Welk lot wacht de beursmeester?
PZC
Stichting tot behoud
onderwaterschatten
stopt met duikwerk
ianbod verbeterd
na privatisering
openbaar vervoer
Oostburg wacht tekort koophuizen
zeeland
Symposium over gevaarlijk
vervoer op Westerschelde
Stijlvolle verfijning
in Arnemuiden
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1995
van onze verslaggever
Wout Bareman
TERNEUZEN - De Nederlandse bin
nenschippers staan al twintig jaar
pal voor een wettelijk toerbeurtsys
teem voor de vaart op België en
Frankrijk. Eind september kregen ze
hun zin, leek het. De Tweede Kamer
verhief de Toerbeurt Noord-Zuid
weliswaar tot wet, maar voegde er
wel fijntjes aan toe dat diezelfde wet
in het jaar 2000 weer wordt ingetrok
ken. Vanaf dat moment rest de kleine
vijfduizend schippers nog slechts een
keiharde concurrentiestrijd op de
vrije markt. Te vrezen valt dat hon
derden schippers die strijd niet zul
len overleven. En ook de zeventien
werknemers van toerbeurtvereni
ging Noord-Zuid, die nu dagelijks
nog al die 'reisjes' op de schippers-
beurs aanbieden, worden bij de wis
seling der eeuwen bedankt voor de
moeite.
Eén ding bleef echter onopgemerkt: er
staan nog veel méér banen op de
tocht. Maar daarover hoor je niets.
Rijksambtenaren zijn van huis uit nu
eenmaal niet zulke actievoerders...
Op de schippersbeurs in Terneuzen
staan twee borden. Op het ene bord
verschijnt dagelijks het aanbod voor
de binnenlandse markt, op het andere
staan de vrachten voor België en
Frankrijk. De beurs wordt gerund
door de Rijksverkeersinspectie, die
ooit in een gastvrije bui besloot ook
Noord-Zuid onderdak te bieden. Pre
cies twintig jaar geleden trok Noord-
Zuid bij de binnenlandse beurs in;
nooit zag de kostganger sindsdien om
naar een andere hospita-
De ambtenaren van de Rijksverkeers
inspectie bewaken sinds jaar en dag
de Evenredige Vrachtverdeling, die in
1933 bij noodwet werd ingevoerd en
straks in het kielzog van Noord-Zuid
geruisloos verdwijnt. „We weten nog
helemaal niet wat ons allemaal te
wachten staat", zegt beursmeester
Aarnout Verstraten (45). Maai' dat het
in 2000 ook voor hem en z'n collega
Marc van den Bergen (33) gedaan is,
staat vast. Verstraten: „Anders dan
de schippers klimmen wij niet direct
op de barricaden. Terwijl ons toe
komstbeeld minstens zo somber is.
Want een schipper heeft, ondanks de
afschaffing van de beurs, altijd nog z'n
schip. Wij hebben niks. Ja, een fiets
om naar ons werk te gaan..." Hun ba
zen in de Randstad hebben de twee
beursmeesters in Terneuzen zachtjes
ingefluisterd dat ze er goed aan doen
uit te zien naar ander werk. Maar zou
den ze samen iets anders vinden, dan
zou hun vertrek ongetwijfeld op ver
zet stuiten. Verstraten: „Want hoe
moeten ze dan - zonder onze ervaring
- die laatste jaren nog uitzingen..."
De roep om een eerlijke verdeling van
de vracht klonk al in het begin van de
ze eeuw. De onderlinge schippers-
beursjes die toen op initiatief van de
Algemeene Schippersbond uit de
grond werden gestampt, werden al
snel onder rijkstoezicht gesteld. Het
leidde tot verdeeldheid en... acties.
Uiteindelijk greep de regering in. In
1933 werd de crisiswet 'ter bevorde
ring van eene zoveel mogelijke even
redige vrachtverdeeling in de binnen
scheepvaart' door de Tweede Kamer
geloodst en was de Evenredige
Vrachtverdeling een feit. Een bro
chure uit die dagen: „Het doel van de
wet is door evenredige vrachtverdee
ling de schipperij tijdens het vervoer
een bestaansminimum te verzekeren
en de lasten van den tijd althans
enigszins gelijkelijk te verdeelen over
vakgenoten."
Brandhaard
Een wapen dus tegen de moordende
concurrentiestrijd, die in die crisisda-
gen woedde. Sindsdien voeren de
schippers van crisis naar crisis. En-
van de ene actie naar de andere.
Beursmeester Verstraten: „Het is gek
- en eigenlijk niemand weet de oor
zaak - maar Terneuzen is altijd de
brandhaard geweest. Als er proble
men waren in de binnenvaart, als er
acties op touw werden gezet... het be
gon altijd in Terneuzen. De harde
kern zat altijd in Terneuzen en zit er
nu nog steeds, al hebben veel oudere
actievoerders plaatsgemaakt voor
jongere. De beurs in Terneuzen staat
landelijk bekend als 'de actiebeurs'.
Maar tegelijkertijd - en dat is ook
weer zo gek - ook als de vriendelijkste
als het gaat om dienstverlening aan
de schippers. En voor die goeie naam
hebben wij dan weer gezorgd. Het
klopt overigens wel, want we doen
vaak meer dan onze functieomschrij
ving vermeldt, 't Is een kleine moeite
om een handje toe te steken als er al
lerlei ingewikkelde formulieren moe
ten wórden ingevuld."
Het omgaan met schippers is een
kwestie van 'wennen en aanvoelen'.
Verstraten maakte sinds '78, toen hij
in dienst trad, verschillende schip-
persacties mee, ook op de beurs. „Je
moet vergeten dat je ambtenaar bent
en je inleven in die schipperswereld.
Het zijn allemaal kleine zelfstandigen,
die vechten voor een boterham en al
snel de neiging hebben tegen het ver
vloekte systeem aan te schoppen. Op
zulke momenten krijg je van alles over
je uitgestort. Maar dan moetje besef
fen dat het niet persoonlijk bedoeld is.
De lol voor de schippers gaat er steeds
meer af. Ze worden met steeds meer
regeltjes geconfronteerd en moeten in
de meeste gevallen dag en nacht va
ren om het hoofd boven water te hou
den en hun enorme hypotheken te
kunnen aflossen."
Reizen
Verstraten en Van den Bergen (zes
jaar geleden van de sluis in Terneuzen
overgekomen in de verwachting dat
hij koos voor een baan-met-een-ze-
kere-toekomst) brengen dagelijks vijf
tot tien reizen aan de man. 's Morgens
en 's middags roepen ze de aangebo
den vracht af. Gemiddeld vijftienhon
derd 'reizen' per jaar, samen meer dan
één miljoen ton vracht. Ze hebben de
allerkleinsten zien verdwijnen - 'voor
de spitsen is niet zoveel werk meer' -
en het leed aan zich voorbij zien trek
ken.
„Niets heeft de schipperswereld meer
kwaad gedaan dan die actie van '93.
Schippers die tot op dat moment
hecht bevriend waren, zeiden elkaar
daarna niet eens meer goeiedag. Zelfs
broers praatten niet meer tegen el
kaar. Sindsdien is de actiebereidheid
ook grotendeels verdwenen. De schip
pers lijken te aanvaarden dat ze vech
ten voor een verloren zaak... Triest..."
Zelf zijn Verstraten, Van den Bergen
en hun vijfentwintig collega's op de
andere beurzen in het land nog niet
aan vechten toegekomen. Verstraten:
„Zie je óns de beurs al plat gooien?"
Nee dus. Maar één ding is zeker: na
men ze hun werk tot voor kort nooit
mee naar huis, nü doen ze dat wèl.
Want eerlijk gezegd: ze liggen er wak
ker van, van hun toekomst. Vraag is
wie zich om hen bekommert. De
Tweede Kamer had anderhalve
maand geleden al zo'n moeite zich het
lot van 'dat kleine groepje van nauwe
lijks vijfduizend schippers' aan te
trekken...
PSD past inzet veerboten aan
KRUININGEN - De Provinciale Stoomboot Diensten veran
deren onder druk van de vervoerders de inzet van de veerboten
op Kruiningen—Perkpolder. Het enige schip waar momenteel
geen problemen mee zijn, de dubbeldekker Prinses Juliana,
wordt ingezet als dienstboot.
Dat wil zeggen dat dit schip als eerste vanuit Kruiningen naar
Perkpolder vertrekt. Op die manier kunnen zoveel mogelijk
vrachtwagens 's morgens vroeg al meegenomen worden. De
maatregel is genomen omdat het andere schip op deze lijn. de
Prinses Christina, een beperkte laadcapaciteit heeft Dit schip
krijgt nu de status 'tweede veerboot'. De Juliana blijft dienst
boot totdat de Prins Willem Alexander weer in de vaart komt
op Kruiningen-Perkpolder. Dat schip is in onderhoud en kan
waarschijnlijk begin december weer varen.
Werkstraf geëist voor dealen
MIDDELBURG - Officier van justitie mr D. van der Bel heeft
donderdag voor de Middelburgse rechtbank 240 uur dienstver
lening en zes maanden voorwaardelijk geëist tegen een 20-ja-
rige Vlissinger. De man verkocht tussen september '93 en mei
van dit jaar met tussenpozen gebruikershoe veelheden heroïne
en cocaïne. Volgens de Vlissinger had hij zelf nooit heroïne ge
bruikt. wel cocaïne.
De Vlissinger zei dat hij afwisselend had gedeald en gewerkt.
„Ik dealde om elke dag te kunnen eten", lichtte hij toe. Nu hij
de kost met werken kan verdienen is hij gestopt met de drugs
verkoop. De man heeft uit eigen beweging contact opgenomen
met de reclassering met het doel in aanmerking te komen voor
een werkstraf. De rechtbank doet 23 november uitspraak.
Bewoners Goeree vals voorgelicht
OUDDORP - De bewoners van Goeree-Overflakkee wordt op
allerlei manieren een niet-reële visie opgedrongen over de her
indeling van het eiland. Dat schrijft de afdeling Goedereede
van het CDA aan staatssecretaris van Binnenlandse Zaken
Van de Vondervoort.
Als voorbeeld voert het CDA de geruchten over het mogelijk
verdwijnen van het ziekenhuis in Middelharms op. terwijl daar
geen sprake van is als Goeree-Overflakkee bij Zeeland wordt
gevoegd: „Het CDA-Goedereede vindt dan ook dat dit niet ge
tuigt van realiteitszin. Zeeland is voor Goedereede een reële
optie."
In de brief wordt wel opgemerkt dat aansluiting van het eiland
bij Zeeland alleen doorgang mag vinden als de Stadsprovincie
Rotterdam daadwerkelijk tot stand komt.
Jonge Belgen geslagen en beroofd
TERNEUZEN - Twee jeugdige inwoners van het Belgische
Gent zijn woensdagavond door drie onbekende mannen in el
kaar geslagen en beroofd van geld en een bromfiets. De Gen
tenaren waren met de brommer naar Terneuzen gekomen en
hadden de bromfiets - een blauwwitte Honda MBX - achterge
laten in de Vlooswijkstraat. Toen ze even later terugkwamen
was de brommer verdwenen. Tijdens een speurtocht naar de
bromfiets in de omgeving troffen de jongens de drie mannen
aan, die hen begonnen te slaan en te schoppen. Ook maakte
het drietal zich uit de voeten met het geld dat het tweetal bij
zich had. De twee Belgen hielden aan de overval diverse
blauwe plekken en zwellingen in het gezicht over. De politie
heeft de zaak in onderzoek.
Drie kostbare auto's gestolen
VROUWENPOLDER/OOSTKAPELLE - In de nacht van
woensdag op donderdag zijn op Walcheren drie kostbare Duit
se auto's gestolen. Uit het bungalowpark Breezand II in Vrou
wenpolder zijn een BMW en een Mercedes meegenomen. Het
ging om een zilvergrijze BMW. type coupé 320 AIC, met het
kenteken KR-WR 29 en een donkergroene metallic Mercedes,
type combi, met het kenteken W-MP 490. De dagwaarde van de
gestolen auto's bedraagt respectievelijk 50.000 en 40.000 gul
den. Vanaf de Irislaan in Oostkapelle werd een rode Duitse
Porsche met het kenteken K-KS 52 gestolen. De waarde van de
auto bedraagt meerdere tienduizenden guldens.
Woningbouw aan de Sportlaan in Breskens, de polulairste woonkern van de gemeente Oostburg.
Gemeente hield enquête onder 7500 huishoudens
foto Peter Nicolai
van onze verslaggever
OOSTBURG - Uit een woningmarkten-
quéte onder 7500 huishoudens van de ge
meente Oostburg blijkt dat er een tekort
dreigt te ontstaan van ruim zeshonderd
koopwoningen in met name de prijsklas
se boven de 175.000 gulden. Verder wordt
gevreesd voor een tekort van circa veer
tig ouderenwoningen en enkele tiental
len etagewoningen met liften. Daar staat
tegenover dat in de huursector rekening
moet worden gehouden worden met een
overschot aan eengezinswoningen en dan
vooral in de prijsklasse tussen de vijf- en
zeshonderd gulden.
De gemeente Oostburg hield in april dit
jaar een onderzoek om een beter inzicht te
krijgen in het functioneren van de woning
markt. In totaal stuurden 2405 huishou
dens een enquêteformulier terug. Uit het
onderzoek blijkt onder meer dat de bevol
king van de gemeente Oostburg in de af
gelopen vijf jaar met ruim tweehonderd
personen is teruggelopen. De meeste an
dere Zeeuws-Vlaamse gemeenten zijn in
omvang gegroeid of gelijk gebleven. Al
leen in de kern Oostburg nam het inwo
neraantal toe en wel met 126 personen.
Vooral in de leeftijdscategorie van 20 tot
29 jaar is het aantal inwoners afgenomen
en dat is vooral het gevolg van het elders
vinden van werk of het buiten de regio stu
deren.
Nieuwkomers
Van de recente nieuwkomers heeft zestig
procent geen economische binding met de
gemeente Oostburg. Zij wonen in de direc
te omgeving of behoren tot de categorie
ouderen die niet meer deelnemen aan het
arbeidsproces. Oostburg en Breskens zijn
de populairster woonkernen.
Het huidige tekort aan woningen be
draagt 551. Dit tekort is berekend voor de
komende vijf jaar op grond van de eerste
woonvoorkeur van de geënquêteerden.
Alleen in Oostburg is een tekort aan zowel
huur- als koopwoningen. In alle andere
dorpen in de gemeente is er een overschot
aan huurwoningen en zijn er te weinig
koophuizen. Breskens spant in dat op
zicht de kroon.
In het volkshuisvestingsplan van de ge
meente Oostburg wordt bekeken op wel
ke wijze de knelpunten op woongebied
verminderd of opgelost kunnen worden.
De eerste versie van het plan is waar
schijnlijk in het eerste kwartaal van 1996
gereed.
ran onze
laagse redactrice
DEN HAAG - Aanbesteden van
npenbaar vervoér kan concur
rentie tussen vervoerders in de
land werken. Op Noord-Beve-
and is door privatisering van
luslijnen een uitgebreider en
leter aanbod van openbaar ver
roer ontstaan. Er rijden gedu-
ende meer uren meer bussen.
)eze conclusies staan in een on
derzoeksrapport dat een parti
culier bureau heeft gemaakt op
verzoek van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. Het is
een 'bestuurskundige evaluatie
fan aanbesteden van openbaar
lervoer'. Er is gekeken naar de
evolgde werkwijze bij het aan
besteden.
)p Noord-Beveland en in Zuid
limburg is het openbaar ver
roer sinds juni van dit jaar gepri
vatiseerd. Het gaat om experi
menten van vier jaar. Het minis
erie wil nagaan hoe concurren-
ie in het openbaar vervoer
verkt en of de reiziger er zijn
'oordeel mee kan doen. Of de
eiziger vindt dat de kwaliteit is
verbeterd, moet nog blijken.
Wrak Spyros
bevat meer olie
dan verwacht
(an onze verslaggever
VLISSINGEN - De Spyros Ar-
Menakis, de Griekse kolenboot
die in 1965 voor Vlissingen is ge-
vonken, blijkt veel meer olie te
bevatten dan verwacht. Het
Vlissingse bergingsbedrijf Van
den Akker dat het schip olie vrij
moet maken, heeft alleen al uit
de tank aan bakboordzijde
50.000 liter olie met water ge
pompt. „Niet meer dan 20 pro
tent daarvan is water", aldus
directeur L. J. de Graaff.
De Graaff vermoedde eerst dat
er niet meer dan 10.000 a 20.000
liter in de Spyros zat. ,,'t Was im
mers niet zo'n groot schip." De
bergers hebben voorzichtig aan
«er dagen over het leegpompen
van de tank aan bakboordzijde
edaan. Ze zijn gisteren begon-
'en met de stuurboord-tank.
dartens Cleaning 's-Heeren-
ioek voert de met water ver
mengde olie af naar Vlissingen-
Oost. waar de olie en het zeewa
ter van elkaar worden geschei
den. De olie gaat vervolgens
aaar een andere verwerker, die
wzo mogelijk bruikbare olie van
Haakt.
Op Noord-Beveland voert de
ZWN Groep, die ook elders in de
provincie het busvervoer in han
den heeft, de diensten uit. In
Zuid-Limburg is het een echte
buitenstaander die het open
baar vervoer verzorgt: het Ame
rikaanse Vancom.
Op Noord-Beveland bleven de
oude lijnen 31 en 33 bestaan
(Goes-Noord-Beveland-Middel-
burg en Goes-Kats-Colijnsplaat-
Kortgene). Daar zijn taxidien
sten bij gekomen. Inwoners van
Kats en Colijnsplaat kunnen
met een taxi naar een halte van
lijn 33 of lijn 10 (Zierikzee-Goes)
worden gebracht. In de taxi kan
de strippenkaart worden ge
bruikt.
Offertes
Voor zowel Noord-Beveland als
voor Zuid-Limburg kwamen vo
rig jaar vijf offertes binnen. De
onderzoekers vinden dit een re
latief grote belangstelling. Zeker
gezien het feit dat dit in Neder
land de eerste keer was. De be
langstelling had echter groter
kunnen zijn als het Rijk zich ac
tiever had opgesteld en meer in
formatie had verleend.
Een aantal vervoerders heeft te
genover de onderzoekers kritiek
geuit op het tijdstip voor het op
stellen van de offertes: van 1 juli
tot 16 september. Door die zo
merperiode konden de vervoer
ders geen representatief onder
zoek uitvoeren. De belangrijkste
kritiek van de vervoerders die
meedongen is echter dat de aan
besteding plaats moest vinden
voordat de commissie-Brokx
met haar aanbeveling kwam.
Pas in februari van dit jaar is die
met het advies over marktwer
king en aanbesteding in het
openbaar vervoer gekomen. De
onderzoekers stellen daar tegen
over dat dit advies geen duide
lijk antwoord geeft op de vraag
hoe er in Nederland moet wor
den aanbesteed.
Ook met de manier waarop de
twee gebieden zijn geselecteerd,
zijn de ondervraagde vervoer
ders niet gelukkig. Het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat
nam bij de selectie de suggesties
van twee mogelijke vervoerders
als uitgangspunt. Daarna werd
gekeken of er in dat gebied een
bestuurlijk draagvlak bestond
voor het experiment, Nogal op
portunistisch, aldus de rappor
teurs.
Een ander punt van kritiek is de
kleine schaal van het vervoerge
bied Noord-Beveland. Grofweg
gesteld gaat het daar om een
dikke lijn met wat uitlopers hier
en daar.
GENT - In Gent is donderdag
een bilaterale werkgroep opge
richt die een symposium over
het vervoer van gevaarlijke
stoffen op de Westerschelde
gaat voorbereiden. Het sympo
sium wordt gehouden op initia
tief van de Internationale
Schelde Faculteit. In de werk
groep hebben vertegenwoordi
gers van de havens van Antwer
pen. Gent. Terneuzen en Vlis
singen en van het bedrijfsleven
zitting.
Tijdens de eerste vergadering
werd vastgesteld dat op mon
diaal niveau steeds meer eisen
worden gesteld aan het vervoer
van gevaarlijke stoffen. Daarbij
staan veiligheid en bescherming
van het milieu voorop. Door de
ze maatregelen zijn ongelukken
vrijwel uit te sluiten, constateer
de de werkgroep. De zonering
die is ingevoerd op de Wester
schelde zorgt er bijvoorbeeld
voor dat tankers met LPG of
chemicaliën op voldoende af
stand van de woongebieden aan
de kust passeren. Rampsitua
ties zullen zich daardoor, vol
gens de werkgroep, niet snel
voordoen.
„Anders ligt het met de minder
gespecialiseerde vervoerders.
De cargo van containerschepen
kan bijvoorbeeld een variëteit
aan gevaarlijke en schadelijke
goederen bevatten, eventueel in
halffabrikaten verwerkt, zonder
dat duidelijk is om welke soort
stoffen het gaat en op welke
plaats in de lading ze zich pre
cies bevinden. Duidelijk is dat in
dergelijke gevallen een veel gro
ter gevaar schuilt", aldus de
werkgroep. Wat dat betreft
schort er nog heel wat aan de re
gelgeving, die vaak is bedacht
door niet-nautici en daardoor in
de praktijk vaak moeilijk toe
pasbaar is. Daar komt bij dat
van uniformiteit in de regelge
ving vaak geen sprake is; de re
gels verschillen van land tot
land. Het symposium moet een
dialoog uitlokken tussen de re
gelgevers en de 'mensen van de
praktijk'.
van onze verslaggever
VLISSINGEN - De stichting tot
behoud van onderwaterschat
ten in Zeeland heeft het eigen
vaartuig Dreg IV verkocht,
maar blijft als ideële organisa
tie bestaan. De opbrengst van
het duikschip gaat in een spe
ciaal fonds voor de aanschaf
van onderwaterschatten van
Zeeuwse komaf. „Ontzettend
triest." Voorzitter D. Roos laat
weten met pijn in het hart af
scheid te nemen van de Dreg IV.
Het onderhoud van het voorma
lige marinevaartuig was echter
niet meer op te brengen. Ma
chine-onderdelen waren steeds
moeilijker te krijgen voor het
bootje, dat in 1950 is gebouwd.
De stichting had bovendien
weinig aanhang meer in de
vorm van donateurs.
De verkoop van de Dreg IV bete
kent het einde van de stichting
tot behoud van onderwater
schatten in Zeeland als actief
duikende organisatie. „Duiken
is over en uit", aldus voorzitter
Roos, „maar de stichting blijft
haar doelstelling trouw. We
gaan de statuten zo aanpassen
dat een fonds kan worden ge
vormd voor de (snelle) verwer
ving van onderwaterschatten."
In het verleden heeft Roos het al
eens meegemaakt dat een
Zeeuwse onderwaterschat aan
de neus van Zeeland - een
Zeeuws museum - voorbijging,
omdat geld ontbrak. „Dat is ge
beurd met een kanon, van Por
tugese makelij, met het wapen
van de admiraliteit Zeeland.
Zeeuwen moeten dat veroverd
hebben op Portugezen. Kortom:
een prachtig museumstuk. Ik
had een optie om het te kopen,
maar na tien dagen was het weg.
Dan moetje snel kunnen hande
len."
Archief
De stichting tot behoud van on
derwaterschatten in Zeeland is
halverwege de jaren tachtig op
gericht om onderwater-archeo-
logie professioneel te bedrijven
en om wildgroei te voorkomen.
„We hebben een mooi wrakke-
narchief', geeft Roos als resul
taat, „en we zijn bereid mensen
te adviseren."
Hoeveel de Dreg IV heeft opgele
verd, wil de voorzitter niet ver
tellen. Het enige wat hij over de
koper wil zeggen, is dat hij een
Belg is. „Gelukkig maar, want
dan zien we het schip tenminste
niet zo vaak."
Advertentie
Exclusieve woningtextiel, accessoires, meubelen en verlichting
Oogstrelende ondersteuning van persoonlijke nachtrust.
VOOR EEN STIJLVOL ADVIES
Langstraat 2-4, Postbus 8, 4340 AA Arnemuiden
tel. 01182-1273/1544, fax 3712
Openingstijden: maandag t/m zaterdag en vn/dagavond.
De beursmeesters Aarnout Verstraten (links) en Marc van den Bergen (midden) aan het werk op de schippersbeurs in Terneuzen.
foto Charles Strijd