Rechtbank kapittelt Schmitz Bevrijdingstoespraak van koningin Beatrix PZC AaA paree b.v. Dief kan pincode bij NS-kaartautomaten eenvoudig afkijken binnenland 'taatssecretaris wilde Surinamer ten onrechte terugsturen Arbeidsvitaminen op de Wereldomroep ZATERDAG 6 MEI 1995 jpi HAAG (ANP) - De arron- seroentsrechtbank in Den U heeft staatssecretaris imitz van justitie tot de orde «epen omdat zij een vluchte- l ten onrechte naar zijn land Ie terugsturen. Het gaat om 31-jarige Surinaamse mili- Fransman, op wie in 1992 ir Bouterses aanhang een moordaanslag is ge- jm een maand geleden oor- ïde de rechtbank al dat Justi- niet mocht uitzet- Hij wacht nog op de uitslag bezwaarschrift, tegen de van zijn asielaanvraag. jde schriftelijke motivering het vonnis blijkt nu dat de tssecretaris het verhaal van isielzoeker niet liet natrek- Fransman kreeg ongebrui kt snel na indiening van zijn Taag te horen dat hij Neder land onmiddellijk moest verla ten. Volgens rechtbankpresident mr. J. Houthoff staat die beschik king op gespannen voet met het Verdrag van Genève. Daarin zijn de rechten van vluchtelin gen geregeld. „Niet uit sluiten valt kennelijk dat diegenen die zich het onge noegen van de legerleiding op de hals gehaald hebben, gevaar voor vervolging te duchten heb ben", aldus Houthoff. Martelingen De Surinaamse militair zou drie jaar geleden als lid van Bouter ses veiligheidsdienst hebben ge zien hoe zijn collega's gevange nen martelden. Nadat hij daar iets van had gezegd, moest hij zich bij zijn commandant mel den. Enkele dagen later kreeg hij opdracht om met een speciale eenheid een arrestatie te ver richten in het dorp Commewij- ne. Daar moest hij in de auto achter blijven terwijl de andere militai ren zich verwijderden. Frans man kreeg argwaan en smeerde 'm het bos in. Vanuit het struik gewas zag hij even later hoe de auto onder spervuur werd geno men. Hij dook onder en wist een jaar geleden naar Nederland te ontkomen. De rechtbankpresident vindt dat Justitie dit relaas betrekke lijk eenvoudig had kunnen veri fiëren. De Surinamer heeft een gedetailleerde verklaring afge legd met namen en andere gege vens. Tor verbazing van Hout hoff blijkt uit de processtukken dat het ministerie geen moeite heeft gedaan het verhaal te con troleren. Voor het zogeheten CoPa-team van de Haagse politie was Fransmans komst aanleiding hem om informatie te vragen Wij feliciteren N.V. Deltanutsbedrijven Middelburg met de ingebruikname van het grootste F.T.P. CAT 5 Telefoon/data netwerk van Zeeland Prniektaeaevens: r2900 aansluitingen a 187 kilometer F.T.P. kabel i-240 Glasvezelaansluitingen - PAREE V/|V/ ELEKTRO - TELECOM Het andere telecom-bedrijf Werrilaan 8 - 4453 CC 's-Heerenhoek Postbus 20 - 4453 ZG 's-Heerenhoek Telefoon: (01105)2440 Telefax: (01105)2264 over Bouterse en de drugshan del. De Surinamer heeft die me dewerking geweigerd omdat hij „geen zin had om een tweede Aboikonie te worden." Schmitz heeft die man vorig jaar oktober naar Suriname teruggestuurd. Hij had het rechercheteam wel inlichtingen verschaft over de betrokkenheid bij cocaïnehan del van Bouterse en diens vroe gere rechterhand Boerenveen. De juridische commissie van het Europees Parlement heeft de Nederlandse regering in februari hiervoor beschuldigd van schen ding van het internationale mensenrechtenverdrag. Aboikonie was van Bouterse overgelopen naar het Jungle commando van Brunswijk. Hij was bang voor represaillemaat regelen na terugkeer in Parama ribo. Volgens Justitie was dat onzin. In de zaak tegen Frans man heeft de landsadvocaat juist aangevoerd dat die niets te vrezen heeft omdat hij geen ex- Junglecommando is. De Tweede Kamer heeft de af faire-Aboikonie vorig jaar aan gegrepen om Schmitz te vragen naar het beleid met asielzoekers die door inlichtingendiensten worden uitgehoord. Onlangs heeft daarover een bijeenkomst achter gesloten deuren plaats gehad. De Kamer toonde zich na afloop ontevreden. Zij wil nu een vervolggesprek in een openbare zitting. 'Grote vergeler' tast muren aan van huurhuizen MEPPEL (GPD) - Een totnutoe nog onbekende 'grote vergeler' slaat met enige regelmaat toe in huurwoningen in onder meer Meppel, Den Haag en Venlo. De huurders en eigenaren klagen al jaren over een flinterdun geel strooplaagje dat keer op keer muren bedekt. Daardoor moe ten de bewoners hun muren soms twee keer per jaar witten of behangen. Woningbouwvereni gingen en het ministerie van volkshuisvesting hebben al di verse onderzoeken ingesteld, maar de oorzaak hebben ze nog steeds niet kunnen vinden. In Meppel hoeven de de getroffen huurders van de kantonrechter de huurverhogingen al twee jaar achtereen niet te betalen. De rechter wil eerst weten wie de grote vergeler is. Staatssecretaris Schmitz. HILVERSUM (ANP) - Radio Nederland Wereldomroep zendt deze zomer Arbeidsvitaminen uit. Het populaire pro gramma is dan elke werkdag in de veel bezochte Europese vakantiegebieden te horen. Naar Arbeidsvitamen, een verzoekplatenprogramma dat sinds tientallen jaren door de AVRO wordt uitgezonden, luis teren elke dag meer dan een miljoen mensen. Daarmee is het het best beluisterde Nederlandse programma. Het is voor het eerst dat de Wereldomroep, naast nieuws- en actualiteiten, een dagelijks amusementsprogramma uitzendt. Van maandag 29 mei tot en met vrijdag 2 september is Ar beidsvitaminen tussen 10 en 12 uur internationaal te horen. Radio Nederland Wereldomroep geeft het programma door via zijn zenders op de korte golf en via de Astra-satelliet. Man bestuurt auto met wandelstok EMMEN (GPD) - Het was allemaal de schuld van het GAK, verklaarde een 41-jarige Emmenaar donderdag tegenover de politie nadat hij in zijn woonplaats een aanrijding veroorzaak te. De gehandicapte man, die zich doorgaans in een rolstoel voortbeweegt, reed in een niet-aangepaste auto. De bestuurder 'had zelf' enige voorzieningen getroffen om toch te kunnen rij den. Zo bediende hij rem en gaspedaal met een wandelstok. Doordat de man een bocht te ruim nam botste hij op een an dere auto. Of hij die had gezien is de vraag, want volgens de politie is ook zijn gezichtsvermogen niet optimaal. Bovendien verkeerde de brokkenmaker onder invloed van alcohol en me dicijnen. Omdat hij de blaastest saboteerde is hem op het poli tiebureau een blpedproef afgenomen. Hennepkwekerij toevallig ontdekt HEILIGERLEE (GPD) - Tijdens een onderzoek naar geheelde goederen, ontdekte de politie donderdag bij toeval een hen nepkwekerij in Heiligerlee. De agenten doorzochten een loods die eigendom is van de mogelijke heler van gestolen landbouw werktuigen. Omdat de loods van buiten groter leek dan aan de binnenkant, kregen de agenten argwaan. In een aparte, via een sluipweg toegankelijk ruimte, werd de hennepkwekerij aangetroffen. Er stonden vijftienhonderd planten, klaar om geoogst te worden Stichteres Limburgse orde zalig ROME ANP/DPA/KNA- Paus Johannes Paulus II verklaart zondag Helena Stollenwerk zalig. Deze missiezuster, geboren in Duitsland, was in 1889 medestichteres van de congregatie Dienaressen van de Heilige Geest in het Limburgse Steyl. Stollenwerk wordt zalig verklaard op grond van een genezing in het jaar 1962. Missiezusters uit Steyl hadden in een Japans ziekenhuis, onder aanroeping van de naam van hun stichteres, voor een ernstig zieke patiënt gebeden. Het Vatciaan heeft de genezing van die vrouw als wonder erkend. Momenteel telt de congregatie Dienaressen van de Heilige Geest zo'n 3700 missiezusters, afkomstig uit dertig verschillen de landen. De congregatie werkt in bijna veertig landen. AMSTERDAM (GPD) - De auto maten op de NS-stations waar bij reizigers met hun pin-pas een kaartje kunnen kopen, zijn niet veilig genoeg. Rovers in spe kunnen de pincode ongemerkt meelezen. Een reizigster werd eerder dit jaar zelfs van haar pas beroofd na het kopen van een treinkaartje, waarna de dief haar bankrekening via de geld automaat plunderde. De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Consumen tenbond willen dat de spoorwe gen de gebruikers van de 450 kaartjesautomaten beter be schermen. „Het is te eenvoudig om de pincode af te kijken, ter wijl je doet alsof je het bord met vertrektijden raadpleegt. In sommige stations kan men ook vanaf de eerste verdieping meegluren", zegt H. Albeda, be leidsmedewerker van de Consu mentenbond. Bij de NS wordt laconiek op het probleem gereageerd. „Wij heb ben geen klachten ontvangen", zegt de woordvoerder. Hij verge lijkt de kaartjesautomaten met de betaalautomaten die al in bij na 50.000 Nederlandse winkels staan. „Die zijn even veilig als de onze." Dit verweer is voor de Consu mentenbond onvoldoende. „In een winkel kun je goed zien wie er om je heen staan en op welke afstand. De situatie in de sta tions is slechter", aldus Albeda. Een kleine praktijkproef in de NS-knooppunten Amsterdam, Utrecht CS en Den Haag CS be vestigt deze stelling: pincodes zijn eenvoudig en ongemerkt af te lezen. [TTijheidszin, volharding en verdraag- f zaamheid hebben onze vaderlandse eschiedenis getekend. In de vrije wil te iven naar eigen beginselen heeft Neder- ind zijn kracht gezocht en gaandeweg ge- onden. Zo ontstond evenwicht tussen in- Svidueel en algemeen belang, tussen de ijheid van iedere burger een eigen weg gaan en het besef op elkaar te zijn aange- |zen. innen sterke dijken is onze samenleving Êgroeid. Waterschappen, landbouwcoöp- 'aties, burenplicht- en nabuurhulp weer- jiegelden van oudsher de saamhorigheid J vormden de grondslag van onze demo- Hierbij woog het recht van de één [en zwaar als het recht van de ander en lag het collectieve belang ook het eigenbe lg besloten. staatkundige vrijheid, berustend op ite voor ieders overtuiging en respect >r de medemens, is niet vanzelf ontstaan, iar is door de eeuwen heen voor gestre- T Velen hebben hiervoor hun leven gege- i. Gewetensvrijheid en godsdienstige ertuiging waren reeds in de 16e eeuw bij strijd tegen de Spaanse overheersing on- drijfveren. De innerlijke zekerheid waar- ie het geweten spreekt, heeft steeds op- !uw mensen tot verzet gedwongen, ïhoud van de onafhankelijkheid van de )derlandse staat was in vroeger tijden de Botste zorg. Dit werd verwoord in het eer- te artikel van de Grondwet, zoals dat voor oorlog nog luidde, met een omschrijving in het grondgebied. Daarmee stond de in- ,'iteit van het Koninkrijk voorop. In mei '0 werd die ruw geschonden. Óns land ,rd met zijn staatsinrichting onder de fet gelopen. Totalitaire macht maakte heinde aan democratisch bestuur en ge pen parlement. Wezenlijke waarden en werden opzij geschoven; lisvredebreuk, schending van briefge- afluisteren, verenigingsverbod, cen- p, arbitraire rechtspraak en arrestatie nder proces waren aan de orde van de f& Vrijheid en het streven naar gerechtig- ?d werden vervangen door dwang, discri- jnatie en geweld. Daarmee ontviel het pdament aan onze samenleving en nam de plaats in van zekerheid en ver duwen. Phaamte betekeni flog betekende onvoorstelbaar leed; een geld van angst en verdriet, van kou, hon- en ontbering. Mensen werden ook ge- r voor ingrijpende keuzen en voor vra- U van leven of dood. Hoe zwak het hart P zijn in zulke nood, mag niet worden fgeten. De herinneringen aan die dagen P na een halve eeuw soms tezeer zwart je gekleurd. Voor een juiste beeldvorming p niet worden verhuld dat naast moedig treden ook passief gedrag en actieve dun aan de bezetter zijn voorgekomen, pneer we vandaag ons ook bezinnen op [gruwelijkste volkerenmoord in de ge- taedenis ontkomen we niet aan een diep pel van schaamte; er is voor deze nandvlek op onze beschaafde wereld p) verontschuldiging. Waar de waardig- p van de medemens met voeten wordt |eden, is ook de onze in het geding, jzamenlijk denken wij met eerbied terug DEN HAAG - Koningin Beatrix spreekt haar rede uit in de Ridderzaal. Links gezeten (v.l.n.r.) prins Alexander, prins Claus, prins Friso, prinses Jul iana en prins Floris. foto ANP hhet verzet van mensen - groepen en en kelingen - die weigerden zich te onderwer pen aan de onderdrukker. Zij bleven trouw aan de rechtsstaat en volgden de stem van hun geweten. Positie te kiezen tegen de stroom in vroeg soms grote moed. Onaf hankelijk van wat anderen denken de eigen keuze te bepalen is een daad van innerlijke kracht. Tal van Nederlandsers hebben die kracht opgebracht. De mens, de medemens in zijn diepste wezen, was hun waard het kostbaarste wat zij hadden in te zetten. Dezelfde toewijding en dezelfde onverzette lijkheid moeten ons blijven bezielen. Dan houden wij de geestkracht levend om de vrijheid voor allen te bewaren. Met deze ge dachte stonden we gisteren weer stil voor de monumenten. In dankbare erkenning brengen wij elk jaar de doden die we her denken ons ere-saluut. Verbondenheid Terugdenkend aan geallieerde en Neder landse militairen, aan de opvarenden van onze koopvaardij, aan verzetsstrijders, blij ven wij evenzeer diep verbonden met allen die vervolgd werden; met de onderduikers, de gegijzelden, de krijgsgevangenen, de geïnterneerden, de dwangarbeiders, en met onze Joodse landgenoten, van wie zovelen de gruwelen van de vernietigingskampen niet hebben overleefd. Deze sterke verbon denheid geldt ook de Nederlanders in Ja panse interneringskampen en de Indone siërs die tot dwangarbeid waren veroor deeld, van wie velen het einde van de oorlog in de Indische Archipel niet konden mee maken. In Europa en in Azië hebben de ver schrikkingen van die jaren laten zien waar toe minachting voor de mens kan leiden. Na vijfjaar onderdrukking kwam voor ons land de bevrijding als een verlossing. Nooit was vrijheid zo tastbaar als toen. De feest vreugde in de dorpen en steden bij het bin nentrekken van de bevrijders was overwel digend. Dankbaarheid overheerste jegens hen en jegens al diegenen die zich in die moeilijke jaren sterk en standvastig had den betoond. Willen wij een zelfde standvastigheid voor behoud van de menselijke waardigheid met elkaar en voor elkaar opbrengen dan kan de moed van hen die daarvoor tot het uiterste zijn gegaan ons tot inspiratie zijn. De moed die de strijders tegen nationaal- socialisme en fascisme toen hebben ge toond wordt hier van ons nu niet gevraagd, maar hun offers leggen wél de plicht op ons met overtuiging in te zetten voor het be houd van alles wat de mensenrechten en de werking van de democratie waarborgt. Ons scherp bewust van wat mensen elkaar kunnen aandoen zijn wij vandaag meer dan ooit verplicht de betekenis van onze funda mentele vrijheden in te zien. Dat inzicht dwingt ook tot waakzaamheid tegen mis dadige ideologieën en totalitaire systemen en helpt ons tevens gevaarlijke voorteke nen van het „kwade denken" vroegtijdig te herkennen. Duitsland Vriend en vijand kunnen lering trekken uit de historie, uit alles wat de vrijheid zicht baar in de weg stond, daarbij geholpen door de louterende werking van de tijd. Ook in Duitsland hebben velen in de naoorlogse periode de eigen geschiedenis eerlijk onder ogen willen zien, „Zonder verzachtende woorden", zoals mijn man schreef in zijn in leiding bij de vertaling van de indringende herdenkingstoespraak van President von Weizsacker op 8 mei 1985. In deze confron tatie met de waarheid ligt de sleutel tot ver zoening. In de menselijke verhoudingen binnen Ne derland is tijdens de oorlog veel ten goede veranderd. Vanuit het diepste leed en de sterkste verwachting werden de scheids muren van geloof, politieke overtuiging en maatschappelijke positie doorbroken. Vele Nederlanders voelden zich deel van één ge heel, schouder aan schouder met de Rotter dammer in zijn verwoeste stad, verenigd in de vuist van de Amsterdamse dokwerker. Een tevoren ongekend gemeenschapsge voel en een sterk vertrouwen in samenwer king en eensgezindheid zijn voor de oudere generatie de diérbare herinnering aan de oorlog. Door de gemeenschappelijke bedreiging tijdens de bezetting en de gedeelde nood zijn vernieuwende krachten gebundeld. De inspanning met hart en ziel voor de weder opbouw, de toenadering tussen de kerken en nieuwe samenwerkingsvormen tussen werkgevers en werknemers, zijn voor Ne derland een zegen geweest. Wij mogen trots zijn op wat in de laatste vijftig jaar door twee generaties met ver eende krachten is tot stand gebracht. On derwijs, sociale zekerheid, medische zorg, wijd verspreid woningbezit, recreatie en een hoge mate van consumptie-vrijheid hebben onze moderne maatschappij een welvarend aanzien gegeven. De nieuwe mo gelijkheden hebben tot grotere zelfstandig heid geleid van de individuele burger. Egoïsme Tegelijk werden in een zich verenigend Eu ropa mime kansen geboden voor verdere ontwikkeling en werden de structuren voor een duurzame vrede zichtbaar. Maar aan de grenzen van de Europese Unie zien we nu de schokkende herhaling van oorlogsge weld als gevolg van nationalistische hart stochten en racisme. Ook binnen de Euro pese Unie - en zelfs in eigen land - is weer sprake van onverdraagzaamheid en haat gevoelens tegenover minderheden. Bij zo veel vijandigheid bekruipt ons een gevoel van onmacht. Nederland alleen kan geen vrede stichten. Des te groter is onze verant woordelijkheid binnen de internationale organisaties waarvan wij deel uitmaken. Nog zwaarder weegt de verantwoordelijk heid voor burgerzin op eigen erf. In ons land is door het wegvallen van vertrouwde, over zichtelijke structuren het gemeenschaps gevoel ten dele verloren gegaan. Zelfzucht ondergraaft de natuurlijke verbondenheid in wonen, werken en leven. De eigen verant woordelijkheid voor oplossingen wordt af geschoven op anonieme anderen. Vereenzaming, criminaliteit en het buiten sluiten van mensen zijn mede het gevolg van een gebrek aan belangstelling voor el kaar. Bovendien worstelt een multicultu rele samenleving met integratie en saam horigheid, Dat zijn de problemen waar wij nü voor staan. Ze raken aan de fundamen ten van de maatschappij, aan de draag kracht van de heipalen waarop in vijftig jaar vredestijd werd gebouwd. Tegenover de verbondenheid van de pe riode van wederopbouw staat nu de drei ging van een maatschappij die in ontbin ding raakt. Er zijn tekenen die wijzen op een reëel gevaar van langzaam afglijden naar een egocentrisch denken en handelen dat de vrijheid van medemensen aantast. We zien verschijnselen van onverdraag zaamheid en ontbrekend medegevoel. Als dit gevaar niet wordt onderkend, worden telkens - toegeeflijk en gemakzuchtig - de grenzen verlegd. Vrijheid mag niet verwor den tot onverantwoordelijkheid. Wie ver zuimt stelling te nemen laat de kans voor bij gaan het proces te keren. Een bewuste keuze wordt gewaagd tegen alles wat onze democratie verzwakt en het gemeen schapsgevoel verschraalt. Normbesef en gemeenschapszin kunnen al naar gelang de persoonlijke overtuiging een verschillende inhoud hebben. Maar als de vrijheid van de één niet langer staat voor ruimhartig rekening houden met de vrij heid van de ander, kan een samenleving niet vreedzaam voortbestaan. Respect voor elkaar èn voor onze leefomgeving be gint bij niet hinderen, niet krenken, niet vervuilen, niet vernielen. Verdraagzaamheid vraagt wel dat mensen zich gebonden weten aan normen. Toleran tie die wil dat alles kan, dat alles geoorloofd is, dat geen grenzen meer worden gesteld, leidt uiteindelijk tot intolerantie, tot on recht aan anderen, tot tirannie. Bij het vieren van de herwonnen vrijheid komt ook de vraag op of wij ons voldoende inspannen voor het behoud van de mense lijkheid van onze gemeenschap. Heeft de bevrijding geleid tot uitbanning van alles wat Nederlanders toen deed zeggen: dit nooit meer? Tonen wij nog de waakzaam heid en brengen wij nog de moed op van hen die zich teweer stelden? Een antwoord op deze vragen begint bij be zinning op wat wél en wat niet is bereikt. Daarbij vormen de oorlogservaringen een aanknopingspunt. Het overgrote deel van de Nederlanders heeft geen eigen herinne ring aan de oorlog. Maar het is niet nodig die zelf te hebben meegemaakt, om te be seffen dat het leed van toen de fundamen tele waarden en de beginselen zichtbaar heeft gemaakt die nu de grondslag zijn van ons staatsbestel. Respect In mei 1940 stond de integriteit van het grondgebied voorop. Vandaag, vijftig jaar na de bevrijding, is de integriteit van de mens onze grootste zorg, de erkenning en waardering die elk mens verdient. Elk mens is uniek, anders in eigenheid, maar gelijkwaardig aan anderen. Dit is nü het be ginsel van het eerste artikel van de Grond wet. Zo hebben de ervaringen van de oorlog hierin hun neerslag gevonden. Toch kan het perspectief van de formele ge lijkheid voor de wet eerst wezenlijk gestalte krijgen in wat burgers voor elkaar beteke nen. Vanuit die gelijkwaardigheid moeten mensen zich over en weer verantwoordelijk voelen opdat aan ieders kansen op ont plooiing recht wordt gedaan en elk de eigen bestemming kan bereiken. Respect voor anderen vraagt voortdurende aandacht en inspanning. Het vereist een doorbreken van onverschilligheid en het overwinnen van gevoelens van haat. Zoals volken zich moeten teweerstellen tegen ti rannie van buitenaf, zo geldt voor ieder mens dat echte vrijheid pas mogelijk is na innerlijke bevrijding. Dan komt er ruimte voor verdraagzaam heid. voor toenadering tussen andersden kenden en tussen vroegere vijanden; dan kan een mens zich vrij voelen omdat zijn kracht vanuit het eigen hart komt. Bij die innerlijke bevrijding kunnen wij nieuwe in spiratie vinden in oude woorden, in de op dracht van onze geschiedenis: „De tirannie verdrijven die mij mijn hert doorwondt"."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1995 | | pagina 5