Wie vertrekt na Van Randwijck? PZC Eerste generatie echt slimme meiden baart geen kinderen Handdruk Professor de Roos: procureur-generaal Gonsalves moet ook opstappen Philips naar landen waar met dollar kan worden afgerekend Oud-dissidenten en priester op zwarte lijst Russische Doema 7V Ta twee ministers viel deze week de Amsterdamse procu- iV reur-generaal Van Randwijck over de IRT-affaire. Hij ivas bovendien het eerste slachtoffer van de openbare verho ren van de enquête-commissie. Wie volgt? Nóg een procureur- generaal tpgi. als het aan de hoogleraar strafrecht De Roos ligt. Hij vindt dat ook Gonsalves uit Den Bosch toe is aan vervanging. De Roos over de oogkleppen bij hen die geacht werden leiding te geven aan het opsporingsapparaat in de jacht op de georganiseerde criminaliteit. cioor Johan Carbo t Prof. mr Th. de Roos vindt dat Van Randwijck 'het er self naar heeft gemaakt'. Maar volgens hem sloeg nog een pro cureur-generaal (pg) bij de en quêtecommissie flaters: de Bos sche magistraat mr Gonsalves. „En die kan óok maar beter gaan". Gonsalves stond aan de wieg van de infiltratie-richtlijnen van 1991. Tot de methodes van infil tratie behoren ook gecontroleer de aflevering en doorlevering (van drugs). Vreemd genoeg be weerde Gonsalves voor de en quêtecommissie dat hij pas zeer onlangs van deze begrippen ken nis had genomen. „Merkwaar dig. Ook bij het kijken naar hem had ik zoiets van: dat kan niet langer. Het lijkt heel wat en het is zo weinig. Naar vergaderingen in Napels en zo gaan. en terugko men met verhalen waar nie mand iets aan heeft". Het verloop van de politie-en- quête heeft De Roos gesterkt in zijn overtuiging dat minister Hirsch Ballin van justitie vorig jaar 'terecht sneuvelde op de IRT-affaire', „Zijn 'war on drugs' en 'war on crime' waren eenzij dig. De grootste fout van Hirsch is geweest dat hij de controle op het opsporingsapparaat heeft onderschat en verwaarloosd". Theo de Roos is hoogleraar straf- en strafprocesrecht aan de uni versiteit in Maastricht. Daar naast is hij in Amsterdam werk zaam als advocaat. Hij is voor zitter van de Nederlandse ver eniging van strafrecht-advoca ten. De Roos woont in Utrecht. Als toonaangevend jurist stelt hij onomwonden dat het eerste slachtoffer van de politie-en- quête. graaf Rutger van Rand wijck, 'elk contact met de reali teit kwijt was'. Van alle 'breke benen'. zoals hij ze noemt, span nen de pg's Van Randwijck en Gonsalves volgens hem de kroon. Volgens De Roos is de Amster damse procureur-generaal Van Randwijck het slachtoffer ge worden 'van zijn eigen machte loze onwetendheid'. „Diens ver hoor door Van Traa vormde het absolute dieptepunt tot dusver. Ik weet van mensen bij het Openbaar Ministerie dat ze met kromme tenen naar Van Rand wijck hebben zitten kijken. En iedereen die hem kent. zoals ik, had hetzelfde gevoel toen hij op de buis was: Van Randwijck vond zelf dat hij het goed deed. Zoiets mag je gerust een trage die noemen, het is in feite gê nant". Datzelfde gold, vindt De Roos. voor mr Gonsalves, de pg uit Den Bosch. Twee oudgedienden die als het ware vanaf een troon wel heel interessant probeerden te doen. maar die niet konden verhullen 'dat zij aan alle kanten hadden gefaald bij hun controle taak op de politiebevoegdhe- den'. „Ze zijn de exponenten van de onderschatting. De pg's kwa men voortdurend bijeen. Maar als Van Traa vraagt waar ze het dan zoal met elkaar over had den, moesten ze het antwoord schuldig blijven. Het ging ge woon nergens over. Een dure praatclub van mensen die ont roerend slecht van alles op de hoogte waren". Daartoe rekent prof. de Roos ei genlijk ook de vorige minister van justitie. Hirsch Ballin. „Het is met hem en met Lubbers be gonnen. Men zal mij niet horen beweren dat er in Nederland niet of nauwelijks sprake is van geor ganiseerde criminaliteit. Maar Hirsch riep spookbeelden in het leven. Alles ging opzij voor de bestrijding van 'het grote kwaad'. Maar beleidsmatig ge beurde er niets. De beleidsbepa lers werden immers al weer gauw in beslag genomen door de reorganisatie van de politie. Ver zuimd werd de recherche in de gaten te houden. Uit een redelijk gezonde scoringsdrift ging die zijn eigen gang. Bovendien werd door de minister en de pg's abso luut niet onderkend dat aan de top van politie en justitie heel door Fred van Essen Philips maakt zich op zijn Europese produktie in versneld tempo te verplaat sen naar landen waar in dol lars kan worden afgere kend. De druk om massapro- dukten met kleine winst marges uit Nederland weg te halen, is veel sterker ge worden door de dure gul den, zegt Dudley Eustace, fi nanciële man in de raad van bestuur van Philips Electro nics. „Het is niet alleen be langrijk in welke valuta je maakt, maar ook in welke munteenheid je verkoopt". De lage dollarkoers en de zwakte van veel Europese valuta's, kost de onderne ming veel geld. doordat Phi lips de dollar-inkomsten naar guldens moet terugre kenen. Elke 10 cent die de dollar in waarde daalt, kost Philips 100 miljoen gulden van de winst. Eustace: „Het koers-effect is enorm. De af gelopen negen maanden heeft de lage dollar het be drijfsresultaat met 750 mil joen gulden gedrukt". Over vijf jaar wil Philips minstens een kwart van zijn omzet uit Aziatische landen halen. Eustace: „Onze stra tegie is al langer dat we met onze produktie de groei markten in Latijns-Amerika en Azië opzoeken, maar de problemen met de wissel koersen kunnen dat tempo belangrijk versnellen". De omzet van Philips Elec tronics groeide tot en met september in dollars met 12 procent, maar door de on gunstige guldens-boekhou ding maar met 6 procent (tot 44.6 miljard gulden). Het be drijfsresultaat werd door de dure gulden gedrukt van 3.5 miljard gulden tot 2,8 mil jard. Eustace: „We moeten onze hele Europese produktie heroverwegen. De wissel koersen zullen een geweldig effect hebben op de keuze van vestigingsplaatsen en welke business je ingaat of verlaat. We moeten dure ge bieden als Nederland uit. Zo als de Japanners bezig zijn hun produktie uit Japan te verplaatsen". Terneuzen Volgens Eustace wordt de handhaving van produktie van 'low-tech'- produkten in Nederland extra moeilijk. Eustace: „Niemand hoeft bang te zijn dat we weggaan, maar we moeten selectief zijn. We blijven werk ver schaffen in Nederland, maar het aantal sectoren en pro dukten waarin zal minder worden". Eerder dit jaar maakte Phi lips al bekend de produktie in de lampenfabriek in Ter- neuzen te zullen inkrimpen, ten gunste van nieuw aange kochte fabrieken in Polen. De fabricage van consumen tenelektronica zoals tv-toe- stellen, cd-spelers en video recorders is volgens Eustace in Europa eigenlijk onmoge lijk geworden door de con currentie en stagnerende of zelfs dalende verkopen. De gemiddelde prijs van een vi deorecorder daalde dit jaar met 7.5 procent, de verkopen van consumentenelektroni ca daalden in Duitsland met 11 procent. De Duitse Phi- lips-dochter Grundig maak te een 'beroerd' kwartaal door en bleef opnieuw in de rode cijfers. Eustace: „Maar de terugval in de consumentenelektro nica is een wereldwijd pro bleem. Ook Matshushita (Philips' grootste concur rent) lijdt eronder. Zodra de mensen weer geld willen uit geven voor een nieuwe tele visie zijn de problemen voor bij". Daar zijn vooralsnog geen tekenen van, bevestig de Eustace, ook niet in Ne derland. „Pc's (personal computers) zijn eigenlijk de enige waarvan de consu ment er wel meer van kocht, en daarin is Philips te klein om er echt van te profiteren. Maar het kan een aanwijzing zijn voor onze marketingaf deling. Kennelijk heeft een computer wel voldoende sex-appeal voor de consu ment om 'm te kopen en is de vraag wat ze met zo'n ding moeten kennelijk van latere verschillende opvattingen leef den over hoever men moest gaan bij de aanpak van die georgani seerde criminaliteit". Forse correctie Chaos troef dus, waarvan heel Nederland nu getuige is met alle directe uitzendingen van de ver horen van hooggeplaatsen die er blijk van geven dat ze van toeten noch blazen wisten. Theo de Roos: „Waar we mee zitten is een controle-crisis. Er is een groot gebrek aan harmonie binnen het Openbaar Ministerie gesigna leerd. Van de minister tot aan de politiechefs ze hebben ver zaakt, allemaal. Eigenlijk was de Haarlemse hoofdcommissaris Straver nog het eerlijkst. Hij zei fout te hebben gezeten. Zijn ver hoor vond ik het meest aangrij pende tot nu toe. Vooral bij hem werd dat duidelijk: als padvin ders begon men aan het IRT Noord-Holland/ Utrecht". Wierenga heeft vorig jaar een eenzijdig" rapport afgeleverd, vindt ook Theo de Roos. „Be langrijke aspecten werden schromelijk onderbelicht". Hij rekent op 'een forse correctie in Amsterdams voordeel' door Van Traa. Dat de enquêtecommissie nu al een paar keer over perso nele consequenties begon, heeft hem niet verrast. Er zal ook vol gens hem wel een zuivering op gang komen. Maar aan voorspel lingen waagt de hoogleraar strafrecht en strafprocesrecht zich liever niet. „Van pg Gonsalves vind ik dat hij ook maar moet gaan. Een hoofdofficier als De Beaufort uit Haarlem liet inderdaad even eens geen bijster sterke indruk achter. Van Traa zinspeelde bij de voorzitter van de Raad van Hoofdcommissarissen Brand deze week op een nieuwe genera tie politiechefs. Het kan ook niet dat er zulke grote verschillen van opvattingen zijn tussen de politiechefs van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Haarlem. Zij zullen op één lijn moeten komen. Want bestrij ding van de zware criminaliteit is regio-overschrijdend". Stijfkoppen Hoe komen de politiechefs op één lijn? De Roos: „Wellicht door selectie, Nordholt ver- Procureur-generaal Gonsalves uit Den Bosch. door Karin Swiers De bezuinigingen op de so ciale zekerheid treffen vooral vrouwen. De eerste gene ratie slimme meiden bereidt zich voor op een toekomst op de arbeidsmarkt. Maar de moe ders, oma's en tantes van die meiden, kortom alle vrouwen die tot de oudere generaties be horen, zijn jarenlang ontmoe digd om toe te treden tot die ar beidsmarkt. Deze grote groep vrouwen is nu het slachtoffer. Wie gaan er nog het minste fi nancieel op achteruit met de nieuwe Nabestaandenwet? Ruwweg alleen de weduwen die kinderen hebben beneden de achttien jaar en de weduwen van vijftig jaar en ouder. De rest van de achterblijvers wacht een for se achteruitgang in inkomen. Het Comité voor een Rechtvaar dige Nabestaandenwet heeft be cijferd dat minstens vijftigdui zend vrouwen financieel in de kou komen te staan. Natuurlijk treft deze wet ook de enkele huisvader die zijn kostwinnende vrouw overleeft. Wie kunnen aan de tucht van de nieuwe Bijstandswet ontko men? Alleen de vrouwen die de zorg voor kinderen onder de vijf jaar hebben, de rest moet aan het werk. En dat betekent zo'n tweehonderdduizend vrouwen over twee maanden aan zullen kloppen bij de sociale dienst voor een baan én voor opvang van de achterblijvende kinde ren. Ruwweg negentig procent van de bijstandsuitkeringen wordt verstrekt aan vrouwen. Tweederde daarvan gaat naar eenoudergezinnen. Marianne Dauvellier, coördina tor bij de Vrouwen Alliantie (een samenwerkingsverband van achtendertig landelijke vrou wenorganisaties) wijst erop dat tegelijkertijd twintig procent wordt gekort op de overheidsbij dragen voor kinderopvang. Ge meenten mogen bovendien voortaan zelf uitmaken of ze dit geld hier wel aan willen beste den. Dauvellier signaleert nu al dat gemeenten van kinderop vang een prachtige bezuini gingspost aan het maken zijn. „Moet je kinderen van vijf jaar dan maar na school de straat op sturen? Dat kan niet. Als moe der kom je dus nooit aan 38 uur werken toe. De zorg voor een kind is niet te combineren met een voltijdsbaan". Minder betaald Vrouwen op de arbeidsmarkt staan er helemaal niet zoveel be ter voor dan de vrouwen die (al dan niet gedwongen) thuis zit ten. Vrouwen die meer dan 20 uur per week werken, krijgen ge middeld een kwart minder be taald dan mannen, schermt Dauvellier met cijfers van het Centraal Bureau voor de Statis tiek (CBS) over het bruto uur loon. Wie de bruto-jaarsalaris- sen volgens het CBS bekijkt, ziet nog grotere verschillen. Vrou wen met een academische oplei ding verdienen nog altijd gemid deld 39 procent minder dan mannen met dezelfde opleiding. Bij vrouwen met alleen lager be roepsonderwijs is het verschil zelfs 54 procent. Worden deze werkende vrouwen ontslagen of arbeidsongeschikt, dan krijgen ze dus sowieso al minder uitkeringsgeld dan man nen. Bovendien werkt 62 pro cent van de vrouwen op de ar beidsmarkt in deeltijd, groten deels in banen van minder dan twintig uur en veelal onvrijwil lig, Leontine Bijleveld, beleids medewerker van het Vrouwen secretariaat FNV, komt op de proppen met een intern FNV-on- derzoek bij arbeidsvoorziening IJselland. Daaruit blijkt dat 83 procent van de mannen op de ge wenste voltijdsbaan terecht komt en slechts 43 procent van de vrouwen. De aangescherpte toelatingsei sen voor de WW treft zo bezien vooral vrouwen. Uitzendkrach ten, thuiswerkers en oproep krachten halen vaak niet de ge vraagde 26 weken werk in een periode van 39 weken. Vroeger konden die '26 weken werk ten minste nog in éen jaar tijd wor den vergaard. Vrouwen Alliantie laat het Wetenschappelijk Insti tuut Vrouwen en Recht onder zoeken of deze nieuwe eisen kun nen worden aangemerkt als dis criminatie. Als het antwoord daarop bevestigend luidt, vecht de organisatie de maatregelen tot de hoogste instantie aan. Ook na een werk- en zorgzaam leven wacht vrouwen allerminst een beloning voor de gedane ar- dwijnt binnen afzienbare tijd. Hij heeft bij Van Traa vorige week alles gegeven en reed daar na begrijpelijk in een soort over winningsroes terug naar Am sterdam. Het boek Straver is uit, die man zit stuk. Brand nadert zijn vut. Interessant wordt hoe het met Wiarda verder gaat. Ik zie hem aanblijven. Maar wel be last met het verleden. Voor die corruptie-beschuldiging heeft hij rijkelijk laat zijn excuses ge maakt. Als Wiarda blijft zal hij goed naar nieuwe mensen moe ten luisteren een nieuwe lich ting met nieuwe boodschappen. Het voordeel van deze enquête is het proces van reiniging. En daarbij vallen de zwakste scha kels en grootste stijfkoppen uit de boot". De parlementaire enquêtecommissie Van Traa hee een eerste slachtoffer. De Amsterdamse procureu generaal Van Randwijck stapt op. Hij is waarschijnlij door minister Sorgdrager van justitie aangezet tot zij beslissing. Van Randwijck heeft na zijn verhoor en d verhoren van onderschikten de conclusie getrokken dj f er onder zijn leiding een behoorlijk chaos is ontstaan ij f het openbaar ministerie in Amsterdam. Dat Van Randwijck voordat de parlementaire enquèt^ commissie klaar is met de onderzoekingen ontsla 1 neemt, is zijn zaak. De commissie zou over die beslissin het zwijgen toe moeten doen. Maar neen. Drie leden va de commissie waren er als de kippen bij om in het opei baar hun tevredenheid uit te spreken over de beslissin van de procureur-generaal. Commissievoorzitter Va Traa was woedend. De verklaringen van zijn comrai:ii sieleden kwalificeerde hij in allerijl als uitspraken va individuele kamerleden. Van Traa kon niet veel anders. Maar het kwaad is ga; schied. Maar liefst drie van de zeven commissielede f hebben hun oordeel aan de openbaarheid prijs gegeve Waar blijft nu de afgewogen conclusie die Van Traaf zijn club straks moet formuleren? Met hun uitsprake hebben de-drie-van-Van-Traa zo'n oordeel al met eefi4 zware hypotheek belast. Ook in de Tweede Kamer is beroering ontstaan over hi111 vertrek van Van Randwijck. Een meerderheid van hi 'e parlement eist op hoge toon uitleg van minister Soij [ee drager over de 'gouden handdruk', die Van Randwijc^ heeft gekregen. Zonder eerst eens even af te wachte heeft de kamer al een sfeer rondom het ontslag g et< kweekt. De procureur-generaal zou geen recht hebbt erl op het geld. Tot het moment waarop precies duidelijk en of de minister Van Randwijck heeft gevraagd op te sta pen of niet zou de kamer zich van een oordeel moetien onthouden. Pet Zowel de Tweede-Kamerleden buiten als binnen commissie zouden er verstandig aan doen eerst eeljt grondig de consequenties van uitspraken te overwegf m alvorens die te doen. laa De kwestie Van Randwijck maakt twee zaken pijnli duidelijk. Van Traa mag nu vraagtekens bij de onafhai Jsj kelijkheid van zijn commissie gaan zetten. En de Twe ad de-Kamerleden die de 'gouden handdruk' veroordele wa dienen te beseffen dat zij daarmee voorbarig een bee imz oproepen van een overheid, die met belastingcentf ud strooit. 'rij p Russische ambtenaren heb ben woensdag met het schaamrood op de kaken moe ten toegeven dat er iets is mis-, gegaan bij de pogingen om te voorkomen dat criminelen op de kandidatenlijsten voor de parlementsverkiezingen ko men. Op de zwarte lijst staan namelijk behalve gangsters ook voormalige dissidenten uit het Sovjet-tijdperk en kandidaten die hun alimentatie niet op tijd hebben betaald. President Jeltsin zei twee weken dat criminelen proberen zich op 17 december in de Doema te la ten kiezen. Zo kunnen zij hun ac tiviteiten verstoppen achter de parlementaire onschendbaar heid. Een afgevaardigde die nu in het parlement zit waarschuw de dat de volgende Doema een „congres van dieven in toga" zou zijn. Maar de lijst van 79 ongewenste kandidaat-parlementsleden klopt niet helemaal. Zo duikt tussen de namen van veroor deelde misdadigers en plegers van wangedrag ook de naam op van Sergej Kovaljov, de com missaris voor de mensenrech ten. Hij zat tijdens het commu nistische regime zeven jaar ge vangen, wat door velen juist wordt beschouwd als blijk van zijn geloofwaardigheid. ad Ook andere kandidaten die a verzetten tegen het Sovjet-r gime en daardoor gevangen z nee ten, staan op de lijst. Het g bijvoorbeeld om de priestèerl Gleb Jakoenin die driejaar vas zat omdat hij bijbels had uitg geven, en Lev Oebosjko die z ventien jaar in gevangenissen! een psychiatrisch ziekenhu i doorbracht wegens „beledigii van het Sovjet-systeem". Maar ook de gepensioneerde gi neraal Filatov staat op de lijs Hij is verwisseld met een soldas met dezelfde naam die in dej ren vijftig vier jaar gevangen za De plegers van de staatsgrepi 5 in 1991 en 1993, zoals Valenti Varennikov, Aleksandr Roel koj of Viktor Anpilov maken ocie* deel uit van het gezelschap miju dadigers. Zij werden allen in pt,ro cessen vrijgesproken of kregflro' amnestie. Het vergrijp waarvo: de kandidaat is veroordeeld de zwarte lijst hoeft niet eei ernstig te zijn: één kandida voor de verkiezingen staat ere omdat hij achter is met zijn al mentatiebetalingen. De meeste misdadigers zijn lui vinden bij de partij van de ultr letj nationalist Vladimir Zjirinovsi en, Twaalf kandidaten van die pa jer tij staan op de zwarte lijst.Afi RTR Vooral vrouwen worden getroffen door de bezuinigingen op de sociale zekerheid. Een voorbeeld hier van is de nieuwe Nabestaandenwet, waartegen begin oktober weduwen protesteerden bij staatssecre taris Linschoten. Ze lieten hem zien hoe de weduwe weer moeten worden aangekleed in plaats van uitgekleed. foto G PD beid. Tachtig procent van de mensen met alleen aow behoort tot het vrouwelijk geslacht. De verschillen tussen wat mannen en vrouwen aan pensioen op bouwen zijn enorm. Veel pen sioenregelingen gaan nog altijd uit van het traditionele kostwin nersmodel en/of bevatten nog steeds discriminerende bepalin gen voor vrouwen. Ombudsvrouw Pensioenen An- tje Kuik heeft berekend dat bij na vier keer zoveel vrouwelijke als mannelijke werknemers he lemaal geen aanvullend pen sioen opbouwen. De reparatie van het vrouwenpensioen, pas na een uitspraak van het Euro pese Hof in gang gezet, verloopt uitermate moeizaam. Wie het huidige pakket sociale zeker heid bekijkt, kan maar één con clusie trekken. Een echt slimme meid trouwt niet en baart al he lemaal geen kinderen. Werken moet ze. veertig jaar lang min stens veertig uur per week. Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. (0118) 484000. Middelburg: Markt 51 4331 LK Middelburg. Tel. (0118) 681000. Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ Goes. Tel. (0113) 231800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen Tel. (0115) 694457. Hulst: Servicepunt. Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. (0114)314058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. (0115) 568000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel. (0111)415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8 30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10,30 uur. Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, Tel. (0118) 484000; Redactiefax: (0118) 470102 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur; in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000. Fax (0118) 470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 86,75, automatische afschrijving 85,90, franco per post 110,00; per maand 30,50, automatische afschrij ving 30,00; jaarabonnement 335,00, auto matische afschrijving 333,50; jaarabonnement franco per post 440,00; losse nummers maan dag t/m vrijdag 1,50, zaterdag 2,25 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.; 3754316 t.n.v, PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 169 cent per mm; minimumprijs per advertentie 25l35; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas. Telefonisch spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.30 uur. Tel. (0118) 484401. Auteursrechten voorbehouden Uitgave PZC i:; \ie ISl

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 2