Kroatië niet zwart-wit bekijken
PZC
Vlucht van schoonzoons kan
einde Saddam Hussein zijn
I
De nuances van CDA'er Van Velzen over de oorlog in de Krajina:
Italië in de greep van
golf verkrachtingen
Rawagedeh-doofpot
SP
1
door Wilfred Scholten
Hij ontkent inmiddels dat
hij president Tudjman van
Kroatië een paar maanden gele
den nog 'mijn vriend" heeft ge
noemd. „Belachelijk. Dat heeft
de pers ervan gemaakt". Maar
hartelijke betrekkingen onder
houdt de christen-democrati
sche Europarlementariër Wim
van Velzen wel met de overwin
naar in de slag om de Krajina.
Vijf maanden geleden sprak Van
Velzen nog met de president, die
hem beloofde niet met geweld
maar uitsluitend „met diploma
tieke middelen en op vreedzame
wijze een oplossing te vinden
voor Krajina", aldus Van Velzen
toentertijd.
Voor de oud-voorzitter van het
CDA was die verzekering be
langrijk om de buitenwacht te
overtuigen van de 'goede trouw'
van Tudjman en zijn Kroatische
Democratische Unie (KDUt. In
woord en geschrift heeft Van
Velzen sinds maart dit jaar geij
verd voor de erkenning van de
KDU als fatsoenlijke christen
democratische partij. Als het
aan hem ligt mag de katholieke
KDU lid worden van de Euro
pese Unie van Christen-demo
craten (EUCD), waarvan Van
Velzen vice-voorzitter is. In sep
tember wordt over de toetreding
van de KDU beslist.
Niet iedereen is van dit stand
punt gecharmeerd. Gewezen
wordt op het communistische
én eng-nationalistische verle
den van Tudjman en zijn tra
wanten. De autoritaire presi
dent laat weinig ruimte aan de
oppositie en de pers. De moor
den van fascistische Kroaten tij
dens de Tweede Wereldoorlog
worden door hem gebagatelli
seerd. Zijn partij schijnt boven
dien goed aan de oorlog te ver
dienen.
Van Velzen roemde in maart ook
de diplomatieke activiteiten
van KDU-minister van buiten
landse zaken Granic, die 'moe
dig' waren en 'westerse onder
steuning behoefde'. Het ge
bruikte geweld tegen de Ser
viërs in Krajina wordt door de
zelfde minister nu onomwonden
verdedigd. Van Velzen: „Ik heb
hem echter onlangs nog een fax
gestuurd waarin ik mijn be
zorgdheid uit over de op gang ge
komen vluchtelingenstroom na
de oorlog om de Krajina".
Van Velzen toont zich enkele da
gen na de 'blitz-krieg' mild en
zeer genuanceerd over zijn ka
tholieke vrienden in Kroatië.
De beloftes van Tudjman geen
oorlog te beginnen zijn niets
waard gebleken.
Van Velzen: „Uiteraard ben ook
ik teleurgesteld dat Kroatië de
kwestie-Krajina niet aan de on
derhandelingstafel heeft opge
lost".
De vreédzame oplossing is er
niet gekomen.
„We kennen inmiddels de tus
senliggende feiten. De enclave
Bihac stond onder druk en kon
elk moment worden ingenomen
door de Serviërs. De aanval op
de Krajina heeft dat verhoed. Zo
zijn er een reeks van feiten die in
ogenschouw moeten worden ge
nomen".
s U verdedigt de aanval?
„Ik vind het niet te verdedigen
Italië wil harder optreden
tegen seksueel geweld te
gen vrouwen en meisjes.
Premier Lamberto Dini
heeft donderdag aangekon
digd dat het parlement met
een na het zomerreces een
nieuwe wet tegen seksuele
misdrijven zal behandelen.
„Zo kan het niet 'verder
gaan", verklaarde de be
windsman naar aanleiding
van de dagelijkse berichten
over verkrachtingen deze zo
mer. De Osservatore Ro
mano, de krant van het Vati-
caan, had het overeen
nachtmerrie die het gevolg is
van „de groeiende decaden
tie in de samenleving".
In mei diende een groep
vrouwelijke parlementariërs
uit alle fracties van de Ka
mer van Afgevaardigden
daartoe een wetsontwerp in.
De huidige maximumstraf
van zeven jaar wordt daarin
verdubbeld. Er is brede
steun voor het wetsontwerp
dat nu bij de kamercommis
sie voor justitie ligt.
Italië werd donderdag op
nieuw opgeschrikt door vijf
verkrachtingszaken waar
van de staatstelevisie RAI
melding maakte.
Eerder deze week kwam
naar buiten dat in het Sici-
liaanse dorp Cagliano
Castelferrato twee verstan
delijk gehandicapte meisjes
door hun ouders werden ge
dwongen tot prostitutie. De
meesten van de zeker zes
klanten waren boven de ze
ventig. Vrijwel het hele dorp
zou.van de misdadige prak
tijken op de hoogte zijn ge
weest.
Het zomerse uitgaansleven
wordt getraumatiseerd door
een golf van 'Saturday-Night-
geweld', zoals het wordt ge
noemd in de Italiaanse pers.
Jonge vrouwen worden bij
het verlaten van discothe
ken door bendes in auto's ge
sleurd, ontvoerd en ver
kracht.
Psychologen en andere des
kundigen hebben de Ita
liaanse media ervan be
schuldigd met hun sensatie
verhalen het seksueel ge
weld aan te wakkeren. Ook
de reclamewereld krijgt er
van langs. Allerlei produk-
ten, van wodka tot motoro
lie, worden aangeprezen met
behulp van naakte vrouwen.
Verontwaardiging regeert in
de krantenartikelen en de te
levisie-journaals. Sensatie
zucht en- komkommertijd
zijn debet aan de enorme
aandacht, maai- een feit is
dat het aantal aangiften van
seksuele misdrijven - en het
aantal aangiften is iets an
ders dan het aantal gepleeg
de misdrijven - sterk toe
neemt in Italië. In 1993 en
1994 waren er rond de 870,
een toename van 26 procent
vergeleken met de jaren er
voor.
Noord-Italië is met 451 aan
giften koploper, maar dit
zegt waarschijnlijk meer
over de geëmancipeerdheid
van de vrouwen die vergele
ken met hun sexegenoten in
Zuid-Italië minder angst
hebben om naar de politie te
stappen. De laatste gevallen
tonen aan dat in het zuiden
seksueel geweld dikwijls
binnen de familie plaats
vindt en de daders kunnen
rekenen op het zwijgen van
het slachtoffer maar ook op
de 'omerta' van de omge
ving.
De machocultuur zit in de
beklaagdenbaak, maar ook
de politici, die tot op heden
er niet in zijn geslaagd een
nieuwe wet tegen seksueel
geweld te produceren. In de
huidige wet, die nog stamt
uit de fascistische periode,
wordt niet gesproken van
een delict tegen de persoon
maar tegen de publieke mo
raal. een concept dat borg
staat voor relatief zeer gerin
ge straffen.
Vorige maand, toen 87 vrou
welijke parlementariërs af
komstig uit alle politieke
partijen de handen ineens
loegen. leek de aanname van
een nieuwe, op moderne
leest geschoeide wet onder
handbereik. Maar door ob
structie van de ex-fascisti
sche partij Nationale Allian
tie en Berlusconi's Forza Ita
lia belandde alles op de be
kende lange baan.
In het progressieve kamp is
de verbittering groot. Livia
Turco, lid van de ex-commu
nistische partij PDS en een
van de bekendste voorvecht
sters van een nieuwe wet,
noemt de gang van zaken
'schandalig'. „Italië is het
enige Westerse land dat zich
bij de VN-conferentie in Pe
king over de vrouw moet pre
senteren met een midde
leeuwse wetgeving. De enor
me lijst van seksuele misdrij
ven ten opzichte van vrou
wen en kinderen moet niet
alleen verontwaardiging op
leveren, aldus Turco.
wat de Kroaten hebben gedaan.
Maar een ander aspect, dat in
het totaalbeeld mee moeten
worden gewogen, is dat de VN
sommige bevolkingsgroepen
veilige gebieden garandeerde.
We weten allemaal wat daar van
terecht is gekomen. De situatie
moet in totaliteit worden beke
ken. Als Bihac was gevallen, zou
dat een bedreiging van Kroatië
hebben betekend".
Familie
- Kan het lidmaatschap van de
partij van Tudjman in de Euro
pese christen-democratie nu wel
doorgaan?
„U moet twee dingen goed on
derscheiden. Voor de toetreding
moet een partij aan drie belang
rijke voorwaarden voldoen. De
partij moet vertegenwoordigers
in het parlement hebben, een-
programma hebben op basis van
christen-democratische uit
gangspunten - en dat hebben ze
sinds twee jaar - en de partij
dient de eenwording van Europa
te onderschrijven. Aan al deze
voorwaarden voldoet de KDU".
„Het tweede aspect dat meege
wogen moet worden is de poli
tieke situatie van het moment.
Daar is uit en te na over gespro
ken in de EUCD. maai- daar ga ik
niet over. Op dit moment kun
nen ze vanwege de specifieke
omstandigheden geen lid wor
den. Maar of dat straks wel kan,
zal in september blijken. Ik ga ze
niet beoordelen op de laatste
drie dagen, je moet het totaal
beeld bekijken. Op grond daar
van besluit de EUCD
Maar wat vindt u? Na al het ge
weld, de vluchtelingen en het
platbranden van de dorpen is
het toch niet moeilijk om een ad
vies te geven?
Na een korte stilte: „Je moet de
regering van Kroatië en de partij
wel goed uit elkaar houden. Dat
zijn twee verschillende dingen".
U blijft intensief contact onder
houden?
„Ongeacht of ze lid worden, be
horen ze tot de familie der chris
ten-democraten. Dat betekent
dat we ze mogen aanspreken op
wat er gebeurt. Aan de andere
kant hebben de Kroaten ook de
Serviërs al enige tijd geleden
aangeboden om negen steden lo
kale autonomie te geven. Dat is
afgewezen. Ook zijn er 350.000
Kroaten weggejaagd in 1991.
Drie jaar Servische propaganda
heeft er in Krajina toe geleid dat
de bevolking is gaan vluchten
voor de Kroaten. Dat maakt het
beoordelen van de situatie zo
lastig. Het is heel riskant om het
zwart-wit te bekijken."
Minder mild
Vooraanstaande partijgenoten
van Van Velzen zijn aanzienlijk
minder mild in hun oordeel. Vice-
voorzitter Van Laarhoven: „Wij
zijn tegen het lidmaatschap van
de KDU. Daarvoor zijn de ont
wikkelingen in die partij nog te
negatief. De oorlog bevestigt ons
standpunt nog eens".
En het Tweede Kamerlid Hillen:
„Ik zie geen enkele reden die
partij toe te laten. Zeker door de
oorlog kunnen ze het voorlopig
vergeten. Eerst moet het regime
aan onze normen voldoen".
van onze correspondent
in Tel Aviv
Ad Bloemendaal
Het overlopen naar Jordanië
van twee schoonzoons van
Saddam Hussein, onder wie de
op één na machtigste man in
Irak, betekent de zwaarste slag
voor het regime sinds de verlo
ren Golfoorlog van 1991. Jor
daanse en Israëlische commen
tatoren menen dat de actie het
einde kan inluiden van Sad
dams regering. In Jordanië
houdt men er rekening mee dat
Amman nu het centrum wordt
van de oppositie tegen de Iraak-
se dictator. Samen met de
broers Al-Majid is namelijk 'een
groot aantal officieren' over de
westgrens gevlucht, zoals de
Jordaanse premier Abdelkarim
Kabariti donderdag officieel
bekendmaakte.
Luitenant-generaal Hussein Ka-
mel Hassan al-Majib en zijn
broer Saddam zijn getrouwd
met dochters van president Sad
dam Husssein. Ze zijn afkomstig
uit de Al-Majid clan in Tikrit, de
geboorteplaats van president
Saddam Hussein. Hussein Ka-
mel Hassans vrouw is Saddams
lievelingsdochter. Raghda.
De twee broers en hun echtgeno
tes zijn afgelopen dinsdag in het
geheim ontvangen door koning
Hussein. Ze lichtten hem in over
de situatie in hun vaderland en
vroegen om politiek asyl, het
geen hun donderdag officieel is
verleend. Onder de andere offi
cieren die naar Jordanië zijn ge
komen. is majoor Izedin Mo
hammed Hassan, een neef van
de Kamel Hassans. Dat beves
tigt de chaos die is uitgebroken
in het zo lang door nepotisme ge
schraagde Iraakse regime.
Militaire opbouw
Hussein Kamel Hassan al-Majid
was tot begin deze week minis
ter van industrie en, belangrij
ker nog. hoofd van de Militaire
Industrialisatie Commissie
(MIC). Hij was de man achter de
opbouw van Iraaks militaire ap
paraat in de jaren tachtig, en na
de Golfoorlog van 1991 leidde hij
de reconstructie. Een van zijn ta
ken was daarna het onderhou
den van contacten met de VN-
vertegenwoordigers die toezicht
uitoefenden op de ontmanteling
van de Iraakse oorlogsmachine.
Bij de VN stond hij bekend als
tamelijk coöperatief. Husseins
broer Saddam was comman
dant van de lijfwacht van de
Iraakse president.
De Iraakse pers heeft nog niets
gemeld van het overlopen van
de officieren. Wel verspreidde
het officiële persagentschap
INA donderdag het bericht dat
Hussein al-Majid niet langer mi
nister van industrie en hoofd
van de MIC is. De Iraakse rege
ringskrant 'Babel' kwam afgelo
pen woensdag met een bericht
dat vermoedens over chaos aan
de Iraakse top lijkt te bevesti
gen. De voormalige minister van
binnenlandse zaken, Saddams
halfbroer Watban Ibrahim al-
Hassan, zou gewond zijn geraakt
aan een been toen een familielid
diens machinepistool leeg
schoot. De laatste zou daarmee
hebben willen vieren dat de
Iraans-Iraakse oorlog zeven jaar
geleden ten einde kwam. 'Babel'
schreef dat dit bericht de lezers
niet kon worden onthouden om
dat het anders verkeerd zou wor
den uitgelegd door 'zieke jagers',
een verwijzing naar Iraks vijan
den.
Oppositie
Commentator Saleh al-Qallab,
van het Jordaanse dagblad 'Ad-
Dustour', meent dat de officie
ren die deze week in Amman zijn
aangekomen, daar een 'realisti
sche oppositie' gaan vormen te
gen het regime in Bagdad. Sad
dam heeft volgens hem de laat
ste fase bereikt in zijn 'liquidatie-
politiek', die zich nu richt tegen
zijn naaste familie. In mei heeft
de Iraakse president zijn half
broer ontslagen als minister van
binnenlandse zaken en vorige
maand dwong hij minister van
defensie Ali Hassan al-Majid
ontslag te nemen.
Al-Qallab wijst er verder op dat
de asylverlening de totale ineen
storting van de Jordaans-Iraak-
se relaties betekent. Jordanië
heeft tijdens de Golfoorlog ge
weigerd de kant van de Westers-
Arabische coalitie te kiezen. 'Ik
denk dat dit Saddams einde in
luidt'. schrijft Al-Qallab. 'De cir
kel die hem beschermde, is ver
broken en alleen zijn zoons Uday
en Qusay zijn hem trouw geble
ven. Maar ik wil niet uitsluiten
dat zelfs die uiteindelijk slacht
offer zullen worden van de liqui
datie, want het regime brokkelt
van binnen uit af. Volgens onbe
vestigde berichten is Uday don
derdag naar Jordanië gereisd
voor besprekingen met koning
Hussein.
Shockerend
Ook in Israël ziet men de laatste
ontwikkelingen in Irak als een
zware slag voor Saddam Hus
sein. Dr. Amatsia Baram, Irak-
door Marja Boonstra en
Joost van den Hooff
De Nederlandse majoor die
verantwoordelijk was voor
de standrechtelijke executie
van ruim 400 inwoners van het
Westjavaanse dorp Rawagedeh
in december 1947 is niet ver
volgd. De procureur-generaal in
het voormalige Nederlands-In-
dië, Felderhof, zag daartoe geen
aanleiding.
Dit blijkt uit een brief van 29 juli
1948 van Felderhof aan leger
commandant luitenant-gene
raal Spoor. Deze had een week
daarvoor de procureur-generaal
het dossier over de affaire toege
stuurd en hem om zijn oordeel
Spoor schrijft 22 juli 1948: 'Ik zit
er nogal mee in: strafrechtelijk is
de man aansprakelijk en volgt er
bij behandeling door de Krijgs
raad onherroepelijk een veroor
deling, welke hem zijn carrière
kost. Aan de andere kant is men
van Krijgsraadzijde geneigd de
zaak maar liever niet te vervol
gen omdat de omstandigheden
waaronder een en ander is ge
schied deze vervolging 'achteraf
betrokkene wel in een veel on
gunstiger daglicht stellen dan
de feitelijke toestand, toen het
geschiedde. Majoor X (de naam
is doorgestreept, red.) heeft in
derdaad vreemd gehandeld,
vooral achteraf, doch zijn korps
commandant overste XX (naam
opnieuw onleesbaar gemaakt,
red.) niet minder, wanneer men
het dossier beziet.'
'Ik zou gaarne jouw oordeel heb
ben in deze zaak', zo vervolgt
Spoor, 'want het is wel zeer een
voudig nu tot vervolging te be
slissen, doch ik vraag mij af of
daarmede de zaak en de
rechtvaardigheid wel zijn ge
diend. Ik verkeer zelf in twijfel en
ben eveneens geneigd tot depo
neren (hij bedoelde 'seponeren',
red.), uiteraard met toepassing
van bepaalde correctieve maat
regelen.'
Afkeuring
Felderhof antwoordt Spoor dat
ook hij de voorkeur geeft aan se
ponering 'nu blijkbaar iedere
vreemde inmenging en belang
stelling is verdwenen'. Dat
neemt volgens de procureur-ge
neraal niet weg dat de gedragin
gen van de majoor, hoewel 'op
zichzelf begrijpelijk en verklaar
baar, niettemin afkeuring be
hoeven omdat hij niet in een ab
solute dwangpositie verkeerde
zoals indertijd kapitein Wester
ling toen het land onbestuur
baar was en alle normaal gezag
was weggevallen'.
Aan zijn advies aan Spoor om de
majoor niet te vervolgen laat
Felderhof voorafgaan dat dat
moet gelden in het geval de ma
joor 'zich niet aan excessen zoals
mishandelingen heeft schuldig
gemaakt'. Wat er werkelijk ge
beurd was, wist Felderhof niet.
Zelfs Spoor moet maar van en
kele executies hebben geweten.
Volgens een met de hand ge
schreven verslag van een zekere
B„ gedateerd 27 juli 1948 (dat
zich evenals de briefwisseling
tussen Felderhof en Spoor be
vindt in het Algemeen Rijksar
chief), hebben Nederlandse mili
tairen op 9 december 1947 in Ra
wagedeh 'een groep van plusmi
nus 12 man' geëxecuteerd, waar
na later op de dag nog eens 'een
groep van 7 a 10 personen' even
eens zonder vorm van proces is
neergeschoten.
Kampong
De in 1969 verschenen Excessen-
nota heeft het ook over de execu
tie van 'in totaal ongeveer 20 ge
vangenen'. Executies die, aldus
de nota. 'na een aanvankelijke
ontkenning van Nederlandse zij
de' werden uitgevoerd 'hoewel
geen wapens in de kampong
waren aangetroffen en aan Ne
derlandse zijde geen doden of ge
wonden vielen'. De nota citeert
verder een rapport van
waarnemingsteam van de 'Cc
missie van Goede Diensti
waaruit blijkt dat de tegen
wagedeh gerichte actie in tot
150 Indonesiërs het leven ht
gekost.
Zoals deze week bekend w
vertellen ooggetuigen in de
cumentaire 'De excessen
Rawagedeh'. die dinsdag
RTL-5 wordt uitgezonden,
de Nederlandse soldaten
dorpelingen in koelen bl<
hebben vermoord, uit frustn
over hun falen om de Indon
sche nationalist Lukas Kusts
op te sporen. De majoor en
mannen vermoedden dat Ki
rio, bijgenaamd 'De tijger
West-Java', zich met zijn guei
la-eenheid in Rawagedeh
verschanst. Toen verhoren
de dorpelingen niets opleven
gingen de Nederlanders tot
executies over. In 1948 en «TJ1
kwamen zij terug en schoten i ilac
eens 35 respectievelijk 17 do: l»o
lingen dood. Kustario leeft c
rigens nog steeds.
i M
net
ilijl
Iral
Eeltlaag
In zijn verslag van 27 juli lèani
meldt de eerdergenoemde B iet
Rawagedeh een kampong
'van waaruit regelmatig
schietingen plaatsvinden', ojriei
december 1947, 's ochtends
zes uur. wordt het dorp inge
ten. 'Men is toen met een tri
van 35 man onder luiten
XXX (naam onleesbaar. nK
voorwaarts gegaan'. Tu%
acht en negen uur worden, a!
B„ de eerste 'plusminus 12 r
ter plaatse geëxecuteerd', r
gens hem 'zijn in alle gevallet
nodige waarborgen genoE
dat men geen 'goede' elemer,
in de executies betrok. Alles en
xecuteerde personen haai ,e|
lange haren, geen dikke eelt] aiu
op handen en voeten. 1
slotte is nog een groep van 7i'
personen geëxecuteerd die
handen van sergeant XX]
(naam onleesbaar, red.) was
vallen.
Deze laatste executie, volg
B. bijgewoond door een inlan ir0(
getuige, is, zo meldt hij, 'eig ran
lijk het 'ongeluk' voor (na l0nc
onleesbaar, red.) gewordt
Want: 'Nadat hij in overlegb roor
overste XX (naam onleesba )r:._
eerst alles had ontkend teg tatf
over de Commissie van Giv;en
Diensten is, met medewetem
(naam onleesbaar) het Mei jjke
randum van 3 januari op jen
maakt. Vervolgens heeft een
deling van de Commissie ipNU
Goede Diensten een ondera
ter plaatse gehouden en toet
(naam niet goed leesbaar), ran
een goede beurt wou mal
n toni
:ag
:<io
'NL
''tien
iet
met zijn getuige op de prop|en
gekomen.'
Bmeent echter dat 'deze zaïi
zekere zin (is) te vergelijkeni
het optreden van kapitein
terling in Zuid-Celebes. Kf
men dit optreden goed dan
men (naam onleesbaar)™
lijk kunnen laten 'hang
Mijns inziens is (naam onli
baar) stellig geen cowdie
maar in het wilde weg slacfa
fers maakt. Ik heb stellig de
druk dat (naam onleesb;
een man is die gemeend heef
de gegeven omstandighe»
niets anders te kunnen'.
'Het is nu eenmaal een harde
waarin harde maatregelen tt
ten worden genomen', aldus
'Ik geloof dat ik in gelijke
standigheden niet anders
handeld zou hebben. Gaat:
dit soort lieden niet op mee
genloze wijze te lijf, dan is
leed niet te overzien. Wijf
den eigenlijk nooit een Conn
sie van Goede Diensten me-
aanvaarden. Nu zitten we me
stukken. Als de legercomc
dant kans ziet de zaak af tec
buiten de Krijgsraad om en
tegenover de Commissie
Goede Diensten weet te ve.'
woorden, heb ik daar - na rijf
raad - geen bezwaar tegen.'
En aldus geschiedde.
Saddams schoonzoon luitenant-generaal Hussein Kamel Hassan al-Majib die samen met anderen naar
Jordanië vluchtte. foto Reuters
deskundige van de Universiteit
van Haifa, spreekt van een 'ern
stige bedreiging' voor het re
gime. „Dit is buitengewoon be
langrijk. ik zou haast zeggen
shockerend, want Hussein Ka
mel Hassan was in Irak de op
één na belangrijkste man", ver
telde hij de Israëlische radio.
„Sinds afgelopen mei is Irak in
de greep van onzekerheid en in
stabiliteit. Het begon met de op
stand van een stam die tot dan
toe Saddam steunde en het ging
door met een serie merkwaar
dige ontslagen onder belangrij
ke mensen, van wie velen familie
van de president waren. De over
gelopen broers hadden waar
schijnlijk de indruk dat Saddam
hen niet langer vertrouwde en in
Irak betekent dat dat je leven
gevaar loopt".
Baram wilde zich niet wagen
aan een toekomstvoorspelling.
„Maar laat ik zeggen dat sinds
het einde van de Golfoorlog, in
februari 1991, en de daaropvol
gende opstand van de Koerden
en de shi'iten, het regime van
Saddam Hussein niet zo'n crisis
heeft meegemaakt. Die crisis is
mede het gevolg van het gevoel
in Irak dat de Verenigde Staten
onder geen beding de sancties
zullen opheffen voor Saddam
van het toneel is verdwenen".
Directie:
K. Scherphuis,
W. F. de Pagter en
F. van de Velde
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
M. van Zuilen (adjunct)
Vlissingen: Oostsouburgse-
weg 10. Postbus 18.
4380 AA Vlissingen.
Tel. 01184-84000.
Middelburg: Markt 51
4331 LK Middelburg.
Tel. 01180-81000
Goes: Grote Markt 2.
4461 AJ Goes.
Tel. 01100-31800.
Terneuzen: Axelsestraat 16.
4537 AK Terneuzen
Tel. 01150-94457.
Hulst: Servicepunt.
Boekhandel Duerinck,
Gentsestraat 12.
Tel. 01140-14058.
Axel: Nassaustraat 15,
4571 BK Axel. Tel. 01155-68000.
Zierikzee: Oude Haven 41.
4301 JK Zierikzee.
Tel. 01110-15380.
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur.
Openingstijd Zierikzee
8.30-17.00 uur.
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur.
Centrale redactie: Postbus 18,
4380 AA Vlissingen.
Tel. 01184-84000:
Redactiefax: 01184-70102.
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur;
in het weekeinde: verwijzing via
de telefonische boodschap op de
kantoren.
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 14.00 uur:
op de kantoren door de klacht
in te spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties: tijde'
kantooruren en uitsluitend mas'
dag- t/m vrijdagavond van 20.3C
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. 01184-84000.
Fax 01184-70100.
Abonnementsprijzen: per
kwartaal 86,75. automatische
afschrijving 85.90. franco per
post 110,00, per maand
30,50. automatische afschrij
ving 30,00.
jaarabonnement 335,00, auto
matische afschrijving 333.50;
jaarabonnement franco per pos:
440.00: losse nummers maan
dag t/m vrijdag 1,50. zaterdao
2.25 p.st. (alle bedragen inclu
sief 6 pet. btw).
Postrek.nr 3754316 t.n.v PZC
ab.rek. Vlissingen.
Advertentietarieven: 169 cent
per mm; minimumprijs per
advertentie 25.35; ingezonder
mededelingen 2,5 x tarief.
Voor brieven bureau van dit
blad 6,50 meer. Volledige
tarieven met contractprijzen op
aanvraag (alle adverlentiepnjz?
exclusief 17,5 pet. btw).
Giro: 35 93 00. Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B'
Vlissingen
PZC-ombudsman:
C. van der Maas.
Auteursrechten voorbehouden
Uitgave PZC
De vluchtelingenstroom na het Kroatische offensief in de Krajina.