De bejaarde junk is in opmars Ik ben voor duidelijkheid PZC reportage zaterdag6januari 1996 25 Omroepcoryfee Wim Bosboom duikt in politiek Verslaafde ouder door medische begeleiding De gemiddelde leeftijd van de Surinaam se deelnemers aan het Amsterdamse me- thadon-programma was vorig jaar 40,2 jaar. in 1985 was dat slechts 31 jaar Voor blanke gebruikers ligt de gemiddelde leeftijd iets lager, omdat zij vaker spui ten. Injecteren van dope is doorgaans on gezonder. Van Brussel: „Het verstrekken van methadon is de belangrijkste reden van de stijging van de gemiddelde leef tijd onder drugsgebruikers. Zij zullen steeds ouder worden." Een andere - be langrijke - oorzaak van de stijging van de gemiddelde leeftijd is dat er steeds min der heroineverslaafden bij komen. He roïne is verreweg de minst populaire drug onder jongeren. In Rotterdam ove rigens ligt de gemiddelde leeftijd met 33 jaar (aldus de GGD Rotterdam) aanzien lijk lager dan in Amsterdam. Van Brus sel wijt dat aan de „magneetfunctie" van de havenstad op vooral Franse en ille gale drugsgebruikers. Uit internationale onderzoeken blijkt dat 40 procent van de verslaafden uitein delijk afkickt. Zestig procent is chro nisch verslaafd, komt er nooit meer van af en wordt dank zij de medische begelei ding dus ouder „We zijn echt op weg naar een geriatrische vorm van drugs hulpverlening". concludeert Van Brus sel dan ook Vraagstuk Het ouder worden van verslaafden roept een nieuw vraagstuk op waar een drugs hulpverlener tot voor kort niet aan zou denken. Hoe dient men om te gaan met chronische gebruikers die niet meer in staat zijn hun dope te betalen, want te oud om te hosselen. Moeten ze straks worden opgenomen in bejaarden- of ver pleegtehuizen, samen met niet-verslaaf- den? In hoeverre zijn ze door hun jaren lange, somrwoestende, verslaving nog aanspreekbaar en behandelbaar? Het zijn vragen waar hulpverleners nog geen pasklaar antwoord op hebben. Vaststaat dat het zinlo9S is de oudere ge bruiker te laten afkicken, zegt Van Brus sel: ..Als we ze beschouwen als chroni Cees van der Laan sche patiënten, wat houdt ons dan tegen om ze heroïne als medicijn te verstrek ken. Tal van bejaarden krijgen soms zware medicijnen voorgeschreven, waar om de verslaafde dan niet? Als je ze laat genieten van wat ze willen, gegaran deerd dat ze op zullen bloeien. Deze men sen willen rust, het liefst dichtbij de fami lie. zonder gedoe met de politie. Ik weet zeker dat driekwart van de verslaafden het goed zal doen als ze heroïne krijgen." Het kabinet heeft inmiddels een experi ment aangekondigd met heroïnever strekking aan een beperkte groep drugs verslaafden. Voor Van Brussel staat de uitkomst al vast. „De overheid zal tot medische verstrekking van heroïne moe ten overgaan. De trend van de tijd valt niet tegen te houden." In Amsterdam wordt net als in andere steden gewerkt aan projecten om op me dische basis heroïne te verstrekken, in combinatie met de vestiging van sociale pensions voor gebruikers. Want het één kan niet zonder het ander, zo heeft men vastgesteld. Van Brussel: „Als de ver slaafden roes-opiaten krijgen en vast on derdak hebben, zouden ze opgelucht ademhalen. En wat is erop tegen?" Heroïne halen aan het loket, is ook de ul tieme wens van Blikkie en Winston, de bejaarde verslaafden in Rotterdam. Maar het houdt ook een dreiging in voor hun daginvulling „Wat moeten wij dan met onze tijd. Nu zijn we de hele dag be zig met scoren", zeggen ze. Het zinvol invullen van de tijd, als er niet meer gescoord hoeft te worden, is een probleem dat serieus aandacht verdient, vindt de Interkerkelijk Stichting voor Verslavingszorg De Regenboog in Am sterdam. De medische verstrekking van heroïne heeft alleen kans van slagen in combinatie met werkprojecten. „Drugs verslaafden zullen zich enorm vervelen als ze hun drugsbehoefte in vijf minuten kunnen regelen bij de GG «Si GD waar ze voorheen de hele dag mee bezig waren", voorspelt directeur J. van Veen. Wim Bosboom, voormalig radio- en televisiepresentator van Vara en Tros, is officieel met pensioen, maar staat weer in het middelpunt van de belangstelling. Onlangs werd hij lid van het hoofdbestuur van Senioren 2000, de partij van Jet Nijpels. De 67-jarige Bosboom woont in Vreeland, op een steenworp afstand van 'zijn' omroepstad Hilversum. Hij praat over de positie van ouderen in de samenleving, de Tweede Kamer, de nieuwe samenleving, de Vara en de asielzoekers. Hij is 'stomverbaasd' over al de opwin ding over zijn kersverse lidmaat schap van het hoofdbestuur van Neder lands grootste ouderenpartij Senioren 2000. Zoveel mensen worden lid van een politieke partij en die krijgen toch ook niet opeens de hele Nederlandse pers over zich heen? Maar vooruit, voor één keer wil hij zijn stap wel toelichten. Tijdens het in terview gaat echter iedere tien minuten de telefoon; journalisten van andere kranten en radioprogramma's willen ook graag meer weten over de politieke ambities van de man die de knuppel in menig hoender hok gooide met zijn Tros-televisierubriek 'Dat wilde ik even kwijt'. Als een echte poüticus is hij niet echt rou wig om alle belangstelling. „Ze hebben mij heus niet benaderd vanwege mijn mooie blauwe ogen", aldus Bosboom. Zijn keuze voor Senioren 2000 is een bewuste geweest; hij gaat niet in de politiek omdat hij om werk verlegen zit. Hij heeft genoeg omhanden. Naast zijn radiorubriek bij Radio Rijnmond wordt Bosboom nog re gelmatig gevraagd voor andere 'klussen'. „Het besluit om in de poütiek te gaan kwam niet van de ene op de andere dag, dat is een beetje gegroeid. Ik heb in het programma bij Radio Rijnmond op de za terdagmorgen regelmatig gasten uit poli tieke partijen. Ook Jet Nijpels, toen nog van het Algemeen Ouderen Verbond (AOV), is een paar maal in de uitzending geweest. Ik vond dat zij een heel redelijk verhaal had over de politiek en de positie van ouderen in de samenleving. Ik heb daarom bij de laatste verkiezingen op haar partij gestemd en mij later als lid aangemeld. Onlangs belde ze mij met de vraag of ik belangstelling had voor een functie in het hoofdbestuur. Jet Nijpels had na haar vertrek uit het AOV de partij Senioren 2000 opgericht en was bezig met de samenstelling van een nieuw sterk par tijbestuur. Ik heb toen ja gezegd." kers zijn. Ik heb echter nooit anders ge daan dan het regeringsstandpunt over asielzoekers verwoorden „Ik wil best wel zeggen hoe ik over asiel zoekers denk. De politieke vluchtelingen zijn van harte welkom Dan heb ik het over mensen die geen kant op kunnen, die hun huis uit zijn gegooid en wier leven wordt bedreigd. Tegen economische vluchtelingen moetje hard zijn: een korte eerlijke procedure van maximaal zes we ken en als die negatief uitvalt, moeten die mensen weg." Heeft die kritiek uit linkse hoek niet nog steeds te maken met uw overstap destijds van de Vara naar de Tros? Veel Vara- mensen hebben u dat nooit vergeven. „Dat kan heel goed, al was ik niet de eerste toen. Koos Postema was mij voorgegaan in het werken bij een andere omroep. Maar het is onmiskenbaar waar dat het mij nog steeds wordt kwalijk genomen. Dit jaar bestond de Vara zestig jaar en voor het feest werden ook alle gepensio neerden en oud-medewerkers uitgeno digd. Maar Postema en ik zijn bewust niet op de gastenlijst gezet. Daar zijn nog op merkingen over gemaakt naar Van Dam, heb ik gehoord, maar die reageerde niet." „Ik ben niet bij de Vara weggegaan omdat die socialistisch was. Het werd echter een te gesloten organisatie, waar ik niet in kon werken. Nee geen links of rechts. Ik ben bovendien helemaal niet rechts; ik be schouw mijzelf als een links-liberaal, geen D66, maar de hnker-vleugel van de WD." Denkt u in het politieke bedrijf te kunnen aarden? U bent nogal rechtstreeks en dat is niet de gebruikelijke omgangsvorm in de politiek. „Ik zou geen standpunten kunnen inne men alleen vanwege politieke motieven. Ik ben voorstander van duidelijkheid in de politiek. Mensen als De Hoop Scheffer (CDA) en Bolkestein (WD) spreken mij aan. Premier Kok, die het overigens best wel goed doet, is veel vager. Hij zegt bij voorbeeld dat een deel van de publieke sector behouden moet blijven, maar kort geleden is een belangrijke publieke sector geprivatiseerd: de PTT. En binnenkort gebeurt hetzelfde met de NS. De dienst verlening van de PTT is er sindsdien al leen maar slechter op geworden; postkan toren in kleine plaatsen gaan dicht en door de nevenactiviteiten zijn de PTT- kantoren ook nog eens een concurrent ge worden van de middenstand. Ik zou mijn bezwaren hiertegen duidelijk naarvoren brengen als ik in de Kamer zou zitten." „Ergens mee instemmen tegen je eigen uitgangspunten in, alleen vanwege poli- tiek-strategische overwegingen, dat zou ik zeker niet doen. Zoals de WD-fractie in de Eerste Kamer instemde met de Eco- tax. terwijl die partij eigenlijk tegen is. dat vind ik schandalig. Het is wel zo datje af spraken moet kunnen maken met andere partijen, maar niet als die tegen je partij programma ingaan." Serieus „Ik ben er ook niet bang voor dat partijen als Senioren 2000 niet serieus worden ge nomen. De andere partijen raadplegen de huidige kamerleden van Senioren 2000 re gelmatig over allerlei zaken. Om figuren als boer Koekoek werd destijds misschien gelachen, maar Senioren 2000 wordt se rieus genomen." „De huidige kamerfractie beschikt boven dien over goed-gekwalificeerde mensen. De beginnersproblemen zijn voorbij. Sug gesties over de oprichting van consulta tiebureaus voor ouderen van onze kant zijn door staatssecretaris Terpstra over genomen en mevrouw Aiking van Senio ren 2000 heeft zitting in de commissie-Van Traa, die de nasleep van de IRT-affaire uitzoekt." „Senioren 2000 is er bovendien niet uit sluitend om over zaken te praten die oude ren aangaan. De partij kan uitstekend meepraten over defensie, ruimtelijke or dening of wat dan ook. Het is wel een par tij primair voor ouderen, maar niet alléén voor ouderen. Ik kan mij zelfs voorstellen dat jongeren op Senioren 2000 stemmen. Vanwege de standpunten, maar mis schien alleen al omdat het de partij is van hun ouders of grootouders." Bert-Jan Klein De medische begeleiding van ver slaafden in de afgelopen tien jaar werpt vrucht af. Junks worden gemid deld steeds ouder. De bejaarde verslaaf de is in opmars, heet het bij hulpverle ningsorganisaties. Reportage over de oudere gebruiker die geen energie meer heeft om te hosselen, te stelen om aan drugs te komen. In zijn versleten jas, met de muts diep over zijn oren getrokken, schuifelt de Su rinaamse verslaafde Blikkie de gedoog- ruimte van de Rotterdamse Pauluskerk binnen. Voor een kop koffie en een beetje cocaine. Dertig jaar is de 51-jarige Blik kie aan de dope en volledig opgebrand, zegt hij. „Ik ben doodmoe, ik wil rust", reageert de Surinamer tijdens het roken van een pijpje cocaïne. Jarenlang heeft hij lange werkdagen moeten maken om te kunnen scoren. Soms dag en nacht in de weer om geeltjes te verdienen voor een beetje ge kookte coke (crack), heroïne en wat pil len. Hij is dakloos en zegt nog nauwelijks energie te hebben om te kunnen scoren, aan z'n dope te komen. Vroeger toen hij jonger was, ging het hos selen makkelijker. Niet dat hij een echte crimineel was, meer het kleine werk. Een inbraakje hier, een autoradiootje daar en zo nu en dan in kleine kring actief als dealer. En daarom heeft hij ook enkele jaren in de bajes gezeten. Nu zijn de spie ren stram, heeft hij last van zijn rug en is hij oververmoeid. Blikkie verdient, naast zijn uitkering, een beetje bij door aanstekers te vullen Waarom Senioren 2000 en niet een be staande landelijke partij als de PvdA, de VVD of het CDA? „We staan aan de vooravond van een nieuwe maatschappij, want het Neder landse volk is aan het vergrijzen en er zijn minder jongeren. De oudjes van nu zijn bovendien niet meer de oudjes van vroe ger, die genadebrood kregen in het bejaar dentehuis en eenmaal per jaar met zijn al len een bustochtje maakten. Na de grijze golf komt de 'gebrek-aan-werkkrachten- golfDe ouderen zullen vanzelf meer no dig zijn. Zij willen dat, maar kunnen dat ook qua instelling en gezondheid. Het oude mannetje en vrouwtje van het bus tochtje zijn een vitaal echtpaar geworden, vaak ook nog mede-opvoeders van de kleinkinderen." „Dat wordt onvoldoende onderkend. Sterker nog: de voorbeelden van leeftijds discriminatie zijn legio. Ik moest zelf in verband met de aankoop van een huis en kele jaren geleden 25.000 gulden lenen. Ik was toen 58 jaar. Toen ik zestig was gewor den kreeg ik van de Postbank bericht dat ik die lening moest afbetalen vóór mijn 65ste. Ik kreeg bovendien de mededeling dat ik geen verder krediet zou krijgen. Dat is een treurig staaltje van leeftijdsdiscri minatie." Te oud „Ook in de politiek is dat vaak zo. Bij de PvdA wordt je er uit gezwiept als je oud bent. PvdA-voorzitter Felix Rottenberg heeft voor de afgelopen verkiezingen be wust een groot aantal ouderen vervangen door jongeren. Al ging die zuivering som migen kennelijk nog niets eens ver ge noeg. Er is onlangs een aan de PvdA ge lieerde jongerenorganisatie opgericht, die zelfs de huidige fractie nog te oud vindt. Voor ouderen is kennelijk geen plaats in die partij. Dat is bij andere politieke par tijen ook zo. Van Van Mierlo wordt al ge zegd: kan hij dat vanwege zijn leeftijd alle maal wel aan? Ik heb voor Senioren 2000 gekozen, omdat die partij wél de inbreng en belangen van ouderen een goed hart toedraagt." Werkenden „De bestaande politieke partijen en vak bonden behartigen alleen de belangen van de werkenden. De ouderen moeten daarom zelf aan de gang om hun belangen te vertegenwoordigen. Dat die behoefte aan een politieke partij voor ouderen be stond, bleek wel bij de laatste verkiezin gen voor de Tweede Kamer. De twee oude renpartijen het AOV en de Unie 55+ be haalden samen zeven kamerzetels. Zij zijn daarmee groter geworden dan bijvoor beeld GroenLinks." „Het is daarna enigszins fout gegaan, met name in het AOV. Dat is een flinke ruzie geworden, waarbij de media op de open bare bijeenkomsten lekker hebben kun nen meekijken. Ik kan wel begrijpen hoe de problemen destijds zijn ontstaan; ouderen zijn vaak rigide en vooringeno men. Een nieuwe partij trekt bovendien altijd gelukszoekers. Jet Nijpels heeft toen het verstandige besluit genomen om uit de partij te treden en met Senioren 2000 verder te gaan." Verzoening Hij staat even op om de telefoon te beant woorden. Weer een journalist. Ditmaal van de Avro. Onverstoorbaar zet hij daar na zijn verhaal voort. „Jet Nijpels is een betrouwbare en hard werkende vrouw, dus dat gaat wel goed. De periode van ruziemaken is achter de rug en ik ben uit op verzoening. Ik onder schrijf het streven dat de drie ouderenpar tijen (het AOV, Senioren 2000 en de Unie 55+) zich bij elkaar zouden moeten aan sluiten en gezamenlijk de verkiezingen moeten ingaan als een soort seniorenfede ratie. Wij zijn van plan volgend jaar een congres te houden waarbij de partijbegin selen worden aangescherpt. De voorstel len voor het partijprogramma zullen wij voorleggen aan de leden." Ambieert u een zetel in de Tioeede Kamer? „Als men mij nadrukkelijk zou vragen voor een plaats op de kandidatenlijst van die seniorenfederatie die we willen, dan zou ik daar de grootste moeite mee heb ben. want het kamerwerk is bijzonder zwaar." Weer rinkelt de telefoon. Een journalist van de schrijvende pers informeert naar zijn politieke motieven. „Graag gedaan". zegt Bosboom vijf minuten later en gaat weer op zijn plaats zitten. „Ik weet dat ik een enorme goodwill heb opgebouwd door onder andere mijn con sumentenrubriek Kieskeurig. Die rubriek en mijn zaterdagmorgenprogramma heb ben mij bij veel mensen een uitstraling van betrouwbaarheid bezorgd. Dat kan een rol spelen bij verkiezingen." Dan was er ook nog de TROS-televisieru briek 'Dat wil ik even kwijt', waarin u uw mening gaf over actuele ontwikkelingen. U kunt niet ontkennen dat die omstreden is. Of men vond het hartstikke goed of men gruxcde er van. „Dat klopt. Wij hebben duizenden brieven gehad van luisteraars, maar het overgrote deel was positief tot zeer positief. Slechts enkele reacties waren negatief. De gewone nuchtere mensen, die de problemen wel zien, hebben hun steun wel gegeven. De - vaak ongenuanceerde - kritiek kwam vooral uit modieus-linkse hoek, waar men gruwde van mijn praatje. Het zijn de groe pen die de werkelijke problemen in de sa menleving versluieren en onbespreekbaar willen laten. Ik wil met die mensen ook niets te maken hebben." „Zoals bijvoorbeeld Jack Spijkerman die mijn praatje over Bosnië belachelijk maakte. Pronk had gezegd: de multicultu-. rele samenleving is mooi. Ik zei toen in mijn televisierubriek: dat is nog de vraag, want Pronk kan alleen in Bosnië rondlo pen met een kogelvrij vest en een helm. Ik zou vanwege die uitspraak tegen asielzoe- voor een kwartje of vijftig cent en andere verslaafden te helpen. „Een beetje hosse len, zo kom ik aan mijn geld tegenwoor dig." Ook helpt hij mee in een project van de Rotterdamse GGD om spuiten van de straat te rapen. Toekomst Blikkie is bang voor de toekomst als hij niet meer de straat op kan om zijn dope bijeen te scharrelen. Wie zal hem helpen? Afkicken op zijn leeftijd na dertig jaar verslaving? Per dag gebruikt hij toch een grammetje of twee heroïne, ^en gram co caïne en toch wel drie tot vijf pillen va lium. „Ik ben te moe om te kunnen sco ren. Ik wil rust en een dak boven mijn hoofd. Mijn verslaving zal ik nooit opge ven, dat is uitgesloten." Blikkie is een representant van een snel groeiende groep bejaarde verslaafden, zoals ze in hulpverlenersjargon worden aangeduid. Dank zij de hulpverlening en medische zorg van gemeentelijke ge zondheidszorginstellingen worden Ne derlandse junks, voorals als ze niet heb ben gespoten, ouder dan waar dan ook in de wereld. Er zijn in Nederland verslaaf den bekend van 65 jaar, in Rotterdam zelfs één van zeventig, maar de grootste groep oudere verslaafden is in de vijftig. Het maatje van Blikkie is Winston. even oud, even moe en eveneens verslaafd aan 'wit' (cocaïne) en 'bruin' (heroïne). Een grijze baard bedekt zijn gezicht. Zijn kleren zijn vuil en tot op de draad versle ten. Winston is dakloos, slaapt soms bij zijn broer en eet elke dag bij zijn 73-jarige moeder. Zijn dagelijks leven bestaat uit een strak schema van scoren, bezoeken aan hulpverleningsinstellingen, eten en slapen bij de daklozenopvang. de Pau luskerk en de straat. „Daar ben je druk mee, hoor." Droomwens Ondanks zijn twintigjarige verslaving koestert Winston toch nog de illusie ooit minder te gaan gebruiken. Zijn droom wens: „Terug naar Suriname om m'n oude dag door te brengen. Je kunt daar Winston (links) en Blikkie, even oud, even moe en beide verslaafd aan 'wit' en 'bruin'. fotoGPD niet zo makkelijk aan dope komen." Evenals Blikkie is hij bang voor wat de toekomst hem gaat brengen. „Ik kan het hosselen niet meer opbrengen. Je wordt ouder en het leven is harder geworden." Doorgaans worden gebruikers als Blik kie en Winston, de vijftig-plussers onder de verslaafden, tot de categorie bejaar den gerekend. „Ze moesten hard werken om hun verslaving te kunnen bekosti gen. Daardoor zijn ze vaak al op jongere leeftijd uitgeput. Ze hebben tropenjaren gemaakt en zien er daardoor afgeleefd uit. Geestelijk en lichamelijk zijn ze eer der zestig dan vijftig jaar", weet Giel van Brussel, hoofd van de drugsafdeling van de GG «Sj GD in Amsterdam. Van Brussel is ietwat geïrriteerd. De Am sterdamse politie heeft opa G. opgepakt „voor een akkefietje van twee jaar gele den." Opa G is 65 jaar. is op oudere leef tijd verslaafd geraakt en draait mee in het Amsterdamse palfium-experiment. In tegenstelling tot methadon is palfium net als heroïne een roes-opiaat en wordt als alternatief op beperkte schaal aan he- roïne-verslaafden verstrekt. „Wat moe ten ze nou met opa G. Laat die man toch met rust. Het ging zo goed met hem, we hadden net z'n aow geregeld De opkomst van de bejaarde verslaafde is het gevolg van de goed georganiseerde zorg van hulpverleningsinstanties in Ne derland. Door onder meer medische en sociale begeleiding, methadonprogram- ma's en spuitomruil-projecten blijven gebruikers langer leven. De gemiddelde leeftijd van verslaafden is daardoor de af gelopen jaren met sprongen toegeno men. Wim Bosboom: maakten." „De oudjes van nu zijn niet meer de oudjes van vroeger, die genadebrood kregen in het bejaardentehuis en eenmaal per jaar met zijn allen een fotoGPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1996 | | pagina 25