Slag om Sarajevo is aanstaande mi PZC PZC Bisschop mist jeugd in de kerk Einde monopolie van advocatuur berco Milieuregels achtergrond Generaal b.d. Berkhof geeft Bosnische regeringsleger goede kans Expert: slaappil niet zomaar uit pakket ziekenfonds halen DONDERDAG 15 JUNI 1995 Het Bosnische regeringsleger heeft tussen de 15.000 en 30.000 militairen samengetrokken in de hergen ten noorden van Sa rajevo. Staat een wanhoopsoffensief voor de deur om de al 38 maanden durende omsingeling van de stad te doorbreken? Generaal b.d. G.C. Berkhof geeft de moslims een goede kans. „Ze hebben de zwakste plek opgezocht". door Paul Koopman Bij alle onzekerheid waar mee het strijdtoneel in Bos- nië-Herzegowina is omgeven, durft de generaal b.d. Berkhof over één ding wel een wedden schap af te sluiten. „Die troe penverplaatsingen van het Bos nische regeringsleger naar Ze- nica ten noorden van Sarajevo zijn niet voor de flauwekul. Je kunt er gif op innemen dat daar straks een offensief gaat begin nen", zegt hij beslist. De gene raal b.d. glundert. „U begrijpt dat ik dat kan toejuichen. Idea liter worden de Bosnische Ser viërs naar de onderhandelings tafel gebombardeerd". Na een Servische omsingeling die in totaal ruim drie jaar heeft geduurd, is een nieuwe slag om de Bosnische hoofdstad Sara jevo aanstaande, voorspelt Berkhof, buitengewoon hoogle raar strategische studies aan de Universiteit Leiden. Zijn zeker heid ontleent hij aan zijn strate gische kennis over wat er alle maal bij een troepenverplaat sing komt kijken. „Vergis u niet; 1/2 PRIJS dat is een enorm dure aangele genheid. Er komt veel brandstof, gesjouw en gegraaf aan te pas. Munitiedepots moeten ver plaatst worden. Dat het Bosni sche regeringsleger naar Zenica is opgerukt, verbaast me niet. Uit Amerikaanse satellietfoto's zullen ze begrepen hebben dat daar de zwakke plek in de Servi sche verdediging zit". Wanhoop ,,©lö JEnglanö" EXCLUSIEVE HERENMODE Nieuwe Burg 25 - Middelburg Tel. 01180-13325 Het moslim-initiatief vindt plaats tegen een achtergrond van groeiende wanhoop: de voedselvoorraden in Sarajevo zijn zo goed als uitgeput, drink water- en elektriciteitsvoorzie ning haperen, elke dag vallen er in de stad enkele doden door sluipschutters. Aan de andere kant put de bevolking weer moed uit de komst van de snelle VN-reactiemacht naar Bosnië. Deze 12.000 man tellende Frans- Brits-Nederlandse troepen macht kan onder meer tot taak krijgen een route voor humani taire hulp naar Sarajevo te ope nen en te beveiligen. De Bosni sche president Izetbegovic lijkt daar echter niet op te willen wachten. „Ik heb liever vijfhon derd doden op één dag, dan maanden achtereen enkele slachtoffers dagelijks", zo liet hij weten. Berkhof kan zich daar wel wat bij voorstellen. „De huidige si tuatie kan gewoon niet veel lan ger voortduren. Ik zou ook kie zen voor een offensieve actie, on danks de slachtoffers die daarbij kunnen vallen". Bevreesd voor een 'massaslachting' onder de burgerbevolking van Sarajevo door Servisch mortiervuur is hij niet. „Ik was in Tel Aviv toen Saddam Hussein daar zijn Scud- raketten op afvuurde. Vergade ringen van meer dan 20 mensen waren meteen verboden. Ik be doel: via dit soort maatregelen beperkt een stad zelf zijn risi co's". Militair-strategisch ziet het er voor het Bosnische regeringsle ger helemaal nog niet zo slecht uit, meent Berkhof. De Serviërs door Carine Neefjes Als een patiënt vertelt dat hij al twaalf jaar lang iedere avond een slaap middel slikt, kan hij wat mij betreft zijn pillen voortaan zelf betalen. Het is volstrek te onzin die dingen dage lijks te gebruiken. Maar voor een patiënt die in het begin van een depressie ver keert, is een korte slaapmid delen-kuur noodzakelijk. Zo'n patiënt moet de pillen wel vergoed krijgen, zegt H. Kamphuisen, hoogleraar klinische neuro-fysiologie. Kamphuisen reageert hier mee op het voorstel van mi nister Borst van volksge zondheid slaapmiddelen uit het ziekenfondspakket te schrappen. „Een ongenuan ceerd plan", oordeelt Kamp huisen, dé expert op het ge bied van slaapstoornissen. „De minister wil slaapmid delen uit het ziekenfonds pakket schrappen, omdat ze vindt dat slapeloosheid een licht ongemak is. Daar wind ik mij over op. Voor sommige mensen is slapeloosheid wél een groot probleem. Het ka binet heeft geld nodig en doet nu gewoon een wille keurige greep". Kamphuisen vindt wel dat artsen in Nederland onnodig veel slaapmiddelen voor schrijven. Daar moet de mi nister iets tegen doen, meent de hoogleraar. In Nederland zijn er zo'n anderhalf a twee miljoen volwassenen die slaapstoornissen hebben. Maar liefst vijfenzeventig procent van deze groep krijgt een slaapmiddel van de huisarts, terwijl dat abso luut niet nodig is. Kamphuisen: „Deze mensen vragen om een slaappil, om dat ze bang zijn dat ze niet kunnen slapen. Het is een raadsel waar die angst van daan komt. Je gaat immers niet dood als je een paar nachten niet slaapt. Boven dien, als je drie nachten niet slaapt, val je om en slaap je de vierde nacht als een blok". Vervelend Slapeloze nachten zijn wel heel vervelend en daarom grijpen mensen snel naar een pil. „Na een slechte nacht functioneren veel mensen overdag niet goed. Maar mensen roepen wel heel makkelijk dat ze nachten lang niet slapen. Daar word ik zo moe van. Als een patiënt tegen mij zegt: 'Dokter, ik slaap al maanden niet' dan antwoord ik: 'Waarom liegt u nou? Als het waar is wat u zegt, dan was u nu dood geweest". Kamphuisen wil het 'slaap probleem' niet bagatallise- ren. Zo'n veertig tot vijftig procent van de mensen met slaapstoornissen zijn 's nachts klaar wakker, omdat ze overdag regelmatig be hoefte hebben een dutje te doen. Deze mensen hebben vaak last van ademhalings- of hartritmestoomissen. Voor deze kwalen hebben ze medicijnen nodig, met slaapmiddelen zijn ze niet geholpen. Ziekenhuizen Ook in ziekenhuizen worden onnodig veel slaapmiddelen uitgedeeld, vindt Kamphui sen. „Een verpleegkundige geeft een patiënt de avond voor de operatie vaak auto matisch een slaappil, omdat ze er vanuit gaat dat de pa tiënt zenuwachtig zal zijn. Onzin. Als iemand een slaap middel nodig heeft, moet hij daar zelf om vragen. Vaak krijgt de patiënt na de opera tie een stripje van tien ta bletjes mee naar huis, onder het motto: 'hij zal thuis wel niet kunnen slapen'. Hier door kan het slaapritme juist verstoord raken". Slechts 20 tot 25 procent van de mensen met slaapstoor nissen, is gebaat bij een kor te slaapmiddelen-kuur die hooguit vier weken mag du ren. Het gaat dan om patiën ten die in het begin van een depressie verkeren of om mensen die door omstandig heden - bijvoorbeeld na het overlijden van een familielid tijdelijk last hebben van ern stige slapeloosheid. Zo'n vijf tot zeven procent van de mensen die klagen over slaapproblemen, heb ben een veel te hoge ver wachting van slapen, vertelt de hoogleraar. „Na onder zoek blijkt er met deze groep niets aan de hand te zijn. Maar slapen is voor hen het paradijs op aarde. Ze willen iedere nacht heerlijk dro men en 's morgen zalig wak ker worden. Helaas, dat is een ideaal beeld. Daar vol doet geen enkele slaap aan". Generaal b.d. Berkhof: „Ze hebben de zwakste plek opgezocht". moeten na drie jaar oorlog met een beperkt aantal manschap pen zeventig procent van het grondgebied van Bosnië-Herze- gowina verdedigen. Getalsma tig zijn de moslims in de meer derheid en sedert de coalitie met Kroatië ook ruimer dan vroeger van wapens voorzien. „Voor heen werd de helft van de wa penzendingen voor de moslims in Zagreb gestolen, nu krijgen ze alles. De Servische munitievoor- raden raken intussen uitgeput, vandaar dat ze zo duivels waren toen de Navo twee depots bij Pa- Ie aanviel en opblies". Omsingeling Het doorbreken van een omsin geling in bergachtig gebied hoeft geen hopeloze zaak te zijn, aldus Berkhof. Hij analyseert: „Om te beginnen, zullen de Ser viërs Sarajevo niet kunnen inne men. We hebben in Grozny ge zien wat het betekent als je met een paar tankdivisies een grote stad binnenrijdt. Daarmee be gin je zo goed als niets. Daaren tegen maken de moslims tegen de Servische artillerie een goede kans, mits ze op de goede plaats aanvallen en zeer snel, bijvoor beeld door de bossen, met infan terie om de vuurmonden heen trekken en deze in de rug aanval len. Het is hard hollen, maar het kan. Daar komt bij dat de Ser viërs zuinig moeten omspringen met hun brandstof en aan een tweede front, in de Krajina, ook nog door de Kroaten worden be ziggehouden". Het klinkt allemaal zeer slagvaardig, wat de generaal vertelt, ware het niet dat de VN in Bosnië nog de 'vrede' tracht te bewaren en liever zelf niet in de vuurlinie komt. Hoe groot is het risico dat de VN, gedwongen door nieuwe veldslagen, hun evacuatieplannen in werking moeten stellen? Berkhof grijnst sluw: „Is het toe val dat. deze moslim-actie sa menvalt met de komst van de in ternationale snelle reactie macht?", vraagt hij retorisch. „Ik denk het niet. De weg naar Zenica loopt via Busovaca naar Split. Hij is ook voor de VN van groot belang. De VN-genie heeft er inmiddels voor gezorgd dat al le bruggen weer goed berijdbaar zijn". i diverse héééle leuke aanbiedingen lange vnrslslraal goes- Muskens maakte kennismakingsreis door Zeeland en West-Brabant door Joan Kloosterman Bisschop Martinus (Tiny voor intimi) Muskens heeft zijn ronde gedaan. De kennis makingstrip langs de dekena ten in Zeeland en West-Brabant duurde zes maanden en was heel intensief. Hij trof een le vende, maar stevig krimpende kerk aan die zienderogen ver grijst. Niet zozeer door de wel vaart, maar veeleer vanwege een ander levensritme laat de jeugd de kerk massaal in de steek. „Toch is ze nieuwsgierig naar God." Die jeugd met de hulp van anderen terug te voe ren naar de kerk - 'er komt een omslag' - beschouwt Muskens als een van zijn voornaamste ta ken. „Schofferen vragen me wel eens: Waarom komen jongelui eigen lijk niet in de kerk. Mijn ant woord is dan: Omdat jullie 's zondagsmorgens pas thuis ko men. Jullie hebben geen tijd om naar de kerk te gaan. Jullie sla pen uit. Dat is het ritme van le ven. Dan zeg ik tegen die jonge ren: Op zichzelf is dat niet zo erg. Godsdienst en die nacht, dat bijt elkaar niet. In de eerste eeuw van de kerk was de godsdienst altijd in de nacht. De kunst is nu mensen te vinden die de jeugd weten te boeien, met lezingen én muziek, mystieke toestanden, om zo iets te ervaren van God." „Daar is ze heel erg nieuwsgierig naai-, want ze is anders dan die in de jaren zestig en zeventig. Hun ouders werken allebei, ze praten over materialistische dingen maar niet over zingevingsvra- gen. Niet over de diepere dingen van het leven. Die jongeren we ten niks van God. Ze zoeken. Zijn onzeker of ze wel een baan kunnen vinden. Ze zitten met vragen en willen daar antwoord op hebben. Wat is de zin van het leven. Het gaat erom dat er naast materialisme nog waar den zijn waar ze op een gebalan ceerde manier mee om weten te gaan, net zoals met het dagelijks nieuws en hun carrière." Onzekerheid „Ze worden daarbij voortdurend geconfronteerd met een onze kere toekomst. Twintig jaar ge leden was er voor hun ouders meer vastigheid. Er moet bezui nigd worden, scholen fuseren. Al die dingen zorgen voor onzeker heid. In Rome kreeg ik driejaar geleden cadetten van de KMA op bezoek die waren aangeno men onder de nieuwe voorwaar den voor peacekeeping opera ties in verre landen. Inzetbaar overal in de wereld. Een van hen had een meisje, de anderen niet. Door hun onzekere loopbaan. Dat is toch tragisch, creëert alle maal spanningen en doet bij de jeugd een intens verlangen naar zekerheid groeien. Wat geeft ons moed om het leven aan te kun nen?" „Het ontgaat veel ouderen dat deze dingen allemaal spelen. Het ontgaat die jeugd zelf niet. Jongeren praten liever met el kaar dan met ouderen; ze heb ben enorm veel dates. Nee, er is geen generatieconflict zicht baar. Ze hebben geen behoefte om ruzie te maken met die ou ders. Toch zijn het twee verschil lende werelden. Ja, levensver- dieping, nadenken over de waar den van het leven, kan die onze kerheid opheffen. Dat kan de bij drage vanuit de kerk zijn. Maar je kunt jongeren alleen tot ge loofsverdieping brengen door andere jongeren. We hebben dus jonge priesters en jonge pasto raal werkers nodig die als een soort oudere leeftijdgenoten hun leven, hun muziek en dans begrijpen." Idealisten „Jonge mensen hebben jonge mensen nodig. Je zag het vroe ger in de parochies; pastoors wa ren voor ouderen boven de vijf tig en kapelaans voor jonge mensen. Wij hebben idealisten van 20, 25, 30 jaar nodig die de kerk creatief en attractief moe ten maken. Die mensen, al was het voor 30 weekends in het jaar, zijn er veel te weinig. We gaan proberen ze te werven. We moe ten op talentenjacht gaan." Muskens wijst op het diocesaan pastoraal centrum (DPC) als voornaamste instituut dat die werving zou kunnen entameren. „Toch denk ik dat we nog in een soort tussenfase zitten. Het is nog vroeg. Ik mik op de sterken, de beteren die als vanzelf uit die jeugdcultuur voortkomen. We moeten er alert op zijn en pries ters en pastores coachen bij hun zoektocht waar die typen zitten die leidinggevend kunnen zijn, dragend voor andere jongeren. De manier waarop die met el kaar omgaan zal heel verschil lend zijn dan vroeger toen je bij voorbeeld de scouts nog had. Meer in de sfeer van hun popcul tuur. Ik denk dat die jongeren' meer hun eigen kerk zullen ma ken. Vanuit hetzelfde evangelie maar met andere uitdrukkings vormen." Muskens' bisdom, maai' dat niet alleen, moet het vooral hebben van versterking van de groepen vrijwilligers en pastoraal Dd )e Nederlandse milieuwetgeving is streng, in* dicht bevolkt land is dat bittere noodzaak. Om 03 te vrijwaren van verontreiniging van de leefomgevij moeten burgers en bedrijven aan milieu-eisen voldoe Het Economisch Instituut voor het Midden- en Kleiig drijf (EIM) concludeert na een onderzoek onder gieter en en metaaloppervlaktebehandelingsbedrijven dat' ondernemingen grote moeite hebben met de milieu gelgeving. Door de strenge en dure milieu-eisen is i steeds moeilijker te concurreren met vergelijkbaren dernemingen in Vlaanderen en Oost-Europa. In dielai den zijn kosten, inhoud en procedures van milleuyj gunningen aanzienlijk goedkoper en soepeler dan inft derland. De kritiek van het EIM laat zich raden; s lieuinvesteringen drijven de kostprijs op. Daar zijnot dernemers niet blij mee. Om de milieuregels uit concurrentie-overwegingent versoepelen, gaat wel heel ver. Dat beseft het EIMojj De organisatie pleit daarom voor betere afstemm van de Europese wetgeving op milieugebied. Voor dj pleidooi is veel te zeggen. De Europese Unie kan zorg, dat de milieuwetgeving in alle landen van de Uniegelij wordt. Daar is de Europese Commissie op dit mome: hard mee bezig. Helaas lukt dat nog maar mondje- maat. De Europese landen beschikken over ingewikfe de en zeer verschillende milieuregels. Het is iiitermai lastig om vanuit Europa een voor alle landen accept; bele regelgeving te maken. De richtlijnen, die nu vant Brussel op de burelen van nationale regeringen neen warrelen, zijn nog moeilijk in te passen. Het meningsverschil over de noodzaak van een a lieueffect rapportage voor de verdieping van de Weste schelde is een goed voorbeeld van de verschillen yj inzicht die kunnen ontstaan. De Europese richtlijnes een rapportage voor dit soort grote projecten. Nede land en de Europese Commissie zijn het echter meteen over de uitleg van de richtlijn. Het dispuut komt voor; voort uit de onduidelijkheid van de Europese regel.Ee goede Europese milieuwetgeving zal nog wel even 0 zich laten wachten. Alle nationale regeringen moele: nu echter de druk opvoeren. Als straks de landen 11 Oost-Europa toetreden tot de Europese Unie dienend blauwdrukken klaar te liggen. Als dat niet gebeurt,ai len we nog jaren klachten horen uit het bedrijfslef over de Nederlandse milieuregels. Zullen onderneii gen 'vluchten' naar landen waar het milieu minder teil Voor het inroepen van juridi sche hulp moeten mensen niet allleen op advocaten aan gewezen zijn. Andere juridische deskundigen voldoen net zo goed en zijn goedkoper. Dat zegt de Consumentenbond in een no titie aan de commissie-Cohen. Deze commissie moet door het schrappen van overbodige re gels de vrije markt bevorderen. Advocaten hebben nu een mo nopoliepositie. Stel, een onder neming legt een probleem voor aan de eigen bedrijfsjurist. Die neemt de zaak in behandeling, maar slechts tot een bepaalde punt. Wanneer het zover komt dat de kwestie door de rechter moet worden beslecht, is het be drijf verplicht de zaak over te dragen aan een onafhankelijke en vaak dure advocaat. Dat geldt ook voor de meeste burger zaken, zoals echtscheidingen en voogdijkwesties. De Consumentenbond zegt dat het voor de burger veel voordeli- geris ook anderen in te kunnen schakelen. „Behalve dat de hui dige procedures veel tijd en geld kosten, is het voor de burger ook vaak moeilijk inzage te krijgen in dossiers", zegt Bernadette van Dijck van de Consumenten bond. „Bovendien is het onptf tig om na een lange voorpr» dure de zaak ineens aaneenci afhankelijke 'buitenstaand: over te laten". Volgens Vi Dijck zouden advocaten en j risten zich in de eerste plas moeten laten opnemen in p bliek register, zodat de cons ment zelf keuzen kan mate „Daardoor ontstaat er cona rentie. En dan wordt de rech; hulp goedkoper". De Landelijke Organisatie B reaus voor Rechtshulp (LOBi het met de Consumenten!»! eens. „Het maakt de burgerni uit of een juridisch deskuni of een advocaat zijn zaak opa neemt", aldus Marjolijn Scliai directeur van de Stichting Vjj Rechtsbijstand, onderdeel de LOB. „De toegankelijk!» van rechtshulp heëft meer maken met geld dan met vre voor ondeskundigheid". Om voorkomen dat iedereen zich'j ridisch deskundige' gaat M men wil het LOB 0 verheids!: zicht. Samen met advocaten, andere deskundigen moeteno leidingseisen, gedragsregels! klachtenregelingen opgsli worden. De Nederlandse Ot: van Advocaten wilde nog reageren. De redactie van de Provinciale Zeeuwse Courant maakt naast de eigen nieuwsgaring gebruik van de volgende bron nen: Geassocieerde Pers Diensten (GPD), Algemeen Neder lands Persbureau (ANP), Associated Press (AP), United Press International (UPI), Deutsche Presse Agentur (DPA) Agence France Press (AFP), Reuters (RTR) en European Pressphoto Agency (EPA). werkers om de kerk in Zuidwest Nederland draaiende te houden. Met 20.000 vrijwilligers wordt die steeds meer een vrijwilligers- kerk. Het aantal actieve pries ters blijft teruglopen van nog 157 op dit moment tot zestig in het jaar 2001. Alle hens aan dek dus. Hij is in dit verband ook blij met de aanwezigheid in zijn bisdom van de landelijke priesteroplei ding voor late roepingen, Boven donk in Hoeven. „Dat is typisch voor deze tijd. Daar moeten we goed op inspelen. Dat perma nent onder de aandacht bren gen. Want nogmaals; verjonging van het kader is erg belangrijk." In de Terneuzense parochie be zocht de Bredase bisschop op zondag 14 mei een dienst waarin aan 46 jonge mensen het vorm-' sel werd toegediend. Dat gaf hem moed. Hij noemt dat zonder aarzelen het hoogtepunt van zijn rondgang. De dag ervoor be zocht hij samen met. z'n Rotter damse collega Van Luyn op ei gen titel de jaarlijke manifesta tie van de progressief katholieke Acht Mei Beweging. Dat contact is hem goed bevallen: „Daar moest iets gebeuren. We gaan nadenken hover hoe het verder moet. We zitten in een proces van positieve actie." Directie: K. Scherphuis, W. F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissingen: Oostsouburgse- weg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen. Tel. 01184-84000. Middelburg: Markt 51, 4331 LK Middelburg. Tel. 01180-81000. Goes: Grote Markt 2, 4461 AJ Goes. Tel. 01100-31800. Terneuzen: Axelsestraat 16, 4537 AK Terneuzen. Tel. 01150-94457. Hulst: Servicepunt. Boekhandel Duerinck, Gentsestraat 12, Tel. 01140-14058. Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. 01155-68000. Zierikzee: Oude Haven 41, 4301 JK Zierikzee. Tel. 01110-15380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17.00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur. Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, Tel. 01184-84000; Redactiefax: 01184-70102. 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur; in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maan dag- t/m vrijdagavond van 20 30 tot 22,00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. 01184-84000. Fax 01184-70100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 86,75, automatische afschrijving 85,90, franco per post 110,00; per maand 30,50, automatische afschrij- 1 ving 30,00; jaarabonnement 335,00, auto matische afschrijving 333.50; jaarabonnement franco per post 440,00; losse nummers maan dag t/m vrijdag 1,50, zaterdag 2,25 p.st. (alle bedragen inclu sief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 169 een! per mm; minimumprijs per advertentie 25,35; ingezor mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 6,50 meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse C Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas. Telefonisch spreekuur maandag t/m vrijdag 9.30-12.00 uur. Tel. 01184-84401. De jeugd heeft door het nachtleven geen tijd meer voor de zondagse kerkgang meent bisschop Muskens. fotoarchief PZC

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 2