Athene en Skopje zijn er nog niet PZC C Van Sorgdrager mogen er tien wietpianten in de vensterbank P h Macedonië nooit door buren geaccepteerd Wilhelmina havik inzake Indonesië Menselijk lichaam gedijt het beste bij 16,5 graden celsius Winst in Peking S: V b Onvrede bij Griekse en Macedonische nationalisten over akkoord T( co VI door Hans Jacobs Er gloort hoop voor Macedo nië. Het lelijke eendje uit het Joegoslavische nest wordt over een maand eindelijk er kend door buurland Grieken land. Dat betekent dat er ook een einde komt aan de al negen tien maanden durende econo mische boycot door Athene. Ma cedonië moet in ruil hiervoor zijn rood-gouden vlag met de omstreden ster van Vergina strijken en zijn grondwet aan passen. Dat is eerder deze week na ruim 29 maanden onderhan delen onder auspiciën van de Verenigde Naties tussen beide landen afgesproken. Maar met het akkoord zijn voor Macedo nië nog lang niet alle proble men voorbij. Afgewacht moet worden of het akkoord ook de instemming van parlement en bevolking krijgt. t Advertentie) Antiek gevraagd voor onze eerstvolgende veiling in de Schouwburg in Middelburg. Kunst- en antiekveilingen A.l. Verhage te!. 01180-27639 Schilderijen, meubilair, juwelen, goud- en zilverwerken, antieke munten etc. etc. Een eerder deze week gehouden opiniepeiling gaf aan dat maai* liefst zestig procent van de Grie ken tegen is. De rechtse kranten reageerden woensdag verstoord op het nieuws uit New York. De socialistische premier Papand- reou is op een sterk nationalis tisch (en derhalve anti-Macedo- nisch) platform gekozen, dus hij heeft nog wel wat uit te leggen aan zijn volgelingen. Philippos De nationalistische oppositie in Macedonië zal niet zonder slag of stoot akkoord gaan met het 'weggeven' van de vlag. Het is weliswaar een jong symbool van een jonge natie, maar de zestien- puntige ster een tiental jaren geleden gevonden bij de opgra ving van het graf van koning Philippos, de vader van Alexan der de Grote legt een link met een ver en glorieus verleden. De Macedonische president Gli- gorov heeft de vlag overigens al eens eerder in de aanbieding ge daan en wellicht lukt het hem om het verzet in de kiem te smo ren. Er is regelmatig gesuggeerd dat Macedonië juist voor de om streden ster van Vergina heeft gekozen om wisselgeld te heb ben ten opzichte van de hyper gevoelige Grieken. Zo haalde Skopje bij eerdere onderhande lingen als eens de toren van Thessaloniki van haar bankbil jetten om concessies los te krij gen van de zuiderbuur. De Griekse minister Carolos Papoulias van Buitenlandse Zaken (links) en zijn Macedonische collega Stevo Crvenkovski (rechts) ondertekenden afgelopen woensdag het akkoord onder het goedkeurende oog van VN-secretaris-generaal Boutros Boutros-Ghali (midden). foto GPD Een heikel probleem is echter op tafel blijven liggen. De naam Macedonië is en blijft onaan vaardbaar voor de Grieken. Athene claimt het alleenrecht op het gebruik daarvan. 'Mace donië is al vierduizend jaar Grieks' luidt de slogan, waarbij volgens niet-Helleense historici gemakshalve voorbij wordt ge gaan aan het feit dat de Macedo- niërs onder wie Alexander de Grote destijds als barbaren, en niet als Grieken werden be schouwd. Athene meent tevens dat de naam alleen al een bedreiging vormt voor de integriteit van het Griekse grondgebied. Het impli ceert immers een claim op het andere Macedonië, de Grieke provincie van die naam met Thessaloniki als hoofdstad. In de grondwet van Macedonië vond Griekenland ook aanwijzi- gingen voor expansionisme van de noorderbuur, die diezelfde grondwet herhaaldelijk aanpas te, maai- nimmer tot volle tevre denheid van Athene. Dat Mace donië met zijn mini-leger nooit een vuist zou kunnen maken te gen NAVO-lidstaat Griekenland sneed geen enkel hout. Nieuw-Macedonië Een compromis lijkt (voorals nog) niet mogelijk. De regerin gen in Athene en Skopje zouden het opschuiven in de richting van eikaars standpunt politiek niet overleven. Onderhandelaar Cyrus Vance zei vorige week op dit onderdeel ook niet snel voor uitgang te verwachten. Ideeën zijn er wel. Macedonië zou voor intern gebruik gewoon Macedo nië blijven heten en naar buiten toe de term 'Nieuw-Macedonië' kunnen gebruiken. Dat is in ieder geval beter dan het nu gehanteerde 'Voormalige Joegoslavische Republiek van Macedonië' (FYROM in het En gels), maar blijft pijnlijk voor de Grieken die sinds 1991 conse quent spreken over de 'repu bliek van Skopje'. FYROM zou in dat geval exclusief voor de Grieken in gebruik blijven. Macedonië is een klein, armlastig landje in het hart van de Balkan. De armste van de zes republieken die tot voor kort Joegoslavië vormden. Macedonië stond daarom bepaald niet te trappelen om onafhankelijk te worden toen in 1991 andere deel republieken zich uit het staatsverband losmaakten. Maar de re gering in Skopje had uiteindelijk weinig keus omdat het in een federatie met Servië als hoofdrolspeler zou worden weggedrukt. De onafhankelijkheid van het ruim twee miljoen inwoners tel lende land was echter meteen omstreden. Het probleem laat zich niet in een paar woorden uitleggen. Het komt er echter op neer dat geen van de buurstaten het bestaan van Macedonië erkent en dat alle buurstaten in een of andere vorm een claim hebben op Macedonië. Belgrado bijvoorbeeld spreekt meestal over Zuid-Servië als het Macedonië bedoelt, daar mee aangevend dat het de afscheiding niet accepteert. Albanië bemoeit zich met de buurman omdat minstens een kwart van de bevolking uit etnisch-Albanezen bestaat. Die worden door de Ma cedonische president Gligorov zo veel mogelijk bij de regering be trokken, maar voelen zich toch achtergesteld. De meeste herrie schopte echter Griekenland. Griekenland wist enige tijd met suc ces internationale erkenning van Macedonië tegen te houden. Toen Macedonië uiteindelijk in 1993 toch lid kon worden van de Verenigde Naties mocht dat niet onder de zelf gekozen naam, ter wijl de vlag in New York niet mocht worden gehesen. Boycot Athene bedacht een andere methode om de buurman tot overgave te dwingen. Op 17 februari 1994 ging voor de tweede keer in vier jaar de grens met Macedonië dicht. Dat beroofde het geheel door land omsloten Macedonië van de toegang tot de haven van Thes saloniki. De Griekse boycot heeft Macedonië inmiddels miljarden gekost. Het effect werd vergroot door het feit dat Skopje vanwege het internationale embargo tegen rest-Joegoslavië ook geen za ken mag doen met Servië voor het embargo de belangrijkste handelspartner. Griekenland raakte door de boycot in conflict met de andere EU- lidstaten, die een zaak aanhangig maakten bij het Europees Hof in Luxemburg. Tot een uitspraak is het nog niet gekomen. door Ronald Frisart Terwijl matigende krachten in de jaren 1945-1950 probeerden ge weld tussen Nederland en Indonesië zo veel mogelijk te beperken, behoorde ko ningin Wilhelmina tot de haviken. Voor dat oordeel draagt L. J. Giebels in zijn recent verschenen boek over de politicus Beel nieuw feitenmateriaal aan. De vorstin had in 1947 lak aan de mening van de Vei ligheidsraad van de Ver enigde Naties. Ze wilde dat er in Indië eens flink op ge slagen zou worden. Op 21 juli 1947 begon Neder land de eerste politionele ac tie. Het doel was de econo misch belangrijke gebieden op Java en Sumatra weer in handen te krijgen. Dat lukte, nog voordat de Veiligheids raad begin augustus een staakt-het-vuren afdwong. Maar niet iedereen in Den Haag en Batavia was tevre den. Sommigen wilden dat het leger de hoofdstad van Soekarno's Republiek, Yo- gyakarta, onder de voet zou lopen. Onder hen waren in Batavia generaal Spoor en luitenant-gouverneur-gene raal Van Mook, in Nederland onder anderen KVP-voor- man Romme. Dat koningin Wilhelmina hun opvattin gen deelde, was op zichzelf bekend, maar Giebels voegt daaraan intrigerende nieuwe details toe. Londense dagen Hij beschrijft een Wilhel mina die zich weer „met het kabinetsbeleid was gaan be moeien als in haar Londense dagen". Hij doet dat mede aan de hand van notities van H. G. Hermans, Beels secre taris, wiens dagboek niet eerder als bron van ge schiedschrijving is gebruikt. Op 6 augustus 1947 maakte de koningin premier Beel op Huis ten Bosch duidelijk dat „het broeinest Yogya moest worden uitgerukt". Ze was er, schreef Beel in zijn aante keningen, van overtuigd dat de Republikeinse leiding in Yogyakarta „volkomen in handen is van extremisten". Of de premier die opvatting van de majesteit maar aan de ministerraad wilde over brengen. Beel deed dat, en uit Batavia kwamen soortgelijke gelui den. Maar het kabinet had ook een telegram van am bassadeur Van Kleffens, die vanuit Amerika waarschuw de dat de Veiligheidsraad met strafmaatregelen zou komen als Nederland het net teen week oude staakt-het- vuren zou schenden. De ministerraad wikte en woog, maar kwam er die 14de augustus niet uit. Tot grote ontstemming van Wil helmina. Nog diezelfde vrij dag vertelde ze volgens Gie bels aan Beel dat ze geen ver trouwen meer had in het ka binet. Nogal timide zou de premier hebben geopperd dat de ministers dan mis schien maar hun ontslag moesten indienen. De koningin vond dat te ver gaan, maar droeg Beel wel op „het kabinet onverwijld bijeen te roepen en mede te delen dat Hare Majesteit wenst, dat de heer Van Mook wordt gemachtigd om (naar Yogyakarta, red.) op te ruk ken" als hij dat nodig vindt. Dat was op z'n minst op het randje van wat een staats hoofd zich in Nederland kan permitteren. Niet voor niets heeft een groot kenner van het Indië-dossier, dr. P.J. Drooglever, eens geschreven dat Wilhelmina's opvattin gen inzake Indonesië zich „om het voorzichtig te zeg gen, rechts van het midden bevonden en dat zij, voor zover haar positie dat toeliet - en soms verder - hiervoor actief in het krijt trad". De maandag daarop sprak Beel, voor de vergadering van de ministerraad, nog maals met Wilhelmina. Die ging, zo meldt Giebels, „nu een stap verder en verzocht Beel het kabinet mee te de len dat volgens haar Neder land zo nodig uit de Veilig heidsraad diende te treden en dat de order naar Yogya op te rukken hoe dan ook moest worden gegeven". Wilhelmina lag op ramkoers, desnoods tegen de hele we reld in. Onverschrokken, maai' gezien de internatio nale machtsverhoudingen niet verstandig. De helft van de ministerraad vond dat ook, want de stem men staakten toen het erop aan kwam over een opmars van Yogyakarta te beslissen. Daarom werd besloten af te wachten hoe de Veiligheids raad zich over de toestand in Indië zou uitspreken. door Paul Koopman De buitenlandse persvertegenwoordi gers zitten te gruwelen. In een verga derzaal van het ministerie van justitie wordt een overheadprojector ingeschakeld om te bewijzen dat softdrugs veel minder schadelijk zijn dan de genotmiddelen alco hol en drugs. De minister van justitie zelve, Winnie Sorgdrager, laat monter weten: „Een eerzame burger met tien wietplantjes in de vensterbank kan zich vrij gerust voe len. Daar kan hij overigens nog per jaar tienduizend gulden mee verdienen". Wil de Nederlandse regering met dit beleid de Franse en Duitse regering een plezier doen, vraagt een Duitse correspondent zich verbijsterd af. „Straks wordt de Bondsrepu bliek helemaal overstroomd met Nederland se drugs. Ik begrijp hier niets meer van. Ik dacht dat het kabinet eindelijk eens wat harder zou optreden". Onbegrip Toch presenteerde het trio Sorgdrager, Borst (volksgezondheid) en Kohnstamm (grote-stedenbeleid) gisteravond een nota waaraan maandenlang zorgvuldig gevijld an geschaafd is. Niet alleen moest een com promis worden gevonden tussen de PvdA (legaliseren) D66 (uit het strafrecht halen) en WD (aanpakken!), maar ook moest een ba lans worden gevonden tussen het Eigen Ge lijk en het buitenlandse onbegrip. Om Fran- se en Duitse woede te voorkomen, sneuvelde bijvoorbeeld een passage waarin thuisteelt van wiet „een relatief onschuldig toeleve ringskanaal naar de coffeeshop" werd ge noemd. Dat zou al te zeer op legalisatie lij ken. Maai' toch houdt Nederland in de nieuwe no ta - zij het omfloerster - voet bij stuk. Soft drugs zijn niet schadelijk voor de geestelijke en lichamelijke volksgezondheid, liet minis ter Borst bij de toelichting beslist weten. Ook het populaire verhaal dat hasjrokers vroeger of later overstappen op harddrugs zou niet kloppen. Borst: „Er zijn in Neder land 675.000 gebruikers van softdrugs en slechts 25.000 gebruikers van harddrugs. Dat bewijst dat de stepping-stone-theorie niet deugt". Weerbarstigheid De Duitse bondskanselier Kohl en de Fran se president Chriac kunnen zich bij hun aan staande bezoek aan Nederland - bedoeld om het drugsbeleid op de korrel te nemen - al vast voorbereiden op een flinke dosis Hol landse weerbarstigheid. Minister Sorgdra ger roemde gisteravond de bonafide coffee shop. „Die heeft zijn waarde echt bewezen". Wel worden er strengere eisen gesteld aan de overlast van coffeeshops en mag een gebrui ker met niet meer dan 5 gram (nu 30) over straat. Voor alle duidelijkheid: dat wordt ge doogd, niet gelegaliseerd (een subtiel ver schil). De teelt van nederwiet op kleine schaal zal, als het aan het kabinet ligt, zich als een olie vlek 'over het land verspreiden. Belangrijk voordeel: de georganiseerde misdaad, ge specialiseerd in grootschalige teelt, vist zo achter het net. Sorgdrager haalde een on derzoek van de criminoloog Fijnhout aan waaruit blijkt dat de teelt van nederwiet nog nauwelijks in handen is van de maffia. Dat wil justitie ook graag zo houden. De boodschap aan het buitenland is eigen lijk vrij helder: tegen harddrugs wordt in Ne derland strak forser opgetreden, maar over softdrugs maakt de staat zich niet meer zo druk. Als hasj onschadelijker is dan koffie en alco hol (Borst), waarom zou de overheid aan het gebruik en de teelt daarvan dan kostbare politiekracht verspillen? Eigenlijk ziet het kabinet geen rationele re denen meer om softdrugs te verbieden, be halve dan 'wat de buren ervan zeggen'. De nota: „Het treffen van zo'n regeling (bedoeld wordt: gereguleerde aanvoer naar coffee shops) is vanwege de verdragsrechtelijke verplichtingen pas mogelijk indien daartoe ook door andere relevante landen zou wor den besloten". het g dcrla vand vrouwen gelijke kansen hebben. De door haar gekoa legra scherpe formulering zal er in ieder geval toe leiden d de discussie niet voor gesloten zal worden verklaard, Brundtland, die opriep tot een vloedgolf van veranc ringen, onderlijnde op die manier het element van wustwording dat is versterkt tijdens de conferent Niet alleen de vrouwen die in het Peking bijeen wart De h maar iedereen die kennisnam van de besprekingen, opnieuw aan het denken gezet. Over de keuze voor Peking als plaats van vergadering veel en kritisch gesproken. Een voordeel is hoe dano; geweest dat juist door naar China te trekken, de con! rentie extra schijnwerpers op zich heeft weten te ric ten. De vraag hoe zinvol de vrouwenconferentie is geweei kan wellicht het best worden beantwoord door haar te draaien. Zou maar moeten worden besloten de cussie over vrouwen- en dus mensenrechten niet me op mondiale schaal te voeren? Het antwoord is uite aard neen. Hoe moeilijk meetbaar de resultaten o; zijn, zonder gesprekken op wereldschaal wordt de ka op bewustwording over kwesties als gelijkberechtigd en gelijkwaardigheid geringer. En zonder die bewui wording schijnt er weinig licht voor een beweging vecht voor gelijke rechten en tegen geweld waarvi vrouwen het slachtoffer zijn. De hitte van de afgelopen zo mer heeft in Nederland waarschijnlijk zo'n driedui zend dodelijke slachtoffers geëist. Dat concludeert demo graaf Anton Kunst van het In stituut Maatschappelijke Ge zondheidszorg van de Rotter damse Erasmus Universiteit. Eindjaren tachtig toonde de on derzoeker aan dat er verband bestaat tussen extreme hitte en sterfte. Kunst baseert zijn be vindingen op cijfers van 1994: toen vielen er drieduizend do den door de hitte. Omdat het dit jaar gemiddeld warmer was dan vorig jaar, heeft de warmte volgens onderzoeker Kunst 'iets meer slachtoffers' ge maakt. Exacte gegevens hier over zijn niet voorhanden, om dat het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) pas volgend voorjaar over het sterftecijfer van 1995 beschikt. Kunst heeft aangetoond dat er een duidelijk verband bestaat tussen extreem hoge temperatu ren en (extra) sterfgevallen. Hij concludeerde dat het menselijk lichaam het beste gedijt bij een temperatuur van 16,5 graden Celsius. Dat is een gemiddelde gemeten over een etmaal, over dag en 's nachts dus. De gei delde etmaal-temperatuur droeg afgelopen juli 20,1 gradi in augustus was dat 19,7 gradi De hele zomer telde elf tropist dagen met een temperatuur 30 graden of meer. Gemiddi zijn er doorgaans twee tropisi dagen per jaar. Vertaald in een grafiek vertoi het jaarlijkse sterftecijfer keurige golfbeweging, met dieptepunt in de maand aug tus en een piek in januari. In grafiek over 1994 de een zeer warme zomer sedert jaren was in augustus al een mini diepe daling te zien. Ver gelet met het sterftecijfer van 1993 deden zich twee griepepli mieën voor die voor een hoog sterftecijfer zorgden) stateerde Kunst tien proci meer sterfgevallen. Onder de hitte-slachtoffers ren vooral ouderen en chronis zieken, van wie niet werd wacht dat ze op korte terra zouden sterven. Kunst wijst op dat het lichaam door vod verlies uitdroogt en het dikker wordt. Dat kan in heti gunstigste geval een hartaara of beroerte tot gevolg hebl (GPD) Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. 01184-84000. Middelburg: Markt 51, 4331 LK Middelburg. Tel. 01180-81000. Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ Goes. Tel. 01100-31800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. 01150-94457. Hulst: Servicepunt Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. 01140-14058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. 01155-68000. Zierikzee: Oude Haven 41, 4301 JK Zierikzee. Tel. 01110-15380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur. Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, Tel. 01184-84000; Redactiefax: 01184-70102. 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur; in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20,00 tot 22.00 uur: Tel. 01184-84000. Fax 01184-70100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 86,75, automatische afschrijving 85,90, franco per post 110,00; per maand 30,50, automatische afschrij ving 30,00; jaarabonnement 335,00, auto matische afschrijving 333,50; jaarabonnement franco per post 440,00; losse nummers maan dag t/m vrijdag 1,50, zaterdag 2,25 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v, PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 169 cent per mm; minimumprijs per advertentie 25,35; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas. Telefonisch spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.30 uur.' Tel. 01184-84401. Auteursrechten voorbehouden Uitgave PZC De vierde Vrouwenconferentie van de VerenigdeN ties is ten einde en pessimisten, optimisten en r listen kunnen zich gaan bezinnen op de uitkomsten! van. De slotverklaring is niet opzienbarend, maar i was voorspelbaar. Van vijfduizend afgevaardigden 189 landen valt niet te verachten dat ze eensgezinde revolutionair actieprogramma aanvaarden. De divei teit aan culturen en zeden is daarvoor te groot. Het zal nooit mogelijk zijn definitief de balans op te ir ken en het nut van een conferentie als deze exact te di den. Zeker is dat het geaccepteerde actieprogramn geen stuk is waaraan alle regeringen ter wereld zich dt moedig zullen onderwerpen. Beziet men hoe taai h proces van gelijkberechtiging van vrouwen in Weste ropese landen zich heeft voltrokken, dan is in te denki dat het op mondiale schaal tenminste zo traag en zek niet synchroon zal verlopen. Cynici kunnen daaraan de slotsom verbinden dat conferentie een nutteloze, geldverspillende aangelege heid is geweest voor een betrekkelijk select gezelschs Dat is dan kortzichtig. De conferentie kent stellig win; punten. Hoe dan ook is wereldwijd op een nadrukkel ke manier onder de aandacht gebracht dat er, zoals Noorse premier Gro Harlem Brundtland in haar slotte spraak stelde, geen land ter wereld is waar mannen i 'Nt ROT' lie, c steun voorl uitge blad vanc men1 sortii het I genei reetii HAA gen t kenz keldt De vf lucht wie e orgai Offic: van t velde Tijde waar jaar, dove: Volg< sfeer in. Ei UTR PTT- de oi ferst paali telef wore De P hond trok! lefoo oktol pen.. ibJterpr steld mati; tien Noga hebb base- in ee voorl gevo 099-1 'Omi wijdt uit d uitwi volg: brei. Een diske pute DEN het se Z van hoof nes i fer r had van maa Blat gedt land naai bek< sept gehi de N ning Het goec het zijn mei Het geheel door land omsloten Macedonië en haar lastige buren. Het gearceerde gebied geeft het historische Macedonië aan dat tegenwoordig voor een deel Grieks grondgebied is. SOFIA BULGARIJE Zal de grote wiet-kweker verdrongen worden door de kleinschalige hobbyist?

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 2