Gratie en weelde
in haute couture
PZC vrije tijd ZATERDAG 29 JULI 1995 19
Einde van het boy- en
girltijdperk
Stoofpot uit een vulkaan
John Galliano opvolger van Hubert de Givenchy
Strijd tussen
superabsorbers
Het eens zo anonieme witte pak
is volwassen geworden. Het
spreekwoord 'goedkoop is
duurkoop' kan op de helling. Het
huismerk biedt tegenwoordig
meer dan waar voor zijn geld. Het
imago van hele winkelketens
hangt er vanaf. De hoogste tijd om
eens wat produkten uit het schap
te halen. Deze week: luiers.
H et was niet zozeer de haute-couturemode zelf die bij de
presentatie van de herfst- en wintercollecties in Parijs voor de
grootste verrassing zorgde bij het couture-minnende publiek. De
mond van dit selecte clubje viel eerder open bij het horen van de
naam van degene die volgend jaar tekent voor de collectie van het
huis Givenchy. Als de 67-jarige Hubert de Givenchy, die grote
bekendheid kreeg met zijn creaties voor Audrey Hepburn, eind dit
jaar voorgoed z'n schaar en speldenkussen opbergt om in alle rust
van de opbrengst van zijn mode-imperium te gaan genieten, neemt
de Engelse John Galliano zijn taak over.
En over die beslissing, die werd bekendgemaakt door de eigenaar
van het huis Givenchy, Moët Hennessy Louis Vuitton, trok menig
insider onlangs even de wenkbrauwen op. Niet omdat wordt
getwijfeld aan de capaciteiten of de creativiteit van de 35-jarige
Galliano; de jonge ontwerper heeft inmiddels wel bewezen op
modegebied het een en ander te presteren. Maar of zijn doorgaans
gewaagde ontwerpen ook in de smaak zullen vallen bij de
liefhebbers van de elegant-klassieke kleding die Hubert hun
voorschotelde....?
Bovendien is er amper een groter contrast tussen twee mensen
denkbaar. De rijzige aristocraat Hubert de Givenchy, die nu wordt
opgevolgd door de excentrieke, als een New Age-hippie uitgedoste
Galliano.... Dat zal even wennen worden voor de Givenchy-
clientèle.
Overigens kon ook Saint Laurent weer re-
kenen op een ovationeel applaus na af
loop van zijn show. die een uitgebalan-
I I ceerde collectie omvatte, variërend van
jsportieve bruine broeken met camelkleu-
j rige parka's en wat gekledere pakjes met
vrij lange, aansluitende jasjes, tot korte
jurkjes van zwart fluweel met een witte
kanten bustiertop voor bij de cocktails.
satijnen japonnen voor aan het diner en
uitbundige baljurken om de uurtjes daar
na in door te brengen. Voor een echte gala
avond had Saint Laurent zelfs piramide
vormige crinolines in de aanbieding en
een majestueus pak van zwart fluweel met
glinsterende rijnstenen als knopen en een
diamanten hart op de rug.
Openluchtfornuis op de Azoren, waarin een smakelijke stoofpot kan worden gemaakt. foto GPD
Negen eilanden, een slordige
handvol vulkanen, eens verrezen
uit de Atlantische Oceaan halverwege
tussen Europa en Amerika, dat zijn de
Azoren. Ze liggen, meer dan 2500
kilometer van hun moederland
Portugal, op een kruispunt van warme
en koude lucht- en zeestromingen, en
van daaruit worden depressies en
hogedrukgebieden naar onze contreien
gestuurd.
De vulkanen steken als fraaie
kegels omhoog in de eeuwig
wisselende wolkenluchten, soms
omgeven door geheimzinnige mis
tflarden. soms in een stralend
blauwe lucht. De oceaan botst met
witte schuimkragen op de grillig
verweerde zwarte lavarotsen langs
de kusten en de vruchtbare grond
van het binnennland is één groene
rijkdom van bossen, weiden en
plantages. Manshoge azalea's en
hortensia's omzomen wegen en pa
den en dienen als afscheiding van
de akkers. Knoestige drakebomen
spreiden hun brede paraplu van
gebladerte, de theestruik gedijt er
naast de wijnstok en allerwegen
groeit en bloeit in milde overdaad
de bloemenweelde, van de chique
aronskelk tot de eenvoudige Oos-
tindische kers, van de boerenmar-
griet tot de statige lelie, van rode
hibiscus tot blauwe agapanthus.
Alles zomaar in het wild.
Nog altijd rommelt het in het bin
nenste van de eilanden. Want al
glanzen dan in diepe rust en ver
stilling de blauwe en groene kra-
termeren. nog geen veertig jaar ge
leden werd aan de rand van het ei
land Faial in zee een nieuwe vul
kaan geboren en bij het dorp Fur
nas op het grootste eiland. Sao Mi
guel. dampen en borrelen de 'cal-
deiras', kleine kratertjes met ko
kende modder onder witte
stoomwolken.
Vulkanische as
Onder aan een weelderig beboste
helling bij een kratermeer ligt een
veld van donkere vulkanische as.
Het is warm onder de voeten, met
enkele kokende en stomende poe
len. Daaromheen heeft men in de
warme grond gaten gegraven,
daarin telkens een rioolbuis ge
schoven. en daarmee één reusach
tig openlucht-fornuis gecreëerd,
's Morgens om een uur of acht laat
men hier zijn pannen in de buis
zakken, met daarin, zorgvuldig in
een doek gewikkeld, verschillende
soorten vlees, rundvlees, vet en
mager varkensvlees, kip. de heer
lijke. pikante bloedworst van het
eiland, en kleine worstjes, waarin
ook de hete rode peper niet ge
spaard is, wat zout en royaal kno
flook, géén ui. Dit is de Azoren-va-
riant van de traditionele Portu
gese stoofpot, de 'cozido'.
Vijf uur moet de cozido zachtjes
stoven. Smaken en aroma's van al
die verschillende soorten vlees vin
den elkaar, vullen elkaar aan. gaan
in elkaar op. Elke soort vlees krijgt
de mogelijkheid zich te ontplooi
en, in de zachte, gelijkmatige
warmte van moeder aarde zelf, die
hier uit de diepste diepten aan de
oppervlakte komt.
Tegen het middaguur wordt de
warme aarde, waarmee de pan was
afgedekt, weggeschoven, en met
lange haken wordt de pan uit zijn
natuurlijke oven getild. In de keu
ken van het restaurant Terra No
stra in Furnas vouwt de chef-kok
voorzichtig de doek met vlees
open, de geuren komen los en nooit
heb ik de verscheidenheid aan
vleesaroma's zo intens geroken.
Om even de maag op gang te bren
gen beginnen we met een zachte,
romige soep, rins van de zuring.
Daarna worden de borden volge-
schept met de stoofpot uit de vul
kaan. waar men wel even voor
moet gaan zitten, met uitzicht.op
de sprookjesachtige botanische
tuin achter het hotel. We eten er
lichtzoet maisbrood bij en drinken
de 'vinho de cheiro'. de landwijn
van het eiland, met een 'wilde'
smaak van bramen en bessen, nog
niet geciviliseerd tot het zachte
bessenaroma van meer geculti
veerde wijnen. Maar er is ook an
dere wijn, zoals Terra de conde,
wit, droog, fruitig en fris. van een
naburig eiland. Maar welke wijn
men ook kiest, allemaal hebben ze
dat voor vulkanische grond zo ken
merkende pittige bittertje op de
nasmaak.
En na al dit hevige geweld van
smaken komen er als dessert dikke
plakken ananas van het eiland.
Maar wat voor ananas! In volle rij
ke rijpheid geplukt, mals en zoet,
weelderig geurend en letterlijk
overvloeiend van aromatisch sap.
Wat weten wij hier van ananas?
Wina Born
Saint Laurent als bij Christian Lacroix en
Guy Laroche. waar sinds kort Michel
Klein voor de ontwerpen tekent, waren
details te zien die aan de schilderijen van
Goya doen denken: aansluitende jasjes,
kanten waaiers en hoofddeksels als mata
dor-hoeden. Bij Saint Laurent werd het
Spaanse sfeertje vooral opgeroepen dooi
de outfits van taftzijde en fluweel met wij
de rokken.
Sprookjesachtig
Maar Saint Laurent was niet de enige die
zich de afgelopen maanden had toegelegd
op sprookjesachtige creaties. Datzelfde
gold ook voor Balmain, Valentino en ze
ker voor Christian Lacroix. Bij het huis
Dior was het al niet veel anders. Ontwer
per Gianfranco Ferré liet zelfs z'n dagkle-
ding nog vergezeld gaan van bontstola's,
terwijl z'n avondjaponnen een en al gla
mour uitstraalden.
Die glamour ontbrak trouwens ook niet
bij de jet-set zelf, die zich in de tuinen van
het Palais Galliera verzamelde om het 50-
jarig jubileum van het huis Carven te vie
ren. Niet minder dan 1500 gasten (vrien
den, collega-couturiers en 'tout Paris')
kwamen bijeen om de frêle 'Madamoiselle
Carven'. zoals ze zelf graag wordt ge
noemd, te feliciteren met dit jubileum.
De couturiére. die in 1909 in Chateauroux
werd geboren als Carmen de Tommaso en
haar mode-imperium opbouwde op basis
van kleding voor kleine vrouwen zoals zij
zelf, leidt al sinds jaren een teruggetrok
ken leven als kunstverzamelaarster. Car
ven bezit nog wel aandelen in haar mode
huis, waarvoor de kleding sinds 1993
wordt ontworpen door Maguy Muzy
Kitty van Gerven
Luiers. Vooral de allernieuw
ste A-merkluiers, zoals Pam
pers, Libero en Huggies. Ze wor
den stiekem gefotografeerd op
beurzen, weggegrist uit de win
kels in testgebieden. Geanaly
seerd in laboratoria, onderzocht
op patenten. De fabrikanten van
huismerkluiers. zoals O'Lacy's,
Perfekt en Dottles, kunnen in
een week tijd het allerlaatste
technische snufje leveren.
Hubert de Givenchy neemt afscheid van 'zijn' publiek.
Bedrijfsspionage? Een geheime
luierdienst? Ach welnee, dat is
helemaal niet nodig. De hoofd
rolspelers Procter Gamble
(Pampers), Mölnlycke (Libero)
en Kimberly-Clark (Huggies) tes
ten hun nieuwste luiers gewoon
in de winkel. Op zo'n kleine
schaal dat de klant niet eens in
de gaten heeft dat er enigszins
vermomd een gloednieuwe high
tech-luier in de winkel ligt. De
huismerkfabrikanten weten dat
natuurlijk wel, want deze testge
bieden zijn bekend. Berlijn is bij
voorbeeld zo'n gebied en 'ultra-
dun' is de nieuwste rage.
Medewerkers in de buitendienst
van de fabrikanten of medewer
kers van speciale onderzoeksbu-
reautjes krijgen dan ook regel
matig de opdracht om een 'store-
check' te doen. ..Je merkt ergens
in de wereld dat een A-merkfa
brikant met een nieuw idee rond
loopt. Je gaat vervolgens de test
gebieden in en je probeert zo'n
predukt te pakken te krijgen, 't
Is geen stelen! We kopen de
luiers gewoon in de winkel", ver
telt een ingewijde.
Patenten
De luier verdwijnt in het lab om
tot op de laatste pluis onder
zocht te worden. Juristen zoeken
uit hoe het zit met de patenten,
want dat geeft nogal wat beper
kingen. De vorm, het materiaal,
zelfs de plaats van alleen al het
hersluitbare plakstripje is vast
gelegd. Soms kan de huismerkfa
Voorlopig kunnen Givenchy-klanten
hun hart echter nog ophalen, want de
laatste couture-collectie van 'hun' Hubert
werd algemeen beoordeeld als één van
zijn beste. Nadat men de ogen had uitge
keken naar de geraffineerd eenvoudige
jurkjes in herfstkleuren en de uitbundige
avondjaponnen met wijde rokken en bus-
tier-tops, onthaalde het publiek de schei
dende couturier op een ovatie, die maar
liefst een kwartier lang duurde. Hubert de
Givenchy maakte zijn ere-rondje over het
plankier vanwege zijn afscheid ditmaal in
gezelschap van z'n naaisters, bij wijze van
eerbetoon aan de harde werksters in zijn
atelier.
Het clubje 'rijken der aarde', dat zich voor
de shows in de Franse hoofdstad had ver
zameld kon niet naar huis terugkeren met
groot nieuws over een nieuwe modelijn.
Het beeld van de couture was over het al
gemeen vrij rustig. Het accent lag, in te
genstelling tot vorig seizoen, ook niet
meer zo sterk op de boezem en de billen,
maar eerder op een vloeiende belijning,
waardoor de lichaamsvormen het best tot
hun recht komen. Geen overdreven sexy
De consument is de lachende derde bij de prijzenslag tussen de luierfabrikanten.
Konisch gevormde avondjaponnen
van Emanuel Ungaro. foto's Reuters
brikant niet anders dan gewoon
betalen voor het nieuwtje.
Produktmanagers rekenen ver
volgens uit wat het kost om de
machines aan te passen. Met een
apparaat dat liefst 24 uur per dag
250 luiers per minuut uitspuwt
een vrij ingrijpende operatie.
De prijzenslag tussen Procter
Gamble. Mölnlycke en Kimberly-
Clark woedt nog in alle hevig
heid. Met de consument als la
chende derde. De prijs van een
pak A-merkluiers is inmiddels
gedaald van 27 naar ongeveer 18
gulden, terwijl voor een pak met
de beste kwaliteit huismerkluier
zo'n 15 gulden moet worden be
taald. De huismerkfabrikanten
krijgen steeds meer last van de
prijzenslag tussen de giganten,
want de prijs van de grondstof,
houtpulp, is in een jaar tijd ver
dubbeld. De huismerkfabrikan
ten kunnen niet afwachten wie
het onderspit delft. Ze zoeken
'naarstig en wereldwijd met de fa
brikanten van grondstoffen naar
alternatieve materialen.
Monsters
Vital Disposables in Goirle heeft
al aardige monsters ontvangen
van de leveranciers van grond
stoffen. Directeur Frits kuijzer
weet zeker dat de A-merkfabri
kanten hetzelfde materiaal on
der ogen hebben gehad. Nu is het
om zelf een nieuwtje te intro
duceren, maar degenen die het
probeerden kwamen van een
koude kermis thuis.
Kuijzer ging tien jaar geleden in
de fout met het onderscheid tus
sen 'boy' en 'girl'. Niemand wilde
de met het roze strikje of het
blauwe hartje versierde luiers
hebben. Sinds de A-merkfabri
kanten met een reclamebombar
dement ouders hebben weten te
overtuigen van het verschil tus
sen jongens en meisjes zijn de
'boys' en 'girls' niet aan te slepen.
Kuijzer voorspelt echter alweer
het einde van deze hausse.
Een beetje supermarkt heeft drie
A-merken in het schap en één
huismerk. Al die merken hebben
vijf verschillende maten 'boy' en
vijf verschillende maten 'girl'.
Probleem voor de winkeliers is
dat al deze luierluxe veel te veel
schapruimte in beslag neemt.
Hoog tijd dus voor het 'no-non-
sense'-concept, oppert Kuijzer
met vooruitziende blik. „De
nieuwe generatie superabsor
bers, de korreltjes die in de luiers
zitten, hebben zo'n snelle ont
wikkeling meegemaakt dat het
onderscheid tussen 'boy' en 'girl'
technisch gezien helemaal niet
meer nodig is."
Karin Swiers
nog menigeen had gechoqueerd met zijn
extreme details, ontleend aan de kleding
van rappers en bergbeklimmers, had zich
ditmaal ingehouden. Hij legde veel eer in
bij z'n publiek met onder meer pakjes met
verlengde jasjes met ceintuur in marine
blauw. zacht-roze. lavendel en cyclaam.
Z'n zwarte gepailletteerde chiffon-cock
tailjurken en zijn pastelkleurige avondtoi
letten zouden waarschijnlijk zelfs bij de
grondlegster van het huis Chanel, Coco,
nog in goede aarde zijn gevallen.
Hoewel er niet van een echte trend sprake
was, hadden sommige ontwerpers zich
wel laten inspireren door de kleding van
de vroegere Spaanse adel. Zowel bij Yves
wachten op de A-merkfabrikant
die met een grootscheepse recla
mecampagne de nieuwe revolu
tionaire vinding presenteert. Zij
testen de markt. Zij krijgen de
winkeliers en de consumenten
mee. Sommige huismerkfabri
kanten dromen er wel eens van
Cocktailjurkje
uit de laatste
collectie van
Hubert de Gi
venchy.
decolletes of opgevulde achterwerken,
maar vrolijke, kleurige kleding met een
vrouwelijke, verfijnde uitstraling.
Voor overdag is de korte rok favoriet, in
tegenstelling tot de lange broek. Zwart is
de meest geziene kleur, hoewel ook alle
andere kleuren op het plankier versche
nen, van vlammend rood tot sobere aard-
tinten, neutralen en pastels.
Is de kleding voor overdag vrij decent, 's
avonds* mag er bij de high society flink
worden uitgepakt: baljurken met rokken
van tientallen meters taftzijde, satijn,
kant of chiffon en bezaaid met duizenden
pailletjes en namaak-edelsteentjes vorm
den de afsluiting van praktisch elke mo
deshow. Overigens zijn deze avondtoilet
ten wel even draagbaar als de kleding
voor overdag.
Zelfs Karl Lagerfeld, de ontwerper van het
huis Chanel, die in zijn vorige collecties
