rankrijk blokkeert procesgang
VIJF DAGEN SPETTEREND SPEKTAKEL
Zjirinovski als bemiddelaar
naar voormalig Joegoslavië
PZC
(echtse activisten leggen
rerkeer in delen Israël lam
wear a
condom
10- 14 AUGUSTUS
buitenland
Spanjaard mag niet in leger door kale schedel
He uw Zeeland voor openen oude rechtszaak over kernproeven
Anti-aidsposter
met foto van paus
Johannes Paulus II
De zoete wraak van
Franjo Tudjman
Archeologen vinden op bodem
Oostzee resten Zweedse vloot
WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1995
MADRID (AP) - Kaalheid
hoeft niet per se op een ziekte
te duiden en is geen vermin
king, zegt een jonge Spanjaard
die tot vier keer toe tevergeefs
heeft geprobeerd in het leger
te komen, maar naar zijn zeg
gen steeds wegens zijn gladde
schedel werd afgewezen.
Een woordvoerder van defen-
zei dinsdag dat 21-jarige
Francisco Galindo niet is afge
wezen op grond van een uiter
lijk verschijnsel als kaalheid,
maar op puur medische gron
den. Volgens het leger heeft
Galindo een huidziekte, waar
door hij ongeschikt is als be
roepssoldaat, temeer omdat
het leger bang is voor besmet
tingen.
Hoezo ongeschikt? Lichamelij
ke en psychologische onder
zoeken doorstond hij goed en
bij het vervullen van zijn negen
maanden durende dienstplicht
bleek zijn kaalheid - Galindo's
hoofd is zo glad als een biljart
bal - geen enkel bezwaar. Ook
kon Galindo een dokters
verklaring overleggen, opge
steld tijdens zijn dienstplicht
door een legerarts, waarin
stond dat hij lijdt aan alopecia,
oftewel: kaalheid, een fysieke
gesteldheid die niet wordt ver
oorzaakt door een ziekte en
niet besmettelijk is.
Toch bleef het leger hem afwij
zen en werd er een nieuw argu
ment aan de afwijzing toege-
voegd: Galindo was zichtbaar
misvormd. „Bedoelen ze te zeg
gen dat half Spanje misvormd
is?", zei Galindo vanuit zijn
woonplaats Valencia. Galindo.
wiens haar vier jaar geleden be
gon uit te vallen, gaat bij het
ministerie van defensie en de.
burgerrechtbank in beroep
^ELLINGTON (RTR) - Nieuw-
i löi|eland daagt Frankrijk voor
1 11;» Internationaal Gerechtshof
ien Haag om hervatting van
j Franse kernproeven in de
11e Oceaan te voorkomen,
islralië overweegt zich bij dit
iliatief te voegen. Frankrijk
21! eft gezegd de procesgang te
Hen blokkeren.
regering in Wellington wil
'^noude zaak uit 1973 herope-
n. Toen protesteerde zowel
euw-Zeeland als Australië bij
hof tegen bovengrondse
2g; rnproeven door Frankrijk. Pa-
erkent sinds 1974 niet langer
bevoegdheid van het Interna-
Gerechtshof als de zaak
kwestie te maken heeft met de
nationale verdediging. Volgens
deskundigen is de enige moge
lijkheid die nu nog overblijft de
oude zaak bij dat rechtscollege
te heropenen in plaats van het
aanspannen van een nieuwe pro
cedure.
De Nieuwzeelandse premier Bol-
ger gaf toe dat de juridische mo
gelijkheden voor zijn land niet
sterk zijn, maar dat de voor
naamste beweegreden het win
nen van tijd is. „Dit is een optie
die voor ons open staat. We zul
len die aangrijpen en kijken hoe
ver die ons brengt", aldus Bol-
ger.
De premier hoopt dat de Franse
president Chirac alsnog over
weegt de serie van acht onder-
S willen
amas-leider
itwijzen
!W YORK (AP) - De VS zijn
uitwijzingsprocedure be-
men tegen een Hamas-leider
in Israël is aangeklaagd we-
is terrorisme, zo heeft een
ordvoerder van de Immigra-
a Naturalisatiedienst
IS) gisteren gezegd,
lusa Abu Marzuk, die veertien
r in de VS heeft gewoond,
rd 25 juli op het vliegveld van
li York aangehouden, omdat
op een lijst stond van mensen
van terrorisme wórden ver-
iht, Een week geleden vaar-
|de een Israëlische rechtbank
arrestatiebevel uit tegen
irzuk, een 45-jarige zaken-
in. Hij zou een politieke leider
de militante groep Harnas
Igens Israel gaf Marzuk het
rel voor aanvallen op Israëli-
le militairen en burgers en hij
iin'de geld naar de Westelijke
rdaanoever dat door Hamas is
kans bruikt om wapens te kopen,
g er,
op
Noel Barrier (1) van Tahiti en Vladimir Popov uit Rusland protesteren in het Japanse Nagasaki, waar vandaag vijftig jaar geleden de
tweede atoombom viel, tegen de voorgenomen Franse kernproeven in de Stille Zuidzee. foto Reuters
grondse kernproeven op het atol
Mururoa af te gelasten. De eer
ste test staat voor september ge
pland.
Het is niet de eerste keer dat de
regering van Nieuw-Zeeland
met 3,5 miljoen inwoners en een
beperkte diplomatieke invloed
zich tegen nucleaire voorne
mens van een grootmacht ver
zet. De regering van David Lan
ge boycotte in het midden van
de jaren tachtig schepen die met
nucleaire wapens en aangedre
ven door kernenergie de haven
van Wellington aandeden. Lan
ge haalde zo de woede van de VS
op zijn hals, maar bereikte ook
dat Wellington werd uitgesloten
van een militair verdrag met Au
stralië.
Twee partijen
Het Franse ministerie van bui
tenlandse zaken liet weten dat
het de gang naar het Internatio
naal Gerechtshof niet zal ma
ken. „En om een kwestie voor te
leggen aan het hof zijn twee par
tijen nodig." Volgens een woord
voerder is het overduidelijk dat
Parijs „voor 100 procent in zijn
recht staat". Hij zei dat de uit
spraken van Bolger meer voor
de eigen achterban in Nieuw-
Zeeland waren bedoeld. „De
Nieuwzeelandse regering weet
heel goed dat het Internationaal
Gerechtshof slechts kan worden
ingeschakeld als hierover over
eenstemming bestaat tussen de
partijen. Zo'n overeenkomst is
er niet."
Hij verwelkomde het feit dat de
Franse verzekeringsmaatschap
pij AXA SA dinsdag bekend
maakte de op een na grootste
verzekeringsonderneming in
Australië, National Mutual Life,
te gaan overnemen. De woord
voerder zag hierin een teken dat
de oproep voor een boycot de
Franse economische belangen
niet daadwerkelijk schaden.
1,11 or onze correspondent Ad Bloemendaal
!L AVIV - Een paar duizend aanhangers van de
ihtse actiegroep 'Dit is Ons Land' hebben dins-
gavond gezorgd voor chaos op de Israëlische
egen. In Jeruzalem bezetten ze tegen de avond-
ils drukke kruispunten, waarna kilometerslan-
files ontstonden. De toegangsweg naar het in-
rnalionale vliegveld Ben-Gurion bij Tel Aviv
J o1' oest tijdelijk worden afgesloten nadat betogers
barricades met autobanden in brand hadden
njr- stoken. De politie verrichtte vijftig arrestaties
w enkele actievoerders raakten licht gewond.
it is Ons Land', gevormd door kolonisten en hun
mpathisanten binnen Israël, heeft zich ten doel
)erio steld de uitbreiding van Palestijns zelfbestuur
erstf ide Westelijke Jordaanoever te voorkomen. Ge-
m-fi aagd of de groep met de blokkade van wegen het
ibliek niet tegen zich in het harnas jaagt, ant-
lordde een van de activisten: „Helaas is het no-
mensen wakker te schudden. We delen
inuifefletten uit aan automobilisten, voorzover de
hei ütie ons dat toestaat. Mensen die in dit zoge-
amde vredesproces geloven, zullen het vast niet
vinden een uur in een opstopping te staan, zo
dat ze rustig kunnen lezen wat wij ervan vinden".
Politiecommandant Assaf Hefetz zei dinsdag
avond dat het moedwillig blokkeren van wegen
een misdaad is en dat opgepakte betogers voor de
rechter zullen worden gebracht.
Premier Jitschak.Rabin sprak dinsdagavond voor
de tweede maal binnen een week met een delegatie
van de kolonistenbeweging. Volgens een vertegen
woordiger van de kolonisten heeft de premier be
loofd dat een speciale commissie zal onderzoeken
of het mogelijk is meer te bouwen in een aantal ne
derzettingen, om de natuurlijke aanwas van de be
volking op te vangen.
Doorbraak
Minister van buitenlandse zaken Shimon Peres en
PLO-voorzitter Jasser Arafat hebben dinsdag
avond in het Egyptische vakantieoord Taba hun
pogingen hervat een doorbraak te bereiken in het
vastgelopen overleg over uitbreiding van het Pale
stijnse zelfbestuur op de Westelijke Jordaanover.
De Palestijnse delegatie maakte dinsdagavond
duidelijk dat Peres en Arafat nog ver van een ak
koord zijn verwijderd. Het moeilijkst oplosbare
probleem blijft het beheer van de waterbronnen op
de Westelijke Jordaanoever.
BRITISH SAFETY COUNCIL
NATIONAL CONDOM WEEK
NATIONAL SAFETY CENTRE, CHANCELLORS ROAD. LONDON W6 9f
van onze correspondent
Hans Hoogendijk
MOSKOU - De Russische ultra
rechtse leider Vladimir Zjiri-
novski vertrekt eind deze
week naar ex-Joegoslavië om
ie bemiddelen tussen de strij
dende partijen. Dat verklaar
de de leider van zijn partijcen
trale, generaal Viktor Filatov,
dinsdagmiddag in Moskou te
genover het Russische persbu
reau Interfax.
Volgens Filatov had de Kroati
sche ambassadeur in Moskou
Zjirinovski uitgenodigd als een
soort bemiddelaar op te tre
den. De ambassadeur bevestig
de dit later: „Indien iemand in
staat is te helpen het conflict te
beëindigen, waarom zou je die
kans dan voorbij laten gaan?
Afgezien daarvan, Zjirinovski's
Partij heeft 13 procent van de
parlementszetels en kan dus
invloed uitoefenen in het parle
ment".
De extremist was dinsdag naar
de Kroatische ambassade ge
gaan om een boodschap van
zijn Liberaal Democratische
Partij te overhandigen, waarin
de Kroatische acties worden
omschreven als 'een onbeheer
ste, gewelddadige en barbaar
se genocide'.
Zjirinovski heeft volgens zijn
partijbureau ook een uitnodi
ging van de leider van de Bos
nische Serviërs, Karadzic. Ge
sprekken met de Servische pre-'
sident Milosevic worden voor
bereid.
Intussen wordt in Moskou ach
ter de schermen hard gewerkt
aan de uitvoering van het plan
van de Russische president
Jeltsin om de Kroatische presi
dent Tudjman en zijn Servi
sche collega Milosevic naai- de
Russische hoofdstad te krij
gen. Een wapenstilstand in
heel ex-Joegoslavië is het doel
van Jeltsin. Dat verklaarde een
hoge Russische diplomaat
dinsdag tegenover het persbu
reau Interfax.
Hij zei dat het plan van Jeltsin
geen scheuring zal betekenen
binnen de Internationale Con
tactgroep, waarvan behalve
Rusland ook de VS, Frankrijk,
Duitsland en Groot-Brittannië
deel uitmaken. „We zijn van
plan onze westerse partners te
raadplegen over alle belangrij
ke delen van het mogelijke
overleg", aldus de zegsman.
Een aantal parlementsleden,
onder wie Zjirinovski, de com
munist Iljukhin en de fractie
leiders van twee democrati
sche partijen, wollen de leider
van de Bosnische Serviërs, Ka
radzic, uitnodigen om het Rus
sische parlement, de Doema,
toe te spreken.
In de commentaren in de mees
te Russische kranten is weinig
lof te vinden voor het beleid dat
Jeltsin en zijn minister van bui
tenlandse zaken Kozyrev tot
nu toe hebben gevoerd. Het
wordt vaag, onsamenhangend
en niet-consistent genoemd.
Het verst gaat de officiële leger-
krant Krazjnaja Zvezda. „Alle
pogingen van Moskou om de
Serviërs te steunen, terwijl op
hetzelfde moment ruzie met de
westerse partners vermeden
moest worden, hebben er toe
geleid dat Moskou niet langer
serieus wordt genomen", aldus
de krant.
Totale oorlog
Volgens de Krasnaja Zvezda
heeft het Westen steeds met
twee maten gemeten en zijn de
Serviërs en Moskou daar het
slachtoffer van. Het resultaat is
volgens de commentator dat in
ex-Joegoslavië alle betrokken
partijen de hoop op een vreed
zame regeling hebben opgege
ven. „Hoe lang kan de Servi
sche president Milosevic de
druk van de publieke opinie
om in te grijpen nog weer
staan? Er dreigt een totale oor
log uit te breken in het hart van
Europa", aldus de Krasnaja
Zvezda.
Gewone pas ex-gevangene Indonesië
JAKARTA (RTR) - De Indonesische regering maakt deze
maand een start met de verwijdering van de toevoeging 'ET' op
de identiteitskaarten van 1,3 miljoen ex-politieke gevangenen.
De Indonesische minister van politieke en veiligheidszaken,
Susilo Sudarman. zei na afloop van een extra ministerraad dat
de maatregel geenszins betekent dat de Indonesische regering
de ex-politieke gevangenen uit het oog verliest.
„We blijven alert op het latente gevaar van communisme", al
dus Sudarman.
Vogels leven dank zij visafval
TEXEL (GPD) - Vissers en vogels op zee liggen elkaar niet zo.
Beide zijn vaak uit op hetzelfde produkt. Toch hoeven de vo
gels niet al te hard te klagen, zo blijkt uit onderzoek van vogel
deskundigen van zes instituten uit Nederland. Duitsland, De
nemarken, Noorwegen en Schotland. Van de bijvangst, die in
de Noordzee wordt teruggeworpen, kunnen tussen de 2.5 mil
joen en 3,5 miljoen zeevogels leven. In het onderzoeksrapport
dat de vogeldeskundigen voor het Nederlands Instituut voor
Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel opstelden, staat dat alleen
al aan bijvangst de vissers op de Noordzee jaarlijks 120.000 ton
rondvis, 200.000 ton platvis en 180.000 ton aan ongewervelde
diertjes overboord zetten. Daar komt nog zo'n 70.000 ton aan
snij afval bij.
Israëliër spioneerde voor Arabieren
TEL AVIV (GPD) - In Jeruzalem is een geheime rechtszaak
aan de gang tegen een Israëlische burger, die wordt verdacht
van spionage voor een Arabisch land. Volgens een in Londen
verschijnend Arabisch weekblad, Al-Wassat, is dat land Libië.
De Israëliër, Herzl Rath, zou twee maanden geleden door de
Mossad zijn ontvoerd, kort nadat hij vanuit Oostenrijk was
aangekomen in Turkije. Sinds die tijd zou hij in voorarrest heb
ben gezeten. De Israëlische radio meldde gistermorgen, dat de
31-jarige Rath niet is ontvoerd, maar in zijn woonplaats Jeru
zalem is aangehouden op verdenking van spionage en het in
gevaar brengen van de staatsveiligheid. Rath ontkent de be
schuldigingen.
LONDEN (RTR/ANP) - De organisatoren
van een anti-aidscampagne in Groot-Brit-
tannië trekken een omstreden affiche met
de foto van paus Johannes Paulus II na he
vige protesten van rooms-katholieke zijde
terug.
Dat maakte de medische liefdadigheidsin
stelling British Safety Council dinsdag be
kend. Op het gewraakte affiche staat onder
de foto van de paus „Elfde gebod: Gij zult
altijd een condoom gebruiken". De RK-
Kerk heeft zich altijd tegen het gebruik van
voorbehoedmiddelen verzet.
De Britse Reclame Code Commissie ver
oordeelde het gebruik van de foto van de
paus als strijdig met de goede smaak en be
ledigend voor rooms-katholieken.
van onze verslaggever
Hans Gertsen
ZAGREB - Voor de Kroati
sche president en opperbe
velhebber Franjo Tudjman
(72) zijn het waarschijnlijk
de mooiste dagen van zijn
leven. In een bliksemoffen-
sief heeft zijn leger een ein
de gemaakt aan de rebellie
van de Krajina-Serviërs die
bijna vier jaar heeft ge
duurd.
De schande van het najaar
van 1991, toen de Krajina-
Serviërs met aanzienlijke
steun van het door Serviërs
gedomineerde Joegoslavi
sche leger bijna dertig pro
cent van het Kroatische
grondgebied bezetten, is
vrijwel uitgewist. Boven
Knin, de middeleeuwse stad
waar tal van Kroatische ko
ningen zijn gekroond, wap
pert de Kroatische vlag
weer. Het enige gebied dat
de Kroaten nog niet hebben
heroverd, is Oost-Slavonië,
maar dat is, zo menen de eu
forische Kroaten nu, slechts
een kwestie van tijd. Het zou
nog wel eens waar kunnen
zijn ook.
Tudjman is er in amper vier
jaar tijd in geslaagd de
slecht bewapende en opge
leide milities die in 1991 nog
geen partij waren voor de
Serviërs en het Joegoslavi
sche leger, om te vormen tot
een modern, goed uitgerust
en getraind leger. Een leger
dat bovendien blaakt van
zelfvertrouwen na de twee
succesvolle bliksemcam-
pagnes tegen de Krajina-
Serviërs.
Dank zij zijn leger heeft
Franjo Tudjman zijn positie
zowel op binnenlands als op
regionaal niveau en vooral
binnen het voormalige Joe
goslavië aanzienlijk weten te
versterken. Binnen Kroatië
had Tudjman al een stevige
positie verworven. De voor
malig communist die zich in
de jaren zeventig tot natio
nalist omschoolde, was voor
veel Kroaten al de 'vader des
vaderlands' omdat Tudjman
Kroatië uit de Joegoslavi
sche federatie naar de onaf
hankelijkheid voerde. Maai
de bezetting van de Krajina
is altijd een smet op zijn bla
zoen geweest en een voort
durende bron van kritiek.
Luis in de pels
Met name vanuit de rechts-
nationalistische vleugel van
zijn partij, de HDZ (Christen-
Democratische Unie) is
Tudjman in het verleden
vaak aangewreven, dat hij
het Krajina-probleem niet
voortvarend genoeg zou
aanpakken. Met. die 'luis in
de pels' heeft Tudjman nu
definitief afgerekend. VQor-
lopig kan hij in Kroatië zeil
geen kwaad meer doen en hij
wordt gezien als een held.
Ook op regionaal niveau
heeft Tudjman zijn positie
fors versterkt. De eeuwige
Servische rivalen zijn door
Tudjmans leger stevig op
hun nummer gezet. „We heb
ben de mythe van de Servi
sche onoverwinnelijkheid
voor eens en voor altijd door
geprikt", zo zei een triomfan
telijke minister van defensie,
Gojko Susak, gisteren tij
dens een persconferentie in
Zagreb.
Dat is geen pure bluf. De
'sterke man' van het voor
malige Joegoslavië, de Ser
vische president Milosevic,
overigens net als Tudjman
een tot het nationalisme be
keerde ex-communist, weet
nu dat hij danig rekening
dient te houden met het
Kroatië van Franjo Tudj
man en diens leger.
Tito's erfenis
Het zou er wel eens toe kun
nen leiden dat het totaal ge
stagneerde vredesproces in
het voormalige Joegoslavië
in een stroomversnelling
raakt. Dat hoopt de interna
tionale gemeenschap, maar
in de Bosnische hoofdstad
Sarajevo wordt dat perspec
tief met argwaan en vrees te
gemoet gezien. Meer dan
ooit vreest de Bosnische re
gering dat Milosevic en
Tudjman de met veel bloed
besmeurde erfenis van Tito,
inclusief de schamele resten
van Bosnië-Hercegovina, nu
broederlijk zullen gaan de
len.
Het zou niet de eerste keer
zijn dat de sluwe vos Tudj
man zijn moslim-bondgeno
ten in de steek laat, Franjo
Tudjman, de historicus en
ex-generaal uit het Joegosla-
vische leger, is namelijk
even opportunistisch als
sluw. Milosevic mag van
Tudjman zijn 'Groot-Servië'
hebben, mits de Kroatische
Krajina daar maar geen deel
van uitmaakt. Zeker als
Franjo aan een dergelijke
koehandel 'en passant' een
'Groot-Kroatië' overhoudt.
ROME (DPA) - Italiaanse en
Russische archeologen hebben
op de bodem van de Oostzee de
restanten van meer dan vijftig
oorlogsschepen van de Zweedse
koning Gustaal' III (1746-1837)
gevonden.
Russische oorlogsschepen
brachten de Zweedse vloot in
1790 in de slag van Viborg tot
zinken. Deze slag besliste over
de controle over de Oostzee. Vol
gens leden van de expeditie gis
teren in Rome geldt de vondst
ten noordwesten van Sint-Pe-
tersburg als een sensationele
ontdekking.
Bij duikwerkzaamheden op 25
meter diepte is onder meer een
bijna volledig intact fregat met
64 kanonnen gezien. De wrak
ken zijn door het koude en rela
tief zoutarme water in het ge
bied goed bewaard gebleven. De
Italiaanse leider van de expedi
tie, Orlando Pandolfi. dringt aan
op een snelle berging van de
schepen. „Nu moet het vlug
gaan, anders kapen piraten de
buit voor onze neus weg", zegt
Pandolfi.
INGiè£)BANK
- ZEEHAVEN AMSTERDAM -
KvK GHB ATV-
eis:
GÏÏE2Z] POSTBANK
X
X
X
'AIL95AMSTERDAM
HET SAIL PROGRAMMA MAGAZINE IS VERKRIJGBAAR BIJ HET POSTKANTOOR
