Hoera! Anderhalve maand
Kinderen uit Tsjernobyl komen bij
Provincie en Rijk
tegen dekkingsplan
Grevelingenschap
Ook CDA wil naadje van de kous weten over basiliek Hulst
Delta Expo onthaalt
3.333.333ste gast
Provincie hoopt op
combinatie werken
aan Zandkreekdam
zeeland
VRIJDAG 30 JUNI 1995
van onze verslaggever
Henk Postma
VLISSINGEN - Opgelucht
kwakt onderwijsgevend Zee
land de deur van het klaslo
kaal achter zich dicht. De laat
ste dag van het schooljaar is
voorbij. Hoera! Anderhalve
maand vrij. Even tijd om op
adem te komen. Ook de mees
ters en juffen hebben er ver
langend naar uitgezien. Want
het is in het onderwijs al net
als elders in de samenleving:
presteren moet, steeds meer,
steeds beter. En wie daarbij de
zenuwen niet meer in be
dwang heeft sneuvelt.
Slopende fusiebesprekingen.
Ondoorgrondelijke overheids
maatregelen. Betweterige ou
ders. Lastige kinderen. De
maalstroom der vernieuwing.
Het valt niet mee. „Omgaan
met stress is heel belangrijk om
te overleven in de jungle die het
onderwijs kan zijn", meldt het
'onafhankelijk Zeeuws maga
zine voor onderwijs en oplei
ding van het Regionaal Peda
gogisch Centrum Zeeland'. Die
wijsheid tekent de RPCZ-
krant op uit de mond van Peter
Fokkens. Onlangs verscheen
een boek van hem: 'Niet meer
bij de les'. Hij legt er in uit hoe
je als onderwijsgevende de
stress-duivel verjaagt.
Kruidenthee
Fokkens heeft makkelijk pra
ten. De RPCZ-krant sprak met
hem terwijl onderwijsgevend
Nederland nog met de tong op
de schoenen naar de eind
streep van het schooljaar sjok
te. Fokkens had van dat euvel
geen last. Hij liet zich intervie
wen in de museumhaven van
Gouda 'op het dek van zijn
fraaie tjalk, zittend in de zon.
onder het genot van vele kop
jes kruidenthee'.
Een van de overlevingsmidde
len die hij onder de aandacht
brengt heet RET: Rationeel
Emotieve Therapie. Geen
smeerseltje uit de medicijn
kast van de kwakzalverij. Nee,
het betreft èen heuse training,
al jaren achtereen in praktijk
gebracht door het Regionaal
Pedagogisch Centrum Zee
land. Ieder jaar schrijft eêa
twintigtal leerkrachten van
Zeeuwse basisscholen er op in.
Voor je het weet slaat de stress-
duivel toe. „Jarenlang sta je
met plezier voor de klas", be
gint Fokkens' boek, „Totdat
De laatste dag van het schooljaar. In Goes is de Noorderlicht-sfeer aan het groeien.
een collega op een dag een min
der tactische opmerking
maakt, een leerling ineens
dwars blijft liggen, en u de grip
verliest."
Stress-meter
Zulks moet en kan dus worden
voorkomen. Als je er maar tij
dig bij bent. Daartoe drukt het
magazine een door Fokkens sa
mengestelde stress-meter af.
„Stel met behulp van onder
staande vragenlijst uw per
soonlijke stressprofiel samen."
Wie met zijn antwoorden niet
goed scoort, zit in de gevaren
zone. Diens 'reactiecurve' ver
raadt een 'zorgelijk stresspro
fiel'.
De 'stressors' waardoor onder
wijsgevenden worden belaagd,
schuilen in vele hoeken. Een
kleine greep uit de voorraad:
door het werk komt de privé-
tijd in het gedrang. Te veel ver
schillende taken. De schoollei
ding is rigide. Collega's gedra
gen zich onprofessioneel. In
grijpende ministeriële beleids
wijzigingen. Pas genomen be
slissingen worden terugge
draaid. Bezuinigingen brengen
banen in gevaar. Leerlingen ge
dragen zich storend. Het lukt
niet moeilijk lerende kinderen
binnen de boot te houden. Ou
ders bemoeien zich te weinig
met de school. Ouders be
moeien zich te veel met de
school.
„Ja, dat klinkt allemaal heel
herkenbaar", knikt Peter van 't
foto Willem Mieras
Sant. directeur van de protes
tants-christelijke basisschool
Noorderlicht in de Goesepol-
der. Zijn school heeft een
'zwaar jaar' achter de rug: fusie
perikelen, twee verhuizingen,
ruimtegebrek. Zijn schoolteam
bleef dan ook niet ongeschon
den. Af en toe viel er iemand
uit, één zelfs voorgoed. „Een
aantal teamleden loopt nu op
de toppen van de tenen."
Maar de Noorderlicht-direc-
teur weet zijn zaakjes inmid
dels behoorlijk op orde. De
roosters voor het komend
schooljaar liggen klaar. De
achttien leerkrachten weten al
waar ze dan aan toe zijn. De di
recteur heeft zijn eigen tijd ook
al ingedeeld. Eén van zijn acti
viteiten: meedoen aan de RET-
training stress-beheersing.
Routine
Een jaar geleden was hij nog
schoolhoofd van de veel klei
nere Prins Mauritsschool. Tot
plotseling, bij het begin van de
zomervakantie, duidelijk werd
dat een fusie op handen was
met de andere christelijke
school in de wijk. Hij werd als
directeur gevraagd Na een
paar weken bedenktijd ging hij
op de uitdaging in. „Het werk
was routine voor me geworden.
Ik wil niet zeggen dat het een
sleur was. maar daar begon het
wel op te lijken."
Daar had Van 't Sant dit
schooljaar niet onder te lijden.
De fusie was nog maar net aan
gekondigd, toen Noorderlicht
de order kreeg binnen enkele
maanden te verhuizen. Dankzij
'heel veel hulp van ouders'
werd die klus geklaard. „Maar
het kostte ons wel onze kerst
vakantie." De fusie had meer
voeten in de aarde dan ver
wacht. Leermethodes waren
niet op elkaar afgestemd. Ver
ouderd lesmateriaal kon niet
meteen worden vervangen. En
het schoolgebouw bleek te
klein.
Overzicht
„Daar is allemaal nog wel een
mouw aan te passen", ontdek
te Van 't Sant, „Moeilijker is
het de teams van twee scholen
tot een eenheid te smeden. In
het begin zitje raar naar elkaar
te kijken. Het was wel eens van
wij tegen zij. Teamvergaderin
gen liepen veel te lang uit. En
wat ik als heel onbevredigend
heb ervaren: ik was het over
zicht kwijt. Ik wist niet meer
wat er in sommige groepen ge
beurde."
Dankzij allerlei ingrepen, ont
stond gaandeweg een betere
werksfeer. „Er zijn nog wel
knelpunten, maar ik heb het
idee dat er een goede Noorder
licht-sfeer groeit."
Decorstukken van de musical
die de Noorderlicht-leerlingen
begin deze week uitvoerden lig
gen ordeloos in het krap beme
ten directielokaal. Een paar
van die attributen werden door
een reisbureau cadeau gedaan.
Zoals een bord dat scheef tegen
de muur leunt. Er staat een ju
belkreet op: 'Zorgeloos op
vakantie!'
an onze
erslaggeefster
)UDDORP - Om het financiële
ekort van 380.000 gulden te
ekken, zal het Grevelingen-
chap het voordelig rekenings-
ldo van 1994 aan de begroting
an 1996 toevoegen. Op die ma-
ier wordt het tekort beperkt
ot 210.000 gulden. Dit bedrag
noet worden opgebracht door
e deelnemers aan het schap:
ien gemeenten, twee provin-
ies en het Rijk. Komend najaar
al worden besproken op welke
ïanier het schap extra inkom-
ten kan verwerven. Dit heeft
e raad van bestuur donderdag
esloten. Het Rijk en de provin-
ie Zeeland gaan met deze gang
an zaken niet akkoord.
Dm het hoofd boven water te
buden wil het schap het egali-
latiefonds met 380.000 gulden
per jaar extra aanvullen om zo
jrote en onverwachte zaken te
kunnen bekostigen. Dit leidt er
toe dat het begrotingsplafond
kordt- verhoogd van twee mil
joen naar 2.380.000 gulden. Het
ministerie van Landbouw. Na
tuurbeheer en Visserij had het
schap al per brief laten weten
niet bereid te zijn meer geld te
[eserveren. Om de exploitatie
Ruitend te krijgen, zou het Gre-
relingenschap de inkomsten
moeten verhogen door middel
tan privatisering en commercia-
nsering. Ook zou er volgens het
Rijk een forse economisering
van taken moeten plaatsvinden.
Onvoldoende
Gedeputeerde J. G. van Zwieten
meldde donderdag namens de
provincie Zeeland evenmin met
ie hogere bijdrage te kunnen in-
temmen. Volgens hem was er
Onvoldoende onderbouwing-
voor de in de begroting vermelde
„Er zitten teveel aan
en veronderstellingen
in", vond hij. Tevens zei hij het
vermoeden te hebben dat de be
groting teveel was toegeschre
ven naar de komende uittreding
van het Rijk. Door nu hogere
posten op te voeren, zouden
straks wellicht hogere bedragen
kunnen worden geclaimd. „Dat
de begroting door accountants
is goedgekeurd, is voor mij niet
doorslaggevend. Hun handteke
ningen zijn niet heilig."
Zijn collega-gedeputeerde J.
Heijkoop van Zuid-Holland zei
zich over deze houding te verba
zen. „Ik vind het vreemd dat de
ene provincie de onderbouwing-
als voldoende ervaart en de an
dere niet." Burgemeester L. N.
Labruyère van Brouwershaven,
tevens lid van het dagelijks be
stuur van het Grevelingen
schap, zei met de 'impliciete be-
schuldingen' van Van Zwieten
grote moeite te hebben. „Ik voel
me in mijn bestuurlijke eer aan
getast. Om elke schijn van on
juist handelen te voorkomen,
hebben we juist bewust gekozen
voor een accountant van buiten
af." Bovendien is de financiële
ingreep volgens hem noodzake
lijk om de toekomst van het
schap veilig te stellen. „We heb
ben geleerd van de ellende van
het Veerse Meer. Want waarom
zouden we twee keer dezelfde
fout maken in de provincie."
Woningbrandje
OOSTBURG - Een onopletten
de bewoner van Pallas in Oost
burg veroorzaakte donderdag
een brandje in zijn woning. De
man morste tijdens hobby werk
zaamheden met spiritus. Het
brandbare goedje vloog vrijwel
direct in brand. Het vuur moest
door de brandweer worden ge
blust. De brand veroorzaakte
weinig schade.
Kinderen uit Tsjernobyl vermaken zich op manege Grol in Renesse. „Thuis mogen ze alleen binnen spelen. Want buiten is alles
aangetast." foto Pieter Honhoff
van onze verslaggeefster
RENESSE - De paarden hebben grote aantrekkingskracht. De
dieren in de stallen van manege Grol in Renesse worden onop
houdelijk geaaid door de 51 kinderen uit de omgeving van
Tsjernobyl, die op vakantie zijn in Ellemeet. Maar als ze vervol
gens in het zadel worden gezet, slaat het enthousiasme van som
migen om in angst. „Paardrijden is voor hen ook een vreemd
fenomeen", verklaart begeleider Gert Meyer. „De meesten heb
ben nog nooit in hun leven een paard aangeraakt."
De kinderen zijn op uitnodiging van de gezamenlijke kerken uit
Oberhausen in Zeeland. Deze organisatie bezit een vakantiehuis
in Ellemeet waar de kinderen overnachten. Tijdens het drie we
ken durende verblijf worden diverse activiteiten op touw gezet,
zoals een boottocht, zwemmen in Port Zélande en een bezoek
aan Delta Expo en de Efteling. Natuurlijk gaan de kinderen ook
diverse keren naar het strand. „Een hoogtepunt tot nu", vindt
een jongetje. „Alleen wel zout."
De kinderen hebben in Zeeland de tijd van hun leven, zegt Meyer.
„Thuis mógen ze alleen binnen spelen. Want buiten is alles aan
getast." Ook is hun gezondheid door de straling in hun woonom
geving. ernstig beschadigd. Maar juist daarom zijn deze reizen zo
noodzakelijk, benadrukt de begeleider. „Hier kunnen ze gezond
eten, buiten spelen en nieuwe energie op doen. Uit verhalen van
vorige groepen weten we dat de kinderen zich zeker tot december
heel erg goed voelen."
fan onze verslaggever
IULST/DEN HAAG - De basiliek van Hulst wint
lan populariteit in de Tweede Kamer. Na D66 wil
lu ook de CDA-fractie van staatssecretaris Nuis
cultuur) weten wat er is gebeurd met en rond de
'estauratieplannen van het monumentale kerk-
[ebouw in de Re.vnaertstad.
De CDA-kamerleden Beinema en Mulder-van
vrezen dat door het uitblijven van duidelijk
over de verdeling van het geld voor het Strate
gisch Plan voor de Monumentenzorg, het inmid
dels ontvouwde particulier initiatief verloren
dreigt te gaan. Ze willen van de staatssecretaris
weten of hij die zorg deelt.
In datzelfde kader zijn Beinema en Mulder-van
Dam benieuwd hoe Nuis denkt te kunnen voorko
men dat de particuliere inzet door huidige lijn van
het kabinet wordt ondermijnd. „Het particulier
initiatief op het terrein van de monumentenzorg
levert een onmiskenbare bijdrage aan de instand
houding van het monumentaal erfgoed in ons
land", benadrukken de kamerleden in hun schrif
telijke vragen aan de bewindsman.
Naar mening van de christen-democraten is het
onverteerbaar dat Nuis initiatiefnemers als de
Hulster commissie voor de restauratie van de basi
liek zo lang in onzekerheid laat zitten over de haal
baarheid van het project. De tot nu toe uitgespro
ken intenties hebben volgens het CDA alleen maar
twijfel gezaaid over het feit of. wannneer en hoe
veel middelen ter realisatie van het strategisch
plan worden vrijgemaakt Ze vinden dat Nuis daar
om zo snel mogelijk moet aangeven welke concrete
bedragen het kabinet wenst in te zetten, 'zodat aan
betrokken organisaties uitzicht kan worden gebo
den op een oplossing'.
Een spoedige restauratie van de basiliek staat op
losse schroeven. Nuis maakte onlangs op een bij
eenkomst in Den Haag bekend dat Hulst voorlopig
moet wachten, omdat hij het geld uit de knelpun-
tenpot voor monumenten eerst wil besteden aan
het gemeentemuseum in de hofstad. Die medede
ling ging recht in tegen alle gewekte verwachtin
gen in Hulst.
Kwallenplaag in Goese Meer
GOES - Zwemmers krijgen van de gemeente Goes het dringen
de advies het Goese Meer voorlopig te mijden. Kruiskwalletjes
maken het water onveilig. Er is sprake van een kleine kwallen-
explosie, vermoedelijk als gevolg van het warme weer. Bij aan
raking van de beesten onstaat jeuk. prikkeling en een rode
huid. Mensen die last hebben van overgevoeligheid kunnen
heftigere huidreacties verwachten. De gemeente heeft waar
schuwingsborden geplaatst.
De kruiskwallen hebben zich in het Goese Meer flink vermenig
vuldigd als gevolg van het warme weer en hun voorkeur voor
brak water. Door de oostelijke wind drijven de kwallen mo
menteel langs het strandje bij het Goese Meer. De gemeente
adviseert bij eventuele klachten de huisarts te raadplegen.
Vrouw rijdt motorinstructeur aan
VLISSINGEN - Een 45-jarige vrouw uit Koudekerke heeft
woensdag tijdens een motorrijles per ongeluk haar instructeur
aangereden. De vrouw kreeg op een parkeerterrein in Vlissin-
gen de opdracht met de motor achtjes te draaien. Daarbij raak
te zij haar instructeur, een 60-jarige man uit Koudekerke. die
aanwijzingen stond te geven. De man moest met heupletsel
naar het ziekenhuis worden gebracht.
Gewonden bij botsing in Sluis
SLUIS/HULST - Drie personen raakten vrijdagochtend ge
wond bij een ongeluk op de kruising van de Rondweg. Heille-
weg en Nieuwstraat in Sluis.
Een dertigjarige bestuurster van een bestelauto uit Eede reed
over de Nieuwstraat en verleende op het kruispunt geen voor
rang aan een 61-jarige vrouw uit het Franse Comines. Het ge
volg was een aanrijding waarbij beide auto's zwaar beschadigd
werden.
De 30-jarige Eedese liep snijwonden in het gezicht op. Zij klaag
de over nekpijn. De 61-jarige bestuurster van de personenauto
kneusde haar borstkas. Een mannelijke inzittende had een ge
broken rib.
Bij een ongeval op de Zandstraat in Hulst raakte een 51-jarige
fietster uit Sint Jansteen gewond aan de linker knie. onder
been en hand. De vrouw reed rond half negen met een 24-jarige
plaatsgenoot over de Zandstraat in Hulst toen zij aan de ach
terzijde werden aangereden door een 47-jarige automobiliste
uit Hulst.
De heer Van Spaandonk (rechts) feliciteert de 3.333.333ste bezoeker
van de Delta Expo, Anton Bennenbroek (linksonder). foto Pieter
Honhoff
van onze verslaggever
NEELTJE-JANS - „Doe je pet er
maar even voor af', zei Riet
Bennenbroek tegen haar man.
Echtgenoot Anton nam eerbie
dig de cap van zijn hoofd en liet
zich uitbundig feliciteren door
Delta Expo-directeur F. van
Spaandonk. „Geweldig", meen
de Anton Bennenbroek uit
Heeze ('Bij Eindhoven'). „Zoiets
hebben we nog nooit meege
maakt." Het echtpaar bracht
donderdag met een bevriend
stel een bezoekje aan Delta Ex
po. Bij de ingang van het bezoe
kerscentrum werd het viertal
met een taart en bloemen 'over
vallen' door Spaandonk omdat
ze het 3.333.333ste entreekaartje
kochten.
De vier Brabanders waren de he
le middag te gast bij Van Spaan
donk. Ze kregen enkele kado's
en brachten een uitgebreid be
zoek aan Neeltje-Jans. Het was
nota bene de eerste keer dat het
echtpaar Bennebroek in Zee
land was. „We hadden het hier
nog nooit, gezien", legt mevrouw
Bennenbroek uit. „Zij (wijzend
op de kennissen, het echtpaar
Van der Aa) hebben ons meege
vraagd." „Zelf zijn we hier al
eens eerder geweest", vertelt P.
van der Aa. „Maar dit hebben we
ook nog niet eerder beleefd."
Uitbreiding
Het tellen van de bezoekers is
bijna tien jaar geleden begon
nen. In de beginperiode van Del
ta Expo werden ongeveer
200.000 belangstellenden per
jaar verwacht, aldus Van Spaan
donk. Dit aantal werd de eerste
jaren echter ruimschoots ver
dubbeld. De laatste tijd is het.
weer wat minder. Vandaar de
uitbreidingsplannen van Delta
Expo, aldus Van Spaandonk.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De verkeerssi
tuatie op de Zandkreekdam tus
sen Zuid- en Noord-Beveland
kan mogelijk tegelijkertijd met
de bouw van een doorlaatmid-
del in die dam worden aange
pakt. De provincie is van plan
daarover met Rijkswaterstaat
overleg te voeren, als er geld is
voor de doorlaat waarmee
schoon Oosterscheldewater in
het Veerse Meer kan worden ge
bracht.
De provinciale weg over de
Zandkreekdam is een obstakel
in de verbinding tussen Goes en
Zierikzee. Vooral in het vakan
tieseizoen staan er voor de brug
over de dam vaak kilometers
lange files. De pleziervaart tus
sen de Oosterschelde en het
Veerse Meer houdt het autover
keer op.
Geld voor een oplossing van dit
knelpunt in het Zeeuwse wegen
net heeft de provincie echter
niet. De Zandkreekdam staat
wel op het urgentieschema we
gen, maar slechts als 'studie-ob
ject'.
Er zijn ook verschillende onder-
zoekjes uitgevoerd. Daaruit is
gebleken dat. de goedkoopste
variant - een tweede brug over
de Zandkreeksluis - op z'n minst
tien miljoen gulden kost. „Een
tunnel of een hoge brug zou na
tuurlijk het allermooiste zijn",
verklaart ir C. B. Landré van de
provinciale directie milieu en
waterstaat, „maar dan praat je
al snel over een veel groter be
drag."
Omdat voor het doorlaatmiddel
van Rijkswaterstaat de Zand
kreekdam toch op de schop
moet. ziet Landré wel iets in een
gesprek met Rijkswaterstaat
Zeeland. „We kunnen dan wel
licht het één en ander combine
ren. waardoor de werkzaamhe
den misschien goedkoper wor
den. Maar denk niet: dit is een
gelopen race."
De financiering van de doorlaat
in de Zandkreekdam is overi
gens ook nog een discussiepunt.
De meerjarenbegroting van het
ministerie van Verkeer en Wa
terstaat moet dit najaar uit
komst bieden. Bij Rijkswater
staat in Middelburg wordt er
vanuit gegaan dat voor 1997 geld
op tafel komt.
Indianenverhalen
Volstrekte zekerheid kan Rijks
waterstaat nog niet geven, Be
leidsmedewerker S. Vereeke
houdt zich dan ook enigszins op
de vlakte. „Het gaat de goede
kant op, maar ik wil geen over
spannen verwachtingen wek
ken. In 1988 en 1990 is ook al eens
in de pers gemeld dat er een
doorlaatmiddel in de Zand
kreekdam zou komen. Je moet
daarmee oppassen, want anders
krijg je al snel allerlei Indianen
verhalen."
Met de provincie is, volgens Ver
eeke, nog niet gesproken over
een oplossing voor het knelpunt
m de wegverbinding Goes-Zie-
rikzee. Zo'n gesprek kan naar
zijn mening ook pas plaatsvin
den als er duidelijkheid bestaat
over de financiering van het
doorlaatmiddel. Vervolgens
moet het plan worden uitge
werkt. Met de bouw van de door
laat, die is bedoeld om de water
kwaliteit van het Veerse Meer op
te vijzelen, zal ongeveer twee
jaar gemoeid zijn.
