Popconcert
in barokke
entourage
Steeds sterker dan de leer
PZC
Verteerbaar spektakel
Farinelli
kunst cultuur
filmselectie
Under Siege
filmwijzer
Alhambra
exposities
Schilderijen
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1995 2 5
De Belgen hadden dit jaar weer een Oscarnominatie met
Farinelli, een film van Gerard Corbiau. Dat zo'n
nominatie nauwelijks nog iets te maken heeft met de
kwaliteiten van de film als film, blijkt eens te meer uit deze
Farinelli. Het is het exotische onderwerp en het verre
verleden waarin het speelt dat iedereen zal aanspreken en
waarop die nominatie gebaseerd is. Farinelli is de naam van
de bekendste castraatzanger, die zijn grote carrière had in
de eerste helft van de achttiende eeuw. Corbiau heeft daar
als scenarioschrijver een verhaaltje omheen verzonnen hoe
Farinelli strijd leverde met zijn bestaan als castraat en
strijd leverde met zijn broer Riccardo en met Georg
Friedrich Handel.
Een van de grootste problemen
waarvoor Corbiau zich ge
plaatst zag was natuurlijk dat nie
mand nu weet hoe een castraat
klinkt. Eeuwenlang was de ca
straat zeer populair, maar om een
of andere reden is hij als zanger uit
de mode geraakt. En in plaats van
iemand speciaal daarvoor op te lei
den, heeft Corbiau de twee stem
men van een hoge tenor en een so
praan digitaal gemixed. Dat klinkt
zeer goed en overtuigend, juist om
dat niemand nu weet hoe een ca
straat klinkt. Een ander probleem,
hoe hier een film van te maken,
heeft Corbiau niet zo goed opge
lost. Hij is bij voortduring zeer mo
ralistisch bezig hoe slecht het toch
wel was van de mensen om jonge
jongens te castreren. Dat is ook de
voornaamste drijfveer van het
broederdrama dat hij verzonnen
heeft.
Farinelli was de artiestennaam
van Carlo Broschi, de acht jaar jon
gere broer van Riccardo Broschi,
de man die enkele opera's voor zijn
broertje heeft geschreven. Volgens
Corbiau wordt deze Riccardo zijn
even lang verteerd door een
schuldgevoel van wat zijn kleine
oroertje is aangedaan en is zijn ei
gen leven gefixeerd op het verzach
ten van de pijn bij zijn broer. Dat is
natuurlijk psychologie van de
koude grond en Enrico Lo Verso,
onlangs nog te zien in 'Lamerica',
kan acteren wat hij wil als Riccar
do, overtuigen doet het nooit.
Fenomeen
Stefano Dionisi heeft het als Fari
nelli niet makkelijker, want hij
moet zonder zijn eigen stem het to
neel op. Dat zijn wel de scènes die
het meeste aanspreken, omdat een
vol theater met mensen in acht
tiende eeuws kostuum erg mooi
oogt. Corbiau kan daar ook zijn vi
sie kwijt op het fenomeen castraat
zanger. De hele mise-en-scène doet
erg denken aan wat een popcon
cert van bijvoorbeeld Boy George
of andere tieneridolen teweeg
brengt. Flauwvallende meisjes en
hysterische taferelen bij het zien
van het idool. De seksuele aantrek
kingskracht van Farinelli zit hem
in het feit dat hij de vrouwen wel
kan bevredigen, maar niet zwan
ger kan maken. Daar zorgt zijn
broer dan weer voor, want volgens
Corbiau hebben die twee de af
Jeroen Krabbé (staand) als Handel, Stefano Dionisi als Farinelli.
spraak dat ze na elkaar in bed krui
pen met dezelfde vrouw.
De muziek baart hen meer zorgen,
want allebei de broertjes hebben in
de gaten dat de muziek die Riccar
do speciaal schrijft voor die pop
concerten niet kan tippen aan wat
maestro Handel in Londen op pa
pier tovert. Handel zelf heeft van
de reputatie van Farinelli kennis
genomen en komt in de vertrouw
de gedaante van Jeroen Krabbé
gedurende de hele film af en toe om
de hoek kijken of er met Farinelli
onderhandeld kan worden over
zijn transfer naar Covent Garden.
Handel heeft geen behoefte aan de
ongetalenteerde Riccardo in zijn
team en Carlo wil niet zonder zijn
broer werken.
Opera
Jarenlang ontwijken de twee
grootste muzikale talenten elkaar
tot het einde van de film, wanneer
Farinelli dan eindelijk een opera
van Handel gaat zingen. Het bete
kent het einde van de muzikale
carrière van beide heren. Farinelli
zingt vanaf dan alleen nog maar
foto G PD
voor de koning van Spanje en Han
del besluit om geen opera's meer te
componeren. Dat is allemaal zoals
de titel aan het begin van de film
beweert gebaseerd op een waar
verhaal, maar Corbiau heeft te wei
nig verstand van film om er meer
van te maken dan de glitter van
een eeuwenoud popconcert. Een
popconcert dat heel veel mensen
zal bekoren, dankzij de muziek en
de begeleidende mooie plaatjes.
Piet van de Merwe
Farinelli, te zien in Cinema Middelburg.
Het moet enige hoofdbrekens
hebben gekost om een over
treffende trap te verzinnen voor
het vliegdekschip uit 'Under
Siege'. Actieheld Steven Seagal
stapt nu aan boord van de Grand
Continental, uiteraard net op het
moment dat deze meest luxe trein
van de Verenigde Staten door ter
roristen wordt gekaapt. Toch
klinkt dat nog wat alledaags. Om
de actie wat meer ruimte te geven,
verschijnt er een tot de tanden ge
wapende satelliet op het toneel
waarmee hele continenten in de as
gelegd kunnen worden. De geniale
doch waanzinnige uitvinder (een
olijke Eric Bogosian) blijkt nog een
appeltje te schillen te hebben met
het Pentagon. Dat belooft al wat
meer vuurwerk.
Inderdaad, terwijl grijnzende
huurmoordenaars onschuldige
burgers overhoop schieten, en
wanhopige regeringsfunctionaris
sen elkaar in de haren vliegen,
spreekt Seagal de gevleugelde
woorden: 'Wie aan mijn keuken
komt, komt aan mij'. Want ook in
Under Siege 2 speelt hij weer de
chef-kok die tevens getraind is als
commando. Of was het andersom?
Het is nog steeds een curieuze
vondst waar in deze nieuwe afleve-
ring niet al te veel scènes meer aan
vuil worden gemaakt. We zien hem
nog even met meesterhand een be-
slagje kloppen, maar hoe de cake
uit de oven komt heb ik niet meer
kunnen waarnemen. Had toch een
aardig detail kunnen zijn, maar
ach, wie let daar nog op als zojuist
de wereld van de ondergang is ge
red.
Wie zich door alle overbodige on
zin heenbijt - zo moeten de schur
ken per se vanuit een rijdende
trein verbinding met hun ruimte
wapen maken - houdt een harde
kern van degelijke actie over. Hoe
wel voorspelbaar, biedt het ge
vecht in, op en rond de voortsnel
lende trein voor de liefhebber een
goed verteerbaar en gevarieerd
spektakel. Zo blijkt dat je met in
grediënten uit de provisiekast nog
een aardige napalmbom kan fa
briceren.
Het valt overigens direct op dat
zo'n 'alledaagse' krachtmeting
tussen held en gespuis veel span
nender is dan al het gescherm met
aardbevingen in China, kernram
pen in Amerika en verdampende
vliegtuigen. Wanneer de makers
(waaronder regisseur Geoff Mur
phy) dat tijdig hadden ingezien,
had misschien ook voorkomen
kunnen worden dat de film zichzelf
in een overspannen finale op
blaast.
Leo Bankersen
Under Siege 2. te zien in Grand Theater
Goes, De Koning Hulst en Cmemactueel
Bergen op Zoom.
De kiem van kunst kan in de
behoefte liggen om iets te
maken. Maar ook de drang om
greep te krijgen op het eigen in
nerlijk of op wat er in de wereld
speelt is vaak de drijfveer. Als
beide samengaan met het vermo
gen om vorm te geven is de kans
groot dat er werk ontstaat dat
echt iets te vertellen heeft. Dat is
bij Gerard Marinus Verkerke na
drukkelijk het geval.
In het bastion van Fort Ramme-
kens toont Verkerke zijn recente
produktie, vooral beelden. Ze
ogen nogal surrealistisch. Een
voorvork van een motor heeft een
paardeschedel als spatbord, ter
wijl de tank van een rubberach
tige substantie is en overgaat in
het onderlijf van een etalegepop,
dat als achterwiel en frame fun
geert. De elegante benen van de
vrouw lijken het vehikel in bewe
ging te zetten, maar worden te
vens ondersteund door krukken.
Om dit beeld staan kisten waal
lijsten op hangen met fotoko
pieën van een tekst over de 19e
eeuwse filosoof Schopenhauer.
Deze pessimistische denker
achtte het leven doelloos, on
danks de (vrije) wil die de mens
aanzet tot, leven. In Schopen-
hauers visie betekent dat vooral
lijden, zodat het leven het beste
maar kan worden opgegeven.
Dat staat echter haaks op de le
vensdrift, de wil. Ascese is zo'n
beetje de enige manier om die te
genstelling op te lossen.
Ik weet niet hoe compleet Ver-
kerke's belangstelling voor de
ideeën van Schopenhauer is, dus
ook niet of zijn beelden de dia
loog met alle aspecten van zijn fi
losofie compleet aangaan. Wel
valt op dat in alle beelden een
grote spannig is ingebouwd tus
sen emotie en denken, tussen het
organische en het mechanische,
tussen agressie en verleidelijk-
Gerard Marinus Verkerke, De ideale danspartner.
heid. Enerzijds lijkt Verkerke zo
de ideeën van Schopenhauer te
verbeelden. De mannelijke mo
tor wordt in beweging gezet door
het beeld dat hij zich van de
vrouw vormt die hij najaagt. Dat
beeld is veelal schijn, een projec
tie die haar terugbrengt tot een
stereotiep. De krukken die de
motorvrouw ondersteunen ge
ven dat al aan.
Anderzijds kan Verkerke ook het
vrouwelijke in de man aan de or
de stellen. Zijn beelden kunnen
ook Schopenhauers opvattingen
willen ondergraven, vanuit de
idee dat de levenspraktijk toch
steeds weer sterker is dan de leer.
De mens blijft immers verre van
ascese, de man schept zich steeds
opnieuw een schijnbeeld van de
vrouw en reduceert haar zo tot
een reclamepop. Treffend is in
dat opzicht De ideale danspart
ner, een voertuigje dat ook weer
veel heeft van een motor. Wie het
stuur vastpakt, ziet de pop en
foto Lex de Meester
kan haar door de ruimte laten
zwieren.
Andere werken van Verkerke
hebben veel te maken met het
onderzoeken van de ook in zijn
vorige exposities aanwezige ri
tuelen. Stamverband en totems
spelen daarin een grote rol. Op
zoek naar zijn identiteit en die
van de soort waarvan hij deel uit
maakt, laat Verkerke sporen na
waarin fallische symbolen, te
kens van geweld en verleiding
voorkomen. Het zit technisch al
lemaal perfect in elkaar.
Ben van Lier is een laatbloeier. In
de jaren '50 was hij in zijn geboor
testad Nijmegen als jongen vaak
te vinden in het atelier van een
goudsmid. Hij leerde er tech
nisch veel, maar kwam in het on
derwijs terecht. De laatste jaren
zijn een inhaalmanoeuvre. De ex
positie in galerie In de Galerant
in Terneuzen vertoont dan ook
alle kenmerken van een snelle
speurtocht naar de eigen beel
dende mogelijkheden. Veel werk
is niet meer dan matig studiema
teriaal. Met name twee bronzen
van zittende vrouwen ontberen
zowel vormgevoel als anato
misch inzicht. Maai- in Frisky an
gels weet van Lier drie speelse ge
stalten dan weer fraai in een op
gaande draaiende beweging te
vatten.
De diversiteit van de beelden in
brons en steen wijst mij vooral op
het zoeken naar de eigen vorm en
thematiek. Naast lineaire raak
gekarakteriseerde figuurtjes zijn
vloeiende vogelvormen in spek
steen te zien, afgewisseld met een
meer abstracte groen gepatineer-
de cirkelvorm waaruit groeisels
spruiten. Rodeoeen cowboy op
een bokkend paard, is dan weer
figuratief, pasteus geboetseerd,
maar ook wat onbeholpen.
Nico Out
Gerard Marinus Verkerke, Schopen
hauer en het invalide paard, de neer
slag van een duel. Fort Rammekens,
tot en met 30 september.
Ben van Lier, bronzen en stenen
sculpturen. Galerie In de Galerant,
Terneuzen. Tot 20 september.
VLISSINGEN (01184-18810)
Braveheart. Vandaag (vrijdag) tot
en met zondag 21.30 uur, maandag
tot en met woensdag 20 uur.
While you were sleeping. Vandaag
(vrijdag) tot en met zondag 19 en
21.30 uur, maandag tot en met
woensdag 20 uur.
Batman. Vandaag (vrijdag) 19 uur,
zaterdag en zondag 14 en 19 uur,
woensdag 14 uur.
Congo. Vandaag (vrijdag) tot en
met zondag 21.30 uur, maandag tot
en met woensdag 20 uur.
French Kiss. Vandaag (vrijdag) tot
en met zondag 21.30 uur, maandag
tot en met woensdag 20 uur.
Casper. Zaterdag, zondag en
woensdag 14 uur.
Free Willy 2. Vandaag (vrijdag) 19
uur, zaterdag en zondag 14 en 19
uur, woensdag 14 uur.
De Leeuwekoning. Zaterdag, zon
dag en woensdag 14 uur.
Cinema
MIDDELBURG (01180-13482)
La reine Margot. Vandaag (vrij-
dag)tot en met zondag en woens
dag 20 uur.
Farinelli. Vandaag (vrijdag) en za
terdag 22.30 uur, dinsdag 20 uur.
E.T. Zondag 14 uur, maandag 20
uur.
Legends of the fall. Donderdag 20
uur.
Grand Theater
GOES (01100-15165)
Under Siege 2. Vandaag (vrijdag)
tot en met zondag 19 en 21.30 uur,
dinsdag en woensdag 20 uur.
Roma citta aperta. Maandag 20
uur.
Free Willy 2. Zaterdag, zondag en
woensdag 14 uur.
Casper. Vandaag (vrijdag) 19.30
uur, zaterdag 14 en 19.30 uur, zon
dag 13.45 en 16.15 uur, woensdag 14
uur.
Flodder 3. Vandaag (vrijdag) 20
uur, zondag 14.30 en 20 uur.
De Leeuwekoning. Zaterdag en
woensdag 14 uur, zondag 13.45 uur.
Porgy Bess
TERNEUZEN (01150-13293)
Geen voorstellingen.
Ledeltheater
OOSTBURG (01170-52735/53377)
Flodder 3. Vandaag (vrijdag) 20
uur, zondag 14.30 en 20 uur.
Cinemactueel
BERGEN OP ZOOM (01640-54886)
Under siege. Vandaag (vrijdag)
18.45 en 21.30 uur, zaterdag 14.
18.45 en 21.30 uur, zondag 14,16.15,
18.45 en 21.30 uur, maandag en
dinsdag 20 uur, woensdag 14 en 20
uur.
While you were sleeping. Vandaag
(vrijdag) en zaterdag 18.45 en 21.30
uur, zondag 16.15, 18.45 en 21.30
uur, dinsdag en woensdag 20 uur.
Free Willy 2. Zaterdag, zondag en
woensdag 14 uur.
Congo. Vandaag (vrijdag) tot en
met zondag 21.30 uur. maandag en
woensdag 20 uur.
Flodder 3. Vandaag (vrijdag) en za
terdag 18.45 uur, zondag 16.15 en
18.45 uur.
De Leeuwekoning. Zaterdag, zon
dag en woensdag 14 uur.
The sound of music. Maandag 20
uur.
Burnt by the sun. Dinsdag 20.30
uur.
Roxy
't Beest
GOES (01100-28142)
Crazy Love. Vandaag (vrijdag)
20.30 uur.
Vals Licht. Zaterdag 16 uur.
De Koning
HULST (01140-12030)
Under Siege 2. Vandaag (vrijdag)
en zaterdag 19.30 en 22 uur, zondag
13.45, 16.15, 19 en 21.30 uur, maan
dag tot en met woensdag 20 uur.
Braveheart. Vandaag (vrijdag) en
zaterdag 21.30 uur, zondag 16 en 20
uur, maandag tot en met woens
dag 20 uur.
While you were sleeping. Vandaag
(vrijdag) en zaterdag 19.30 en 22
uur, zondag 16.15, 19 en 21.30 uur,
maandag en woensdag 20 uur.
Congo. Vandaag (vrijdag) 19.30
uur, zaterdag 14 en 19.30 uur, zon
dag 13.45,16.15 en 19 uur, maandag
tot en met woensdag 20 uur.
French Kiss. Vandaag (vrijdag) en
zaterdag 22 uur, zondag 19 en 21.30
uur, dinsdag en woensdag 20 uur.
Crimson Tide. Vandaag (vrijdag)
en zaterdag 22 urn-, zondag 21.30
uur, maandag en dinsdag 20 uur.
Free Willy 2. Vandaag (vrijdag)
19.30 uur, zaterdag 14 en 19.30 uur.
zondag 13.45 uur, woensdag 14 uur.
BERGEN OP ZOOM (01640-33434)
Braveheart. Vandaag (vrijdag) en
zaterdag 21.30 uur, zondag 16.15 en
20 uur, maandag tot en met woens
dag 20 uur.
Batman. Vandaag (vrijdag) 18.45
en 21.30 uur, zaterdag 14, 16.15,
18.45 en 21.30 uur, zondag 14.16.30
en 20.30 uur, maandag en dinsdag
20 uur, woensdag 14 en 20 uur.
Casper. Vandaag (vrijdag) 18.45
uur, zaterdag 14.16.15 en 18.45 uur.
zondag en woensdag 14 uur.
Antwerpen
Cartoon's - Ed Wood, dagel. 18 uur;
The Tenant en Priscilla, queen of
the desert, dagel. 18 uur, vrij. en
zat. 18 en 0.15 uur: Sopyonje en
Carrington, dagel. 20 uur; The
neon bible, dagel. 20.15 uur (zon.
15.30 en 20.15 uur); The Kingdom I,
vandaag (vrijdag), zaterdag en
maandag 22 uur; The Kingdom II.
vandaag (vrijdag) en zaterdag 0.15
uur, zondag, dinsdag en woensdag
22 uur; Otto E Mezzo, dagel. 22 uur;
Huevos d'oro, dagel. 22 uur, zon
dag 15.30 en 22 uur.
Calypso - Free Willy 2, dagel. 14
uur; Crimson tide, dagel. 15.45,18
20.15 en 22.30 uur; First Knight
dagel. 15.45, 20 en 22.15 uur
Doornroosje, dagel. 14 uur; While
you were sleeping, dagel. 14,16,18
20 en 22.15 uur, zat., zon. en woens
dag 16. 18, 20 en 22.15 uur; The se
cret of Roan Inish. dagel. 18 uur:
Casper, dagel. 14 uur.
Paul Franssen uit Venlo exposeert
schilderijen in galerie Rob de
Zoete in Burgh-Haamstede. De ga
lerie is de gehele maand september
dagelijks te bezoeken van 10-13
uur en van 15-18 uur.
Aquarellen
Jean du Neele toont tot en met
zondag 1 oktober aquarellen en
acrylschilderijen in de Sint Nico-
laaskerk in Brouwershaven. Be
zoektijden: maandag tot en met
zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur.
Kloveniersdoelen
De tentoonstelling Water Blood
van Barbara Jean is vanaf morgen,
zaterdag, te zien in de Kloveniers
doelen te Middelburg. Professor
Fons Elders van de Universiteit
voor Humanistiek in Utrecht ver
richt om 16 uur de opening. Te zien
t/m 7 oktober. De expositie krijgt
een vervolg in de Watertoren van
Oost-Souburg met de installatie
Salt of the earth (24 september-26
oktober).
Bezoektijden: dagelijks 09-17 uur.
Lievevrouwke
De Belgische kunstenaars Mare
Maes en Dirk Buseyne exposeren
vanaf morgen, zaterdag, in kelder
galerie 't Lievevrouwke in Bergen
op Zoom. Maes toont keramische
beelden en van Buseyne is grafiek
te zien. De opening is om 15.00 uur.
Te bezichtigen tot en met 4 novem
ber, dagelijks (ook 10 september)
van 13.30-18.00 uur. vrijdags tot
21.00 uur.
Ghetto
De Palestijnse kunstenaar Sager
Al-Qatil exposeert vanaf maandag
schilderwerk en tekeningen onder
de titel From ghetto to ghetto in de
hal van het stadhuis van Terneu
zen. De tentoonstelling biedt een
overzicht van zijn produktie in de
tijd dat hij verbleef in een vluchte
lingenkamp in de Gazastrook,
jeugdherinneringen en dromen
over de toekomst, maar ook recent
en meer abstract werk. Te zien t/m
13 oktober tijdens kantooruren.
Architectuur
De resultaten van de studieweek
over architectuur worden tentoon
gesteld in de Zeeuwse Bibliotheek
te Middelburg. De studenten werk
ten aan de herinrichting van de
Markt, het Molenwater en de sta
tionszone in Middelburg en van de
tussenzone, het gebied tussen Mid
delburg en Vlissingen. Burgemees
ter mr C. G. J. Rutten van Middel
burg opent dinsdag om 16.30 uur
de expositie, die tot 25 september
is te bezichtigen. Openingstijden:
maandag 17.30-21.00 uur, dinsdag t
/m vrijdag 10-21 uur en zaterdag 10-
13 uur.
Koerdistan
Twee kunstenaars uit Koerdistan
exposeren in de raadskelder van
het Belfort in Sluis. Kakayi toont
figuratief werk onder de naam Mi
xed media op papier en Sader laat
schilderijen van mensen en dieren
vanuit een droomwereld zien. J.
van Acker, medewerker van de
Vlaamse radio, verricht de ope
ning morgen, zaterdag, om 15.00
uur, in aanwezigheid van Kakayi.
Te bezichtigen tot 9 oktober, elke
dag behalve donderdag, 13-17 uur,
zondag 14-18 uur.
Portretten
Beatrix Meindersma toont por
tretten en landschappen, in olie
verf, aquarel en gemengde technie
ken, tijdens een expositie in de
clientenruimte van de ABN-AM-
RO aan de Markt in Middelburg.
Te zien tot 16 oktober, op werkda
gen 9-17 uur.
ApaMana
Veelbelovende schilders uit het he
dendaagse Indonesië exposeren
onder de naam ApaMana in het
museum Ter Zijde in Wouw. Te
zien samen met de tentoonstelling
Sarong van Sutra, Kebaya van
Kant, tot 30 oktober, ma t/m za 10-
17 uur, zondag 13-17 uur.
Landschappen
Nico van Welzenes toont Zeeuwse
landschappen in aquarel in het
stadskantoor te Goes. Te bekijken
tot 27 oktober, ma t/m vrij 9-17 uur,
in september op vrijdag tot 12 uur.
Pastel
Pastelschilder J. de Brouwer uit
Wilhelminadorp houdt de exposi
tie Natuur in gemengde technie
ken in galerie Trés Unique te Goes.
W. J. vanTatenhove, directeur van
de nv Haven van Vlissingen en
voorzitter van de Raad van Com
missarissen van de KNJV, organi
satie voor natuur en wildbeheer in
Nederland, verricht de opening'
vandaag, vrijdag, om 20.00 uur. De
tentoonstelling is te zien tot en
met 30 september. Bezoektijden:
dinsdag t/m vrijdag 9-17 uur (don
derdag ook 19-21 uur) en zaterdag 9-
16 uur.
Voor de lopende exposities zie pa
gina 13
