Meer in de
neus dan
in de mond
Chutney bereiden op landgoed Beeckestijn
Van dood weermiddel
tot levend monument
Proeverij
bij echte
wijnvorst
Home and
Garden Fair
Expositie
Tinnen
Tafelronde
vrije tijd ZATERDAG 20 MEM 995 3^
Het landgoed Beeckestijn in Velzen
staat vanaf morgen, zondag, vijf
dagen in het teken van huis en tuin tijdens
de Home and Garden Fair. Ruim
tweehonderd deelnemers uit binnen- en
buitenland geven acte de présence tijdens
deze zesde fair. De bezoekers kunnen zelf
ook de handen uit de mouwen steken. Wat
te denken van een workshop chutney
bereiden in de schaduw van een
eeuwenoud landhuis. Of het vervaardigen
van een fraaie trompe l'oeil naast de
slangenmuur.
In de prehistorische tijden vóór
Barbie en Bart Smit speelde de
jeugd met bikkels, garenklosjes of
- maar dan kwam je uit
bevoorrechte milieus - met tinnen
soldaatjes. Tegenwoordig zijn
Barbiepoppen kennelijk
roversgoed. maar nog net geen
artikelen van cultuurhistorische
waarde. Dat zijn die tinnen
soldaatjes wel, aldus tenminste de
stichting 'de Tinnen Tafelronde'.
Die stichting 'ter Bevordering van
de Toepassing van
Cultuurhistorische Tinnen
Figuren' zoals zij zich met alle
mogelijke hoofdletters heeft
genoemd, is in 1995 veertig jaar
oud geworden en heeft ter viering
en herdenking een aardige
tentoonstelling ingericht in het
Vestingmuseum in Naarden. Tot 5
juni is die te bezichtigen.
Kruitkamer anno 1875, waar een sergeant-laboreur (met kep) en
een korporaal kruit maken. fotoGPO
De leden van de Tinnen Ta
felronde hebben wat moois
gemaakt van hun verjaardag
sexpositie in het Vestingmu
seum in Naarden. Uiterst ver
zorgde opstellingen individuele
figuren, maar ook van taferelen
uit recente en veel minder re
cente historie. Een slagveld van
Grieken en Macedoniërs is de
moeite waard, maar de afbeel
ding van een Frans stadje dat in
1944 werd bevrijd, mag er ook
wezen, zowel door de natuurge
trouwe soldaatjes, de voertui
gen, de plaatselijke puinhopen
als door een enkel geestig afge
beeld snolletje dat de bevrijders
haai- diensten aanbiedt. Een
vleugje vrolijkheid bij een
bloedserieuze hobby - zoiets is
opmerkelijk.
Een klas schoolkinderen met
een onduidelijke vorm van be
geleiding mocht onder meer de
tinnen tentoonstelling bekij
ken. Nul komma nul aandacht
natuurlijk, wat de vraag deed
rijzen of deze kinderen ooit aan
dachtig gespeeld hebben. Nee,
dan de zes oudere echtparen die
er terzelfder tijd ook waren. Van
alle twaalf die er een half uurtje
doorbrachten, ontmoette de
mannelijke helft steeds weer
ouwe tinnen kennissen en werd
de wederhelft steeds weer het
'weetje nog wel?' (de Hollandse
variant van 'och heden, ja')
voorgehouden. Waarachtig, die
eega's zeiden het nog te weten
ook, waarmee aangetoond lijkt
te zijn dat tingieten of -verzame
len een hobby is die lang volge
houden kan worden.
Bastion
Het Nederlands Vestingmu
seum is ondergebracht in een
bastion, zo'n van bovenaf gezien
puntig vestingwerk, van de
vroegere vesting Naarden.
Naarden was een sterk verdedi
gingspunt dat moest voorko
men dat de rijke stad Amster
dam uit het oosten aangevallen
kon worden. Het was de enige
vestingstad in Europa die voor
zien was van twee rijen verdedi-
gigsgrachten. Overigens heeft
die vestingsfunctie niet zoveel
effect heeft gehad. Maar dat ar
chitectonische moois met de
dubbele gracht was er in 1572 en
in 1672 ook nog niet, zodat eerst
de Spanjaarden en een eeuw la
ter de Fransen het stadje kon
den innemen.
Bij een volgende buitenlandse
aanval, die van de Duitsers in
1940, waren vestigingen als
Naarden al lang niet meer zinvol
tegen nieuwe strijdwijzen. Het
waren echt 'dode weermiddelen'
geworden (F.B. Hotz heeft, nog
een mooie novelle met die titel
geschrevenverdedigingsmid
delen die tot een passieve rol
waren veroordeeld, omdat de
vijand er bij voorbeeld overheen
kon vliegen en erachter para
chutisten kon deponeren.
De vesting Naarden nu een dood
weermiddel? Integendeel, een
levend monument, zoals ook in
een aardige, daar verkrijgbare,
toelichting over de vestingbouw
in Nederland wordt vermeld. Af
gezien van die tijdelijke tinnen
soldaten, biedt het Nederlands
Vestingmuseum permanent
veel meer. Zo kwam die roerige
schoolklas van hierboven ge
heel tot orde en rust, toen er een
van de antieke kanonnen zou
worden afgeschoten.
Dat dat schot hun school f 4(
had gekost, wisten de kinderen
niet. Dat het afschieten gebeur
de door eigentijdse museumme-
vrouwen die weinig gelijkenis
hadden met Kenau Simons
Hasselaar, konden ze zien en het
plofje en heel wat rook uit de
mond van het kanon vonden ze
prachtig. De eerder gesignaleer
de oudere echtparen trouwens
ook. Zo toch even aan de vader
landse geschiedenis te mogen
snuffelen was er vroeger niet bij
Inderdaad, nog altijd levende
geschiedenis in Naarden.
Chris Kruisinga
Expositie De Tinnen Tafelronde tlm
5 juni in Nederlands Vestingmu
seum, Naarden. Openingstijden
maandag tlm vrijdag 10-16.30in de
weekeinden van 12-17 uur. Gesloten
op 25 en 31 december en 1 januari
Iedere derde zondag van de maand
tussen 14 en 16 uur geven in histori
sche uniformen geklede schutters
een demonstratie van het laden en
afvuren van een stuk geschut. Ver
der tijdens de zomermaanden veel
activiteiten.
Wandele door de mooiste
wijnstreken en tussen de
bedrijven door deelnemen aan
proeverijen op wijndomeinen
die niet iedereen binnen laten -
dat is sinds enkele jaren de
specialiteit van Jeanet
Bruining. Met kleine groepen
trekt zij erop uit. Het zijn over
het algemeen reeds flink
bereisde liefhebbers van het
goede leven die haar
vergezellen op die exclusieve
tochten.
Dr. Carl-Ferdinand von Schu
bert, grootvorst onder de ver
bouwers van Riesling-wijnen,
trekt een wenkbrauw op. Aan de
voet van de steile berghelling
waarop zich zijn befaamde wijndo
mein bevindt, wordt zijn betoog
over de brokkelige blauwe leis
teen. grondverschuiving en het be
langwekkende samenspel van de
weerbarstige bodem en microkli
maat onderbroken door het aan
zwellend geluid van een naderende
tractor. Carl-Ferdinand knipt
even met de vingers, een bijna on
merkbaar gebaar, en de berijder
van de tractor zet de motor af. Von
Schubert kan doorpraten. En zijn
gehoor, bestaande uit een gezel
schap van twaalf met rugzakjes
uitgeruste Nederlandse wande
laars. luistert aandachtig.
Tevoren reeds was meegedeeld:
„Niet zomaar iemand. Wat De
Rothschild in Frankrijk is op het
gebied van de wijn, is Von Schu
bert in Duitsland". Bovendien is
hij in Duitsland verkozen tot wijn
gaardenier van het jaar 1995. Het is
uitzonderlijk dat zo'n clubje Ne
derlanders te gast is op het oude,
traditierijke domein Maximum
Grünhaus Herrenberg in het dal
van de Ruwer, die vier kilometer
oostelijk van Trier door het won
derschone wijngebied kronkelt om
ten slotte uit te monden in de Moe
zel. Met zijn jaarproduktie van
240.000 flessen slaat Von Schubert
weliswaar geen records, maai' wij
nen uit de kelders van het barokke
familieslot genieten onder kenners
wereldfaam.
Proeverijen met zo'n stelletje wan
delaars, daaraan begint de wijn-
vorst gewoonlijk niet. Maar voor
Jeanet G. Bruining, die sinds enige
jaren beroepshalve wijn- en bier
wandeltochten voor levensgenie
ters organiseert, maakt hij een uit
zondering. Jeanet weet blijkbaar
hoe en waar zij op de juiste knop
pen moet drukken in Rieslingland.
Haar mini-reisonderneming heeft
overigens ook wijn- en bierwandel
tochten naar andere Duitse wijn
gebieden op het programma en
zelfs naar Noord-Itahë en Oosten
rijk.
Het Hollandse gezelschap heeft
zich verzameld in het hotel annex
Weingut Lorenzhof van Peter Gei-
ber in Mertesdorf en wandelt met
een maar een kilometertje of tien
door het glooiende landschap, met
bloeiende vruchtbomen, slapende
dorpjes en velden vol boterbloe
men. Vrijwel allemaal wijnken
ners, blijkt alras. De leeftijd ligt
tussen de 30 en de 58 jaar.
Wonderbaarlijk snel leren de wan
delaars elkaar kennen. De vrou
wen in het gezelschap lijken over
het algemeen iets meer geboeid
door de wandelingen en het na
tuurschoon dan door de wijnen.
Op Jeanet na, die een dikke Ries
ling-bijbel meezeult en van de in
houd goed op de hoogte is. Samen
met haar Duitse man Dieter, ont
werper van beroep, stippelt zij te
voren grondig alle wandelroutes
uit die op zo'n vierdaagse tocht
worden gemaakt.
Proeven bij Von Schubert is deel
nemen aan een bijna vroom ritu
eel. Liefst tien superieure wijnen
worden in de mond liefdevol doch
kritisch gedemonteerd. Een lange
tafel in een voorname zaal. Kaar
sen op tafel. Der Carl aan het
hoofd. Zijn rijzige verschijning is al
net zo aristrocratisch als het ka
rakter van zijn wijnen. Zijn elfja
rige zoontje dat belast wordt met
het inschenken van bodempjes
wijn in de hoogbenige glazen, is
zijn evenbeeld. Mandjes stokbrood
- om de smaak tussen het proeven
van tien grote wijnen te neutralise
ren - staan gereed.
Balans
Je pakt het glas bij de onderkant
van de steel beet om te voorkomen
dat eventuele vingergeuren opstij
gen en zich vermengen met het
bouquet van de wijn. Je beziet de
wijn aandachtig tegen een liefst
witte achtergrond: is hij helder, zit
ten er wellicht zwevende deeltjes
in. Je walst de wijn even rond in het
glas om het vrijkomen van geuren
te stimuleren, steekt het reukor
gaan in het glas en zuigt de geuren
op tot diep in de hersens. Pas dan
kan worden geproefd, een beschei
den slokje.
Gemompel stijgt op van de lange
tafel. Wangen en lippen zijn in be
weging. stuiptrekkend, heftig alsof
met tegenzin op de wijn wordt ge
kauwd. Der Carl snuit zijn neus, al
vorens te ruiken, enkele malen
krachtig, alsof hij zich van elke
aardse smet wil ontdoen voordat
hij de Nase in het glas plant.
Het gemompel zwelt aan.
„De referentie is erg groot"
„Een beetje mineraal"
Hij zit meer in de neus dan in de
mond"
„Nou. maar hij dringt wel aan
hoor, tjééé"
„Hij kómt, hij komt ab-so-luut"
Een tafelgenoot aan de overzijde
zoekt diepgaand oogcontact.
Staart me bij de volgende wijn met
grote ogen aan: „Fantastisch hè,
wat een balans, wat een Erlébnis".
„Het restsuikergehalte is preg
nant"
„Een zwezerik met maandzaad,
dat is lekker! Dat past..."
„Eminent in evenwicht, ook ach
terop"
De betrouwbare Riesling-klasse
begint bij Qualitatswein bestimm-
ter Anbaugebiete, kortweg QbA.
Daarboven komt de 'Qualitats
wein mit Pradikat', van laag naar
hoog te onderscheiden in: Kabi-
nett, Spatlese, Auslese, Beere-
nauslese, Eiswein en Trockenbee-
renauslese. Zulke delicate wijnen
blijven doorgaans wel 20 a 30 jaar
goed.
De proeverij bij Von Schubert is er
slechts één van het programma
dat Jeanet Bruining haai' mederei
zigers voorschotelt. Zij houdt er
een gastenboekje op na en wie
daarin leest komt alras tot de slot
som dat heel wat deelnemers aan
haar tochten 'schuldgevoelens'
van zich afwandelen. „Cultuur is
bijvoorbeeld eten en drinken maar
je moet het wel verdienen", schrijft
een tevreden deelneemster.
En inderdaad maakt zich tijdens
zo'n korte wandel- en wijntrip,
waarbij lang na het proeven de en
geltjes nog na blijven langlaufen
op de tong, al gauw het 'maar ik
ben toch gezond bezig'-gevoel van
de wandelaar meester. Alhoewel
bij het proeven bescheiden hoe
veelheden Riesling naar binnen
gaan, worden na zo'n tien tot vijf
tien bodempjes de armen en bénen
tijdens het spazieren met grotere
zwier en geestdrift opgezwaaid en
tetteren in het verstilde landschap
kletspraat en lach met het groepje
mee; alsof een fanfare passeert.
Jeanet en haar Dieter kennen het
gebied. Ze geven toelichting bij
historische, culturele en architec
tonische verworvenheden van de
streek, waai' de Romeinen hun
sporen in velerlei vorm hebben
achtergelaten en zorgen op tijd
voor korte stops en lunches in
dorpskroegen.
Onderwijskunde
Het leven dat Jeanet nu al wande
lende en wijn proevende leidt ver
schilt ingrijpend van haar vroe
gere bestaan. Ze studeerde in
Frankfurt afin de onderwijskunde,
was hoog gegradueerd beleidsme
dewerkster op het ministerie van
onderwijs en wetenschappen tot
haar een ernstig ongeluk over
kwam, waardoor ze haar werk niet
langer kon doen. Omdat ze graag
wandelde en goed thuis was in de
Duitse wijngebieden, begon ze
haar reisbureautje dat inmiddels
allerlei wandel-wijnreizen aan
biedt, ook in Italië en Oostenrijk.
Goedkoop kunnen de tochten niet
zijn, want Jeanet biedt maatwerk
aan en moet ook betalen voor de
proeverijen. Deelnemers krijgen
tevens allerlei documentatie, dus
eigenlijk een korte wijncursus.
De proeverij bij Von Schubert
wordt gevolgd door rituelen op
Schlosz Mariënlay van het grote,
moderne wijngoed Reichsgraf von
Kesselstatt en - als apotheose - een
door Jeanet aangeboden proeverij
met diner in Hotel Karlsmühle. Ei
genaar Peter Geiber die behalve
zijn door de kenners hoog gewaar
deerde wijngaard en het hotel-res
taurant ook nog eens een boerderij
bestiert, debiteert verrassende uit
spraken, zoals: „Een slokje rode
wijn neutraliseert de smaak bij het
proeven van witte wijnen beter
dan stokbrood".
Na vier dagen wandelen en wijn
proeven vertoont het gezelschap
nog geen sporen van verzadiging.
Flessen van de allerbeste Riesling
zijn voor een relatief zacht prijsje
ingeslagen en de voldoening over
wat Jeanet en haar Dieter hebben
geboden wordt in toespraakjes be
klemtoond.
Dirk de Moor
De beschreven 4-daagse wijnreis naar
Grünhaus. van vrijdagmiddag tot
maandagmiddag kostte f 695. exclusief
lunches en diners. Bij de prijs inbegre
pen waren: drie overnachtingen met
ontbijt in Hotel Karlsmühle, drie wijn
proeverijen. een wijndiner met proeve
rij. documentatiemateriaal en begelei
ding van het wandelprogramma. Voor
een eenpersoonskamer kwam erf 50 bij.
Als bij deze prijs de drankjes ondenoeg.
de lunches en de diners worden gere
kend komt de reiziger op zo'n duizend
gulden uit. Het is mogelijk na afloop
van de proeverijen voordelig flessen
wijn in te slaan. De deelnemers proeven
tijdens de tocht van zo'n vijftig wijnen.
Dr Von Schubert (links in pak), verkozen tot wijngaardenier 1995, geeft
de Hollandse gasten uitleg op zijn wijndomein. foto GPD
De Home and Garden Fair op het Vel-
zense landgoed Beeckestijn speelt
zich zowel binnen als buiten af. In de
stijlkamers van het landhuis wordt de
nieuwe Arx-collectie van Jan des Bou-
vrie, Maroeska Metz en Henk Vos ge
toond. Verder is onder meer het stoere
country-interieur van Patricia Padberg
te zien naast de creatieve interieurs van
Aida Bon. Er is ook ruimte voor ambach
telijk smeedwerk, country-mode van
Raffles, 'echte' buitenjassen, glossy
Luchtfoto van de vesting Naarden.
Daarnaast zijn er veel tuinideetjes op te
doen. Er wordt aandacht besteed aan de
hangin baskets, vochtvasthoudende
potten met meerdere planten er in, en dé
mogelijkheden van mediterrane kuip-
planten. Het Hoveniers Informatie Cen
trum zal informatie geven op brandende
Hel landgoed tulnvragen.
Beeckestijn biedt -
ruimte aan de De bezoeker van de fair hoeft niet alleen
Home and Garden te kijken maai' kan zelf actief deelnemen
Fair. aan een aantal workshops. Belangstel
lenden kunnen leren hoe ze vogel
kooitjes en -huisjes maken, er is een
workshop patineren. decoreren en mar
meren, chutney bereiden, hoe een fraaie
tromp l'oeil te maken, bloemdecoraties
vervaardigen en tuinornamenten en
pompoenen gieten.
Het landgoed stamt al uit het eind van
de zestiende eeuw. De gemeente Velzen
kocht het in 1953 aan en stelde het geres
taureerde landhuis in '69 open als mu
seum. De tuin rond het huis werd eind 18-
de eeuw gewijzigd naai' een ontwerp van
de tuinarchitect J. G.Michaël. Er is on
der meer een fraaie rozen-, bloemen1, en
kruidentuin. De aloude slangenmuur in
de tuinen, waar vroeger het fruit langs
werd geleid, is nog intact.
Annemarie Zevenbergen
woonmagazines, exposities, shows, de
monstraties, muziek en lezingen. Veel
presentaties vinden plaats in grote ten
ten rond het landhuis.
De bezoeker kan zich verlustigen aan di
verse modeltuinen die onder auspiciën
van tuinarchitect Arend-Jan van dei-
Horst zijn aangelegd op het terrein van
het landgoed. Voor het eerst dit jaar wor
den presenteert de beurs die verschillen
de aangelegde modeltuinen. Iedere tuin
heeft zijn eigen thema, uiteenlopend van
een Engelse cottage-tuin tot een roman
tische tuin, één in Japanse stijl en futu
ristisch ingericht groen.
De Home and garden Fair wordt gehouden op
landgoed Beeckestijn aan rijksweg 137 in Vel
zen-Zuid. Openingstijden: zondag 11-31 uur,
maandag tlm woensdag 10-21 uur en donder
dag 10-18 uur.
De wandelende wijnproevers verkennen het gebied rondom het Weingut Lorenzhof.
foto GPD
-3] !i| ®j Ij
