zeeland
Monumenten niet overal in trek
Brand verwoest boerenschuur
Oprichting ethische
adviesraad voor
gehandicapten nabij
Wisselende opkomst in Zeeuws-Vlaanderen tijdens nationale open dag
Derk Thijs werd tweede
in race voor ligfietsen
Stiekem gedrag van
waterschap valt bij
Ombudsman verkeerd
Bedrijven rond dorpen
moeten meer de ruimte
krijgen, vinden KvK's
Impuls: JAIB hoort
niet onder vlag van
maatschappelijk werk
zeeuwse almanak
IJdel
van
onze verslaggever
IJZENDIJKE - De West-Zeeu ws-
Vlaamse musea speelden zater
dag met een apart tentoonstel
linkje over bijnamen van de in
woners van de kernen in het
land van Cadzand in op de lan
delijke Open Monumentendag.
Het gevolg was dat de bezoe
kers aan 's regio's erfgoed zater-
ig en passant in de musea kon-
in vernemen waarom de IJ-
zendijkenaren 'Azijnhalzen' ge-
noemd worden, de Truuzemen-
itenaren 'Mensenbranders' en
die van Zuidzande 'Zevendraai
ers'.
De belangstelling voor de
zeeuws-Vlaamse monumer ten
varieerde sterk. In het dorp van
de Haringen (Biervliet) deden
slechts enkele mensen het Her
vormde Kerkje en de molen aan.
inKikkerstad Aardenburg trok
ken met name de Kaaipoort en
Iet Burgerweeshuis (omdat die
slechts eens per jaar toeganke
lijk zijn) ettelijke tientallen be
i-zoekers, Ook in Axel (streekmu
seum) was het redelijk druk. In
riwestdorpe was de belangstel
ling voor de thema-expositie
over het menselijk monument
Ulrieh (Jan Dellaert) boven ver
wachting. De Westdorpenaren
toonden zich - in tegenstelling
totde luchtvaartpionier - niet zo
vlieggek. Slechts een handvol
dorpelingen waagde zich in de
helikopter voor een vlucht over
net dorp. Elders viel de publieke
belar '„'stelling wat tegen. Het
feit d^t er dit jaar zoveel monu
menten te bekijken vielen,
maakte volgens een aantal be
heerders 'de spoeling wat dun'.
Rustig
InIJzendijke was het volgens se
cretaris Charles van de Wijnckel
van het streekmuseum rustig.
De reacties die hij mocht ont
vangen op de kleine bijnamen-
p"..jsitie waren allemaal posi
tief.
Dat kan echter niet gezegd wor
den van de bijnamen die som
mige West-Zeeuws-Vlamingen
dragen. De meeste zijn namelijk
weinig complimenteus. Een wil
lekeurige Bressiaander zomaar
vechtersbaas noemen zou nu
weieens een handgemeen tot ge
volg kunnen hebben om de
doodeenvoudige reden dat veel
inwoners van het vissersdorp
niet eens meer weten dat ze een
halve eeuw geleden allemaal zo
genoemd werden door bewoners
van omliggende kernen.
De meeste bijnamen - buiten die
stammend uit rijmpjes - kwa
men voort uit de rivaliteit tussen
de kernen. Gebeurde er in het
naburige dorp iets waarmee de
dorpelingen van het andere dorp
belachelijk konden worden ge
maakt, dan werd zulks niet na
gelaten. Zo is het zeker dat de
bijnaam van de bewoners van
Eede elders geboren werd. Vol
gens samensteller Wim Kruide
nier besloten de Eedenaren tij-
van onze verslaggeefster
AMSTERDAM - De liglïet-
ser Derk Thijs uit Middel
burg is zondag ais tweede
geëindigd in de fietstocht
Parijs-Amsterdam.
Wel verbeterde de Middel
burger zijn record. Dit jaar
reed hij de tocht in 15 uur en
30 minuten. Dit was exact 29
minuten langzamer dan Ym-
te Sybrandi die dit jaar als
eerste de finish passeerde.
Thijs won vorig jaar de tocht
met 18 uur en 34 minuten.
Een record dat hij zondag-
wilde breken. De weersom
standigheden waren dit
weekeinde in ieder geval
gunstig. De fietsers hadden
geen regen onderweg. Thijs
en Sybrandi waren bijna de
hele wedstrijd, koplopers.
Veertig kilometer voor de fi
nish ging Sybrandi er van
door. Thijs moest zijn rivaal
laten gaan omdat zijn 'accu'
leeg was.
wn onze verslaggever
DEN HAAG - Een waterschap
mag niet achter de rug van zijn
belastingplichtigen om infor
matie inwinnen over hun finan-
(iële positie. De Nationale Om
budsman komt tot een uit
spraak van deze strekking in
een klacht van een Goesenaar
legen het waterschap Noord- en
Zuid-Beveland. Een mef1''"'er-
ker van het schap had zonder
bestemming van de Goesenaar
diens advocate om informatie
levraagd.
Het waterschap verdedigde zich
kt het argument dat de bena
deringvan de advocate als zaak
waarneming moest worden ge-
aen. De Nationale Ombudsman
itelt echter dat het initiatief var
aakwaarneming moet liggen
bij degene die besluit zich in te
laten met het belang van ie
mand anders. Daar was in dit ge-
ral geen sprake van, omdat het
nitiatief lag bij de medewerker
het waterschap. Dat de ad
vocate de gevraagde financiële
informatie heeft verstrekt, doet
Heffing
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De om
vang van bedrijfsterreinen
bij dorpen dient niet strikt
te worden begrensd tot 5
hectare. De federatie van
kamers van koophandel in
Zeeland acht een bepaling-
met deze strekking in het
nieuwe streekplan te beper
kend. Het samenwerkings
verband van de kamers van
koophandel noemt in een
brief aan het dagelijks pro
vinciebestuur geen andere
oppervlakte, maar spreekt
van 'voldoende ontwikke
lingsruimte'.
Bij wijze van voorbeeld ves
tigt de federatie de aandacht
°P de situatie in Bruinisse.
Baai- hebben zich onlangs
enkele bedrijven gevestigd.
Be voorlopige uitkomsten
van een onderzoek naar de
economische mogelijkheden
van Schouwen-Duiveland
wijzen op kansen voor Brui
nisse als vestigingsplaats.
De federatie van kamers van
koophandel vindt ook dat de
komende tien jaar een denk
proces moet beginnen over
de beschikbaarheid van zee
haventerreinen op de wat
langere termijn. Ontwikke
lingen als de samenwerking
(tussen de havens van Vlis-
singen en Rotterdam en de
mogelijke aanleg van de
Westerschelde-tunnel kun
nen de voorraad zeehaven
terreinen in een sneller tem
po uitputten dan eerder was
voorzien.
Verder willen de kamers van
koophandel de vestiging van
kantoorgebouwen niet be
perken tot de stationsgebie
den in Goes en Middelburg.
Daarvoor geschikte locaties
in Vlissingen en Terneuzen
dienen ook in aanmerking te
komen.
den geleden eens wat anders te
laten rollen dan de traditionele
bollen. Op de aloude volkssport
werd een variant bedacht met
tonnen. Het leek grootser, maai
de wedstrijd liep uit op een fias
co. Sindsdien gaan die van d'Eê
door het leven als 'Tonnerollers'.
In Schoondijke moet ooit de
brandweer uitgerukt zijn om een
brand in de kerk te beteugelen.
Het volle maanlicht was zo op de
ramen van het bedehuis geval
len dat het leek of het gebouw in
lichterlaaie stond. De blunder
leverde de Schoondijkenaren de
bijnaam van 'Ma(o)neblussers'
op. Een naam die ze delen met de
Middelburgers. Een burenruzie
leverde de inwoners van de bad
plaats Cadzand de weinig flat
teuze bijnaam 'Stoepschijters'
op.
De bevolking van Sluis had na
de verzanding van het Zwin
niets meer omhanden. De man
nen zochten verpozing op de
Kaai waar ze zo nu en dan in het
ondiepe water spuugden. De
welvaart is terug in het stadje,
maar de Sluissenaren heten nog
steeds 'Kajespugers'.
De minst eervolle bijnaam in
West-Zeeuws-Vlaanderen dra
gen de inwoners van Waterland
kerkje. Ze worden 'Glazenpis-
sers' genoemd, net als de men
sen van Wemeldinge. Hoe ze aan
die bijnaam komen? Volgens
Kruidenier gebruikten dienst
meisjes in vroeger tijden een
soort fietspomp om ramen
schoon te spuiten. In Waterland
kerkje stonden echter alleen wat
kleine polderhuisjes onder aan
de dijk, zodat men absoluut
geen glazenspuit nodig had; een
man volstond...
De Open Monumentendag trok
dit jaar landelijk ruim 700.000
bezoekers, evenveel als. vorig
jaar. Er deden 425 gemeenten
mee. Het aanhoudende succes
van de monumentendag is vol
gens de organiserende stichting
een belangrijk signaal voor de
overheid. Duizenden monumen
ten verkeren volgens een woord
voerster in een slechte staat. De
Stichting Open Monumenten
dag is daarom blij met de opmer
king van staatssecretaris Nuis
(cultuur) dat hij hoopt dat het
kabinet nog dit jaar substantieel
extra geld uittrekt voor onder
houd en herstel van monumen
ten.
Een glazenier aan het werk boven in de Kaaipoort in Aardenburg, die ter gelegenheid van de Open Monumentendag gratis door het publiek
te bezichtigen was. foto Charles Strijd
hier naar de mening van de Na
tionale Ombudsman niets aan
af. Te meer ook omdat de Goese
naar het waterschap had laten
weten dat hij zelf kon worden be
naderd voor meer informatie,
had de medewerker van het
schap zich daartoe moeten be
perken. Volgens de Nationale
Ombudsman is hier dan ook
sprake van een 'onbehoorlijke
gedraging' van het waterschap.
De Goesenaar voerde al Ver
scheidene jaren een briefwisse
ling met het waterschap over de
betaling van de zuiveringshef
fing. Er werden betalingsregelin
gen getroffen, maar die kwam hij
niet volledig na. Hij vroeg begin
dit jaar om (gedeeltelijke) kwijt
schelding van de zuiveringshef
fing en de ingezetenenheffing
1994. Dergelijke verzoeken moe
ten binnen vijf maanden na dag
tekening van de aanslag worden
gedaan. De Goesenaar was te
laat en het waterschap wees zijn
vraag af. Terecht, oordeelt de
Ombudsman. De klacht hier
over acht hij ongegrond.
van onze verslaggever
HEINKENSZAND - Een naast een woning gelegen boerenschuur aan de Heinkenszandseweg in Heinkenszand is zaterdagmiddag
rond drie uur volledig in de as gelegd. De twee kinderen van de eigenaar hebben het vuur waarschijnlijk aangestoken. Zij waren
met een aansteker aan het spelen in de schuur, waarbij hooi in brand zou zijn gevlogen. Persoonlijke ongelukken deden zich niet
voor.
De woning bleef gespaard, hoewel aanzienlijke rook- en waterschade ontstond. De schuur is bijna een eeuw geleden gebouwd, maar
werd al eens gerestaureerd. Drie brandweerkorpsen- die van Heinkenszand, O vezande en Nieuwdorp - zijn tot ongeveer acht uur 's
avonds aan het blussen geweest. foto Willem Mieras
van onze verslaggeefster
MIDDELBURG - De stichting
VMC-Zeeland werkt aan de op
richting van een commissie
ethiek voor de Zeeuwse gehan
dicaptenzorg. Deze commissie
moet zich buigen over indivi
duele gevallen, het te voeren be
leid en over aanvragen voor we
tenschappelijk onderzoek en
experimenten. Voorgesteld
wordt de commissie een louter
adviserende taak te geven. De
commissie zal zowel gevraagd
als ongevraagd advies uitbren
gen.
De behoefte aan een klankbord
werd uitgesproken door het Di-
recteurenoverleg Gehandicap
tenzorg Zeeland. In eerste in
stantie werd gepleit voor de op
richting van een adviesorgaan
voor de verstandelijk-gehandi-
captenzorg. De werkgroep die de
oprichting van de commissie
ethiek voorbereidt, kwam ech
ter al snel tot de conclusie dat de
ethische problemen die zich
voordoen bij verstandelijk ge
handicapten, zich ook manifes
teren in de zorg voor lichamelijk
gehandicapten.
Werkers in de gezondheidszorg,
maar ook ouders en familieleden
van gehandicapten worden re
gelmatig geconfronteerd met
vragen van ethische aard. stelt
de werkgroep in haar concept
voorstel. In de gezondheidszorg-
moeten vrijwel dagelijks afwe
gingen gemaakt worden tussen
goed en verantwoord handelen
en de morele consequenties
daarvan. „Waai- beperking van
het zelfbeschikkingsrecht van
de patiënt in het geding is, is
sprake van ethische proble
men", schrijft de werkgroep.
Anticiperen
Als gevolg van de snelle ontwik
kelingen in wetenschap en tech
niek en van maatschappelijke
veranderingen is de behoefte
aan een commissie ethiek groter
geworden. Naast het ondersteu
nen van ouders en hulpverleners
wordt van de leden vernacht dat
zij uit eigen beweging anticipe
ren op ontwikkelingen in de sa
MAANDAG 11 SEPTEMBER 1995
Brand beschadigt sleepboot
TERNEUZEN - De brandweer van Terneuzen moest zaterdag
ochtend uitrukken om een brand op een sleepboot in het Noor
delijk Kanaaldok te beteugelen. Schippers van in de buurt van
sleper Doortje gelegen schepen alarmeerden de brandweer
toen zij in de vroege ochtenduren rook uit het vaartuig zagen
komen. Aan de sleper, eigendom van het Axelse bedrijf Puma,
was de afgelopen weken hard gewerkt om het schip in de vaart
te krijgen. Brandweercommandant J. Bruggeman vermoedt
dat de brand door die werkzaamheden in de machinekamer is
ontstaan. „Onder de beplating in de machinekamer gaat een
hoeveelheid olieachtige stof schuil, die naar alle waarschijn
lijkheid is gaan smeulen", zei de commandant. De brand
schade aan het vaartuig viel mee, de roetschade daarentegen
was groot.
Verdwaalde fietsers namen A58
KAPELLE - De politie heeft zaterdagavond twee fietsers van
de A58 afgehaald. De twee jongens, afkomstig uit Kapelle,
keerden terug van een schuurfeest en verklaarden de weg te
zijn kwijtgeraakt. De agenten hebben het duo de goede rich
ting gewezen maar niet zonder ieder een boete van honderd
gulden mee te geven voor fietsen op de snelweg.
Onbekende lost schot in eethuis
MIDDELBURG - Een nog onbekende man heeft zaterdagoch
tend vroeg een kogel afgevuurd in Grillroom Pyramide aan de
Vlasmarkt in Middelburg. Er is vermoedelijk geschoten vanuit
het herentoilet. Getuigen zagen omstreeks kwart over zes de
verdachte, een man met zwart krullend haar, het toilet uitren
nen. Buiten stapte hij in een blauwe BMW.
De politie is nog op zoek naar de man. die ongeveer 1.85 meter
lang is, een fors postuur heeft en tussen de 25 en 30 jaar oud is.
Hij was gekleed in een blauwzwart Australian-trainingspak
waai- hij een zwart, lederen jack overheen droeg. De politie
heeft de afgevuurde kogel aangetroffen in een stoel. Over de
toedracht was zondagavond nog niets bekend. De politie stelt
een onderzoek in.
Kettingbotsing bij De Val
ZIERIKZEE - Geen gewonden maar vier wagens met schade.
Dit was zaterdag de balans na een kettingbotsing op de Weg
naar de Val bij Zierikzee. Een 34-jarige automobilist uit
Schaerbeek die uit de richting van Colijnsplaat kwam. wilde
afslaan naar het restaurant bij de Zeelandbrug. De wagen die
achter hem reed, bestuurd door 43-jarige man uit Keulen, had
dit te laat in de gaten en botste tegen de auto voor hem. De
twee daarop volgende wagens konden een aanrijding niet meer
voorkomen.
Gewonde bij steekpartij Terneuzen
TERNEUZEN - Een 40-jarige Terneuzenaar raakte zondag
ochtend in alle vroegte gewond 'bij een steekpartij in de Ter-
neuzense binnenstad. De man had het aan de stok gekregen
met drie mannen. Tijdens de vechtpartij stak één van die drie
de Terneuzenaar met een stuk glas in de rug. Nadat een dokter
de vijf centimeter lange vleeswond had behandeld kon de man
huiswaarts keren. Naar het trio wordt door de politie nog ge
zocht.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Het plan om
de Jongeren Advies en Informa
tie Bureaus (JAIB's) oner te
brengen bij het Algemeen Maat
schappelijk Werk is onverstan
dig. Het miskent de behoefte
van jeugdigen aan onafhanke
lijke 'kwalitatief hoogwaardi
ge' informatie. Dat schrijft Im
puls Zeeland in een reactie op
het voorontwerp Plan Jeugd
hulpverlening Zeeland.
Volgens Impuls, een provinciale
organisatie die sociaal-culturele
jeugdactiviteiten ondersteunt,
worden de JAIB's' (ook wel jeug-
dinfowinkels genoemd) te veel in
de sfeer van de hulpverlening ge
trokken. Het maatschappelijk
werk zou een te hoge drempel
hebben en te snel geneigd zijn
achter een simpele vraag om in
formatie een probleem te veron
derstellen.
Impuls heeft geen hoge ver
wachtingen van het Plan Jeugd
hulpverlening. De organisatie
mist een gezaghebbende centra
le regie. Te veel wordt overgela
ten aan vrijblijvend overleg van
de instellingen voor jeugdzorg.
„Dit biedt voor de hulpvragende
jeugdigen in Zeeland geen objec
tieve waarborg voor een adequa
te hulpverlening."
Impuls Zeeland is blij dat het
een belangrijke rol krijgt toebe
deeld bij het voorkomen dat
jeugdigen de vernieling in draai
en. Maai- de organisatie, waarop
de afgelopen jaren nogal is be
zuinigd, mist daarvoor de cen
ten. Ze vraagt jaarlijks 62.000
gulden subsidie om een part-ti
me preventiemedewerker aan te
stellen.
Blue Spirit wint voorronde
MIDDELBURG - Blue Spirit
Drum en Bugle Corps uit Mid
delburg; heeft zaterdag- in het
Noordhollandse Krommenie de
voorlaatste voorronde van de
nationale drum bugle-kam-
pioenschappen op zijn naam
weten te schrijven. Met een sco
re vn 52 punten bleef het corps
de concurrentie in de A-Class
met bijna vier punten voor.
Blue Spirit is hiermee nog- onge
slagen in de landelijke competi
tie dit jaar.
Behalve de eerste plaats sleepte
Blue Spirit ook de meeste pun
ten binnen voor vier van de vijf
jury-onderdelen (blaasgroep,
slagwerk, showdansgroep en to
tale indruk).
Zaterdag neemt Blue Spirit deel
aan een muziekfestival in Alme-
re, waar zij zullen proberen om
de vorig jaar veroverde wisselbe
ker wederom te bemachtigen.
Het festival is tevens de laatste
krachtmeting tussen de corp
sen, voor op zaterdag 30 septem
ber, tijdens de nationale kam
pioenschappen in het stadion
van FC Utrecht, wordt beoor
deeld wie zich Nederlands A-
Class kampioen 1995 mag noe
men.
Scores A-Class Drum Corps Hol
land in Krommenie:
1. Blue Spirit Middelburg 54,0
punten; 2. West Coast Sound
Haarlem 48,1 (0,2 penalty); 3.
Premier Krommenie 44,5; 4. Con
Fuoco Leiden 37,2; 5. Joint Ad-
venture Amsterdam 31.1.
menleving en de gehandicapten
zorg. Daarnaast zou de commis
sie ook kunnen worden ingezet
voor educatieve doeleinden. Ge
dacht wordt aan de organisatie
van discussie-bijeenkomsten.
Om de commissie werkbaar te
houden, wordt een beperkt le
dental voorgesteld. Om te voor
komen dat de leden niet vrijelijk
hun mening kunnen geven, heb
ben zij zitting op persoonlijke ti
tel en niet vanuit hun functie. De
werkgroep stelt voor in ieder ge
val een ethicus, jurist, gedrags
wetenschapper, verpleegkun-
dige/groepsbegeleider, medicus,
ouder/voogd en/of een lichame
lijk gehandicapte aan te trek
ken.
Het concept-plan voor de op
richting van de commissie
ethiek is onlangs naar de leden
van de commissie Verstandelijk
Gehandicapten van de Stich
ting VMC gestuurd. Zij hebben
tot 23 september de tijd om op
het stuk te reageren.
Oma, die onlangs 75 jaar
werd. sukkelt al geruime lijd
met een arm. Haar behande
lend arts raadde haar aan
een ingrijpende operatie te
laten uitvoeren. Daartoe
moest zij zeker een week
naar het ziekenhuis.
Enige ijdelheid is oma niet
vreemd, dus zij schafte zich
snel een aantal fraaie nacht
japonnetjes aan en zette
haar haar netjes in de krul.
Zo zou ze keurig voor de dag
komen.
Het verplegend personeel en
de andere patiënten op de
zaal plaagden haar er een
beetje met die ijdelheid,
maar daar trok ze zich niets
van aan.
De operatie zou 's m,orgens
worden uitgevoerd en de
verpleegster deed de laatste
voorbereidingen. Oma, die
al enige tijd eerder een injec
tie had gehad, was al half on
der zeil, toen de verpleegster
snel wegliep en in het voor
bijgaan meldde dat 'ze even
een bakje voor oma's taxiden
ging halen'.
Slaperig vroeg oma wat er
da?i met dat bakje moest ge
beuren.
„Nou. u kunt uw Landen na
tuurlijk niet inhouden tij
dens de operatie. We halen
ze er geiooon even uit. En
heus, niemand ziet het, daar
letten ze niet op als ze u
opereren."
Oma schoot onmiddellijk
overeind:„Mens. die kunnen
er helemaal niet uit. Die zijn
van mezelf en moeten er in
blijven! En dat is géén kwes
tie van ijdelheid hoor!"
