Chirac zet kernproeven door
Wetenschap vindt nieuwe
natuurkundige toestand
PZC
Tegenaanval van
Tamil-rebellen in
noorden Sri Lanka
Zepa vrijwel in
handen Serviërs
Extreem-linkse
Turken gijzelen
groep toeristen
O
Veel doden bij overstroming in Turkije
Japanse Aum-sekte
in geldproblemen
buitenland
Wereldwijd protesten op Franse nationale feestdag
Nederlands echtpaar
in Paramaribo zwaar
gewond bij roofoverval
SECURITY Li'/ingsioneiveg 42
ZATERDAG 15 JULI 1995
PARIJS/CANBERRA (AFP/
RTR/AFP) - De beslissing de
kernproeven op het Franse ko
raaleiland Mururoa te hervat
ten, is onherroepelijk. Presi
dent Chirac heeft vrijdag tij
dens een persconferentie zijn
voornemen herhaald om zeven
of acht kernproeven in de Stille
Zuidzee te houden vóór de
Fransen in september 1996 een
internationaal verdrag onder
tekenen dat een definitief einde
inluidt van dergelijke nucleaire
testen.
Volgens Chirac hebben zowel ci
viele als militaire deskundigen
hem bij zijn aantreden in mei ge
zegd dat de kernproeven nood
zakelijk zijn om de veiligheid
van het Franse nucleaire arse
naal te garanderen. De proeven
zijn temeer nodig om een nieuwe
atoomkop voor de Franse onder
zeeërs te voltooien en om simu
latietechnieken voor de compu
ter te ontwikkelen, aldus de pre
sident.
Chirac vertelde dat wetenschap
pers zijn uitgenodigd om naai- de
tesüokatie in Frans Polynesië te
komen om ter plaatse te con
stateren dat de proeven geen ge
vaar voor de omgeving vormen.
De viering van de 14e juli, de na
tionale feestdag van Frankrijk,
verliep vrijwel als gebruikelijk.
Afgezien van enkele kleine geï
soleerde acties tegen de kern
proeven vertoonde de militaire
parade in de Franse hoofdstad
Parijs hetzelfde beeld als in
voorgaande jaren.
Frankrijk vormde daarmee een
schril contrast met acties in an
dere Europese landen tegen de
Franse plannen. In Australië en
Nieuw-Zeeland hielden actie
voerders protestmarsen en lu
dieke in een poging Chirac tot
inkeer te brengen.
Recepties
De Franse ambassadeurs over
de hele wereld geconfronteerd
met protesten tegen de hervat
ting van de kernproeven in de
Stille Zuidzee. Protesten die va
rieerden van het boycotten van
recepties op de Franse ambassa
des, ter gelegenheid van de 14e
juli, tot acties van vredes- en mi
lieubewegingen.
Tegenstanders van de voor sep
tember aangekondigde onder
grondse proeven op het koraal
eiland Mururoa verstoorden
vooral in landen in Azië en in de
Stille Oceaan de feestdag.
In Australië marcheerden dui
zenden mensen naar een con
gresgebouw in de hoofdstad
Canberra, waar de Franse am
bassadeur gastheer was bij een
lunch ter viering van Bastille-
dag. De actievoerders confron
teerden de feestgangers vanach
ter een politiecordon met pos
ters en leuzen. Ambassadeur Gi-
rard, die eerder in een persconfe
rentie de Franse kernproeven
verdedigde, verliet het gebouw
voordat de demonstranten arri
veerden. Girard zou later op de
dag uit handen van een parle
mentslid een petitie ontvangen,
ondertekend door 100.000 tegen
standers van de proeven.
„De reactie tegen Frankrijk en
de Fransen is een beetje buiten
proporties. Soms vraag ik me af,
of we een oorlog hebben afge
kondigd of dat we een oorlog te
gen Australië voeren", aldus de
ambassadeur tegen journalis
ten. Eerder had minister Bob
McMullen (Buitenlandse Zaken)
aangekondigd dat de regering
haar aanwezigheid op de recep
tie van de Franse ambassade tot
een minimum zou beperken.
Boycot
Het luidste protest klonk later
op de dag in Sidney waar 10.000
Australiërs, onder wie vertegen
woordigers van kerken en poli
tieke partijen, naar het Franse
consulaat togen. Australische
vakbonden boycotten Franse
schepen en vliegtuigen. Toestel
len die in Sidney een tussenlan
ding maakten, kregen geen
brandstof en werden niet
schoongemaakt.
Ook Nieuw-Zeeland had bij de
Franse ambassade een politie
macht op de been gebracht om
het uit de hand lopen van de pro
testen het hoofd te bieden. Maar
ook hier verliep het protest
vreedzaam. Het ergste wat de
genodigden stond te wachten,
was met protestkreten te wor
den begroet of met eieren te wor
den bekogeld. Voor de ingang
moesten ze paardevijgen trotse
ren. Premier Jim Bolger en zijn
regering boycotten de lunch die
de Franse ambassadeur aan
bood. Ook de diplomatieke ver
tegenwoordigers van de Fidji- en
Samoa-eilanden lieten verstek
gaan.
Wellington heeft gedreigd
Frankrijk voor het Internatio
nale Hof van Justitie in Den
Haag te dagen om hervatting
van de kernproeven te voorko
men. Australië zal zich bij een
dergelijke actie aansluiten.
In Tokyo kondigde de milieube
weging Greenpeace acties aan
die tot het begin van de proeven
zullen voortduren. In Taiwan
lanceerden zes milieu-organisa
ties een boycot van Franse pro-
dukten. In het Franse overzeese
gebiedsdeel Tahiti wachtten ac
tievoerders demonstratief in de
hoofstad Papeete op de komst
van het Greenpeace-schip Rain
bow Warrior, die van Mururoa
terugkeert.
Europa
In de Europese landen namen
actiegroepen het voortouw bij
de protesten. In Zwitserland
haalde de politie vier activisten
van het dak van de Franse am
bassade. Ze maakten deel uit
van een groep van honderd de
monstranten.
De leider van één van de Ierse
oppositiepartijen. De Rossa. or
ganiseerde een alternatieve ont
vangst voor genodigden van de
receptie op de Franse ambas
sade. De linkse politicus nodig
de hen uit een uur lang op zijn
kosten te eten en te drinken in
een hotel in Dublin. „14 juli is
een belangrijke dag die moet
worden gevierd. Het was een
keerpunt in de geschiedenis,'
niet alleen voor Frankrijk maar
voor de hele wereld", aldus moti
veerde De Rossa zijn actie. De
Ierse premier Bruton en de lei
ders van de meeste politieke
partijen weigerden naar de re
ceptie van de Fransen te gaan.
In Parijs inspecteerde Chirac vrijdagochtend de troepen voor hij een militaire parade Van meer dan 4000 soldaten op de Champs Elysées bijwoonde. Voor het militair vertoon
op de dag waarop tijdens de Franse revolutie in 1789 de Bastille-gevangenis werd bestormd, nodigde de president 4000 jongeren uit heel Frankrijk uit. De autoreiten namen
veiligheidsmaatregelen om te voorkomen dat acties van Greenpeace de plechtigheden zouden verstoren. foto E PA
iC(#
COLOMBO (AP) - Voor het eerst
sinds het Srilankaanse leger
vijf dagen geleden een offensief
tegen hen begon hebben de Ta
mil-rebellen vrijdag een grote
tegenaanval ingezet.
Ten minste 600 rebellen vielen
bij zonsopgang troepen aan in
de buurt van Alavetti en Sandi-
i. plaatsen in het noorden
van Sri Lanka die zendag kort
het begin van het offensief
door het leger werden veroverd.
Het leger maakte melding van
zeker 45 doden en 100 gewonden
onder de regeringstroepen en zei
dat er ook veel slachtoffers on
der de rebellen waren.
De Tamil-rebellen haalden vrij-
ook een gevechtsvliegtuig
"eer dat bezig was stellingen
van de rebellen te bombarderen.
De piloot werd daarbij gedood,
aldus het leger.
Ook de politie was vrijdag het
doelwit van de rebellen. Bij een
aanval op een politiebureau in
Talawai in het district Battic a-
loa kwamen vijf politiemensen
t leven en raakten er vijf
Sewond.
Honderdduizenden Tamil-bur-
zijn sinds zondag voor het
leger op de vlucht geslagen en
bobben hun toevlucht gezocht
vluchtelingencentra, kerken,
tempels en scholen. „Ze ver-
Plaatsten zich met tractoren, os-
s^agens en fietsen. De mensen
badden niets bij zich. ze probeer
den enkel de gevechten te ont
vluchten", zei Annappa Jeyaku-
mar, een priester die vier dagen
geleden Jaffna-stad ontvluchtte
en nu in de hoofdstad Colombo
verblijft. Volgens hem zijn de be
schietingen zondag begonnen.
„Soms kon je iedere minuut een
granaat horen", zei hij.
De vluchtelingenstroom is zo
groot dat sommige kampen bor
den hebben neergezet waarin ze
zeggen niet meer vluchtelingen
op te kunnen nemen. Volgens de
regering waren bij het legerof-
fensief tot vrijdag 30 soldaten en
zeker elf rebellen gedood en 130
soldaten gewond geraakt. Over
slachtoffers onder de burgers
werd niet gerept.
Het leger was vrijdag de stad
Jaffna, het bolwerk van de rebel
len, op zes kilometer genaderd.
De rebellen vroegen daarop om
versterking uit het 300 kilometer
ten zuidoosten van Jaffna gele
gen Batticaloa.
De Tamil Tijgers vechten sinds
twaalf jaar voor een Tamil-thuis
land in het noorden en oosten
van Sri Lanka. Ze zeggen te wor
den achtergesteld bij de Singha
lese meerderheid, die het voor
het zeggen heeft in leger en rege
ring. Een in januari tot stand ge
komen bestand werd in april
door de rebellen opgezegd. Ook
vredesonderhandelingen met de
regering werden door de rebel
len afgebroken.
Een boom en een telefooncel staan in een meterdikke modderlaag in het Anatolische stadje Isparta. 1
SENIRKENT (AP) - Reddingswerkers
hebben vrijdag meer lichamen geborgen
na een overstroming waarbij 200 huizen
in de Zuidturkse plaats Senirkent onder
modder en water verdwenen. Het doden
tal staat nu op 45, zei gouverneur Ertu-
grul Dokuzoglu. Zeker 15 mensen worden
vermist.
Hevige regenval veroorzaakte een grond
verschuiving waardoor woonhuizen aan
de voet van een heuvel bedolven werden
met modder en stenen. Op sommige hui
zen lag een laag modder van twee meter
dik. Veertig mensen moesten in het zie
kenhuis worden opgenomen, meldde de
televisie. Een 55-jarige vrouw werd vrij
dag, vijftien uur na de ramp, levend uit
haar met modder bedekte huis gehaald.
Elders in Turkije zijn afgelopen week veer
tien mensen omgekomen bij de ernstigste
overstromingen in het land in meer dan
zes decennia Senirkent ligt op 400 kilo
meter ten zuidwesten van de hoofdstad
Ankara.
s|otvan pagina 1
j®orme vluchtelingenstroom
zo onverwachts op gang
niemand er op voorbereid
*as- De UNHCR vreest dat de
.os in Tuzla nog verder toe-
•^mt als ook Zepa valt.
Falen
Jtet offensief van de Bosnische
rviërs heeft de westerse bond-
TOten die samenwerken in
ROFOR-verband in opper-
f verwarring gebracht. De di-
^®atieke activiteiten concen-
5^rden zich op de Franse op-
-P snel militaire actie te on-
Jtemen, De Franse president
irac ging gisteren zelfs zo ver
IjJ^steise houding te vergelij-
met de verzoeningspolitiek
■_e ride jaren dertig ten aanzien
'ride opkomende nazi's aan de
dag werd gelegd. De Franse mi
nister van Buitenlandse Zaken
zei dat Frankrijk desnoods op ei
gen houtje actie onderneemt om
bijvoorbeeld het beleg van Sara
jevo te doorbreken.
De meeste westerse landen vin
den de Franse voorstellen om in
Bosnië tot militaire actie over te
gaan onrealistisch. Maar wat
dan wèl zou moeten gebeuren
werd niet duidelijk.
Het Nederlandse kabinet ver
klaarde gisteren geen gehoor te
willen geven aan de Franse op
roep snel militaire actie te on
dernemen. „Wij hebben nog
geen enkele militaire deskun
dige gesproken die meent dat
een dergelijke operatie haalbaar
is", aldus minister Voorhoeve
van defensie.
BOULDER, COLORADO (RTR)
- Stoffen konden zich tot nog
toe in drie vormen voordoen:
vast, vloeibaar en gasvormig.
Amerikaanse natuurkundigen
hebben echter een vierde toe
stand weten te creëren door ato
men in het laboratorium tot een
nieuwe minimum-temperatuur
af te koelen. De nieuwe materie
heeft de naam Bose-Einstein
condensaat meegekregen.
Albert Einstein voorspelde de
nieuwe natuurkundige toestand
al tientallen jaren geleden maar
wetenschappers konden er tot
dusver geen vinger achter krij
gen. Maai- de fysici Carl Wieman
en Eric Cornell van de universi
teit van Boulder, Colorado me
nen haar nu te hebben gevon
den: „Ze heeft totaal andere ei
genschappen dan welke materie
dan ook", zei Wieman.
De wetenschappers aarzelen om
toepassingen van de vondst te
voorspellen, maar zeiden dat het
waarschijnlijk zal helpen bij
standaardmetingen, zoals het
bepalen van afstanden en vast
stellen van de tijd. waarvoor fij
ne metingen van atomen nodig
zijn.
De atomen werden afgekoeld tot
een temperatuur die 300 maal la
ger ligt dan ooit eerder is be
reikt. Zelfs de meest afgelegen
gebieden in het heelal zijn nog
een miljard maal warmer. Dit
wegens de achtergrond-straling
daterend van de oerknal.
„Deze toestand zou nergens in
het universum natuurlijk kun
nen bestaan. Dus is wat in ons
lab aanwezig is, het enige dat er
van bestaat", zei Cornell, die
werkt voor het ijk-instituut van
het Amerikaanse ministerie van
handel.
De atomen van een element ge
naamd rubidium werden op 5 ju
ni afgekoeld tot 170/miljardste
deel van een graad boven het ab
solute nulpunt. Daardoor con
denseerden zij in een „supera
toom" dat zich als eenheid ge
draagt. De nieuwe toestand, ge
naamd Bose-Einstein conden
saat. is zo dicht en zo koud dat
Dronken niet-moslims gegeseld
ABU DHABI (AFP) - Niet-moslims die in de Verenigde Arabi
sche Emiraten wonen en dronken van de openbare weg worden
gehaald, lopen in het vervolg het risico dat ze tot geseling wor
den veroordeeld. Dit staat donderdag in de krant Al-Bayan die
een besluit van het hooggerechtshof van de emiraten publi
ceert.
Volgens de krant benadrukte het hooggerechtshof dat niet-
moslims alcohol kunnen drinken in de hotels en alcoholische
drank kunnen kopen in winkels die daar een vergunning voor
hebben. Maar ze moeten volgens de islamitische wet worden
gestraft als ze in het openbaar dronken zijn.
PKK ontvoert Japanse toerist
ANKARA (AP) - Rebellen van de separatistische Koerdische
Arbeiderspartij (PKK) hebben vrijdag in het zuidoosten van
Turkije een Japanse toerist ontvoerd, heeft het Turkse persbu
reau Anatolia gemeld.
De rebellen hadden in de vroege ochtenduren in de buurt van
het stadje Baykan een weg afgezet die een verbinding vormt
tussen de provincies Siirt en Bitlis en een passagiersbus tot
stoppen gedwongen.
De PKK-strijders vroegen de passagiers geld voor de Koerdi
sche zaak en namen een passagier - een Japanse toerist - mee.
De PKK. die al sinds 1984 een gewapende strijd levert voor een
onafhankelijk Koerdistan in het zuidoosten van Turkije, heeft
de afgelopen vier jaar minstens tien toeristen ontvoerd. Deze
gijzelaars werden allen steeds na een paar weken weer vrijgela
ten.
Coup-plegers Nigeria veroordeeld
LAGOS (RTR) - Een militaire rechtbank in Nigeria heeft vrij
dag veertig mensen veroordeeld wegens hun aandeel in een
mislukte staatsgreep. Die coup moest in maart dit jaar het be
wind van de militaire leider Sani Abacha omverwerpen. Onder
de veroordeelden zijn zowel militairen als burgers.
Ex-president Olusegun Obasanjo is naar verluidt veroordeeld
tot 25 jaar cel. Het geheime proces is zwaar bekritiseerd door
buitenlandse regeringen en mensenrechtengroepen. Acht ver
dachten zijn vrijgelaten.
Een Nigeriaanse mensenrechtenorganisatie verklaarde don
derdag dat in Nigeria sinds 1976 zeker 117 mensen zijn geëxe
cuteerd wegens vermeende betrokkenheid bij couppogingen.
Het Afrikaanse land verkeert in een verscherpte politieke cri
sis sinds de militaire machthebbers de presidentsverkiezingen
in 1993 ongeldig verklaarden.
DHKP-C-leden die donderdag
waren aangehouden na de bezet
ting van het partijbureau van de
Beweging voor een Nieuwe De
mocratie (YHP) Tevens eisten
zij dat de Turkse politie niet
meer moordt en martelt.
De politie had geprobeerd uit
een helikopter commando's te
laten afdalen op de toren. Door
harde wind bleek dat niet moge
lijk. De actie werd gadegeslagen
door honderden kijklustigen.
Uiteindelijk gaven de actievoer
ders zich vrijwillig over.
De toren, die in de Byzantijnse
tijd in de wijk Galata op de Euro
pese oever van de Bosporus is
gebouwd, is een belangrijke toe
ristenattractie. Vanaf het dak
van de toren heeft men een mooi
uitzicht over Istanbul, de Gou
den Hoorn en de Bosporus.
ISTANBUL (AFP/RTR/DPA) -
Extreem-linkse activisten, ge
wapend met molotov-cocktails
en stokken, hebben vrijdag
twee uur lang de Galata-toren
in de Turkse stad Istanbul bezet
en een dertigtal mensen gegij
zeld. De actie is zonder geweld
geëindigd. Onder de gegijzel
den waren ook zestien buiten
landse toeristen.
De actie is uitgevoerd door een
tiental militante leden van het
Revolutionaire Front voor de
Bevrijding van het Volk (DHKP-
C). Dat is de nieuwe naam van
Dev-Sol, een verboden extreem
linkse groep die een stadsguer-
rilla tegen het Turkse bewind
voert.
De actievoerders rolden span
doeken uit op de toren waarop
de vrijlating werd geëist van
PARAMARIBO (GPD) - De Ne
derlandse politiecommissaris
J. van Straten en diens echtge
note zijn donderdag zwaar ge
wond geraakt bij een roofover
val in de dierentuin van Para
maribo. Beide slachtoffers zijn
met spoed behandeld in het
Academisch Ziekenhuis. Zij
waren gisteren buiten levensge
vaar.
De politieman, die werkt bij jus
titie op Aruba, was met zijn ge
zin op vakantie in Suriname.
Het echtpaar wilde met zijn vier
kinderen de dierentuin bezoe
ken. Bij de ingang vroegen zij
twee mannen waar de kaartjes
werden verkocht. Een van de
mannen trok plotseling een pi
stool en eiste geld. Op het mo
ment dat het slachtoffer zijn por
temonnee wilde pakken losten
de overvallers enkele schoten.
De man werd getroffen in de
buik. zijn echtgenote in de borst.
Zonder zich verder om de buit te
bekommeren, verdwenen de
overvallers in het bos naast de
dierentuin.
de atomen bijna tot stilstand ko
men. Het resultaat van het on
derzoek wordt op 14 juli gepubli
ceerd in het vaktijdschrift Scien
ce.
Het absolute nulpunt, - 273,15
graden celsius, is het hypotheti
sche punt waar materie geen be
weging en geen warmte meer
vertoont.
Dat een nieuwe materie zou kun
nen worden geschapen voorspel
de Einstein zeventig jaar gele
den, voortbouwend op het werk
van de Indiase fysicus Satyen-
dra Nath Bose. Wetenschappers
hebben getracht die lage tempe
ratuur te bereiken sinds de tech
nologie dit vijftien jaar geleden
mogelijk maakte.
TOKYO (AFP) - De Aum
Shinri Kyo-sekte in Japan
heeft de leden opgedragen
deeltijdbanen te zoeken om
geld bijeen te brengen voor
de verdediging van haar lei
ders. Die zijn in staat van
beschuldiging gesteld we
gens betrokkenheid bij de
aanval met gifgas in de on
dergrondse van Tokyo,
waarbij in maart elf mensen
omkwamen en meer dan
5000 mensen gewond raak
ten. Dat hebben politiefunc
tionarissen tegen het Japan
se dagblad Asahi Shimbun
gezegd.
De politie denkt dat de sekte
het geld ook nodig heeft om
de nog voortvluchtige lei
ders te onderhouden. De in
structie aan de leden om
werk buiten de sekte te zoe
ken. is een maand geleden
verspreid. Sindsdien hebben
mannelijke Aum-leden werk
gevonden bij bouwonderne
mingen. Vrouwen werken nu
in snackbars. Sommigen
zouden zeker 200.000 yen
(ongeveer 3500 gulden) moe
ten binnenbrengen.
Sinds de aanslag in de on
dergrondse heeft de sekte
geen wervingskracht meer
en krijgt zij geen giften meer.
Die waren de belangrijkste
bron van inkomsten. In To
kyo heeft de sekte 36 van
haar 42 bureaus ontruimd.
De sekte, die zegt in Japan
10.000 leden te hebben, is
nog niet verboden, maar er is
een juridische procedure op
gang gebracht om haar de
status van godsdienstige or
ganisatie te ontnemen. Dan
kan de organisatie geen aan
spraak meer op belasting
vrijdom maken.
Advertentie
Varel Security, Nederlands grootste
zelfinstallerende beveiligingsorganisatie
is ook in üw regio gevestigd
INBRAAKBEVEILIGING
BRANDBEVEILIGING
TOEGANGSCONTROLE
CAMERASYSTEMEN
COMMUNICATIESYSTEMEN
MELDKAMERFAC.
VAREL ZEELAND B V.
4460 AS Goes
4462 GL Goes
Teteloor. D! 100 12033 Te'eia. 01100-32998
