We doen lelijk tegen Duitsers PZC Nederlandse zone in Bosnië heeft een gruwelijk verleden PZC Losse pols Omdopen Fryslan is geen revolutie Andrej Kozyrev stapt op in stijl opinie Stugge houding tegenover Oosterburen kan veel arbeidsplaatsen kosten DONDERDAG 21 DECEMBER 1995 2 Het dagelijks bestuur van de gemeente Hulst kies naar blijkt uit een beleidsnotitie die vandaag ve schijnt, voor een wat flexibele benadering als het ero gaat bedrijven naai* de gemeente te lokken dan wel ervan te weerhouden de gemeente vaarwel te zegge Dat wekt geen verbazing. Burgemeester Kessen steel veel onverzettelijkheid in zijn kruistocht tegen de ve koop van drugs in zijn gemeente en spaart dusdoeno zijn voorraad buigzaamheid voor ondernemers die a] dere markten bewerken. Waarbij -terzijde- kan worde aangetekend dat ook van de activiteiten van postordei bedrijven een verslavende werking kan uitgaan. Het college van burgemeester en wethouders van Hulj voegt met de notitie een paragraafje toe aan het hoof< stuk Bluf Subsidie uit het Handboek voor Bewëegli ke Ondernemers. In dat hoofdstukje wordt uiteengeze dat met het gemeentebestuur valt te praten over d overboeking van overheids- en dus gemeenschapsge den naar bedrijven die willen komen of die van plannei voor vertrek moeten worden afgebracht. Enkele maanden geleden leidde bestuurlijk overleg tus sen de drie zuidelijke provincies en Vlaanderen to mooie gedachten over de opstelling van een code va goed nabuurschap. Daarmee zou moeten worden vooi komen dat over en weer bedrijven worden weggelok' De provinciebestuurders hadden namelijk de indru gekregen dat bepaalde ondernemingen wat opbod oi ganiseerden om overheidssteun op te drijven. Van lob by of uitlokking door de overheid was overigens gee sprake, verzekerde men van Belgische zijde. In formele zin zal dat waar zijn. Maar ook zonder di besturen uit eigen beweging met de geldbuidel de bot opgaan, houden ondernemers zich wel op de hoogte va de mogelijkheden die binnen en over landsgrenzen hes worden geboden om subsidies los te krijgen. Toen Net kermann dit jaar een bruidsschat van 2,7 miljoen va de gemeente Hulst en de provincie Zeeland wist los krijgen, móeten andere bedrijven daardoor gedachte hebben gekregen over verleidingskunsten. Dat valt di ondernemingen niet kwalijk te nemen. Zij streven wii sten na en hebben het goed recht daarbij alle legale wt gen te bewandelen. De overheden moeten zich daarvan wel scherp bewus zijn. Zij zouden zich ook voor ogen moeten stellen datd vreugde van vandaag om de- komst of het behoud vai een bedrijf morgen kan omslaan in droefenis omdat eei andere onderneming een gemeente verderop in nog iet wolliger watten wordt gelegd. Men spreekt bij zulke ge legenheden over werkgelegenheid en dus over belangei van de gemeenschap. Als men geen duidelijke grenze trekt, zal blufpoker gespeeld worden om steeds hogen inzetten, die moeten worden betaald door diezelfde gt meenschap. Te Hulst en elders dient men daarover goed na te den ken voordat vanuit een al te losse pols beleidslijnet worden getrokken. van onze verslaggever Jacques Cats Altijd gedacht dat het een oud verhaal was: een Vlis- singse pensionhouder krijgt een Duitser aan de deur met de vraag of die nog logiesruimte over heeft. Als dat wordt beves tigd loopt de man naar zijn Mer cedes. haalt er twee koffers uit en keert terug naar het verblijf- huis. Daar heeft de uitbater zich inmiddels vierkant in de deuro pening opgesteld. De Duitser aarzelt. Vreest een misver stand. 'Sie haben doch ein Zim- mer?', wil hij zeker weten. Reageert de pensionhouder: Jae, mae nie vö joe'! Geen oud verhaal dus. Het zou vorige zomer kunnen hebben ge speeld. We doen nog altijd lelijk tegen Duitsers. Zo onaardig zelfs dat in een provinciaal rapport, waarin de bevolking wordt voor gehouden dat half Zeeland di rect of indirect profijt heeft van de toeristische bedrijvigheid, wordt gesteld dat we vooral die Duitse toerist eens wat hoffelij ker zouden moeten bejegenen. Omdat die het grote geld binnen brengt. Natuurlijk werd er in het verle den ook al misselijk gedaan te gen Oosterburen. Maar omdat ze toch in dichte drommen ble ven komen werd daar niet se rieus aandacht aan besteed. Nu echter de populariteit van Zee land als vakantiebestemming onder druk komt te staan wor den we in dit gewest toch een tik keltje zenuwachtig. Voor vier honderd gulden zit die Duitser een week met z'n blote bast in Benidorm, vliegreis en zon- garantie inbegrepen. En als ze daar ook nog aardig tegen hem zijn, bestaat de kans datje hem als Zeelandbezoeker kwijt bent. Zeeland vol Daarom moet er druk gecommu niceerd worden, vindt een in op dracht van het provinciaal be stuur ingestelde initiatiefgroep. Naar overheden, ondernemers en naar de bevolking. Hoewel opinie-onderzoek laat zien dat onder de bevolking zeker een draagvlak bestaat voor een ver dere ontwikkeling van de toeris tische sector, is, zo stelt de initia tiefgroep. een deel van de bevol king nog steeds van mening dat er teveel toeristen naar dit ge west komen. van onze correspondent in Moskou Hans Hoogendijk Andrej Kozyrev blijft een heer. De man die als mi nister van buitenlandse za ken zijn baas Boris Jeltsin vijf jaar trouw heeft ge diend, maar de laatste maanden ook door de presi dent als een schurftige hond is behandeld, trapt niet na. „Mijn respect voor de presi dent gebiedt mij dat ik hem eerst ontmoet en daarna be kend maak of ik mijn zetel in het parlement aanvaard", zei Kozyrev dinsdag nadat vast stond dat hij het district Moermansk. boven de Pool cirkel. als onafhankelijk kandidaat had veroverd Niemand twijfelt eraan dat hij zal opstappen als be windsman. mede omdat de nieuwe Russische wet de combinatie minister-kamer- lid niet toelaat. Sinds Jeltsin hem enkele maanden geleden in het openbaar had laten vallen en had gezegd dat het slechts een kwestie van tijd was voordat een nieuwe mi nister van buitenlandse za ken zou worden benoemd, heeft Kozyrev genadebrood gegeten. Jeltsin liet hem val len onder druk van de natio nalisten, patriotten en extre misten, Vladimir Zjirinovski voorop. Kozyrev had volgens hen de Russische belangen op de Balkan verraden, bood niet genoeg tegenstand tegen de uitbreidingsplannen van de Navo en was een van de man nen die de ondergang van de Sovjetunie op hun geweten hadden. Enige tijd probeer de de pro-westerse Kozyrev zijn politieke huid nog te redden door havikachtige taal uit te slaan, maar zelfs in zijn eigen oren moet die on geloofwaardig hebben ge klonken. Het was niet de stijl van de 43-jarige carrière-di plomaat. En het kan hem ook niet hebben verbaasd dat Jeltsin, die door de ge promoveerde historicus Ko zyrev al die jaren buitenge woon toegewijd werd ge diend. door de knieën ging voor de nationalistische druk. Opruimen Paradoxaal genoeg heeft Kozyrev deels zelf de poten onder zijn eigen stoel wegge De uitspraak 'Zeeland vol' van enige jaren geleden, wordt in dit verband als 'een tragisch hoog tepunt' omschreven. Die uit spraak is een geheel eigen leven gaan leiden, wordt bezorgd op gemerkt. 'De bevolking heeft geen ongelijk door te stellen dat de aanwezigheid van toeristen ietwat beperkend is voor de be wegingsvrijheid. Maar zij lijkt de voordelen van het toerisme, zo als het ruime aanbod van blij vende voorzieningen, over het hoofd te zien'. Om dat peil te handhaven acht de intiatief- groep een regelmatige aanwe zigheid van meer dan een hand zaagd, maai- ook het Westen droeg er ook aan bij. Nadat Kozyrev m 1990 minister was geworden, was zijn voor naamste taak voortzetting van het door president Gor- batsjov en zijn voorganger op buitenlandse zaken Sje- vardnadze uitgestippelde beleid. Dat hield in het op ruimen van de resten van de Koude Oorlog en integratie in de wereldeconomie. Het zwaktste punt in de Rus sische strategie was dat tus sen 1988 en 1992 de vele con cessies van Moskou aan het Westen nooit met voldoende klinkende munt werden be taald. Er kwam wel geld. maar te weinig om de bevol king de indruk te geven dat ook die beter werd van de ontspanning. Ook de impli ciete belofte van de Duitse kanselier Helmut Kohl aan Gorbatsjov dat na de Duitse hereniging de Navo niet uit gebreid zou worden met de DDR. werd gebroken. De daarop volgende vrijage tussen ex-Warschaupactsta- ten en de Navo was voor Ko- zyrevs positie uitermate be dreigend. Hij zat met het probleem dat hij de betrek kingen met het Westen moest verbeteren, terwijl steeds meer Russen het ge voel kregen dat dit ten koste ging van de positie van het land. Na de verrassende ver kiezingsoverwinning van de extremist Zjirinovski in 1993 had Rusland weer een man die dit luid en duidelijk ver woordde. Langzaam, maar heel zeker raakte Kozyrev geïsoleerd. Maar dankzij de steun van Jeltsin kon hij zich handhaven tot ook deze dit najaar zijn beschermende hand boven Kozyrevs hoofd weghaalde. Vanaf dat moment vertegen woordigde Andrej Kozyrev alleen nog zichzelf. Zijn laat ste politieke toevluchtsoord was het koude Moermansk. waar ze niet vergeten zijn dat hij in het buitenland al tijd de naam van hun stad noemde en zo nu en dan wat buitenlandse hulp binnens leepte. Als dank hebben ze hem direct gekozen tot hun volksvertegenwoordiger. Andrej Kozyrev. de wereld burger die vloeiend Engels. Spaans en Frans spreekt, mag zich nu inzetten voor de belangen van de geïsoleerde Poolbewoners. vol Oosterburen ten zeerste ge wenst. zeg maar gerust: een ab solute noodzaak. Onverstandig Eigen inwoners zouden wat meer doordrongen moeten zijn van het belang van die Duitse klandizie, vindt initiatiefgroep- voorzatter Ben van Damme, ho- teluitbater te Vlissingen en be stuurslid van de provinciale VW Zeeland. En niet weg zak ken naai- een niveau, waarbij Duitsers naar Middelburg wor den gestuurd als ze naar Westka- pelle vragen. Ook ondernemers dienen hun van onze verslaggever Hans Leber Vijf minuten en dan erdoor". Het bevel kwam van Navo- bevelhebber Joulwan zelf, de man die tevens de hoogste baas is van de vredesoperatie in Bos nië. Vertraging bij checkpoints of andere wegversperringen wordt door Navo-eenheden niet getolereerd. Plaatselijke baas jes bij de blokkades krijgen voor de vorm vijf minuten om de hogere echelons te bellen en vervolgens denderen de Navo- eenheden langs de barricade, goedschiks of kwaadschiks. De maatregel illustreert het ver schil tussen de Navo-operatie en het optreden van de VN-troepen. Beelden van tegengehouden konvooien, van militairen die aan het humeur van lokale on derknuppels zijn overgeleverd, het is de Navo een gruwel. Er zal zonodig veel veranderen aan de internationale aanwezigheid in Bosnië. In de nieuwe werkwijze zullen ook 2.000 Nederlanders hun lid maatschap van het Atlantische bondgenootschap moeten be wijzen. Een scheidslijn van mini maal vijftig kilometer ten noord westen van Vitez wordt hun ver antwoordelijkheid. Het is een immense klus voor het geme chaniseerde bataljon dat uit on geveer 600 mensen zal bestaan. Het terrein waar zij opereren is niet alleen moeilijk begaanbaar voor militair materieel, het kent tevens een historie van oorlogs wandaden van een onbegrijpelij ke, weerzinwekkende hardheid. De etnische zuiveringen hebben het aan de Nederlanders toege wezen gebied verdeeld in strak gescheiden delen voor Kroaten, moslims en Serviërs. Zij wonen nu in eikaars huizen. In ieder ge zin zijn slachtoffers gevallen. In deze sfeer van wrok en haat zul len de Nederlandse officieren de partijen met praten uit elkaar moeten houden. Lukt dat niet. dan moet de Navo-kogel hen overtuigen. Nog heikeler wordt de teruggave van gebieden die volgens het akkoord van Dayton aan andere partijen toekomen. Ook in de 'Nederlandse' zone, waar iedereen is bewapend, is dat het geval. Srebrenica De omstandigheden, ook voor de Nederlandse troepen, zijn gunstiger dan die voor bijvoor beeld Dutchbat bij de onder gang van de moslim-enclave Srebrenica. De bewapening van de Navo-troepen is aanmerke lijk steviger. Van de YPR's, de houding ten opzichte van de Oosterburen bij te stellen. „Wel aan de Duitsers willen verkopen, maar er achter hun rug om op af geven". Van Damme kan zich persoonlijk vreselijk storen aan uitlatingen, van particulieren en ondernemers, over Duitsers als het seizoen erop zit. „Ze zeggen het in andere woorden, maar het komt erop neer dat ze blij zijn dat ze weg zijn. Laat die mensen hun verstand eens gebruiken. Als die Duitser niet meer komt kunnen er bij Albert Heijn vijf kassa's weg. De Nederlander blijft dus ook dan nog gewoon in de rij staan". pantservoertuigen, zijn er 28 voorzien van het 25 mm snel vuurkanon Oerlikon. In tegen stelling tot de lichtere 'punt-50' (12,7 mm) die in Srebrenica werd gebruikt, boezemt een Oerlikon wel ontzag in. Mocht de Oerlikon niet voldoen de zijn. dan moeten de veertien tanks met 120 mm munitie res pect afdwingen. Duidelijk is dat deze Leopards voor daadwerke lijke gevechtsmanoeuvres in het terrein van zuidwest-Bosniè op veel plaatsen vrijwel ongeschikt zijn. en vaak slechts angstaanja gend ogen. De 'Leo's' schieten met een bereik van vier kilome ter. maar er zijn maar weinig plaatsen in het bergachtige ter rein waar het uitzicht zo ver reikt. Bovendien kunnen de tanks zich slechts over de hoofd wegen verplaatsen. Grote beslissingen over troepe- ninzet kunnen de Nederlanders niet zelf nemen. Die vallen toe aan de Fourth Armoured Bri gade van de Britten waaronder het Nederlandse gemechani seerd bataljon zal opereren. De eerste berichten over de hoogste Engelse baas. brigadegeneraal F.R. Dannatt, duiden op be Uïtleggen hoe belangrijk de toe ristisch/recreatieve sector is voor de Zeeuwse portemonnee: dat moet op school beginnen, vindt Van Damme: „Veel van die kinderen lopen over een paar jaar op de terrassen te bedienen. Die moeten weten dat zij mede dank zij de aanwezigheid van Duitse toeristen het geld voor een bromfiets bijeen kunnen sparen. En het meisje van nu, dat straks misschien als recep tioniste aan een hotelbalie zit, moet ervan worden doordron gen dat die Duitser niet alleen een normaal mens is maar er ook nog eens voor zorgt dat wij hier sluitvaardigheid. „Het is net een hedendaagse Montgomery. Een prachtige man, goede Engelse humor en hij maakt weinig woorden vuil aan kwesties," zegt de Nederlandse majoor H. Souer. die namens het 42ste pantserinfanteriebataljon Lim burgse Jagers uit Seedorf een verkennende bespreking met de Brit voerde. Milities Moeilijker ligt het met de onge regelde milities. 'Jan Slivovic' wordt de vaak rovende, drinken de. op eigen gewin en macht uit- zijnde Serviër. Kroaat of moslim hier genoemd. Ook in het 'Nederlandse' gebied hebben de commandanten van de 'geregelde' legers zich vaak geplaatst gezien tegenover on geregelde criminele extremisti sche groepen. Onder de dek mantel van de oorlog hebben bij voorbeeld groepen als de Kroati sche extremistische HOS moordpartijen uitgevoerd, al leen om de hand te leggen op huisraad of de auto van een mos lim. Of om te verkrachten. De moslim-commandanten hebben last van fanatieke geloofsstrij in Zeeland kunnen bestaan. Als die Duitser niet meer komt is dat erger dan dat 'De Schelde' zou moeten sluiten. Dat is ook ver schrikkelijk. hoor. Maar als de Duitser wegblijft praten we wel over zo'n vijfduizend ontsla gen". Vandalisme Onaardig doen tegen Oosterbu ren, die met vakantie zijn: daar hebben we niet alleen in Zeeland patent op. In Friesland kunnen ze er ook wat van, blijkt uit een ingezonden brief in het lijfblad van de organisatie van recreatie ondernemers (Recron). Boten en auto's van Duitse gasten moed willig beschadigd, wielen eraf, scheld- en vechtpartijen. Lerend van slechte ervaringen had een Duits echtpaar, dat met een mo torkruiser in een binnenhaven ligplaats had gekozen, de eigen landsvlag al door een Hollands dundoek vervangen. Nadat een grote groep jongeren had ontdekt dat het Duitse wa tersporters betrof, begonnen ze massaal lege bierglazen tegen en op de motorkruiser stuk te gooi en. 'Tot overmaat van ramp', al dus de ingezonden stukken- schrijver, 'werd massaal over het schip heen gesast. Het echtpaar, maar vooral de kinderen aan boord, verkeerden in doods angst. Stel dat zo'n Duitse mo torkruiser-eigenaar toevallig verslaggever is van de Frankfur ter Algemeine... O ja. de haven meester kwam later ook nog ha vengeld ophalen bij het echt paar'. Lekkertjes Zijn 'Hollanders' trouwens zelf wel zulke lekkertjes in den vreemde? Ben van Damme: „Ik weet niet veel landen te vinden waar we populair zijn. Met een Hollander alleen is er niks aan de hand. Maar zet ze niet met z'n tienen bij elkaar. Want dan zijn ze de schrik van de omgeving. En we denken ook allemaal dat we het wel weten. Sterker nog: we weten het beter". De Zeeuwse samenleving hoeft zich volgens de voorzitter van de initiatiefgroep heus niet over dreven uit te sloven voor de Duitse gasten. Van Damme: „Ik word ook niet met een rode loper ontvangen als ik in Frankrijk kom. Je hoeft niks extra's voor die Duitsers te doen. Als je ze maar minstens behandelt zoals je bij je eigen inwoners doet." ders uit islamitische landen, de mudjahedeen die het land overi gens moeten verlaten. Politieke leiders van alle partij en en hoger legerpersoneel vor men voor de Navo dè gespreks partners om de vrede te handha ven. Het is echter de vraag of zij iets te zeggen hebben over hun ongeregelde 'bondgenoten'. Sa men met vele duizenden mijnen, die ook in de Nederlandse zone niet in kaart zijn gebracht, vor men zij het grootste gevaar voor de 60.000 Navo-manschappen. Onder de Nederlandse militai ren in Bosnië leeft na de pu blieke behandeling van het Sre- brenica-drama nog een andere belangrijke kwestie. In hoeverre is de Nederlandse publieke opi nie bereid de inzet van de Neder landers in Bosnië te steunen, ook als het tot hard optreden komt? Wat Nederland betreft is de Na vo-operatie ook een lakmoe sproef voor het thuisfront. Dat zal moeten accepteren dat de Koninklijke Landmacht het in Bosnië mogelijk niet alleen met praten af kan. En misschien slachtoffers moet incasseren. door Chiel Evers Friezen worden de laatste da gen buiten hun provincie enigszins meewarig bejegend. Het moet wel vreselijk zijn om in een gewest vol taaifanaten te wonen. De beslissing van de Friese Staten van vorige week om de provincienaam in Frys lan te veranderen, wordt buiten Friesland door sommigen ge zien als onbeduidende folklore, maar door anderen als het begin van staatkundige afscheiding. Geen van beide is waar. In Friesland bloeien de Friese en de Nederlandse taal naast el kaar. Recent onderzoek geeft aan dat 55 procent van de inwo ners van de provincie het Fries als moedertaal heeft. Opvallend in dat onderzoek is dat er de laatste vijftien jaar sprake is van stabilisatie. De neergang van het aantal Friessprekenden lijkt te zijn gestuit. En dat is precies het oogmerk van het taalbeleid dat de provincie en sommige ge meenten in Friesland voeren. De praktijk van het provincie!» stuur zelf is al jarenlang tweete lig. Er kan echter maar één pro vincienaam de officiële zijn. zo als die wordt vermeld in akte en verordeningen. Tot nu toe h dat Friesland. Sinds vorig jaar i echter wijziging van de in df Provinciewet vastgelegde naar mogelijk. Die ruimte hebben di Friese Staten vorige week be nut. In de praktijk verandert er niets Er zullen geen mannen me: kwasten uitrukken om overal cfc naam Friesland over te schilde ren met Fryslan. Wie zich in he: Nederlands tot de provincis wendt, krijgt nog steeds in he- Nederlands antwoord. De enige zichtbare verandering is dat es bordjes aan de provinciegrens voortaan de Friese naam boven de Nederlandse vermelden. Voor de Friezen had het niet ge hoeven; In een opiniepeilin.; sprak slechts een op de vijf zie: er vóór uit. Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. (0118) 484000. Middelburg: Markt 51, 4331 LK Middelburg. Tel. (0118) 681000. Goes: Grote Markt 2. 4461 AJ Goes. Tel. (0113) 231800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. (0115) 694457 Hulst: Servicepunt Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. (0114) 314058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. (0115) 568000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel. (0111)415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur. Centrale redactie: Postbus 18. 4380 AA Vlissingen, Tel. (0118) 484000: Redactiefax: (0118) 470102. 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur: in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000. Fax (0118) 470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 91,00, franco per post 119,00; per maand 33,00: per jaar 350,00; franco per post 460,00; bij automatische afschrijving per termijn 1.50 korting: losse nummers maandag t/m vrijdag 1,50, zaterdag 2,25 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 169 cent per mm; minimumprijs per advertentie 25,35. ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle Advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00. Uitgevenj Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas Telefonisch spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.30 uur Tel. (0118)484401. Auteursrechten voorbehouden Uitgave PZC Wie zich eraan ergert dat veel parkeerplekken in het hoogseizoen door Duitsers bezet worden, moet niet vergeten dat er juist dankzij hun komst meer van dit soort voorzieningen zijn. foto Lex de Meester Een pantserwagen voor de Nederlandse Navo-eenheden in Bosnië wordt in de haven van Vlissingen aan boord van het transportschip gehesen dat het materieel naar Split brengt, foto Herman Pieterse/ANP

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 2