Kamer schaart zich rond Wij ers I 7 l>> PZC Spijtoptanten mafia krijgen de bons van hun echtgenotes Privé Vreugde... Reserve opinie Linschoten: De mensen denken eindelijk een minister die doet als iedereen Sokaiva's plaag voor Japans bedrijfsleven VRIJDAG 30 JUNI 1995 door Mare Peeperkorn en Wilco Dekker Wat de burgers denken? Ha, eindelijk een minister die hetzelfde doet als wij. Staatsse cretaris Robin Linschoten hapt nog eens van zijn spies tijdens de even drukke als zonovergo ten parlementaire barbecue in de tuin van het Haagse perscen trum Nieuwspoort. Het gesprek van de dag: de zaak-Wijers. De eindconclusie: op de belasting- moraal van de minister valt niets aan te merken, op het tv- programma Nova en de schur ken die 'gelekt' hebben des te meer. Het VVD-Tweede-Kamerlid Ma rijke Essers steekt de veelge plaagde D66-minister een hart onder de riem. „Ik heb zelf ook zo'n akkefietje", bekent ze. „Met- de belastingdienst over verbou wing van mijn huis". De poli tieke baas van de fiscus, staats secretaris Willem Vermeend, be toogt druk gebarend: „Als ik de 150 kamerleden vraag wie er wel eens een correctie van de belas tingdienst heeft gehad, gaan alle handen omhoog". Lease-Lancia Wat wordt minister Hans Wijers nu precies door Nova nagedra gen? Allereerst de te lage opgave van de waarde van -zijn voorma lige lease-Lancia. „Een jaarlijks terugkerend fenomeen voor vele tienduizenden Nederlanders", weet Jos van Rey, fiscaal specia list van de WD. Wijers noemt het "een foutje'. Een juiste type ring, want het opgeven van het aankoopbedrag in plaats van de cataloguswaarde is een fout en geen fraude. De fiscus contro leert en corrigeert, zoals het be taamt. „Zo steekt ons belas tingstelsel in elkaar", verzekert Vermeend. Voor de andere aantijgingen aan het adres van Wijers, komt Nova niet met harde feiten. De 'turbo- BV' om de fiscus te omzeilen blijkt niet opgericht; de royale storting in zijn eigen pensioen- BV had de goedkeuring van de belastinginspecteur; en die pri- vé-reis was niet als zakenreis af geboekt. Het maakt het voor Vermeend alleen maar onverkwikkelijker. Het zou immers pijnlijk zijn als de in Nova getoonde stukken uit het dossier-Wijers van zijn de partement Financiën afkomstig blijken. „Ik weet niet of de belas tingdienst gelekt heeft. Maai- ik Wijers en Kok tijdens de behandeling van het belastingdossier van minister Wijers. kan het helaas niet uitsluiten". De staatssecretaris heeft Justi tie te hulp geroepen om de zaak tot op de bodem uit te zoeken. Geen eenvoudige klus: de belas tingdienst, de ministeries van fi nanciën en algemene zaken, ju risten en adviseurs, de kopieën met de vertrouwelijke gegevens zijn door vele handen gegaan. Wie o wie? Reden te meer voor de overver hitte Haagse wandelgangen om de laatste dag voor de zomer vakantie enthousiast te specule ren over de vraag: wie wilde Wij ers beentje lichten? Wie had er belang bij op slinkse wijze de mi nister te beschadigen, die het juist zo leuk deed rond de Brent Spar en met diverse nota's over het oppeppen van 's lands eco nomie? Een connectie van Shell die bij de Belastingdienst werkt? Een jaloerse concurrent in de race om het leiderschap van D66? Het gerucht doet de ronde dat een van de nieuwe kamerleden eerst werkte bij de Belasting dienst in Amersfoort, waar het dossier Wijers was opgeborgen. Het napluizen van de Haagse 'Who's who' biedt geen uit komst. Zelfs de naam van het on kreukbare GPV-kamerlid Gert Schutte valt vanwege zijn optre den in de gewraakte Nova-uit zending. Heeft hij geen connec ties met de Amersfoortse fiscus, zo wordt gefluisterd. Nog een re putatie beschadigd. Bij gebrek aan namen en rug nummers richt de woede zich op Nova. „Dit was nog erger dan Arscop (de reportage over het commissariaat van Elco Brink man bij Brandpunt, red.). Riool- journalistiek", roept menigeen. „Smaad", briest premier Wim Kok. die overigens de uitzen ding niet heeft gezien. „Twee da gen geleden zeiden mensen van Nova hier op het Binnenhof al dat ze iets hadden waardoor een minister moest aftreden. Niet te geloven. En het vervelende is dat je er niets tegen kan doen", aldus een verontwaardigde D66- voorlichter Kees Dietz. Te paard De hoogleraren Maas (parle mentaire geschiedenis) en Zwemmer (belastingrecht), die in Nova hun afkeuring uitspra ken over Wijers' fiscale moraal, hoeven voorlopig niet op het voorzitterschap van een Haagse commissie te rekenen. „Als je die Maas een camera voorhoudt, dan vertelt hij van alles", klinkt het boos. Van Zwemmer weten ambtenaren zich nog te herinne ren dat hij geregeld in de Tele graaf fiscale zaken aan de kaak stelde, vergezeld van een foto van de hoogleraar te paard. „Misschien wel een lease- paard". grapt iemand. Witte raaf Terug naar de barbecue. Weer houdt het gespit in iemands ver leden ondernemers een politieke loopbaan te ambiëren? Uit on derzoek door het VNO blijkt dat driekwart van de toponderne mers een ministerspost zou weigeren. Voormalig organisatie adviseur Wijers is wat dat be treft een witte raaf op het Bin nenhof. Linschoten hapt nog eens toe „Alle ondernemers verkennen van onze correspondente in Tokyo Judith Stalpers Onder strenge politiebe waking hebben meer dan 2100 grote bedrijven in Japan hun algemene aan deelhoudersvergadering ge houden, allemaal op één dag. Zij proberen zo de 'so- kaiya's', professionele af persers, zo weinig mogelijk kans te geven. Sokaiya's ko pen aandelen om toegang te krijgen tot aandeelhouders vergaderingen. Vervolgens dreigen ze de vergadering te verstoren als ze niet hoge bedragen krijgen. De mees te bedrijven geven gehoor aan deze dreigementen om te voorkomen dat hun vuile was wordt buiten gehangen. Volgens de politie zijn er dit jaar minder sokaiya's actief dank zij veranderde wetten en strenger optreden. Deze week arresteerde de politie nog drie sokaiya's die pro beerden 130 miljoen yen (2.4 miljoen gulden) van een le- vensmiddelenbedrijf los te krijgen. In 1932 waren er 6800 sokaiya's actief. Nu zou hun aantal zijn terugge bracht op 1700. Sokaiya's zouden volledig van het toneel verdwijnen, wanneer de bedrijven de af persingen zouden aangeven bij de politie. Maar voor de bedrijven is het kennelijk gunstiger, dan wel goedko per om de afpersers af te ko pen in plaats van openlijk en eerlijk met hun aandeelhou ders om te gaan. De bedrij ven hebben de sokaiya's na melijk eerst 'in dienst' geno men om lastige aandeelhou ders de mond te snoeren. Eind jaren zestig, toen de Ja panse economie ten koste van de consument en het mi lieu groeide, kochten milieu activisten aandelen in be drijven om zo op de aandeel houdersvergaderingen de bedrijven ter verantwoor ding te kunnen roepen. Ze stelden lastige vragen over het reilen en zeilen van het bedrijf en ze eisten dat ge troffen burgers compensatie kregen. De bedrijven, die tot dan toe gewend waren aan pro bleemloze vergaderingen die gemiddeld 15 minuten duur den. voelden zich bedreigd. Bovendien zagen ze de hoge rekeningen voor compensa ties al voor zich. Ze zochten hulp bij georganiseerde mis dadigers. gaven hen een paai- aandelen zodat ze de vergadering konden betre den, en droegen hen op las tige aandeelhouders - even tueel met geweld - te verwij deren. Deze professionele 'bezoekers van aandeelhou dersvergaderingen' (de let terlijke vertaling van 'so- kaiya') kregen na afloop een vorstelijke beloning. Nu hebben de bedrijven ze eigenlijk niet meer nodig, want de kleine aandeelhou der is al lang afgeschrikt. De sokaiya's blijven echter hun 'diensten' aanbieden van wege de lucratieve opbreng sten. Het beroep trekt bo vendien nieuwe mensen aan. Zo zou de Long Term Credit Bank, een van Japans groot ste kredietinstellingen, dit jaar 30 sokaiya's meer onder zijn aandeelhouders hebben, hetgeen het totaal op 120 brengt. De bank is een moge lijk doelwit voor afpersers vanwege dubieuze leningen aan twee kleine banken die onlangs failliet zijn gegaan. De sokaiya's zijn nu degenen die dreigen lastige vragen te stellen: 'Waarom is het kwik gehalte zo hoog in de rivier waarin u loost?' of 'Hoe zit het eigenlijk met de leningen die niets opbrengen? Ze ko men in de boekhpuding niet voor'. Kortom, ze brengen zaken in het openbaar die de bedrijven juist geheim wil den houden. De sokaiya's houden hun mond, wanneer de beloning groot genoeg is. Zo niet. dan voeren ze hun dreigementen uit, waardoor een vergadering uren kan duren. Ze ondersteunen hun argumenten met veel la waai, het gooien met asbak ken, tomaten en eieren, en af en toe met vuurwapens. De meeste sokaiya's hebben banden met de onderwereld. Een groot aantal opereert zelfstandig onder de dek mantel van een adviesbu reau. Bijna ieder zichzelf res pecterend bedrijf heeft wel een afdeling die zorg draagt voor sokaiya's en dus grote sommen geld uitgeeft aan 'adviezen'. Maar de recessie dwingt ook deze afdelingen tot een zuiniger beleid. Door de aandeelhoudersver gaderingen allemaal op één dag te houden, nemen de be drijven de afpersers de wind uit de zeilen. De sokaiya's kunnen nu eenmaal niet op verschillende plaatsen tege lijk voor oproer zorgen. van onze correspondent in Rome Eelco van der Linden De mafiabaas Leoluca Baga- rella, die het afgelopen weekeinde in Palermo werd gearresteerd, is verraden door twee nieuwe spijtoptanten, de broers Pasquale en Emanuele Di Filippo. Dit is niet onthuld door de politie, maar door de echtgenotes van beide mannen. Ze belden naar het persbureau ANSA en deelden mee dat Pas quale en Emanuele wat hun be treft 'al dood' zijn. Politie en magistraten hadden de identiteit van de spijtoptan ten graag geheim willen houden, maar de vrouri kozen voor een traditionele oplossing en daar mee voor de mafia. Ze distan tieerden zich officieel van hun 'verraders' en daarmee is een toekomst zonder wraakacties van clanleden gegarandeerd. De eer van hun families, die in Pa lermo een naam hebben hoog te houden, is gered. Vrouwen Alle aandacht is op dit moment gericht op de vrouwen binnen de mafia en op een in het bijzonder: Vicenzina Marchese, sinds vier jaar echtgenote van de pas gear resteerde 'superboss' maar ook zuster van Pino Marchese, een van de belangrijkste spijtotan- ten van dit moment. Van Vicen zina ontbreekt elk spoor en haar lot kan veel zeggen over de com plexe en door de spijtoptanten sterk onder druk gezette familie verhoudingen binnen Cosa No stra. Kort na de arrestatie stonden in de keuken van het appartement van de Bagarella's de pannen nog op het vuur. De politie verde dat de vrouw ontsnapt was, maar ook wordt gedacht aan zelfmoord of een ontvoering door de mafia. De verse bloemen die bij een foto van Vicenzina stonden, zouden kunnen duiden op overlijden, maar ook op de symbolische doodverklaring die voor verraders is weggelegd. De twee briefjes die in het appar tement gevonden werden, ma ken het mysterie alleen maar groter. Op een staat geschreven 'Leoluca, je bent een gouden echtgenoot' en op de ander, die aan haar familie is gericht: 'Ik verdwijn, de schuld is niet van Leoluca'. Woensdag werd tegen gesproken dat het drie-jarige zoontje van het. paar aangetrof fen zou zijn bij familieleden. Voor het eerst in de geschiedenis van Cosa Nostra is er sprake van §P> i si# f i.# De gearresteerde maliabaas Leoluca Bagarella. familieproblemen in de absolute top van de organisatie. Cosa No stra wordt al 15 jaar met straffe hand geregeerd door de Corleo- nesi van de 'baas der bazen' Toto Riina. De Corleonesi bestaan echter niet alleen uit families af komstig uit het mafiadorp Cor- leone. Riina heeft in de loop dei- jaren allianties gesloten met fa milies uit Palermo en die naar goed Siciliaans gebruik laten be zegelen door huwelijken. F amilieproblemen De spanningen tussen Corleone en Palermo lopen nu hoog op omdat de spijtoptanten bijna al lemaal afkomstig zijn uit de ver schillende Paiermitaanse tak ken. De familie Marchese levert de grootste problemen. Pino was de chauffeur en bodyguard van Riina, maar is nu zijn grootste aanklager. Een broer en een zus van Pino zijn getrouwd met per sonen wier families 'verraders' bevatten. De vraag is nu of ook Vicenzina, echtgenote van Bagarella, een andere 'echte' Corleonese, is aangestoken door het spijtop tantenvirus. De kwestie is extra pikant omdat Bagarella de broer is van Riina's echtgenote Ninetta, de 'ijzeren dame' van Cosa Nostra, die altijd tegen een te innige band met de familie Marchese is geweest. Trouwring Riina zou vanuit zijn gevangenis de verdwijning van Vicenzina kunnen hebben gelast om een signaal te geven aan zijn allian tiepartners. Woensdagavond won de optie van moord of zelf moord terrein, omdat om de hals van Leoluca Bagarella de trouw ring van Vicenzina bleek te han gen. De onderzoeksrechters houden er rekening mee dat de vrouw zelfmoord heeft gepleegd uit schaamte voor het verraad van haar broer. De commotie rond minister Wijers van economische zaken wekt verbazing. De bewindsman zou de wet hebben overtreden door de waarde van een lease-auto niet goed te vermelden op zijn belastingaangifte. Hij heeft zijn handtekening gezet onder de aangifte die door zijn belastingadviseur is opgesteld. Wijers heeft blinde-j lings op de goede man vertrouwd. Niet geheel ten on- techte. Er zijn weinig burgers in dit land te vinden, die] hun belastingadviseur controleren. Waar is zo'n advi-i seur anders voor? De bewindsman heeft op basis van een misverstand nu een vervelende affaire aan zijn broek. De indruk wordt gewekt dat hij in zijn vorige leven als zakenman de ma-j zen in de wet benutte om zichzelf te verrijken. Hij zou! een bedenkelijke belastingmoraal hebben. Dat valt allemaal wel mee. Als de feiten op een rijtje staan, blijft alleen de fout met de lease-auto over. De belastinginspecteur zal die fout corrigeren op Wijers') definitieve aanslag. Dat overkomt meer burgers. Ieder een kan wel eens een foutje maken. Als dat niet met op- zet gebeurt, wordt de zaak gewoon weer rechtgetrok ken. Tot zover niets aan de hand. Wel kwalijk is de versprei-j ding van privé-belastinggegevens. Ergens zit een me neer of mevrouw die de minister van economische za ken een hak wil zetten. Die privé-gegevens aan derden geeft. Dat is niet in de haak. Als de belastingaangifte van me neer X uit Vlissingen op straat komt te liggen, zal deze meneer heel boos worden. Zelfs naar justitie stappen om zijn beklag te doen. Een minister kan zich geen misstappen veroorloven. Hij heeft een publieke functie. Hij moet bovendien het goede voorbeeld geven. Maar ook hij heeft er recht op dat zijn belastinggegevens zorgvuldig worden behan deld. Net als ieder ander. de grenzen van de belastingwet geving, daarvoor zijn ze onder nemer. Als ze de grens maar niet overschrijden". Dat de toppers uit het bedrijfsleven uit angst voor onthullingen de politiek de rug toekeren, gaat er bij Lin schoten niet in. „Het is het sala ris", weet hij zeker. „Wat een mi nister verdient, valt in het niet bij wat een beetje ondernemer toucheert". De staatssecretaris haalt nog een bordje. Het VNO-onderzoek geeft hem gelijk. Slechts twee procent van de topondernemers verdient minder dan de 220.000 gulden per jaar die een minister ont vangt. Ruim 65 procent verdient een veelvoud daarvan. Politieke relletjes in Nederland draaien dan ook altijd om geld. En nooit om sex, zoals in Engeland. Minister Jorritsma van Verkeer en Waterstaat profi leert zich graag als een doortastende tante. Niet te veel zeuren; knopen doorhakken; besluiten nemen. In zo'n profiel past het akkoord dat Jorritsma met het Zeeuwse dagelijks provinciebestuur heeft gesloten over de bouw van een nieuw schip voor de Westerschelde-ve ren. Hoera, hoera - een besluit dat de gebruikers van de veren aangenaam zal treffen. Meer ook niet; voor echte vreugde is geen aanleiding. Het akkoord over de nieuwe dubbeldekker komt namelijk ruim één jaar te laat. Als alles meezit kan de veerboot op zijn vroegst voorjaar 1997 heen en weer gaan varen. Januari 1996 wordt de hoogbejaarde enkeldekker Prinses Margriet (bouwjaar 1964) om veiligheidsredenen uit de vaart genomen. Van af dat moment moet de Provinciale Stoombootdiensten in Zeeland (opgericht in 1828) de lijnen Vlissingen-Bres- kens en Kruiningen-Perkpolder met vier dubbeldek kers bedienen. Bidden Hopen dat zich geen calami teiten voordoen. Een reserveboot is er niet meer. Afge zien daarvan, boten believen onderhoud. Komend jaar zijn wachttijden op de veerpleinen onontkoombaar. Voor de gebruikers van de route Kruiningen-Perkpol der is er een redelijk alternatief: de Vlaamse Liefkens- hoektunnel. Ten onrechte iets teveel verguisd. Degenen die zijn aangewezen op Vlissingen-Breskens moeten er maar het beste van hopen. Er is lang gewacht met de beslissing over bouw van een nieuwe boot. Waarom eigenlijk? De komst van een Wes- terschelde-Oeververbinding mag hierbij geen rol spe- len. Er zijn hoe dan ook komende jaren betrouwbare verbindingen over de Westerschelde nodig. Voor de ex ploitatie van een WOV is dat juist een pré: een slechte veerdienst jaagt potentiële klanten weg. Met een nieu we lease-boot loopt minister Jorritsma geen enkel risi co. Terug naar de eigenaar als er een WOV is en zoniet, dan blijven varen. Tegen deze achtergrond is het zo laat nemen van een besluit verwonderlijk. Het verdient in elk geval niet het etiket doortastend. Minister en dagelijks provinciebestuur hebben ook gesproken over de WOV. Nog steeds is de kogel niet definitief door de kerk, al staan de sterren gunstiger dan ooit. De teleurgestelde reacties van statenleden, onder meer over het afschieten van private financiering ten gunste van publieke financiering, zijn niet terecht. Mi nister Jorritsma bemoeit zich nu zelf met het regelen van resterende financiële knelpunten. Ze vraagt het ka binet om een uitspraak, onder meer over een regeling die btw-vrij is. De gedeputeerden Hennekeij en Bruin- ooge zijn over de uitkomst optimistisch. Ze hebben staatssecretaris Vermeend van Financiën mee. De mi nister moet nog een,gat van enkele tientallen miljoenen guldens dichten. Een kleinigheid, vinden voorstanders van de WOV. Als Jorritsma dat lukt en daarmee de WOV een feit is, maakt ze haar imago waar: doortastend bezig zijn. Enige reserve is op zijn plaats: té vaak is in het dossier-WOV de vlag ten onrechte in top gegaan. foto AP In een interview dat de krant La Repubblica woensdag publi ceerde, zei Pino Marchese niets over zijn zuster kwijt te willen. Hij liet wel weten dat Leoluca Bagarella nog steeds be schouwd moet worden als een van de machtigste personen bin nen Cosa Nostra. Hij zei dat de echte Corleonesi nog steeds de dienst uitmaken en de dagelijk se leiding rust in de handen van Bernardo Provenzano, een man die al 30 jaar spoorloos is en nu. volgens Marchese. vecht tegen kanker. De spijtoptant meent dat Pro venzano al zijn plaatsvervan gers heeft opgeleid. „Het gaat om personen uit de omgeving van Corleone die bij politie en het grote publiek zo goed als on bekend zijn. De Corleonesi heb ben grote tegenslagen gehad, maar reorganiseren zich snel en op de hun bekende manier: rus tig, zonder enige ophef'. Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. 01184-84000. Middelburg: Markt 51, 4331 LK Middelburg. Tel. 01180-81000. Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ Goes. Tel. 01100-31800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. 01150-94457. Hulst: Servicepunt Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. 01140-14058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. 01155-68000. Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee. Tel. 01110-15380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Centrale redactie: Postbus 18. 4380 AA Vlissingen. Tel. 01184-84000; Redactiefax: 01184-70102. 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur; in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. 01184-84000. Fax 01184-70100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 86,75, automatische afschrijving 85,90, franco per post 110,00; per maand 30,50, automatische afschrij ving 30,00; jaarabonnement 335,00. auto matische afschrijving 333,50; jaarabonnement franco per post 440,00; losse nummers maan dag t/m vrijdag 1,50, zaterdag 2,25 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 169 cent per mm: minimumprijs per advertentie 25,35. ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 2