WOV rendabeler dan gedacht
Hoechst krijgt fosformonopolie
Stukje autosnelweg baadt in licht
Deel informatie over
WOV blijft geheim
Bonden en directie
Philips Terneuzen
botsen opnieuw
Alsnog opvanghuis
incest-slachtoffers
Zeeuws dreigement
terugtrekking uit
Arbeidsvoorziening
Becijferingen van Rijk Ministeries willen de winst al verdelen
zeeuwse almanak
Brand
is r
PZC
zeeland
WOENSDAG 27 SEPTEMBER 1995
van onze verslaggever
René Schrier
DEN HAAG/MIDDELBURG -
De exploitatie van de Wester-
schelde Oever Verbinding is
rendabeler dan aanvankelijk
was becijferd. Dat heeft geleid
tot een discussie tussen de mi
nisteries van Financiën en Ver
keer en Waterstaat over de ver
deling van de mogelijke winst
die op de tunnel gemaakt kan
worden. In Den Haag is het na
melijk al lang niet meer de
vraag öf de WOV er moet ko
men. Na rekenwerk in de Hof
stad is gebleken dat het project
financieel in allerlei opzichten
veel aantrekkelijker is dan
voortgaan met de veerboten. Zó
aantrekkelijk dat de investe
ring aanzienlijk sneller afge
schreven kan worden dan de
provincie Zeeland berekende.
Uit studies die het Rijk door een
extern bureau heeft laten ver
richten wordt duidelijk dat de
Westerscheldetunnel veel eer
der is afbetaald dan de provincie
aannam. Dat is wel afhankelijk
van zaken als verkeersaanbod,
inflatie en rentestand. Finan
ciën stelt zich op het standpunt
dat de winst die op deze manier
geboekt kan worden - uitgaande
van een exploitatieperiode van
30 jaar - bij dat departement te
recht moet komen. Daar staat
tegenover dat Verkeer en Water
staat voor de kosten moet op
draaien, nog steeds volgens Fi
nanciën, als het project onver
wacht toch duurder zou worden.
Daar wordt in Den Haag tussen
beide departementen dan ook
nog over gebakkeleid. In Mid
delburg wordt deze discussie als
een luxe probleem bestempeld.
Veerdienst
Een van de studies die er mede
toe heeft geleid dat de neuzen
één richting-opgingen ten gun
ste van de tunnel, had als onder
werp de toekomst van de veer
dienst. Daaruit kwam naar vo
ren dat de overheid op den duur
ook moet voldoen aan de zoge
naamde IMO-normen, (Interna
tional Maritime Organisation.)
Dat betekent dat de veerboten
veiliger geconstrueerd moeten
worden, bijvoorbeeld voorzien
van een dubbele wand, gevuld
met kunstof. Ook werd de sug
gestie gedaan niet langer dub
beldekkers te bouwen, maar bre
dere, stabielere schepen. Beide
alternatieven hebben grote en
vooral kostbare consequenties
voor de aanleginrichtingen. Een
duidelijk pleidooi voor een tun
nel, zo werd in Den Haag gerede
neerd.
Overigens is de gang van zaken
rond de Westerscheldetunnel de
laatste weken wat frustrerend
voor de provinciale ambtenaren
die zich al jaren intensief met de
voorbereidingen bezig hebben
gehouden. Sinds de minister het
initiatief voor het project heeft
genomen, staat de provincie een
beetje aan de zijlijn. De provin
cie is nog wel goed genoeg om
Verkeer en Waterstaat gegevens
en informatie te leveren. Maar
als dat ministerie een extern bu
reau inschakelt om nog eens een
studie te doen naar de exploita
tie van de tunnel, krijgt de pro
vincie de uitslag daarvan niet te
horen.
Studie
Zo is het ook met de officiële
overdracht. De provincie wil er
mee verder, maar het Rijk laat
het bij enkele oriënterende ge
sprekken met de provincie. Daar
geldt de regel: eerst een kabi
netsbeslissing en dan kunnen
we aan de slag. Wel heeft Rijks
waterstaat het bureau Twijnstra
en Gudde opdracht gegeven een
studie te verrichten naar de juis
te opzet van de overheids-NV die
voor de WOV opgericht moet
worden.
Blijft over de vraag wanneer het
kabinet eindelijk de WOV-
knoop doorhakt. In het provin
ciehuis te Middelburg werd
sinds de zomer de datum van 1
oktober steeds genoemd. Uiter
lijk op dat moment zou de aan
slof zie pagina 15 kolom 8
van onze verslaggever
TERNEUZEN - De Industrie
bonden FNV en CNV en de direc
tie van Philips Lighting in Ter-
neuzen zijn dinsdag aan de on
derhandelingstafel opnieuw
met elkaar in aanvaring geko
men.
Tegen alle afspraken in heeft de
directie een adviesaanvraag la
ten uitgaan aan de onderne
mingsraad (OR) over de reorga
nisatieplannen.
De bonden hebben heftig gepro
testeerd tegen deze 'onaange
name verrassing'.
Ook de OR zelf is weinig geluk
kig met de toegepaste overval-
techniek.
Vestigingsdirecteur J. van dei-
Ster beloofde gisteravond in een
reactie op de ontstane conflictsi
tuatie beterschap voor het ver
dere vormverloop van de ge
sprekken.
De vertegenwoordigers van
FNV en CNV verlieten dinsdag
middag na ruim drie uur praten
zwaar teleurgesteld de directie
kamer in Terneuzen. Het was de
zoveelste aanvaring tussen
beide partijen na beëindiging
van de staking enkele maanden
geleden. Voor CNV-Districtsbe-
stuurder J. Jongejan aanleiding
voor oorlogstaal.
Brugwachter
zet baldadige
jongens klem
MIDDELBURG - Negen
jongeren, die in Zeeland
op vakantiekamp zijn,
hebben hun baldadig
heid duur moet beko
pen. Het clubje bleef
dinsdagmiddag rond
half een op de Stations-
brug in Middelburg
staan toen deze een
draaibeurt maakte. Om
te voorkomen dat de
jongeren er vandoor
zouden gaan, bleef de
brug net zo lang open
staan tot de politie arri
veerde.
Na bijna twintig minu
ten vatte de politie hen
in de kraag. De knapen
kregen elk een boete van
dertig gulden. Als argu
ment voor hun gedrag
zeiden de jongeren tegen
de politie dat zij tijdens
hun kamp 'nog niets be
leefd hadden'.
„De onderhandelingen komen
zo in gevaarlijk vaarwater. We
beginnen ons zorgen te maken.
Wanneer je alle wrevel van de
laatste tijd optelt, ga je je afvra
gen: is dit nu echt weer een com
municatiefoutje of proberen ze
ons gewoon te besodemieteren.
Het is blijkbaar heel moeilijk af
spraken maken met Philips. Zo
blijven we onze tijd verdoen en
de werknemers weten nog
steeds niet waai- ze aan toe zijn",
aldus Jongejan.
Het draaidë gisteren dus om de
adviesaanvraag aan de OR. De
bonden waren twee weken gele
den door de directie al ingelicht
over die stap, maar zagen toen
nog geen aanleiding voor pro
test. Gedacht werd dat Philips
even was vergeten dat een aan
vraag niet eerder dan eind okto
ber - wanneer een door de OR in
geschakelde extern deskundige
rapport uitbrengt - de deur zou
uitgaan. Nadere bestudering
leerde evenwel dat de OR werd
gevraagd een oordeel te geven
over het fel bediscussieerde
hoofdpplan van de lampenfabri
kant. Jongejan: „En dat gaat
ons gewoon een brug te ver."
Van kwade opzet is geen sprake,
stelde Van der Ster nadrukke
lijk. „Wanneer ik nu de reacties
van de bonden zie, dan denk ik
dat we dat misschien beter an
ders hadden kunnen doen. Hier
zitten echt geen diepere gedach
ten achter. Dit is meer een vorm
kwestie dan een principiële
zaak.
Wij ook vinden het jammer dat
zoiets sfeerbepalend werkt, dus
gaan we intern bekijken hoe we
dit soort belemmeringen in de
gesprekken kunnen voorko
men. Zodat niet de vorm maai
de inhoud van de discussie cen
traal staat."
Verplicht
OR-voorzitter W. Sprangers gaf
aan niet anders te kunnen dan
de aanvraag in behandeling te
nemen.
„Dat zijn we wettelijk verplicht,
willen we onszelf niet buitenspel
zetten." Hij verwacht echter dat
negatief zal worden geadviseerd
over de door de directie voorge
stane verplaatsing van produk-
tiecapaciteit naar lage- Ionen-
landen.
„Zonder uitzicht op continuiteit
op de lange termijn voor de fa
briek in Terneuzen, kunnen we
daar nooit mee akkoord gaan."
Bonden en directie komen 16 ok
tober weer bij elkaar.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Automobilisten mogen dezer dagen op Rijks
weg A58 tussen Middelburg en Oost-Souburg het genot smaken
van een stukje autosnelweg voorzien van kunstlicht, zoals in
België (nog) de normaalste zaak van de wereld is.
Het betreft - helaas voor de liefhebbers van het systeem in België
- geen proef van Rijkswaterstaat om te onderzoeken of.de ver
keersveiligheid met kunstlicht is gediend. Wegwerkers hebben
de extra verlichting nodig. In België heeft de overheid wèl het
idee dat de verkeersveiligheid bij verlichte autosnelwegen is ge
baat. Minstens zo belangrijk is, dat het rijcomfort wordt ver
hoogd. „Maar", laat een woordvoerder van het kabinet-Balde-
wijns van openbare werken weten, „bij ons komt dit systeem ook
meer en meer ter discussie te staan, vanwege de kostprijs. Er
wordt gesproken over doven of verwijderen." foto Ruben Oreel
Hoechst Vlissingen wordt binnen enkele maanden de enige producent van fosfor in West-Europa.
luchtfoto Ruben Oreel
9 Enige producent in W-Europa Positie Vlissingen sterker
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Eind dit jaar is Hoechst
in Vlissingen de enige fosforproducent in
West-Europa. Na de sluiting van de fos-
forafdeling van Hoechst in het Duitse
Knapsack en de fosforfabriek van Eni-
chem in Italië drie jaar geleden, beëin
digt binnenkort ook Atochem in Frank
rijk de produktie van fosfor. De positie
van de fosforfabriek in Vlissingen wordt
daarmee sterker.
Vanaf volgend jaar heeft Hoechst op het
gebied van de fosforproduktie alleen te
maken met concurrenten die op afstand
liggen: in de Verenigde Staten, in Kazach-
stan en in China. Transport van de aan de
lucht ontvlambare fosfor is een dure zaak.
Vandaar dat niet valt te verwachten dat
aanzienlijke hoeveelheden fosfor van an
dere continenten in West-Europa op de
markt worden gebracht.
In de Verenigde Staten zijn twee fosforfa-
brieken die vrijwel uitsluitend voor de
binnenlandse markt werken. Een paar
jaar geleden maakte Hoechst zich enige
zorgen over het feit dat in West-Europa in
eens fosfor uit Kazachstan op de markt
kwam. Volgens dr D. Vermaire, manager
produktie en techniek van de fosfordivisie
van Hoechst in Vlissingen, is daarvan de
laatste tijd niet veel meer te merken. „Dat
zal wel verband houden met de manier
waarop de plan-economie vroeger in de
Sovjetunie was georganiseerd", meent hij.
„In Kazachstan is volop fosfaaterts, maai
de elektriciteit en de cokes die je nodig
hebt om fosfor te kunnen maken, moeten
uit andere delen van de voormalige Sov
jetunie komen. Dat betekent in de huidige
situatie daar dat er met klinkende munt
voor moet worden betaald."
China
China brengt wel fosfor op de Westerse
markt. Dat heeft naar de mening van Ver
maire vooral te maken met de behoefte
van het land aan deviezen. Hij heeft de in
druk dat in China de binnenlandse vraag
naar fosfor groter is dan het aanbod. Mul
tinational Hoechst is in China actief om
technologie voor de produktie van fosfor
te verkopen. Bij Hoechst in Vlissingen
komt regelmatig een gezelschap uit China
op bezoek om de fijne kneepjes van het
vak te leren.
De fosforproducenten hebben de afgelo
pen tien jaar te maken gehad met een da
ling van de vraag naar wasmiddelfosfaat.
Vermaire wijst erop dat per land verschil
lend gekeken wordt naar dit fosforpro-
dukt als bron van milieuverontreiniging.
In Nederland, België. Duitsland en Lux
emburg is fosfaat nagenoeg geheel ver
dwenen als bestanddeel van wasmidde
len. In andere landen wordt wasmiddel
fosfaat evenwel nog volop toegepast.
De gedeeltelijke inzinking van de fosfaat-
markt in West-Europa is mede aanleiding
geweest voor de sluiting van de fosforfa-
brieken in Duitsland, Italië en binnenkort
ook Frankrijk. Vermaire: „Er blijft hoe
dan ook een markt voor fosfor en fosfor-
produkten bestaan. Die bedienen wij van
uit Vlissingen." Ongeveer 20 procent van
de 80.000 ton fosfor die Hoechst produ
ceert, krijgt een bestemming binnen het
eigen concern. De rest wordt elders afge
zet;. Zo heeft Hoechst een overeenkomst
gesloten met Atochem in Frankrijk om
deze chemie-gigant na de sluiting van de
eigen fabriek van fosfor te blijven voor
zien.
Dat Hoechst in Vlissingen als enige fosfor
producent in West-Europa overblijft,
heeft volgens Vermaire voor een deel te
maken met de milieu-technologie die in
de loop der jaren sterk is verbeterd. Ver
maire: „Op de korte termijn kosten milieu
investeringen veel geld, maar op de lan
gere termijn bieden ze overlevingskansen.
We hebben nu op dat gebied een voor
sprong.
In Kazachstan en in China krijgen ze in de
toekomst ongetwijfeld ook met strengere
milieu-eisen te maken."
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De aanne
mingscombinatie Westerschel-
de v.o.f. kan wat gedeputeerde
staten betreft nadere informa
tie over de voorbereidingen
voor de Westerschelde Oever
Verbinding wel vergeten. Gs
hebben besloten een bezwaar
schrift van deze aannemïngs-
combinatie ongegrond te ver
klaren. Alleen voor een aanvul
lende risico-analyse van de fi
nanciering en exploitatie is een
uitzondering gemaakt. Die kan
de combinatie krijgen. De rest
blijft geheim omdat anders de
onderhandelingen met de aan
nemer die de tunnel wil bouwen
gevaar lopen.
Niet de Combinatie Wester
schelde v.o.f. maar de Kombina-
tie Middelplaat Westerschelde
mag - als het project doorgaat -
de Westerscheldetunnel bou
wen. De eerste combinatie over
weegt nu een schadeclaim en om
die voor te bereiden wordt aller
lei informatie over de aanlop tot
het project verzameld. Daarvoor
was een beroep gedaan op de
Wet Openbaarheid van Bestuur.
Gs hebben dat verzoek in eerste
instantie nagenoeg geheel afge
wezen.
Een bezwaarschrift, ingediend
bij de provinciale adviescom
missie bezwaarschriften naar
aanleiding van die beslissing,
helpt de aannemer ook niet. ver
der. De adviescommissie heeft
zich namelijk van een oordeel
onthouden omdat de materie te
complex en technisch was.
Daarop hebben gs een oordeel
gevormd en dat was negatief,
met uitzondering van de risico
analyse.
De aannemingscombinatie kan
nu nog een beroepsschrift indie
nen bij de sector bestuursrecht
van de Arondissementsrecht-
bank te Middelburg.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Zeeland
krijgt nu toch een opvanghuis
voor vrouwen en meisjes die
seksueel misbruikt zijn. Het
komt waarschijnlijk in Vlissin
gen. De voorziening zal worden
gerund door de stichting Agogi
sche Zorg Zeeland (AZZ), die al
allerlei andere tehuizen be
heert.
Dat blijkt uit een wijziging van
het Plan Jeugdhulpverlening.
Om het opvanghuis te realise
ren, worden in bestaande tehui
zen opvangplaatsen geschrapt.
Daarmee legt AZZ zich neer bij
opvattingen van het provincie
bestuur. In ruil daarvoor kreeg
AZZ van het provinciebestuur
een handreiking: twee voor
meisjes bedoelde plaatsen in het
tehuis zullen voorlopig betaald
worden met geld uit het budget
voor jeugdhulp. Pas als het te
huis goed loopt, moet AZZ ook
die twee plaatsen zelf financie
ren door andere opvangplaatsen
te schrappen. Het gaat om een
kostenpost van 135.000 gulden
per jaar.
AZZ aasde aanvankelijk op blij
vende financiering via het bud
get voor jeugdhulpverlening.
Maar de provincie is wat dat be
treft onvermurwbaar. Het Plan
Jeugdhulpverlening, dat giste
ren het dagelijks provinciebe
stuur passeerde, blijft voorrang
geven aan de financiering van
lichtere vormen van jeugdhulp
(versterking van de pleegzorg,
de hulp aan ouders en kinderen
thuis, en preventie).
Extra geld
Extra geld dat Zeeland komend
jaar voor jeugdhulp tegemoet
kan zien. gaat in de eerste plaats
naar activiteiten van de Stich
ting Jeugdzorg Zeeland: op-
voedspreekuren (45.000 gulden),
adviesbureau jeugd en gezin
(50.000 gulden), begeleiding zelf
standig wonen (50.000 gulden)
en pleegzorg (100.000 gulden).
Wel blijft AZZ zicht houden op
de mogelijkheid nog een me
disch opvanghuis te realiseren
voor kinderen tussen de 4 en 12
jaar. Maar dat zal, zo geeft het
Plan Jeugdhulpverlening aan,
dan wel moeten gebeuren in sa
menhang met initiatieven om
therapeutische verpleging in
pleeggezinnen mogelijk te ma
ken.
Bromfietser (17)
bij ongeluk om
leven gekomen
SINT-MAARTENSDIJK - Bij
een ongeluk op de provinciale
weg ter hoogte van de Molen
dijk in Sint-Maartensdijk is
dinsdag omstreeks 16.10 uur de
17-jarige Justin Cras uit Sint-
Maartensdijk om het leven ge
komen.
Hij reed met zijn bromfiets op
het fietspad langs de provinciale
weg en belandde vervolgens
door nog onbekende oorzaak op
de rijbaan. Daar botste hij fron
taal op een vrachtwagen, die
werd bestuurd door een 24-jarige
Arnemuidenaar.
Het slachtoffer was volgens de
politie op slag dood. Een nader
onderzoek naar de toedracht
wordt ingesteld. De politie ver
zoekt eventuele getuigen van
het ongeluk zich te melden.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De gemeenten
en de provincie Zeeland over
wegen zich terug te trekken uit
het bestuur van Arbeidsvoor
ziening als de bezuiniging van
14,4 miljoen gulden op de rijks
bijdrage niet wordt vermin
derd. In een brief aan minister
A. Melkert van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid schrijven
ze dat de korting zo ver omlaag
moet dat de arbeidsbureaus in
Zeeland het zelfde aantal werk
lozen als dit jaar (4900 perso
nen) kunnen helpen.
Het dagelijks provinciebestuur
en de Vereniging Zeeuwse Ge
meenten wijzen erop dat Ar
beidsvoorziening in Zeeland van
alle regio's verreweg het zwaarst
wordt getroffen door de bezuini
gingen die de centrale organisa
tie in Rijswijk heeft afgekon
digd. Na de korting van 50 pro
cent die voor Zeeland is voorzien
volgt een tweede regio op af
stand met een bezuiniging van
35 procent.
Gemeenten en provincie be
schouwen de halvering van het
Zeeuwse budget als een strikt
cijfermatige manier van hande
len. Daarbij is in het geheel geen
rekening gehouden met de extra
kosten die in Zeeland moeten
worden gemaakt om dezelfde
dienstverlening te kunnen aan
bieden als in andere delen van
het land. Die extra kosten waren
in het verleden aanleiding Zee
land meer geld te verstrekken.
Helft
In de brief aan Melkert wordt
een somber beeld geschetst van
de situatie die Arbeidsvoorzie
ning te wachten staat wanneer
de bezuiniging ongewijzigd
doorgaat. Ongeveer de helft van
de 180 medewerkers wacht ont
slag en voor tenminste de helft
van de acht arbeidsbureaus en
enkele belangrijke scholingsin
stituten dreigt sluiting. Langdu
rig werklozen worden daar het
sterkst door getroffen.
Jarenlang gingen ze naar ie
dere bruiloft met een degelij
ke fietspomp, ingepakt met
een bandenplakdoosje, en
altijd bleek het een welkom
cadeau. Totdat er een keer
drie fietspompen op de ca
deautafel prijkten. Dat Be-
velandse stel - ze blijven
praktisch ingesteld - stapte
vervolgens over op de
brandblussers. Wéér een
doorslaand succes.
Het augustus-bruidspaar.
het laatste dat met zo'n
mooie rode blusser iverd ver
rast. stuurde een schriftelijk
bedankje met een trouivfoto.
..Hartstikke bedankt voor
jullie mooie cadeau. We
gaan het meteen gebrui
ken!"
