan een plaatje zijn of iets
wat ik lees of in de winkel zie han
gen. Dat heeft minder met analyse
te maken en meer met intuïtie. Dit
terrein is wat vager. Dat is meer
het werk voor mensen als Lidewij
Edelkoort die op langere termijn
voorspellen".
Antenne
Lidewij Edelkoort behoort tot de
voorspeltop van de internationale
modewereld. Vele wereldconcerns
betalen hoge sommen in ruil voor
haar visie. Tweemaal per jaar vor
men zich rijen wachtenden als
haar bureau Trend Union (Parijs)
audiovisuele presentaties geeft op
de Parijse modebeurs Première Vi
sion. Edelkoort pikt uit alles wat
zich in het dagelijks leven voor
doet op wat er in de lucht hangt.
Met haar voorspellingen kan de
opdrachtgever nog allerlei kanten
op. want het zijn hoofdzakelijk de'
grove lijnen op langere termijn
waar ze haar antenne op afstelt.
Vaak is voor de vertaling naar het
produkt een trendwatcher nodig
die op kortere termijn werkt.
Een ander soort trendwatcher is
Klaus van de Berg. Hij verhuurt
zichzelf als trendonderzoeker aan
marktonderzoekbureaus en an
dere bedrijven. Daarnaast is hij
trendeditor bij Dutch, een hip tijd
schrift dat niet zo lang geleden
voor het eerst uitkwam, en advi
seert hij Squeeze, een gloednieuw
herenblad. op het gebied van
trends. Zelf noemt hij zich het liefst
generatie-analist.
„Omdat ik mijn analyse vooral ba
seer op het verschil tussen de gene
raties. Het is van groot belang te
onderzoeken wie de consument
precies is. Daarvoor ga ik persoon
lijk de stad in. bezoek ik scholen en
ga ik uit. Uit alle hoeken en gaten
haal ik mijn respondenten. Je ziet
duizenden dingen, maar als je de
markt in generaties bekijkt kun je
deze pas begrijpen. Twintigers
hebben bijvoorbeeld een volledig
andere mentaliteit dan veertigers:
het zijn doeners, waarvan 50% - nu
nog studerend - een eigen bedrijf
wil beginnen. Veertigers vormen
de generatie van de verloren idea
len. Kijkje naar de generatie die de
excessen van de jaren '80 heeft
meegemaakt, dan is het goed te
verklaren dat er onder deze groep
niet zo lang geleden een markt ont
stond voor basics, ecokleuren,
'rustig aan' en interesse voor het
spirituele".
Consument
De slechte verkoopcijfers in de kle
dingbranche zijn volgens Van de
Berg terug te voeren op het nauwe
contact met de consument. Dat is
te lang afwezig geweest. „Je kunt
zoals veel trendbureaus wel in je
glazen bol gaan zitten staren, maar
als je nog nooit een consument
hebt gesproken, moet je niet raar
opkijken als deze niet koopt wat
verwacht wordt. Het publiek laat
'zich bovendien de wet niet meer
voorschrijven. We zijn kritisch op
gevoed en dat komt er nu uit".
Commandeur zou verscheidene
oorzaken kunnen noemen van de
problemen in de kledingverkoop.
Welke het zwaarst weegt kan ze
niet zeggen. Duidelijk is dat consu
menten hun geld liever aan andere
Welke kleuren, vormen, materialen
vaak al jaren van tevoren.
stijl kleding, maar dat kan nu niet
meer. Esprit is niet meer duidelijk
Esprit, maar ook een beetje H&M
en MEXX. Ook de collecties van
De Bijenkorf, V&D en Hema lopen
door elkaar. Inkopers durven niet
erg meer. Er hangen wel dingen in
de lucht, maar alle inkopers hou
den elkaar nauwlettend in de ga
ten en doen wat anderen ook doen.
Voor stilisten is het werk op dit
moment weinig spectaculair".
Veranderingen gaan bovendien
steeds vloeiender volgens Com
mandeur. Nu kun je rustig je gar
derobe samenstellen uit favoriete
en sferen aan zullen slaan bij het grote publiek weten de voorspellers
foto G PD
zaken besteden, maar ook is vol
gens haar de aantrekkelijkheid
van kleding in de winkels terugge
lopen. Er is te veel uniformiteit in
de collecties van verschillende
winkels. Voorheen ging je naar die
en die winkel voor een bepaalde
kledingstukken, die voorheen na
korte tijd alweer in de zak van Max
moesten. Commandeur: „Mensen
willen niet meer steeds iets heel
anders. Het zit 'm niet meer in een
paar thema's of trends die het hele
maal gaan worden".
„Tien, vijftien jaar geleden gingen
bij het aanbreken van het nieuwe
seizoen al je kleren in de kast en
kon je beginnen aan een nieuwe
garderobe. Dat past niet meer in
deze tijd en niet in het uitgavenpa
troon. Je kunt nu eindeloos com
bineren. Alles kan bijna. Kragen
worden misschien wat breder, jas
jes wat korter, het zijn maar sub
tiele verschuivingen. Je loopt ei
genlijk pas echt goed voor gek als
je in hypertrendy kleding loopt,
dat is uit. De mode is wat minder
uitgesproken geworden".
Op dit moment ligt het accent
vooral op stofontwikkelingen.
Commandeur: „Dessins zijn nu on
dergeschikt. Er wordt veel geëxpe
rimenteerd op het gebied van syn-
thetica met gewicht, comfort en
volume. Een zweterig 100 procent
nylon truitje is verleden tijd, want
de techniek is zover dat synthe
tisch comfortabel, duurzaam en
prettig te dragen is.
Bij elkaar is het een select groepje
vakmensen dat van tevoren de
ontwikkelingen voelt aankomen
en daarmee tegelijkertijd een
stempel drukt op het modebeeld
Tussen het voorspellen en het
creëren van trends zit maar een
flinterdunne lijn. Juist doordat de
trendvoorspellingen in het be
drijfsleven zo keurig opgevolgd
worden, heeft de eerdergenoemde
uniformiteit in de collecties kun
nen ontstaan, een van de oorzaken
van het afhaken van de consu
ment.
Rose
Commandeur: „Als een trendwat
cher sterk gelooft in bijvoorbeeld
de kleur rose en collega's blijken
hetzelfde ae voelen, dan is de kans
groot dat het ook echt op de markt
komt. Mode-instituten wisselen op
internationaal niveau informatie
aan elkaar uit. Iets komt nooit zo
maar uit de lucht vallen. Als ik
honderd plaatjes uitscheur en Li
dewij Edelkoort en trendwatchers
uit Milaan of elders in de wereld
dat ook doen, dan blijkt dat een
groot deel met elkaar overeen
komt. Dan weetje datje goed zit"
Hoe dan ook komen er elk seizoen
weer nieuwe collecties en trend
watchers gaan door met hun werk.
Maar hoe hard ze ook voorspellen,
uiteindelijk zoeken consumenten
in het gehele kledingaanbod een
eigen weg en blijken zij het laatste
woord te hebben.
Dorothé Duijves
De boeren hadden het druk met
protesteren. Tegen de regering, die
minder varkensmest in het milieu wil.
En tegen Albert Heijn, die alleen nog
Iers rundvlees verkoopt. Intussen is er
hard gewerkt aan een nieuw
kwaliteitskeur voor Nederlands vlees.
Het moet de klant overtuigen van de
veiligheid van vlees.
Wie ooit een varken recht in de
grijsgroenige ogen heeft ge
keken. is bekeerd. Het is een leuk
beest. De tijd dat het varken in
plattelandsgezinnen een soort
huisdier was, dat 's winters werd
geslacht, gezouten of gerookt, en
vervolgens stukje bij beetje werd
opgegeten, is lang voorbij. Tegen
woordig zijn er net zoveel varkens
als Nederlanders. Veertien miljoen
van die beesten bevolken tegen
woordig de 24.000 varkenshoude
rijen, die vaak niet eens meer het
eigendom zijn van een boerenfami
lie. maar van de veevoederfabriek
of van de slachterij.
Meer dan 75 procent van de totale
produktie (levende varkens of
vlees) wordt naar het buitenland
verkocht. Veeteelt is industrie ge
worden, die niet kan afwachten of
er misschien een klant langs komt.
Men zoekt zijn eigen afzetmarkten
en raakt in paniek als consumen
ten negatief over de varkenshou
derij of over varkensvlees gaan
denken.
Negatieve ideeën over vlees zijn er
bij consumenten de laatste jaren
duidelijk ingeslopen. Niemand ligt
er van wakker als de blikken soep
een nacht lang in een vrachtwagen
op een parkeerterrein staan. Als
het dieren overkomt, worden we
boos. In Engeland liep die kwaad
heid uit op regelrechte veldslagen
met de vervoerders van slachtdie
ren. Nederland is niet zo fel. Hier
schreef de Consumentenbond af
gelopen zomer nog iets over mest-
zeugen die aan de ketting liggen,
maar dat jaagt geen klanten met
De tijd dat het varken in plattelandsgezinnen een soort huisdier was,
dat 's winters werd geslacht, gezouten of gerookt, en vervolgens stukje
bij beetje werd opgegeten, is lang voorbij. foto GPD
protestborden naar Albert Heijn.
Actievoerders bij Albert Heijn wa
ren de boeren zelf. toen dit giganti
sche supermarktbedrijf aankon
digde alleen nog Iers rundvlees te
willen verkopen.
Ongerust
De Nederlandse vleessector vindt
dat het imago van vlees niet meer
is wat het zou moeten zijn. Niet
omdat er wat aan malsheid of
smaak zou mankeren (al zegt Al-
bert Heijn van wel), maar omdat
mensen ongerust worden over din
gen die bij de produktie van het
vlees gebeuren. Als er groeihormo
nen worden gebruikt voor runde
ren, die later niet eens meer zijn te
traceren, dan vertrouwd een con
sument de boel niet meer. Worden
zeugen aan kettingen gebonden,
omdat ze anders hun eigen biggen
vermorzelen? Ergens in ons ach
terhoofd blijft dat hangen als die
renmishandeling.
Toevallig mogen zeugen per 1 ja
nuari 1996 niet meer worden vast
gebonden. Boeren die biggen pro
duceren ('vermeerderaars') en die
meedoen aan de zogeheten 1KB,
de Integrale Keten Beheersing
voor de varkenshouderij, moeten
zich daar aan houden. De 1KB is
iets nieuws: een systeem om de
kwaliteit van de produktie van
varkensvlees te bewaken. Van 'fok
tut kok', zegt het Produktschap
voor Vlees, Vee en Eieren. IKB-
vlees moet de basisnorm worden
voor Nederlands vlees.
Men is nu al zeker vier jaar bezig
om deze 1KB op te bouwen. Nog
niet alle boeren doen mee. Dertig
procent werkt volgens IKB-eisen.
Ze produceren overigens wel de
helft van alle slachtvarkens. Maar
de regeling is vrijwillig. De slach
terijen spelen een centrale rol in de
bewaking. Alles en iedereen in het
voor-traject werkt mee. De produ
cent van de kleine biggen, de vee
handelaar, de dierenarts, de vee-
voerfabriek. En natuurlijk de vee
houder. Als hij meedoet mag hij al
leen dieren voor de IKB-slacht
houden.
Keurmerk
Inmiddels is de ketenbeheersing
zover dat ook de consument erover
te horen krijgt. IKB-varkensvlees
wordt voorzien van een speciaal
keurmerk en zal vooral te koop zijn
bij grote supermarkten. Zelfstan
dige slagers zijn nog wat huiverig.
Voor hen is het lastig, omdat hun
leveranciers, de grossiers, niet alle
maal meedoen. Bovendien moeten
ook zij worden 'gekeurd', en dat
kost geld: ƒ250 voor een erken
ningscontrole, 500 per jaar voor
herhalingscontroles. En dan nog.
IKB-varkensvlees is niet beter,
lekkerder, malser vlees dan ander
varkensvlees. Het is tijdens de pro
duktie beter bewaakt vlees. Dat
moet je als slager wel aan je klan
ten zien te verkopen.
Die bewaking gaat over van alles
en nog wat. Ook over een redelijk
diervriendelijke behandeling van
de varkens (en straks de runderen,
want die volgen in 1996 met een
IKB-keurmerk).
Beter varken
De 1KB wil met zulke voorschrif
ten ook een beter varken afleveren
bij de slachterij. Dat levert een be
tere prijs op. Een doodvermoeid
varken geeft donkerder gekleurd
vlees. Het vlees van een gestresst,
opgewonden varken is witachtig,
slap en waterig. Ook voor de slach
terijen gelden allerlei voorschrif
ten. Als er beschadigingen worden
gevonden aan longen of lever, aan
poten of huid. dan moet dat aan de
varkershouder. van wie de dieren
afkomstig zijn. worden verteld.
Dat gebeurde vroeger nooit. Het is
extra werk. Maar de boer krijgt zo
te horen dat bepaalde varkens ver
moedelijk op de tocht hebben ge
staan (dat is dan aan afwijkingen
in de longen te zien) en dat hij iets
aan de huisvesting moet verbete
ren. Dat is ook in zijn eigen voor
deel, want kuchende varkens eten
minder en krijgen dus minder
vlees, dat verkocht kan worden.
Ook de inkoop van jonge varkens
wordt gecontroleerd.
Als voer mag alleen worden ge
bruikt wat voldoet aan de kwali
teitsregeling van de veevoederin
dustrie. Dat garandeert dat er niet
toevallig voer met diergeneesmid
delen wordt geleverd. Dat kwam
wel voor. Als medicijnen voor zieke
beesten mogen alleen produkten
van een bepaalde 'positieve lijst'
worden gekozen. De dierenarts
moet werken volgens de code
Good Veterinary Practice. Die ver
plicht dierenartsen veel tijd te be
steden aan advies voor de boeren,
en pas in tweede instantie medicij
nen voor te schrijven.
Zo zit er een reeks regels in de Inte
grale Keten Beheersing, die in elk
geval ons consumenten ervan
moet overtuigen dat we veilig
vlees eten. Nog altijd is bijna ieder
een een vleeseter. In het eigen on
derzoek van de Consumentenbond
bleek dat slechts twee en een half
procent van hun leden nooit vlees
consumeert. En 70 procent vindt
dat de Consumentenbond de taak
heeft om bio-industrie en dieren
welzijn in de gaten te houden. Mis
schien is dat met de nieuwe kwali
teitsregeling minder nodig, maar
dat moet nog blijken.
Els Kemper
Er zijn - gelukkig - heel wat
eetgelegenheden in Zee
land die het al heel lang uithou
den. Hoewel je soms de indruk
krijgt dat horecagelegenheden
even vluchtig zijn als de drank
jes die zij serveren, hebben we
in onze contreien zaken die
vast gefundeerd zijn op de
trouw en het vertrouwen van
hun gasten. Zo'n stevige stek
van solidair gesmikkel is Bi
stro 't Schuitje in Zierikzee.
Anneke en Leen Bakker begon
nen 22 jaar geleden op deze
plek een bistro in wat tot dan
toe een winkel in potten en
pannen was. De potten en pan
nen zijn gebleven, zij het dat zij
nu daadwerkelijk worden ge
bruikt. Het zal zo'n twaalf jaar
geleden zijn dat ik in een busje
met familieleden naar 't
Schuitje koers zette omdat we
iets te vieren hadden. De bistro
had een naam opgebouwd als
culinaire thuishaven voor zee
zeilers met redelijk ontwikkel
de smaakpapillen die, in de be
faamde passantenhaven die
Zierikzee toen al was. hun
scheepje afineerden.
De hernieuwde kennismaking
bleek heel gelukkig uit te val
len. Het echtpaar Bakker heeft
een nuchtere kijk op het leven
en laat zich niet leiden door de
waan van de dag. Kort na mijn
eerste bezoek bracht een brand
in het belendende pand. dat de
bar Mirabelle herbergde, zo
veel narigheid dat de zaak vier
weken dicht moest om onder
meer de gemeenschappelijke
scheidingsmuur te herstellen.
Maar alleen het nodige werd
vernieuwd, waardoor het inte
rieur wat lichter is geworden.
Een aanpassing in de geest van
de tijd. zullen we maar denken.
Ik heb er vrede mee, want de
sfeer van weleer is gebleven.
Ondanks de zeer uitbundige
Kerstversiering („anders zie je
er in zo'n volle zaak niets van")
herken ik veel oude elementen
die toentertijd Bistro 't
Schuitje tot een van onze favo
riete eetstekjes maakten. Als
'fauteuil'-zeiler vond ik het in
dertijd best leuk om aan te
schuiven met de echte 'salty
dogs' in hun grofgebreide
truien. Deze 'soort' wordt, na de
sluiting van het Oliegeultje
misschien wat minder gesigna
leerd. maar 's zomers kom je ze
er nog altijd tegen.
Pikant potje
Oude vertrouwden kom ik tot
mijn genoegen ook tegen op de
spijskaart. Zoals het 'Pikante
Vispotje', dat omvangrijker
lijkt geworden, maar dat nog
altijd verrukkelijk smaakt. Ik
val er onmiddellijk voor en
maak tegelijk een oude fout
door ook nog het aantrekke
lijkste voorgerecht te kiezen,
de 'Zeevruchten van de chef
bestaande uit een grote schotel
met koude gekookte mosselen.
Zeeuwse garnalen, gerookte
paling, tonijn en een forel
mousse. begeleid door sausjes,
rauwkost, brood en boter. Dit
voorgerecht is een maaltijd op
zich. De prijs, f25,50, had een
waarschuwing moeten zijn. Bij
deze dan.
Inmiddels heb ik besloten om
de huiswijn te proberen. Deze
wordt via een ingenieus sys
teem geserveerd. De wijn zit in
dozen en wordt daaruit opge
pompt met gebruik van een
Engelse bierpomp. Het voor
deel is dat er nooit zuurstof bij
de wijn komt, zodat deze lang
goed blijft. De witte, waarvoor
ik kies, wordt via een snelkoe-
ler gekoeld en een hele karaf
kost me f 12,50.
Het vispotje bestaat uit een
witte kom gevuld met vijf soor
ten vis, zwemmend in een pi
kante saus. De vis is a la mi
nute gestoofd en. nog precies
als twaalf jaar geleden, met
sambal op smaak gebracht
Een beetje Portugese stijl en
toch ook weer heel sterk pas
send in de sfeer van de 'Ooster-
scheldekeuken'.
Is het Vispotje al rijk gevuld, de
entourage op tafel slaat alles:
een schotel met rauwkost,
mandarijntjes en komkommer,
vergezeld van twee sausjes, een
tweede schotel met gemari
neerde kool en eveneens twee
sausjes, vervolgens een groen
teschotel met rode kool, spina
zie en tuinboontjes. Verder no
teer ik nog bleekselder. frietjes,
gebakken en gegratineerde
aardappeltjes. Een pittige ker
riesaus en een fruitige chutney-
saus completeren dit alles. Als
solo-eter blijken mijn armen te
kort en mijn maag te klein te
zijn. De smaak is uitstekend.
De prijs zeer schappelijk: f
27,50. Maar het volumineuze
karakter van voor- en hoofdge
recht verhinderen mij van een
dessert te genieten. Bistro 't
Schuitje rekent kennelijk op
flinke eters.
Pinky
Een van de karakteristieke
kenmerken van 't Schuitje is de
open keuken die naadloos aan
sluit op de bar waar zes comfor
tabele 'kuipkrukken' plaats
bieden aan vijf gasten. Vijf,
want één kruk wordt vrijwel
permanent ingenomen door
Pinky, een pittig hondje met
slimme kraaloogjes dat op
haar rechten staat Pinky is ne
gen jaar oud en is volgens een
van de gasten een 'Shih Tzu',
wat ik graag geloof. In ieder ge
val zijn de vaste gasten dol op
het diertje dat zich graag laat
aanhalen, ook door kinderen.
Kinderen krijgen overigens al
le aandacht bij 't Schuitje. Ten
gerieve van de allerkleinsten is
er een kinderstoel aanwezig.
Voorin staat een grote grabbel
ton met lolly's waarin de jeugd
mag graaien als 'het bordje is
leeggegeten', een prima stok
achter de deur. Er zijn drie me
nuutjes voor de kleinen met na
men als 'Ukke Puk', 'Dik Trom'
enz.
Door de open keuken zijn Leen
Bakker en zijn sous-chef Christ
Huismans allerminst van hun
gasten geïsoleerd. Er is een
goede communicatie en de
gast ziet hoe de T-Bone Steaks
(450 gram en f40.-). de Ameri
can Prime Beef Rib-eye (300
gram en f35,de spare ribs
(f21,-) en de gebakken Schouw-
se paling (135.-) de pan in gaan.
De kaart telt menig visgerecht,
als Paling in't Groen (37,50),
Zeetong a la Meunière (137,50),
Tong Picasso en Tong Patricia
(f40,-). Dit laatste gepocheerde
tonggerecht krijg je geserveerd
met mosselen, garnalen, krab
sticks en Hollandaise saus.
Specialiteit is verder de schotel
met gepocheerde vissoorten
als zalm, heilbot, zeewolf en ka
beljauw met krabsticks en een
tuinkruidensaus voor 125.-.
Ook wordt rekening gehouden
met vegetariërs Voor f 19.- heb
je een welvoorziene vegetari
sche schotel. Vleeseters bestel
len nogal eens de Marokkaanse
grillspiesjes (f30,--). ook een pi
kant gerecht uit de begintijd
van 't Schuitje.
Naast de kaart heeft het echt
paar Bakker altijd wel verras
singen, zoals nu diverse wildge-
rechten. Bistro 't Schuitje is
een gezellig, zeer gemoedelijk
eethuis voor de hele familie of
voor een uitje met vrienden en
je gaat er nooit met honger de
deur uit. De prijzen zijn inclu
sief bediening en dat de reke
ning daarover geen onduide
lijkheid laat bestaan is een
prettige bijkomstigheid.
Rien van Reems
Bistro 't Schuitje
Schuithaven 6
Zierikzee
Tel. 0111-413015
Fax. 0111-413565
Sluitingsdag: maandag
Keuken open vanaf 17.00 uur (zaterdag 16.00 uur) in de win
ter en vanaf 12.00 uur in de zomer.
Creditcards: Amex. Visa, Mastercard en Diners Club.
Kinderen en rolstoel welkom.
Kleding: ontspannen vrijetijds
Het echtpaar Leen en Anneke Bakker. foto Pieter Honhoff
